TED2011
David Brooks: The social animal
Դեվիդ Բրուքս՝ սոցիալական էակը
Filmed:
Readability: 4.6
1,363,457 views
Կիսվելով իր վերջին գրքի հայտնագործություններով, Նյու-Յորք Թայմսի թղթակից Դեվիդ Բրուքսը խորհում է մարդկային բնույթի մասին նոր բացահայտումների շուրջ: Բացահայտումներ, որոնք հսկայական հետևանքներ կարող են ունենալ տնտեսության, քաղաքականության, ինչպես նաև մեր ինքնագիտակցության համար։ Այս հումորային ելույթի ընթացքում նա ցույց է տալիս, որ անհնար է փորձել հասկանալ մարդուն, որպես առանձին անհատ, ով ընտրություններ է կատարում` որպես հիմք ընդունելով իր գիտակից իրազեկությունը։
David Brooks - Op-ed columnist
Writer and thinker David Brooks has covered business, crime and politics over a long career in journalism. Full bio
Writer and thinker David Brooks has covered business, crime and politics over a long career in journalism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
When I got my current job, I was given a good piece of advice,
0
0
3000
Երբ ես ստանձնեցի իմ ներկայիս պաշտոնը, ինձ խորհուրդ տվեցին
00:18
which was to interview three politicians every day.
1
3000
3000
ամեն օր հարցազրույց անցկացնել առնվազն երեք քաղաքական գործչի հետ։
00:21
And from that much contact with politicians,
2
6000
2000
Եվ քաղաքական գործիչների հետ այդքան շատ շփումից հետո
00:23
I can tell you they're all emotional freaks of one sort or another.
3
8000
3000
կարող եմ ասել, որ նրանք բոլորը որոշակի էմոցիոնալ խնդիրներ ունեն։
00:27
They have what I called "logorrhea dementia,"
4
12000
2000
Նրանք մի հիվանդություն ունեն, որը ես անվանում եմ լոգորհի դեմենտիա,
00:29
which is they talk so much they drive themselves insane.
5
14000
3000
նրանք այնքան շատ են խոսում, որ սեփական խենթության պատճառ են դառնում։
00:32
(Laughter)
6
17000
2000
(Ծիծաղ)
00:34
But what they do have is incredible social skills.
7
19000
3000
Բայց նրանք անհավատալի հաղորդակցման հմտություններ ունեն։
00:37
When you meet them, they lock into you,
8
22000
2000
Երբ դուք հանդիպում եք նրանց,
00:39
they look you in the eye,
9
24000
2000
նրանք նայում են ձեր աչքերի մեջ,
00:41
they invade your personal space,
10
26000
2000
գրավում ձեր անձնական տարածքը,
00:43
they massage the back of your head.
11
28000
2000
մերսում ձեր գլխի հետևի մասը։
00:45
I had dinner with a Republican senator several months ago
12
30000
2000
Մի քանի ամիս առաջ ես ընթրիք ունեցա հանրապետական մի սենատորի հետ,
00:47
who kept his hand on my inner thigh
13
32000
2000
ով իր ձեռքն ազդրիս վրա պահեց,
00:49
throughout the whole meal -- squeezing it.
14
34000
3000
ամբողջ ընթացքում, սեղմելով այն։
00:52
I once -- this was years ago --
15
37000
2000
Մի անգամ (սա տարիներ առաջ էր)
00:54
I saw Ted Kennedy and Dan Quayle meet in the well of the Senate.
16
39000
2000
ես տեսա, թե ինչպես Թեդ Քենեդին և Դեն Քուեյլը հանդիպեցին Սենատում։
00:56
And they were friends, and they hugged each other
17
41000
2000
Նրանք ընկերներ էին, և իրար գրկեցին,
00:58
and they were laughing, and their faces were like this far apart.
18
43000
3000
նրանք ծիծաղում էին, և իրար շատ մոտ էին կանգնած։
01:01
And they were moving and grinding
19
46000
2000
Եվ նրանք գրկախառնվել էին,
01:03
and moving their arms up and down each other.
20
48000
2000
և ձեռքերը մեկի մյուսի մարմնի վրա վեր ու վար էին անում։
01:05
And I was like, "Get a room. I don't want to see this."
21
50000
3000
Ես մտածեցի․ «Մի առանձին սենյակ գնացեք։ Ես չեմ ուզում սա տեսնել»։
01:08
But they have those social skills.
22
53000
2000
Բայց նրանք տիրապետում են հաղորդակցման հմտություններին։
01:10
Another case:
23
55000
2000
Մեկ այլ դեպք․
01:12
Last election cycle,
24
57000
2000
վերջին ընտրությունների ժամանակ,
01:14
I was following Mitt Romney around New Hampshire,
25
59000
2000
ես հետևում էի Միթ Ռոմնիին Նյու Հեմփշայր նահանգում։
01:16
and he was campaigning with his five perfect sons:
26
61000
3000
Նա ընտրական արշավի էր մասնակցում իր հինգ կատարյալ որդիների հետ՝
01:19
Bip, Chip, Rip, Zip, Lip and Dip.
27
64000
2000
Բիփ, Չիփ, Ռիփ, Զիփ և Դիպ անուններով։
01:21
(Laughter)
28
66000
2000
(Ծիծաղ)
01:23
And he's going into a diner.
29
68000
2000
Նա մտնում է ռեստորան։
01:25
And he goes into the diner, introduces himself to a family
30
70000
3000
Ներս է մտնում, ներկայացնում է ինքն իրեն մի ընտանիքի
01:28
and says, "What village are you from in New Hampshire?"
31
73000
2000
և հարցնում․ «Դուք Նյու Հեփշայրի ո՞ր գյուղից եք»։
01:30
And then he describes the home he owned in their village.
32
75000
3000
Այնուհետև նա նկարագրում է այն տունը, որ ուներ այդ գյուղում։
01:34
And so he goes around the room,
33
79000
3000
Այդպես նա խոսում է սենյակում բոլորի հետ,
01:37
and then as he's leaving the diner,
34
82000
2000
իսկ ապա ռեստորանից դուրս գալու ժամանակ,
01:39
he first-names almost everybody he's just met.
35
84000
3000
բոլորին անուններով հրաժեշտ է տալիս։
01:42
I was like, "Okay, that's social skill."
36
87000
2000
Ես մտածեցի․ «Այո, դա հաղորդակցման տաղանդ է»։
01:44
But the paradox is,
37
89000
2000
Բայց պարադոքսը նրանում է,
01:46
when a lot of these people slip into the policy-making mode,
38
91000
4000
որ երբ այս մարդկանցից շատերը սկսում են աշխատել պետական քաղաքականության վրա,
01:50
that social awareness vanishes
39
95000
2000
այդ հասարակական իրազեկվածությունն անհայտանում է,
01:52
and they start talking like accountants.
40
97000
2000
և նրանք սկսում են խոսել հաշվապահների նման։
01:54
So in the course of my career,
41
99000
2000
Իմ կարիերայի ընթացքում,
01:56
I have covered a series of failures.
42
101000
2000
ես մի շարք անհաջողություններ եմ արձանագրել։
01:58
We sent economists in the Soviet Union
43
103000
2000
Մենք սեփականաշնորհման նախագծերով տնտեսագետներ ենք ուղարկել
02:00
with privatization plans when it broke up,
44
105000
2000
Սովետական Միություն, երբ այն փլուզվեց,
02:02
and what they really lacked was social trust.
45
107000
3000
երբ մենք սոցիալական վստահության խնդիր ունեինք։
02:05
We invaded Iraq with a military
46
110000
2000
Մեր զինուժը գրավեց Իրաքը,
02:07
oblivious to the cultural and psychological realities.
47
112000
3000
մոռանալով մշակութային և հոգեբանական առանձնահատկությունների մասին։
02:10
We had a financial regulatory regime
48
115000
2000
Մենք ունեցել ենք ֆինանսական համակարգ,
02:12
based on the assumptions
49
117000
2000
հիմնված այն ենթադրության վրա,
02:14
that traders were rational creatures
50
119000
2000
որ առևտրականները ռացիոնալ էակներ են,
02:16
who wouldn't do anything stupid.
51
121000
2000
ովքեր ոչ մի հիմար բան չեն անի։
02:18
For 30 years, I've been covering school reform
52
123000
3000
30 տարիների ընթացքում, ես կրթական բարեփոխումների մասին եմ գրել,
02:21
and we've basically reorganized the bureaucratic boxes --
53
126000
3000
և մենք ըստ էության բարեփոխել ենք բյուրոկրատիան,
02:24
charters, private schools, vouchers --
54
129000
3000
կանոնադրությունները, մասնավոր դպրոցները,
02:27
but we've had disappointing results year after year.
55
132000
4000
բայց ամեն տարի հիասթափեցնող արդյունքներ ենք ունեցել։
02:31
And the fact is, people learn from people they love.
56
136000
3000
Փաստն այն է` մարդիկ սովորում են այն մարդկանցից, ում նրանք սիրում են:
02:34
And if you're not talking about the individual relationship
57
139000
2000
Եթե դուք չեք խոսում անձնական հարաբերությունների մասին,
02:36
between a teacher and a student,
58
141000
2000
ուսուցչի և աշակերտի միջև,
02:38
you're not talking about that reality.
59
143000
2000
ապա դուք չեք խոսում այդ իրականության մասին,
02:40
But that reality is expunged
60
145000
2000
այդ իրականությունը դուրս է
02:42
from our policy-making process.
61
147000
2000
պետական քաղաքականության կերտման գործընթացից։
02:44
And so that's led to a question for me:
62
149000
3000
Դա ինձ մոտ առաջացրեց հետևյալ հարցը.
02:47
Why are the most socially-attuned people on earth
63
152000
3000
Ինչու՞ երկրի վրա սոցիալապես ամենազգայուն մարդիկ
02:50
completely dehumanized
64
155000
2000
ամբողջությամբ անմարդկային են դառնում,
02:52
when they think about policy?
65
157000
3000
երբ մտածում են պետական քաղաքականության մասին:
02:55
And I came to the conclusion,
66
160000
2000
Ես եկա այն եզրակացության,
02:57
this is a symptom of a larger problem.
67
162000
3000
որ սա ավելի մեծ խնդրի ախտանիշ է:
03:00
That, for centuries, we've inherited a view of human nature
68
165000
3000
Դարերի ընթացքում, մենք ժառանգել ենք մարդկային բնույթի մասին մի տեսանկյուն,
03:03
based on the notion
69
168000
2000
որը հիմված է այն գաղափարի վրա,
03:05
that we're divided selves,
70
170000
2000
որ մենք բաժանված մասերից ենք կազմված,
03:07
that reason is separated from the emotions
71
172000
3000
որ բանականությունն առանձնացված է զգացմունքներից,
03:10
and that society progresses
72
175000
2000
և հասարակությունը այնքանով է առաջընթաց ապրում,
03:12
to the extent that reason can suppress the passions.
73
177000
3000
որքանով բանականությունը զսպում է կրքերը:
03:15
And it's led to a view of human nature
74
180000
3000
Եվ սա էլ մարդկային բնույթի մասին մի կարծիք ձևավորեց,
03:18
that we're rational individuals
75
183000
2000
որ մենք բանական անհատներ ենք,
03:20
who respond in straightforward ways to incentives,
76
185000
3000
ովքեր խելացի կերպով արձագանքում են դրդապատճառների:
03:23
and it's led to ways of seeing the world
77
188000
3000
Սա հանգեցրեց նրան,
03:26
where people try to use the assumptions of physics
78
191000
3000
որ մարդիկ հիմնվելով ֆիզիկայի օրենքների վրա
03:29
to measure how human behavior is.
79
194000
4000
փորձում են չափել մարդկային վարքը։
03:34
And it's produced a great amputation,
80
199000
2000
Դա էլ հանգեցրեց սարսափելի «անդամահատման»,
03:36
a shallow view of human nature.
81
201000
3000
մարդկային բնույթի մասին մակերեսային պատկերացման։
03:39
We're really good at talking about material things,
82
204000
2000
Մենք շատ լավ կարող ենք խոսել նյութական իրերի մասին,
03:41
but we're really bad at talking about emotions.
83
206000
3000
բայց մենք գրեթե չենք կարող խոսել զգացմունքների մասին:
03:44
We're really good at talking about skills
84
209000
2000
Մենք շատ լավ կարող ենք խոսել հմտությունների մասին,
03:46
and safety and health;
85
211000
2000
ապահովության և առողջության մասին,
03:48
we're really bad at talking about character.
86
213000
3000
բայց գրեթե չենք կարող խոսել մարդկանց բնավորության մասին:
03:51
Alasdair MacIntyre, the famous philosopher,
87
216000
3000
Հայտնի փիլիսոփա, Ալայսեդեր ՄաքԻնտայրը
03:54
said that, "We have the concepts of the ancient morality
88
219000
3000
ասել է հետևյալը. «Մենք ունենք հնադարյան բարոյականության,
03:57
of virtue, honor, goodness,
89
222000
2000
առաքինության, պատվի, բարության գաղափարներ,
03:59
but we no longer have a system
90
224000
2000
բայց այլևս չունենք մի համակարգ,
04:01
by which to connect them."
91
226000
2000
որի օգնությամբ կարող ենք կապել մեկը մյուսին»:
04:03
And so this has led to a shallow path in politics,
92
228000
3000
Դրա արդյունքը մակերեսային ուղղությունն է քաղաքականության մեջ,
04:06
but also in a whole range of human endeavors.
93
231000
4000
և մարդկային շատ այլ ոլորտներում։
04:10
You can see it in the way we raise our young kids.
94
235000
3000
Դուք կարող եք նկատել այն երեխաներին դաստիարակման մեջ։
04:13
You go to an elementary school at three in the afternoon
95
238000
3000
Եթե գնաք տարրական դպրոց ցերեկը ժամը երեքին,
04:16
and you watch the kids come out,
96
241000
2000
և դիտեք, թե ինչպես են երեխաները դուրս գալիս դպրոցից,
04:18
and they're wearing these 80-pound backpacks.
97
243000
3000
կրելով 35 կիլոգրամանոց ճամպրուկներ։
04:21
If the wind blows them over, they're like beetles stuck there on the ground.
98
246000
4000
Երբ քամին փչում է, նրանք նմանվում են բզեզների, որոնք ընկել են գետնին և չեն կարող վերկենալ։
04:25
You see these cars that drive up --
99
250000
2000
Դուք տեսնում եք մեքենաները,
04:27
usually it's Saabs and Audis and Volvos,
100
252000
3000
սովորաբար դրանք Սաաբ, Աուդիս կամ Վոլվո մակնիշի մեքենաներ են,
04:30
because in certain neighborhoods it's socially acceptable to have a luxury car,
101
255000
3000
որովհետև որոշ շրջաններում ընդունված է շքեղ մեքենաներ ունենալ,
04:33
so long as it comes from a country hostile to U.S. foreign policy --
102
258000
3000
քանի դեռ դրանք արտադրվուն են ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականությանը թշնամաբար վերաբերվող երկրների կողմից,
04:36
that's fine.
103
261000
2000
դա ընդունելի է։
04:38
They get picked up by these creatures I've called uber-moms,
104
263000
3000
Երեխաներին դիմավորում են էականեր, ում ես անվանում եմ սուպեր-մայրեր,
04:41
who are highly successful career women
105
266000
2000
ովքեր շատ հաջողակ կարիերա ունեցող կանայք են,
04:43
who have taken time off to make sure all their kids get into Harvard.
106
268000
3000
և անում են ամեն բան, որ իրենց երեխաները ընդունվեն Հարվարդ։
04:46
And you can usually tell the uber-moms
107
271000
2000
Սովորաբար շատ հեշտ է գուշակել սուպեր-մայրերին,
04:48
because they actually weigh less than their own children.
108
273000
2000
որովհետև նրանք իրականում ավելի քիչ են կշռում քան իրենց սեփական երեխաները։
04:50
(Laughter)
109
275000
2000
(Ծիծաղ)
04:52
So at the moment of conception,
110
277000
2000
Բեղմնավորման ժամանակ,
04:54
they're doing little butt exercises.
111
279000
2000
նրանք մի փոքր վարժություն են անում։
04:56
Babies flop out,
112
281000
2000
Երեխաները դուրս են թռնում լույս աշխարհ,
04:58
they're flashing Mandarin flashcards at the things.
113
283000
3000
և նրանց միանգամից սկսում են չինարեն սովորեցնել։
05:01
Driving them home, and they want them to be enlightened,
114
286000
3000
Նրանք տանում են երեխաներին տուն, և քանի որ ուզում են, որ երեխաները լուսավորված լինեն,
05:04
so they take them to Ben & Jerry's ice cream company
115
289000
2000
տանում են նրանց Բեն & Ջերիս պաղպաղակ ուտելու,
05:06
with its own foreign policy.
116
291000
2000
մի տեղ, որն իր արտաքին քաղաքականությունն ունի։
05:08
In one of my books,
117
293000
2000
Իմ գրքերից մեկում
05:10
I joke that Ben & Jerry's should make a pacifist toothpaste --
118
295000
2000
ես կատակում եմ, որ Բեն & Ջերիս-ը պետք է պացիֆիստ ատամի մածուկ արտադրի,
05:12
doesn't kill germs, just asks them to leave.
119
297000
2000
որը չի սպանի մանրԷներին, փոխարենը կխնդրի նրանց լքել։
05:14
It would be a big seller.
120
299000
2000
Այդ մածուկը մեծ հաջողություն կունենա։
05:16
(Laughter)
121
301000
2000
(Ծիծաղ)
05:18
And they go to Whole Foods to get their baby formula,
122
303000
3000
Ապա նրանք գնում են Հոլ ֆուդզ իրենց նորածնի կերը գնելու համար։
05:21
and Whole Foods is one of those progressive grocery stores
123
306000
2000
Հոլ ֆուդզ-ն այն առաջադեմ խանութներից է,
05:23
where all the cashiers look like they're on loan from Amnesty International.
124
308000
3000
որտեղ բոլոր վաճառողներն այնպիսի տեսք ունեն կարծես Amnesty International-ից վարկ են ստացել:
05:26
(Laughter)
125
311000
2000
(Ծիծաղ)
05:28
They buy these seaweed-based snacks there
126
313000
2000
Այնտեղից գնում են ծովային կաղամբով ուտեստ,
05:30
called Veggie Booty with Kale,
127
315000
2000
Վեջի բութի անվանումով,
05:32
which is for kids who come home and say,
128
317000
2000
երեխաների համար, ովքեր գալիս են տուն և ասում․
05:34
"Mom, mom, I want a snack that'll help prevent colon-rectal cancer."
129
319000
3000
«Մամ, մամ, ես ուզում եմ այն ուտեստը, որը կանխում է ուղիղ աղիքի քաղցկեղի առաջացումը»։
05:37
(Laughter)
130
322000
2000
(Ծիծաղ)
05:39
And so the kids are raised in a certain way,
131
324000
2000
Եվ այսպիսով երեխաները դաստիարակվում են
05:41
jumping through achievement hoops of the things we can measure --
132
326000
3000
մի նվաճումից մյուսը ցատկելով, նվաճումներ, որոնք հնարավոր է չափել,
05:44
SAT prep, oboe, soccer practice.
133
329000
3000
քննության արդյունք, հոբոյի կամ ֆուտբոլի պարապմունք։
05:47
They get into competitive colleges, they get good jobs,
134
332000
3000
Նրանք ընդունվում են լավ համալսարաններ, այնուհետև լավ գործ գտնում,
05:50
and sometimes they make a success of themselves
135
335000
2000
և երբեմն նրանք հաջողության են հասնում
05:52
in a superficial manner, and they make a ton of money.
136
337000
3000
մակերեսային մակարդակի վրա, և շատ գումար են աշխատում։
05:55
And sometimes you can see them at vacation places
137
340000
2000
Երբեմն դուք կարող եք տեսնել նրանց հանգստյան վայրերում,
05:57
like Jackson Hole or Aspen.
138
342000
2000
ինչպիսիք են Ջեքսոն Հոլը և Ասպենը։
05:59
And they've become elegant and slender --
139
344000
2000
Նրանք շատ նրբագեղ տեսք ունեն,
06:01
they don't really have thighs;
140
346000
2000
ասես ազդր չունենան,
06:03
they just have one elegant calve on top of another.
141
348000
3000
փոխարենը երկու զույգ սրունք ունեն։
06:06
(Laughter)
142
351000
2000
(Ծիծաղ)
06:08
They have kids of their own,
143
353000
2000
Նրանք սեփական երեխաներ ունեն,
06:10
and they've achieved a genetic miracle by marrying beautiful people,
144
355000
3000
բայց նրանք գենետիկ հրաշքի են հասել, ամուսնանալով գեղեցիկ մարդկանց հետ,
06:13
so their grandmoms look like Gertrude Stein,
145
358000
3000
այնպես որ նրանք տատիկները նման են Գերտրուդ Ստեյնին,
06:16
their daughters looks like Halle Berry -- I don't know how they've done that.
146
361000
3000
իսկ աղջիկները՝ Հոլլի Բերիին, չգիտեմ թե ինչպես։
06:19
They get there and they realize
147
364000
3000
Նրանք հասնում են այդ ամենին և հասկանում,
06:22
it's fashionable now to have dogs a third as tall as your ceiling heights.
148
367000
4000
որ այժմ նորաձև է մեծ շներ ունենալ, շներ, որ առաստաղի մեկ երրորդին են հասնում։
06:26
So they've got these furry 160-pound dogs --
149
371000
3000
Այդպիսով, նրանք 70 կիլոգրամանոց փռչոտ շներ են պահում,
06:29
all look like velociraptors,
150
374000
3000
որոնք դինոզավրի տեսք ունեն,
06:32
all named after Jane Austen characters.
151
377000
3000
և անվանում են դրանց Ձեյն Օստինի հերոսների անուններով։
06:35
And then when they get old, they haven't really developed a philosophy of life,
152
380000
3000
Իսկ հետո, երբ նրանք ծերանում են, նրանք չեն ունենում կյանքի փիլիսոփություն,
06:38
but they've decided, "I've been successful at everything;
153
383000
2000
բայց որոշում են․ «Ես հաջողակ եմ եղել ամեն բանում,
06:40
I'm just not going to die."
154
385000
2000
ես պարզապես չեմ մահանա»։
06:42
And so they hire personal trainers;
155
387000
3000
Եվ նրանք վարձում են մասնավոր մարզիչներ,
06:45
they're popping Cialis like breath mints.
156
390000
2000
դեղորայք են օգտագործում անանուխի կոնֆետի պես։
06:47
You see them on the mountains up there.
157
392000
2000
Դուք տեսել եք նրանց սարերի վրա։
06:49
They're cross-country skiing up the mountain
158
394000
2000
Նրանք սարերի վրա դահուկ են քշում,
06:51
with these grim expressions
159
396000
2000
այնպիսի մռայլ դեմքի արտահայտությամբ,
06:53
that make Dick Cheney look like Jerry Lewis.
160
398000
2000
որ Դիք Չեյնիին դարձնում են Ջերի Լևիսի նման։
06:55
(Laughter)
161
400000
2000
(Ծիծաղ)
06:57
And as they whiz by you,
162
402000
2000
Եվ երբ նրանք սլանում են ձեր կողքով,
06:59
it's like being passed by a little iron Raisinet
163
404000
2000
կարծես նրանք չորացած չամիչ լինեն,
07:01
going up the hill.
164
406000
2000
որը սարն է բարձրանում։
07:03
(Laughter)
165
408000
2000
(Ծիծաղ)
07:05
And so this is part of what life is,
166
410000
3000
Այսպիսով սա կյանքի մի մասն է,
07:08
but it's not all of what life is.
167
413000
3000
բայց ոչ ամբողջ կյանքը։
07:11
And over the past few years,
168
416000
2000
Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում
07:13
I think we've been given a deeper view of human nature
169
418000
4000
կարծում եմ, մենք ավելի խորը տեսակետ ենք ձևավորել մարդկային բնույթի մասին,
07:17
and a deeper view of who we are.
170
422000
2000
և այն մասին, թե ովքեր ենք մենք։
07:19
And it's not based on theology or philosophy,
171
424000
2000
Եվ այն հիմնված չէ աստվածաբանության կամ փիլիսոփայության տեսության վրա,
07:21
it's in the study of the mind,
172
426000
2000
այն բանականության ուսումնասիրության վրա է հիմնված,
07:23
across all these spheres of research,
173
428000
2000
հետազոտության բոլոր ասպարեզներում,
07:25
from neuroscience to the cognitive scientists,
174
430000
2000
նեյրոգիտությունից մինչև իմացական հետազոտություններ,
07:27
behavioral economists, psychologists,
175
432000
2000
վարքագծային տնտեսագիտություն, հոգեբանություն,
07:29
sociology,
176
434000
2000
սոցիոլոգիա,
07:31
we're developing a revolution in consciousness.
177
436000
3000
մենք գիտակցության մեջ հեղափոխություն ենք կատարում։
07:34
And when you synthesize it all,
178
439000
2000
Եվ երբ դուք սինթեզում եք այդ ամենը,
07:36
it's giving us a new view of human nature.
179
441000
2000
մարդկային բնույթի մասին նոր պատկեր է ստեղծվում։
07:38
And far from being a coldly materialistic view of nature,
180
443000
3000
Այն շատ հեռու է չոր նյութական պատկերից,
07:41
it's a new humanism, it's a new enchantment.
181
446000
3000
դա նոր հումանիզմ է, դա նոր կախարդանքի պես մի բան է։
07:44
And I think when you synthesize this research,
182
449000
2000
Կարծում եմ, երբ դուք սինթեզում եք բոլոր այդ հետազոտությունները,
07:46
you start with three key insights.
183
451000
2000
դուք ունենում եք երեք նոր բացահայտում։
07:48
The first insight is
184
453000
2000
Առաջին բացահայտումն այն է,
07:50
that while the conscious mind writes the autobiography of our species,
185
455000
3000
որ մինչ գիտակից ուղեղը գրում է մեր ինքնակենսագրականը,
07:53
the unconscious mind does most of the work.
186
458000
4000
անգիտակից ուղեղն անում է ամբողջ աշխատանքը։
07:57
And so one way to formulate that is
187
462000
2000
Դա կարելի է ձևակերպել հետևյալ կերպ,
07:59
the human mind can take in millions of pieces of information a minute,
188
464000
3000
մարդկային ուղեղը մի րոպեում կարող է ինֆորմացիայի միլիոնավոր կտորներ ընկալել,
08:02
of which it can be consciously aware of about 40.
189
467000
3000
որոնցից միայն քառասունն է ընկալվում գիտակցաբար։
08:05
And this leads to oddities.
190
470000
2000
Սա բերում է տարօրինակ բաների։
08:07
One of my favorite is that people named Dennis
191
472000
2000
Օրինակ, մարդիկ, որոնց անունը Դենիս է,
08:09
are disproportionately likely to become dentists,
192
474000
3000
շատ ավելի մեծ հավանականություն ունեն ատամնաբույժ (dentist -- բառախաղ) դառնալու,
08:12
people named Lawrence become lawyers,
193
477000
2000
մարդիկ, որոնց անունը Լոուրենս է դառնում են իրավաբան (lawyer -- բառախաղ),
08:14
because unconsciously we gravitate toward things
194
479000
2000
մենք անգիտակցաբար ձգտում ենք դեպի իրերը,
08:16
that sound familiar,
195
481000
2000
որոնք մեզ ծանոթ են,
08:18
which is why I named my daughter President of the United States Brooks.
196
483000
3000
այդ իսկ պատճառով ես իմ աղջկան անվանել եմ ԱՄՆ-ի նախագահ Բրուքս։
08:21
(Laughter)
197
486000
3000
(Ծիծաղ)
08:24
Another finding is that the unconscious,
198
489000
3000
Հետազոտության արդյունքներից մեկն այն է, որ անգիտակցությունը
08:27
far from being dumb and sexualized,
199
492000
2000
բնավ հիմար չէ,
08:29
is actually quite smart.
200
494000
2000
այն իրականում բավականին խելացի է։
08:31
So one of the most cognitively demanding things we do is buy furniture.
201
496000
3000
Օրինակ, կահույք գնելը բավականին իմացական ջանք է պահանջում։
08:34
It's really hard to imagine a sofa, how it's going to look in your house.
202
499000
3000
Շատ դժվար է պատկերացնել, թե բազմոցն ինչ տեսք կունենա ձեր տանը։
08:37
And the way you should do that
203
502000
2000
Դա անելու համար
08:39
is study the furniture,
204
504000
2000
դուք ուսումնասիրում եք կահույքը,
08:41
let it marinate in your mind, distract yourself,
205
506000
2000
թույլ տալիս, որ այն մի քիչ «եփվի» ձեր ուղեղում, շեղի ձեզ,
08:43
and then a few days later, go with your gut,
206
508000
2000
և մի քանի օր հետո, հետևում եք ձեր ներքին ձայնին,
08:45
because unconsciously you've figured it out.
207
510000
2000
որովհետև անգիտակցաբար դուք արդեն ամեն բան հասկացել եք։
08:47
The second insight
208
512000
2000
Երկրորդ բացահայտումն այն է,
08:49
is that emotions are at the center of our thinking.
209
514000
3000
որ զգացմունքները մեր մտածողության հիմքում են ընկած։
08:52
People with strokes and lesions
210
517000
2000
Մարդիկ, որոնք խնդիրներ ունեն,
08:54
in the emotion-processing parts of the brain
211
519000
2000
ուղեղի զգայական մասի հետ,
08:56
are not super smart,
212
521000
2000
չափազանց խելացի չեն,
08:58
they're actually sometimes quite helpless.
213
523000
2000
նրանք իրականում երբեմն կարող են շատ անօգնական լինել։
09:00
And the "giant" in the field is in the room tonight
214
525000
2000
Այս ոլորտի հսկաներից մեկը այսօր այստեղ է գտնվում,
09:02
and is speaking tomorrow morning -- Antonio Damasio.
215
527000
3000
Անտոնի Դամասիոն վաղը առավոտյան ելույթ է ունենալու։
09:05
And one of the things he's really shown us
216
530000
2000
Նա իրականում ցույց է տվել մեզ,
09:07
is that emotions are not separate from reason,
217
532000
3000
որ զգացմունքները բանականությունից զատ չեն,
09:10
but they are the foundation of reason
218
535000
2000
դրանք բանականության հիմքն են,
09:12
because they tell us what to value.
219
537000
2000
որովհետև դրանք են ստեղծում մեր արժեքները։
09:14
And so reading and educating your emotions
220
539000
2000
Այսպիսով, զգացմունքները հասկանալը և կրթելը
09:16
is one of the central activities of wisdom.
221
541000
3000
իմաստությանը հասնելու հիմնական ճանապարհն է։
09:19
Now I'm a middle-aged guy.
222
544000
2000
Ես միջին տարիքի տղամարդ եմ,
09:21
I'm not exactly comfortable with emotions.
223
546000
2000
ես չեմ սիրում զգացմունքներ արտահայտել։
09:23
One of my favorite brain stories described these middle-aged guys.
224
548000
3000
Իմ ամենասիրելի պատմություններից մեկը շատ լավ նկարագարում է այդ միջին տարիքի տղամարդկանց։
09:26
They put them into a brain scan machine --
225
551000
3000
Նրանց տեղավորում են ուղեղի աշխատանքը նկարող սարքի մեջ,
09:29
this is apocryphal by the way, but I don't care --
226
554000
3000
չգիտեմ ինչքանով է այս պատմությունը ճիշտ, բայց դա կարևոր չէ,
09:32
and they had them watch a horror movie,
227
557000
3000
և սարսափ ֆիլմ ցուցադրում,
09:35
and then they had them describe their feelings toward their wives.
228
560000
4000
իսկ այնուհետ նրանց խնդրում են նկարագրել սեփական զգացմունքներն իրենց կանանց հանդեպ։
09:39
And the brain scans were identical in both activities.
229
564000
3000
Ուղեղի աշխատանքը նույն են երկու գործողությունների ժամանակ։
09:42
It was just sheer terror.
230
567000
2000
Սա պարզապես սարսափելի էր։
09:44
So me talking about emotion
231
569000
2000
Այսպիսով, իմ խոսալը զգացմունքների մասին
09:46
is like Gandhi talking about gluttony,
232
571000
2000
նման է Գանդիի շատակերության մասին խոսալուն,
09:48
but it is the central organizing process
233
573000
2000
բայց դա մեր մտածելակերպի
09:50
of the way we think.
234
575000
2000
հիմնական գործընթացն է։
09:52
It tells us what to imprint.
235
577000
2000
Այն ասում է մեզ, թե ինչ է դրոշմել հիշողության մեջ։
09:54
The brain is the record of the feelings of a life.
236
579000
2000
Ուղեղը կյանքի զգացմունքների արձանագրությունն է։
09:56
And the third insight
237
581000
2000
Եվ երրորդ բացահայտումն այն է,
09:58
is that we're not primarily self-contained individuals.
238
583000
4000
որ մենք ինքնաբավ անհատներ չենք։
10:02
We're social animals, not rational animals.
239
587000
3000
Մենք սոցիալական կենդանիներ են, ոչ թե բանական կենդանիներ։
10:05
We emerge out of relationships,
240
590000
2000
Մենք ծնվում ենք հարաբերություններից,
10:07
and we are deeply interpenetrated, one with another.
241
592000
3000
և խորապես կապված ենք մեկը մյուսիս հետ։
10:10
And so when we see another person,
242
595000
2000
Եվ երբ մենք տեսնում ենք մեկ այն անձ,
10:12
we reenact in our own minds
243
597000
2000
մենք մեր ուղեղում վերարտադրում ենք այն,
10:14
what we see in their minds.
244
599000
2000
ինչ տեսնում ենք նրա ուղեղում։
10:16
When we watch a car chase in a movie,
245
601000
2000
Երբ մենք դիտում ենք մեքենաներով հետապնդում ֆիլմի մեջ,
10:18
it's almost as if we are subtly having a car chase.
246
603000
3000
կարծես մենք ինքներս այդ փորձառությունն ունենանք։
10:21
When we watch pornography,
247
606000
2000
Երբ մենք պոռնոգրաֆիա ենք դիտում,
10:23
it's a little like having sex,
248
608000
2000
դա նման է սեքսով զբաղվելուն,
10:25
though probably not as good.
249
610000
2000
չնայած հավաբանար այդքան հաճելի չէ։
10:27
And we see this when lovers walk down the street,
250
612000
3000
Եվ մենք նկատում ենք դա, երբ սիրահարները քայլում են փողոցով,
10:30
when a crowd in Egypt or Tunisia
251
615000
2000
երբ ամբոխը Եգիպտոսում կամ Թունիսում,
10:32
gets caught up in an emotional contagion,
252
617000
2000
համախմբվում է կարծես մի զգացմունքային վարակի հետևանքով,
10:34
the deep interpenetration.
253
619000
2000
մենք տեսնում ենք այդ խորը կապը։
10:36
And this revolution in who we are
254
621000
3000
Այս հեղափոխությունը մեր էության մեջ,
10:39
gives us a different way of seeing, I think, politics,
255
624000
3000
մեզ տալիս է քաղաքականությունն այլ կերպ տեսնելու հնարավորություն,
10:42
a different way, most importantly,
256
627000
2000
և ամենակարևորը, մարդկային կապիտալն
10:44
of seeing human capital.
257
629000
2000
այլ կերպ տեսնելու հնարավորություն։
10:46
We are now children of the French Enlightenment.
258
631000
4000
Մենք Ֆրանսիական լուսավորականության զավակներ ենք։
10:50
We believe that reason is the highest of the faculties.
259
635000
3000
Մենք հավատում ենք, որ բանականությունը մեր ամենամեծ ձիրքերից է։
10:53
But I think this research shows
260
638000
2000
Բայց կարծում եմ, որ հետազոտությունները ցույց են տալիս,
10:55
that the British Enlightenment, or the Scottish Enlightenment,
261
640000
2000
որ Բրիտանական լուսավորականությունը կամ Շոտլանդական լուսավորականությունը,
10:57
with David Hume, Adam Smith,
262
642000
2000
ի դեմս Դավիթ Հյումի, Ադամ Սմիթի,
10:59
actually had a better handle on who we are --
263
644000
3000
իրականում ավելի ճիշտ պատկերացում ուներ մեր մասին,
11:02
that reason is often weak, our sentiments are strong,
264
647000
3000
որ բանականությունը թույլ է, մեր զգացմուները ուժեղ են,
11:05
and our sentiments are often trustworthy.
265
650000
3000
և որ զգացմունքները հաճախ վստահելի են։
11:08
And this work corrects that bias in our culture,
266
653000
3000
Դա ուղղում է մեր մշակույթի մեջ եղած այդ կողմնապահությունը,
11:11
that dehumanizing bias.
267
656000
2000
այդ մարդկային խորը կողմնապահությունը։
11:13
It gives us a deeper sense
268
658000
2000
Սա ավելի խորը իմաստ է տալիս մեզ
11:15
of what it actually takes
269
660000
2000
այն մասին, թե ինչ է իրականում անհրաժեշտ
11:17
for us to thrive in this life.
270
662000
2000
կյանքը լավ ապրելու համար։
11:19
When we think about human capital
271
664000
2000
Երբ մենք մտածում ենք մարդկային կապիտալի մասին,
11:21
we think about the things we can measure easily --
272
666000
3000
մենք մտածում ենք այն բաների մասին, որոնք հեշտությամբ կարելի է չափել,
11:24
things like grades, SAT's, degrees,
273
669000
3000
ինչպես օրինակ գնահատականներ, քննության արդյունքներ, գիտական կոչումներ,
11:27
the number of years in schooling.
274
672000
2000
դպրոցում ուսուցանած տարիներ։
11:29
What it really takes to do well, to lead a meaningful life,
275
674000
3000
Իմաստալից կյանք ապրելու համար անհրաժեշտ են
11:32
are things that are deeper,
276
677000
2000
ավելի խորը, ավելի կարևոր բաներ,
11:34
things we don't really even have words for.
277
679000
3000
բաներ, որոնց համար մենք նույնիսկ անուն չունենք։
11:37
And so let me list just a couple of the things
278
682000
2000
Թույլ տվեք մի քանի բան թվարկել,
11:39
I think this research points us toward trying to understand.
279
684000
4000
որն այս հետազոտության արդյունքում ենք ստացել։
11:43
The first gift, or talent, is mindsight --
280
688000
3000
Առաջին տաղանդը կամ նվերը
11:46
the ability to enter into other people's minds
281
691000
4000
այլ մարդկանց ուղեղները կարդալու
11:50
and learn what they have to offer.
282
695000
2000
և նրանք հասկանալու հատկությունն է։
11:52
Babies come with this ability.
283
697000
2000
Երեխաները ծնվում են այդ հատկությամբ։
11:54
Meltzoff, who's at the University of Washington,
284
699000
2000
Վաշինգտոնի համալսարանի աշխատակից Մելցովը
11:56
leaned over a baby who was 43 minutes old.
285
701000
3000
43 րոպեանոց երեխայի հետ փորձ է անում։
11:59
He wagged his tongue at the baby.
286
704000
2000
Նա լեզու է ցույց տալիս երեխային։
12:01
The baby wagged her tongue back.
287
706000
3000
Երեխան պատասխանում է իր լեզուն հանելով։
12:04
Babies are born to interpenetrate into Mom's mind
288
709000
3000
Երեխաներն ի ծնե հասկանում են իրենց մայրիկներին,
12:07
and to download what they find --
289
712000
2000
օգտագործում այդ տեղեկատվությունը,
12:09
their models of how to understand reality.
290
714000
2000
որպես իրենց իրականությունը հասկանալու համար մի մոդել։
12:11
In the United States, 55 percent of babies
291
716000
3000
Միացյալ Նահանգներում երեխաների 55 տոկոսը
12:14
have a deep two-way conversation with Mom
292
719000
2000
երկողմանի խոսակցություններ է վարում մայրիկների հետ,
12:16
and they learn models to how to relate to other people.
293
721000
3000
և սովորում է այլ մարդկանց հետ հաղորդակցվելու մոդելներ։
12:19
And those people who have models of how to relate
294
724000
2000
Մարդիկ, ովքեր հաղորդակցվելու մոդելներ ունեն
12:21
have a huge head start in life.
295
726000
2000
կյանքում շատ մեծ առավելություն ունեն։
12:23
Scientists at the University of Minnesota did a study
296
728000
2000
Մինեսոթայի համալսարանի գիտնականները մի ուսումնասիրություն են կատարել,
12:25
in which they could predict
297
730000
2000
որի ժամանակ նրանք կարողացել են 77 տոկոս ճշտությամբ
12:27
with 77 percent accuracy, at age 18 months,
298
732000
3000
գուշակել, 18 ամսական երեխաներից ովքեր
12:30
who was going to graduate from high school,
299
735000
2000
դպրոցն ավարտելուց հետո համալսարան պիտի ընդունվեն,
12:32
based on who had good attachment with mom.
300
737000
3000
հիմնվելով մայրիկների հետ իրենց կապի վրա։
12:35
Twenty percent of kids do not have those relationships.
301
740000
3000
Երեխաների 20 տոկոսը չունեն այդ կապը։
12:38
They are what we call avoidantly attached.
302
743000
2000
Այդպիսի երեխաները
12:40
They have trouble relating to other people.
303
745000
2000
դժվարանում են մարդկանց հետ հաղորդակցվել։
12:42
They go through life
304
747000
2000
Նրանք ապրում են կյանքը,
12:44
like sailboats tacking into the wind --
305
749000
2000
առագաստանավերի նման, որոնք քամուց օրորվում են,
12:46
wanting to get close to people,
306
751000
2000
ցանկանում են մարդկանց մոտ գալ,
12:48
but not really having the models of how to do that.
307
753000
3000
բայց դա անելու որևէ մոդել չունեն։
12:51
And so this is one skill
308
756000
2000
Այսպիսով, սա առաջին հմտությունն է,
12:53
of how to hoover up knowledge, one from another.
309
758000
2000
ինչպես ընկալել մարդկանից ստացված գիտելիքը։
12:55
A second skill is equal poise,
310
760000
3000
Երկրորդ հմտությունը հավասարակշռությունն է։
12:58
the ability to have the serenity
311
763000
2000
Հանգիստ մնալու ունակությունը,
13:00
to read the biases and failures in your own mind.
312
765000
3000
որպեսզի կարողանանք ճանաչել սեփական գիտակցության ձախողումները։
13:03
So for example, we are overconfidence machines.
313
768000
3000
Այսպես, օրինակ, մենք բոլորս չափազանց ինքնավստահ մեքենաներ ենք։
13:06
Ninety-five percent of our professors report
314
771000
3000
Մեր պրոֆեսորների 95%-ն ասում է,
13:09
that they are above-average teachers.
315
774000
2000
որ նրանք միջինից բարձ կարգի ուսուցիչներ են,
13:11
Ninety-six percent of college students
316
776000
2000
համալսարանների ուսանողների 95%-ն ասում է,
13:13
say they have above-average social skills.
317
778000
3000
որ իրենց հաղորդակցման ունակությունները միջինից բարձ են։
13:16
Time magazine asked Americans, "Are you in the top one percent of earners?"
318
781000
3000
Թայմս ամսագիրը հարցրել է ամերիկացիներին․ «Արդյո՞ք դուք պատկանում են մարդկանց այն 1%-ին, ով ամենաշատ գումար է վաստակում»։
13:19
Nineteen percent of Americans are in the top one percent of earners.
319
784000
3000
Ամերիկացիների 19%-ը համարում է, որ պատկանում է այդ 1%-ին։
13:22
(Laughter)
320
787000
2000
(Ծիծաղ)
13:24
This is a gender-linked trait, by the way.
321
789000
2000
Բնավորության այդ գիծն ի դեպ տատանվում է տարբեր սեռերի ներկայուցուցիչների մոտ։
13:26
Men drown at twice the rate of women,
322
791000
2000
Տղամարդիկ կանանցից երկու անգամ ավելի շատ են խեղդվում,
13:28
because men think they can swim across that lake.
323
793000
3000
այն պատճառով, որ տղամարդիկ մտածում են, որ կարող են լիճն լողալով անցնել։
13:31
But some people have the ability and awareness
324
796000
3000
Բայց որոշ մարդիկ կարող են ճիշտ գնահատել
13:34
of their own biases, their own overconfidence.
325
799000
3000
իրենց սեփական սահմանափակումները և ինքնավստահությունը։
13:37
They have epistemological modesty.
326
802000
2000
Նրանք համեստ են։
13:39
They are open-minded in the face of ambiguity.
327
804000
3000
Նրանք բաց են անորոշության առջև։
13:42
They are able to adjust strength of the conclusions
328
807000
2000
Նրանք ունակ են կարգավորել եզրակացությունները
13:44
to the strength of their evidence.
329
809000
2000
հիմնվելով ապացույցների վրա։
13:46
They are curious.
330
811000
2000
Նրանք հետաքրքրասեր են։
13:48
And these traits are often unrelated and uncorrelated with IQ.
331
813000
3000
Եվ բնավորության այս գծերը հաճախ կապված չեն IQ-ի հետ։
13:51
The third trait is metis,
332
816000
2000
Բնավորության երրորդ գիծը,
13:53
what we might call street smarts -- it's a Greek word.
333
818000
3000
մենք անվանում ենք իմաստություն։
13:56
It's a sensitivity to the physical environment,
334
821000
2000
Դա ֆիզիկական շրջապատի հանդեպ զգայությունն է,
13:58
the ability to pick out patterns in an environment --
335
823000
2000
նմանություններ գտնելու ունակությունը,
14:00
derive a gist.
336
825000
2000
կարևորը տեսնելու կարողությունը։
14:02
One of my colleagues at the Times
337
827000
2000
Իմ գործըկերներից մեկը, ով Թայմսում է աշխատում,
14:04
did a great story about soldiers in Iraq
338
829000
2000
մի հիանալի հոդված էր գրել Իրաքում զինվորների մասին,
14:06
who could look down a street and detect somehow
339
831000
3000
ովքեր կարողանում են նայելով փողոցին ինչ-որ կերպ որոշել,
14:09
whether there was an IED, a landmine, in the street.
340
834000
2000
թե արդյոք այնտեղ պայթուցիք կամ ական կա։
14:11
They couldn't tell you how they did it,
341
836000
2000
Նրանք չէին կարողանա բացատրել ձեզ, թե ինչպես էին հասկանում դա,
14:13
but they could feel cold, they felt a coldness,
342
838000
3000
բայց նրանք սառնություն էին զգում,
14:16
and they were more often right than wrong.
343
841000
3000
և դեպքերի մեծամասնությամբ ճիշտ էին իրենց գուշակություններում։
14:19
The third is what you might call sympathy,
344
844000
2000
Երրորդը փոխադարձ ըմբռնում է, համակրանքը,
14:21
the ability to work within groups.
345
846000
3000
խմբում աշխատելու ունակությունը։
14:24
And that comes in tremendously handy,
346
849000
3000
Եվ դա չափազանց կարևոր է,
14:27
because groups are smarter than individuals.
347
852000
2000
որովհետև խմբերն ավելի խելացի են քան անհատները,
14:29
And face-to-face groups are much smarter
348
854000
2000
իսկ դեմ-դիմաց հաղորդակցվող խմբերը շատ ավելի խելացի են,
14:31
than groups that communicate electronically,
349
856000
3000
քան խմբերն, որոնք հաղորդակցվում են էլեկտրոնայի ձևով,
14:34
because 90 percent of our communication is non-verbal.
350
859000
3000
որովհետև հաղորդակցման 90 տոկոսը բանավոր խոսքի միջոցով չէ տեղի ունենում։
14:37
And the effectiveness of a group
351
862000
2000
Եվ խմբի արդյունավետությունը
14:39
is not determined by the IQ of the group;
352
864000
3000
չի որոշվում խմբի IQ-ի մեծությամբ,
14:42
it's determined by how well they communicate,
353
867000
3000
այն որոշվում է նրանով, թե որքան լավ են խմբի անդամները հաղորդակցվում,
14:45
how often they take turns in conversation.
354
870000
3000
և որքան հաճախ են հերթով մասնակցում խոսակցությանը։
14:48
Then you could talk about a trait like blending.
355
873000
3000
Այդ ժամանակ դուք կարող եք խոսել այնպիսի մի հատկանիշի մասին, ինչպիսինն է «ձուլում»-ը։
14:51
Any child can say, "I'm a tiger," pretend to be a tiger.
356
876000
3000
Յուրաքանչյուր երեխա կարող է ասել․ «Ես վագր եմ», և ձևացնել, որ վագր է։
14:54
It seems so elementary.
357
879000
2000
Դա այդքան տարրական է թվում։
14:56
But in fact, it's phenomenally complicated
358
881000
2000
Բայց իրականում, արտակարգ բարդ է
14:58
to take a concept "I" and a concept "tiger"
359
883000
2000
վերցնել «ես»-ի և «վագր»-ի գաղափարները
15:00
and blend them together.
360
885000
2000
և դրանք միմյանց ձուլել։
15:02
But this is the source of innovation.
361
887000
2000
Բայց դա է նորարարության աղբյուրը։
15:04
What Picasso did, for example,
362
889000
2000
Օրինակ, այն ինչ արեց Պիկասոն,
15:06
was take the concept "Western art"
363
891000
2000
դա արևմտյան արվեստի գաղափարը
15:08
and the concept "African masks"
364
893000
2000
աֆրիկյան դիմակների գաղափարի հետ
15:10
and blend them together --
365
895000
2000
ձուլելն էր,
15:12
not only the geometry,
366
897000
2000
և ոչ միայն երկրաչափությունը,
15:14
but the moral systems entailed in them.
367
899000
2000
այլ նաև դրանցում պարունակվող բարոյական համակարգերը։
15:16
And these are skills, again, we can't count and measure.
368
901000
2000
Եվ կրկին, սրանք հմտություններ են, որոնք մենք չենք կարող հաշվել և չափել։
15:18
And then the final thing I'll mention
369
903000
2000
Եվ վերջին բանը, որ ուզում եմ նշել,
15:20
is something you might call limerence.
370
905000
2000
մի բան է, որ անվանում են սիրահարվածություն։
15:22
And this is not an ability;
371
907000
2000
Եվ սա կարողություն չէ,
15:24
it's a drive and a motivation.
372
909000
3000
սա շարժիչ ուժ է և դրդապատճառ։
15:27
The conscious mind hungers for success and prestige.
373
912000
3000
Գիտակից ուղեղը տենչում է հաջողություն և հեղինակություն։
15:30
The unconscious mind hungers
374
915000
2000
Անգիտակից ուղեղը տենչում է
15:32
for those moments of transcendence,
375
917000
2000
տրանսցենդենցիայի այն պահերը,
15:34
when the skull line disappears
376
919000
2000
երբ անհետանում են սահմանները,
15:36
and we are lost in a challenge or a task --
377
921000
3000
և մենք կորցնում ենք մեզ մեր աշխատանքի մեջ,
15:39
when a craftsman feels lost in his craft,
378
924000
3000
երբ արեհստավորը կորցնում է իրեն իր զբաղմունքի մեջ,
15:42
when a naturalist feels at one with nature,
379
927000
3000
երբ բնագետն իրեն զգում է բնության մի մասնիկ,
15:45
when a believer feels at one with God's love.
380
930000
3000
երբ հավատացյալը զգում է Աստծո սերը։
15:48
That is what the unconscious mind hungers for.
381
933000
3000
Ահա թե ինչ է տենչում անգիտակից ուղեղը։
15:51
And many of us feel it in love
382
936000
2000
Եվ մեզանից շատերը զգացել են դա, երբ սիրահարված են եղել,
15:53
when lovers feel fused.
383
938000
2000
երբ սիրահարներն ասես մեկ մարդ լինեն։
15:55
And one of the most beautiful descriptions
384
940000
2000
Եվ այս հետազոտության ժամանակ իմ հանդիպած
15:57
I've come across in this research
385
942000
3000
ամենագեղեցիկ նկարագիրն այն մասին,
16:00
of how minds interpenetrate
386
945000
2000
թե ինչպես են ուղեղները ներթափանցում մեկը մյուսի մեջ,
16:02
was written by a great theorist and scientist
387
947000
2000
գրվել է մեծ գիտնական
16:04
named Douglas Hofstadter at the University of Indiana.
388
949000
3000
Դուգլաս Հոֆշտադերի կողմից, Ինդիանայի համալսարանից։
16:07
He was married to a woman named Carol,
389
952000
2000
Նա ամուսնացած էր Քերոլ անունով մի կնոջ հետ,
16:09
and they had a wonderful relationship.
390
954000
2000
և նրանք հիանալի զույգ էին։
16:11
When their kids were five and two,
391
956000
2000
Երբ նրանց երեխաները հինգ և երկու տարեկան էին,
16:13
Carol had a stroke and a brain tumor and died suddenly.
392
958000
4000
Քերոլը կաթվածից և ուղեղի քաղցկեղից հանկարծակի մահացավ։
16:17
And Hofstadter wrote a book
393
962000
2000
Հոֆշտադերը մի գիրք գրեց,
16:19
called "I Am a Strange Loop."
394
964000
2000
«Ես պարադոքսային օղակ եմ» անունով։
16:21
In the course of that book, he describes a moment --
395
966000
2000
Գրքի մեջ նա մի պահ է նկարագրում,
16:23
just months after Carol has died --
396
968000
3000
Քերոլի մահից մի քանի ամիս անց,
16:26
he comes across her picture on the mantel,
397
971000
2000
նա տեսնում է կնոջ նկարը իր ննջասենյակում`
16:28
or on a bureau in his bedroom.
398
973000
2000
բուխարու կամ սեղանի վրա։
16:30
And here's what he wrote:
399
975000
2000
Եվ ահա թե ինչ է նա գրում․
16:32
"I looked at her face,
400
977000
2000
«Ես նայեցի նրա դեմքին,
16:34
and I looked so deeply
401
979000
2000
և նայեցի այնքան խորը,
16:36
that I felt I was behind her eyes.
402
981000
2000
որ զգացի, որ նրա աչքերի հետևում եմ։
16:38
And all at once I found myself saying
403
983000
2000
Եվ միանգամից սկսեցի ասել,
16:40
as tears flowed,
404
985000
2000
մինչ արցունքները հոսում էին,
16:42
'That's me. That's me.'
405
987000
2000
«Սա ես եմ։ Սա ես եմ»։
16:44
And those simple words
406
989000
2000
Եվ այդ պարզ բառերը
16:46
brought back many thoughts that I had had before,
407
991000
2000
հիշեցրեցին ինձ իմ նախկինում ունեցած մտքերը
16:48
about the fusion of our souls
408
993000
2000
հոգիները միաձուլման մասին,
16:50
into one higher-level entity,
409
995000
2000
մեկ ամբողջական էության մեջ,
16:52
about the fact that at the core of both our souls
410
997000
3000
այն մասին, որ մեր երկուսիս հոգիները
16:55
lay our identical hopes and dreams for our children,
411
1000000
4000
նույն հույսերը և երազանքներն ունեն մեր երեխաների համար,
16:59
about the notion that those hopes
412
1004000
2000
և այն մասին, որ այդ հույսերը
17:01
were not separate or distinct hopes,
413
1006000
2000
առանձին հույսեր չեն,
17:03
but were just one hope,
414
1008000
2000
այլ մեկ հույս,
17:05
one clear thing that defined us both,
415
1010000
2000
մեկ բան, որ բնորոշում է երկուսիս,
17:07
that welded us into a unit --
416
1012000
2000
որ համախմբում է երկուսիս մեկ միավորի մեջ,
17:09
the kind of unit I had but dimly imagined
417
1014000
3000
միավոր, որի մասին ես շատ քիչ պատկերացում ունեի
17:12
before being married and having children.
418
1017000
3000
մինչ ամուսնանալն ու երեխաներ ունենալը։
17:15
I realized that, though Carol had died,
419
1020000
2000
Ես հասկացա, որ թեև Քերոլը մահացել է,
17:17
that core piece of her had not died at all,
420
1022000
3000
նրա այդ կարևոր մասնիկը չի մահացել,
17:20
but had lived on very determinedly in my brain."
421
1025000
4000
այն ապրում է իմ ուղեղի մեջ»։
17:24
The Greeks say we suffer our way to wisdom.
422
1029000
3000
Հույները ասում են, որ մենք պետք է տառապենք մինչ հասնենք իմաստության։
17:27
Through his suffering, Hofstadter understood
423
1032000
2000
Իր տառապանքի միջոցով Հոֆշտադերը հասկացավ,
17:29
how deeply interpenetrated we are.
424
1034000
3000
թե ինչքան խորն ենք մենք կապված միմյանց հետ։
17:32
Through the policy failures of the last 30 years,
425
1037000
3000
Վերջին 30 տարիներին պետական քաղաքականության ձախողումների արդյունքում,
17:35
we have come to acknowledge, I think,
426
1040000
3000
կարծում եմ, մենք կարող ենք եզրակացնել,
17:38
how shallow our view of human nature has been.
427
1043000
3000
թե ինչքան մակերեսային էին մարդկային բնույթի մասին մեր պատկերացումները։
17:41
And now as we confront that shallowness
428
1046000
3000
Իսկ այժմ, երբ մենք դեմ ենք դուրս գալիս այդ մակերեսային պատկերացումներին
17:44
and the failures that derive from our inability
429
1049000
2000
և այն ձախողումներին, որոնք առաջացել են
17:46
to get the depths of who we are,
430
1051000
2000
մեր էությունը հասկանալու անկարողությունից,
17:48
comes this revolution in consciousness --
431
1053000
2000
հեղափոխություն ենք սկսում գիտակցության մեջ,
17:50
these people in so many fields
432
1055000
3000
այդ մարդիկ այդ բոլոր ոլորտներում,
17:53
exploring the depth of our nature
433
1058000
2000
ուսումնասիրելով բնության խորությունը
17:55
and coming away with this enchanted,
434
1060000
2000
հայտնաբերում են այս կախարդանքով լի
17:57
this new humanism.
435
1062000
2000
նոր հումանիզմը։
17:59
And when Freud discovered his sense of the unconscious,
436
1064000
2000
Երբ Ֆրեյդը սահմանեց անգիտակցության իր դատողութունները,
18:01
it had a vast effect on the climate of the times.
437
1066000
3000
այն հսկայական ազդեցության ունեցավ տարբեր ոլորտներում այդ տարիներին։
18:04
Now we are discovering a more accurate vision
438
1069000
3000
Ներկայումս մենք հայտաբերում ենք անգիտակցության
18:07
of the unconscious, of who we are deep inside,
439
1072000
3000
ավելի ճշգրիտ պատկեր, այն մասին, թե ով ենք մենք հոգու խորքում։
18:10
and it's going to have a wonderful and profound
440
1075000
2000
Եվ դա կունենա հիանալի և շատ մեծ
18:12
and humanizing effect on our culture.
441
1077000
2000
ազդեցություն մեր մշակույթի վրա։
18:14
Thank you.
442
1079000
2000
Շնորհակալություն։
18:16
(Applause)
443
1081000
20000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
David Brooks - Op-ed columnistWriter and thinker David Brooks has covered business, crime and politics over a long career in journalism.
Why you should listen
David Brooks became an Op-Ed columnist for The New York Times in September 2003. He is currently a commentator on "The PBS Newshour," NPR’s "All Things Considered" and NBC's "Meet the Press."
He is the author of Bobos in Paradise and The Social Animal. In April 2015, he released with his fourth book, The Road to Character, which was a #1 New York Times bestseller.
Brooks also teaches at Yale University, and is a member of the American Academy of Arts & Sciences.
Born on August 11, 1961 in Toronto, Canada, Brooks graduated a bachelor of history from the University of Chicago in 1983. He became a police reporter for the City News Bureau, a wire service owned jointly by the Chicago Tribune and Sun-Times.
He worked at The Washington Times and then The Wall Street Journal for nine years. His last post at the Journal was as Op-ed Editor. Prior to that, he was posted in Brussels, covering Russia, the Middle East, South Africa and European affairs. His first post at the Journal was as editor of the book review section, and he filled in as the Journal's movie critic.
He also served as a senior editor at The Weekly Standard for 9 years, as well as contributing editor for The Atlantic and Newsweek.
David Brooks | Speaker | TED.com