ABOUT THE SPEAKERS
T. Morgan Dixon - Health activist
T. Morgan Dixon is the co-founder and CEO of GirlTrek, inspiring more than 100,000 neighborhood walkers.

Why you should listen

T. Morgan Dixon co-leads GirlTrek, the largest public health nonprofit for African American women and girls in the United States. GirlTrek encourages women to use walking as a practical first step to inspire healthy living, families and communities. The organization knits local advocacy together to lead a civil rights-inspired health movement to eliminate barriers to physical activity, improve access to safe places, protect and reclaim green spaces, and improve the walkability and built environments of 50 high-need communities across the United States.

Prior to GirlTrek, Dixon was on the front lines of education reform. She served as director of leadership development for one of the largest charter school networks in the country, Achievement First, and directed the start-up of six public schools in New York City for St. Hope and the Urban Assembly, two organizations funded by the Bill & Melinda Gates Foundation. She has served as a trustee for boards of The National Outdoor Leadership School, Teach for Haiti and The Underground Railroad Historic Byway, a $50 million tourism and preservation project in Maryland.

As the leader of GirlTrek, Dixon has received fellowships from Teach for America (2012), Echoing Green (2013), Ashoka (2014) and The Aspen Institute (2015). She has been featured in The New York Times and CNN. She was named a "health hero" by Essence Magazine and appeared on the cover of Outside Magazine's "Icons" edition.

More profile about the speaker
T. Morgan Dixon | Speaker | TED.com
Vanessa Garrison - Health activist
As COO of GirlTrek, Vanessa Garrison mobilizes African-American women and girls to reclaim their health and communities through walking.

Why you should listen

Vanessa Garrison is the co-founder and COO of GirlTrek, the largest public health nonprofit for African-American women and girls in the United States. With more than 100,000 neighborhood walkers, GirlTrek encourages women to use walking as a practical first step to inspire healthy living, families and communities.

Prior to co-founding GirlTrek, Garrison worked within the criminal justice space, helping formerly incarcerated women access critical services. She began her career working in digital media with Turner Broadcasting System in Atlanta, where she managed digital media projects for some the world's most recognizable news and entertainment brands, including, CNN, TNT and Sports Illustrated.

With GirlTrek, Garrison has been a featured in the Washington Post and The New York Times, and she was named a "Health Hero" by Essence Magazine. She has received social innovations fellowships from Teach For America, Echoing Green and the Aspen Institute. 

More profile about the speaker
Vanessa Garrison | Speaker | TED.com
TED2018

T. Morgan Dixon and Vanessa Garrison: The most powerful woman you've never heard of

مۆرگان و ڤانیسا گاریسۆن: ەبەهێزترین ئافرەت کە تاوەکو ئێستا ناوبانگیتان نەبیستوو

Filmed:
1,806,786 views

هەموو گوێبیستی مارتین لۆسەر کینگ بوونە. بەڵام ئەو ئافرەتە دەناسی کە دکتۆر کینگ پێی دەگوت ئەندازیاری شۆرشی مافەکانی شارستانی: سێپتیما کلارک؟ مامۆستای بەشێک لە لە چالاکوانە بەناوبانگەکانی ئەم سەردەمەیە، وەک: ڕۆزا پارک دیان ناش و هەزارەهای دی. کلارک نەخشە ڕێگەی بۆ چارەسەرکردنی نارحەتییەکان و گۆڕانکاریەکان دانا، تا ئێستاش پەیڕە دەکرێن. ئێستا مۆڕگان و ڤانێسا گێڵ ترێکیان بنیاتناوە. بۆ ئەم جەوڵانەوەیان سروشیان لە کتێبەکەی کلارک بۆ دەست پێ کردن بە شۆڕشەی تەندروستی لە ئەمریکا وەرگرتووە. ملیۆنان ئافرەتیان هانداوە بۆ ڕێرۆشتن بۆ دادپەروەری. ئەم بیرۆکە سەرسوڕهێنەرە بەشێکە لە (The Audacious Project) کە دەستپێشخەریەکی تێد بۆ سروش بەخشین بە سپۆنسەر گۆڕانکاری.
- Health activist
T. Morgan Dixon is the co-founder and CEO of GirlTrek, inspiring more than 100,000 neighborhood walkers. Full bio - Health activist
As COO of GirlTrek, Vanessa Garrison mobilizes African-American women and girls to reclaim their health and communities through walking. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
T. Morgan Dixon: I would like to tell you
about the most powerful woman
0
648
3726
مۆرگان دیکسۆن : دەمەوێت دەربارەی
بەهێزترین ئافرەت قسەتان بۆ بکەم
00:16
you've never heard of.
1
4398
1330
هەرگیز نەتان بیستووە.
00:19
This is Septima Clark.
2
7017
2085
ئەوە سێپتیما کلاک.
00:21
Remember her name: Septima Clark.
3
9126
1784
ناوەکەیتان لەبیربێت: سێپتیما کلاک.
00:22
Dr. King called her the "the architect
of the civil rights movement,"
4
10934
3737
دکتۆر کینگ بە ئەندازیاری شۆرشی
بەدەستهێنانی مافی کەسییەکان بانگی دەکرد،
چونکە ئەو دامەزرێنەری فێرگەکانی
ئەرک و ماف هاونیشتیمانی بوو.
00:26
because she created something
called Citizenship Schools.
5
14695
2667
00:29
And in those schools, she taught
ordinary women the practical skills
6
17386
3216
و لەم فێرگانەدا ئافرەتانی ئاسایی
فێری کارامەییەکانی کرداری دەکردن
00:32
to go back into their communities
and teach people to read.
7
20626
3184
گەڕانەوە بۆ ناو کۆمەڵگەکانێان.
خەڵک بۆ خوێندن هانبدەن.
00:35
Because if they could read,
8
23834
2048
چونکە ئەگەر ئەوان بتوانن بخوێننەوە،
00:37
they could vote.
9
25906
1150
دەتوانن دەنگ بدەن.
00:39
Well, these women took
those organizing skills,
10
27383
2315
ئافرەتان ئەو شارەزاییەی،
هەیانە بەکاری دەهێنن،
00:41
and they became some of the most
legendary civil rights activists
11
29722
3073
و دەبن بەبەناوبانگترین
چالاکوانی مافەکانی شارستانی
00:44
this country has ever seen.
12
32819
1475
ئەم وڵاتە هارگیز بەخۆیەوە نەبینیوە.
00:46
Women like Diane Nash.
13
34833
1646
ئافرەتانێک وەک دایان ناش.
00:49
You may know her.
14
37092
1175
دەیناسن.
00:50
She orchestrated the entire walk
from Selma to Montgomery.
15
38291
3232
کۆڕەوێکی لە سێلما بۆ
مۆنتاگۆێری ڕێکخست.
00:53
She was a cofounder of the
Student Nonviolent Coordinating Committee,
16
41547
3700
ئەندامی لیژنەی ڕێکخستنی
ناتوندوتیژی خوێندکاران بووە،
00:57
and they integrated lunch counters,
17
45271
1736
ئەوان خوانی بەرەنگاریان ڕێکخست،
00:59
and they created the Freedom Rides.
18
47031
1819
و ئەوان فریدەم رایدسیان بنیاتنا.
01:00
Or you may remember Fannie Lou Hamer,
19
48874
1763
یان فانی لوهەیمەتان لەبیرە،
01:02
who sat on the floor
of the Democratic National Convention
20
50661
3436
لە کۆنگرەی نەتەوە
دیموکراتەکان بەشداری کرد
و باسی ئەشکەنجەدانی
کونجی زیندانەکانی کرد
01:06
and talked about
being beaten in jail cells
21
54121
2289
01:08
as she registered people
to vote in Mississippi.
22
56434
2828
چونکە ناوی خەڵکی تۆمار دەکرد
بۆ دەنگدان لە میسیسپی.
01:11
And her most famous student,
23
59286
1802
و خوێندکارە بەناوبانگەکەی،
01:13
Rosa Parks.
24
61112
1294
ڕۆزا پارکس.
01:14
She said Septima Clark
was the one who taught her
25
62430
2609
دەڵێت سێپتیما کلاک
ئەو کەسە بوو کە فێری کردووە
01:17
the peaceful act of resistance.
26
65063
1944
کە بەرگری لەکاری ئاشتیخوازی بکات.
01:19
And when she sat down,
27
67031
1227
و بە دانیشتنەکەی،
01:20
she inspired a nation to stand.
28
68282
2598
هانی نەتەوەیەکیدا بۆ سەرکەوتن.
01:24
These were just three
of her 10,000 students.
29
72174
2488
ئەم سێ خوێندکارە، خوێندکارەکەنی ئەون.
01:26
These women stood
on the front lines of change,
30
74686
2917
ئەو ئافرەتانە بۆ گۆڕانکاریەکان ڕاوەستاون،
01:29
and by doing so,
31
77627
1483
و بەم کارەیان،
01:31
they taught people to read
in her Citizenship School model
32
79134
3347
خەڵکیان لە خوێندنگەی مافە
شارستانییەکان فێرە خوێندنەوە کرد
01:34
and empowered 700,000 new voters.
33
82505
4185
٧٠٠.٠٠٠ دەنگدەریان هۆشیار کردوە.
01:38
And that's not it.
34
86714
1155
و تەنها ئەمەش نەبوو.
01:39
She created a new culture
of social activism.
35
87893
3198
کلتورێکی نوێی.
چالاکییە کۆمەڵایەتییەکانی بنیاتنا.
01:43
Pete Seeger said it was Septima Clark
who changed the lyrics
36
91761
3257
پیت سیگەر گوتی ئەوە سیپتیما کلاک بوو
کە هۆنراوەی گۆرانی گۆڕی
01:47
to the old gospel song
37
95042
1585
بۆ گۆرانی ئینجیلی کۆن
01:48
and made the anthem we all know:
38
96651
2085
و دەزانین
سرودی نیشتیمانی دامەزرانت:
01:50
"We Shall Overcome."
39
98760
1641
"ئێمە سەردەکەوین".
01:53
Vanessa Garrison: Now,
many of you may know us.
40
101467
2211
ڤانێسا گاریسۆن: ئێستا.
زۆرێکتان ئێمە دەناسن.
01:55
We are the cofounders of GirlTrek,
41
103702
2477
ئێمە دامەزرێنەری گروپی گیڵ ترێک،
01:58
the largest health organization
for Black women in America.
42
106203
3729
گەورەترین ڕێکخراوی تەندروستی.
ئافرەتانی رەش پێست لە ئەمریکا.
02:02
Our mission is simple:
43
110335
1340
ئەرکەکەی ئێمە ئاسانە:
02:04
ask Black women,
44
112292
1686
پرسیار لە ئافرەتانی ڕەش پێست بکە،
02:06
80 percent of whom are over
a healthy body weight,
45
114609
2928
لە ٨٠ لە سەدیان کێشیان زیادە،
02:09
to walk outside
of their front door every day
46
117561
3349
هەموو ڕۆژێک دەرۆنە دەرەوەی
ماڵ بۆ بە پێ ڕۆیشتن
02:12
to establish a lifesaving
habit of walking;
47
120934
4018
بۆ بنیاتنانی ژیانێکی گونجاو:
بە هۆی بە پێ ڕۆیشتن
02:17
in doing so, ignite a radical movement
48
125972
3412
بەم کارەیان، داگیرسانی جوڵانەوە بنچینەیی
02:21
in which Black women reverse
the devastating impacts
49
129408
3341
ئافرەتە ڕەشپێستەکان
کاریگەرییە خراپەکانیانی نەخۆشییە
درێژخایانەکان پێچەوانە دەکەنەوە.
02:24
of chronic disease,
50
132773
1315
02:26
reclaim the streets
of their neighborhoods,
51
134112
2301
چاکردنەوەی پەیوەندی
دراوسێکانیان،
02:28
create a new culture
of health for their families
52
136437
2805
بنیاتنانی کلتورێکی نوێی تەندروست
بۆخێزانەکانیان
02:31
and stand on the front lines for justice.
53
139266
2709
و تێکۆشان لە پێناو یەکسانی.
02:33
Today, all across America,
54
141999
3079
ئەمڕۆ، لە هەموو ئەمریکا،
02:37
more than 100,000 Black women
are wearing this GirlTrek blue shirt
55
145102
5078
زیاتر لە١٠٠هەزار ئافرەتی ڕەشپێست
بلوزی شینی گێڵ تریک دەپۆشن
02:42
as they move through their communities --
56
150204
2407
ئەوان بەیەکەوە وەک پاڵەوان.
02:44
a heroic force.
57
152635
1734
هێزێکی پاڵەوان.
02:46
We walk in the footsteps of Septima Clark.
58
154983
3174
شوێن هەنگاوەکانی
ستیپتیما کلارک دەکەوین.
02:50
She gave us a blueprint for change-making.
59
158478
3524
بۆ زاڵبوون بەسەر کێشەکان
ڕێنمایمان دەکات.
02:54
One, to have a bold idea,
60
162852
2721
هەبوونی یەک بیرۆکەی جوان،
02:57
bigger than anyone is comfortable with.
61
165597
2014
مەزەنترە لە هەر کەسێک کە ئاسودەیە لەگەڵی.
02:59
To two: root down in the cultural
traditions of your community
62
167635
4139
دوو: گوێ لە دابونەریتە کلتوریەکانی
کۆمەڵە ناوەخۆییەکان مەگرە
03:03
and lean heavily on what has come before.
63
171798
3252
و بەرەو ڕووی ئەم ناڕەحەتییانە
ببەوە کە دێنە ڕێت.
03:07
To three: name it --
64
175074
2506
سێ: ناوی بنێ
03:09
that one thing that everyone
is willing to work hard for;
65
177604
3747
هەموو کەسێک ئامادەیە خۆی بۆ ماندوو بکات:
03:13
a ridiculously simple goal
that doesn't just benefit the individual
66
181375
5476
ئامانجێکی سادەی پێکەنیناوی
کەوا تەنها سودێک بە تاک ناگەیەنێت بەڵکو
03:18
but the village around them.
67
186875
1565
کۆمەڵێک خەڵکی
دەوروبەریش دەگەیەنێت.
03:21
And to, lastly:
68
189906
1163
و کۆتا خاڵ:
03:24
never ask permission
to save your own life.
69
192529
2711
بۆ پاراستنی ژیانتان هەرگیز
داوای مۆڵەت مەکەن
03:27
It is our fundamental right
as human beings
70
195730
3830
وەک ئادەمیزاد ئەمە مافێکی بنەرەتییمانە
03:31
to solve our own problems.
71
199584
3338
بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی خۆمان.
03:37
TMD: So to the women all out there
gathered in your living rooms,
72
205578
4011
بۆ ئەو ئافرەتانەی لە ژوری
دانیشتنەکانیانەوە سەیرمان دەکەن،
03:41
rooting for us, acting crazy
on social media right now --
73
209613
3003
پاڵپشتیمان دەکەن، لە تۆڕە کۆمەلایەتیەکان
کاری شیتانە دەکەن
03:44
we see you.
74
212640
1159
ئێوە دەبینین.
03:45
(Laughter)
75
213823
1008
(پێکەنینی بەرز)
03:46
We see you every day. We love you.
76
214855
2438
هەموو ڕۆژێک دەتان بینین، ئێوەمان خۆشدەوێت.
03:49
You are not alone,
77
217317
1349
ئێوە بەتەنها نین،
03:50
and our bigger work starts now.
78
218690
2811
و ئێستا دەست بە کارە مەزنەکە دەکەین.
03:53
VG: You got us onto this stage --
79
221525
2596
ئێوە ئێمەتان گەیاندە سەر ئەم ستەیجە
03:56
your leadership;
80
224145
1504
بە ڕابەرایەتیتان :
03:57
auditing blighted streets in Detroit;
81
225673
2743
پیداچوونەوە بە نەخۆشی شەقامەکانی دێترۆیت:
04:00
working with hospitals
and health care systems in Harlem;
82
228440
3344
کارکردن لەگەڵ نەخۆشخانەکان:
و سیستەمەکانی هۆشیاری تەندروستی لە هارلم
04:03
praying over the streets of Sacramento,
Charlotte, Brooklyn, Flint
83
231808
5456
و گەڕان بە شەقامەکانی ساکرامێنتۆ، شارلەت
برۆکلن، فلینت
04:09
and every community that has seen trauma;
84
237288
2902
هەموو ئەم کۆمەڵگەیانەی کەوا کێشەی
دەروونی تێدا بێت و گۆڕینی
بنەماکانی هاتووچۆ لە ڕیگەوباندا:
و سەلامەت کردنی شەقامەکان
04:12
changing traffic patterns,
making your streets safer;
85
240214
2546
04:14
and most importantly,
86
242784
1511
لە هەموویان گرنگتر:
04:16
standing as role models.
87
244319
2629
بەردەوام بوون وەک کەسێکی نموونەیی.
04:18
And it all started with
your commitment to start walking,
88
246972
3967
ئەمە بە پابەندبوونتان بە وەرزشی
ڕۆیشتن دەستی پێکرد.
04:22
your agreement to organize
your friends and family
89
250963
2695
هەوڵدانت بۆ ڕێکخستنی خێزان و هاوڕێکانت،
04:25
and your belief in our broader mission.
90
253682
2634
و باوەڕتان بەم ئەرکە
هۆکاری سەرکەوتنن.
04:29
TMD: It's important to me
that everyone in this room understands
91
257017
3050
بەلای منەوە زۆر گرنگە کە هەر کەسێک
لێرە ئامادەیە لە من تیبگات
04:32
exactly how change-making
works in GirlTrek.
92
260101
2327
چۆن گۆڕانکاری لە گێڕڵ تریک ڕوودەدات.
04:34
One well-trained organizer has the power
to change the behavior
93
262452
4176
ڕاهێنەری بە توانا تونایی
گۆڕینی ڕەفتاری100
04:38
of 100 of her friends.
94
266652
1221
هاوڕێی خۆی هەیە.
04:39
We know that is true,
95
267897
1166
دەزانین کەوا ڕاستە ،
04:41
because the [1,000] women
blowing up social media right now
96
269087
3125
چونکە ١هەزار ئافرەت لە تۆڕی
کۆمەڵایەتییان گەرم کردووە
04:44
have already inspired
over 100,000 women to walk.
97
272236
5367
زیاد لە ١٠٠ هەزار ئافرەت
بەهۆی ئێمەوە ئێستا وەرزش دەکەن.
04:50
(Applause)
98
278640
4664
(چەپڵەرێزان)
04:56
But that is not nearly enough.
99
284282
1718
بەڵام بەس نییە.
04:58
And so our goal
is to create critical mass.
100
286766
3814
و ئامانجە مەزنەکەی ئێمە
بنیاننانی جەستەیەکی گەورەیە،
05:03
And in order to do that,
101
291341
1270
بۆ ئەنجامدانی ئەم کارەش،
05:04
we have an audacious plan
to scale our intervention.
102
292635
4340
پلانێکی سەرسورهینەرمان
بۆ بەدیهێنانی ئامانجەکەمان هەیە.
05:09
A thousand organizers is not enough.
103
297646
1998
هەزارەها بەشداربوو بەس نییە.
05:12
GirlTrek is going to create
the next Citizenship School.
104
300192
4026
گێڵ تریک بەنیازە خوێندنگەی.
سیتیزان شیپ بنیاتنێت
05:16
And in doing so, we will train
10,000 frontline health activists
105
304242
5441
و لەگەڵ ئەوەشدا ڕاهێنانان بە١٠
هەزار چالاکوانی تەندروستی دەکەین
05:21
and deploy them into the highest-need
communities in America.
106
309707
2892
و لە هەر کۆمەڵگەیەکی ناوەخۆیی
پێویست بن، ئامادە دەبن.
05:24
Because when we do,
we will disrupt disease;
107
312623
2074
بەم کارەمان، نەخۆشییەکان لەناو دەبەین.
05:26
we will create a new culture of health.
108
314721
1859
کلتورێکی نوێ تەندروست بنیات دەنێین.
05:28
And what we will do is create
a support system
109
316604
2358
سیستەمێکی پاڵپشتی بنیات دابنێین
05:30
for one million Black women
to walk to save their own lives.
110
318986
3434
کە یەک ملیۆن ئافرەتی ڕەشپێست
بۆ پارێزگاریکردن لە گیانیان وەرزش بکەن.
05:34
(Applause)
111
322785
4489
(چەپڵەریزان)
05:41
And our training is unparalleled.
112
329276
2449
وەرزشەکەمان بێ هاوتایە.
تەنها دەمەوێ بیهێنە
پیش چاوتان.
05:44
I just want you to imagine.
113
332639
1300
05:45
It's like a revival, tent-like festival,
114
333963
2128
وەکو زیندوکردنەوەک
یان فیستیڤاڵی دیدەوانییە،
05:48
not unlike the civil rights
movement teach-ins.
115
336115
3275
وەک جوڵانەوەکانی بەدەستهێنانی
مافە شارستانییەکان.
05:51
And we're going to go
all across the country.
116
339414
2471
بەنیازین بە سەرانسەری وڵات بگەڕێن.
05:53
It is the biggest announcement this week:
117
341909
2270
مەزنترین بانگەشنامەی هەفتەیە:
05:56
Vanessa and I and a team
of masterful teachers,
118
344203
3131
ڤانێسا و من لەگەڵ مامۆستا،
بەتواناکانی گروپەکە
05:59
all to culminate next year,
119
347358
2338
ساڵی داهاتوو دەگەینە لوتکە.
06:01
on sacred ground,
120
349720
1717
لە زەوی پیرۆز،
06:03
in Selma, Alabama,
121
351461
1904
لە سیلما، ئەلەباما،
06:05
to create a new annual tradition
that we are calling "Summer of Selma."
122
353389
5629
دەیکەینە نەریتێکە ساڵانە
ناویشی دانێن هاوینی سێلما.
06:11
VG: Summer of Selma will be
an annual pilgrimage
123
359482
2588
هاوینی سێلما دەبێتە :VG
میهرەجانێکی ساڵانە
06:14
that will include a walk --
124
362094
1999
کە تەنها ڕۆشتن لەخۆدەگرێت
06:16
54 miles,
125
364117
1562
٥٤میل،
06:17
the sacred route from Selma to Montgomery.
126
365703
3018
ڕێگەی پیرۆزی
سێماوە بۆ مۆنتۆگۆمیری
06:20
It will also include rigorous training.
127
368745
2634
و هەروها ڕاهێنانی کاریگەر.
06:23
Picture it,
128
371403
1227
بەم شێوەیە وێنای بکە:
06:24
as women come to learn organizing
and recruitment strategies,
129
372654
4096
ئافرەتانێک هاتووین بۆ فێربوونی،
خۆئامادە کردن و ستراتیجیەتی دابڕێژین
06:28
to study exercise science,
130
376774
1908
بۆ شارەزابوون و خوێندنی زانست،
06:30
to take nutrition classes,
131
378706
1741
بۆ خوێندنی زانستی خۆراک،
06:32
to learn storytelling,
132
380471
1726
بۆ فێربوونی گێڕانەوەی چیرۆک،
06:34
to become certified
as outdoor trip leaders
133
382221
3070
بۆ ئەوەی ببین بە کەسێکی تەندروست،
وەک ڕێیبەری گەشت
06:37
and community advocates.
134
385315
2232
و ببینە پارێزەری کۆمەڵگە.
06:40
TMD: This is going to be unprecedented.
135
388474
1902
بێهاوتا دەبیت.
06:42
It's going to be a moment in time
like a cultural institution,
136
390400
2927
ڕۆژێک دێت لە کاتی گونجاودا،
وەک دامەزراوەیەکی کلتوری
06:45
and in fact,
137
393341
1122
و لەڕاستیدا،
وەک فیستیڤاڵێکی گەورەی کچە
ڕەشپێستەکانی گێرڵ تریک دەبێت
06:46
it's going to be the Woodstock
of Black Girl Healing.
138
394487
2652
06:49
(Laughter)
139
397163
1670
(پێکەنینی بەرز)
06:50
(Applause)
140
398857
3075
(جەپڵەرێرزان)
06:55
VG: And the need --
141
403012
1254
و پێویستە:
06:57
it's more urgent than ever.
142
405605
1816
لە هەموو کاتێک زیاتر پێویستە.
07:00
We are losing our communities'
greatest resource.
143
408691
4397
مەزنترین بەهاکانی کۆمەڵگەمان
لەدەست داوە.
07:06
Black women are dying in plain sight.
144
414569
3499
ئافرەتانی ڕەشپێست لە پێش چاومان دەمرن.
07:11
And not only is no one talking about it,
145
419317
3001
و نەک هیچ کەس باسیان ناکات
بەڵکو
07:15
but we refuse to acknowledge
146
423075
2117
نامانەوێت بزانین
07:17
that the source of this crisis
is rooted in the same injustice
147
425216
4158
کە سەرچاوەی ئەو نەهامەتییانە لە هەمان
سەرچاوەی نایەکسانییەوە سەرچاوە دەگرێت
07:21
that first propelled
the civil rights movement.
148
429398
3156
کە یەکەم گڵپەی شۆرشی
مافەکانی مەدەنی هەڵکرد.
07:25
On December 30 of 2017,
149
433234
3707
لە ٣٠ کانوونی یەکەم ٢٠١٧،
07:29
Erica Garner,
150
437717
1240
ئیریکا گارنەر،
07:32
the daughter of Eric Garner,
151
440116
2335
کچەکەی ئیریک گارنەر،
07:34
a Black man who died
on the streets of New York
152
442475
2671
پیاویکی رەشپێست لە شەقامەکانی
ئەمریکا گیانی لە دەست دا
07:37
from a police choke hold,
153
445170
1804
بەهۆی توندوتیژی پۆلیسەوە،
07:38
passed away of a heart attack.
154
446998
2302
بەهۆی جەڵتەوە مرد.
07:42
Erica was just 27 years old,
155
450276
2298
ئیریکا تەنها ٢٧ساڵ بوو.
07:44
the mother of two children.
156
452598
2123
دایکی دوو مندال بوو.
07:47
She would be one of 137
Black women that day --
157
455369
4123
دەبوو ببێت بە 137مین
ئافرەت رەشپێست کەوا
07:51
more than 50,000 in the last year --
158
459516
2565
٥٠ هەزاریتر ساڵێ ڕابردوو بەم هۆکارە
07:54
to die from a heart-related issue,
159
462105
2241
گیانیان لە دەستداوە بەهۆی
نەخۆشیەکانی دڵەوە،
07:57
many of their hearts broken from trauma.
160
465159
2763
هۆکاری زۆربەی نەخۆشیەکانی
دڵ کۆسپی دەروونییە
08:01
The impacts of stress on Black women
161
469431
5011
کاریگەریەکانی شەقامیش لە
سەر ئافرەتانی ڕەشپێست
08:06
who send their children and spouses
out the door each day,
162
474466
3828
هەموو ڕۆژێک منداڵ و
هاوسەرەکانیان لە ماڵ بەجێدێڵن،
08:10
unsure if they will come home alive;
163
478318
3115
هیچ دڵنیاییەک نییە کە
بە سەلامەتی دەگەڕینەوە:
08:13
who work jobs where they are paid 63 cents
to every dollar paid to white men;
164
481457
6310
لە شوێنێک کار دەکەن کە 27سەنت لە
سپی پێستەکان کەمتر مووچە وەردەگرن
08:19
who live in communities
with crumbling infrastructure
165
487791
3321
ئەم کۆمەڵە ناوخۆییانە ژێرخانێکی
ئابوری سنورداری هەیە
08:23
with no access
to fresh fruits or vegetables;
166
491136
3325
دەستیان بە سەوز و میوەی فرێش ناگات،
08:26
with little to no walkable
or green spaces --
167
494485
3291
هیچ سەوزاییەک بۆ پیاسە
و گەڕان بەردەست نییە
08:30
the impact of this inequality
is killing Black women
168
498954
3846
کاریگەری نایەکسانی ئافرەتە
ڕەشپێستەکان دەکوژێت
08:34
at higher and faster rates
than any other group in the country.
169
502824
5139
تێکڕای مردنی ڕەشپێستەکان لە گشت
گروپەکانیتری ئەم وڵاتە بەرزتر و خێراترە.
08:39
But that is about to change.
170
507987
2189
بەڵام خەریکە ئەم هاوکێشەیە دەگۆڕێت.
08:42
It has to.
171
510200
1205
پێویستە بگۆڕێت.
08:47
TMD: So let me tell you a story.
172
515537
1571
بەسەرهاتێکتان بۆدەگێڕمەوە:
08:49
About three weeks ago --
173
517890
1611
نزیکی سێ هەفتە پێش ئێستا
08:52
many of you may have watched --
174
520282
1546
زۆربەتان بەرچاوتان کەوت:
08:53
Vanessa and I and a team
of 10 women walked 100 miles
175
521852
3170
ڤانێساو من لەگەڵ ١٠ ئافرەتی
گروپەکەمان 100 میل بە پێ ڕویشتین
08:57
on the actual Underground Railroad.
176
525046
2031
بە درێژایی ڕێڕەوی شەمەندەفەری ژێرزەمینی.
08:59
We did it in five days --
177
527660
1466
لە پێنج ڕۆژدا ئەم کارەمان کرد.
09:01
five long and beautiful days.
178
529150
2430
پێنج ڕۆژی درێژی سەرسوڕهێنەر بوو.
09:03
And the world watched.
179
531604
1843
و جیهان چاودێری دەکردین.
09:05
Three million people
watched the live stream.
180
533821
2333
لە پەخشی ڕاستەوخۆ سێ
ملیۆن بینەرمان هەبوو.
09:08
Some of you in here,
the influencers, shared the story.
181
536178
3087
هەندێکیان لێرەن.
پەیامنێرەکان، بەسەرهاتەکەیان گواستەوە.
09:11
Urban Radio blasted it across the country.
182
539289
2427
ڕادیۆ ناوەخۆییەکان بە هەموو
وڵاتدا بڵاویان کردەوە.
09:13
VG: Even the E! News channel interrupted
a story about the Kardashians --
183
541740
3553
کەناڵی ئی بەرنامەیەکی ژیانی کارداشیانی
پچڕی بۆ گواستنەوەی چالاکیەکانمان.
09:17
which, if you asked us,
is just a little bit of justice --
184
545317
3080
ئەگەر بیر بکەینەوە، زۆر دادپەروەرانە بوو
09:20
(Laughter)
185
548421
1009
(پێکەنین)
09:21
to report that GirlTrek had made it safely
on our hundred-mile journey.
186
549454
3922
بۆ گواستنەوەی هەواڵی گروپی گێل ترێک کە
گەشتێکی ١٠٠میلی سەلامەتی ئەنجامدا
09:25
(Applause)
187
553400
4819
(چەپڵەرێزان)
09:32
TMD: People were rooting for us.
188
560429
1970
خەڵکانێک هانیان دەداین.
09:34
And they were rooting for us because
in this time of confusion and contention,
189
562423
4740
لە کاتێک ئێمە بە
ناکۆکی و سەرلێشێواویدا تێدەپەڕین،
09:39
this journey allowed us all to reflect
on what it meant to be American.
190
567187
4163
ئەم گەشتە شانسی ئەوەی پێداین کە بیسەلمێنین
کە ئەمریکی بوون چ مانایەک دەگەیەنێت.
09:44
We saw America up close
and personal as we walked.
191
572548
2483
ئەمریکامان بینی لە نزیکەوە،
وەک کەسایەتیەکی ڕێڕۆیشتن
09:47
We walked through historic towns,
192
575055
2646
بە شارە مێژوویەکاندا گەڕاین،
09:49
through dense forest,
193
577725
1521
بە ناو دارستانە چڕەکان،
09:51
past former plantations.
194
579270
2432
تێپەربوون بە کێڵگە کۆنەکان.
09:53
And one day,
195
581726
1220
و ڕۆژێکیان،
09:55
we walked into a gas station
that was also a café,
196
583636
3492
بەنزینخانەیەکمان بینی کە قاوەخانەش بوو،
09:59
and it was filled with men.
197
587152
1368
تەنها پیاوی لێبوو.
10:01
They were wearing camo
and had hunting supplies.
198
589092
2721
بەرگی سەربازیان پۆشی بوو،
و کەلوپەلی ڕاوکردنیان پێ بوو.
لە دەرەوە کۆمەڵێک بارهەڵگر وەستا بوون
یەکیکیان ئاڵایەکی هاوپەیمانانیان هەڵواسی بوو
10:03
And out front were all of their trucks,
and one had a Confederate flag.
199
591837
3671
10:07
And so we left the establishment.
200
595532
1859
شوێنەکەمان بەجیهێشت.
10:09
And as we were walking along
this narrow strip of road,
201
597415
2838
و ڕێڕۆشتنێکی دوور و درێژ لەم
ڕێگە تەسک و ناڕەحەت ئەنجامدا،
10:12
a few of the trucks reared by us so close,
202
600277
3512
چەند بارهەڵگرێک بەلامندا تێپەڕین
زۆر نزیک بوون
10:16
and out of their tailpipe
was the specter of mob violence.
203
604619
3869
دەنگی گزۆزەکانیان
زۆر یێزارکەر بوون.
10:20
It was unnerving.
204
608512
1366
پەستیان کردین.
10:23
But then it happened.
205
611232
1309
بەڵام لە کۆتایەکەدا ڕوویدا.
10:25
Right on the border
of Maryland and Delaware,
206
613280
2497
لە سەر سنوری ماریلان ودێلا وار
پیاوێکمان بینی لە لای
بارهەڵگرێکەوە وەستا بوو.
10:28
we saw a man standing by his truck.
207
616840
1872
10:30
The tailgate was down.
208
618736
1439
دەرگەی دواوەی کردبووە.
10:32
He had on a brown jacket.
209
620199
1817
چاکەتێکی قاوەیی لەبەر بوو.
10:34
He was standing there awkwardly.
210
622040
1543
بە شێوەیەکی ناڕێک وەستابوو.
10:35
The first two girls in our group,
Jewel and Sandria,
211
623607
2464
دوو لەکچانی گروپەکەمان
جیول و ساندریا،
10:38
they walked by because
he looked suspicious.
212
626095
2205
کشانە دواوە
چونکە گوماناوی دەردەکەوت.
10:40
(Laughter)
213
628324
1007
(پێکەنین)
10:41
But the bigger group, we stopped
to give him a chance.
214
629355
2653
بەڵام گروپەکەیتر، وەستان و
ویستیان دەرفەتێکی بدەنێ.
10:44
And he walked up to us and he said,
215
632032
1709
و بۆ لامان هات، گوتی:
10:45
"Hi, my name is Jake Green.
216
633765
1594
چۆنن ،ناوم جەیک گرینە.
ئەم بەیانیە لە ڕادیۆی کریستیان
دەنگوباسی ئێوەم بیست
10:47
I heard you on Christian
radio this morning,
217
635746
2059
10:49
and God told me to bring you supplies."
218
637829
2650
و خودا پێی گوتم کەمێک"،
کەلوپەلتان بۆ بهێنم.
10:53
He brought us water,
219
641793
1834
ئاوی هێنابوو،
10:55
he brought us granola,
220
643651
1262
گرناۆڵای هێنابوو،
10:56
and he brought us tissue.
221
644937
1507
و کلێنکسیشی هێنابوو.
10:59
And we needed tissue because
we had just walked through a nor'easter;
222
647180
3296
و پێوێستمان بە کلینکس بوو چونکە بەبێ
پشوو لە ڕۆیشتن بەردەوام بووین:
11:02
it was 29 degrees,
it was sleeting on our faces.
223
650500
2291
پلەی گەرمی٢٩بوو
تەرزە بەر ڕوخسارمان دەکەوت.
11:04
Our sneakers and our socks were frozen
and wet and frozen again.
224
652815
4641
پێلاو گۆریەکانمان دەیبەست،
و تەڕ بوو و دووبارە دەیبەستەوە.
11:09
We needed that tissue more
than he could have possibly understood.
225
657480
3648
زۆر لەوەی زیاتر پیاوەکە هەستی
پێ دەکرد، پێویستمان بە کلینکس بوو.
11:13
So on that day, in that moment,
226
661152
1790
لەم ڕۆژەدا، لەم ساتەدا،
11:14
Jake Green renewed
my faith in God for sure,
227
662966
3609
جەیک گرین سەر لەنوێ
هیوای پێ بەخشیمەوە کە خوا لەگەڵ ئێمەدایە.
11:18
but he renewed my faith in humanity.
228
666599
2616
بەڵام ئەو گیانی مرۆڤایەتیمی
زیندوو کردەوە.
11:22
We have a choice to make.
229
670196
1966
هەڵبژاردنێکمان هەبوو.
11:26
In America, we can fall further
into the darkness of discord, or not.
230
674010
5014
لە ئەمریکا، ئایا ئێمە زیاتر بە تاریکی و
ناحەزی دادەچۆڕین، یا نا.
من لێرەم بۆ
ئەوەی پێتان بڵێم
11:31
And I am here to tell you
231
679048
1210
11:32
that the women of GirlTrek
are walking through the streets
232
680282
2725
کەوا ئافراتانی گێڵ ترێک
بەناو شەقامەکان دەڕۆین،
11:35
with a light that cannot be extinguished.
233
683031
2253
ڕووناکیەک لە ناخمان
دایە کە ناتوارنرێت خامۆشبکرێت
11:37
VG: They are also walking
through the streets with a mission
234
685308
2855
کاتێک بە ناو شەقامەکان ڕادەکەین،
ئامانجێکمان هەیە،
11:40
as clear and as powerful
as the women who marched in Montgomery:
235
688187
4500
ئامانجێکی پاک و بەهێز وەک ئەو ئافرەتانەی
کە لە کۆڕەوەکەی مۆنتیگومری دەەبینران.
11:44
that disease stops here,
236
692711
2447
سەرچاوەی نەهامەتیەکان
دەبێت لێرە بوەستێنرێت،
11:47
that trauma stops here.
237
695182
2309
ترۆما لێرە دەوەستێنرێت.
11:50
And with your support
238
698769
2049
و بە پاڵپشتیەکانتان
11:52
and in our ancestors' footsteps,
239
700842
2494
و بەشوێنکەوتنی ڕێرەوی باوانمان.
11:55
these 10,000 newly trained activists
will launch the largest health revolution
240
703360
5793
١٠هەزار چالاکوانی نوێ ڕاهێنان دەکەن
گەورەترین شۆرشی تەندروستی دەست پێدەکات
12:01
this country has ever seen.
241
709177
1979
ئەم وڵات هەرگیز بەخۆیەوە بینیبێت.
12:03
And they will return to their communities
and model the best of human flourishing.
242
711730
5037
و دەگەڕێنەوە کۆمەڵگەکانیان و.
دەبنە نموونەیەکی گەشی مرۆڤ
12:09
And we --
243
717675
1413
و ئێمە
12:11
we will all celebrate.
244
719112
1842
ئاهەنگ دەگێڕین،
12:12
Because like Jake Green understood,
245
720978
2943
چونکە کەسێکی وەک جەیک گرین تێگەیشتووە،
12:15
our fates are intertwined.
246
723945
2518
چارەنوسمان پێکەوە بستراوە.
12:19
Septima Clark once said,
247
727321
2153
جارێکیان سێپتیما کلاک گوتی،
12:22
"The air has finally gotten to a place
where we can breathe it together."
248
730657
4426
هەوا لە شوێنێکە کە هەموومان
دەتوانین بەیەکەوە هەناسە بدەین.
12:28
And yet,
249
736231
1215
تا ئێستا،
12:30
the haunting last words of Eric Garner
were: "I can't breathe."
250
738334
5501
کۆتا وشەکانی ئیریک گارنەر:
ناتوانم هەناسە بدەم بوو.
12:36
And his daughter Erica
died at 27 years old,
251
744671
3687
کچەکەی لە تەمەنی
٢٧سالی کۆچی دوای کرد،
12:40
still seeking justice.
252
748382
2456
هێتشتا بە دوای دادپەروەریدا وێڵە.
12:42
So we --
253
750862
1151
کەواتە ئێمە
12:44
we're going to keep doing Septima's work
254
752037
2910
بەردەوام دەبین لەسەر کارەکەی سێپتیما
12:46
until her words become reality,
255
754971
2404
تاوەکو خەیاڵەکان دەبنە ڕاستی.
12:50
until Black women are no longer dying,
256
758206
3397
تا ڕێگە لە مردنی ئافرەتانی ڕەشپێست دەگرین،
12:55
until we can all breathe the air together.
257
763891
3599
تاوەکو بتوانین بەیەکەوە هاناسە بدەین.
12:59
Thank you.
258
767895
1151
سوپاس.
13:01
(Applause)
259
769070
4723
(چەپڵەڕێزان)
Translated by mabbast chato
Reviewed by Koya University

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
T. Morgan Dixon - Health activist
T. Morgan Dixon is the co-founder and CEO of GirlTrek, inspiring more than 100,000 neighborhood walkers.

Why you should listen

T. Morgan Dixon co-leads GirlTrek, the largest public health nonprofit for African American women and girls in the United States. GirlTrek encourages women to use walking as a practical first step to inspire healthy living, families and communities. The organization knits local advocacy together to lead a civil rights-inspired health movement to eliminate barriers to physical activity, improve access to safe places, protect and reclaim green spaces, and improve the walkability and built environments of 50 high-need communities across the United States.

Prior to GirlTrek, Dixon was on the front lines of education reform. She served as director of leadership development for one of the largest charter school networks in the country, Achievement First, and directed the start-up of six public schools in New York City for St. Hope and the Urban Assembly, two organizations funded by the Bill & Melinda Gates Foundation. She has served as a trustee for boards of The National Outdoor Leadership School, Teach for Haiti and The Underground Railroad Historic Byway, a $50 million tourism and preservation project in Maryland.

As the leader of GirlTrek, Dixon has received fellowships from Teach for America (2012), Echoing Green (2013), Ashoka (2014) and The Aspen Institute (2015). She has been featured in The New York Times and CNN. She was named a "health hero" by Essence Magazine and appeared on the cover of Outside Magazine's "Icons" edition.

More profile about the speaker
T. Morgan Dixon | Speaker | TED.com
Vanessa Garrison - Health activist
As COO of GirlTrek, Vanessa Garrison mobilizes African-American women and girls to reclaim their health and communities through walking.

Why you should listen

Vanessa Garrison is the co-founder and COO of GirlTrek, the largest public health nonprofit for African-American women and girls in the United States. With more than 100,000 neighborhood walkers, GirlTrek encourages women to use walking as a practical first step to inspire healthy living, families and communities.

Prior to co-founding GirlTrek, Garrison worked within the criminal justice space, helping formerly incarcerated women access critical services. She began her career working in digital media with Turner Broadcasting System in Atlanta, where she managed digital media projects for some the world's most recognizable news and entertainment brands, including, CNN, TNT and Sports Illustrated.

With GirlTrek, Garrison has been a featured in the Washington Post and The New York Times, and she was named a "Health Hero" by Essence Magazine. She has received social innovations fellowships from Teach For America, Echoing Green and the Aspen Institute. 

More profile about the speaker
Vanessa Garrison | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee