TEDGlobal 2010
Nic Marks: The Happy Planet Index
Nic Marks: Indeks Happy Planet
Filmed:
Readability: 3.8
2,221,321 views
Statystyk Nic Marks zastanawia się czemu mierzymy sukces narodu poprzez jego zdolność produkcyjną - zamiast jako poziom samopoczucia i szczęścia jego członków. Przedstawia indeks Happy Planet, który śledzi pomyślność wobec zużycia surowców naturalnych (szczęśliwe życie nie musi przecież obciążać Ziemi). Które kraje mają najwyższy wskaźnik HPI? Możesz się zdziwić.
Nic Marks - Happiness researcher
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF). Full bio
Nic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Martin Luther King
0
2000
2000
Martin Luther King
00:19
did not say,
1
4000
2000
nie powiedział,
00:21
"I have a nightmare,"
2
6000
2000
"Mam koszmar",
00:23
when he inspired the civil rights movements.
3
8000
3000
kiedy inspirował ruchy praw obywatelskich.
00:26
He said, "I have a dream."
4
11000
3000
Powiedział: "Mam sen".
00:29
And I have a dream.
5
14000
2000
I ja mam sen.
00:31
I have a dream that we can stop thinking
6
16000
2000
Śnię, że możemy przestać myśleć,
00:33
that the future will be a nightmare,
7
18000
3000
że przyszłość będzie koszmarem.
00:36
and this is going to be a challenge,
8
21000
2000
To wyzwanie,
00:38
because, if you think
9
23000
2000
ponieważ jeżeli pomyśleć
00:40
of every major blockbusting film of recent times,
10
25000
4000
o popularnych ostatnio filmach,
00:44
nearly all of its visions for humanity
11
29000
3000
to prawie wszystkie wizje
00:47
are apocalyptic.
12
32000
2000
są apokaliptyczne.
00:49
I think this film
13
34000
2000
Myślę, że ten film
00:51
is one of the hardest watches of modern times, "The Road."
14
36000
3000
jest jednym z trudniejszych: "The Road."
00:54
It's a beautiful piece of filmmaking,
15
39000
2000
To piękny okaz kinematografii,
00:56
but everything is desolate,
16
41000
2000
ale wszystko w nim jest spustoszone,
00:58
everything is dead.
17
43000
3000
wszystko jest martwe.
01:01
And just a father and son
18
46000
2000
Są tylko ojciec i syn
01:03
trying to survive, walking along the road.
19
48000
3000
próbujący przetrwać, idący wzdłuż drogi.
01:06
And I think the environmental movement
20
51000
2000
Myślę że ruch środowiskowy
01:08
of which I am a part of
21
53000
2000
do którego należę,
01:10
has been complicit
22
55000
2000
jest i był zamieszany
01:12
in creating this vision of the future.
23
57000
2000
w tworzenie takiej wizji przyszłości.
01:14
For too long,
24
59000
2000
Zbyt długo
01:16
we have peddled a nightmarish vision
25
61000
2000
rozpowszechnialiśmy straszliwą wizję
01:18
of what's going to happen.
26
63000
2000
tego co się stanie.
01:20
We have focused on the worst-case scenario.
27
65000
3000
Koncentrowaliśmy się
01:23
We have focused on the problems.
28
68000
2000
na tym co najgorsze,
01:25
And we have not thought enough
29
70000
2000
prawie nie myśląc
01:27
about the solutions.
30
72000
2000
o rozwiązaniach.
01:29
We've used fear, if you like,
31
74000
2000
Wykorzystywaliśmy strach,
01:31
to grab people's attention.
32
76000
3000
by przyciągnąć uwagę ludzi.
01:34
And any psychologist will tell you
33
79000
3000
Każdy psycholog powie,
01:37
that fear in the organism
34
82000
2000
że strach w organizmie
01:39
is linked to flight mechanism.
35
84000
2000
jest związany z walką.
01:41
It's part of the fight and flight mechanism,
36
86000
3000
Jest częścią mechanizmu walki i ucieczki,
01:44
that when an animal is frightened --
37
89000
2000
kiedy zwierzę boi się...
01:46
think of a deer.
38
91000
2000
Pomyślcie o jeleniu.
01:48
A deer freezes very, very still,
39
93000
3000
Jeleń zastyga całkowicie,
01:51
poised to run away.
40
96000
2000
szykując się do ucieczki.
01:53
And I think that's what we're doing
41
98000
2000
Myślę, że tak robimy my,
01:55
when we're asking people to engage with our agenda
42
100000
3000
kiedy prosimy ludzi o zaangażowanie w program
01:58
around environmental degradation and climate change.
43
103000
3000
o degradacji środowiska i zmian klimatycznych.
02:01
People are freezing and running away
44
106000
3000
Ludzie zastygają i uciekają,
02:04
because we're using fear.
45
109000
2000
bo posługujemy się strachem.
02:06
And I think the environmental movement has to grow up
46
111000
3000
Ruch ochrony środowiska musi dorosnąć
02:09
and start to think about
47
114000
2000
i zacząć myśleć
02:11
what progress is.
48
116000
2000
o tym, czym jest postęp.
02:13
What would it be like to be improving the human lot?
49
118000
3000
Jak by to było gdyby ulepszyć ludzi?
02:16
And one of the problems that we face, I think,
50
121000
2000
Jednym z problemów które napotykamy,
02:18
is that the only people that have cornered the market
51
123000
3000
jest to, że ludzie kontrolujący rynek,
02:21
in terms of progress
52
126000
2000
jeżeli chodzi o jego rozwój
02:23
is a financial definition of what progress is,
53
128000
3000
używają finansowej definicji tego czym jest postęp,
02:26
an economic definition of what progress is --
54
131000
3000
definicji ekonomicznej:
02:29
that somehow,
55
134000
2000
jeżeli sprawimy by odpowiednie cyfry zaczęły rosnąć,
02:31
if we get the right numbers to go up,
56
136000
2000
jeżeli sprawimy by odpowiednie cyfry zaczęły rosnąć,
02:33
we're going to be better off,
57
138000
3000
to skorzystamy na tym,
02:36
whether that's on the stock market,
58
141000
2000
czy mówimy o rynku akcji,
02:38
whether that's with GDP
59
143000
2000
czy o PKB
02:40
and economic growth,
60
145000
2000
i wzroście gospodarczym,
02:42
that somehow life is going to get better.
61
147000
2000
wtedy życie stanie się lepsze.
02:44
This is somehow appealing to human greed
62
149000
3000
Odnosi się to do ludzkiej chciwości
02:47
instead of fear --
63
152000
2000
a nie do strachu.
02:49
that more is better.
64
154000
2000
Więcej znaczy lepiej.
02:51
Come on. In the Western world, we have enough.
65
156000
3000
Dajcie spokój. Na zachodzie mamy wystarczająco dużo.
02:54
Maybe some parts of the world don't, but we have enough.
66
159000
3000
Nie wszędzie tak jest, ale u nas tak.
02:57
And we've know for a long time that this is not a good measure
67
162000
3000
Wiem, że nie jest to odpowiednia miara
03:00
of the welfare of nations.
68
165000
2000
bogactwa narodów.
03:02
In fact, the architect of our national accounting system,
69
167000
3000
W rzeczywistości, architekt systemu księgowego,
03:05
Simon Kuznets, in the 1930s,
70
170000
3000
Simon Kuznets, w roku 1930,
03:08
said that, "A nation's welfare
71
173000
2000
powiedział, "Bogactwa narodu
03:10
can scarcely be inferred from their national income."
72
175000
3000
nie da się oszacować na podstawie przychodów."
03:13
But we've created a national accounting system
73
178000
2000
Stworzyliśmy narodowy system księgowy,
03:15
which is firmly based on production
74
180000
2000
który jest twardo osadzony w produkcji
03:17
and producing stuff.
75
182000
2000
i wytwarzaniu dóbr.
03:19
And indeed, this is probably historical, and it had its time.
76
184000
3000
Jest tak, bo było to kiedyś użyteczne.
03:22
In the second World War, we needed to produce a lot of stuff.
77
187000
3000
W czasie II Wojny Światowej, musieliśmy wiele produkować.
03:25
And indeed, we were so successful at producing certain types of stuff
78
190000
3000
Odnosiliśmy sukcesy w wytwarzaniu produktów,
03:28
that we destroyed a lot of Europe, and we had to rebuild it afterwards.
79
193000
3000
przez co zniszczyliśmy kawał Europy, by ją potem odbudować.
03:31
And so our national accounting system
80
196000
2000
W ten sposób nasz narodowy system księgowy
03:33
became fixated on what we can produce.
81
198000
3000
skoncentrował się na zdolności produkcyjnej.
03:36
But as early as 1968,
82
201000
3000
Ale już w 1968 roku,
03:39
this visionary man, Robert Kennedy,
83
204000
3000
wizjoner, Robert Kennedy,
03:42
at the start of his ill-fated presidential campaign,
84
207000
3000
na początku kampanii,
03:45
gave the most eloquent deconstruction
85
210000
3000
przedstawił dekonstrukcję
03:48
of gross national product
86
213000
2000
produktu narodowego brutto
03:50
that ever has been.
87
215000
2000
udaną i elokwentną.
03:52
And he finished his talk with the phrase,
88
217000
3000
Zakończył przemowę zdaniem,
03:55
that, "The gross national product
89
220000
2000
"Produkt narodowy brutto
03:57
measures everything except that
90
222000
3000
określa wszystko poza tym,
04:00
which makes life worthwhile."
91
225000
2000
co sprawia, że życie jest coś warte."
04:02
How crazy is that? That our measure of progress,
92
227000
3000
Wariactwo. Nasza miara postępu,
04:05
our dominant measure of progress in society,
93
230000
3000
miara postępu społecznego,
04:08
is measuring everything
94
233000
2000
bierze pod uwagę wszystko,
04:10
except that which makes life worthwhile?
95
235000
3000
oprócz tego co wartościowe.
04:13
I believe, if Kennedy was alive today,
96
238000
3000
Gdyby Kennedy żył dzisiaj,
04:16
he would be asking statisticians such as myself
97
241000
3000
prosiłby statystyków takich jak ja,
04:19
to go out and find out
98
244000
2000
by wyszli na ulicę i dowiedzieli się
04:21
what makes life worthwhile.
99
246000
2000
co sprawia, że chce się żyć.
04:23
He'd be asking us to redesign
100
248000
2000
Optowałby za zmianą konstrukcji
04:25
our national accounting system
101
250000
2000
naszego systemu księgowego
04:27
to be based upon
102
252000
2000
by zaczął bazować
04:29
such important things as social justice,
103
254000
3000
na rzeczach jak sprawiedliwość społeczna,
04:32
sustainability
104
257000
2000
zrównoważenie
04:34
and people's well-being.
105
259000
2000
i powodzenie ludzi.
04:36
And actually, social scientists have already gone out
106
261000
2000
Socjolodzy już wyszli na ulice
04:38
and asked these questions around the world.
107
263000
2000
i zadali te pytania.
04:40
This is from a global survey.
108
265000
2000
Te wyniki pochodzą ze światowej ankiety.
04:42
It's asking people, what do they want.
109
267000
3000
Pytano w niej ludzi o to czego pragną.
04:45
And unsurprisingly, people all around the world
110
270000
3000
Jak można przewidzieć, wszędzie na świecie
04:48
say that what they want
111
273000
2000
ludzie chcą szczęścia,
04:50
is happiness, for themselves,
112
275000
2000
dla nich samych,
04:52
for their families, their children,
113
277000
2000
dla ich rodzin, dzieci,
04:54
their communities.
114
279000
2000
społeczności w których funkcjonują.
04:56
Okay, they think money is slightly important.
115
281000
2000
Myślą że pieniądze też się liczą.
04:58
It's there, but it's not nearly as important as happiness,
116
283000
3000
Ale nie tak jak szczęście,
05:01
and it's not nearly as important as love.
117
286000
3000
a już na pewno nie jak miłość.
05:04
We all need to love and be loved in life.
118
289000
3000
Potrzebujemy kochać i być kochanymi.
05:07
It's not nearly as important as health.
119
292000
2000
Zdrowie też jest ważniejsze.
05:09
We want to be healthy and live a full life.
120
294000
3000
Chcemy być zdrowi i żyć pełnią życia.
05:12
These seem to be natural human aspirations.
121
297000
3000
To naturalne ludzkie aspiracje.
05:15
Why are statisticians not measuring these?
122
300000
3000
Czemu statystycy tego nie mierzą?
05:18
Why are we not thinking of the progress of nations in these terms,
123
303000
3000
Czemu tak nie mierzymy postępu,
05:21
instead of just how much stuff we have?
124
306000
3000
a zamiast tego liczymy posiadane dobra?
05:24
And really, this is what I've done with my adult life --
125
309000
3000
Temu poświęciłem swoje dorosłe życie.
05:27
is think about how do we measure happiness,
126
312000
2000
Myślę o tym jak mierzymy szczęście,
05:29
how do we measure well-being,
127
314000
2000
jak mierzymy jakość życia,
05:31
how can we do that within environmental limits.
128
316000
2000
jak możemy to robić wobec limitów środowiskowych.
05:33
And we created, at the organization that I work for,
129
318000
2000
Stworzyliśmy, w organizacji dla której pracuję,
05:35
the New Economics Foundation,
130
320000
2000
w New Economics Foundation,
05:37
something we call the Happy Planet Index,
131
322000
3000
coś co nazywamy Indeksem Happy Planet,
05:40
because we think people should be happy and the planet should be happy.
132
325000
3000
planeta i ludzie zasługują na szczęście.
05:43
Why don't we create a measure of progress that shows that?
133
328000
3000
Nasz wskaźnik postępu to zakłada.
05:46
And what we do,
134
331000
2000
Twierdzimy, że ostatecznym
05:48
is we say that the ultimate outcome of a nation
135
333000
2000
dorobkiem narodu
05:50
is how successful is it
136
335000
2000
jest to jak skuteczny jest
05:52
at creating happy and healthy lives for its citizens.
137
337000
3000
w tworzeniu szczęśliwego i zdrowego życia.
05:55
That should be the goal
138
340000
2000
To powinien być cel
05:57
of every nation on the planet.
139
342000
2000
każdego narodu tej planety.
05:59
But we have to remember
140
344000
2000
Ale musimy pamiętać,
06:01
that there's a fundamental input to that,
141
346000
3000
że istnieje tu fundamentalna zmienna:
06:04
and that is how many of the planet's resources we use.
142
349000
3000
ilość zasobów naturalnych jakie zużywamy.
06:07
We all have one planet. We all have to share it.
143
352000
3000
Mamy jedną planetę do podziału.
06:10
It is the ultimate scarce resource,
144
355000
3000
To ograniczony i rzadki zasób,
06:13
the one planet that we share.
145
358000
3000
ta jedyna planeta jaką mamy.
06:16
And economics is very interested in scarcity.
146
361000
3000
Ekonomia bada deficyty.
06:19
When it has a scarce resource
147
364000
2000
Przy rzadkich zasobach,
06:21
that it wants to turn into
148
366000
2000
które można przekształcić
06:23
a desirable outcome,
149
368000
2000
w pożądany zysk,
06:25
it thinks in terms of efficiency.
150
370000
3000
chodzi o efektywność.
06:28
It thinks in terms of how much bang do we get for our buck.
151
373000
3000
Najbardziej optymalne ich użycie.
06:31
And this is a measure of how much well-being
152
376000
2000
To miara jakości życia
06:33
we get for our planetary resource use.
153
378000
3000
w stosunku do wykorzystywanych zasobów naturalnych.
06:36
It is an efficiency measure.
154
381000
2000
To miara wydajności.
06:38
And probably the easiest way to show you that,
155
383000
3000
Najłatwiej wam to przedstawić
06:41
is to show you this graph.
156
386000
2000
na tym rysunku.
06:43
Running horizontally along the graph,
157
388000
3000
Poziomo mamy
06:46
is "ecological footprint,"
158
391000
2000
"ekologiczny odcisk",
06:48
which is a measure of how much resources we use
159
393000
3000
mierzący jak wiele zasobów zużywamy
06:51
and how much pressure we put on the planet.
160
396000
2000
i jaki wpływ ma to na planetę.
06:53
More is bad.
161
398000
2000
Im więcej tym gorzej.
06:55
Running vertically upwards,
162
400000
2000
Pionowo ku górze,
06:57
is a measure called "happy life years."
163
402000
2000
mierzymy "szczęśliwe lata."
06:59
It's about the well-being of nations.
164
404000
2000
To miara jakości życia narodów.
07:01
It's like a happiness adjusted life-expectancy.
165
406000
3000
Spodziewany czas życia w szczęściu.
07:04
It's like quality and quantity of life in nations.
166
409000
3000
Jakość i ilość życia w narodzie.
07:07
And the yellow dot there you see, is the global average.
167
412000
3000
Ta żółta kropka to globalna średnia.
07:10
Now, there's a huge array of nations
168
415000
2000
Jak widać jest bardzo wiele narodów
07:12
around that global average.
169
417000
2000
wokół tej światowej średniej.
07:14
To the top right of the graph,
170
419000
3000
W prawym górnym rogu wykresu,
07:17
are countries which are doing reasonably well and producing well-being,
171
422000
3000
znajdują się kraje dające szczęście,
07:20
but they're using a lot of planet to get there.
172
425000
2000
ale używające wielu zasobów planety.
07:22
They are the U.S.A.,
173
427000
2000
Są tam USA,
07:24
other Western countries going across in those triangles
174
429000
3000
inne zachodnie kraje w trójkątach
07:27
and a few Gulf states in there actually.
175
432000
2000
i kilka krajów z rejonów zatoki.
07:29
Conversely, at the bottom left of the graph,
176
434000
3000
Przeciwnie, w lewym dolnym rogu,
07:32
are countries that are not producing much well-being --
177
437000
3000
znajdują się kraje, które nie dają dobrej jakości życia
07:35
typically, sub-Saharan Africa.
178
440000
3000
takie jak Afryka subsaharyjska.
07:38
In Hobbesian terms,
179
443000
2000
Zgodnie z terminologią hobbismu,
07:40
life is short and brutish there.
180
445000
2000
życie tam jest krótkie i brutalne.
07:42
The average life expectancy in many of these countries
181
447000
3000
Średnia przewidywana długość życia
07:45
is only 40 years.
182
450000
3000
wynosi tylko 40 lat.
07:48
Malaria, HIV/AIDS
183
453000
2000
Malaria, HIV/AIDS
07:50
are killing a lot of people
184
455000
2000
zabijają wielu ludzi
07:52
in these regions of the world.
185
457000
2000
w tych regionach świata.
07:54
But now for the good news!
186
459000
2000
Ale teraz czas na dobre wieści!
07:56
There are some countries up there, yellow triangles,
187
461000
2000
Są kraje tam na górze, żółte trójkąciki,
07:58
that are doing better than global average,
188
463000
2000
które radzą sobie lepiej niż średnia światowa,
08:00
that are heading up towards the top left of the graph.
189
465000
2000
które zbliżają się do lewego górnego roku wykresu.
08:02
This is an aspirational graph.
190
467000
2000
To wykres aspiracji.
08:04
We want to be top left, where good lives don't cost the earth.
191
469000
3000
Chcemy być w lewym górnym rogu, gdzie dobre życie nie obciąża Ziemi.
08:07
They're Latin American.
192
472000
2000
To Ameryka Łacińska.
08:09
The country on its own up at the top
193
474000
2000
Kraj samotnie będący na szczycie
08:11
is a place I haven't been to.
194
476000
2000
to miejsce gdzie jeszcze nie byłem.
08:13
Maybe some of you have.
195
478000
2000
Może niektórzy z Was już byli.
08:15
Costa Rica.
196
480000
2000
Kostaryka.
08:19
Costa Rica --
197
484000
2000
Kostaryka.
08:21
average life expectancy is 78-and-a-half years.
198
486000
3000
średnia przewidywana długość życia to 78 lat.
08:24
That is longer than in the USA.
199
489000
3000
Dłużej niż w USA.
08:28
They are, according to the latest Gallup world poll,
200
493000
3000
Według badań Gallupa,
08:31
the happiest nation on the planet --
201
496000
3000
to najszczęśliwszy naród tej planety,
08:34
than anybody; more than Switzerland and Denmark.
202
499000
3000
bardziej niż Szwajcaria i Dania.
08:37
They are the happiest place.
203
502000
2000
To najszczęśliwsze miejsce.
08:39
They are doing that
204
504000
2000
Osiągają to
08:41
on a quarter of the resources
205
506000
2000
z wykorzystaniem ćwierci zasobów
08:43
that are used typically in [the] Western world --
206
508000
3000
wykorzystywanych w świecie zachodnim.
08:46
a quarter of the resources.
207
511000
3000
wykorzystywanych w świecie zachodnim.
08:49
What's going on there?
208
514000
3000
Co tam się dzieje?
08:52
What's happening in Costa Rica?
209
517000
2000
Co dzieje się w Kostaryce?
08:54
We can look at some of the data.
210
519000
2000
Popatrzy na niektóre dane.
08:56
99 percent of their electricity comes from renewable resources.
211
521000
3000
99% energii czerpią z zasobów odnawialnych.
08:59
Their government is one of the first to commit
212
524000
2000
Ich rząd jest pierwszym, który zadeklarował
09:01
to be carbon neutral by 2021.
213
526000
3000
bycie wolnym od węgla do 2021 roku.
09:04
They abolished the army
214
529000
3000
Znieśli armię
09:07
in 1949 --
215
532000
2000
w 1949 roku.
09:09
1949.
216
534000
2000
w 1949 roku.
09:11
And they invested in social programs --
217
536000
2000
Zainwestowali w programy lokalne,
09:13
health and education.
218
538000
2000
zdrowie i edukację.
09:15
They have one of the highest literacy rates in Latin America
219
540000
3000
Analfabetyzm tam praktycznie nie istnieje.
09:18
and in the world.
220
543000
2000
Analfabetyzm tam praktycznie nie istnieje.
09:20
And they have that Latin vibe, don't they.
221
545000
2000
No i ten ich latynoski dryg.
09:22
They have the social connectedness.
222
547000
2000
Łatwość zawierania kontaktów.
09:24
(Laughter)
223
549000
2000
(Śmiech)
09:26
The challenge is, that possibly -- and the thing we might have to think about --
224
551000
3000
To wyzwanie, myśleć o przyszłości
09:29
is that the future
225
554000
2000
jako o czymś nie związanym
09:31
might not be North American,
226
556000
2000
z Ameryką Północną
09:33
might not be Western European.
227
558000
2000
czy Europą Zachodnią,
09:35
It might be Latin American.
228
560000
3000
ale z Ameryką Łacińską.
09:38
And the challenge, really,
229
563000
2000
Prawdziwym wyzwaniem,
09:40
is to pull the global average up here.
230
565000
3000
jest podciągnąć globalną średnią aż tutaj.
09:43
That's what we need to do.
231
568000
2000
Musimy to zrobić.
09:45
And if we're going to do that,
232
570000
2000
By się udało
09:47
we need to pull countries from the bottom,
233
572000
3000
musimy wyciągnąć kraje z dołu,
09:50
and we need to pull countries from the right of the graph.
234
575000
3000
jak również kraje z prawej części wykresu.
09:53
And then we're starting to create a happy planet.
235
578000
3000
Wtedy zaczniemy tworzyć szczęśliwą planetę.
09:56
That's one way of looking at it.
236
581000
2000
Można tak na to spojrzeć.
09:58
Another way of looking at it is looking at time trends.
237
583000
2000
Można też analizować trendy czasowe.
10:00
We don't have good data going back for every country in the world,
238
585000
3000
Nie mamy danych o wszystkich krajach świata,
10:03
but for some of the richest countries, the OECD group, we do.
239
588000
3000
ale o tych najbogatszych z grupy OECD tak.
10:06
And this is the trend in well-being over that time,
240
591000
3000
Tutaj jest trend jakości bytu w tym okresie,
10:09
a small increase,
241
594000
2000
mały wzrost,
10:11
but this is the trend in ecological footprint.
242
596000
2000
ale jest to trend odcisku ekologicznego.
10:13
And so in strict happy-planet methodology,
243
598000
3000
W metodologii happy-planet,
10:16
we've become less efficient
244
601000
2000
staliśmy się mniej efektywni
10:18
at turning our ultimate scarce resource
245
603000
2000
w zamienianiu ograniczonych zasobów ziemi
10:20
into the outcome we want to.
246
605000
3000
w pożądany przez nas rezultat.
10:23
And the point really is, is that I think,
247
608000
3000
Tak naprawdę chodzi o to, według mnie,
10:26
probably everybody in this room
248
611000
2000
że chyba każdy w tym pokoju
10:28
would like society to get to 2050
249
613000
2000
chciałby byśmy dotrwali do roku 2050
10:30
without an apocalyptic
250
615000
3000
bez apokaliptycznych wydażeń.
10:33
something happening.
251
618000
2000
bez apokaliptycznych wydażeń.
10:35
It's actually not very long away.
252
620000
2000
To wcale nie taki długi czas.
10:37
It's half a human lifetime away.
253
622000
2000
To połowa ludzkiego życia.
10:39
A child entering school today
254
624000
2000
Dziecko zaczynające dziś szkołę
10:41
will be my age in 2050.
255
626000
2000
będzie w moim wieku w 2050.
10:43
This is not the very distant future.
256
628000
3000
To nie jest bardzo odległa przyszłość.
10:46
This is what the U.K. government target
257
631000
3000
To jest cel rządu U.K
10:49
on carbon and greenhouse emissions looks like.
258
634000
3000
jeżeli chodzi o węgiel i emisje cieplarniane.
10:53
And I put it to you, that is not business as usual.
259
638000
3000
To nie zwykły biznes.
10:56
That is changing our business.
260
641000
2000
To coś co biznes zmienia.
10:58
That is changing the way we create our organizations,
261
643000
3000
Zmienia sposób w jaki tworzymy organizacje,
11:01
we do our government policy and we live our lives.
262
646000
3000
tworzymy prawa i żyjemy.
11:04
And the point is,
263
649000
2000
Sednem jest to,
11:06
we need to carry on increasing well-being.
264
651000
2000
że musimy zawsze dążyć do poprawiania bytu.
11:08
No one can go to the polls
265
653000
2000
Nikt nie może pójść na wybory
11:10
and say that quality of life is going to reduce.
266
655000
3000
mówiąc, że jakość życia pogorszy się.
11:13
None of us, I think,
267
658000
2000
Nikt z nas nie chce
11:15
want human progress to stop.
268
660000
2000
zahamowania ludzkiego rozwoju.
11:17
I think we want it to carry on.
269
662000
2000
Chcemy go kontynuować.
11:19
I think we want the lot of humanity to keep on increasing.
270
664000
2000
Chcemy by ludzkość rozwijała się.
11:21
And I think this is where climate change skeptics and deniers come in.
271
666000
3000
Tutaj pojawiają się sceptycy zmian klimatycznych.
11:24
I think this is what they want. They want quality of life to keep increasing.
272
669000
3000
Chcą by jakość życia wciąż rosła.
11:27
They want to hold on to what they've got.
273
672000
3000
Chcą pozostać przy tym co mają.
11:30
And if we're going to engage them,
274
675000
2000
Jeżeli podejmiemy walkę z nimi,
11:32
I think that's what we've got to do.
275
677000
2000
to trzeba to zrobić teraz.
11:34
And that means we have to really increase efficiency even more.
276
679000
3000
Musimy zwiększyć wydajność.
11:37
Now that's all very easy to draw graphs and things like that,
277
682000
3000
Łatwo jest rysować wykresy,
11:40
but the point is we need to turn those curves.
278
685000
3000
ale chodzi o to by zmienić te krzywe.
11:43
And this is where I think we can take a leaf
279
688000
2000
Tutaj właśnie możemy wziąć przykład
11:45
out of systems theory, systems engineers,
280
690000
3000
z teorii systemów, inżynierów systemowych,
11:48
where they create feedback loops,
281
693000
2000
którzy tworzą pętle informacji zwrotnej,
11:50
put the right information at the right point of time.
282
695000
3000
wykorzystując informacje w odpowiednim czasie.
11:53
Human beings are very motivated by the "now."
283
698000
3000
Ludzie są silnie zmotywowani poprzez "teraz".
11:56
You put a smart meter in your home,
284
701000
2000
Instalujesz inteligentny licznik w domu
11:58
and you see how much electricity you're using right now,
285
703000
2000
i widzisz ile właśnie energii zużywasz,
12:00
how much it's costing you,
286
705000
2000
ile to cię kosztuje
12:02
your kids go around and turn the lights off pretty quickly.
287
707000
3000
i wówczas twoje dzieci szybko wyłączają światła.
12:05
What would that look like for society?
288
710000
3000
Co by to ze sobą niosło dla społeczeństwa?
12:08
Why is it, on the radio news every evening,
289
713000
2000
Dlaczego każdego wieczora,
12:10
I hear the FTSE 100, the Dow Jones, the dollar pound ratio --
290
715000
3000
słyszę o FTSE 100, stosunku dolara do funta
12:13
I don't even know which way the dollar pound ratio should go to be good news.
291
718000
3000
nawet nie wiem jaki powinien być żeby się cieszyć.
12:16
And why do I hear that?
292
721000
2000
Dlaczego to słyszę?
12:18
Why don't I hear how much energy Britain used yesterday,
293
723000
3000
A nie jak dużo energii zużyła
12:21
or American used yesterday?
294
726000
2000
wczoraj Wielka Brytania albo USA?
12:23
Did we meet our three percent annual target
295
728000
2000
Czy udało się osiągnąć 3% roczny cel
12:25
on reducing carbon emissions?
296
730000
2000
redukcji emisji dwutlenku węgla?
12:27
That's how you create a collective goal.
297
732000
2000
W taki sposób tworzy się wspólny cel.
12:29
You put it out there into the media and start thinking about it.
298
734000
3000
Wrzućcie to w media i zacznijcie o tym myśleć.
12:32
And we need positive feedback loops
299
737000
3000
Potrzebujemy pozytywnych pętli informacji zwrotnej,
12:35
for increasing well-being
300
740000
2000
Potrzebujemy pozytywnych pętli informacji zwrotnej,
12:37
At a government level, they might create national accounts of well-being.
301
742000
3000
Rząd może stworzyć sprawozdanie z jakości bytu.
12:40
At a business level, you might look at the well-being of your employees,
302
745000
3000
W firmach można analizować jakość życia pracowników,
12:43
which we know is really linked to creativity,
303
748000
2000
która jest powiązana z kreatywnością,
12:45
which is linked to innovation,
304
750000
2000
z którą wiąże się innowacyjność,
12:47
and we're going to need a lot of innovation to deal with those environmental issues.
305
752000
3000
Potrzeba innowacji by poradzić sobie z zagadnieniami środowiskowymi.
12:50
At a personal level, we need these nudges too.
306
755000
3000
Osobiście również potrzebujemy kuksańców.
12:54
Maybe we don't quite need the data, but we need reminders.
307
759000
3000
Nie danych ale przypomnień.
12:57
In the U.K., we have a strong public health message
308
762000
3000
W UK mamy silne publiczne przesłanie zdrowotne
13:00
on five fruit and vegetables a day
309
765000
2000
o spożywaniu pięciu owoców i warzyw dziennie
13:02
and how much exercise we should do -- never my best thing.
310
767000
3000
i o tym jak dużo należy ćwiczyć.
13:05
What are these for happiness?
311
770000
3000
Jak to wiąże się ze szczęściem?
13:08
What are the five things that you should do every day
312
773000
2000
Jakie pięć rzeczy powinniśmy robić
13:10
to be happier?
313
775000
2000
by być bardziej szczęśliwymi?
13:12
We did a project for the Government Office of Science a couple of years ago,
314
777000
3000
Kiedyś zrobiliśmy projekt dla Rządowego Biura Nauki,
13:15
a big program called the Foresight program --
315
780000
3000
duży program "Foresight".
13:18
lots and lots of people -- involved lots of experts --
316
783000
2000
Zaangażowanych było wielu ekspertów.
13:20
everything evidence based -- a huge tome.
317
785000
3000
Wszystko bazowało na faktach.
13:23
But a piece of work we did was on: what five positive actions can you do
318
788000
3000
Chcieliśmy znaleźć 5 rzeczy, które trzeba zrobić
13:26
to improve well-being in your life?
319
791000
2000
by poprawić jakość swojego życia.
13:28
And the point of these is
320
793000
2000
Sednem jest to,
13:30
they are, not quite, the secrets of happiness,
321
795000
2000
że nie do końca są one sekretem szczęścia,
13:32
but they are things that I think happiness will flow out the side from.
322
797000
3000
ale, że mogą pomóc w tworzeniu go.
13:35
And the first of these is to connect,
323
800000
3000
Po pierwsze stosunki międzyludzkie,
13:38
is that your social relationships
324
803000
2000
stosunki społeczne
13:40
are the most important cornerstones of your life.
325
805000
3000
leżą u fundamentów życia.
13:43
Do you invest the time with your loved ones
326
808000
2000
Czy zużywasz czas i energię
13:45
that you could do, and energy?
327
810000
2000
na to by mieć kontakt z bliskimi?
13:47
Keep building them.
328
812000
2000
Trwaj w budowaniu tych relacji.
13:49
The second one is be active.
329
814000
2000
Drugą kwestią jest bycie aktywnym.
13:51
The fastest way out of a bad mood:
330
816000
3000
Najłatwiej pozbyć się złego nastroju
13:54
step outside, go for a walk, turn the radio on and dance.
331
819000
3000
idąc na spacer, włączając muzykę i tańcząc.
13:57
Being active is great for our positive mood.
332
822000
3000
Aktywność wiele daje.
14:00
The third one is take notice.
333
825000
3000
Trzecią rzeczą jest świadomość.
14:03
How aware are you of things going on around the world,
334
828000
3000
Jak bardzo jesteśmy świadomi świata...
14:06
the seasons changing, people around you?
335
831000
3000
zmian pór roku, ludzi wokół?
14:09
Do you notice what's bubbling up for you and trying to emerge?
336
834000
3000
Czy zauważasz to co pod powierzchnią?
14:12
Based on a lot of evidence for mindfulness,
337
837000
2000
Bycie świadomym,
14:14
cognitive behavioral therapy,
338
839000
2000
terapia kognitywno-behawioralna,
14:16
[very] strong for our well being.
339
841000
3000
są bardzo dobre dla naszego samopoczucia.
14:19
The fourth is keep learning
340
844000
2000
Czwartą kwestią jest ciągłe uczenie się.
14:21
and keep is important --
341
846000
2000
Trwanie w tym jest ważne,
14:23
learning throughout the whole life course.
342
848000
2000
uczenie się w każdym momencie życia.
14:25
Older people who keep learning and are curious,
343
850000
3000
Ciekawi życia starsi ludzie
14:28
they have much better health outcomes than those who start to close down.
344
853000
3000
mają dużo lepsze wyniki zdrowotne.
14:31
But it doesn't have to be formal learning; it's not knowledge based.
345
856000
2000
Nie musi byś to formalne uczenie się.
14:33
It's more curiosity.
346
858000
2000
Bardziej chodzi o ciekawość świata.
14:35
It can be learning to cook a new dish,
347
860000
3000
Może to być nauka przyrządzania nowej potrawy,
14:38
picking up an instrument you forgot as a child.
348
863000
2000
nauka gry na instrumencie, na którym grałeś za młodu.
14:40
Keep learning.
349
865000
2000
Nie przestawaj się uczyć.
14:42
And the final one
350
867000
2000
I ostatnią rzeczą
14:44
is that most anti-economic of activities,
351
869000
2000
jest najbardziej anty-ekonomiczna z aktywności,
14:46
but give.
352
871000
2000
chodzi tu o dawanie.
14:48
Our generosity, our altruism,
353
873000
2000
Nasza hojność, nasz altruizm,
14:50
our compassion,
354
875000
2000
nasze współczucie,
14:52
are all hardwired
355
877000
2000
wszystkie są zakodowane
14:54
to the reward mechanism in our brain.
356
879000
2000
w mechanizmie nagrody w naszym mózgu.
14:56
We feel good if we give.
357
881000
2000
Czujemy się dobrze gdy dajemy.
14:58
You can do an experiment where you give
358
883000
2000
Możecie zrobić eksperyment, w którym rano
15:00
two groups of people a hundred dollars in the morning.
359
885000
3000
daje się dwóm grupom sto dolarów.
15:03
You tell one of them to spend it on themselves
360
888000
3000
Mówicie jednej by wydała pieniądze nie siebie,
15:06
and one on other people.
361
891000
2000
a drugiej by wydała pieniądze na innych.
15:08
You measure their happiness at the end of the day,
362
893000
2000
Mierzycie ich poczucie szczęścia pod wieczór,
15:10
those that have gone and spent on other people are much happier
363
895000
2000
ci którzy obdarowali innych są szczęśliwsi,
15:12
that those that spent it on themselves.
364
897000
3000
niż ci którzy wydali na siebie.
15:15
And these five ways,
365
900000
2000
Te pięć sposobów,
15:17
which we put onto these handy postcards,
366
902000
3000
które umieszczamy na tych kartkach,
15:20
I would say, don't have to cost the earth.
367
905000
3000
nie muszą nic kosztować ziemię.
15:23
They don't have any carbon content.
368
908000
2000
Nie zawierają węgla.
15:25
They don't need a lot of material goods to be satisfied.
369
910000
3000
Nie potrzebują wielu dóbr.
15:29
And so I think it's really quite feasible
370
914000
2000
To jest sposób na to,
15:31
that happiness does not cost the earth.
371
916000
2000
by szczęście nie kosztowało Ziemi wiele.
15:33
Now, Martin Luther King,
372
918000
2000
Martin Luther King,
15:35
on the eve of his death,
373
920000
2000
w przededniu swojej śmierci,
15:37
gave an incredible speech.
374
922000
2000
wygłosił niesamowitą przemowę.
15:39
He said, "I know there are challenges ahead,
375
924000
3000
"Wiem, że przed nami są wyzwania,
15:42
there may be trouble ahead,
376
927000
2000
że mogą być problemy,
15:44
but I fear no one. I don't care.
377
929000
2000
ale nie boję się żadnego. Nie obchodzą mnie.
15:46
I have been to the mountain top,
378
931000
3000
Byłem na szczycie góry,
15:49
and I have seen the Promised Land."
379
934000
2000
i widziałem Ziemię Obiecaną."
15:51
Now, he was a preacher,
380
936000
2000
Był kaznodzieją,
15:53
but I believe the environmental movement
381
938000
2000
ale ruch na rzecz środowiska
15:55
and, in fact, the business community, government,
382
940000
3000
jak i społeczność biznesowa, rządy,
15:58
needs to go to the top of the mountain top,
383
943000
3000
muszą również pójść na szczyt tej góry,
16:01
and it needs to look out,
384
946000
2000
muszą rozejrzeć się,
16:03
and it needs to see the Promised Land,
385
948000
2000
zobaczyć Ziemię Obiecaną,
16:05
or the land of promise,
386
950000
2000
lub ziemię obietnicy,
16:07
and it needs to have a vision
387
952000
2000
i muszą mieć wizję
16:09
of a world that we all want.
388
954000
3000
świata, którego wszyscy pożądamy.
16:12
And not only that, we need to create a Great Transition
389
957000
2000
Wiele musi się zmienić
16:14
to get there,
390
959000
2000
byśmy mogli tam dotrzeć.
16:16
and we need to pave that great transition with good things.
391
961000
3000
Trzeba wybrukować tą drogę dobrymi rzeczami.
16:19
Human beings want to be happy.
392
964000
3000
Ludzie chcą być szczęśliwi.
16:22
Pave them with the five ways.
393
967000
2000
Wybrukujmy w nich te pięć dróg.
16:24
And we need to have signposts
394
969000
2000
Postawmy znaki
16:26
gathering people together and pointing them --
395
971000
2000
zbierające ludzi razem i wskazujące drogę,
16:28
something like the Happy Planet Index.
396
973000
2000
coś jak Indeks Happy Planet.
16:30
And then I believe
397
975000
2000
Wówczas będziemy w stanie
16:32
that we can all create a world we all want,
398
977000
2000
stworzyć świat, którego wszyscy pragniemy,
16:34
where happiness does not cost the earth.
399
979000
3000
gdzie ziemia nie płaci za nasze szczęście.
16:37
(Applause)
400
982000
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Nic Marks - Happiness researcherNic Marks gathers evidence about what makes us happy, and uses it to promote policy that puts the well-being of people and the planet first. He's the founder of the Centre for Well-Being at the UK think tank New Economics Foundation (NEF).
Why you should listen
Nic Marks thinks quality of life is measurable, and that true contentment comes not from the accumulation of material wealth but from our connections with others, engagement with the world, and a sense of autonomy. This isn't just theory: a pioneer in the field of well-being research, Marks creates statistical methods to measure happiness, analyzing and interpreting the evidence so that it can be applied to such policy fields as education, sustainable development, healthcare, and economics.
The founder of the Centre for Well-Being, an independent think tank at the New Economics Foundation (NEF), in London, Marks is particularly keen to promote a balance between sustainable development and quality of life. To investigate this, he devised the Happy Planet Index, a global index of human well-being and environmental impact. The results made headlines: People in the world's wealthiest countries, who consume the most of the planet's resources, don't come out on top in terms of well-being. Which raises the question: What purpose does unfettered economic growth serve?
To measure (and possibly improve) your own, or your organization's, happiness and well-being, visit two useful sites: 5 ways to Well-being and Happiness Works.
Read the TED Book: The Happiness Manifesto >>
Nic Marks | Speaker | TED.com