TED2013
Shane Koyczan: To This Day ... for the bullied and beautiful
شەین کۆیکزان: "تا ئەم رۆژە" ... بۆ ئازاردراو و جوانەکان
Filmed:
Readability: 3
6,792,663 views
شەین کۆیکزان بە شێوەیەکی گاڵتەئامێز باس لەوە دەکات کە هەستێکی چۆنت دەبێت کاتێ گەنج و جیاواز بیت. شیعرەکەی لە بارەی شەڕفرۆشتنەوە لەژێر ناونیشانی "تا ئەم رۆژە" ملیۆنەها کەسی گیرۆدە کردووە و ڤیدیۆکەی لەلایەن ٨٠ کەسەوە دروست کراوە. لێرەدا بە چیرۆک باس لە باشبونی ژیان دەکات و کەمانچەکەش لەلایەن هانا ئێپرسۆنەوە دەژەنرێت.
Shane Koyczan - Poet
Shane Koyczan makes spoken-word poetry and music. His poem "To This Day" is a powerful story of bullying and survival, illustrated by animators from around the world. Full bio
Shane Koyczan makes spoken-word poetry and music. His poem "To This Day" is a powerful story of bullying and survival, illustrated by animators from around the world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:21
There's so many of you.
0
5662
6605
ئێوە زۆرن.
00:28
When I was a kid,
1
12267
2605
کاتێ من مناڵ بوم
00:30
I hid my heart under the bed, because my mother said,
2
14872
2726
دڵم لە ژێر جێگاکەدا شاردەوە چونکە دایکم وتبوی
00:33
"If you're not careful, someday someone's going to break it."
3
17598
3642
"ئەگەر وریا نەبیت، رۆژێک کەسێک دەیشکێنێت."
00:37
Take it from me. Under the bed is not a good hiding spot.
4
21240
3488
لێم وەرگرە. ژێر جێگاکە حەشارگەیەکی باش نیە.
00:40
I know because I've been shot down so many times
5
24728
2344
دەزانم چونکە چەندین جار کوژراوم
00:42
I get altitude sickness just from standing up for myself.
6
27072
3856
ئەوەندە لەبری خۆم هەستاومەتە سەر پێ نەخۆشی ستونییم گرتووە.
00:46
But that's what we were told.
7
30928
2280
بەڵام ئێمە ئەوەمان پێ وترابو.
00:49
Stand up for yourself.
8
33208
2440
لە بری خۆت هەستە سەر پێ.
00:51
And that's hard to do if you don't know who you are.
9
35648
2776
ئەمەش سەختە ئەگەر نەزانیت خۆت کێیت.
00:54
We were expected to define ourselves at such an early age,
10
38424
3461
ئێمە لە تەمەنێکی مناڵدا داوامان لێ دەکرێ پێناسەی خۆمان بکەین
00:57
and if we didn't do it, others did it for us.
11
41885
3879
ئەگەر خۆمان ئەم کارە نەکەین، خەڵکی تر بۆمان دەکەن.
01:01
Geek. Fatty. Slut. Fag.
12
45764
4396
خولیاگەر. قەڵەو. بەدڕەوشت. خزمەتکار.
01:06
And at the same time we were being told what we were,
13
50160
3063
و لە هەمان کاتدا کە پێیان دەوتین ئێمە چین
01:09
we were being asked,
14
53223
1777
لێیان دەپرسین
01:10
"What do you want to be when you grow up?"
15
55000
2834
"کاتێ گەورە بویت دەتەوێ ببیت بە چی؟"
01:13
I always thought that was an unfair question.
16
57834
1673
من هەمیشە بڕوام وا بووە کە ئەم پرسیارە نادادپەروەری تێدایە
01:15
It presupposes that we can't be what we already are.
17
59507
3774
ئەم پرسیارە گریمانەی پێشوەختی تێدایە کە دەڵێت ناتوانین وەکو ئێستامان بمێنینەوە.
01:19
We were kids.
18
63281
1743
ئێمە مناڵ بوین.
01:20
When I was a kid, I wanted to be a man.
19
65024
3223
کاتێ مناڵ بوم دەمویست ببم بە پیاو.
01:24
I wanted a registered retirement savings plan
20
68247
2311
دەمویست پلانێکی پاشەکەوتی خانەنشینی تۆمارکراوم هەبێت
01:26
that would keep me in candy long enough to make old age sweet.
21
70558
4118
کە بتوانێت بەردەوام شیرینییم بۆ دابین بکات بۆ ئەوەی پیرییەکی شیرینم هەبێت.
01:30
When I was a kid, I wanted to shave.
22
74676
2590
کاتێ مناڵ بوم، دەمویست ریشم بتاشم.
01:33
Now, not so much.
23
77266
3570
ئێستا، زۆر نا.
01:36
When I was eight, I wanted to be a marine biologist.
24
80836
3675
کاتێ هەشت ساڵان بوم دەمویست ببم بە زیندەوەرناسێکی دەریایی.
01:40
When I was nine, I saw the movie "Jaws,"
25
84511
1762
کاتێ نۆ ساڵان بوم، فیلمی "جاوس"م بینی
01:42
and thought to myself, "No, thank you."
26
86273
3115
و بە خۆمم وت "نا، سوپاس"
01:45
And when I was 10, I was told that my parents left because they didn't want me.
27
89388
3814
و کاتێ بوم بە ١٠ ساڵان، پێیان وتم کە دایک و باوکم بەجێیان هێشتوم چونکە خۆشیان نەدەویستم
01:49
When I was 11, I wanted to be left alone.
28
93202
1591
کاتێ بوم بە ١١ ساڵ، دەمویست بەجێم بهێڵن.
01:50
When I was 12, I wanted to die. When I was 13, I wanted to kill a kid.
29
94793
4175
کاتێ ١٢ ساڵ بوم، دەمویست بمرم. کاتێ ١٣ ساڵ بوم، ویستم مناڵێک بکوژم.
01:54
When I was 14, I was asked to seriously consider a career path.
30
98968
3894
کاتێ ١٤ ساڵ بوم، بە جدی داوام لێکرا بیر لە بواری کار بکەمەوە.
01:58
I said, "I'd like to be a writer."
31
102862
2661
وتم "حەز دەکەم ببم بە نوسەر"
02:01
And they said, "Choose something realistic."
32
105523
3132
وتیان "شتێکی واقیعی هەڵبژێرە."
02:04
So I said, "Professional wrestler."
33
108655
3456
بۆیە وتم "زۆرانبازی پیشەیی."
02:08
And they said, "Don't be stupid."
34
112111
2328
وتیان "بێ ئەقڵ مەبە."
02:10
See, they asked me what I wanted to be,
35
114439
2619
ببینە، داوایان لێ کردم دەمەوێ ببم بە چی
02:12
then told me what not to be.
36
117058
2592
پاشان پێیان وتم نەبم بە چی
02:15
And I wasn't the only one.
37
119650
1995
و من تەنیا کەس نەبوم.
02:17
We were being told that we somehow must become
38
121645
2205
ئێمە پێمان دەوترێت کە بە جۆرێک دەبێت ببین
02:19
what we are not, sacrificing what we are
39
123850
2088
بەو شتەی کە نین، قوربانی بە خۆمان بدەین
02:21
to inherit the masquerade of what we will be.
40
125938
2784
و دەمامکی ئەو شتە هەڵگرین کە دەبین.
02:24
I was being told to accept the identity
41
128722
2145
داوام لێ کرا ئەو ناسنامەیە قبوڵ بکەم
02:26
that others will give me.
42
130867
2615
کە خەڵکانی تر دەمدەنێ.
02:29
And I wondered, what made my dreams so easy to dismiss?
43
133482
3780
و من پرسیم، چی وا دەکات خەونەکانم وا بە ئاسانی لەناو بچن؟
02:33
Granted, my dreams are shy,
44
137262
3516
زانیم، خەونەکانم شەرمنن
02:36
because they're Canadian. (Laughter)
45
140778
4858
چونکە کەنەدین -پێکەنین-
02:41
My dreams are self-conscious and overly apologetic.
46
145636
3622
خەونەکانم بە ئاگان و زیاد لە پێویست داوای لێبوردن دەکەن
02:45
They're standing alone at the high school dance,
47
149258
2095
لە کاتی سەمادا لە قۆناغی ئامادەیی بە تەنیا دەوەستان و
02:47
and they've never been kissed.
48
151353
2718
هەرگیز ماچ نەکراون
02:49
See, my dreams got called names too.
49
154071
2824
سەیر کە، خەونەکانم ناویشیان هەیە.
02:52
Silly. Foolish. Impossible.
50
156895
3899
بێمانە. گێلانە. ئەستەم.
02:56
But I kept dreaming.
51
160794
1623
بەڵام من بەردەوام بوم لەسەر خەون بینین.
02:58
I was going to be a wrestler. I had it all figured out.
52
162417
1835
بەنیاز بوم ببم بە زۆرانباز. بەباشی بیرم لێ کردبۆوە.
03:00
I was going to be The Garbage Man.
53
164252
3314
دەمویست ببم بە پیاوی زبڵڕێژ
03:03
My finishing move was going to be The Trash Compactor.
54
167566
3720
دوا جوڵەشم ئەوە بو ببم بە کابیسەی زبڵ
03:07
My saying was going to be, "I'm taking out the trash!"
55
171286
4184
وتەکەشم ئەوە دەبو بڵێم "من خۆڵەکە دەبەمە دەرەوە!"
03:11
(Laughter) (Applause)
56
175470
5259
-پێکەنین - چەپڵە-
03:16
And then this guy, Duke "The Dumpster" Droese,
57
180729
4826
پاشان ئەم پیاو، دیوک، "زبڵ" دۆرس
03:21
stole my entire shtick.
58
185555
3616
هەمو گاڵتەچێتیەکەی لێ دزیم.
03:25
I was crushed, as if by a trash compactor.
59
189171
5948
من روخام، وەک ئەوەی بە کابیسەیەکی زبڵ وام لێ کرابێت
03:31
I thought to myself, "What now? Where do I turn?"
60
195119
3823
بیرم کردوەوە "ئەی ئێستا؟ رو بکەمە کوێ؟"
03:34
Poetry.
61
198942
3136
شیعر.
03:37
Like a boomerang, the thing I loved came back to me.
62
202078
3564
وەکو بومیرانگێک، ئەوەی خۆشم دەویست هاتەوە بۆ لام.
03:41
One of the first lines of poetry I can remember writing
63
205642
2300
یەکێک لە یەکەمین دێڕەکانی شیعر کە لەبیرمە نوسیبێتم
03:43
was in response to a world that demanded I hate myself.
64
207942
2562
وەڵامێک بو بۆ ئەو جیهانەی کە دەیویست رقم لە خۆم بێت
03:46
From age 15 to 18, I hated myself
65
210504
2823
لە نێوان 15 - 18 ساڵی، من رقم لە خۆم بو
03:49
for becoming the thing that I loathed: a bully.
66
213327
4233
چونکە بوبوم بە شتێک لە رقم لێی بو: شەڕانی.
03:53
When I was 19, I wrote,
67
217560
2606
کاتێ 19 ساڵ بوم نوسیم
03:56
"I will love myself despite the ease with which
68
220166
2899
"خۆم خۆش دەوێت سەرەڕای ئەوەی بە ئاسانی
03:58
I lean toward the opposite."
69
223065
2958
لە بەرامبەر نزیک دەبمەوە."
04:01
Standing up for yourself doesn't have to mean
70
226023
3128
هەستانە سەرپێ لە بری خۆت مانای ئەوە نیە
04:05
embracing violence.
71
229151
2711
توند و تیژی لە ئامێز بگریت.
04:07
When I was a kid,
72
231862
1503
کاتێ مناڵ بوم
04:09
I traded in homework assignments for friendship,
73
233365
2922
ئەرکی ماڵەوەی خوێندنگەم دەگۆڕییەوە بە هاوڕێیەتی
04:12
then gave each friend a late slip for never showing up on time,
74
236287
2696
پاشان بە هەر هاوڕێیەکم هەڵەیەکم دەدا چونکە هەرگیز لە کاتی خۆیدا نەدەهاتن
04:14
and in most cases not at all.
75
238983
2160
و لە زۆربەی جارەکاندا هەرگیز نەدەهاتن.
04:17
I gave myself a hall pass to get through each broken promise.
76
241143
2984
رێڕەوێکم بە خۆم بەخشی کە بتوانم بەناو هەر یەکە لە پەیمانە شکاوەکاندا تێپەڕم
04:20
And I remember this plan, born out of frustration
77
244127
2288
و ئەم پلانەم لەبیرە، کە بەهۆی توڕەییەوە دروست بو
04:22
from a kid who kept calling me "Yogi,"
78
246415
2432
لە مناڵێک کە بەردەوام پێی دەوتم "یۆگی،"
04:24
then pointed at my tummy and said, "Too many picnic baskets."
79
248847
3609
پاشان ئاماژەی بۆ ورگم دەکرد و دەیوت "یەک دنیا سەبەتەی سەیران."
04:28
Turns out it's not that hard to trick someone,
80
252456
2578
دەرکەوت کە خەڵەتاندنی خەڵک ئەوەندە سەخت نیە
04:30
and one day before class, I said,
81
255034
1243
و رۆژێکیان پێش چونە ناو پۆل وتم
04:32
"Yeah, you can copy my homework,"
82
256277
2165
"بەڵێ، دەتوانی لەسەر ئەرکەکەی من بنوسیتەوە"
04:34
and I gave him all the wrong answers
83
258442
1902
و هەمو وەڵامە هەڵەکانم دایە
04:36
that I'd written down the night before.
84
260344
2101
کە شەوی پێشتر نوسیبومەوە.
04:38
He got his paper back expecting a near-perfect score,
85
262445
2492
کە وەرەقەی وەرگرتەوە چاوەڕێ بو نمرەی زۆر بەرز بەدەست بهێنێ
04:40
and couldn't believe it when he looked across the room at me and held up a zero.
86
264937
3599
و بڕوای نەدەکرد کاتێ چاوی بە پۆلەکە و بە مندا گێڕا و سفرە وەرگرتبو.
04:44
I knew I didn't have to hold up my paper of 28 out of 30,
87
268536
3243
دەمزانی دەبێت وەرەقەکەم هەڵگرم لە ٢٨ لە ٣٠م هێنابو
04:47
but my satisfaction was complete when he looked at me, puzzled,
88
271779
3078
بەڵام ئەو کاتە ئاسودە بوم کە تەماشای کردم بە سەرسوڕماوییەوە
04:50
and I thought to myself, "Smarter than the average bear, motherfucker."
89
274857
3766
و بە خۆمم وت "لە ورچێکی ئاسایی زیرەکتریت کوڕی ***"
04:54
(Laughter) (Applause)
90
278623
7496
-پێکەنین - چەپڵە-
05:02
This is who I am.
91
286119
3240
ئەمە منم.
05:05
This is how I stand up for myself.
92
289359
3924
من بەم جۆرە نوێنەرایەتی خۆم دەکەم.
05:09
When I was a kid,
93
293283
2100
کاتێ مناڵ بوم
05:11
I used to think that pork chops and karate chops were the same thing.
94
295383
4455
وام دەزانی پارچە گۆشتی بەراز و لێدانی کاراتێ هەمان شتن
05:15
I thought they were both pork chops.
95
299838
2777
وام دەزانی هەردوکیان پارچە گۆشتی بەرازن
05:18
And because my grandmother thought it was cute,
96
302615
1591
و چونکە دایەگەورەم بەلایەوە جوان بو
05:20
and because they were my favorite, she let me keep doing it.
97
304206
2929
و لەبەر ئەوەی لە من زۆرم حەز لێ بو، رێگەی پێ دەدام بەردەوام بم لەسەر ئەمە.
05:23
Not really a big deal.
98
307135
1569
زۆر گرنگ نیە.
05:24
One day, before I realized fat kids are not designed to climb trees,
99
308704
3783
رۆژێکیان پێش ئەوەی بۆم دەربکەوێت کە مناڵی قەڵەو بۆ ئەوە دروست نەکراوە بەسەر درەختدا سەرکەوێت
05:28
I fell out of a tree and bruised the right side of my body.
100
312487
3178
لە درەختێکەوە کەوتمە خوارەوە و لای راستم شین بۆوە.
05:31
I didn't want to tell my grandmother about it
101
315665
1875
نەمدەویست دایە گەورەم لەمە ئاگادار بکەمەوە
05:33
because I was scared I'd get in trouble for playing somewhere I shouldn't have been.
102
317540
3362
چونکە دەترسام توشی کێشە بم لەبەر ئەوەی لە شوێنێک یارییم کردووە کە نەدەبو بچومایە
05:36
A few days later, the gym teacher noticed the bruise,
103
320902
2038
چەند رۆژێک دوای ئەوەی مامۆستای وەرزش شین بونەوەکانی بینی
05:38
and I got sent to the principal's office.
104
322940
2227
و نێردرام بۆ ژوری بەڕێوەبەر
05:41
From there, I was sent to another small room
105
325167
1710
لەوێوە نێردرام بۆ ژورێکی بچوکی دیکە
05:42
with a really nice lady who asked me all kinds of questions about my life at home.
106
326877
5396
کە ژنێکی زۆر جوان یەک دنیا پرسیاری جۆراوجۆری لێکردم لەسەر ژیانم لە ماڵەوە
05:48
I saw no reason to lie.
107
332273
1942
هیچ هۆکارێکم بەدی نەکرد بۆ درۆ کردن
05:50
As far as I was concerned, life was pretty good.
108
334215
2520
بە لای منەوە ژیان زۆر باش بو.
05:52
I told her, whenever I'm sad, my grandmother gives me karate chops.
109
336735
4149
پێم وت هەرکاتێ ناڕەحەت بم دایەگەورە لێدانی کاراتێم ئەداتێ.
05:56
(Laughter)
110
340884
7653
-پێکەنین-
06:04
This led to a full-scale investigation,
111
348537
4200
ئەمە بو بە هۆی لێکۆڵینەوەیەکی فراوان
06:08
and I was removed from the house for three days,
112
352737
2674
و بۆ ماوەی سێ رۆژ لە ماڵەوە دور خرامەوە
06:11
until they finally decided to ask how I got the bruises.
113
355411
3870
تا ئەو کاتەی بڕیاریان دا لێم بپرسن هۆکاری شین بونەوەکان چین.
06:15
News of this silly little story quickly spread through the school,
114
359281
2633
هەواڵی ئەم چیرۆکە بچوکە بێمانایە بە خێرایی بە قوتابخانەدا بڵاوبۆوە
06:17
and I earned my first nickname:
115
361914
2808
و یەکەم نازناوم پەیدا کرد:
06:20
Porkchop.
116
364722
1940
وردە گۆشتی بەراز.
06:22
To this day, I hate pork chops.
117
366662
6590
تا ئێستا رقم لە گۆشتی بەرازی وردکراوە
06:29
I'm not the only kid who grew up this way,
118
373252
2765
من تاکە مناڵ نیم کە بەم شێوەیە گەورە بووە
06:31
surrounded by people who used to say that rhyme
119
376017
2648
کە بەو کەسانە دەورە درابێت کە ئەو شیعرەیان وتۆتەوە
06:34
about sticks and stones,
120
378665
2513
کە باس لە چیکلە و بەردەکان دەکات
06:37
as if broken bones hurt more than the names we got called,
121
381178
2640
وەک ئەوەی کە ئێسکی شکاو ئازاری لەو ناوانە زیاتر بێت کە ئێمەیان پێ بانگ دەکرد،
06:39
and we got called them all.
122
383818
2248
و ئێمەش بە هەمو ئەو ناوانە ئەوانمان بانگ دەکرد.
06:41
So we grew up believing no one would ever fall in love with us,
123
386066
3584
بۆیە ئێمە لەگەڵ گەورە بونماندا بڕوامان وابو کەس عاشقمان نابێت
06:45
that we'd be lonely forever,
124
389650
2216
و تا هەتایە تەنیا دەبین
06:47
that we'd never meet someone to make us feel like the sun
125
391866
2241
و هەرگیز کەسێک نابینین کە وامان لێ بکات هەست بکەین کە خۆر
06:50
was something they built for us in their toolshed.
126
394107
2462
شتێکە ئەو بۆی دروست کردوین.
06:52
So broken heartstrings bled the blues, and we tried to empty ourselves so we'd feel nothing.
127
396569
4049
بەم جۆرە دڵشکاوی توشی ناڕەحەتی کردین و هەوڵمان دا خۆمان بەتاڵ بکەینەوە بۆ ئەوەی هەست بە هیچ نەکەین.
06:56
Don't tell me that hurt less than a broken bone,
128
400618
2407
پێم مەڵێ ئازاری ئەمە لە ئازاری ئێسکی شکاو کەمترە
06:58
that an ingrown life is something surgeons can cut away,
129
403025
2594
ئەگەر شتەکە جەستەیی بێت نەشتەرگەر دەتوانێت بیبڕێت و لایبەرێت
07:01
that there's no way for it to metastasize; it does.
130
405619
3202
بۆ ئەوەی نەخۆشییەکە تەشەنە نەکات بە بەشەکانی تری جەستە دا.
07:04
She was eight years old,
131
408821
1775
کچەکە هەشت ساڵان بو
07:06
our first day of grade three when she got called ugly.
132
410596
3493
یەکەم رۆژی پۆلی سێ بوین کە پێیان وت ناشیرین
07:09
We both got moved to the back of class
133
414089
2024
هەردوکمان براینە دواوەی پۆلەکە
07:12
so we would stop getting bombarded by spitballs.
134
416113
2857
بۆ ئەوەی چیتر تفمان تێ نەکەن
07:14
But the school halls were a battleground.
135
418970
1866
بەڵام هۆڵەکانی قوتابخانە مەیدانی جەنگ بون
07:16
We found ourselves outnumbered day after wretched day.
136
420836
2565
ئێمە رۆژ لە دوای رۆژ لەوان کەمتر دەبوینەوە
07:19
We used to stay inside for recess, because outside was worse.
137
423401
3544
فێربوین لە کاتی پشودا لە ژورەوە بمێنینەوە چونکە دەرەوە خراپتر بو
07:22
Outside, we'd have to rehearse running away,
138
426945
2081
لە دەرەوە، دەبو راهێنان لەسەر راکردن بکەین
07:24
or learn to stay still like statues, giving no clues that we were there.
139
429026
3127
یاخود فێر بین وەکو پەیکەرەکان رەق راوەستین، هیچ ئاماژەیەک نەدەین کە لەو جێگەیەین.
07:28
In grade five, they taped a sign to the front of her desk
140
432153
3187
لە پۆلی پێنج هێمایەکیان نوساند بە پێشی کورسییەکەیەوە
07:31
that read, "Beware of dog."
141
435340
2630
کە لێی نوسرابو "ئاگاداری سەگ بە"
07:33
To this day, despite a loving husband, she doesn't think she's beautiful
142
437970
4884
تا ئێستاش، هەرچەندە مێردێکی خۆشەویستی هەیە، بەڵام بڕوا ناکات خۆی ژنێکی جوان بێت
07:38
because of a birthmark that takes up a little less than half her face.
143
442854
3764
بەهۆی ئەو نیشانەیەوە کە تۆزێک کەمتر لە نیوەی دەموچاوی داپۆشیوە
07:42
Kids used to say, "She looks like a wrong answer
144
446618
2151
مناڵەکان دەیانوت "ئەو لە وەڵامێکی هەڵە دەچێت
07:44
that someone tried to erase, but couldn't quite get the job done."
145
448769
3296
کە کەسێک ویستوێتی بیسڕێتەوە، بەڵام نەیتوانیوە بە تەواوی بیسڕێتەوە."
07:47
And they'll never understand that she's raising two kids
146
452065
2961
و هەرگیز تێ ناگەن کە ئەو ئێستا دو مناڵ بەخێو دەکات
07:50
whose definition of beauty begins with the word "Mom,"
147
455026
4135
کە پێناسەکەیان بۆ جوانی بە وشەی "دایە" دەست پێ دەکات
07:55
because they see her heart before they see her skin,
148
459161
2354
چونکە ئەوان یەکەمجار دڵی دەبینن نەک پێستی
07:57
because she's only ever always been amazing.
149
461515
1572
چونکە ئەو هەمیشە بە سەرنجڕاكێشی دەمێنێتەوە.
07:58
He was a broken branch grafted onto a different family tree,
150
463087
5395
ئەو کوڕە لقێکی شکاو بو کە موتوربە کرا بۆ درەختی بنەماڵەیەکی تر
08:04
adopted,
151
468482
1828
هەڵگیرایەوە،
08:06
not because his parents opted for a different destiny.
152
470310
4155
نەک لەبەر ئەوەی کە دایک و باوکەکەی چارەنوسێکی جیاوازیان بۆ دەخواست
08:10
He was three when he became a mixed drink
153
474465
1836
ئەو تەمەنی سێ ساڵ بو کە بو بە خواردنەوەیەکی تێکەڵ
08:12
of one part left alone and two parts tragedy,
154
476301
3245
لە بەشێک بە جێ هێشتن و دو بەش تر تراجیدیا
08:15
started therapy in eighth grade,
155
479546
2177
لە پۆلی هەشتەوە چارەسەری وەرگرت
08:17
had a personality made up of tests and pills,
156
481723
3046
کەسایەتییەکی هەبو بە پشکنین و حەب دروست بوبو
08:20
lived like the uphills were mountains and the downhills were cliffs,
157
484769
3792
بە جۆرێک ژیا کە سەرەوژورییەکان چیا بن و سەرەو ژێرییەکان لێواری هەزار بە هەزار
08:24
four fifths suicidal, a tidal wave of antidepressants,
158
488561
3408
چوار لەسەر پێنجە لە خۆکوژیی پێکهاتبو، شەپۆلێکی هەڵکشاوی دژە خەمۆکی بو
08:27
and an adolescence being called "Popper,"
159
491969
2910
و مناڵێک بو پێیان دەوت "پۆپەر"
08:30
one part because of the pills,
160
494879
1921
بەشێکیان لەبەر حەبەکان،
08:32
99 parts because of the cruelty.
161
496800
2831
99 بەشەکەت تر لەبەر دڵرە‌قی.
08:35
He tried to kill himself in grade 10
162
499631
2496
لە پۆلی ١٠ ویستی خۆی بکوژێت
08:38
when a kid who could still go home to Mom and Dad
163
502127
2600
کاتێ مناڵێک کە هێشتا دەچووەوە ماڵەوە بۆ لای دایک و باوکی
08:40
had the audacity to tell him, "Get over it."
164
504727
3452
ئەو بێڕوییەی تێدا بو کە پێی بڵێت "فەرامۆشی بکە."
08:44
As if depression is something that could be remedied
165
508179
2483
وەک بڵێی خەمۆکی شتێک بێت بتوانیت بەسەریدا زاڵ ببیت
08:46
by any of the contents found in a first aid kit.
166
510662
2796
بە هەر یەکێک لەو شتانەی لە سندوقی فریاگوزاری سەرەتاییدا هەن.
08:49
To this day, he is a stick of TNT lit from both ends,
167
513458
3600
تا ئەمڕۆش ئەو بۆمبێکە کە لە هەردو سەرەوە ئاگری پێوەیە
08:52
could describe to you in detail the way the sky bends
168
517058
2471
دەتوانێت بە وردەکارییەوە بۆتان باس بکات کە چۆن ئاسمان دەنوشتێتەوە
08:55
in the moment before it's about to fall,
169
519529
1921
لەو ساتەدا کە خەریکە بکەوێتە خوارەوە
08:57
and despite an army of friends who all call him an inspiration,
170
521450
2782
و سەرەڕای ئەو ژمارە زۆرەی هاوڕێکانی کە پێی دەڵێن ئیلهام بەخش
09:00
he remains a conversation piece between people who can't understand
171
524232
3400
هەندێ جار دەبێتە بابەتی قسەکردنی دو کەس کە تێ ناگەن
09:03
sometimes being drug-free has less to do with addiction
172
527632
3248
کە هەندێ جار بەکارنەهێنانی مادەی بێهۆشکەر کەمتر پەیوەندی بە ئالودە بونەوە هەیە
09:06
and more to do with sanity.
173
530880
3039
و زیاتر پەیوەندی هەیە بە ئاقڵییەوە.
09:09
We weren't the only kids who grew up this way.
174
533919
2961
هەر ئێمە نەبوین کە بەم شێوەیە گەورە بوین
09:12
To this day, kids are still being called names.
175
536880
3572
بۆ ئەم کارە، مناڵان هێشتا ناویان لێ دەنرێت.
09:16
The classics were, "Hey stupid," "Hey spaz."
176
540452
4915
ناوە کلاسیکییەکان ئەمانە بون "هێی گەمژە" "هێی شێتە"
09:21
Seems like every school has an arsenal of names
177
545367
2873
لەوە دەچێت هەر قوتابخانەیەک جبەخانەیەک ناوی هەبێت
09:24
getting updated every year,
178
548240
2547
کە هەمو ساڵێک نوێ دەکرێتەوە
09:26
and if a kid breaks in a school and no one around chooses to hear,
179
550787
2552
و ئەگەر مناڵێک لە قوتابخانە بشکێت و کەس نەیەوێت گوێی لێ بێت
09:29
do they make a sound?
180
553339
2141
ئایا دەنگی لێوە دێت؟
09:31
Are they just background noise from a soundtrack stuck
181
555480
2288
ئایا تەنیا ژاوەژاوی تراکە دەنگییە راوەستاوەکەن
09:33
on repeat when people say things like, "Kids can be cruel."
182
557768
4760
کە دوبارە دەبێتەوە کاتێ خەڵک دەڵێن "مناڵیش دەتوانێت دڵڕەق بێت."
09:38
Every school was a big top circus tent,
183
562528
2961
هەمو قوتابخانەیەک خێمەیەکی گەورەی سێرک بو
09:41
and the pecking order went from acrobats to lion tamers,
184
565489
2903
و ریزبەندییەکە لە ئەکرۆباتەوە تا ماڵیکەری شێرەکانی دەگرتەوە
09:44
from clowns to carnies, all of these miles ahead of who we were.
185
568392
3296
لە لیبوکەکانەوە تا گاڵتەچییەکان، هەمو ئەمانە پێش ئێمە.
09:47
We were freaks -- lobster claw boys and bearded ladies,
186
571688
4064
ئێمە سەیر بوین - کوڕی دەست ئەستور و کچی ریش هاتو
09:51
oddities juggling depression and loneliness,
187
575752
2414
شتی دەگمەن بوین کە مامەڵەمان لەگەڵ خەمۆکی و تەنیاییدا دەکرد
09:54
playing solitaire, spin the bottle,
188
578166
1753
ناپلیۆنمان دەکرد، بوتڵمان دەخولاندەوە
09:55
trying to kiss the wounded parts of ourselves and heal,
189
579919
2501
هەوڵمان دەدا برینەکانی خۆمان ماچ بکەین و چاک ببینەوە
09:58
but at night, while the others slept,
190
582420
2764
بەڵام لە شەواندا کاتێ ئەوانی تر دەنوستن
10:01
we kept walking the tightrope.
191
585184
2456
بەسەر گوریسەکەدا هەنگاومان دەنا.
10:03
It was practice, and yes, some of us fell.
192
587640
3256
ئەمە راهێنان بو، و بەڵێ، هەندێکمان دەکەوینە خوارەوە.
10:06
But I want to tell them that all of this
193
590896
3368
بەڵام دەمەوێ پێیان بڵێم کە هەمو ئەمانە
10:10
is just debris left over when we finally decide to smash
194
594264
4559
پاشماوەی تێکشکاوە کاتێ بڕیارمان دا هەمو ئەو شتانە بشکێنین
10:14
all the things we thought we used to be,
195
598823
2609
کە وامان دەزانی پێشتر ئەو شتانە بوین
10:17
and if you can't see anything beautiful about yourself,
196
601432
3552
و ئەگەر ناتوانیت هیچ شتێکی جوان لەبارەی خۆتەوە بدۆزیتەوە
10:20
get a better mirror, look a little closer, stare a little longer,
197
604984
4571
ئاوێنەیەکی باشتر بهێنە، جوانتر سەیر بکە، زیاتر سەرنج بدە
10:25
because there's something inside you that made you keep trying
198
609555
2661
چونکە شتێک هەیە لە ناو تۆدا کە وای لێ کردویت بەردەوام بیت لە هەوڵدان
10:28
despite everyone who told you to quit.
199
612216
2408
سەرەڕای ئەو هەمو کەسەی کە پێیان وتویت واز بهێنە.
10:30
You built a cast around your broken heart and signed it yourself.
200
614624
2334
تۆ گەچت بە دەوری دڵە شکاوەکەتدا گرتووە و خۆت واژۆت کردووە
10:32
You signed it, "They were wrong."
201
616958
1961
واژۆت کردووە کە "ئەوان هەڵە بون."
10:34
Because maybe you didn't belong to a group or a clique.
202
618919
2788
چونکە رەنگە تۆ سەر بە کۆمەڵێک یان دەستەیەک نەبویت.
10:37
Maybe they decided to pick you last for basketball or everything.
203
621707
3081
رەنگە بڕیار بدەن دواجار بۆ تیپی تۆپی سەبەتە یان هەر شتێکی تر هەڵت بژێرن
10:40
Maybe you used to bring bruises and broken teeth to show-and-tell, but never told,
204
624788
3742
رەنگە تۆ بۆ یاری -بیبینە و بڵێ چیە- شینبونەوە و ددانە شکاوەکانت هێنابێت، بەڵام هەرگیز نەیانوتبێت چیە
10:44
because how can you hold your ground
205
628530
1447
چونکە چۆن دەتوانیت پارێزگاری لە زەوییەکەی خۆت بکەیت
10:45
if everyone around you wants to bury you beneath it?
206
629977
1990
لە کاتێکدا هەمو ئەوانەی چواردەوری تۆ بیانەوێت تۆی لە ژێردا بنێژن؟
10:47
You have to believe that they were wrong.
207
631967
4323
پێویستە تۆ بڕوا بەوە بکەیت کە ئەوان هەڵە بون
10:52
They have to be wrong.
208
636290
2583
پێویستە ئەوان هەڵە بن
10:54
Why else would we still be here?
209
638873
3599
جگە لەم هۆکارە ئێمە بۆچی هێشتا لێرەین؟
10:58
We grew up learning to cheer on the underdog
210
642472
2641
ئێمە لەگەڵ گەورەبوندا فێربوین لایەنی دۆڕاوەکە بگرین
11:01
because we see ourselves in them.
211
645113
2581
چونکە خۆمانی تیا دەبینینەوە
11:03
We stem from a root planted in the belief
212
647694
2305
ئێمە لەو لقەوە گەورە بوین کە لەو باوەڕەدا رەگی داکوتاوە
11:05
that we are not what we were called.
213
649999
2725
کە ئێمە ئەو کەسە نین کە پێمان وتراوە ئەوەین.
11:08
We are not abandoned cars stalled out
214
652724
1755
ئێمە ئەو ئوتومبیلە بەجێهێڵراوە نین کە راگیراوە
11:10
and sitting empty on some highway,
215
654479
2558
بە بەتاڵی لەسەر یەکێک لە شەقامەکان
11:12
and if in some way we are, don't worry.
216
657037
1521
و ئەگەر بە جۆرێک لە جۆرەکان وا بو، نیگەران مەبە.
11:14
We only got out to walk and get gas.
217
658558
2016
ئێمە تەنیا بۆ ئەوە دابەزیوین کە پیاسەیەک بکەین و سوتەمەنی تێ بکەین
11:16
We are graduating members from the class of We Made It,
218
660574
3702
ئێمە دەرچوی پۆلی "ئێمە سەرکەوتو بوین"ین
11:20
not the faded echoes of voices crying out,
219
664276
1937
نەک دەنگدانەوە کاڵبۆوەکانی ئەو دەنگانەی کە هاوار دەکەن دەڵێن
11:22
"Names will never hurt me."
220
666213
4631
"ناوەکان هەرگیز ئازارم نادەن."
11:26
Of course they did.
221
670844
4428
بە دڵنیاییەوە ئازاریان داوین.
11:31
But our lives will only ever always
222
675272
2122
بەڵام ژیانمان هەمیشە
11:33
continue to be a balancing act
223
677394
2944
بەردەوام دەبێت کە بریتی بێت لە راگرتنی هاوسەنگی
11:36
that has less to do with pain
224
680338
2607
پەیوەندە بە ئازارەوە کەمترە
11:38
and more to do with beauty.
225
682945
3935
و پەیوەندە بە جوانییەوە زیاترە
11:42
(Applause)
226
686880
4000
-چەپڵە-
ABOUT THE SPEAKER
Shane Koyczan - PoetShane Koyczan makes spoken-word poetry and music. His poem "To This Day" is a powerful story of bullying and survival, illustrated by animators from around the world.
Why you should listen
Shane Koyczan is a poet, author and performer. He performed at the opening ceremonies of the Vancouver 2010 Winter Olympics, where an audience of more than 1 billion people worldwide heard his piece “We Are More.”
He has published three books: Stickboy, Our Deathbeds Will Be Thirsty and Visiting Hours, selected by both the Guardian and the Globe and Mail for their Best Books of the Year lists.
In 2012, he released a full-length album with his band Shane Koyczan and the Short Story Long. The album includes the viral hit “To This Day,” which explores the anguish of anyone who grew up feeling different or just a little bit alone. To bring visual life to this image-rich poem, Koyczan invited artists from around the world to contribute 20-second segments of animation to the project. Posted on YouTube on February 19, 2013, by the close of the month the video had been viewed 6 million times.
Shane Koyczan | Speaker | TED.com