ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com
TEDSalon Berlin 2014

Hans and Ola Rosling: How not to be ignorant about the world

Ханс Рослинг, Ола Рослинг: Хэрхэн дэлхий ертөнцийн талаар илүү мэдээлэлтэй болох вэ?

Filmed:
5,377,171 views

Та дэлхий нийтийн тухай хэр их мэдэх вэ? Ханс Рослинг өөрийн гаргасан дэлхийн хүн ам, эрүүл мэнд, орлогын тоон үзүүлэлтүүд, мөн экстра-экстра-урт заагчныхаа тусламжтайгаар хэрхэн та мэддэг гэж боддог зүйлийнхээ тухай тийм ч сайн мэдэггүй байх өндөртэй магадлалтайг батлан харуулах болно. Түүний үзэгчдээс асуусан асуулганд зэрэгцэн хариулж, Хансийн хүү Олагаас богино хугацаанд, илүү төсөөлөл, мэдлэгтэй болох 4 аргыг сураарай.
- Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Hans Rosling: I'm going to ask you
0
663
2403
Би та бүхнээс зөв хариулт сонгох
00:15
three multiple choice questions.
1
3066
1325
3 асуулт асуух болно.
00:16
Use this device. Use this device to answer.
2
4391
3731
Энэ төхөөрөмжийг ашиглан хариулаарай.
00:20
The first question is, how did the number
3
8122
2555
Эхний асуулт: Байгалийн гамшгаас үүдэлтэй
00:22
of deaths per year
4
10677
2121
нас баралтын түвшин
өнгөрсөн зуунд
00:24
from natural disaster,
5
12798
1292
00:26
how did that change during the last century?
6
14090
2601
хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?
00:28
Did it more than double,
7
16691
1379
Дэлхийн хэмжээнд
00:30
did it remain about the same in the world as a whole,
8
18070
2782
2 дахин өссөн
ерөнхийдөө хэвээр байсан уу,
00:32
or did it decrease to less than half?
9
20852
2374
эсвэл хоёр дахин багассан уу?
00:35
Please answer A, B or C.
10
23226
2404
А, B, C хариултуудын нэгийг дараарай.
00:37
I see lots of answers. This is much
faster than I do it at universities.
11
25630
4100
Хариултууд ирж байна. Их сургуулиас
харьцангуй хурдан байна шүү.
00:41
They are so slow. They keep
thinking, thinking, thinking.
12
29730
3157
Оюутнууд маш удаан хариулдаг.
Бодоод л байна, бодоод л байна.
00:44
Oh, very, very good.
13
32887
2022
Сайн байна, сайн байна.
00:46
And we go to the next question.
14
34909
1863
Дараагийн асуултандаа оръё.
00:48
So how long did women 30 years old
15
36772
2659
Дэлхийн хэмжээнд 30 настай
эмэгтэй хүн дунджаар хэдэн жил
00:51
in the world go to school:
16
39431
2096
сургуульд сурдаг вэ?
00:53
seven years, five years or three years?
17
41527
2034
7 жил, 5 жил, 3 жил.
00:55
A, B or C? Please answer.
18
43561
6503
A, B, C аль нь вэ?
01:02
And we go to the next question.
19
50064
2038
Дараагийн асуултанд хариулъя.
01:04
In the last 20 years, how did the percentage
20
52102
3921
Сүүлийн 20 жилд дэлхий даяарх
нэн ядуу хүн амын эзлэх хувь
01:08
of people in the world
21
56023
1827
01:09
who live in extreme poverty change?
22
57850
2217
хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?
01:12
Extreme poverty — not having
enough food for the day.
23
60067
2561
Нэн ядуу: өдрийн хоолоо
авах чадамжгүй
иргэдийг хамруулж ойлгоно.
01:14
Did it almost double,
24
62628
2061
Энэ хэмжээ 2 дахин ихэссэн үү,
01:16
did it remain more or less the same,
25
64689
1549
бараг хэвэндээ байгаа юу,
01:18
or did it halve?
26
66238
1513
эсвэл хоёр дахин багассан уу?
01:19
A, B or C?
27
67751
4020
A, B, C?
Одоо хариултуудаа харъя.
01:23
Now, answers.
28
71771
3156
01:26
You see,
29
74927
1094
Энэ зурагт
01:28
deaths from natural disasters in the world,
30
76021
1725
байгалийн гамшгаас үүдэн учирсан
01:29
you can see it from this graph here,
31
77746
1922
нас баралтын графикийг харж байна
01:31
from 1900 to 2000.
32
79668
2780
1900-2000 онуудын хооронд
01:34
In 1900, there was about half a million people
33
82448
3255
1900-аад онд байгалийн гашгуудаас үүдэн
01:37
who died every year from natural disasters:
34
85703
2087
жилд дунджаар хагас сая хүн өнгөрдөг байж
01:39
floods, earthquakes, volcanic
eruption, whatever, droughts.
35
87790
5097
Үер, газар хөдлөлт, галт уул, ган зэргээс
Энэ байдал хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?
01:44
And then, how did that change?
36
92887
2720
Гэпмайндер байгууллага энэ асуултыг
01:47
Gapminder asked the public in Sweden.
37
95607
3486
Швед хүмүүсээс асууж,
01:51
This is how they answered.
38
99093
1859
Шведүүд ийнхүү хариулсан юм.
01:52
The Swedish public answered like this:
39
100952
1929
Швед хүмүүсийн:
01:54
Fifty percent thought it had doubled,
40
102881
1472
50% нь энэ тоо 2 дахин өссөн,
01:56
38 percent said it's more or less the same,
41
104353
2205
38% нь хэвэндээ байгаа,
01:58
12 said it had halved.
42
106558
2098
12% нь хоёр дахин багассан гэжээ.
02:00
This is the best data from the disaster researchers,
43
108656
2652
Судлаачдын гаргасан хамгийн бодит энэ
02:03
and it goes up and down,
44
111308
2966
судалгааны дагуу нас баралт ихсээд,
02:06
and it goes to the Second World War,
45
114274
2552
багасч, дэлхийн 2-р дайныг өнгөрч,
02:08
and after that it starts to fall and it keeps falling
46
116826
3400
багассаар, багассаар,
хагасаас бага хувь болтол бууржээ.
02:12
and it's down to much less than half.
47
120226
1846
02:14
The world has been much, much more capable
48
122072
2608
Жил, жил өнгөрөх тусам
дэлхий даяар байгалийн гамшгаас
02:16
as the decades go by
49
124680
1614
02:18
to protect people from this, you know.
50
126294
2391
хүмүүсийг хамгаалах нь сайжирсан байна.
02:20
So only 12 percent of the Swedes know this.
51
128685
2866
Тэгэхээр Шведүүдийн 12% л мэддэг юм байна.
02:23
So I went to the zoo and I asked the chimps.
52
131551
2491
Ингээд би амьтны хүрээлэн явж,
02:26
(Laughter) (Applause)
53
134042
9846
мичнүүдээс асуусан юм.
Мичнүүд оройн мэдээ үздэггүй тул
санамсаргүй түүвэр
02:39
The chimps don't watch the evening news,
54
147458
3799
авсан мэт хариулсан.
02:43
so the chimps,
55
151257
1458
02:44
they choose by random, so the
Swedes answer worse than random.
56
152715
3432
Санамсаргүй хариулт ч Шведүүдийн
хариултаас илүү байна.
02:48
Now how did you do?
57
156147
2939
Харин та бүхэн хэр хариулсан бол?
02:51
That's you.
58
159086
2962
Энэ бол та нарын хариулт.
02:54
You were beaten by the chimps.
59
162048
2225
Та нар мичнүүдэд хожигдчихсон байна.
02:56
(Laughter)
60
164273
1790
02:58
But it was close.
61
166063
2975
Гэхдээ ойрхон байна.
03:01
You were three times better than the Swedes,
62
169038
4021
Та бүхэн
Шведүүдээс 3 дахин илүү дүнд хүрч,
гэхдээ энэ бол хангалтгүй үзүүлэлт.
03:05
but that's not enough.
63
173059
1243
03:06
You shouldn't compare yourself to Swedes.
64
174302
2582
Өөрсдийгөө Шведүүдтэй харьцуулж
бодож болохгүй шүү.
03:08
You must have higher ambitions in the world.
65
176884
3531
Илүү сайн үр дүн гаргахаар зорих хэрэгтэй.
03:12
Let's look at the next answer here: women in school.
66
180415
3408
Дараагийн асуултын хариултыг харцгаая:
Боловсрол. 30 настай
эрэгтэй хүн дунджаар 8 жил сурсан байдаг.
03:15
Here, you can see men went eight years.
67
183823
2016
03:17
How long did women go to school?
68
185839
1781
Эмэгтэйчүүд дунджаар хэдэн жил сурдаг вэ?
03:19
Well, we asked the Swedes like this,
69
187620
2749
Шведүүдийн хариулсан байдлаас харахад
хариултыг таахаад амар байх, тийм үү?
03:22
and that gives you a hint, doesn't it?
70
190369
2217
03:24
The right answer is probably the one
71
192586
2362
Зөв хариулт нь Шведүүдийн
хамгийн бага сонгосон хариулт байна байх.
03:26
the fewest Swedes picked, isn't it?
72
194948
2735
03:29
(Laughter)
73
197683
1503
03:31
Let's see, let's see. Here we come.
74
199186
2438
Харцгаая.
Тийм байна. Эмэгтэйчүүдийн сурах хугацаа
03:33
Yes, yes, yes, women have almost caught up.
75
201624
4401
эрэгтэйчүүдийнхийг бараг гүйцсэн байна.
03:38
This is the U.S. public.
76
206025
3413
Энэ бол Америкчуудын хариулт.
Харин энэ бол та нар.
03:41
And this is you. Here you come.
77
209438
3875
03:45
Ooh.
78
213313
4012
Өөөө
03:49
Well, congratulations, you're
twice as good as the Swedes,
79
217325
1829
Баяр хүргэе, та бүхэн Шведүүдээс
03:51
but you don't need me —
80
219154
2420
2 дахин илүү үзүүлэлттэй байна.
03:53
So how come? I think it's like this,
81
221574
4814
Тэгэхээр яагаад ийм зүйл болов?
Миний бодлоор хүн болгон хаа нэгтээ
03:58
that everyone is aware that there are countries
82
226388
2722
охид сургуульд явахын тулд олон хүндрэлтэй
04:01
and there are areas
83
229110
1104
04:02
where girls have great difficulties.
84
230214
2138
тулгардгийг мэднэ.
04:04
They are stopped when they go to school,
85
232352
1908
Охидыг сургуульд явахыг хориглодог.
04:06
and it's disgusting.
86
234260
2065
үнэхээр дургүй хүрэм.
04:08
But in the majority of the world,
87
236325
1897
Гэхдээ дэлхийн хүн амын дийлэнх,
04:10
where most people in the world live,
88
238222
1687
хамгийн их хүнтэй хэсгүүдэд
04:11
most countries, girls today go to school
89
239909
2982
охид хөвгүүдтэй тэнцүү шахам жилийг
сургуульд сурч өнгөрөөж байна.
04:14
as long as boys, more or less.
90
242891
2539
04:17
That doesn't mean that gender equity is achieved,
91
245430
2059
Энэ бол бид хүйсийн тэгш байдалд
04:19
not at all.
92
247489
2084
хүрсэн гэсэн үг биш, огт биш.
04:21
They still are confined to terrible, terrible limitations,
93
249573
4541
Охид одоог хүртэл аймшигтай
нөхцлүүдэд хязгаарлагдаж байгаа,
гэхдээ боловсролыг дэлхийн хэмжээнд
04:26
but schooling is there in the world today.
94
254114
2232
04:28
Now, we miss the majority.
95
256346
4095
хүртээмжтэй олгож байна.
Та бүхэн хариулахдаа байдал хамгийн
асуудалтай газруудыг бодон хариулах нь
04:32
When you answer, you answer
according to the worst places,
96
260441
3323
тухайн газруудын хувьд үнэн ч,
04:35
and there you are right, but you miss the majority.
97
263764
2856
дийлэнх хэсгийг орхигдуулж байгаа юм.
Ядуурлын түвшин ямар байгаа бол?
04:38
What about poverty?
98
266620
1476
04:40
Well, it's very clear that poverty here
99
268096
2903
Ядуурал сүүлийн 20 жилд бараг 2 дахин
багассан нь харагдаж байна.
04:42
was almost halved,
100
270999
1775
04:44
and in U.S., when we asked the public,
101
272774
1679
Харин Америкчуудаас асуухад
04:46
only five percent got it right.
102
274453
3984
5% нь л зөв хариулсан байна.
04:50
And you?
103
278437
2869
Харин та бүхэн?
04:53
Ah, you almost made it to the chimps.
104
281306
3858
Та бүхэн мичнүүдийг бараг гүйцсэн байна.
04:57
(Laughter) (Applause)
105
285164
2361
04:59
That little, just a few of you!
106
287525
5617
Маш ойрхон зөрүүтэй хариулж.
05:05
There must be preconceived ideas, you know.
107
293142
3679
Нийгэмд тогтсон ойлголтууд байдаг байх нь
05:08
And many in the rich countries,
108
296821
1794
Олон олон чинээлэг орнууд өөрсдийгөө
05:10
they think that oh, we can never end extreme poverty.
109
298615
3660
хэзээ ч ядуурлыг бүрэн арилгаж
чадахгүй гэж боддог.
05:14
Of course they think so,
110
302275
1653
Тэгэж бодохгүй гээд яахав,
тэд өнгөрсөн хугацаанд юу болж
05:15
because they don't even know what has happened.
111
303928
2964
өнгөрснийг мэдэхгүй байна шүү дээ.
05:18
The first thing to think about the future
112
306892
2350
Ирээдүйн тухай ярихын тулд мэдэх ёстой
05:21
is to know about the present.
113
309242
2021
хамгийн эхний зүйл бол одоо үе.
05:23
These questions were a few of the first ones
114
311263
3052
Эдгээр асуултууд бидний Гэпмайндэр Сангийн
05:26
in the pilot phase of the Ignorance Project
115
314315
3385
"Бодит Мэдээллийн Хомсдол Төслийн"
05:29
in Gapminder Foundation that we run,
116
317700
3020
туршилтанд байсан асуултууд.
05:32
and it was started, this project, last year
117
320720
2796
Энэ төслийг манай захирал болон миний хүү
05:35
by my boss, and also my son, Ola Rosling. (Laughter)
118
323516
4406
Ола Рослинг түрүү жил эхлүүлсэн.
Ола сангийн хамтран байгуулагч, захирал ба
05:39
He's cofounder and director,
119
327922
1582
05:41
and he wanted, Ola told me
120
329504
1544
ба надад бид хүмүүсийн харанхуй,
05:43
we have to be more systematic
121
331048
2560
мэдээлэлгүй байдлыг илүү системтэйгээр
05:45
when we fight devastating ignorance.
122
333608
1873
засах хэрэгтэй гэсэн юм.
05:47
So already the pilots reveal this,
123
335481
2218
Туршилтууд хүмүүс санамсаргүй түүврээс
05:49
that so many in the public score worse than random,
124
337699
3210
муу дүн гаргаж байгааг харуулж байна.
05:52
so we have to think about preconceived ideas,
125
340909
2083
Иймд бид нийгэмд тогтсон ойлголтуудыг
05:54
and one of the main preconceived ideas
126
342992
2028
авч үзэх хэрэгтэй ба эдний нэг бол
05:57
is about world income distribution.
127
345020
1869
дэлхий даяарх орлогын хуваарилалт.
05:58
Look here. This is how it was in 1975.
128
346889
3831
Энэ бол 1975 оны байдал
06:02
It's the number of people on each income,
129
350720
3219
Энэ бол тухайн орлоготой нийт иргэд,
06:05
from one dollar a day —
130
353939
2891
Өдөрт 1 доллар авдаг байсан хүмүүс:
06:08
(Applause)
131
356830
2451
06:11
See, there was one hump here,
132
359281
2075
Өдөрт $1-н цалинтай хүмүүсийн
06:13
around one dollar a day,
133
361356
1898
нэг том дов байж,
мөн цалин нь $10-100 байсан
06:15
and then there was one hump here
134
363254
1456
06:16
somewhere between 10 and 100 dollars.
135
364710
2015
хүмүүсийн бас нэг дов байна
06:18
The world was two groups.
136
366725
1746
Дэлхий 2 хэсгээс тогтож байж.
06:20
It was a camel world, like a camel with two humps,
137
368471
3610
Дэлхий баян ядуу гэдэг 2 бөгтөртэй
тэмээтэй төстэй ба эдгээрийн хоорондох
06:24
the poor ones and the rich ones,
138
372081
2012
завсарт харьцангуй цөөн хүмүүс байна.
06:26
and there were fewer in between.
139
374093
1564
06:27
But look how this has changed:
140
375657
2169
Гэхдээ байдал хэрхэн өөрчлөгдснийг харвал
06:29
As I go forward, what has changed,
141
377826
1826
Цаг хугацаа өнгөрөх тусам
06:31
the world population has grown,
142
379652
1656
дэлхийн хүн ам өсч,
06:33
and the humps start to merge.
143
381308
2768
2 бөгтөр нийлж эхэлсэн.
06:36
The lower humps merged with the upper hump,
144
384076
2770
Жижиг дов, том дов нийлснээр
06:38
and the camel dies and we have a dromedary world
145
386846
3127
тэмээ үгүй болж, бидний дэлхий
нэг бөхт тэмээ шиг болсон байна.
06:41
with one hump only.
146
389973
2255
06:44
The percent in poverty has decreased.
147
392228
1924
Ядуурлын түвшин буурсан байна.
06:46
Still it's appalling
148
394152
1577
Одоо хүртэл нян ядуу түвшний
06:47
that so many remain in extreme poverty.
149
395729
3201
ийм их хүн байгаа нь аймшигтай.
06:50
We still have this group, almost a billion, over there,
150
398930
3023
Бараг 1 тэрбум хүмүүс нэн ядуу түвшинд
амьдарсаар байгаа ч үүнийг бид ялж чадна.
06:53
but that can be ended now.
151
401953
3049
Харин бидэнд тулгарсан сорил бол энэ
06:57
The challenge we have now
152
405002
2303
ойлголтуудаас салж, асуудлын дийлэнх хэсэг
06:59
is to get away from that,
understand where the majority is,
153
407305
2808
07:02
and that is very clearly shown in this question.
154
410113
3244
ямар түвшинд байгааг ойлгох юм.
07:05
We asked, what is the percentage of the world's
155
413357
2233
Бид дэлхий дээрх 1 настай хүүхдүүдийн
07:07
one-year-old children who have got those
156
415590
1654
хэдэн хувь бидний хэрэглэдэг
07:09
basic vaccines against measles and other things
157
417244
2610
улаанууд зэрэг түгээмэл вакцинуудад
хамрагдсан байдаг вэ гэж асуусан.
07:11
that we have had for many years:
158
419854
1493
07:13
20, 50 or 80 percent?
159
421347
2022
20%, 50%, эсвэл 80%?
07:15
Now, this is what the U.S.
public and the Swedish answered.
160
423369
4073
Америк ба Шведүүдийн хариулт.
Шведүүдийн хариултаас
07:19
Look at the Swedish result:
161
427442
876
07:20
you know what the right answer is.
162
428318
2062
та зөв хариулт аль вэ гэдгийг мэднэ.
07:22
(Laughter)
163
430380
3673
Шведийн Дэлхийн Эрүүл Мэндийн мэргэжилтэн
07:26
Who the heck is a professor of
global health in that country?
164
434053
3503
ямар нөхөр байдаг юм бэ?
Би шүү дээ
07:29
Well, it's me. It's me.
165
437556
1672
07:31
(Laughter)
166
439228
1962
07:33
It's very difficult, this. It's very difficult.
167
441190
2482
Их хицүү, их хицүү байдаг шүү.
07:35
(Applause)
168
443672
3098
07:38
However, Ola's approach
169
446770
3714
Ямартай ч байсан Олагийн
07:42
to really measure what we know made headlines,
170
450484
3158
ямар мэдээ хамгийн их анхаарал татдагийг
07:45
and CNN published these results on their web
171
453642
3063
дүгнэх аргыг ашиглаж, CNN асуулга явуулж,
07:48
and they had the questions there, millions answered,
172
456705
2147
сая сая хүн хариулж, дүнг нь гаргасан ба
07:50
and I think there were about 2,000 comments,
173
458852
3482
2000 гаруй сэтгэгдэл ирсний дотор
нэг ийм сэтгэгдэл байлаа:
07:54
and this was one of the comments.
174
462334
2313
"Хэвлэл мэдээллийн нэг ч хүн
07:56
"I bet no member of the media
passed the test," he said.
175
464647
3544
энэ асуулгыг даваагүй гэж мөрийцье"
08:00
So Ola told me, "Take these devices.
176
468191
2639
Ингээд Ола надад, "Та хэвлэл мэдээллийн
08:02
You are invited to media conferences.
177
470830
1705
хуралд явна, энэ төхөөрөмжөөр асуулга авч,
08:04
Give it to them and measure what the media know."
178
472535
2277
мэдээллийг нь хэмж." гэв
08:06
And ladies and gentlemen,
179
474812
1924
Хатагтай, ноёд оо,
08:08
for the first time, the informal results
180
476736
2677
ингээд АНУ-н хэвлэл мэдээллийн хуралд
08:11
from a conference with U.S. media.
181
479413
3925
хийсэн анхны албан бус асуулгын үр дүн.
08:15
And then, lately, from the European Union media.
182
483338
4886
Мөн Европын Холбооны хэвлэл мэдээллийнхэнд
хийсэн асуулгын дүн.
08:20
(Laughter)
183
488224
1268
Асуудлын учир хүмүүс хэвлэл мэдээллээр
08:21
You see, the problem is not that people
184
489492
2205
08:23
don't read and listen to the media.
185
491697
1948
мэдээлэл авдаггүйд биш, харин хэвлэлийнхэн
08:25
The problem is that the
media doesn't know themselves.
186
493645
4219
өөрсдөө мэддэггүйд байгаа байна.
08:29
What shall we do about this, Ola?
187
497864
1581
Ола, бид энэ яах хэрэгтэй вэ?
08:31
Do we have any ideas?
188
499445
1498
Ямар нэг санаа байна уу?
08:32
(Applause)
189
500943
11094
Ола Рослинг:
08:44
Ola Rosling: Yes, I have an idea, but first,
190
512037
3709
Тийм ээ, надад нэг санаа байна.
Гэхдээ юун түрүүнд та бүхэн
08:47
I'm so sorry that you were beaten by the chimps.
191
515746
3815
мичнүүдэд ялагдсанд маш их харамсаж байна.
08:51
Fortunately, I will be able to comfort you
192
519561
2633
Гэхдээ би одоо энэ таны буруу
биш гэдгийг харуулан
08:54
by showing why it was not your fault, actually.
193
522194
4559
та бүхний сэтгэлийг засах болно.
08:58
Then, I will equip you with some tricks
194
526753
2022
Дараа нь би та бүхэнд ирээдүйд мичнүүдээс
09:00
for beating the chimps in the future.
195
528775
2090
илүү гарахад туслах аргыг зааж өгнө.
09:02
That's basically what I will do.
196
530865
2214
Гэхдээ эхлээд бүгдээрээ яагаад
09:05
But first, let's look at why are we so ignorant,
197
533079
2203
бид ийнхүү төөрөгдөлтэй байгааг судлая
09:07
and it all starts in this place.
198
535282
2607
Бүх асуудал эндээс эхэлсэн.
09:09
It's Hudiksvall. It's a city in northern Sweden.
199
537889
3690
Энэ бол Шведийн хойд хэсэгт байдаг
Худиксвалл хот-миний өссөн газар,
09:13
It's a neighborhood where I grew up,
200
541579
3797
Эндхийн системд
09:17
and it's a neighborhood with a large problem.
201
545376
3601
маш том асуудал байдаг.
09:20
Actually, it has exactly the same problem
202
548977
1986
Үнэндээ энэ газрын асуудал бол
09:22
which existed in all the neighborhoods
203
550963
2609
та бүхний бүгдэнгийнх нь өссөн
хотуудад байдаг асуудал.
09:25
where you grew up as well.
204
553572
1348
Энэ хот бусад газрын ерөнхий төлөөлөл
09:26
It was not representative. Okay?
205
554920
2662
болж чадаагүй газар юм.
09:29
It gave me a very biased view
206
557582
2443
Надад энэ дэлхий дээрх амьдралын талаар
09:32
of how life is on this planet.
207
560025
2348
харьцангуй дутмаг ойлголт олгодог байсан.
09:34
So this is the first piece of the ignorance puzzle.
208
562373
2992
Энэ бол манай асуудлын эхний шалтгаан.
Мөн бидний өөрсдийн өрөөсгөл ойлголтууд.
09:37
We have a personal bias.
209
565365
1272
09:38
We have all different experiences
210
566637
2113
Бидний амьдрал бидний хүрээлэн буй нийгэм,
09:40
from communities and people we meet,
211
568750
1640
хүмүүсээс хамаарч өөр өөр байдаг.
09:42
and on top of this, we start school,
212
570390
2987
Мөн бид сургуульд орсноор
09:45
and we add the next problem.
213
573377
1921
дараагийн асуудал нэмэгддэг.
09:47
Well, I like schools,
214
575298
1144
Би сургуулиудад дуртай ч багш нар өөрсдөө
09:48
but teachers tend to teach outdated worldviews,
215
576442
5087
сурч байх үеийн мэдлэгийг одоо үе мэт
09:53
because they learned something
when they went to school,
216
581529
2601
сурагчдад зааж сургаж байгаа нь
09:56
and now they describe this world to the students
217
584130
2553
хоцрогдсон мэдээ, мэдээлэл байдаг.
09:58
without any bad intentions,
218
586683
2206
Тэд ямар нэг буруу санаа агуулаагүй л дээ.
10:00
and those books, of course, that are printed
219
588889
2229
Мөн дэлхий өөрчлөгдөж байдаг тул
эдгээр номнууд дээрх мэдээллийг
10:03
are outdated in a world that changes.
220
591118
2931
шинэчилж байх шаардлагатай.
10:06
And there is really no practice
221
594049
1247
Багш нарын хичээлд ашигладаг
10:07
to keep the teaching material up to date.
222
595296
3249
мэдээллийн нөөцийг шинэчилдэг
ямар нэг аргачлал байдаггүй.
10:10
So that's what we are focusing on.
223
598545
1984
Үүнд бид анхаарч ажиллаж байгаа.
10:12
So we have these outdated facts
224
600529
1569
Ингээд бидний хувийн үзэл бодол дээр
10:14
added on top of our personal bias.
225
602098
2934
хоцрогдсон мэдээлэл нэмэгдлээ.
10:17
What happens next is news, okay?
226
605032
2476
Дараагийн асуудал бол хэвлэл мэдээлэл.
10:19
An excellent journalist knows how to pick
227
607508
2517
Сайн сэтгүүлч мэдээ сонгохдооо
10:22
the story that will make headlines,
228
610025
2406
олон хүмүүс сонирхож унших,
10:24
and people will read it because it's sensational.
229
612431
2599
"сенсацитай" мэдээг сонгодог.
Ердийн бус үйл явдал илүү
10:27
Unusual events are more interesting, no?
230
615030
3965
сонирхолтой байдаггүй гэж үү?
Мөн энэ мэдээг нэмж "давсалдаг"
10:30
And they are exaggerated,
231
618995
1715
10:32
and especially things we're afraid of.
232
620710
3429
Ялангуяа бидний айдаг зүйлсийг
илүү онцолдог
10:36
A shark attack on a Swedish person
233
624139
2428
Махчин загас Швед хүн рүү дайрсан мэдээ
Шведэд олон хоног
10:38
will get headlines for weeks in Sweden.
234
626567
3715
онцлох мэдээ болж цацагдана.
10:42
So these three skewed sources of information
235
630282
3719
Тэгэхээр ташуу мэдээллийн эх болдог энэ
гурван хүчин зүйлээс хол байх их хэцүү.
10:46
were really hard to get away from.
236
634001
3275
Тэд биднийг бараг л мэдээллээр бөмбөгдөж
10:49
They kind of bombard us
237
637276
1631
10:50
and equip our mind with a lot of strange ideas,
238
638907
3806
бидэнд хачин, сонин бодол төрүүлдэг.
Үүн дээр нэмэгдээд биднийг хүн
10:54
and on top of it we put the very thing
239
642713
2737
болгож байдаг "хүний байгалийн зөн совин"
10:57
that makes us humans, our human intuition.
240
645450
5266
11:02
It was good in evolution.
241
650716
2176
Хувьслын үед зөн совин бидэнд
11:04
It helped us generalize
242
652892
1258
байдлыг ерөнхийд нь авч үзэж,
11:06
and jump to conclusions very, very fast.
243
654150
2258
дүгнэлт хийхэд их хэрэг болж байсан.
11:08
It helped us exaggerate what we were afraid of,
244
656408
3968
Бидэнд бидний айж байдаг зүйлс улам
ихсэх мэт мэдрэмж төрж, бид ямар ч
11:12
and we seek causality where there is none,
245
660376
3284
байхгүй холбоо, шалтгаан хайж эхлэнэ.
11:15
and we then get an illusion of confidence
246
663660
4937
Дараа нь бидэнд өөртөө итгэх
хуурмаг итгэл, төөрөгдөл үүснэ.
Өөрийгөө дунждаас дээгүүр чадвартай, эсвэл
11:20
where we believe that we are the best car drivers,
247
668597
3006
хамгийн сайн жолооч гэж тооцох гээд л.
11:23
above the average.
248
671603
1740
"Чи сайн жолооч уу" гэвэл хүн бүр
11:25
Everybody answered that question,
249
673343
1362
"Тийм ээ, би сайн жолоо барьдаг"гэнэ.
11:26
"Yeah, I drive cars better."
250
674705
1269
11:27
Okay, this was good evolutionarily,
251
675974
2297
Хувьсал, хөгжлийн үед энэ чанар
хэрэг болж байсан ч үүнээс болон
11:30
but now when it comes to the worldview,
252
678271
1833
бидний дэлхийг харах өнцөг
11:32
it is the exact reason why it's upside down.
253
680104
2862
орвонгоороо эргээд байгаа юм.
11:34
The trends that are increasing are instead falling,
254
682966
2923
Ихсэж байсан хандлагыг буурч байгаа гэх,
эсвэл яг эсрэгээс нь бодох гээд л.
11:37
and the other way around,
255
685889
1582
11:39
and in this case, the chimps
use our intuition against us,
256
687471
4000
Харин энэ нөхцөлд мичнүүд бидний
зөнг бидний эсрэг ашиглаж,
11:43
and it becomes our weakness instead of our strength.
257
691471
3440
бидний мэдрэмж бидний сул тал болж байдаг.
11:46
It was supposed to be our strength, wasn't it?
258
694911
2483
Мэдрэмж давуу тал байх ёстой биш гэж үү?
11:49
So how do we solve such problems?
259
697394
2372
Энэ асуудлыг хэрхэн шийдэх вэ?
11:51
First, we need to measure it,
260
699766
1675
Эхлээд бид асуудлыг хэмжих,
11:53
and then we need to cure it.
261
701441
1402
дараа нь анагаах хэрэгтэй.
11:54
So by measuring it we can understand
262
702843
2532
Хэмжсэнээр бид мэдээлэлгүй байдал
11:57
what is the pattern of ignorance.
263
705375
2324
ямар загвар, бүтэцтэйг мэдэж болно.
11:59
We started the pilot last year,
264
707699
1536
Түрүү жил бидний эхлүүлсэн асуулга
12:01
and now we're pretty sure that we will encounter
265
709235
2469
бидэнд ташуу мэдээлэл, мэдлэг
12:03
a lot of ignorance across the whole world,
266
711704
3581
дэлхий даяар хичнээн их байгааг харуулсан
12:07
and the idea is really to
267
715285
3613
ба бидний гол санаа бол
глобал хөгжлийн бүхий л хэмжээс,
12:10
scale it up to all domains
268
718898
1977
12:12
or dimensions of global development,
269
720875
2548
талбарыг хамруулах, үүнд:
12:15
such as climate, endangered species, human rights,
270
723423
4082
цаг уур, ховордсон төрөл зүйлс, хүний эрх,
12:19
gender equality, energy, finance.
271
727505
3210
хүйсийн тэгш эрх, эрчим хүч, санхүү гээд л
12:22
All different sectors have facts,
272
730715
2733
Бүхий л салбарын тухай баримт, мэдээ,
энэ мэдээллийг олонд хүргэхээр
12:25
and there are organizations trying to spread
273
733448
1596
12:27
awareness about these facts.
274
735044
1926
ажилладаг байгууллагууд ч байдаг.
12:28
So I've started actually contacting some of them,
275
736970
3704
Би WWF, UNICEF, Амнести Интернэйшнл зэрэг
12:32
like WWF and Amnesty International and UNICEF,
276
740674
3341
хэд хэдэн байгууллагуудтай холбогдон,
12:36
and asking them, what are your favorite facts
277
744015
2598
тэднээс өөрсдийнх нь хамгийн их үнэлдэг ч,
12:38
which you think the public doesn't know?
278
746613
1893
хүмүүс сайн мэддэггүй
мэдээллүүдийг цуглууллаа.
12:40
Okay, I gather those facts.
279
748506
1578
12:42
Imagine a long list with, say, 250 facts.
280
750084
3535
250 тоо баримтаас тогтох урт жагсаалт
Ингээд бид иргэдээс асуулга авч,
12:45
And then we poll the public
281
753619
1299
юун дээр хамгийн муу үзүүлэлт
12:46
and see where they score worst.
282
754918
1937
байгааг харлаа.
12:48
So we get a shorter list
283
756855
1346
Сая Хансын харуулсан шиг
12:50
with the terrible results,
284
758201
1056
маш муу хариунууд бүхий
12:51
like some few examples from Hans,
285
759257
2549
арай богино жагсаалттай боллоо.
12:53
and we have no problem finding these kinds
286
761806
1917
Ийм муу үзүүлэлт бүхий үр дүнг олоход
12:55
of terrible results.
287
763723
1215
огтхон ч хэцүү биш.
12:56
Okay, this little shortlist, what
are we going to do with it?
288
764938
2845
За тэгвэл энэ богино жагсаалтаа
хэрхэн ашиглах вэ?
12:59
Well, we turn it into a knowledge certificate,
289
767783
4126
Бид үүгээрээ глобал мэдээллийн батламж
13:03
a global knowledge certificate,
290
771909
1862
гардуулах ба энэ батламжийг
13:05
which you can use, if you're a large organization,
291
773771
2903
сургууль, их сургууль, эсвэл
мэдээллийн агентлаг зэрэг
13:08
a school, a university, or maybe a news agency,
292
776674
3755
томоохон байгууллагууд хүмүүсийг
13:12
to certify yourself as globally knowledgeable.
293
780429
3628
"глобал мэдээлэлтэй"-г
батлахад хэрэглэж болно.
13:16
Basically meaning, we don't hire people
294
784057
2963
Товчоор,
"бид мичнээс муу дүн гаргадаг
13:19
who score like chimpanzees.
295
787020
2270
хүмүүсийг ажилд авахгүй" гэсэн үг.
13:21
Of course you shouldn't.
296
789290
2360
Мэдээж болохгүй шүү дээ.
13:23
So maybe 10 years from now,
297
791650
2271
Ингээд магад энэ төсөл амжилт олж,
13:25
if this project succeeds,
298
793921
1992
10 жилийн та ажлын ярилцлага өгөхдөө
13:27
you will be sitting in an interview
299
795913
2248
энэ мэтийн солиотой глобал мэдээллийн тест
13:30
having to fill out this crazy global knowledge.
300
798161
4206
бөглөөд сууж байж ч болно.
13:34
So now we come to the practical tricks.
301
802367
3363
Ингээд асуулганд сайн хариулах
аргуудыг танилцуулъя.
13:37
How are you going to succeed?
302
805730
1904
Хэрхэн бид шалгалтыг давж гарах вэ?
13:39
There is, of course, one way,
303
807634
3579
Мэдээж нэг арга бий:
13:43
which is to sit down late nights
304
811213
1737
орой болтол сууж,
13:44
and learn all the facts by heart
305
812950
2155
энэ бүх баримт, мэдээг уншиж,
13:47
by reading all these reports.
306
815105
1768
бүгдийг нь цээжлэх.
13:48
That will never happen, actually.
307
816873
2012
Үнэндээ хэзээ ч ийм зүйл болохгүй.
13:50
Not even Hans thinks that's going to happen.
308
818885
2709
Ханс ч ийм зүйл болно гэж бодохгүй байгаа.
13:53
People don't have that time.
309
821594
1373
Хүмүүст тийм цаг байхгүй.
13:54
People like shortcuts, and here are the shortcuts.
310
822967
3383
Хүмүүс товч замуудад дуртай,
харин тэр нь энд байна.
Бид зөн, мэдрэмжээ эргүүлэн
13:58
We need to turn our intuition into strength again.
311
826350
2774
давуу тал болгох хэрэгтэй.
14:01
We need to be able to generalize.
312
829124
1444
Аливааг ерөнхийд нь дүгнэх хэрэгтэй.
14:02
So now I'm going to show you some tricks
313
830568
2105
Ингээд би та бүхэнд буруу ойлголтыг
залруулахад, ерөнхий
14:04
where the misconceptions are turned around
314
832673
2550
тохиолдлуудад ашиглаж болох
14:07
into rules of thumb.
315
835223
3208
хэд хэдэн арга зааж өгнө.
14:10
Let's start with the first misconception.
316
838431
2014
Хэдүүлээ энэ ташуу ойлголтоос эхэлье.
14:12
This is very widespread.
317
840445
1637
Маш өргөн тархсан ойлголт байгаа.
14:14
Everything is getting worse.
318
842082
1866
Бүх зүйл дордож байгаа.
14:15
You heard it. You thought it yourself.
319
843948
3270
Та үүнийг сонсож, ингэж ч бодож байсан.
14:19
The other way to think is, most things improve.
320
847218
3029
Өөрөөр бодох арга нь:
Ихэнх зүйлс сайжирч байдаг.
14:22
So you're sitting with a question in front of you
321
850247
2136
Хэрэв энэ асуулт урд чинь, харин та
14:24
and you're unsure. You should guess "improve."
322
852383
3233
яахаа мэдэхгүй бол "сайжрах"
гэж таах хэрэгтэй.
14:27
Okay? Don't go for the worse.
323
855616
2984
Муудаж байна гэдгийг сонгох хэрэггүй.
14:30
That will help you score better on our tests.
324
858600
2363
Ингэвэл манай асуулгууд дээр
14:32
(Applause)
325
860963
1216
илүү оноо авна.
14:34
That was the first one.
326
862179
4226
Энэ бол нэгдүгээр дүрэм.
14:38
There are rich and poor
327
866405
1759
Баян, ядуугийн хоорондох зай
14:40
and the gap is increasing.
328
868164
1466
улам бүх ихсэж байгаа.
14:41
It's a terrible inequality.
329
869630
1655
Аймшигтай тэгш бус байдал
14:43
Yeah, it's an unequal world,
330
871285
2201
Тийм ээ, энэ бол тэгш бус хорвоо.
14:45
but when you look at the data, it's one hump.
331
873486
2325
Гэхдээ баримтаас харахад,
ганцхан дов байна.
14:47
Okay? If you feel unsure,
332
875811
1854
Дараа удаа эргэлзвэл "ихэнх
14:49
go for "the most people are in the middle."
333
877665
2753
хүмүүс орлогын дундаж түвшинд багтдаг"
14:52
That's going to help you get the answer right.
334
880418
1983
гэж хариулах нь зөв хариулт байх нь.
14:54
Now, the next preconceived idea is
335
882401
3707
Дараагийн нийгэмд тогтсон ойлголт бол
14:58
first countries and people need to be very, very rich
336
886108
3625
анхдагч орнууд болон хүмүүс
нийгмийн хөгжлийг бүтээхийн тулд
15:01
to get the social development
337
889733
2326
маш их хөрөнгөтэй, чинээлэг байх ёстой гэх
15:04
like girls in school and be ready for natural disasters.
338
892059
3451
Охидод боловсрол олгох, байгалийн гамшигт
бэлтгэх гэх мэт
15:07
No, no, no. That's wrong.
339
895510
1686
Үгүй, үгүй. Энэ бол буруу.
Голд байгаа тэр том хотгорын
15:09
Look: that huge hump in the middle
340
897196
2120
хүн амд багтах охид
15:11
already have girls in school.
341
899316
2443
хэдийн боловсрол эзэмшдэг болсон.
Хэрвээ та эргэлзвэл "дийлэнх хэсэг
15:13
So if you are unsure, go for the
342
901759
2328
энэ түвшинд хүрсэн" гэж хариулаарай
15:16
"the majority already have this,"
343
904087
1395
15:17
like electricity and girls in
school, these kinds of things.
344
905482
3043
Эрчим хүч, эмэгтэйчүүдийн
боловсрол гэх зэрэг
15:20
They're only rules of thumb,
345
908525
2216
Эдгээр дүрмүүдийг нь олон
тохиолдолд хэрэглэж болох ч
15:22
so of course they don't apply to everything,
346
910741
2390
мэдээж бүх тохиолдолд үнэн байхгүй.
15:25
but this is how you can generalize.
347
913131
1657
Гэхдээ ингэж л ерөнхий байдлыг мэдэж авна.
15:26
Let's look at the last one.
348
914788
1965
Сүүлийн дүрмийг харцгаая.
15:28
If something, yes, this is a good one,
349
916753
3301
Тийм ээ, энэ жишээгээр харуулая.
Махчин загаснууд аюултай.
15:32
sharks are dangerous.
350
920054
2173
15:34
No — well, yes, but they are not so important
351
922227
4399
Үгүй - мэдээж тэд аюултай,
гэхдээ тэр нь миний ярих дэлхийн
15:38
in the global statistics, that is what I'm saying.
352
926626
2976
статистик, мэдээлэлд тийм ч чухал биш
Үнэндээ би махчин загаснаас маш их айдаг.
15:41
I actually, I'm very afraid of sharks.
353
929602
2531
Миний айдаг зүйлсийн тухай асуулт хармагц,
15:44
So as soon as I see a question
about things I'm afraid of,
354
932133
2844
жишээ нь газар хөдлөлт, бусад шашинууд,
15:46
which might be earthquakes, other religions,
355
934977
2933
магад терроризм, махчин загаснаас
15:49
maybe I'm afraid of terrorists or sharks,
356
937910
3038
бас айдаг байж болно
Ямар нэг мэдрэмж төрүүлэхэд
15:52
anything that makes me feel,
357
940948
1159
хүн тэр асуудлыг дэвэргэж бодох
15:54
assume you're going to exaggerate the problem.
358
942107
2501
магадлалтай гэж бодоорой.
15:56
That's a rule of thumb.
359
944608
1837
Энэ бол дараагийн дүрэм.
Аюултай боловч гайхамшигтай
15:58
Of course there are dangerous
things that are also great.
360
946445
2159
зүйлс байх нь ойлгомжтой.
16:00
Sharks kill very, very few.
That's how you should think.
361
948604
3585
Гэхдээ махчин загас маш цөөн хүн алдаг
Ингэж сэтгэх хэрэгтэй.
16:04
With these four rules of thumb,
362
952189
3738
Энэ дөрвөн ерөнхий дүрмүүдийн
тусламжтайгаар та мичнүүдээс
16:07
you could probably answer better than the chimps,
363
955927
3360
илүү үзүүлэлт гаргах боломжтой.
16:11
because the chimps cannot do this.
364
959287
1954
Учир нь мичнүүд ингэж сэтгэж чадахгүй.
16:13
They cannot generalize these kinds of rules.
365
961241
2603
Тэд иймэрхүү дүрэм зохиож чадахгүй.
16:15
And hopefully we can turn your world around
366
963844
4012
Ийнхүү бид таны ертөнцийг эргүүлж,
бид мичнүүдээс давж гарна.
16:19
and we're going to beat the chimps. Okay?
367
967856
2835
Болж байна уу?
16:22
(Applause)
368
970691
3921
Энэ бол асуудалд
16:31
That's a systematic approach.
369
979160
2088
системтэйгээр хандаж байгаа явдал.
16:33
Now the question, is this important?
370
981248
2564
Асуулт: Энэ бүхэн чухал уу?
16:35
Yeah, it's important to understand poverty,
371
983812
2726
Тийм ээ, ядуурал, нэн ядуу байдал,
түүнтэй тэмцэх, охидод
16:38
extreme poverty and how to fight it,
372
986538
3247
хэрхэн боловсрол олгох талаар
ойлголттой байх нь маш их ач холбогдолтой.
16:41
and how to bring girls in school.
373
989785
2045
Бид амжилттай ажиллаж байгааг харсны дараа
16:43
When we realize that actually it's
succeeding, we can understand it.
374
991830
4340
асуудлын учрыг ойлгодог болно.
16:48
But is it important for everyone else
375
996170
1812
Гэхдээ энэ графикийн
16:49
who cares about the rich end of this scale?
376
997982
2454
зөвхөн чинээлэг хэсгийг
сонирхсон хүмүүст хамаатай юу?
16:52
I would say yes, extremely important,
377
1000436
2044
Би саяны шалтгааны улмаас,
Тийм, маш хамаатай гэх байна.
16:54
for the same reason.
378
1002480
1509
16:55
If you have a fact-based worldview of today,
379
1003989
3065
Дэлхий дахины тухай баримт дээр суурилсан
мэдээллийн тусламжтайгаар
16:59
you might have a chance to understand
380
1007054
1618
ирээдүй ямар байхыг
17:00
what's coming next in the future.
381
1008672
1754
төсөөлөх боломжтой болж болно.
17:02
We're going back to these two humps in 1975.
382
1010426
2438
Эргээд 1975 оны хоёр дов руу очицгооё.
17:04
That's when I was born,
383
1012864
1350
Миний төрсөн он байгаа,
17:06
and I selected the West.
384
1014214
3019
Баруун хэсгийг авч үзье.
17:09
That's the current EU countries and North America.
385
1017233
4183
Энэ бол одоогийн Европын Холбоо,
Хойд Америкийн орнууд байгаа.
17:13
Let's now see how the rest and the West compares
386
1021416
3383
Одоо Барууны орнууд, бусад орнууд
хөрөнгөөрөө хэрхэн
17:16
in terms of how rich you are.
387
1024799
2081
харьцуулагдаж байгааг харцгаая.
17:18
These are the people who can afford
388
1026880
2251
Энэ бол амралтаараа онгоцоор аялах
17:21
to fly abroad with an airplane for a vacation.
389
1029131
3578
санхүүгийн чадамжтай хүмүүс байгаа.
17:24
In 1975, only 30 percent of them lived
390
1032709
3308
1975 онд эдгээр хүмүүсийн ердөө
30% нь Европын Холбоо, Хойд Америкаас
17:28
outside EU and North America.
391
1036017
2967
гадна орших орнуудын иргэд байсан.
17:30
But this has changed, okay?
392
1038984
2329
Гэхдээ энэ байдал өөрчлөгдсөн.
2014 он хүртэлх өөрчлөлтийг харцгаая
17:33
So first, let's look at the change up till today, 2014.
393
1041313
4743
17:38
Today it's 50/50.
394
1046056
1388
2014 он. Өнөөдөр энэ тоо 50/50 болсон.
17:39
The Western domination is over, as of today.
395
1047444
3681
Өнөөдрийн байдлаар
барууны ноёрхол дууссан байна.
17:43
That's nice. So what's going to happen next?
396
1051125
2199
Энэ бол сайн зүйл. Цаашид яах бол?
Энэ том дов хэрхэн нүүхийг харсан уу?
17:45
Do you see the big hump? Did you see how it moved?
397
1053324
3243
17:48
I did a little experiment. I went to the IMF,
International Monetary Fund, website.
398
1056567
6031
Би Олон Улсын Валютын Сангийн
вэбсайт руу орж, жижиг туршилт хийж үзлээ.
17:54
They have a forecast for the next
five years of GDP per capita.
399
1062598
4163
Тэд ирэх 5 жилийн нэг хүнд ноогдох
ДНБ-ний урьдчилсан таамаглал гаргасан
17:58
So I can use that to go five years into the future,
400
1066761
3017
Иймд орон бүрийн орлогийн тэгш бус
байдлыг ижил байна гэж үзээд,
18:01
assuming the income inequality
of each country is the same.
401
1069778
3335
дараагийн 5 жилийн байдлыг харж болно.
18:05
I did that, but I went even further.
402
1073113
1927
Гэхдээ би үүнээс цааш туршилтаа явууллаа.
18:07
I used those five years for the next 20 years
403
1075040
3178
Туршилтын журмаар дараагийн
18:10
with the same speed, just as an
experiment what might actually happen.
404
1078218
5277
20 жилийн төлвийг ирэх 5 жилтэй
ижил хурдтай байхаар тооцвол
юу болохыг харсан юм.
18:15
Let's move into the future.
405
1083495
1367
Ирээдүй рүү явцгаая.
18:16
In 2020, it's 57 percent in the rest.
406
1084862
5220
2020 онд, Бусад орнуудын иргэд чинээлэг
давхаргын 57%-ийг эзэлж байна.
18:22
In 2025, 63 percent.
407
1090082
3036
2025 онд 63%-ийг, 2030 онд 68%.
18:25
2030, 68. And in 2035, the West is
outnumbered in the rich consumer market.
408
1093118
9237
Харин 2035 он чинээлэг давхаргын зах зээлд
Барууныхан дийлэнх байхаа больж байна.
18:34
These are just projections of
GDP per capita into the future.
409
1102355
3347
Энэ бол зөвхөн нэг хүнд ноогдох ДНБ-ний
ирээдүйн туршилт буулгалт юм.
18:37
Seventy-three percent of the rich consumers
410
1105702
2355
Чинээлэг давхаргын 73%-г Хойд Америк,
18:40
are going to live outside North America and Europe.
411
1108057
3618
Европын Холбооны бус орнууд
бүрдүүлэх байна.
18:43
So yes, I think it's a good idea for
a company to use this certificate
412
1111675
4198
Компаниуд ирээдүйд баримт, мэдээлэлд
тулгуурласан шийдвэр гаргахын тулд
18:47
to make sure to make fact-
based decisions in the future.
413
1115873
3407
энэхүү батламжийг ашиглах нь
сайхан санаа гэж бодож байна.
18:51
Thank you very much.
414
1119280
1476
Маш их баярлалаа.
18:52
(Applause)
415
1120756
2501
Бруно Жуссани: Ханс Рослинг, Ола Рослинг!
19:00
Bruno Giussani: Hans and Ola Rosling!
416
1128184
2052
Баярлалаа.
Translated by Sundari Enkhtugs
Reviewed by Chinzorig Enkhtaivan

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee