TEDGlobal 2010
Nic Marks: The Happy Planet Index
ნიკ მარკი: ბედნიერი პლანეტის ინდექსი
Filmed:
Readability: 3.8
2,221,321 views
სტატისტიკოსი ნიკ მარკსი სვამს საკითხს, თუ რატომ ხდება, რომ ქვეყნების წარმატება დამოკიდებულია მათ მწარმოებლურობაზე და არა ადამიანის ბედნიერებასა და კეთილდღეობაზე. ის წარმოადგენს ბედნიერი პლანეტის ინდექსს, რომელშიც სახელმწიფოს კეთილდღეობა არ არის დამოკიდებული რესურსების გამოყენებაზე (ვინაიდან ადამიანთა ბედნიერებამ უარყოფითი ასახვა არ უნდა პოვოს დედამიწაზე) რომელ ქვეყნებს აქვთ უმაღლესი ბპი? ეს გაგაკვირვებთ პრეზენტაციის მოსმენისას.
Nic Marks - Happiness researcher
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF). Full bio
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Martin Luther King
0
2000
2000
მართინ ლუთერ კინგს
00:19
did not say,
1
4000
2000
არ უთქვამს,
00:21
"I have a nightmare,"
2
6000
2000
"მე ვხედავ კოშმარს"
00:23
when he inspired the civil rights movements.
3
8000
3000
როდესაც ის იბრძოდა ადამინთა უფლებებისთვის.
00:26
He said, "I have a dream."
4
11000
3000
მან თქვა , " მე ვოცნებობ"
00:29
And I have a dream.
5
14000
2000
და მეც ვოცნებობ.
00:31
I have a dream that we can stop thinking
6
16000
2000
მე ვოცნებობ რომ შეწყდეს ფიქრი იმის შესახებ,
00:33
that the future will be a nightmare,
7
18000
3000
რომ მომავალი არის კოშმარული,
00:36
and this is going to be a challenge,
8
21000
2000
და ეს არის გამოწვევა
00:38
because, if you think
9
23000
2000
ვინაიდან, თუ დაფიქრდებით,
00:40
of every major blockbusting film of recent times,
10
25000
4000
ახალი დროის ნებისმიერი ბლოკბასტერი,
00:44
nearly all of its visions for humanity
11
29000
3000
კაცობრიობისთვის არის
00:47
are apocalyptic.
12
32000
2000
აპოკალიფტური.
00:49
I think this film
13
34000
2000
მე ვფიქრობ
00:51
is one of the hardest watches of modern times, "The Road."
14
36000
3000
თანამედროვე ფილმებს შორის "გზა" ყველაზე რთული საყურებელია
00:54
It's a beautiful piece of filmmaking,
15
39000
2000
ის არის შესანიშნავი კინომატოგრაფიული ნიმუში,
00:56
but everything is desolate,
16
41000
2000
მაგრამ იქ ყველაფერი გაუდაბურებულია
00:58
everything is dead.
17
43000
3000
ყველაფერი მკვდარია.
01:01
And just a father and son
18
46000
2000
მხოლოდ მამა და შვილი
01:03
trying to survive, walking along the road.
19
48000
3000
ცდილობს რომ გადარჩეს და მიჰყვებიან გზას.
01:06
And I think the environmental movement
20
51000
2000
ვფიქრობ გარემოსდაცვითი მოძრაობა,
01:08
of which I am a part of
21
53000
2000
რომლის ნაწილიც თავად ვარ
01:10
has been complicit
22
55000
2000
ხელს უწყობს
01:12
in creating this vision of the future.
23
57000
2000
მომავლის ასეთი ხედვის ჩამოყალიბებას.
01:14
For too long,
24
59000
2000
დიდი ხნის განმავლობაში,
01:16
we have peddled a nightmarish vision
25
61000
2000
ჩვენ ვპედალირებდით კოშმარულ ვერსიაზე,
01:18
of what's going to happen.
26
63000
2000
რომელიც უნდა მოხდეს.
01:20
We have focused on the worst-case scenario.
27
65000
3000
ჩვენ ვფოკუსირებდით ყველაზე უარეს სცენარზე.
01:23
We have focused on the problems.
28
68000
2000
ჩვენ ყურადღებას ვამახვილებდით პრობლემებზე
01:25
And we have not thought enough
29
70000
2000
და საკმარისად არ ვფიქრობდით
01:27
about the solutions.
30
72000
2000
გამოსავალზე.
01:29
We've used fear, if you like,
31
74000
2000
ჩვენ ვიყენებდით შიშს, იმისთვის,
01:31
to grab people's attention.
32
76000
3000
რომ ადამიანების ყურადღება მიგვექცია.
01:34
And any psychologist will tell you
33
79000
3000
ნებისმიერი ფსიქოლოგი გეტყვით,
01:37
that fear in the organism
34
82000
2000
რომ შიში ორგანიზმში
01:39
is linked to flight mechanism.
35
84000
2000
დაკავშირებულია საბრძოლო მექანიზმთან.
01:41
It's part of the fight and flight mechanism,
36
86000
3000
ის არის ბრძოლის და გაქცევის მექანიზმის ნაწილი,
01:44
that when an animal is frightened --
37
89000
2000
როდესაც ცხოველი შეშინებულია---
01:46
think of a deer.
38
91000
2000
ვთქვათ ირემი.
01:48
A deer freezes very, very still,
39
93000
3000
ირემი შეშდება, ცოტა ხანი
01:51
poised to run away.
40
96000
2000
ყუჩდება და გარბის.
01:53
And I think that's what we're doing
41
98000
2000
ვფიქრობ, რომ სწორედ ეს მდგომარეობაა,
01:55
when we're asking people to engage with our agenda
42
100000
3000
როდესაც ადამიანებს ვაიძულებთ შემოუერთდნენ ჩვენს საქმიანეობას
01:58
around environmental degradation and climate change.
43
103000
3000
გარემოს დაცვისა და კლიმატის ცვლილებების წინააღმდეგ.
02:01
People are freezing and running away
44
106000
3000
ადამიანები "შეშდებიან" და გარბიან ჩვენგან,
02:04
because we're using fear.
45
109000
2000
ვინაიდან ჩვენ ვიყენებთ შიშს.
02:06
And I think the environmental movement has to grow up
46
111000
3000
ვფიქრობ გარემოსდაცვითი მოძრაობა უნდა გაიზარდოს
02:09
and start to think about
47
114000
2000
და დავიწყოთ ფიქრი
02:11
what progress is.
48
116000
2000
რა არის პროგრესი.
02:13
What would it be like to be improving the human lot?
49
118000
3000
რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ ადამიანები გაუმჯობესდნენ?
02:16
And one of the problems that we face, I think,
50
121000
2000
ერთ-ერთი პრობლემად გვესახება, ვფიქრობ, ის
02:18
is that the only people that have cornered the market
51
123000
3000
ადამიანები ვინც ფლობენ ბაზარს
02:21
in terms of progress
52
126000
2000
პროგრესის პირობებში
02:23
is a financial definition of what progress is,
53
128000
3000
და მიაღწიეს წარმატებას ფინანსური კუთხით.
02:26
an economic definition of what progress is --
54
131000
3000
ეკონომიკური მნიშვნელობით პროგრესი მდგომარეობს იმაში,---
02:29
that somehow,
55
134000
2000
რომ თუ როგორღაც,
02:31
if we get the right numbers to go up,
56
136000
2000
გამოვიდა და მივაღწიეთ დასახულ დონეს,
02:33
we're going to be better off,
57
138000
3000
და ჩვენც ვართ უფრო თვითმყოფადი,
02:36
whether that's on the stock market,
58
141000
2000
საფონდო ბირჟაზე
02:38
whether that's with GDP
59
143000
2000
და მშპ აჩვენებს
02:40
and economic growth,
60
145000
2000
ეკონომიკურ ზრდას
02:42
that somehow life is going to get better.
61
147000
2000
ჩვენი ცხოვრება შეიცვლება უკეთესობისკენ.
02:44
This is somehow appealing to human greed
62
149000
3000
ასეთი განმარტებით ჩვენ ადამიანებში ვიწვევთ სიხარბეს
02:47
instead of fear --
63
152000
2000
შიშს მაგივრად---
02:49
that more is better.
64
154000
2000
მეტი ნიშნავს უკეთესს.
02:51
Come on. In the Western world, we have enough.
65
156000
3000
კარგით რაა. დასავლეთის სამყაროს , ყველაფერი გვაქვს.
02:54
Maybe some parts of the world don't, but we have enough.
66
159000
3000
შესაძლოა რაღაც ნაწილს არ აქვს, მაგრამ ჩვენ გვაქვს ყველაფერი.
02:57
And we've know for a long time that this is not a good measure
67
162000
3000
ჩვენ უკვე კარგა ხანია ვიცით, რომ ეს არ არის ეტალონი
03:00
of the welfare of nations.
68
165000
2000
ერების კეთილდღეობის.
03:02
In fact, the architect of our national accounting system,
69
167000
3000
ფაქტია, რომ ჩვენი საანგარიშო სისტემის არქიტექტორმა
03:05
Simon Kuznets, in the 1930s,
70
170000
3000
საიმონ კუზნეცმა 1930-იან წლებში,
03:08
said that, "A nation's welfare
71
173000
2000
თქვა, რომ : " ერის კეთილდღეობა
03:10
can scarcely be inferred from their national income."
72
175000
3000
მანდამაინც არ არის დაკავშირებული ეროვნულ შემოსავალთან."
03:13
But we've created a national accounting system
73
178000
2000
მაგრამ ჩვენ შევქმენით ისეთი საანგარიშო სისტემა,
03:15
which is firmly based on production
74
180000
2000
რომელიც დაფუძნებულია პროდუქციაზე
03:17
and producing stuff.
75
182000
2000
და პროდუქციის მწარმოებელზე.
03:19
And indeed, this is probably historical, and it had its time.
76
184000
3000
შესაძლოა ეს დაკავშირებული იყო ისტორიულ პერიოდთან და გაამართლა კიდეც
03:22
In the second World War, we needed to produce a lot of stuff.
77
187000
3000
მეორე მსოფლიო ომის დროს როდესაც გვჭირდებოდა გვეწარმოებინა რაც შიძლება მეტი.
03:25
And indeed, we were so successful at producing certain types of stuff
78
190000
3000
ჩვენ ისეთი წარმატებული მწარმოებლები ვიყავით,
03:28
that we destroyed a lot of Europe, and we had to rebuild it afterwards.
79
193000
3000
რომ გავანადგურეთ ევროპის უმეტესი ნაწილი და მოგვიხდა მისი თავიდან აღდგენა.
03:31
And so our national accounting system
80
196000
2000
ასე რომ ჩვენი ნაციონალური საანგარიშო სისიტემა
03:33
became fixated on what we can produce.
81
198000
3000
არის მაჩვენებელი იმისა თუ რას ვაწარმოებთ.
03:36
But as early as 1968,
82
201000
3000
ადრეულ 1968 წელს,
03:39
this visionary man, Robert Kennedy,
83
204000
3000
ამ შესანიშნავმა ადამიანმა რობერტ კენედიმ,
03:42
at the start of his ill-fated presidential campaign,
84
207000
3000
თავისი წარუმატებელი საპრეზიდენტო კამპანიის დაწყების წინ
03:45
gave the most eloquent deconstruction
85
210000
3000
მოგვცა საკმაოდ მახვილგონივრული განმარტება
03:48
of gross national product
86
213000
2000
ეროვნული პროდუქრის ზრდის
03:50
that ever has been.
87
215000
2000
რაც კი აქამდე ყოფილა.
03:52
And he finished his talk with the phrase,
88
217000
3000
მან თავისი სიტყვა დაასრულა შემდეგი ფრაზით,
03:55
that, "The gross national product
89
220000
2000
"ეროვნული პროდუქტის ზრდა
03:57
measures everything except that
90
222000
3000
შეიცავს ყველაფერს გარდა იმისა,
04:00
which makes life worthwhile."
91
225000
2000
რაც ქმნის ცხოვრებას ღირსეულს."
04:02
How crazy is that? That our measure of progress,
92
227000
3000
რა უცნაურია არა? პროგრესის შეფასება,
04:05
our dominant measure of progress in society,
93
230000
3000
საზოგადოებრივი პროგრესის გაზომვა ხდება,
04:08
is measuring everything
94
233000
2000
პრაქტიკულად ყველაფრით
04:10
except that which makes life worthwhile?
95
235000
3000
გარდა იმისა რაც ცხოვრებას ხდის ღირსეულს?
04:13
I believe, if Kennedy was alive today,
96
238000
3000
მჯერა კენედი დღეს რომ ცოცხალი ყოფილიყო
04:16
he would be asking statisticians such as myself
97
241000
3000
ის თხოვდა სტატისტიკოსებს და მეც მათ შორის,
04:19
to go out and find out
98
244000
2000
რომ გავსულიყავით და მოგვეძებნა
04:21
what makes life worthwhile.
99
246000
2000
რა ქმნიდა ცხოვრებას ბედნიერს.
04:23
He'd be asking us to redesign
100
248000
2000
ის მოითხოვდა რომ შეცვლილიყო
04:25
our national accounting system
101
250000
2000
ჩვენი საანგარიშო სისტემა
04:27
to be based upon
102
252000
2000
და დაფუძნებულიყო
04:29
such important things as social justice,
103
254000
3000
ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე როგორიცაა სოციალური სამართლიანობა,
04:32
sustainability
104
257000
2000
სტაბილურობა
04:34
and people's well-being.
105
259000
2000
და ადამიანთა კეთილდღეობა.
04:36
And actually, social scientists have already gone out
106
261000
2000
ფაქტობრივად სოციალური მეცნიერები უკვე
04:38
and asked these questions around the world.
107
263000
2000
სვავენ ამ შეკითხვებს მსოფლიოს მასშტაბით.
04:40
This is from a global survey.
108
265000
2000
ეს არის გლობალური გამოკვლევა.
04:42
It's asking people, what do they want.
109
267000
3000
ეკითხებიან ადამიანებს, თუ რა სურთ
04:45
And unsurprisingly, people all around the world
110
270000
3000
და არ არის გასაკვირი, რომ ადამიანები მსოფლიოს მასშტაბით
04:48
say that what they want
111
273000
2000
ამბობენ, რომ მათ უნდათ
04:50
is happiness, for themselves,
112
275000
2000
ბედნიერება საკუთარი თავისთვის,
04:52
for their families, their children,
113
277000
2000
ოჯახებისთვის, თავიანთი ბავშვებისთვის,
04:54
their communities.
114
279000
2000
თავიანთი საზოგადოებისთვის.
04:56
Okay, they think money is slightly important.
115
281000
2000
ისინი ფიქრობენ, რომ ფული ნაკლებ მნიშვნელოვანია.
04:58
It's there, but it's not nearly as important as happiness,
116
283000
3000
ისინი ფიქრობენ, რომ ბედნიერებისთვის ფული ნაკლებად მნიშვნელოვანია
05:01
and it's not nearly as important as love.
117
286000
3000
და არც ისე აუცილებელი როგორც სიყვარული.
05:04
We all need to love and be loved in life.
118
289000
3000
ჩვენ ყველას გვინდა, რომ გვიყვარდეს და უყვარდეთ მთელი ცხოვრება.
05:07
It's not nearly as important as health.
119
292000
2000
ის არ არის ისე მნიშვნელოვანი როგორც ჯანმრთელობა.
05:09
We want to be healthy and live a full life.
120
294000
3000
ჩვენ გვინდა, რომ ვიყოთ ჯანმრთელნი მთელი ცხოვრების მანძილზე.
05:12
These seem to be natural human aspirations.
121
297000
3000
ჩანს, რომ ეს არის ადამიანური სურვილები.
05:15
Why are statisticians not measuring these?
122
300000
3000
რატომ არ ითვალისწინებენ სტატისტიკოსები ამ ყოველივეს?
05:18
Why are we not thinking of the progress of nations in these terms,
123
303000
3000
რატომ არ ვფიქრობთ ერების პროგრესზე ამ საკითხების ჩართვით,
05:21
instead of just how much stuff we have?
124
306000
3000
გარდა იმისა, თუ რა რაოდენობის პროდუქცია გვაქვს?
05:24
And really, this is what I've done with my adult life --
125
309000
3000
სწორედ ეს არის ის, რასაც მთელი ზრდასრული ცხოვრება ვაკეთებ,
05:27
is think about how do we measure happiness,
126
312000
2000
ფიქრი იმაზე თუ როგორ მივაღწიოთ ბედნიერებას,
05:29
how do we measure well-being,
127
314000
2000
როგორ ვიცხოვროთ კეთილდღეობაში,
05:31
how can we do that within environmental limits.
128
316000
2000
როგორ გაკეთდეს ეს ყოვილე გარემოსდაცვითი შეზღუდვებით.
05:33
And we created, at the organization that I work for,
129
318000
2000
ჩვენ შევქმენით, იმ ორგანიზაციაში სადაც მე ვმუშაობ,
05:35
the New Economics Foundation,
130
320000
2000
ახალი ეკონომიკურო ფონდი,
05:37
something we call the Happy Planet Index,
131
322000
3000
მას ჩვენ ვეძახით ბედნიერი პლანეტის ინდექსს,
05:40
because we think people should be happy and the planet should be happy.
132
325000
3000
ვინაიდან ვფიქრობთ, რომ ადამიანს შეუძლია იყოს ბედნიერი და ამავდროულად პლანეტაც.
05:43
Why don't we create a measure of progress that shows that?
133
328000
3000
რატომ არ ვქმნით პროგრესის ისეთ საზომს, რომელიც ამ ყოველივეს გვიჩვენებს?
05:46
And what we do,
134
331000
2000
და რას ვაკეთებთ ჩვენ,
05:48
is we say that the ultimate outcome of a nation
135
333000
2000
ჩვენ ვამბობთ, რომ უკანასკნელი გამოსავალი ერებისთვის არის ის,
05:50
is how successful is it
136
335000
2000
თუ რამდენად წარმატებულნი
05:52
at creating happy and healthy lives for its citizens.
137
337000
3000
არიან, ბედნერი და ჯანსაღი ცხოვრების შექმნაში.
05:55
That should be the goal
138
340000
2000
ეს უნდა იყოს მიზანი
05:57
of every nation on the planet.
139
342000
2000
ყველა ერის მიზანი ამ პლანეტაზე.
05:59
But we have to remember
140
344000
2000
მაგრამ უნდა გვახსოვდეს,
06:01
that there's a fundamental input to that,
141
346000
3000
რომ არის ერთი ფუნდამენტალური საკითხი,
06:04
and that is how many of the planet's resources we use.
142
349000
3000
რა ოდენობით ვიყენებთ ჩვენ პლანეტის რესურსებს.
06:07
We all have one planet. We all have to share it.
143
352000
3000
ჩვენ ყველას გვაქვს ერთი პლანეტა.
06:10
It is the ultimate scarce resource,
144
355000
3000
არის საკმაოდ შეზღუდული რესურსები
06:13
the one planet that we share.
145
358000
3000
ერთ პლანეტაზე რომელიც უნდა გავინაწილოთ.
06:16
And economics is very interested in scarcity.
146
361000
3000
ეკონიმისტები საკმაოდ დაინტერესებულნი არიან შეზღუდულობით.
06:19
When it has a scarce resource
147
364000
2000
როდესაც რესურსები შეზღუდულია
06:21
that it wants to turn into
148
366000
2000
და გვინდა რომ ის გადავაქციოთ
06:23
a desirable outcome,
149
368000
2000
კარგ რეზულტატად,
06:25
it thinks in terms of efficiency.
150
370000
3000
საფიქრელია ეს ეფექტურობის კუთხით.
06:28
It thinks in terms of how much bang do we get for our buck.
151
373000
3000
ვაფასებთ რამდენად დავკმაყოფილდებით ფინანსებით.
06:31
And this is a measure of how much well-being
152
376000
2000
ეს არის საზომი თუ კეთილდღეობისთვის
06:33
we get for our planetary resource use.
153
378000
3000
რამდენ რესურსს ვიყენებთ ჩვენ.
06:36
It is an efficiency measure.
154
381000
2000
ეს არის ეფექტური.
06:38
And probably the easiest way to show you that,
155
383000
3000
ამის ჩვენების მარტივი გზა
06:41
is to show you this graph.
156
386000
2000
ჩანს გრაფიკზე.
06:43
Running horizontally along the graph,
157
388000
3000
ჰორიზონტალური ხაზი გრაფიკზე გვიჩვენებს,
06:46
is "ecological footprint,"
158
391000
2000
ეკოლოგიურ ნაბიჯებს,
06:48
which is a measure of how much resources we use
159
393000
3000
რომელიც აჩვენებს რა რაოდენობის რესურსებს ვიყენებთ
06:51
and how much pressure we put on the planet.
160
396000
2000
და როგორ ვზემოქმედებთ პლანეტაზე.
06:53
More is bad.
161
398000
2000
უფრო მეტი ცუდის მაჩვენებელია.
06:55
Running vertically upwards,
162
400000
2000
ვერტიკალური ხაზი
06:57
is a measure called "happy life years."
163
402000
2000
ასახავს "ბედნიერად ცხოვრების წლებს"
06:59
It's about the well-being of nations.
164
404000
2000
ის გვიჩვენებს ერების კეთილდღეობას,
07:01
It's like a happiness adjusted life-expectancy.
165
406000
3000
რამდენად არის ბედნიერება ცხოვრების ხანგრძლივობის განმსაზღვრელი.
07:04
It's like quality and quantity of life in nations.
166
409000
3000
ის ასახავს ერების ცხოვრების ხარისხის და ხანგრძლივობას.
07:07
And the yellow dot there you see, is the global average.
167
412000
3000
ყვითელი წერთილები რომელსაც ხედავთ არის გლობალური საშუალო მაჩვენებელი.
07:10
Now, there's a huge array of nations
168
415000
2000
დღესდღეობით უამრავი ერია
07:12
around that global average.
169
417000
2000
საშუალო მაჩვენებლის გარშემო.
07:14
To the top right of the graph,
170
419000
3000
მარჯევნა მაღლა მხარეს
07:17
are countries which are doing reasonably well and producing well-being,
171
422000
3000
არის ქვეყნები რომლებიც საქმიანობენ გონივრულად და აქვთ კეთილდღეობა,
07:20
but they're using a lot of planet to get there.
172
425000
2000
მაგრამ ისინი იყენებენ პლანეტის ბევრ რესურსს.
07:22
They are the U.S.A.,
173
427000
2000
ესენია აშშ,
07:24
other Western countries going across in those triangles
174
429000
3000
დასავლეთის სხვა ქვეყნები და ასევე ამ სამკუთხედებში შედის
07:27
and a few Gulf states in there actually.
175
432000
2000
ყურის რამდენიმე ქვეყანა.
07:29
Conversely, at the bottom left of the graph,
176
434000
3000
ამის საპირისპიროდ გრაფიკის მარცხენა მაღლა ნაწილში
07:32
are countries that are not producing much well-being --
177
437000
3000
არის ქვეყნები, რომლებშიც არ არის კეთილდღეობა---
07:35
typically, sub-Saharan Africa.
178
440000
3000
ტიპიურად ეს არის საჰარის უდაბნოს ქვეყნები აფრიკაში.
07:38
In Hobbesian terms,
179
443000
2000
ჰობსის თანახმად,
07:40
life is short and brutish there.
180
445000
2000
იქ სიცოცხლის ხანგრძლივობა მოკლეა და არის უწყლობა.
07:42
The average life expectancy in many of these countries
181
447000
3000
საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა ასეთ ქვეყნებში
07:45
is only 40 years.
182
450000
3000
40 წელს აღწევს.
07:48
Malaria, HIV/AIDS
183
453000
2000
მალარია. HIV/შიდსი
07:50
are killing a lot of people
184
455000
2000
კლავს ადამიანებს
07:52
in these regions of the world.
185
457000
2000
მსოფლიოს ამ რეგიონში.
07:54
But now for the good news!
186
459000
2000
მაგრამ არის კარგი ამბებიც!
07:56
There are some countries up there, yellow triangles,
187
461000
2000
არის ზოგიერთი ქვეყანა, ყვითელ სამკითხედებში,
07:58
that are doing better than global average,
188
463000
2000
რომლებსაც აქვთ საშუალოზე უკეთესი გლობალური მაჩვენებელი.
08:00
that are heading up towards the top left of the graph.
189
465000
2000
ისინი გრაფიკის მარცხენა მაღლა ნაწილში არიან.
08:02
This is an aspirational graph.
190
467000
2000
ეს არის სასურველი გრაფა.
08:04
We want to be top left, where good lives don't cost the earth.
191
469000
3000
ჩვენ გვინდა ვიყოთ მარცხენა მაღლა ნაწილში სადაც კარგად ცხოვრება არ ვნებს დედამიწას.
08:07
They're Latin American.
192
472000
2000
ეს არის ლათინური ამერიკა.
08:09
The country on its own up at the top
193
474000
2000
ქვეყნები სადაც საკუთრივ მე
08:11
is a place I haven't been to.
194
476000
2000
არ ვყოფილვარ.
08:13
Maybe some of you have.
195
478000
2000
შესაძლოა თქვენ ხართ ნამყოფი.
08:15
Costa Rica.
196
480000
2000
კოსტა რიკა.
08:19
Costa Rica --
197
484000
2000
კოსტა რიკა---
08:21
average life expectancy is 78-and-a-half years.
198
486000
3000
სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა 78,5 წელია.
08:24
That is longer than in the USA.
199
489000
3000
ეს უფრო მეტია ვიდრე აშშ-ის მაჩვენებელი.
08:28
They are, according to the latest Gallup world poll,
200
493000
3000
ესეა გელაპის ბოლო კვლევით მსოფლიოს მასშტაბით,
08:31
the happiest nation on the planet --
201
496000
3000
რომელიც ეხებოდა ბედნიერ ერებს პლანეტაზე---
08:34
than anybody; more than Switzerland and Denmark.
202
499000
3000
ისინი უსწრებენ შვეიცარიასაც და დანიასაც.
08:37
They are the happiest place.
203
502000
2000
ეს არის ყველაზე ბედნიერი ადგილი.
08:39
They are doing that
204
504000
2000
მათ აქვთ
08:41
on a quarter of the resources
205
506000
2000
რესურსის მეოთხედი,
08:43
that are used typically in [the] Western world --
206
508000
3000
რომელიც დასავლეთში აქტიურად გამოიყენება.---
08:46
a quarter of the resources.
207
511000
3000
რესურსების მეოთხედი.
08:49
What's going on there?
208
514000
3000
რასთან გვაქვს საქმე?
08:52
What's happening in Costa Rica?
209
517000
2000
რა ხდება კოსტა რიკაში?
08:54
We can look at some of the data.
210
519000
2000
შეგვიძლია ჩავხედოთ რამდენიმე მონაცემს.
08:56
99 percent of their electricity comes from renewable resources.
211
521000
3000
ელექტროენერგიის 99% იწარმოება განახლებადი ენერგიით,
08:59
Their government is one of the first to commit
212
524000
2000
მათი მთავრობა იყო ერთ-ერთი პირველი ვინც შუერთდა
09:01
to be carbon neutral by 2021.
213
526000
3000
2021 წლისთვის ნახშირბადის შემცირების ხელშეკრულებას.
09:04
They abolished the army
214
529000
3000
გააუქმეს არმია
09:07
in 1949 --
215
532000
2000
1949 წელს---
09:09
1949.
216
534000
2000
1949.
09:11
And they invested in social programs --
217
536000
2000
და ინვესტიციებს ახორციელებენ სოციალურ პროგრამებში--
09:13
health and education.
218
538000
2000
ჯანდაცვასა და განათლებაში.
09:15
They have one of the highest literacy rates in Latin America
219
540000
3000
წიგნიერების უმაღლესი მაჩვენებელია ლათინურ ამერიკაში
09:18
and in the world.
220
543000
2000
მსოფლოს მასშტაბით.
09:20
And they have that Latin vibe, don't they.
221
545000
2000
მათ აქვთ ლათინური გამწევი(ზამბარა), არ არის ასე.
09:22
They have the social connectedness.
222
547000
2000
მათ აქვთ სოციალური ურთიერთდაკავშირებულობა
09:24
(Laughter)
223
549000
2000
(სიცილი)
09:26
The challenge is, that possibly -- and the thing we might have to think about --
224
551000
3000
საკითხავი ის არის რომ-- და რომელზედაც უნდა ვიფიქროთ--
09:29
is that the future
225
554000
2000
რომ მომავალი,
09:31
might not be North American,
226
556000
2000
არ იქნება ჩრდილოეთ ამერიკის,
09:33
might not be Western European.
227
558000
2000
არ იქნება დასავლეთ ევროპის.
09:35
It might be Latin American.
228
560000
3000
ის იქნება ლათინური ამერიკის
09:38
And the challenge, really,
229
563000
2000
რეალური გამოწვევა კი არის ის, რომ
09:40
is to pull the global average up here.
230
565000
3000
საშუალო მაჩვენებელი აქ ამოვწიოთ.
09:43
That's what we need to do.
231
568000
2000
ეს არის ის რაც გვჭირდება.
09:45
And if we're going to do that,
232
570000
2000
თუ ვაპირებთ ამის შესრულებას,
09:47
we need to pull countries from the bottom,
233
572000
3000
ჩვენ ქვეყნები ძირიდან,
09:50
and we need to pull countries from the right of the graph.
234
575000
3000
მარჯვენა მხარიდან უნდა ამოვწიოთ.
09:53
And then we're starting to create a happy planet.
235
578000
3000
და ამის შემდეგ დავიწყოთ ბედნიერი პლანეტის შექმნა.
09:56
That's one way of looking at it.
236
581000
2000
ეს ერთი გზა არის ამის საჩვენებლად.
09:58
Another way of looking at it is looking at time trends.
237
583000
2000
შემდეგი გზა არის ის რომ ეს დავინახოთ შევხედოთ ტენდენციებს.
10:00
We don't have good data going back for every country in the world,
238
585000
3000
რომ გადავხედოთ მსოფლიოს წარსულს ჩვენ არ გვაქვს კარგი მაჩვენებელი,
10:03
but for some of the richest countries, the OECD group, we do.
239
588000
3000
მაგრამ ზოგიერთ მდიდარ ქვეყანას, რომელიც OECD ჯგუფის წევრია აქვს.
10:06
And this is the trend in well-being over that time,
240
591000
3000
ეს კარგად ცხოვრების ტენდენციაა ამ პერიოდისთვის,
10:09
a small increase,
241
594000
2000
ოდნავი ზრდა,
10:11
but this is the trend in ecological footprint.
242
596000
2000
მაგრამ ეს არ არის ეკოლოგიური მიმართულებით.
10:13
And so in strict happy-planet methodology,
243
598000
3000
ანუ განსაზღვრული ბედნიერი პლანეტის მეთოოლოგიით,
10:16
we've become less efficient
244
601000
2000
ჩვენ ვხდებით ნაკლებად ეფექტური
10:18
at turning our ultimate scarce resource
245
603000
2000
იმით, რომ გამოვიყენოთ შეზღუდული რესურსიები
10:20
into the outcome we want to.
246
605000
3000
და მივიღოთ ის სარგებელი რომელიც გვინდა.
10:23
And the point really is, is that I think,
247
608000
3000
მნიშვნელოვანი საკითხია ის რომ, ვფიქრობ,
10:26
probably everybody in this room
248
611000
2000
ამ დარბაზში ყველას უნდა
10:28
would like society to get to 2050
249
613000
2000
რომ საზოგადოება 2050 წელს შეხვდეს
10:30
without an apocalyptic
250
615000
3000
აპოკალიფტური
10:33
something happening.
251
618000
2000
მოლოდინების გარეშე.
10:35
It's actually not very long away.
252
620000
2000
ის არ არის შორეული,
10:37
It's half a human lifetime away.
253
622000
2000
ის არის ადამიანის ნახევარი ცხოვრება.
10:39
A child entering school today
254
624000
2000
ბავშვი რომელიც დღეს სკოლაში შედის
10:41
will be my age in 2050.
255
626000
2000
2050 წელს ჩემი ასაკის იქნება.
10:43
This is not the very distant future.
256
628000
3000
ეს არ არის ძალიან შორეული მომავალი.
10:46
This is what the U.K. government target
257
631000
3000
სწორედ ეს არის დიდი ბრიტანეთის მთავრობის მიზანი,
10:49
on carbon and greenhouse emissions looks like.
258
634000
3000
რომ შეამციროს ნახშირბადის ემისია და გაზარდოს მწვანე ზოლი.
10:53
And I put it to you, that is not business as usual.
259
638000
3000
დამერწმუნეთ რომ ეს არ არის ჩვეულებრივი ბიზნესი.
10:56
That is changing our business.
260
641000
2000
ის ცვლის ჩვენს საქმიანობას,
10:58
That is changing the way we create our organizations,
261
643000
3000
ის ცვლის ორგანიზაციის შექმნის ხედვას,
11:01
we do our government policy and we live our lives.
262
646000
3000
მთავრობის პოლიტიკას და ცხოვრების წესს.
11:04
And the point is,
263
649000
2000
და მიზანი ის არის ის, რომ
11:06
we need to carry on increasing well-being.
264
651000
2000
ჩვენ შევინარჩუნოთ და გავზარდოთ ცხოვრების დონე.
11:08
No one can go to the polls
265
653000
2000
არავინ არ უნდა იყოს ისეთი,
11:10
and say that quality of life is going to reduce.
266
655000
3000
რომელიც იტყვის რომ ცხოვრების ხარისხი დაეცა.
11:13
None of us, I think,
267
658000
2000
ვფიქრობ არც ერთ ჩვენგანს არ
11:15
want human progress to stop.
268
660000
2000
უნდა, რომ ადამიანის პროგრესი შეჩერდეს.
11:17
I think we want it to carry on.
269
662000
2000
ჩვენ გვინდა რომ წავიდეთ წინ.
11:19
I think we want the lot of humanity to keep on increasing.
270
664000
2000
ვფიქრობ ამისთვის საჭიროა დიდი ძალისხმევა.
11:21
And I think this is where climate change skeptics and deniers come in.
271
666000
3000
ეს ის საკითხია რაზეც ჩასაფერბულნი არიან კლიმატის ცვლილებების სკეფტიკოსები.
11:24
I think this is what they want. They want quality of life to keep increasing.
272
669000
3000
ვფიქრობ ეს ის არის რაც მათ უნდათ. მათ უნდათ, რომ ცხოვრების ხარისხმა ზრდა განაგრძოს.
11:27
They want to hold on to what they've got.
273
672000
3000
მათ უნდათ, რომ შენარჩუნდეს ყველაფერი რაც შექმნეს.
11:30
And if we're going to engage them,
274
675000
2000
ჩვენ ვაპირებთ მათ დარწმუნებას,
11:32
I think that's what we've got to do.
275
677000
2000
ვფიქრობ ეს უნდა გავაკეთოთ.
11:34
And that means we have to really increase efficiency even more.
276
679000
3000
ეს კი ნიშნავს, რომ რეალურად გვექნება უფრო მეტი ზრდა.
11:37
Now that's all very easy to draw graphs and things like that,
277
682000
3000
ახლა ყველასთვის ადვილია დახატოს გრაფიკები და მსგავსი რემეები,
11:40
but the point is we need to turn those curves.
278
685000
3000
მაგრამ ჩვენი მიზანია რომ მრუდი შეიცვალოს.
11:43
And this is where I think we can take a leaf
279
688000
2000
ეს არის ის რითაც შეგვიძლია შევცვალოთ
11:45
out of systems theory, systems engineers,
280
690000
3000
ჩვენი სისტემის თეორია, სისტემის მექანიზმი,
11:48
where they create feedback loops,
281
693000
2000
რითაც შევქმნით უკუსარგებლიან მარყუჟს,
11:50
put the right information at the right point of time.
282
695000
3000
მიაწოდე სწორი ინფორმაცია სწორ დროს.
11:53
Human beings are very motivated by the "now."
283
698000
3000
ადამიანები ძალიან მოტივირებულები არიან დღეს
11:56
You put a smart meter in your home,
284
701000
2000
თქვენ დგამთ ენერგოსაზომს სახლში
11:58
and you see how much electricity you're using right now,
285
703000
2000
და ხედავთ თუ რა ოდენობის ელექტროენერგიას ხარჯავთ
12:00
how much it's costing you,
286
705000
2000
და რა გიჯდებათ ის,
12:02
your kids go around and turn the lights off pretty quickly.
287
707000
3000
თქვენი ბავშვები გაიქცევიან და გამორთავენ სინათლეს სწრაფად.
12:05
What would that look like for society?
288
710000
3000
რა მნიშვენოლობა აქვს ამას საზოგადოებისთვის?
12:08
Why is it, on the radio news every evening,
289
713000
2000
რა საჭიროა, რომ რადიოში ყოველ საღამოს
12:10
I hear the FTSE 100, the Dow Jones, the dollar pound ratio --
290
715000
3000
ვუსმენთ ინფორმაციას FTSE 100-ის, Dow Jones-ის, დოლარის ფუნტ სტერლინგთან მიმართებას---
12:13
I don't even know which way the dollar pound ratio should go to be good news.
291
718000
3000
ხშირად არც კი ვიცი დოლარის ფუნტ სტერლინგთან რა შეფარდებაა ჩემთვის უკეთესი.
12:16
And why do I hear that?
292
721000
2000
რატომ ვისმენთ ამას?
12:18
Why don't I hear how much energy Britain used yesterday,
293
723000
3000
რატომ არ გვესმის რა ოდენობის ენერგია მოიხმარა ბრიტანეთმა
12:21
or American used yesterday?
294
726000
2000
ან ამერიკამ გუშინ?
12:23
Did we meet our three percent annual target
295
728000
2000
შევამცირეთ 3 პროცენტით
12:25
on reducing carbon emissions?
296
730000
2000
ნახშირბადის ემისია?
12:27
That's how you create a collective goal.
297
732000
2000
ესე იქმნება კოლექტიური მიზანი.
12:29
You put it out there into the media and start thinking about it.
298
734000
3000
ჩვენ ვავრცელებთ ამას მედიით და ვიწყებთ ამაზე ფიქრს.
12:32
And we need positive feedback loops
299
737000
3000
ჩვენ გვჭირდება პოზიტიური ეფექტი
12:35
for increasing well-being
300
740000
2000
კეთილდღეობის გაზრდისთვის.
12:37
At a government level, they might create national accounts of well-being.
301
742000
3000
მთავრობამ უნდა შექმნას კეთილდღეობის ეროვნული მაჩვენებელი,
12:40
At a business level, you might look at the well-being of your employees,
302
745000
3000
ბიზნესმა დაქირავებულის კეთილდღეობის ანგარიში,
12:43
which we know is really linked to creativity,
303
748000
2000
რომელიც დაკავშირებულია კრეატიულობასთან,
12:45
which is linked to innovation,
304
750000
2000
დაკავშირებულია ინოვაციასთან,
12:47
and we're going to need a lot of innovation to deal with those environmental issues.
305
752000
3000
ჩვენ გვჭირდება ბევრი ახალი ინოვაცია იმისთვის, რომ გავუმკლავდეთ არსებულ გამოწვევებს.
12:50
At a personal level, we need these nudges too.
306
755000
3000
პერსონალური თვალსაზრისით ჩვენ გვჭირდება ბიძგიც.
12:54
Maybe we don't quite need the data, but we need reminders.
307
759000
3000
შესაძლოა მონაცემებზე უფრო მეტად ჩვენ გვჭირდეება დღეების აღნიშვნა.
12:57
In the U.K., we have a strong public health message
308
762000
3000
ბრიტანეთში გვაქვს ჯანმრთელობისთვის ძლიერი სახალხო დღესასწაული
13:00
on five fruit and vegetables a day
309
765000
2000
ხუთი ხილის და ბოსტნეულის დღე
13:02
and how much exercise we should do -- never my best thing.
310
767000
3000
რამდენი ვარჯიშია საჭირო---- ამაში არასდროს ვყოფილვარ მაგარი.
13:05
What are these for happiness?
311
770000
3000
რა არის საჭირო ბედნიერებისთვის?
13:08
What are the five things that you should do every day
312
773000
2000
რა არის ეს ხუთი მაჩვენებელი რომელიც უნდა შევასრულოთ
13:10
to be happier?
313
775000
2000
რომ ვიყოთ ბედნიერნი?
13:12
We did a project for the Government Office of Science a couple of years ago,
314
777000
3000
რამდენიმე წლის წინ, ჩვენ სამთავრობო სამეცნიერო ოფისისითვის შევქმენით პროექტი,
13:15
a big program called the Foresight program --
315
780000
3000
ეს იყო დიდი პროექტი რომელსაც ერქვა ფორსაიტის პროგრამა---
13:18
lots and lots of people -- involved lots of experts --
316
783000
2000
უამრავი ადამიანი--უამრავი ექპერტი იყო ჩართული----
13:20
everything evidence based -- a huge tome.
317
785000
3000
ყველაფერმა კი მოგვცა ტონობით ნაშრომი,
13:23
But a piece of work we did was on: what five positive actions can you do
318
788000
3000
მაგრამ სამუშაო ეხებოდა საკითხს: თუ რა ხუთი მოქმედება უნდა ჩავიდინოთ
13:26
to improve well-being in your life?
319
791000
2000
რომ გავიუმჯობესოთ ცხოვრება?
13:28
And the point of these is
320
793000
2000
რა არის მათი მნიშვნელობა,
13:30
they are, not quite, the secrets of happiness,
321
795000
2000
რა არის ბედნიერების საიდუმლო,
13:32
but they are things that I think happiness will flow out the side from.
322
797000
3000
არის საკითხები, რომელიც ვფიქრობ მოქმედებს ბედნიერებაზე.
13:35
And the first of these is to connect,
323
800000
3000
პირველი ეს არის ურთიერთობა,
13:38
is that your social relationships
324
803000
2000
ეს არის სოციალური ურთიერთობა, რომელიც
13:40
are the most important cornerstones of your life.
325
805000
3000
არის ცხოვრების მნიშვნელოვანი ნაწილი.
13:43
Do you invest the time with your loved ones
326
808000
2000
უთმობთ ადამიანებს, რომლებიც გიყვართ დროს
13:45
that you could do, and energy?
327
810000
2000
და ენერგიას, ეს შეგიძლიათ გააკეთოთ?
13:47
Keep building them.
328
812000
2000
შეინარჩუნეთ ისინი.
13:49
The second one is be active.
329
814000
2000
მეორე არის აქტიურობა
13:51
The fastest way out of a bad mood:
330
816000
3000
ეს არის ცუდი ხასიათიდან გამოსვლის უსწრაფესი გზა
13:54
step outside, go for a walk, turn the radio on and dance.
331
819000
3000
გადით გარეთ, ისეირნეთ, ჩართეთ რადიო და იცეკვეთ.
13:57
Being active is great for our positive mood.
332
822000
3000
აქტიურობა არის კარგი დადებითი განწყობისთვის.
14:00
The third one is take notice.
333
825000
3000
მესამე, იყავი ყურადღებიანი.
14:03
How aware are you of things going on around the world,
334
828000
3000
როგორ მოქმედებს თქვენზე მოვლენები, რომელიც მსოფლიოში ხდება,
14:06
the seasons changing, people around you?
335
831000
3000
სეზონის ცვლილება, ადამიანები თქვენს გარშემო?
14:09
Do you notice what's bubbling up for you and trying to emerge?
336
834000
3000
ყურადღებას აქცევთ რა მოქმედებს თქვენზე და ცდილობთ მოძებნოთ გამოსავალი?
14:12
Based on a lot of evidence for mindfulness,
337
837000
2000
მრავალი მოქმედება დაფუძნებულია მზრუნველობაზე,
14:14
cognitive behavioral therapy,
338
839000
2000
კოგნიტური ქცევითი თერაპია
14:16
[very] strong for our well being.
339
841000
3000
ძლიერ მოქმედებს ჩვენს კეთილდღეობაზე.
14:19
The fourth is keep learning
340
844000
2000
მეოთხე არის ცოდნის მიღება
14:21
and keep is important --
341
846000
2000
და მისი შენარჩუნება არის ძალიან მნიშვნელოვანი------
14:23
learning throughout the whole life course.
342
848000
2000
ისწავლეთ მთელი ცხოვრების განმავლობაში.
14:25
Older people who keep learning and are curious,
343
850000
3000
ასაკიანი ხალხი რომლებიც სწავლობენ და არიან ცნობისმოყვარენი,
14:28
they have much better health outcomes than those who start to close down.
344
853000
3000
აქვთ უკეთესი ჯანმრთელობა, ვიდრე იმათ ვინც თავი დაანება ამას.
14:31
But it doesn't have to be formal learning; it's not knowledge based.
345
856000
2000
მაგრამ არ არის აუცილებელი მას ქონდეს ფორმალური ხასიათი.
14:33
It's more curiosity.
346
858000
2000
ეს უფრო ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილებაა.
14:35
It can be learning to cook a new dish,
347
860000
3000
შესაძლოა ისწავლო ახალი კერძის მომზადება,
14:38
picking up an instrument you forgot as a child.
348
863000
2000
გაიხსენოთ ინსტრუმენტზე დაკვრა, რომელზეც ბავშობაში უკრავდით.
14:40
Keep learning.
349
865000
2000
ისწავლეთ.
14:42
And the final one
350
867000
2000
და ბოლო
14:44
is that most anti-economic of activities,
351
869000
2000
ეს არის ანტი-ეკონომიკური აქტივობა,
14:46
but give.
352
871000
2000
გაეცი,
14:48
Our generosity, our altruism,
353
873000
2000
ჩვენი სულგრძელობა, ჩვენი ალტრუიზმი,
14:50
our compassion,
354
875000
2000
ჩვენი თანაგრძნობა,
14:52
are all hardwired
355
877000
2000
არის მჭიდროდ დაკავშირებული
14:54
to the reward mechanism in our brain.
356
879000
2000
ტვინის დაჯილდოვების მექანიზმთან.
14:56
We feel good if we give.
357
881000
2000
ჩვენ კარგად ვგრძნობთ თავს თუ გავცემთ.
14:58
You can do an experiment where you give
358
883000
2000
შეგიძლიათ ჩაატაროთ ექპერიმენტი, მიეცით
15:00
two groups of people a hundred dollars in the morning.
359
885000
3000
ადამიანების ორ ჯგუფს 100-100 დოლარი დილით.
15:03
You tell one of them to spend it on themselves
360
888000
3000
ერთ ნაწილს უთხარით, რომ თავისთვის დახარჯონ
15:06
and one on other people.
361
891000
2000
დანარჩენს, სხვა ხალხისთვის
15:08
You measure their happiness at the end of the day,
362
893000
2000
შეამოწმეთ მათი ბედნიერება დღის ბოლოს,
15:10
those that have gone and spent on other people are much happier
363
895000
2000
ისინი ვინც წავიდნენ და დახარჯეს თანხა სხვა ადამიანებზე უფრო ბედნიერები არიან,
15:12
that those that spent it on themselves.
364
897000
3000
ვიდრე ისინი ვინც საკუთარ თავს დაახარჯეს.
15:15
And these five ways,
365
900000
2000
ეს ხუთი გზა,
15:17
which we put onto these handy postcards,
366
902000
3000
რომლებიც ჩავდეთ ამ ბართებში,
15:20
I would say, don't have to cost the earth.
367
905000
3000
მინდა ვთქვა, რომ ზიანს არ აყენებენ დედამიწას,
15:23
They don't have any carbon content.
368
908000
2000
არ შეიცავენ ნახშიროჟანგს,
15:25
They don't need a lot of material goods to be satisfied.
369
910000
3000
არ არის საჭირო ბევრი მატერიალური ნივთი რომ დავკმაყოფილდეთ.
15:29
And so I think it's really quite feasible
370
914000
2000
ასე რომ წარმოიდგინეთ ეს რეალურია,
15:31
that happiness does not cost the earth.
371
916000
2000
რომ ჩვენმა ბედნიერებამ დედამიწას არ ავნოს.
15:33
Now, Martin Luther King,
372
918000
2000
მართინ ლუთერ კინგს,
15:35
on the eve of his death,
373
920000
2000
სიკვდილის დღეს,
15:37
gave an incredible speech.
374
922000
2000
ქონდა შესანიშნავი გამოსვლა.
15:39
He said, "I know there are challenges ahead,
375
924000
3000
მან თქვა: " მე ვიცი რომ ჩვენ წინაშე არის გამოწვევები,
15:42
there may be trouble ahead,
376
927000
2000
შესაძლოა სირთულეებიც,
15:44
but I fear no one. I don't care.
377
929000
2000
მაგრამ მე არ მეშინია. მე არ ვფიქრობ ამაზე.
15:46
I have been to the mountain top,
378
931000
3000
მე ვიყავი მთის წვერზე,
15:49
and I have seen the Promised Land."
379
934000
2000
და ვნახე აღთქმული მიწა"
15:51
Now, he was a preacher,
380
936000
2000
ის იყო ორატორი,
15:53
but I believe the environmental movement
381
938000
2000
მაგრამ მე მჯერა რომ გარემოსდაცვითი მოძრაობა,
15:55
and, in fact, the business community, government,
382
940000
3000
ასევე ფაქტია , ბიზნეს საზოგადოებაც, მთავრობაც,
15:58
needs to go to the top of the mountain top,
383
943000
3000
უნდა ავიდეს მთის წვერზე,
16:01
and it needs to look out,
384
946000
2000
გადმოიხედოს
16:03
and it needs to see the Promised Land,
385
948000
2000
და დაინახოს აღთქმული მიწა,
16:05
or the land of promise,
386
950000
2000
ან შეპირებული მიწა,
16:07
and it needs to have a vision
387
952000
2000
და საჭიროა ქონდეთ ხედვა
16:09
of a world that we all want.
388
954000
3000
იმ მსოფლიოსი, რომელიც ჩვენ ყველას გვინდა.
16:12
And not only that, we need to create a Great Transition
389
957000
2000
და არა მხოლოდ ეს, ჩვენ გვჭირდება განვახორციელოთ დიდი გადასვალა
16:14
to get there,
390
959000
2000
რომ მივაღწიოთ იქ,
16:16
and we need to pave that great transition with good things.
391
961000
3000
ჩვენ გჭირდება გავაკეთოთ ეს გადასვლა კარგი ქმედებებით.
16:19
Human beings want to be happy.
392
964000
3000
ადამიანებს უნდათ, რომ იყვნენ ბედნიერნი.
16:22
Pave them with the five ways.
393
967000
2000
მივაღწიოთ ეს ამ ხუთი გზით.
16:24
And we need to have signposts
394
969000
2000
ასევე გვჭირდება მიზანმიმართული
16:26
gathering people together and pointing them --
395
971000
2000
ადამიანები ერთად, რომლებიც მიუთითებენ-------
16:28
something like the Happy Planet Index.
396
973000
2000
ბედნიერი პლანეტის ინდექზე.
16:30
And then I believe
397
975000
2000
და მე მჯერა
16:32
that we can all create a world we all want,
398
977000
2000
რომ შევქმნით ისეთ სამყაროს რომელიც ჩვენ ყველას გვინდა,
16:34
where happiness does not cost the earth.
399
979000
3000
სადაც ჩვენი ბედნიერება ძვირად არ დაუჯდება დედამიწას.
16:37
(Applause)
400
982000
6000
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Nic Marks - Happiness researcherNic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF).
Why you should listen
Nic Marks thinks quality of life is measurable, and that true contentment comes not from the accumulation of material wealth but from our connections with others, engagement with the world, and a sense of autonomy. This isn't just theory: a pioneer in the field of well-being research, Marks creates statistical methods to measure happiness, analyzing and interpreting the evidence so that it can be applied to such policy fields as education, sustainable development, healthcare, and economics.
The founder of the Centre for Well-Being, an independent think tank at the New Economics Foundation (NEF), in London, Marks is particularly keen to promote a balance between sustainable development and quality of life. To investigate this, he devised the Happy Planet Index, a global index of human well-being and environmental impact. The results made headlines: People in the world's wealthiest countries, who consume the most of the planet's resources, don't come out on top in terms of well-being. Which raises the question: What purpose does unfettered economic growth serve?
To measure (and possibly improve) your own, or your organization's, happiness and well-being, visit two useful sites: 5 ways to Well-being and Happiness Works.
Read the TED Book: The Happiness Manifesto >>
Nic Marks | Speaker | TED.com