TED2009
Barry Schwartz: Our loss of wisdom
Բարրի Շվարցը՝ իմաստության կորուստի մասին
Filmed:
Readability: 3.7
4,075,680 views
Իր ելույթում Բարրի Շվարցը «պրակտիկ իմաստության» կոչ է անում՝ որպես հակաթույն մի հասարակության, որ բյուրակրատիայի զոհ է դարձել։ Նա ազդեցիկ կերպով պնդում է, որ կանոնները հաճախ խանգարում են մեզ, դրդապատճառները հակառակ արդյունքի բերում, մինչդեռ պրակտիկ ամենօրյա իմաստությունը օգնում է վերակառուցել մեր աշխարհը։
Barry Schwartz - Psychologist
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
In his inaugural address,
0
0
2000
Իր` նախագահի պաշտոնը ստանձնելու հանդիսավոր արարողության ժամանակ
00:14
Barack Obama appealed to each of us to give our best
1
2000
4000
Բարաք Օբաման կոչ արեց մեզ բոլորիս անել մեր լավագույնը,
00:18
as we try to extricate ourselves from this current financial crisis.
2
6000
6000
մինչ մենք փորձում ենք դուրս գալ ներկա ֆինանսական ճգնաժամից։
00:24
But what did he appeal to?
3
12000
2000
Բայց ինչ՞ էր նա կոչ անում։
00:26
He did not, happily, follow in the footsteps of his predecessor,
4
14000
4000
Նա չհետևեց նախորդ նախագահի օրինակին,
00:30
and tell us to just go shopping.
5
18000
3000
և չասեց, որ մենք պարզապես գնանք գնումներ անելու։
00:34
Nor did he tell us, "Trust us. Trust your country.
6
22000
4000
Եվ ոչ էլ ասեց․ «Վստահեք մեզ։ Վստահեք մեր երկրին։
00:38
Invest, invest, invest."
7
26000
3000
Ներդրումներ կատարեք, ներդրումներ կատարեք, ներդրումներ կատարեք»։
00:42
Instead, what he told us was to put aside childish things.
8
30000
5000
Փոխարենը, նա խորհուրդ տվեց մեզ մի կողմ դնել երեխայությունը։
00:47
And he appealed to virtue.
9
35000
3000
Եվ նա առաքինության կոչ արեց։
00:51
Virtue is an old-fashioned word.
10
39000
4000
Առաքինությունը հնացած բառ է։
00:55
It seems a little out of place in a cutting-edge environment like this one.
11
43000
5000
Թվում է թե այն մի քիչ դուրս է մնացել մեր ժամանակակից միջավայրից։
01:00
And besides, some of you might be wondering,
12
48000
3000
Եվ բացի այդ, ձեզանից շատերը կարող են հետաքրքրվել
01:03
what the hell does it mean?
13
51000
3000
թե ի՞նչ է այն նշանակում։
01:06
Let me begin with an example.
14
54000
3000
Թույլ տվեք սկսել մի օրինակով։
01:09
This is the job description of a hospital janitor
15
57000
3000
Սա հիվանդանոցի հավաքարարի աշխատանքի նկարագիրն է,
01:12
that is scrolling up on the screen.
16
60000
3000
այն երևում է էկրանի վրա։
01:15
And all of the items on it are unremarkable.
17
63000
5000
Եվ առաջադրանքներից ոչ մեկը ուշագրավ չէ։
01:20
They're the things you would expect:
18
68000
3000
Դրանք բաներ են, որոնք կարելի է ենթադրել՝
01:23
mop the floors, sweep them, empty the trash, restock the cabinets.
19
71000
5000
լվանալ հատակը, ավլել այն, դատարկել աղբը, հետևել պահարանների պարունակությանը։
01:28
It may be a little surprising how many things there are,
20
76000
3000
Միգուցե մի փոքր զարմանալի է թե որքան բան կա,
01:31
but it's not surprising what they are.
21
79000
2000
բայց թե ինչ են դրանք` զարմանք չի առաջացնում։
01:33
But the one thing I want you to notice about them is this:
22
81000
3000
Բայց ուզում եմ, որ մի բան նկատեք․
01:36
even though this is a very long list,
23
84000
3000
չնայած այս ցանկը շատ երկար է,
01:39
there isn't a single thing on it that involves other human beings.
24
87000
5000
չկա որևէ առաջադրանք, որ ներառի մեկ այլ մարդկային էակի։
01:44
Not one.
25
92000
3000
Գեթ մեկ։
01:47
The janitor's job could just as well be done in a mortuary as in a hospital.
26
95000
5000
Հավաքարարի գործը նույն հաջողությամբ կարող էր դիարանում լինել։
01:52
And yet, when some psychologists interviewed hospital janitors
27
100000
5000
Եվ չնայած դրան, երբ հոգեբանները հարցազրույց անկացրեցին հիվանդանոցների հավաքարարների հետ,
01:57
to get a sense of what they thought their jobs were like,
28
105000
3000
պարզելու համար, թե ինչ են նրանք մտածում իրենց աշխատանքի մասին,
02:00
they encountered Mike,
29
108000
3000
նրանք հանդիպեցին Մայքին,
02:03
who told them about how he stopped mopping the floor
30
111000
3000
որը պատմեց թե ինչպես նա դարարեց հատակը լվանալ,
02:06
because Mr. Jones was out of his bed getting a little exercise,
31
114000
3000
որովհետև պրն Ջոնսը լքել էր իր անկողինը մի քիչ մարզանք անելու համար,
02:09
trying to build up his strength, walking slowly up and down the hall.
32
117000
4000
փորձելով վերականգնել իր ուժերը, միջանցքում դանդաղ հետ և առաջ քայլելով։
02:13
And Charlene told them about how she ignored her supervisor's admonition
33
121000
6000
Չարլինը պատմեց նրանց, թե ինչպես նա անտեսեց իր ղեկավարի նկատողությունը
02:19
and didn't vacuum the visitor's lounge
34
127000
3000
և փոշեկուլով չմաքրեց այցելուների հանգստի սենյակը,
02:22
because there were some family members who were there all day, every day
35
130000
3000
որովհետև այնտեղ ամբողջ օրը ներկա էին ընտանիքի անդամներ,
02:25
who, at this moment, happened to be taking a nap.
36
133000
3000
որոնք այդ պահին քնած էին։
02:28
And then there was Luke,
37
136000
2000
Կար նաև Լյուկը,
02:30
who washed the floor in a comatose young man's room twice
38
138000
4000
որը կոմայի մեջ գտնվող մի երիտասարդի սենյակի հատակը երկու անգամ էր լվացել,
02:34
because the man's father, who had been keeping a vigil for six months,
39
142000
5000
քանի որ երիտասարդի հայրը, որը վեց ամիս իր կողքից չէր հեռանում,
02:39
didn't see Luke do it the first time,
40
147000
3000
չէր տեսել, թե երբ է Լյուկը առաջին անգամ լվացել այն
02:42
and his father was angry.
41
150000
2000
և շատ զայրացած էր։
02:44
And behavior like this from janitors, from technicians, from nurses
42
152000
6000
Եվ հավաքարարների, տեխնիկական անձնակազմի և քույրերի,
02:50
and, if we're lucky now and then, from doctors,
43
158000
3000
և, եթե մենք հաջողակ ենք, նաև բժիշկների նման վարքը,
02:53
doesn't just make people feel a little better,
44
161000
3000
ոչ միայն թույլ է տալիս մարդկանց իրենց ավելի լավ զգալ,
02:56
it actually improves the quality of patient care
45
164000
3000
այն իրականում բարձրացնում է հիվանդների խնամքի որակը
02:59
and enables hospitals to run well.
46
167000
3000
և հնարավորություն է ստեղծում, որ հիվանդանոցները բարելավեն իրենց աշխատանքը։
03:02
Now, not all janitors are like this, of course.
47
170000
3000
Իհարկե, ոչ բոլոր հավաքարարներ են այդպիսին։
03:05
But the ones who are think that these sorts of human interactions
48
173000
6000
Բայց նրանք, ովքեր այդպիսին են, հավատում են, որ նման մարդկային հարաբերությունները,
03:11
involving kindness, care and empathy
49
179000
3000
որոնք ներառում են բարություն, հոգատարություն և նրբանկատություն,
03:14
are an essential part of the job.
50
182000
2000
աշխատանքի անբաժան մասն են կազմում։
03:16
And yet their job description contains not one word about other human beings.
51
184000
5000
Մինչդեռ նրանց աշխատանքի նկարագիրը չի պարունակում որևէ բառ այլ մարդկային էակների մասին։
03:21
These janitors have the moral will to do right by other people.
52
189000
6000
Այս հավաքարարները այլ մարդկանց հետ ճիշտ վարվելու բարոյական կամք ունեն։
03:27
And beyond this, they have the moral skill to figure out what "doing right" means.
53
195000
7000
Եվ դրանից բացի, նրանք ունեն բարոյական հմտություն և հասկանում են թե ինչ է նշանակում «ճիշտ վարվել»։
03:34
"Practical wisdom," Aristotle told us,
54
202000
5000
Արիստոտելը ասել է․ «Պրակտիկ իմաստությունը
03:39
"is the combination of moral will and moral skill."
55
207000
3000
բարոյական կամքի և բարոյական հմտության համակցությունն է»։
03:42
A wise person knows when and how to make the exception to every rule,
56
210000
7000
Իմաստուն մարդը գիտի երբ և ինչպես բացառություն անել յուրաքանչյուր օրենքում,
03:49
as the janitors knew when to ignore the job duties in the service of other objectives.
57
217000
6000
ինչպես հավաքարարները գիտեին, երբ անտեսել աշխատանքային պարտականությունները՝ այլ նպատակների ծառայելու համար։
03:55
A wise person knows how to improvise,
58
223000
4000
Իմաստուն մարդը գիտի, թե ինչպես գործել հանպատրաստից,
03:59
as Luke did when he re-washed the floor.
59
227000
3000
ինչպես դա արեց Լյուկը, երբ երկրորդ անգամ լվաց հատակը։
04:02
Real-world problems are often ambiguous and ill-defined
60
230000
3000
Իրական խնդիրները հաճախ երկիմաստ են և անորոշ,
04:05
and the context is always changing.
61
233000
3000
և կոնտեքստը միշտ փոփոխվում է։
04:08
A wise person is like a jazz musician --
62
236000
3000
Իմաստուն մարդը կարծես ջազ երաժիշտ լինի,
04:11
using the notes on the page, but dancing around them,
63
239000
3000
նա օգտագործում է էջի վրայի նոտաները, բայց կարծես պարելով դրանց շուրջ,
04:14
inventing combinations that are appropriate for the situation and the people at hand.
64
242000
7000
հնարելով համադրություններ, որոնք համապատասխանում են տվյալ իրավիճակին և մարդկանց։
04:21
A wise person knows how to use these moral skills
65
249000
3000
Իմաստուն մարդը գիտի թե ինչպես օգտագործել այդ բարոյական հմտությունը՝
04:24
in the service of the right aims.
66
252000
3000
ճիշտ նպատակների համար։
04:27
To serve other people, not to manipulate other people.
67
255000
4000
Մարդկանց ծառայել, և ոչ թե մարդկանց օգտագործել։
04:31
And finally, perhaps most important,
68
259000
3000
Եվ վերջապես, գուցե ամենակարևորը`
04:34
a wise person is made, not born.
69
262000
3000
իմաստուն մարդ դառնում են, և ոչ թե ծնվում։
04:37
Wisdom depends on experience,
70
265000
3000
Իմաստությունը կախված է փորձից,
04:40
and not just any experience.
71
268000
3000
և ոչ կամայական փորձից։
04:43
You need the time to get to know the people that you're serving.
72
271000
4000
Ժամանակ է պետք, որպեսզի դուք ճանաչեք այն մարդկանց, ում ծառայում եք։
04:47
You need permission to be allowed to improvise,
73
275000
3000
Ձեզ անհրաժեշտ է թույլատրություն` իմպրովիզացիա անելու,
04:50
try new things, occasionally to fail and to learn from your failures.
74
278000
5000
նոր բաներ փորձելու, ժամանակ առ ժամանակ ձախողվելու և ձախողումներից սովորելու համար։
04:55
And you need to be mentored by wise teachers.
75
283000
3000
Եվ ձեզ պետք է դաստիարակեն իմաստուն ուսուցիչներ։
04:58
When you ask the janitors who behaved like the ones I described
76
286000
5000
Երբ հարցնում ես իմ նկարագրած պահվածք ունեցող հավաքարարներին
05:03
how hard it is to learn to do their job,
77
291000
3000
թե որքանո՞վ դժվար է սովորել իրենց գործը,
05:06
they tell you that it takes lots of experience.
78
294000
3000
նրանք պատասխանում են, որ շատ փորձ է հարկավոր։
05:09
And they don't mean it takes lots of experience to learn how to mop floors and empty trash cans.
79
297000
4000
Եվ նրանք նկատի չունեն, որ շատ փորձ է հարկավոր հատակ լվանալ և աղբ դատարկել սովորելու համար։
05:13
It takes lots of experience to learn how to care for people.
80
301000
5000
Շատ փորձ է հարկավոր սովորելու, թե ինչպես հոգ տանել մարդկանց համար։
05:19
At TED, brilliance is rampant.
81
307000
4000
TED-ում մտքի թռիչքը անսանձահարելի է։
05:23
It's scary.
82
311000
2000
Դա վախեցնում է։
05:25
The good news is you don't need to be brilliant to be wise.
83
313000
5000
Լավն այն է, որ պետք չէ փայլուն լինել իմաստուն լինելու համար։
05:30
The bad news is that without wisdom,
84
318000
4000
Վատն այն է, որ առանց իմաստության
05:34
brilliance isn't enough.
85
322000
3000
փայլուն լինելը բավարար չէ։
05:37
It's as likely to get you and other people into trouble as anything else.
86
325000
6000
Այն նույնքան հավանական է, որ փորձանքի կբերի, որքան ցանկացած այլ բան։
05:43
(Applause)
87
331000
3000
(Ծափահարություններ)
05:46
Now, I hope that we all know this.
88
334000
3000
Ես հույս ունեմ, որ մենք բոլորս գիտենք դա։
05:49
There's a sense in which it's obvious,
89
337000
3000
Ինչ-որ իմաստով դա ակնհայտ է,
05:52
and yet, let me tell you a little story.
90
340000
3000
և չնայած դրան, թույլ տվեք մի փոքր պատմություն պատմել։
05:55
It's a story about lemonade.
91
343000
3000
Սա մի պատմություն է լիմոնադի մասին։
05:58
A dad and his seven-year-old son were watching a Detroit Tigers game at the ballpark.
92
346000
6000
Հայրը իր յոթ տարեկան որդու հետ դիտում էր Detroit Tigers-ի խաղը մարզադաշտում։
06:04
His son asked him for some lemonade
93
352000
2000
Որդին լիմոնադ խնդրեց իր հայրիկից,
06:06
and Dad went to the concession stand to buy it.
94
354000
3000
և հայրը գնաց այն գնելու։
06:09
All they had was Mike's Hard Lemonade,
95
357000
3000
Վաճառքում կար միայն Mike's Hard լիմոնադ,
06:12
which was five percent alcohol.
96
360000
3000
որը պարունակում էր 5% ալկոհոլ։
06:15
Dad, being an academic, had no idea that Mike's Hard Lemonade contained alcohol.
97
363000
6000
Հայրը գաղափար չուներ, որ Mike's Hard լիմոնադը պարունակում է ալկոհոլ։
06:21
So he brought it back.
98
369000
3000
Այդպիսով, նա գնում է այն։
06:24
And the kid was drinking it, and a security guard spotted it,
99
372000
3000
Երեխան խմում էր այն, և անվտանգության աշխատակիցը նկատեց դա
06:27
and called the police, who called an ambulance
100
375000
3000
և ոստիկանություն կանչեց, որն էլ շտապ օգնություն կանչեց։
06:30
that rushed to the ballpark, whisked the kid to the hospital.
101
378000
3000
Շտապ օգնությունը հասավ մարզադաշտ և տղային անմիջապես տարավ հիվանդանոց։
06:33
The emergency room ascertained that the kid had no alcohol in his blood.
102
381000
4000
Շտապ բուժօգնության բաժինը հաստատեց, որ տղայի արյան մեջ ալկոհոլ չկա։
06:37
And they were ready to let the kid go.
103
385000
3000
Եվ նրանք պատրաստ էին տղային բաղ թողնել։
06:40
But not so fast.
104
388000
3000
Բայց ոչ այդքան արագ։
06:43
The Wayne County Child Welfare Protection Agency said no.
105
391000
4000
Ուեյն շրջանի երեխաների սոցիալական պաշտպանության գործակալությունը ասաց՝ ոչ։
06:47
And the child was sent to a foster home for three days.
106
395000
4000
Եվ երեխային երեք օրով ուղարկեցին խնամակալի հետ ապրելու։
06:51
At that point, can the child go home?
107
399000
3000
Կարո՞ղ է երեխան վերադառնալ տուն այդքանից հետո։
06:54
Well, a judge said yes, but only if the dad leaves the house and checks into a motel.
108
402000
9000
Դե, ըստ դատավորի` այո, եթե միայն հայրը լքի տունը և տեղափոխվի հյուրանոց։
07:06
After two weeks, I'm happy to report,
109
414000
3000
Ուրախ եմ տեղեկացնել, որ երկու շաբաթ հետո
07:09
the family was reunited.
110
417000
2000
ընտանիքը միավորվեց։
07:11
But the welfare workers and the ambulance people
111
419000
3000
Բայց սոցիալական աշխատողները և շտապ օգնության անձնակազմը
07:14
and the judge all said the same thing:
112
422000
3000
և դատավորը, բոլորը ասացին նույն բանը․
07:17
"We hate to do it but we have to follow procedure."
113
425000
4000
«Մենք չենք ուզում դա անել, բայց մենք ստիպված ենք հետևել ընթացակարգին»։
07:21
How do things like this happen?
114
429000
4000
Ինչպե՞ս են այսպիսի դեպքերը պատահում։
07:25
Scott Simon, who told this story on NPR,
115
433000
4000
Սքոթ Սայմոնը, որը պատմեց է այս պատմությունը ազգային ռադիոյին,
07:29
said, "Rules and procedures may be dumb,
116
437000
4000
ասաց․ «Կանոնները և ընթացակարգերը կարող են հիմար լինել,
07:33
but they spare you from thinking."
117
441000
3000
բայց նրանք ազատում են ձեզ մտածելուց»։
07:36
And, to be fair, rules are often imposed
118
444000
2000
Եվ, եթե ազնիվ լինենք, կանոնները հաճախ պարտադրվում են,
07:38
because previous officials have been lax
119
446000
3000
որովհետև նախկին պաշտոնյաները անփույթ են եղել,
07:41
and they let a child go back to an abusive household.
120
449000
3000
և թույլ են տվել, որ երեխան վերադառնա ընտանիք, ուր իրեն վատ են վերաբերվում։
07:44
Fair enough.
121
452000
1000
Դա արդար է։
07:45
When things go wrong, as of course they do,
122
453000
3000
Երբ ինչ-որ սխալ բան է տեղի ունենում, և իհարկե, այդպես պատահում է,
07:48
we reach for two tools to try to fix them.
123
456000
4000
մենք երկու միջոց ունենք իրավիճակը շտկելու։
07:52
One tool we reach for is rules.
124
460000
3000
Առաջին միջոցը դա օրենքներ են։
07:55
Better ones, more of them.
125
463000
3000
Ավելի լավ օրենքներ, ավելի շատ օրենքներ։
07:58
The second tool we reach for is incentives.
126
466000
3000
Երկրորդ միջոցը դա դրդապատճառներն են։
08:01
Better ones, more of them.
127
469000
3000
Ավելի լավ դրդապատճառներ, ավելի շատ դրդապատճառներ։
08:04
What else, after all, is there?
128
472000
3000
Վերջ ի վերջո, ուրիշ ի՞նչ միջոց կա։
08:07
We can certainly see this in response to the current financial crisis.
129
475000
5000
Մենք կարող ենք կիրառել այն ներկա ֆինանսական ճգնաժամի դեպքում։
08:12
Regulate, regulate, regulate.
130
480000
3000
Կարգավորել, կարգավորել, կարգավորել։
08:15
Fix the incentives, fix the incentives, fix the incentives ...
131
483000
3000
Շտկել դրդապատճառները, շտկել դրդապատճառները, շտկել դրդապատճառները․․․
08:18
The truth is that neither rules nor incentives
132
486000
3000
Իրականում ոչ օրենքները, և ոչ էլ դրդապատճառները
08:21
are enough to do the job.
133
489000
2000
բավարար չեն։
08:23
How could you even write a rule that got the janitors to do what they did?
134
491000
4000
Ինչպե՞ս է նույնիսկ հնարավոր սահմանել այնպիսի կանոն, որպեսզի հավաքարարներն անեն այն ինչ արել են։
08:27
And would you pay them a bonus for being empathic?
135
495000
3000
Եվ նրբանկատ լինելու համար արդյո՞ք պետք է բոնուս վճարել։
08:30
It's preposterous on its face.
136
498000
4000
Չափազանց անմիտ է։
08:34
And what happens is that as we turn increasingly to rules,
137
502000
5000
Եվ իրականում մենք հիմնականում հակվում ենք դեպի օրենքները,
08:39
rules and incentives may make things better in the short run,
138
507000
4000
կարճ ժամանակահատվածում օրենքները և դրդապատճառները լավ են աշխատում,
08:43
but they create a downward spiral
139
511000
3000
բայց նրանք ստեղծում են վայրընթաց դինամիկա,
08:46
that makes them worse in the long run.
140
514000
2000
որն երկարաժամկետ կտրվածքում իրավիճակը վատթարացնում է։
08:48
Moral skill is chipped away by an over-reliance on rules
141
516000
5000
Բարոյական հմտությունը կորում է օրենքների վրա չափից շատ հույս դնելու պատճառով,
08:53
that deprives us of the opportunity
142
521000
2000
ինչը զրկում է մեզ իմպրովիզացիա անելու
08:55
to improvise and learn from our improvisations.
143
523000
3000
և դրանից սովորելու հնարավորությունից։
08:58
And moral will is undermined
144
526000
3000
Եվ բարոյական կամքը քայքայվում է
09:01
by an incessant appeal to incentives
145
529000
3000
անընդմեջ կիրառելով դրդապատճառներ,
09:04
that destroy our desire to do the right thing.
146
532000
3000
ինչն էլ ոչնչացնում է ճիշտ բան անելու մեր ցանկությունը։
09:07
And without intending it,
147
535000
2000
Եվ չնայած դա մեր մտադրությունը չէ,
09:09
by appealing to rules and incentives,
148
537000
4000
կիրառելով օրենքներ և դրդապատճառներ,
09:13
we are engaging in a war on wisdom.
149
541000
2000
մենք պատերազմում ենք իմաստության դեմ։
09:15
Let me just give you a few examples,
150
543000
3000
Թույլ տվեք մի քանի օրինակ բերել
09:18
first of rules and the war on moral skill.
151
546000
3000
սկզբում՝ օրենքների և բարոյական հմտության դեմ պատերազմի մասին:
09:21
The lemonade story is one.
152
549000
2000
Լիմոնադի պատմությունն առաջինն է։
09:23
Second, no doubt more familiar to you,
153
551000
3000
Երկրորդը, որն անկասկած, ավելի ծանոթ է ձեզ,
09:26
is the nature of modern American education:
154
554000
3000
ժամանակակից ամերիկյան կրթության բնույթն է․
09:29
scripted, lock-step curricula.
155
557000
3000
այն է՝ անփոփոխ և ոչ ճկուն ուսումնական ծրագիրը։
09:32
Here's an example from Chicago kindergarten.
156
560000
3000
Ահա մի օրինակ Չիկագոյի մանկապարտեզից։
09:35
Reading and enjoying literature
157
563000
2000
«Բ» տառով սկսվող բառերի և գրականության
09:37
and words that begin with 'B.'
158
565000
2000
ընթերցում։
09:39
"The Bath:" Assemble students on a rug
159
567000
3000
Բաղնիք․ Հավաքեք աշակերտներին գորգի վրա,
09:42
and give students a warning about the dangers of hot water.
160
570000
2000
և նախազգուշացրեք նրանց տաք ջրի վտանգի մասին։
09:44
Say 75 items in this script to teach a 25-page picture book.
161
572000
5000
Սցենարը ներառում է 25 էջանոց գրքի դասավանդման 75 կետ:
09:49
All over Chicago in every kindergarten class in the city,
162
577000
3000
Ամբողջ Չիկագոյում, քաղաքի յուրաքանչյուր մանկապարտեզում
09:52
every teacher is saying the same words in the same way on the same day.
163
580000
7000
յուրաքանչյուր ուսուցիչ նույն բառերն է ասում, նույն ձևով, նույն օրը։
09:59
We know why these scripts are there.
164
587000
4000
Մենք գիտենք, թե ինչու այդ սցենարները գոյություն ունեն։
10:03
We don't trust the judgment of teachers enough
165
591000
3000
Մենք բավականաչափ չենք վստահում ուսուցիչների դատողությանը,
10:06
to let them loose on their own.
166
594000
3000
որպեսզի նրանց թույլ տանք ինքնուրույն գործել։
10:09
Scripts like these are insurance policies against disaster.
167
597000
3000
Այսպիսի սցենարները ապահովագրություն են հանդիսանում աղետի դեմ։
10:12
And they prevent disaster.
168
600000
3000
Եվ դրանք կանխում են աղետներ։
10:15
But what they assure in its place is mediocrity.
169
603000
5000
Բայց աղետների փոխարեն դրանք միջակության պատճառ են դառնում։
10:20
(Applause)
170
608000
7000
(Ծափահարություններ)
10:27
Don't get me wrong. We need rules!
171
615000
2000
Ինձ սխալ չհասկանաք։ Մենք կանոնների կարիք ունենք։
10:29
Jazz musicians need some notes --
172
617000
2000
Ջազ երաժիշտները նոտաների կարիք ունեն,
10:31
most of them need some notes on the page.
173
619000
2000
նրանցից շատերը կարիք ունեն որոշ նոտաների։
10:33
We need more rules for the bankers, God knows.
174
621000
2000
Աստված վկա, բանկատերերը ավելի շատ կանոնների կարիք ունեն։
10:35
But too many rules prevent accomplished jazz musicians
175
623000
4000
Բայց չափազանց շատ կանոնները խոչընդոտում են հանրահռչակ ջազ երաժիշտներին
10:39
from improvising.
176
627000
2000
իմպրովիզ անել:
10:41
And as a result, they lose their gifts,
177
629000
3000
Արդյունքում` նրանք կորցնում են իրենց տաղանդը,
10:44
or worse, they stop playing altogether.
178
632000
3000
կամ ավելի վատ, ընդհանրապես դադարում նվագել։
10:47
Now, how about incentives?
179
635000
3000
Իսկ ինչպես են դրդապատճառները աշխատում:
10:50
They seem cleverer.
180
638000
2000
Դրանք ավելի խելացի են թվում:
10:52
If you have one reason for doing something
181
640000
2000
Եթե դուք որևէ մի պատճառ ունեք ինչ-որ բան անելու համար,
10:54
and I give you a second reason for doing the same thing,
182
642000
3000
և ձեզ երկրորդն են տալիս նույն բանի համար,
10:57
it seems only logical that two reasons are better than one
183
645000
3000
տրամաբանական կլինի ենթադրել, որ երկու պատճառը ավելի լավ է քան մեկը,
11:00
and you're more likely to do it.
184
648000
3000
և ավելի հավանական է, որ դուք այդ բանը կանեք:
11:03
Right?
185
651000
2000
Ճի՞շտ է:
11:05
Well, not always.
186
653000
2000
Պարզվում է, որ ոչ միշտ:
11:07
Sometimes two reasons to do the same thing seem to compete with one another
187
655000
3000
Երբեմն նույն բանն անելու երկու պատճառները մրցում են իրար հետ,
11:10
instead of complimenting,
188
658000
2000
միմյանց համալրելու փոխարեն,
11:12
and they make people less likely to do it.
189
660000
3000
ինչը բերում է նրան, որ մարդիկ ավելի քիչ հավանականությամբ այդ բանը կանեն:
11:15
I'll just give you one example because time is racing.
190
663000
3000
Ես միայն մեկ օրինակ կբերեմ, քանի որ ժամանակը սուղ է:
11:18
In Switzerland, back about 15 years ago,
191
666000
3000
Շվեյցարիայում 15 տարի առաջ
11:21
they were trying to decide where to site nuclear waste dumps.
192
669000
3000
փորձում էին որոշել, թե որտեղ նետել միջուկային թափոնները:
11:24
There was going to be a national referendum.
193
672000
3000
Պետք է ազգային հանրաքվե տեղի ունենար:
11:27
Some psychologists went around and polled citizens who were very well informed.
194
675000
3000
Որոշ հոգեբաններ հարցում անցկացրեցին հարցին լավատեղյակ քաղաքացիների հետ:
11:30
And they said, "Would you be willing to have a nuclear waste dump in your community?"
195
678000
3000
Նրանք հարցրեցին. «Պատրա՞ստ եք արդյոք ունենալ միջուկային թափոնների աղբանոց ձեր համայնքում»:
11:33
Astonishingly, 50 percent of the citizens said yes.
196
681000
5000
Զարմանալիորեն, քաղաքացիների 50 տոկոսը ասեց` այո:
11:38
They knew it was dangerous.
197
686000
2000
Նրանք գիտեին, որ դա վտանգավոր է:
11:40
They thought it would reduce their property values.
198
688000
3000
Նրանք գիտեին, որ դա կիջեցնի իրենց անշարժ գույքի արժեքը:
11:43
But it had to go somewhere
199
691000
3000
Բայց աղբը մի տեղ պիտի նետվեր,
11:46
and they had responsibilities as citizens.
200
694000
3000
և նրանք քաղաքացիական պատասխանատվություն էին կրում:
11:49
The psychologists asked other people a slightly different question.
201
697000
4000
Հոգեբանները հարցը այլ կերպ ձևակերպեցին:
11:53
They said, "If we paid you six weeks' salary every year
202
701000
3000
«Եթե մենք յուրաքանչյուր տարի վճարենք ձեզ 6 շաբաթվա աշխատավարձին համարժեք գումար,
11:56
would you be willing to have a nuclear waste dump in your community?"
203
704000
4000
պատրաստ կլինե՞ք արդյոք ունենալ միջուկային թափոնների աղբանոց ձեր համայնքում»:
12:00
Two reasons. It's my responsibility and I'm getting paid.
204
708000
4000
Երկու պատճառ. Դա իմ պատասխանատվությունն է և ինձ վճարում են:
12:04
Instead of 50 percent saying yes,
205
712000
3000
50%-ի փոխարեն այս անգամ
12:07
25 percent said yes.
206
715000
3000
միայն 25%-ն ասեց այո:
12:10
What happens is that
207
718000
3000
Հետևյալն է տեղի ունենում.
12:13
the second this introduction of incentive gets us
208
721000
4000
այն պահից, երբ գործի է դրվում դրդապատճառը,
12:17
so that instead of asking, "What is my responsibility?"
209
725000
3000
և մենք, փոխարենը հարցնենք, թե ինչո՞ւմ է կայանում մեր պատասխանատվությունը
12:20
all we ask is, "What serves my interests?"
210
728000
3000
հարցնում ենք` «Ո՞րն է իմ շահը»:
12:23
When incentives don't work,
211
731000
2000
Երբ դրդապատճառները չեն աշխատում,
12:25
when CEOs ignore the long-term health of their companies
212
733000
3000
երբ տնօրենները անտեսում են իրենց ընկերությունների երկարաժամկետ բարեկեցությունը
12:28
in pursuit of short-term gains that will lead to massive bonuses,
213
736000
4000
հետապնդելով կարճաժամկետ օգուտներ, որոնք կհանգեցնեն զանգվածային բոնուսների,
12:32
the response is always the same.
214
740000
4000
պատասխանը միշտ նույնն է:
12:36
Get smarter incentives.
215
744000
3000
Գործի դրեք խելացի դրդապատճառներ:
12:40
The truth is that there are no incentives that you can devise
216
748000
3000
Ճշմարտությունը նրանում է, որ չկան այնպիսի դրդապատճառներ,
12:43
that are ever going to be smart enough.
217
751000
3000
որոնք բավականաչափ խելացի լինեն:
12:46
Any incentive system can be subverted by bad will.
218
754000
4000
Ցանկացած խրախուսման համակարգ կարող է ձախողվել:
12:50
We need incentives. People have to make a living.
219
758000
4000
Մեզ պետք են դրդապատճառներ: Մարդիկ պետք է ապրուստի համար գումար վաստակեն։
12:54
But excessive reliance on incentives
220
762000
2000
Բայց դրդապատճառներից չափազանց մեծ կախվածությունը
12:56
demoralizes professional activity
221
764000
3000
մասնագիտական գործունեությունը զրկում է բարոյականությունից
12:59
in two senses of that word.
222
767000
3000
բառի տարբեր իմաստներով:
13:02
It causes people who engage in that activity to lose morale
223
770000
4000
Դա ստիպում է դրա մեջ ներգրավված մարդկանց կորցնել բարոյականությունը,
13:06
and it causes the activity itself to lose morality.
224
774000
4000
և նաև հանգեցնում է գործունեության բարոյականության կորստին:
13:10
Barack Obama said, before he was inaugurated,
225
778000
5000
Մինչ իր նախագահի պաշտոնը ստանձնելու արարողությունը, Բարաք Օբաման ասաց.
13:15
"We must ask not just 'Is it profitable?' but 'Is it right?'"
226
783000
4000
«Մենք պետք է ոչ միայն հարցնենք «արդյո՞ք դա շահավետ է», այլ նաև «արդյո՞ք դա ճիշտ է»:
13:19
And when professions are demoralized,
227
787000
3000
Երբ մասնագիտությունները բարոյականությունից զրկված են,
13:22
everyone in them becomes dependent on -- addicted to -- incentives
228
790000
5000
դրանցով զբաղվող յուրաքանչյուրը կախված է դառնում դրդապատճառներից,
13:27
and they stop asking "Is it right?"
229
795000
3000
և նա դադարում է հարցնել. «արդյո՞ք դա ճիշտ է»:
13:30
We see this in medicine.
230
798000
3000
Մենք տեսնում ենք դա բժշկության մեջ:
13:33
("Although it's nothing serious, let's keep an eye on it to make sure it doesn't turn into a major lawsuit.")
231
801000
4000
(«Չնայած ոչ մի լուրջ բան չկա, եկեք աչալուրջ լինենք, որպեսզի համոզվեք, որ այն դատական հայցի չի հանգեցնի»:)
13:37
And we certainly see it in the world of business.
232
805000
2000
Եվ մենք, անշուշտ, տեսնում դա բիզնեսի աշխարհում:
13:39
("In order to remain competitive in today's marketplace, I'm afraid we're going to have to replace you with a sleezeball.")
233
807000
6000
(«Այսօրվա շուկայում մրցունակ մնալու համար, վախենում եմ, որ մենք ստիպված ենք փոխարինել ձեզ մի բթամիտով»։)
13:45
("I sold my soul for about a tenth of what the damn things are going for now.")
234
813000
5000
(«Ես վաճառել եմ իմ հոգին այսօրվա գնի մոտ մեկ տասներորդով»:)
13:50
It is obvious that this is not the way people want to do their work.
235
818000
3000
Ակնհայտ է, որ մարդիկ չեն ուզում այդպես աշխատել:
13:53
So what can we do?
236
821000
3000
Այսպիսով, ի՞նչ կարող ենք անել:
13:56
A few sources of hope:
237
824000
3000
Հույսի մի քանի աղբյուրներ կան.
13:59
we ought to try to re-moralize work.
238
827000
3000
Մենք պետք է փորձենք կրկին բարոյականացնել աշխատանքը:
14:02
One way not to do it: teach more ethics courses.
239
830000
6000
Դա անելու մեկ ձևը` դասավանդել ավելի շատ էթիկայի դասընթացներ:
14:08
(Applause)
240
836000
3000
(Ծափահարություններ)
14:11
There is no better way to show people that you're not serious
241
839000
3000
Չկա ավելի լավ միջոց մարդկանց ցույց տալու ձեր անլրջությունը,
14:14
than to tie up everything you have to say about ethics
242
842000
3000
քան սահմանափակել այն ամենը, ինչ կարող եք ասել էթիկայի մասին,
14:17
into a little package with a bow and consign it to the margins as an ethics course.
243
845000
5000
էթիկայի դասընթացի սահմաններում:
14:22
What to do instead?
244
850000
2000
Ի՞նչ անել դրա փոխարեն:
14:24
One: Celebrate moral exemplars.
245
852000
4000
Առաջին` փառաբանեք բարոյական մարդկանց.
14:28
Acknowledge, when you go to law school,
246
856000
3000
Ընդունեք, որ երբ դուք ընդունվում եք իրավաբանական ֆակուլտետ,
14:31
that a little voice is whispering in your ear
247
859000
3000
մի փոքրիկ ձայն շշնջում է ձեր ականջին
14:34
about Atticus Finch.
248
862000
3000
Աթիքուս Ֆինչի մասին:
14:37
No 10-year-old goes to law school to do mergers and acquisitions.
249
865000
3000
Ոչ մի տաս տարեկան չի ընդունվում իրավաբանական ֆակուլտետ բիզնեսների միաձուլումների և կլանումների մասին սովորելու համար:
14:40
People are inspired by moral heroes.
250
868000
3000
Մարդիկ ոգևշնչվում են բարոյական հերոսներով:
14:43
But we learn that with sophistication
251
871000
3000
Բայց մենք սովորում ենք, որ փորձի հետ
14:46
comes the understanding that you can't acknowledge that you have moral heroes.
252
874000
4000
առաջ է գալիս է այն համոզմունքը, որ դուք չպետք է խոստովանեք ձեր բարոյական հերոսների առկայությունը:
14:50
Well, acknowledge them.
253
878000
2000
Ընդունեք դա:
14:52
Be proud that you have them.
254
880000
2000
Հպարտ եղեք, որ ունեք հերոսներ:
14:54
Celebrate them.
255
882000
2000
Փառաբանեք նրանց:
14:56
And demand that the people who teach you acknowledge them and celebrate them too.
256
884000
3000
Եվ պահանջեք ձեր ուսուցիչներից, որպեսզի նրանք էլ ընդունեն և փառաբանեն նրանց:
14:59
That's one thing we can do.
257
887000
3000
Դա մի բան է, որ մենք կարող ենք անել:
15:02
I don't know how many of you remember this:
258
890000
3000
Չգիտեմ, թե ձեզանից քանիսը կհիշեն սա.
15:05
another moral hero, 15 years ago, Aaron Feuerstein,
259
893000
4000
ևս մեկ բարոյական հերոս, 15 տարի առաջ` Աարոն Ֆեյերշտեյն.
15:09
who was the head of Malden Mills in Massachusetts --
260
897000
3000
նա Մասաչուսետսում Malden Mills-ի տնօրենն էր,
15:12
they made Polartec --
261
900000
2000
նրանք արտադրում էին ժամանակակից տեքստիլ արտադրանքներ:
15:14
The factory burned down.
262
902000
2000
Գործարանը հրկիզվեց:
15:16
3,000 employees. He kept every one of them on the payroll.
263
904000
3000
3,000 աշխատողներ մնաց գործազուրկ: Նա նրանց բոլորին շարունակեց աշխատավարձ վճարել:
15:19
Why? Because it would have been a disaster for them
264
907000
3000
Ինչու՞: Որովհետև աշխատողների և համայնքի համար սարսափելի կլիներ,
15:22
and for the community if he had let them go.
265
910000
3000
եթե նա ազատեր նրանց գործից:
15:25
"Maybe on paper our company is worth less to Wall Street,
266
913000
4000
«Հնարավոր է թղթի վրա մեր ընկերության արժեքը ավելի քիչ է Wall Street-ի համար,
15:29
but I can tell you it's worth more. We're doing fine."
267
917000
4000
բայց ես ձեզ վստահեցնում եմ, որ այն ավելին արժե. Մեր գործերը լավ են»։
15:33
Just at this TED we heard talks from several moral heroes.
268
921000
4000
Հենց այս TED-ին մենք մի քանի բարոյական հերոսների ելույթներ լսեցինք:
15:37
Two were particularly inspiring to me.
269
925000
3000
Դրանցից երկուսը հատկապես ոգեշնչեցին ինձ:
15:40
One was Ray Anderson, who turned --
270
928000
3000
Մեկը դա Ռեյ Անդերսոնն է, որը
15:43
(Applause)
271
931000
3000
(Ծափահարություններ)
15:46
-- turned, you know, a part of the evil empire
272
934000
3000
որը վերածեց չար կայսրությունը
15:49
into a zero-footprint, or almost zero-footprint business.
273
937000
3000
զրոյական թափոններով աշխատող բիզնեսի:
15:52
Why? Because it was the right thing to do.
274
940000
4000
Ինչու՞: Որովհետև դա էր ճիշտը:
15:56
And a bonus he's discovering is
275
944000
3000
Եվ նա հայտնաբերեց, որ բոնուսը նրանում է,
15:59
he's actually going to make even more money.
276
947000
3000
որ նա նույնիսկ ավելի շատ գումար է ունենալու:
16:02
His employees are inspired by the effort.
277
950000
3000
Իր աշխատողներն ոգեշնչված են իր ջանքերով:
16:05
Why? Because there happy to be doing something that's the right thing to do.
278
953000
4000
Ինչու՞: Որովետև նրանք ուրախ էին անել մի բան, որ ճիշտ էր:
16:09
Yesterday we heard Willie Smits talk about re-foresting in Indonesia.
279
957000
5000
Երեկ մենք լսեցինք Ուիլլի Սմիթսի ելույթը Ինդոնեզիայում անտառապատման մասին:
16:14
(Applause)
280
962000
3000
(Ծափահարություններ)
16:17
In many ways this is the perfect example.
281
965000
3000
Սա կատարյալ օրինակ է։
16:20
Because it took the will to do the right thing.
282
968000
3000
Քանի որ ճիշտ գործելու համար կամք պահանջվեց:
16:23
God knows it took a huge amount of technical skill.
283
971000
3000
Աստված գիտի, թե ինչպիսի հսկայական տեխնիկական հմտություններ պահանջվեցին:
16:26
I'm boggled at how much he and his associates needed to know
284
974000
3000
Ինձ վախեցնում է, թե ինչքան բան նա և իր համախոհները պիտի իմանային
16:29
in order to plot this out.
285
977000
3000
այդ ամենը նախագծելու համար:
16:32
But most important to make it work --
286
980000
3000
Բայց ամենակարևորը, որ անհրաժեշտ էր,
16:35
and he emphasized this --
287
983000
2000
և նա շեշտում է դա,
16:37
is that it took knowing the people in the communities.
288
985000
3000
դա համայնքի մարդկանց ճանաչելն էր:
16:40
Unless the people you're working with are behind you,
289
988000
5000
Եթե դեռ ձեր գործընկերները, կանգնած չլինեն ձեր մեջքի հետևում,
16:45
this will fail.
290
993000
2000
ամեն ինչ կձախողվի:
16:47
And there isn't a formula to tell you how to get the people behind you,
291
995000
3000
Եվ չկա մեկ բանաձև, որ հուշի ձեզ, թե ինչպես ստանալ մարդկանց աջակցությունը,
16:50
because different people in different communities
292
998000
3000
որովհետև տարբեր մարդիկ տարբեր համայնքներում
16:53
organize their lives in different ways.
293
1001000
3000
տարբեր կերպ են ապրում:
16:56
So there's a lot here at TED, and at other places, to celebrate.
294
1004000
3000
Այսպիսով, փառաբանելու շատ բան կա այստեղ TED-ում և այլուր։
16:59
And you don't have to be a mega-hero.
295
1007000
3000
Եվ ձեզանից չի պահանջվում լինել սուպեր հերոս։
17:02
There are ordinary heroes.
296
1010000
2000
Կան սովորական հերոսներ։
17:04
Ordinary heroes like the janitors who are worth celebrating too.
297
1012000
3000
Սովորական հերոսներ, ինչպես հավաքարարները, որոնք նույնպես արժանի են փառաբանման։
17:07
As practitioners each and every one of us should strive
298
1015000
3000
Որպես աշխատողներ, մեզանից յուրաքանչյուրը պետք է ձգտի
17:10
to be ordinary, if not extraordinary heroes.
299
1018000
3000
լինել սովորական, եթե ոչ` արտասովոր հերոս։
17:13
As heads of organizations,
300
1021000
2000
Որպես կազմակերպությունների տնօրեններ
17:15
we should strive to create environments
301
1023000
2000
մենք պետք է ձգտենք ստեղծել միջավայր,
17:17
that encourage and nurture both moral skill and moral will.
302
1025000
5000
որը խրախուսում է և սնուցում է բարոյական հմտություններ և բարոյական կամք։
17:22
Even the wisest and most well-meaning people
303
1030000
3000
Նույնիսկ ամենաիմաստուն և ամենաբարյացակամ մարդը
17:25
will give up if they have to swim against the current
304
1033000
3000
ստիպված կլինի հանձնվել, եթե նա պիտի լողա հոսանքին հակառակ
17:28
in the organizations in which they work.
305
1036000
3000
մի կազմակերպությունում, որտեղ աշխատում է։
17:31
If you run an organization, you should be sure
306
1039000
3000
Եթե դուք կազմակերպության տնօրեն եք, ապա պիտի համոզված լինեք,
17:34
that none of the jobs -- none of the jobs --
307
1042000
3000
որ ոչ մի աշխատատեղ չունի
17:37
have job descriptions like the job descriptions of the janitors.
308
1045000
3000
հավաքարարների աշխատանքի նկարագրի նման նկարագիր։
17:40
Because the truth is that
309
1048000
3000
Քանի որ, ճշմարտությունն այն է,
17:43
any work that you do that involves interaction with other people
310
1051000
3000
որ յուրաքանչյուր աշխատանք, որը ներառում է շփում այլ մարդկանց հետ
17:46
is moral work.
311
1054000
3000
բարոյական աշխատանք է։
17:49
And any moral work depends upon practical wisdom.
312
1057000
4000
Իսկ ցանկացած բարոյական աշխատանք կախված է կիրառական իմաստությունից։
17:53
And, perhaps most important,
313
1061000
3000
Եվ, թերևս, ամենակարևորը,
17:56
as teachers, we should strive to be the ordinary heroes,
314
1064000
3000
որպես ուսուցիչներ, մենք պետք է ձգտենք լինել սովորական հերոսներ,
17:59
the moral exemplars, to the people we mentor.
315
1067000
4000
բարոյական օրինակ հանդիսանալ այն մարդկանց համար, ում մենք ուղղություն ենք ցույց տալիս։
18:03
And there are a few things that we have to remember as teachers.
316
1071000
3000
Եվ կան բաներ, որ մենք, որպես ուսուցիչներ, պետք է հիշենք։
18:06
One is that we are always teaching.
317
1074000
4000
Առաջինը` մենք մշտապես սովորում ենք։
18:10
Someone is always watching.
318
1078000
3000
Ինչ-որ մեկը միշտ հետևում է մեզ։
18:13
The camera is always on.
319
1081000
2000
Տեսախցիկը միշտ միացրած է։
18:15
Bill Gates talked about the importance of education
320
1083000
3000
Բիլ Գեյթսը խոսեց կրթության կարևորության մասին,
18:18
and, in particular, the model that KIPP was providing:
321
1086000
3000
մասնավորապես KIPP (Knowledge is power - Գիտությունը ուժ է) մոդելի մասին։
18:21
"Knowledge is power."
322
1089000
2000
«Գիտությունը ուժ է»։
18:24
And he talked about a lot of the wonderful things
323
1092000
3000
Եվ նա խոսեց շատ հրաշալի բաների մասին,
18:27
that KIPP is doing
324
1095000
2000
որ KIPP-ն անում է՝
18:29
to take inner-city kids and turn them in the direction of college.
325
1097000
4000
աղքատ շրջանների երեխաներին դեպի բարձրագույն կրթություն ուղղորդելով:
18:33
I want to focus on one particular thing KIPP is doing
326
1101000
3000
Ես ուզում եմ շեշտել մեկ բան, որը KIPP-ն անում է, և
18:36
that Bill didn't mention.
327
1104000
2000
որը Բիլը չհիշատակեց։
18:39
That is that they have come to the realization
328
1107000
2000
Նրանք գիտակցել են,
18:42
that the single most important thing kids need to learn
329
1110000
2000
որ ամենակարևորը, որ երեխաներին անհրաժեշտ է սովորել`
18:44
is character.
330
1112000
1000
բնավորությունն է։
18:45
They need to learn to respect themselves.
331
1113000
3000
Նրանք պետք է սովորեն հարգել իրենց։
18:48
They need to learn to respect their schoolmates.
332
1116000
3000
Նրանք պետք է սովորեն հարգել իրենց դասընկերներին։
18:51
They need to learn to respect their teachers.
333
1119000
3000
Նրանք պետք է սովորեն հարգել իրենց ուսուչիցներին։
18:54
And, most important, they need to learn to respect learning.
334
1122000
3000
Եվ ամենակարևորը` նրանք պետք է սովորեն հարգել ուսումը։
18:57
That's the principle objective.
335
1125000
2000
Դա է սկզբունքային նպատակը։
18:59
If you do that, the rest is just pretty much a coast downhill.
336
1127000
4000
Եթե դուք անեք դա` մնացածն ինքն իրեն կստացվի։
19:03
And the teachers: the way you teach these things to the kids
337
1131000
3000
Ուսուչիցներ` երեխաներին այս ամենը սովորեցնելու համար
19:06
is by having the teachers and all the other staff embody it every minute of every day.
338
1134000
7000
դուք պետք է մարմնավորեք այդ սկզբունքները յուրաքանչյուր օր, յուրաքանչյուր պահին։
19:13
Obama appealed to virtue.
339
1141000
2000
Օբաման կոչ արեց առաքինությանը:
19:15
And I think he was right.
340
1143000
2000
Եվ կարծում եմ, որ նա ճիշտ էր:
19:17
And the virtue I think we need above all others is practical wisdom,
341
1145000
4000
Եվ առաքինությունը, որի կարիքը մենք ամենաշատն ունենք, դա կիրառական իմաստությունն է,
19:21
because it's what allows other virtues -- honesty, kindness, courage and so on --
342
1149000
7000
քանի որ այն թույլ է տալիս, որ այլ արժանիքները` ազնվությունը, բարությունը, խիզախությունը,
19:28
to be displayed at the right time and in the right way.
343
1156000
3000
ցուցաբերվեն ճիշտ ժամանակին և ճիշտ կերպով:
19:31
He also appealed to hope.
344
1159000
3000
Նա նաև կոչ արեց հուսալ:
19:34
Right again.
345
1162000
2000
Կրկին ճշմարտացիորեն:
19:36
I think there is reason for hope.
346
1164000
3000
Կարծում եմ, որ հույս ունենալու պատճառ կա։
19:39
I think people want to be allowed to be virtuous.
347
1167000
3000
Կարծում եմ, մարդիկ ուզում են, որ իրենց թույլ տան լինել առաքինի։
19:42
In many ways, it's what TED is all about.
348
1170000
4000
TED-ը մեծամասամբ, նույն բանն է անում։
19:46
Wanting to do the right thing
349
1174000
3000
Ճիշտ բան անելու ցանկությունը
19:49
in the right way
350
1177000
2000
ճիշտ կերպով
19:51
for the right reasons.
351
1179000
2000
ճիշտ նպատակների համար։
19:53
This kind of wisdom is within the grasp of each and every one of us
352
1181000
3000
Այդպիսի իմաստությունը մեր յուրաքանչյուրիս հասանելի տիրույթում է,
19:56
if only we start paying attention.
353
1184000
3000
եթե միայն մենք սկսենք ուշադրություն դարձնել։
19:59
Paying attention to what we do,
354
1187000
3000
Ուշադրություն դարձնել թե ինչ ենք մենք անում,
20:02
to how we do it,
355
1190000
2000
ինչպես ենք մենք դա անում,
20:04
and, perhaps most importantly,
356
1192000
2000
և թերևս, որն ամենակարևորն է,
20:06
to the structure of the organizations within which we work,
357
1194000
3000
այն կազմակերպությունների կառուցվածքին, որտեղ մենք աշխատում ենք,
20:09
so as to make sure that it enables us and other people to develop wisdom
358
1197000
5000
համոզվելու համար, որ այն թույլ է տալիս մեզ և այլ մարդկանց իմաստություն ձեռք բերել,
20:14
rather than having it suppressed.
359
1202000
3000
և ոչ թե ճնշել այն։
20:17
Thank you very much.
360
1205000
2000
Շատ շնորհակալություն։
20:20
Thank you.
361
1208000
2000
Շնորհակալություն։
20:22
(Applause)
362
1210000
3000
(Ծափահարություններ)
20:25
Chris Anderson: You have to go and stand out here a sec.
363
1213000
3000
Քրիս Անդերսոն՝ Դուք պետք է գաք, մեկ վայրկյան այստեղ կանգնեք։
20:31
Barry Schwartz: Thank you very much.
364
1219000
2000
Բարրի Շվարց՝ Շատ շնորհակալություն։
20:33
(Applause)
365
1221000
6000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Barry Schwartz - PsychologistBarry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom.
Why you should listen
In his 2004 book The Paradox of Choice, Barry Schwartz tackles one of the great mysteries of modern life: Why is it that societies of great abundance — where individuals are offered more freedom and choice (personal, professional, material) than ever before — are now witnessing a near-epidemic of depression? Conventional wisdom tells us that greater choice is for the greater good, but Schwartz argues the opposite: He makes a compelling case that the abundance of choice in today's western world is actually making us miserable.
Infinite choice is paralyzing, Schwartz argues, and exhausting to the human psyche. It leads us to set unreasonably high expectations, question our choices before we even make them and blame our failures entirely on ourselves. His relatable examples, from consumer products (jeans, TVs, salad dressings) to lifestyle choices (where to live, what job to take, who and when to marry), underscore this central point: Too much choice undermines happiness.
Schwartz's previous research has addressed morality, decision-making and the varied inter-relationships between science and society. Before Paradox he published The Costs of Living, which traces the impact of free-market thinking on the explosion of consumerism -- and the effect of the new capitalism on social and cultural institutions that once operated above the market, such as medicine, sports, and the law.
Both books level serious criticism of modern western society, illuminating the under-reported psychological plagues of our time. But they also offer concrete ideas on addressing the problems, from a personal and societal level.
Schwartz is the author of the TED Book, Why We Work.
Barry Schwartz | Speaker | TED.com