TED2018
Mikhail Zygar: What the Russian Revolution would have looked like on social media
Միխայիլ Զիգար: Ինչպե՞ս կարտացոլվեր ռուսական հեղափոխությունը սոցիալական մեդիայում
Filmed:
Readability: 4.1
1,432,185 views
Ինչպես ասում են`պատմությունը գրում են հաղթողները, բայց այն ինչպիսի՞ն կլիներ, եթե գրվեր յուրաքանչյուրի ձեռքով: Լրագրող և ԹԵԴ-ի հետևորդ Միխայիլ Զիգարը առաքելություն է ստանձնել`Project1917-ի միջոցով մեզ ցույց տալու «մահացած մարդկանց սոցիալական ցանց», որը հրապարակում է իրական օրագրեր և նամակներ`պատկանող 3000 մարդկանց, որ ապրել են ռուսական հեղափոխության ժամանակ: Ցույց տալով այնպիսի անձանց ամենօրյա խոհեր, ինչպիսիք են Լենինը, Տրոցկին և այլք, ծրագիրը նոր լույս է սփռում պատմության վրա`ինչպիսին այն կար և ինչպիսին կարող էր լինել: Իմացեք ավելին անցյալի թվային ներկայացման և Զիգարի վերջին ծրագրի մասին, որը վերաբերում է վերափոխիչ 1968 թվականին:
Mikhail Zygar - Journalist, writer, filmmaker
Mikhail Zygar is the founder of Future History, the creative digital studio behind Project1917 and 1968.digital. Full bio
Mikhail Zygar is the founder of Future History, the creative digital studio behind Project1917 and 1968.digital. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
What is history?
0
1093
1150
Ի՞նչ է պատմությունը:
00:15
It is something written by the winners.
1
3438
2522
Մի բան, որ գրում են հաղթողները:
00:20
There is a stereotype that history
should be focused on the rulers,
should be focused on the rulers,
2
8203
4748
Մի կարծրատիպ կա, ըստ որի, պատմությունը
պիտի կենտրոնանա իշխողների վրա,
պիտի կենտրոնանա իշխողների վրա,
00:24
like Lenin or Trotsky.
3
12975
1696
ինչպիսիք են Լենինը կամ Տրոցկին:
00:27
As a result, people
in many countries, like mine, Russia,
in many countries, like mine, Russia,
4
15445
3320
Հետևաբար` մարդիկ շատ երկրներում,
ինչպես իմ երկրում` Ռուսաստանում,
ինչպես իմ երկրում` Ռուսաստանում,
00:31
look at history as something
that was predetermined
that was predetermined
5
19932
3477
պատմությանը նայում են որպես մի երևույթի,
որը կանխորոշել
որը կանխորոշել
00:35
or determined by the leaders,
6
23433
1729
կամ որոշել են առաջնորդները,
00:38
and common people could not
influence it in any way.
influence it in any way.
7
26075
2662
իսկ հասարակ մարդիկ դրա վրա
ազդեցություն չեն ունեցել:
ազդեցություն չեն ունեցել:
00:41
Many Russians today do not believe
that Russia could ever have been
that Russia could ever have been
8
29585
3580
Այսօր շատ ռուսներ չեն հավատում,
որ Ռուսաստանը երբևէ կարող էր
որ Ռուսաստանը երբևէ կարող էր
00:45
or ever will be a truly democratic nation,
9
33189
2813
կամ կկարողանա իսկական ժողովրդավարական
երկիր լինել,
երկիր լինել,
00:48
and this is due to the way
history has been framed
history has been framed
10
36026
2961
և սա այն բանի պատճառով,
թե ինչպես է պատմությունը ներկայացվել
թե ինչպես է պատմությունը ներկայացվել
00:51
to the citizens of Russia.
11
39011
1571
Ռուսաստանի քազաքացիներին:
00:52
And this is not true.
12
40606
1578
Եվ սա ճիշտ չէ:
00:55
To prove it, I spent two years
of my life trying to go 100 years back,
of my life trying to go 100 years back,
13
43011
5761
Ապացուցելու համար ծախսեցի կյանքիցս 2 տարի
փորձելով գնալ 100 տարի հետ`
փորձելով գնալ 100 տարի հետ`
01:00
to the year 1917,
14
48796
2342
դեպի 1917 թվական,
01:03
the year of the Russian Revolution.
15
51162
2453
ռուսական հեղափոխության տարիներ:
01:05
I asked myself, what if the internet
and Facebook existed 100 years ago?
and Facebook existed 100 years ago?
16
53639
5706
Ինձ հարցրի`ի՞նչ կլիներ,եթե համացանցն
ու Ֆեյսբուքը լինեին 100 տարի առաջ:
ու Ֆեյսբուքը լինեին 100 տարի առաջ:
01:12
So last year, we built
a social network for dead people,
a social network for dead people,
17
60155
5291
Անցած տարի մի սոցիալական ցանց ստեղծեցինք
մահացած մարդկանց համար,
մահացած մարդկանց համար,
01:17
named Project1917.com.
18
65470
2388
որ կոչվում էր Project1917.com:
01:22
My team and I created our software,
19
70111
2572
Ես և թիմս ստեղծեցինք մեր ծրագիրը,
01:24
digitized and uploaded
all possible real diaries and letters
all possible real diaries and letters
20
72707
5280
թվայնացրինք և ներբեռնեցինք բոլոր հնարավոր
իրական օրագրերն ու նամակները,
իրական օրագրերն ու նամակները,
01:30
written by more than 3,000 people
21
78011
3102
որ գրվել էին ավելի քան 3000 մարդու կողմից
01:33
100 years ago.
22
81137
1532
100 տարի առաջ:
01:34
So any user of our website or application
23
82693
3742
Այսպես, մեր կայքի կամ ծրագրի
ցանկացած օգտագործող
ցանկացած օգտագործող
01:38
can follow a news feed
for each day of 1917
for each day of 1917
24
86459
4001
կարող է հետևել 1917-ի
ամեն օրվա նորություններին
ամեն օրվա նորություններին
01:42
and read what people
like Stravinsky or Trotsky,
like Stravinsky or Trotsky,
25
90484
4121
և կարդալ,թե Ստրավինսկու կամ Տրոցկու,
01:46
Lenin or Pavlova
and others thought and felt.
and others thought and felt.
26
94629
3547
Լենինի կամ Պավլովայի նման մարդիկ
ինչ էին մտածում և զգում:
ինչ էին մտածում և զգում:
01:50
We watch all those personalities
being ordinary people like you and me,
being ordinary people like you and me,
27
98931
4705
Մենք նայում ենք նրանց`
որպես ինձ և ձեզ նման հասարակ մարդկանց,
որպես ինձ և ձեզ նման հասարակ մարդկանց,
01:55
not demigods,
28
103660
1912
ոչ կիսաստվածների,
01:57
and we see that history consists
of their mistakes, fears, weaknesses,
of their mistakes, fears, weaknesses,
29
105596
6984
և տեսնում ենք`պատմությունը կազմված է
նրանց սխալներից,վախերից և թուլությոններից,
նրանց սխալներից,վախերից և թուլությոններից,
02:04
not only their "genius ideas."
30
112604
2753
ոչ թե միայն «հանճարեղ մտքերից»:
02:08
Our project was a shock for many Russians,
31
116643
2199
Մեր ծրագիրը շոկ էր շատ ռուսների համար,
02:10
who used to think that our country
has always been an autocratic empire
has always been an autocratic empire
32
118866
5601
որոնք կարծում էին,որ մեր երկիրը
միշտ բռնակալական կայսրություն է եղել,
միշտ բռնակալական կայսրություն է եղել,
02:16
and the ideas of freedom and democracy
could never have prevailed,
could never have prevailed,
33
124491
3413
և ազատության ու ժողովրդավարության
գաղափարները երբեք չեն գերիշխել,
գաղափարները երբեք չեն գերիշխել,
02:19
just because democracy
was not our destiny.
was not our destiny.
34
127928
2650
որովհետև ժողովրդավարությունը
մեր ճակատագիրը չի եղել:
մեր ճակատագիրը չի եղել:
02:23
But if we take a broader look,
35
131514
1928
Բայց եթե խորանանք,
02:26
it's not that black and white.
36
134291
1588
դա այդքան էլ պարզ չէ:
02:29
Yes, 1917 led to 70 years
of communist dictatorship.
of communist dictatorship.
37
137771
4703
Այո, 1917-ը հանգեցրեց 70 տարվա
կոմունիստական դիկտատուրայի:
կոմունիստական դիկտատուրայի:
02:35
But with this project, we see that Russia
could have had a different history
could have had a different history
38
143584
4649
Բայց այս ծրագրով տեսնում ենք,որ Ռուսաստանը
կարող էր ունենալ այլ պատմություն
կարող էր ունենալ այլ պատմություն
02:40
and a democratic future,
as any other country could or still can.
as any other country could or still can.
39
148257
4040
և ժողովրդավար ապագա,
ինչպես ցանկացած ուրիշ երկիր:
ինչպես ցանկացած ուրիշ երկիր:
02:45
Reading the posts from 1917,
40
153249
3817
Կարդալով 1917-ի հրապարակումները`
02:49
you learn that Russia
was the first country in the world
was the first country in the world
41
157090
2967
իմանում ենք, որ Ռուսաստանն
աշխարհում առաջին երկիրն է,
աշխարհում առաջին երկիրն է,
02:52
to abolish the death penalty,
42
160081
1936
որ արգելել է մահապատիժը,
02:54
or one of the first ones
to grant women voting rights.
to grant women voting rights.
43
162041
4174
կամ առաջիններից է, որ կանանց
ընտրելու իրավունք է տվել:
ընտրելու իրավունք է տվել:
02:59
Knowing history and understanding
how ordinary people influenced history
how ordinary people influenced history
44
167334
6225
Պատմությունն իմանալը և հասկանալը,թե ինչպես
կարող են հասարակ մարդիկ ազդել դրա վրա,
կարող են հասարակ մարդիկ ազդել դրա վրա,
03:05
can help us create a better future,
45
173583
1858
կարող է օգնել`կերտելու ավելի լավ ապագա,
03:07
because history is just a rehearsal
of what's happening right now.
of what's happening right now.
46
175465
3744
որովհետև պատմությունը կրկնությունն է
այն ամենի, ինչ լինում է հիմա:
այն ամենի, ինչ լինում է հիմա:
03:12
We do need new ways of telling history,
47
180500
2913
Մեզ պետք են պատմությունը պատմելու նոր ձևեր
03:15
and this year, for example,
48
183437
1571
և,օրինակ, այս տարի
03:17
we started a new online project
that is called 1968Digital.com,
that is called 1968Digital.com,
49
185032
5841
մենք ստեղծեցինք մի նոր առցանց ծրագիր,
որը կոչվում է 1968Digital.com,
որը կոչվում է 1968Digital.com,
03:23
and that is an online documentary series
50
191681
4825
սա առցանց փաստագրական շարք է
03:28
that gives you an impression
of that year, 1968,
of that year, 1968,
51
196530
3944
որը ստեղծում է մի տպավորություն,
ասես 1968 թվականն է,
ասես 1968 թվականն է,
03:32
a year marked by global social change
52
200498
3539
տարի՝ նշանավոր համաշխարհային
սոցիալական փոփոխությամբ,
սոցիալական փոփոխությամբ,
03:36
that, in many ways,
created the world as we know it now.
created the world as we know it now.
53
204061
3710
որը տարբեր առումներով աշխարհը դարձրեց
այնպիսին, ինչպիսին տեսնում ենք հիմա:
այնպիսին, ինչպիսին տեսնում ենք հիմա:
03:40
But we are making that history alive
54
208327
3110
Բայց մենք կենդանացնում ենք
այդ պատմությունը`
այդ պատմությունը`
03:43
by imagining what if all the main
characters could use mobile phones ...
characters could use mobile phones ...
55
211461
4539
երևակայելով`ինչ կլիներ,եթե բոլոր գլխավոր
կերպարները բջջային հեռախոս օգտագործեին...
կերպարները բջջային հեռախոս օգտագործեին...
03:49
just like that?
56
217299
1150
հենց այդպե՞ս:
03:51
And we see that a lot of individuals
57
219906
4301
Ու տեսնում ենք, որ բազմաթիվ անհատներ
03:57
were facing the same challenges
and were fighting for the same values,
and were fighting for the same values,
58
225477
5248
առնչվում էին նույն մարտահրավերներին և
կռվում էին նույն արժեքների համար,
կռվում էին նույն արժեքների համար,
04:02
no matter if they lived
in the US or in USSR
in the US or in USSR
59
230749
4397
կապ չունի`նրանք ԱՄՆ-ում էին ապրում,
թե ԽՍՀՄ-ում,
թե ԽՍՀՄ-ում,
04:07
or in France or in China
or in Czechoslovakia.
or in Czechoslovakia.
60
235170
2921
Ֆրանսիայում թե Չինաստանում
կամ Չեխոսլովակիայում:
կամ Չեխոսլովակիայում:
04:11
By exposing history
in such a democratic way,
in such a democratic way,
61
239345
2842
Բացահայտելեվ պատմությունն այսպիսի
ժաղովրդավարական եղանակով`
ժաղովրդավարական եղանակով`
04:14
through social media,
62
242211
1393
սոցիալական մեդիայի միջոցով,
04:16
we show that people in power
are not the only ones making choices.
are not the only ones making choices.
63
244762
5222
ցույց ենք տալիս հզորություն ունեցողներին,
և ոչ թե միայն որոշում ընդունողներին:
և ոչ թե միայն որոշում ընդունողներին:
04:22
That gives any user a possibility
of reclaiming history.
of reclaiming history.
64
250596
3738
Դա գտագործողներին պատմությունը
վերականգնելու հնարավորություն է տալիս:
վերականգնելու հնարավորություն է տալիս:
04:27
Ordinary people matter.
65
255191
1254
Հասարակ մարդիկ կարևոր են:
04:29
They have an impact.
66
257096
1254
Նրանք ազդեցություն ունեն:
04:31
Ideas matter.
67
259476
1151
Գաղափարները կարևոր են:
04:33
Journalists, scientists,
philosophers matter.
philosophers matter.
68
261471
4356
Լրագրողները, գիտնականները, փիլիսոփաները
նշանակալից դեր ունեն:
նշանակալից դեր ունեն:
Մենք ենք ձևավորում
հասարակությունը:
հասարակությունը:
04:38
We shape society.
69
266542
1373
04:40
We all make history.
70
268789
1734
Մենք ենք կերտում պատմությունը:
04:43
Thank you.
71
271436
1151
Շնորհակալություն:
04:44
(Applause)
72
272611
3769
(Ծափահարություն)
ABOUT THE SPEAKER
Mikhail Zygar - Journalist, writer, filmmakerMikhail Zygar is the founder of Future History, the creative digital studio behind Project1917 and 1968.digital.
Why you should listen
Mikhail Zygar is a Russian journalist, writer, filmmaker and the founding editor-in-chief of the Russian independent news TV-channel, Dozhd (2010 - 2015). Prior to Dozhd, Zygar worked for Newsweek Russia and the business daily Kommersant, where he covered the conflicts in Palestine, Lebanon, Iraq, Serbia and Kosovo. His bestseller All the Kremlin's Men is based on an unprecedented series of interviews with Vladimir Putin’s inner circle, presenting a radically different view of power and politics in Russia. His recent book The Empire Must Die was released in Russian and English in 2017. It portrays the years leading up to the Russian revolution and the vivid drama of Russia's brief and exotic experiment with civil society before it was swept away by the Communist Revolution.
Mikhail Zygar | Speaker | TED.com