TED2015
Sophie Scott: Why we laugh
सोफी स्कॉट: आपण का हसतो
Filmed:
Readability: 3.9
3,932,346 views
तुम्हाला माहित आहे एकटे असण्या पेक्षा तुम्ही इतरांसोबत असता तेव्हा तीस पट अधिक हसू शकता. सोफी स्कॉट चेतासंस्था विशारद गतिमान युगात कामात मग्न असलेल्या आपणा सर्वांना हसण्याबाबत विस्मयकारक वैज्ञानिक सत्य सांगतात
Sophie Scott - Neuroscientist, stand-up comic
While exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic. Full bio
While exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Hi. I'm going to talk
to you today about laughter,
to you today about laughter,
0
714
3204
आज मी हसण्याविषयी बोलणार आहे .
00:15
and I just want to start
by thinking about the first time
by thinking about the first time
1
3918
2789
विचार करते मी याचा विचार प्रथम कधी केला
00:18
I can ever remember noticing laughter.
2
6707
2029
मी कधी हसण्याची नोंद घेतल्याचे आठवत नाही
00:20
This is when I was a little girl.
I would've been about six.
I would've been about six.
3
8736
2822
मी सहा वर्षाची असतांना
00:23
And I came across my parents
doing something unusual,
doing something unusual,
4
11558
3555
मी पालकांना नेहमीपेक्षा वेगळे पाहिले.
00:27
where they were laughing.
5
15113
1506
ते हसत होते.
00:28
They were laughing very, very hard.
6
16619
2067
अगदी जोरात हसत होते
00:30
They were lying on the floor laughing.
7
18686
1904
जमिनीवर लोळून हसत होते ..
00:32
They were screaming with laughter.
8
20590
1950
हसतांना किंचाळत होते.
00:34
I did not know what they were
laughing at, but I wanted in.
laughing at, but I wanted in.
9
22540
4227
त्यांच्या हसण्याचे कारण मला ठाउक नव्हते
00:38
I wanted to be part of that,
10
26767
1704
मला हसण्यात सहभागी व्हावेसे वाटले.
00:40
and I kind of sat around at the edge
going, "Hoo hoo!" (Laughter)
going, "Hoo hoo!" (Laughter)
11
28471
3099
हु हु हु खिदळत त्यांच्याजवळ बसावेसे वाटले.
00:43
Now, incidentally,
what they were laughing at
what they were laughing at
12
31570
3439
वस्तुतः ते एकसारखे हसतच होते.
ते होते
ते होते
00:47
was a song which people used to sing,
13
35009
2600
एक गाणे जे लोक नेहमीच गायचे
00:49
which was based around
signs in toilets on trains
signs in toilets on trains
14
37609
3646
ते गाणे होते गाडीतील स्वच्छता गृहातील
लिखाणाबाबत.
लिखाणाबाबत.
00:53
telling you what you could
and could not do
and could not do
15
41255
2995
ज्यात काय करावे व काय करू नये असे होते
00:56
in toilets on trains.
16
44250
1440
गाडीतील स्वच्छता गृहात.
00:57
And the thing you have to remember
about the English is, of course,
about the English is, of course,
17
45690
3203
आपण आठवण ठेवली पाहिजे.
इंग्रजांबाबत
इंग्रजांबाबत
01:00
we do have an immensely
sophisticated sense of humor.
sophisticated sense of humor.
18
48893
2723
आपल्याकडे अलोकिक विनोद बुद्धिमत्ता असते.
01:03
(Laughter)
19
51616
1159
(हशा)
01:04
At the time, though, I didn't
understand anything of that.
understand anything of that.
20
52775
2733
मला त्यावेळी अर्थातच काहीच कळले नाही
01:07
I just cared about the laughter,
21
55508
1559
मी फक्त हसण्याचाच विचार केला.
01:09
and actually, as a neuroscientist,
I've come to care about it again.
I've come to care about it again.
22
57067
3352
न्यूरो विशारद म्हणून मी त्याचा
पुन्हा विचार करते.
पुन्हा विचार करते.
01:12
And it is a really weird thing to do.
23
60419
2757
हसणे ही एक दिव्य देणगी आहे .
01:15
What I'm going to do now
is just play some examples
is just play some examples
24
63176
2417
काही उदाहरणे देते.
01:17
of real human beings laughing,
25
65593
1551
हसणाऱ्या माणसांची.
01:19
and I want you think about the sound
people make and how odd that can be,
people make and how odd that can be,
26
67144
3483
हसताना ते कसा विचित्र आवाज काढतात पहा .
01:22
and in fact how primitive
laughter is as a sound.
laughter is as a sound.
27
70627
2577
हास्याची सुरवात असा ध्वनी निर्माण करते.
01:25
It's much more like an animal call
than it is like speech.
than it is like speech.
28
73204
2809
हा ध्वनी प्राण्यांच्या आवाजाशी
साम्य दाखवितो भाषेपेक्षा
साम्य दाखवितो भाषेपेक्षा
01:28
So here we've got some laughter for you.
The first one is pretty joyful.
The first one is pretty joyful.
29
76013
3474
हसण्याचे काही नमुने पहा
पहिले हास्य मजेशीर आहे .
पहिले हास्य मजेशीर आहे .
01:31
(Audio: Laughing)
30
79487
13655
(हसण्याचा आवाज )
01:47
Now this next guy, I need him to breathe.
31
95406
2675
ही दुसरी व्यक्ती पहा
मला वाटते त्यांनी श्वास घ्यावा.
मला वाटते त्यांनी श्वास घ्यावा.
01:50
There's a point in there
where I'm just, like,
where I'm just, like,
32
98081
2152
त्यातून मला मला सांगायचे आहे .
01:52
you've got to get some air in there, mate,
33
100233
2022
मित्रा, अश्यावेळी श्वास घेणे आवश्यक आहे
01:54
because he just sounds
like he's breathing out.
like he's breathing out.
34
102255
2205
हा हास्य ध्वनी श्वास बाहेर टाकण्याचा आहे .
01:56
(Audio: Laughing)
35
104460
8727
(हसण्याचा आवाज )
02:05
This hasn't been edited; this is him.
36
113187
2995
यात काहीही बदल केलेला नाही
02:08
(Audio: Laughing)
(Laughter)
(Laughter)
37
116182
6362
(हसण्याचा आवाज )
02:14
And finally we have --
this is a human female laughing.
this is a human female laughing.
38
122544
3739
शेवटी पहा स्त्रीचा हसण्याचा आवाज
02:18
And laughter can take us to some pretty
odd places in terms of making noises.
odd places in terms of making noises.
39
126283
4063
हा आवाज आपल्याला जुन्या कर्कश आवाजाच्या
गोंगाटात नेतो.
गोंगाटात नेतो.
02:22
(Audio: Laughing)
40
130346
8789
(हसण्याचा आवाज )
02:41
She actually says, "Oh my God,
what is that?" in French.
what is that?" in French.
41
149953
2660
ती म्हणत असते फ्रेंच मध्ये
अरे देवा काय आहे हे ?
अरे देवा काय आहे हे ?
02:44
We're all kind of with her.
I have no idea.
I have no idea.
42
152613
3566
या प्रकाराबाबत मला माहित नाही
02:48
Now, to understand laughter,
you have to look at a part of the body
you have to look at a part of the body
43
156179
3427
हसण्याची माहिती मिळवण्यासाठी आपल्याला
शरीराच्या भागाकडे पहावे लागेल.
शरीराच्या भागाकडे पहावे लागेल.
02:51
that psychologists and neuroscientists
don't normally spend much time looking at,
don't normally spend much time looking at,
44
159606
3824
याकडे मानसोपचारतज्ज्ञ व न्यूरो विशारद
सामान्यपणे लक्ष देत नाहीत
सामान्यपणे लक्ष देत नाहीत
02:55
which is the ribcage,
45
163430
1065
जसे छातीचा पिंजरा
02:56
and it doesn't seem terribly exciting,
46
164495
1816
जो जराही उत्तेजित करणारा नाही
02:58
but actually you're all using
your ribcage all the time.
your ribcage all the time.
47
166311
2679
वस्तुतः छातीचा पिंजरा यात
नेहमीच महत्वाचा आहे
नेहमीच महत्वाचा आहे
03:00
What you're all doing
at the moment with your ribcage,
at the moment with your ribcage,
48
168990
2583
यासमयी तुमचा छातीचा पिंजरा जे करतो आहे,
03:03
and don't stop doing it, is breathing.
49
171573
1840
जे थांबवणं शक्य नाही,
ते श्वसन.
ते श्वसन.
03:05
So you use the intercostal muscles,
the muscles between your ribs,
the muscles between your ribs,
50
173413
3150
तुम्ही या हास्यासाठी
हाडांमधील स्नायू वापरता
हाडांमधील स्नायू वापरता
03:08
to bring air in and out of your lungs
51
176563
1777
हवा फुफ्फुसाद्वारे आतबाहेर करण्यासाठी
03:10
just by expanding
and contracting your ribcage,
and contracting your ribcage,
52
178340
2190
छातीचा पिंजरा आकुंचित व प्रसरण करून
03:12
and if I was to put a strap
around the outside of your chest
around the outside of your chest
53
180530
2878
समजा छाती बाहेरच्या भागाला
पट्टा लावून बांधले
पट्टा लावून बांधले
03:15
called a breath belt, and just look
at that movement,
at that movement,
54
183408
2570
त्या श्वसन पट्ट्याची हालचाल पहा.
03:17
you see a rather gentle sinusoidal
movement, so that's breathing.
movement, so that's breathing.
55
185978
3154
तुम्हाला संथ लहर
मार्गक्रमण करत असल्याचे दिसेल.
मार्गक्रमण करत असल्याचे दिसेल.
03:21
You're all doing it. Don't stop.
56
189132
1578
तुम्ही हे करा थांबू नका.
03:22
As soon as you start talking,
57
190710
1394
तुम्ही बोलायला लागलात की
03:24
you start using your breathing
completely differently.
completely differently.
58
192104
2627
जरा वेगळ्या रीतीने श्वसनास सुरवात करा
03:26
So what I'm doing now is you see
something much more like this.
something much more like this.
59
194731
2947
मी जे दाखविणार आहे ते तुम्हाला आवडेल
03:29
In talking, you use very fine
movements of the ribcage
movements of the ribcage
60
197678
2593
बोलतांना छातीच्या पिंजरा
सूक्ष्म हालचाल करतो
सूक्ष्म हालचाल करतो
03:32
to squeeze the air out --
61
200271
1380
हवा आत घेतांना आकुंचित होतो
03:33
and in fact, we're the only animals
that can do this.
that can do this.
62
201651
2489
मनुष्य हा एकमेव प्राणी आहे असे करणारा
03:36
It's why we can talk at all.
63
204140
1541
यामुळेच आपल्याला बोलता येते
03:37
Now, both talking and breathing
has a mortal enemy,
has a mortal enemy,
64
205681
3162
श्वसन आणि बोलणे याचा शत्रू आहे
03:40
and that enemy is laughter,
65
208843
2366
तो म्हणजे हसणे
03:43
because what happens when you laugh
66
211209
2449
कारण हसतांना काय होते ते पहा.
03:45
is those same muscles
start to contract very regularly,
start to contract very regularly,
67
213658
3301
त्या स्नायूंमध्ये नेहमी आकुंचन होत असते.
03:48
and you get this very marked
sort of zig-zagging,
sort of zig-zagging,
68
216959
2418
असंख्य नागमोडी चिन्हांकित आलेख
03:51
and that's just squeezing
the air out of you.
the air out of you.
69
219377
2183
शरीरातून हवा बाहेर टाकतांना
03:53
It literally is that basic a way
of making a sound.
of making a sound.
70
221560
2467
हाच मार्ग आहे ध्वनी निर्माण होण्याचा
03:56
You could be stamping on somebody,
it's having the same effect.
it's having the same effect.
71
224027
2996
एख्द्याच्या पाठीवर थाप मारल्यानेही
हा परिणाम जाणवतो
हा परिणाम जाणवतो
03:59
You're just squeezing air out,
72
227023
1484
यावेळी शरिरातून हवा बाहेर जाते
04:00
and each of those contractions --
Ha! -- gives you a sound.
Ha! -- gives you a sound.
73
228507
2833
प्रत्येक आकुंचने हा असा आवाज येतो .
04:03
And as the contractions run together,
you can get these spasms,
you can get these spasms,
74
231340
2963
एकामागून एक येणाऱ्या आकुंचानाने
अनियंत्रित वेदना जाणवतात
अनियंत्रित वेदना जाणवतात
04:06
and that's when you start getting
these -- (Wheezing) -- things happening.
these -- (Wheezing) -- things happening.
75
234303
3780
याची सुरवात झाली म्हणजे श्वसना बरोबर असा
शिट्टीचा आवाज येतो .
शिट्टीचा आवाज येतो .
04:10
I'm brilliant at this. (Laughter)
76
238083
3494
मला हे चांगले जमते (हशा )
04:13
Now, in terms of the science of laughter,
there isn't very much,
there isn't very much,
77
241577
4225
हसण्याच्या शास्त्रात एवढेच आहे .
04:17
but it does turn out that pretty much
everything we think we know
everything we think we know
78
245802
3048
पण असे दिसते की आपली हास्या बाबतची धारणा
04:20
about laughter is wrong.
79
248850
2192
अगदीच चुकीची आहे .
04:23
So it's not at all unusual, for example,
to hear people to say
to hear people to say
80
251042
2956
लोक नेहमी म्हणतात
04:25
humans are the only animals that laugh.
81
253998
2003
मनुष्य प्राणी हा एकमेव हसणारा प्राणी आहे.
04:28
Nietzsche thought that humans
are the only animals that laugh.
are the only animals that laugh.
82
256001
2933
Nietzsche म्हणतो मनुष्य हा एकमेव हसणारा
प्राणी आहे .
प्राणी आहे .
04:30
In fact, you find laughter
throughout the mammals.
throughout the mammals.
83
258934
2453
पण सर्व सस्तन प्राणी हसतात.
04:33
It's been well-described
and well-observed in primates,
and well-observed in primates,
84
261387
2586
आदिजीवांमध्ये हे प्रकर्षाने आढळते .
04:35
but you also see it in rats,
85
263973
1404
उंदरांमध्ये ही हे दिसते.
04:37
and wherever you find it --
86
265377
1306
तुम्हाला कोठे आढळते ?
04:38
humans, primates, rats --
87
266683
2106
मनुष्य आदिजीव,उंदीर
04:40
you find it associated
with things like tickling.
with things like tickling.
88
268789
3019
गुदगुल्या केल्यानेही हसतात .
04:43
That's the same for humans.
89
271808
3088
माणसा साठी असेच आहे .
04:46
You find it associated with play,
and all mammals play.
and all mammals play.
90
274896
4667
खेळातही हे दिसते
04:51
And wherever you find it,
it's associated with interactions.
it's associated with interactions.
91
279563
3994
एखाद्याशी झालेल्या आंतर क्रियेतून ही
हास्य निर्माण होते.
हास्य निर्माण होते.
04:55
So Robert Provine, who has done
a lot of work on this,
a lot of work on this,
92
283557
2590
Robert Provine याने याचा
खूप अभ्यास केला आहे
खूप अभ्यास केला आहे
04:58
has pointed out that you are 30 times
more likely to laugh
more likely to laugh
93
286147
4840
तुम्ही तीस पटीत हसता
05:02
if you are with somebody else
than if you're on your own,
than if you're on your own,
94
290987
3366
जेव्हा दुसऱ्याबरोबर असता
05:06
and where you find most laughter
95
294353
1904
हास्य कोठे आढळते
05:08
is in social interactions
like conversation.
like conversation.
96
296257
2727
सामाजिक संभाषणात
05:10
So if you ask human beings,
"When do you laugh?"
"When do you laugh?"
97
298984
2242
तुम्ही एखाद्यास विचाराल, "केव्हा हसतोस ?"
05:13
they'll talk about comedy and they'll talk
about humor and they'll talk about jokes.
about humor and they'll talk about jokes.
98
301226
3951
ते म्हणतील विनोद. विनोदी नाटक पाहतांना
हसू येतं सांगतील.
हसू येतं सांगतील.
05:17
If you look at when they laugh,
they're laughing with their friends.
they're laughing with their friends.
99
305177
3199
तुम्ही त्यांना मित्रासोबत हसतांना पाहता
05:20
And when we laugh with people, we're
hardly ever actually laughing at jokes.
hardly ever actually laughing at jokes.
100
308376
3587
लोकांबरोबर हसताना क्वचितच
विनोदामुळे हसतो
विनोदामुळे हसतो
05:23
You are laughing to show people
that you understand them,
that you understand them,
101
311963
2663
मी तुम्हास ओळखतो तुम्ही हसून दर्शविता .
05:26
that you agree with them, that you're
part of the same group as them.
part of the same group as them.
102
314626
3248
तुम्ही त्यांच्या समुहात असल्याचे
हसून प्रमाणित करता .
हसून प्रमाणित करता .
05:29
You're laughing to show
that you like them.
that you like them.
103
317874
1999
हसून तुम्हाला आवडल्याचे सांगता .
05:31
You might even love them.
104
319873
1205
तुमचे प्रेमही असेल
05:33
You're doing all that at the same time
as talking to them,
as talking to them,
105
321078
2710
बोलत असतांना तुम्ही हे सर्व करता .
05:35
and the laughter is doing a lot
of that emotional work for you.
of that emotional work for you.
106
323788
3020
हसण्याने तुमचे खूपच भावनिक कार्य होते
05:38
Something that Robert Provine
has pointed out, as you can see here,
has pointed out, as you can see here,
107
326808
3178
Robert Provine सांगतो
05:41
and the reason why we were laughing
108
329986
1679
हसण्याचे कारण
05:43
when we heard those
funny laughs at the start,
funny laughs at the start,
109
331665
2141
सुरवातीस मजेशीर प्रसंगाने आपण हसतो .
05:45
and why I was laughing
when I found my parents laughing,
when I found my parents laughing,
110
333806
2705
माझे पालक हसत होते म्हणून मी हसत होत्ये .
05:48
is that it's an enormously
behaviorally contagious effect.
behaviorally contagious effect.
111
336511
2835
हसणे हे सांसर्गिक आहे .
05:51
You can catch laughter from somebody else,
112
339346
2094
दुसरा ही तुम्हाला हसवेल .
05:53
and you are more likely to catch laughter
off somebody else if you know them.
off somebody else if you know them.
113
341440
3659
माहितगार माणसाला हसतांना
पाहून तुम्ही हसाल
पाहून तुम्ही हसाल
05:57
So it's still modulated
by this social context.
by this social context.
114
345099
2259
याला सामाजिक संदर्भ आहे .
05:59
You have to put humor to one side
115
347358
1588
विनोद बाजूला ठेवून
06:00
and think about the social
meaning of laughter
meaning of laughter
116
348946
2221
हसण्याच्या सामाजिक अर्थाला समजून घेऊ
06:03
because that's where its origins lie.
117
351167
2088
कारण तेथेच त्याचे मूळ आहे .
06:05
Now, something I've got very interested in
is different kinds of laughter,
is different kinds of laughter,
118
353255
4180
मला स्वारस्य आहे ते
हसण्याच्या वेगवेगळ्या प्रकारात.
हसण्याच्या वेगवेगळ्या प्रकारात.
06:09
and we have some neurobiological evidence
about how human beings vocalize
about how human beings vocalize
119
357435
4713
मनुष्य कसा आवाज काढतो
याबाबत चेता जैविक साक्ष आहे
याबाबत चेता जैविक साक्ष आहे
06:14
that suggests there might be
two kinds of laughs that we have.
two kinds of laughs that we have.
120
362148
4133
त्यानुसार दोन प्रकारचे हास्य असते .
अशी शक्यता आहे, की
अशी शक्यता आहे, की
06:18
So it seems possible that the neurobiology
for helpless, involuntary laughter,
for helpless, involuntary laughter,
121
366281
4946
त्या उत्स्फूर्त, अनैच्छिक
हास्यामागचं चेता जैविक कारण, जेव्हा
हास्यामागचं चेता जैविक कारण, जेव्हा
06:23
like my parents lying on the floor
screaming about a silly song,
screaming about a silly song,
122
371227
3204
माझे पालक जसे जमिनीवर
लोळून मूर्खासारखे हसायचे,
लोळून मूर्खासारखे हसायचे,
06:26
might have a different basis to it
than some of that more polite
than some of that more polite
123
374431
3034
या हास्याचा पाया इतर
आचार विचाराशी भिन्न असावा.
आचार विचाराशी भिन्न असावा.
06:29
social laughter that you encounter,
which isn't horrible laughter,
which isn't horrible laughter,
124
377465
3166
समाज जीवनातील हास्य असे भयावह नसते .
06:32
but it's behavior somebody is doing
as part of their communicative act to you,
as part of their communicative act to you,
125
380631
4318
हे हास्य हे दुसऱ्याशी संपर्क करणारे असते .
06:36
part of their interaction with you;
they are choosing to do this.
they are choosing to do this.
126
384949
3101
दुसऱ्याशी संवाद साधण्याचा
तो एक भाग असतो .
तो एक भाग असतो .
06:40
In our evolution, we have developed
two different ways of vocalizing.
two different ways of vocalizing.
127
388050
3389
उत्क्रांतीच्या टप्प्यात आपण
दोन प्रकारचे आवाज विकसित केले आहेत .
दोन प्रकारचे आवाज विकसित केले आहेत .
06:43
Involuntary vocalizations
are part of an older system
are part of an older system
128
391439
2917
त्यापैकी अनैच्छिक आवाज हा
पूर्वीपासूनच मिळालेले आहे .
पूर्वीपासूनच मिळालेले आहे .
06:46
than the more voluntary vocalizations
like the speech I'm doing now.
like the speech I'm doing now.
129
394356
3203
दुसरा आवाज म्हणजे ऐच्छिक आवाज
त्यासच बोलणे म्हणतात जे मी करत आहे
त्यासच बोलणे म्हणतात जे मी करत आहे
06:49
So we might imagine that laughter
might actually have two different roots.
might actually have two different roots.
130
397559
3481
हसण्याचे मुळ दोन गोष्टीत बहुदा असावे
06:53
So I've been looking at this
in more detail.
in more detail.
131
401040
2048
जरा विस्ताराने पाहू या .
06:55
To do this, we've had to make
recordings of people laughing,
recordings of people laughing,
132
403088
3223
हे जाणण्यासाठी मी काहींचे हसण्याचे नमुने
ध्वनिमुद्रित केले आहेत .
ध्वनिमुद्रित केले आहेत .
06:58
and we've had to do whatever it takes
to make people laugh,
to make people laugh,
133
406311
2777
या लोकांना हसविण्यासाठी आम्हाला
खूप काही करावे लागले .
खूप काही करावे लागले .
07:01
and we got those same people
to produce more posed, social laughter.
to produce more posed, social laughter.
134
409088
3209
आणि यांनाच आम्ही समाजजीवनातील हास्याच्या
नमुन्यासाठी निवडले.
नमुन्यासाठी निवडले.
07:04
So imagine your friend told a joke,
135
412297
1668
तुमच्या मित्राने विनोद सांगितला,
07:05
and you're laughing because
you like your friend,
you like your friend,
136
413965
2288
आणि तुम्ही हसलात केवळ
तो तुमचा मित्र आहे म्हणून.
तो तुमचा मित्र आहे म्हणून.
07:08
but not really because
the joke's all that.
the joke's all that.
137
416253
2008
त्याच्या विनोदामुळे हसू आले नाही तरी.
07:10
So I'm going to play you
a couple of those.
a couple of those.
138
418261
2093
त्यातील एका जोडप्याचे उदाहरण दाखविते
07:12
I want you to tell me if you think
this laughter is real laughter,
this laughter is real laughter,
139
420354
3153
आणि मला सांगा हे खरे हास्य आहे काय ?
07:15
or if you think it's posed.
140
423507
1299
किवा ओढून ताणून आणले आहे.
07:16
So is this involuntary laughter
or more voluntary laughter?
or more voluntary laughter?
141
424806
2936
हे अनिछिक हास्य की ऐच्छिक हास्य ?
07:19
(Audio: Laughing)
142
427742
4880
(हसण्याचा आवाज )
07:24
What does that sound like to you?
143
432622
1615
काय वाटते तुम्हाला ?
07:26
Audience: Posed.
Sophie Scott: Posed? Posed.
Sophie Scott: Posed? Posed.
144
434237
2073
श्रोते: खरे हास्य नाही
सोफी स्कॉट: होय
सोफी स्कॉट: होय
07:28
How about this one?
145
436310
1509
आणि हे कसे आहे ?
07:29
(Audio: Laughing)
146
437819
4551
(श्रोते हसतात )
07:34
(Laughter)
147
442370
1432
(हशा)
07:35
I'm the best.
148
443802
1416
मी सर्वोत्तम आहे .
07:37
(Laughter) (Applause)
149
445218
2639
(हशा टाळ्या)
07:39
Not really.
150
447857
1736
खरे ना ?
07:41
No, that was helpless laughter,
151
449593
2250
हे असहाय्य हास्य होते
07:43
and in fact, to record that,
all they had to do was record me
all they had to do was record me
152
451843
3275
वस्तुतः यासाठी त्यांनी माझे हास्य
ध्वनिमुद्रित केले
ध्वनिमुद्रित केले
07:47
watching one of my friends listening to
something I knew she wanted to laugh at,
something I knew she wanted to laugh at,
153
455118
3777
माझ्या मित्रांपैकी एक जी हे एकत होती
मला माहित होते तिला हसायचे आहे
मला माहित होते तिला हसायचे आहे
07:50
and I just started doing this.
154
458895
1470
मी हे करावयास सुरवात केली
07:52
What you find is that people
are good at telling the difference
are good at telling the difference
155
460365
3217
तुम्हास कळले असेल की लोक
फरक लोक चांगल्याप्रकारे जाणतात
फरक लोक चांगल्याप्रकारे जाणतात
07:55
between real and posed laughter.
156
463582
1545
खऱ्या व खोट्या हास्यातील
07:57
They seem to be different things to us.
157
465127
1914
आपल्यासाठी ही दोन्ही वेगवेगळी आहेत
07:59
Interestingly, you see something
quite similar with chimpanzees.
quite similar with chimpanzees.
158
467041
3032
मजेशीर हे आहे की याचे साधर्म्य
चिपांझी माकडाशी आहे .
चिपांझी माकडाशी आहे .
08:02
Chimpanzees laugh differently
if they're being tickled
if they're being tickled
159
470073
2548
चिपांझी गुदगुल्या केल्यावर
वेगळ्या प्रकारे हसते.
वेगळ्या प्रकारे हसते.
08:04
than if they're playing with each other,
160
472621
1969
आणि एकमेकांशी खेळताना वेगळे.
08:06
and we might be seeing
something like that here,
something like that here,
161
474590
2262
असेच येथे आपल्याला दिसते .
08:08
involuntary laughter, tickling laughter,
being different from social laughter.
being different from social laughter.
162
476852
3694
अनैच्छिक हसणे हे समाजजीवनातील हसण्याहून
वेगळे असते.
वेगळे असते.
08:12
They're acoustically very different.
163
480546
1741
ध्वनीशास्त्रानुसार दोघांत फरक आहे.
08:14
The real laughs are longer.
They're higher in pitch.
They're higher in pitch.
164
482287
2492
खरे हास्य लांबलचक व उच्च स्वराचे असते
08:16
When you start laughing hard,
165
484779
1419
तुम्ही जेव्हा मोठ्याने हसता
08:18
you start squeezing air out
from your lungs
from your lungs
166
486198
2053
त्यावेळी शरीराबाहेर हवा फेकता.
08:20
under much higher pressures
than you could ever produce voluntarily.
than you could ever produce voluntarily.
167
488251
3191
खूप जोरात दाबाने,
जे तुम्ही तुमच्या इच्छेने करू शकत नाही.
जे तुम्ही तुमच्या इच्छेने करू शकत नाही.
08:23
For example, I could never
pitch my voice that high to sing.
pitch my voice that high to sing.
168
491442
2922
उदाहरणार्थ, गाण्यासाठी उच्च
स्वरापर्यंत मला जाता येत नाही.
स्वरापर्यंत मला जाता येत नाही.
08:26
Also, you start to get these sort of
contractions and weird whistling sounds,
contractions and weird whistling sounds,
169
494364
3668
अशावेळी आकुंचने कर्कश शिट्यांसारखा
आवाज काढतात.
आवाज काढतात.
08:30
all of which mean that real laughter
is extremely easy,
is extremely easy,
170
498032
2766
म्हणजे खरे हास्य खूपच सोपे आहे.
08:32
or feels extremely easy to spot.
171
500798
2072
चटकन ते नजरेत येते .
08:34
In contrast, posed laughter,
we might think it sounds a bit fake.
we might think it sounds a bit fake.
172
502870
5082
याउलट बनावटी हास्य खोटे असल्याचे
जाणवते
जाणवते
08:39
Actually, it's not, it's actually
an important social cue.
an important social cue.
173
507952
2740
वस्तुतः ते काही
सामाजिक प्रेरणा ही देतात.
सामाजिक प्रेरणा ही देतात.
08:42
We use it a lot, we're choosing
to laugh in a lot of situations,
to laugh in a lot of situations,
174
510692
3077
आपण त्याचा खूप वापर करतो
हसण्यासाठी अनेकदा.
हसण्यासाठी अनेकदा.
08:45
and it seems to be its own thing.
175
513769
1613
हेच त्याचे गमक आहे.
08:47
So, for example, you find
nasality in posed laughter,
nasality in posed laughter,
176
515382
2787
बनावट हास्य अनुनासिक असते.
08:50
that kind of "ha ha ha ha ha" sound
177
518169
2107
हा हा हा असे
08:52
that you never get, you could not do,
if you were laughing involuntarily.
if you were laughing involuntarily.
178
520276
3447
असे तुम्ही खरे हसता तेव्हा घडत नाही .
08:55
So they do seem to be genuinely
these two different sorts of things.
these two different sorts of things.
179
523723
3232
हा दोन्ही हास्यात मूलभूत फरक आहे .
08:58
We took it into the scanner
to see how brains respond
to see how brains respond
180
526955
2550
मेंदू कसा प्रतिसाद देतो
यासाठी स्कॅनिंग केले,
यासाठी स्कॅनिंग केले,
09:01
when you hear laughter.
181
529505
1212
तुम्ही हास्य ऐकता तेव्हा.
09:02
And when you do this,
this is a really boring experiment.
this is a really boring experiment.
182
530717
2668
हे खूपच कंटाळवाणे वाटेल.
09:05
We just played people
real and posed laughs.
real and posed laughs.
183
533385
2045
हे व्हिडियो खरे आहेत .
त्यांना ठाऊक नव्हते
त्यांना ठाऊक नव्हते
09:07
We didn't tell them
it was a study on laughter.
it was a study on laughter.
184
535430
2204
की हा हास्याचा अभ्यास चालला आहे.
09:09
We put other sounds in there
to distract them,
to distract them,
185
537634
2199
दुसरा आवाज काढून त्यांचे लक्ष वळविले.
09:11
and all they're doing
is lying listening to sounds.
is lying listening to sounds.
186
539833
2387
ते झोपून ऐकण्याचे काम करीत होते.
09:14
We don't tell them to do anything.
187
542220
1643
दुसरे काहीही त्यांना काम नव्हते.
09:15
Nonetheless, when you hear real laughter
and when you hear posed laughter,
and when you hear posed laughter,
188
543863
3474
जेव्हा तुम्ही खरे हास्य एकता व
जेव्हा बनावट हास्य एकता
जेव्हा बनावट हास्य एकता
09:19
the brains are responding
completely differently,
completely differently,
189
547337
2417
मेंदू दोन्ही वेळी भिन्न प्रतिसाद देतो.
09:21
significantly differently.
190
549754
1432
हा महत्वाचा फरक आहे.
09:23
What you see in the regions in blue,
which lies in auditory cortex,
which lies in auditory cortex,
191
551186
3548
मेंदूच्या श्राव्य केंद्रात
निळा दिसणारा भाग.
निळा दिसणारा भाग.
09:26
are the brain areas that respond
more to the real laughs,
more to the real laughs,
192
554734
2689
हा खरे हसणे एकता तेव्हाचा आहे.
09:29
and what seems to be the case,
193
557423
1441
असेच या ठिकाणी दिसते.
09:30
when you hear somebody
laughing involuntarily,
laughing involuntarily,
194
558864
2157
अनैच्छिक हास्य ऐकतांना.
09:33
you hear sounds you would never
hear in any other context.
hear in any other context.
195
561021
2727
या आवाजाला कोणताही संदर्भ यापूर्वी
तुम्ही ऐकलेला नसतो.
तुम्ही ऐकलेला नसतो.
09:35
It's very unambiguous,
196
563748
1086
यातून एक अर्थ निघतो.
09:36
and it seems to be associated
with greater auditory processing
with greater auditory processing
197
564834
3070
ध्वनीप्रक्रियेशी हा संबंधित आहे.
09:39
of these novel sounds.
198
567904
1370
हा नाविन्यपूर्ण आवाज.
09:41
In contrast, when you hear somebody
laughing in a posed way,
laughing in a posed way,
199
569274
3809
याउलट बनावट हास्याचा आवाज ऐकल्यावर
09:45
what you see are these regions in pink,
200
573083
2042
तुम्हाला असे गुलाबी भाग दिसतात.
09:47
which are occupying brain areas
associated with mentalizing,
associated with mentalizing,
201
575125
2879
जो मेंदूचा मनोकल्पना करणारा
भाग व्यापतो .
भाग व्यापतो .
09:50
thinking about what
somebody else is thinking.
somebody else is thinking.
202
578004
2155
जो विचार करितो दुसरा
काय विचार करीत असेल याचा
काय विचार करीत असेल याचा
09:52
And I think what that means is,
203
580159
1540
मला सांगायचे आहे ते हे .
09:53
even if you're having your brain scanned,
which is completely boring
which is completely boring
204
581699
3197
तुमच्या मेंदूचे कंटाळवाणे स्कॅनिंग करूनही.
09:56
and not very interesting,
205
584896
1200
जे नीरस आहे.
09:58
when you hear somebody going,
"A ha ha ha ha ha,"
"A ha ha ha ha ha,"
206
586096
2333
अशावेळी तुम्ही ऐकता हा हा हा.....
10:00
you're trying to work out
why they're laughing.
why they're laughing.
207
588429
2196
तुम्ही विचार करू लागता
ते का हसत आहेत.
ते का हसत आहेत.
10:02
Laughter is always meaningful.
208
590625
1445
हास्य हे नेहमी अर्थपूर्ण असते.
10:04
You are always trying
to understand it in context,
to understand it in context,
209
592070
2340
तुम्ही हसण्याचा संदर्भ शोधत असता.
10:06
even if, as far as you are concerned,
at that point in time,
at that point in time,
210
594410
2866
तुमचा संबंध त्याच्याशी आहे काय?
10:09
it has not necessarily
anything to do with you,
anything to do with you,
211
597276
2187
कदाचित नसेलही.
10:11
you still want to know
why those people are laughing.
why those people are laughing.
212
599463
2672
तरीही ते का हसत आहेत हे जाणण्यास
तुम्ही उत्सुक असता.
तुम्ही उत्सुक असता.
10:14
Now, we've had the opportunity to look
at how people hear real and posed laughter
at how people hear real and posed laughter
213
602135
3866
दोन्ही प्रकारचे हास्य ऐकणारया लोकांचे
अनुभव ऐकण्याची आम्हाला संधी मिळाली
अनुभव ऐकण्याची आम्हाला संधी मिळाली
10:18
across the age range.
214
606001
1063
वयोगटानुसार
10:19
So this is an online experiment
we ran with the Royal Society,
we ran with the Royal Society,
215
607064
2931
रॉयल सोसायटी बरोबर हा प्रयोग आम्ही
ओंनलाईन केला
ओंनलाईन केला
10:21
and here we just asked people
two questions.
two questions.
216
609995
2104
त्यासाठी आम्ही दोन प्रश्न विचारले.
10:24
First of all, they heard some laughs,
217
612099
1828
त्यांना काही हास्याचे नमुने ऐकविले.
10:25
and they had to say, how real
or posed do these laughs sound?
or posed do these laughs sound?
218
613927
3019
यातील कोणते तुम्हाला खरे व बनावट वाटते.
10:28
The real laughs are shown in red
and the posed laughs are shown in blue.
and the posed laughs are shown in blue.
219
616946
3457
लाल भाग हा खरे हास्य दर्शवितो.
तर निळा भाग बनावट हास्य दर्शवितो.
तर निळा भाग बनावट हास्य दर्शवितो.
10:32
What you see is there is a rapid onset.
220
620403
1897
सुरवातीस ही हालचाल जलद दिसते.
10:34
As you get older, you get better
and better at spotting real laughter.
and better at spotting real laughter.
221
622300
3352
वयाबरोबर तुमची खरे हास्य जाणण्याची
क्षमता वाढते.
क्षमता वाढते.
10:37
So six-year-olds are at chance,
they can't really hear the difference.
they can't really hear the difference.
222
625652
3325
वयाच्या सहाव्या वर्षी यातील फरक
जाणता येत नाही.
जाणता येत नाही.
10:40
By the time you are older, you get better,
223
628977
2152
मोठेपणी ही क्षमता वाढते.
10:43
but interestingly, you do not hit
peak performance in this dataset
peak performance in this dataset
224
631129
3622
मजेशीर बाब ही की हे जाणण्याचा उच्चांक
10:46
until you are in your
late 30s and early 40s.
late 30s and early 40s.
225
634751
3531
वयाच्या ३० ते ४० च्या दरम्यान असतो.
10:50
You don't understand laughter fully
by the time you hit puberty.
by the time you hit puberty.
226
638282
3041
कुमारावस्थेतही हसण्याचा पूर्ण अर्थ
लागत नाही.
लागत नाही.
10:53
You don't understand laughter fully
by the time your brain has matured
by the time your brain has matured
227
641323
3297
मेंदूची वाढ पूर्ण झाल्यावरही
याचा पूर्ण अर्थ कळत नाही
याचा पूर्ण अर्थ कळत नाही
10:56
at the end of your teens.
228
644620
1394
किशोर अवस्थेत तर नाहीच
10:58
You're learning about laughter
throughout your entire early adult life.
throughout your entire early adult life.
229
646014
3798
प्रौढावस्थेतच्या प्रारंभीच्या सर्व काळात
तुम्ही याचा अर्थ शिकत असता.
तुम्ही याचा अर्थ शिकत असता.
11:01
If we turn the question around and now say
not, what does the laughter sound like
not, what does the laughter sound like
230
649812
3802
हाच प्रश्न इतरांना करून उत्तर एका
हे हास्य कसे वाटते
हे हास्य कसे वाटते
11:05
in terms of being real
or posed, but we say,
or posed, but we say,
231
653614
2052
खरे व बनवत हास्यासंदर्भात
11:07
how much does this laughter
make you want to laugh,
make you want to laugh,
232
655666
2484
हे हास्य तुम्हाला कितपत हसायला लावते
11:10
how contagious is this laughter to you,
we see a different profile.
we see a different profile.
233
658150
3215
हे हास्य इतरानाही कितपत हसवेल
आपण नुकतेच नमुने पहिले आहेत.
आपण नुकतेच नमुने पहिले आहेत.
11:13
And here, the younger you are,
234
661365
1503
जितके तुम्ही तरुण असता,
11:14
the more you want to join in
when you hear laughter.
when you hear laughter.
235
662868
2434
तितके तुम्ही हास्यात सहभागी होता
11:17
Remember me laughing with my parents
when I had no idea what was going on.
when I had no idea what was going on.
236
665302
3493
आठवा ,मी सांगितलेले माझ्या पालकांबरोबर मी
हसत होते कारण माहित नसतांही.
हसत होते कारण माहित नसतांही.
11:20
You really can see this.
237
668795
1226
हे तुम्ही अजमावत आहात.
11:22
Now everybody, young and old,
238
670021
1395
प्रत्येक लहान मोठा जाणतो ,
11:23
finds the real laughs more contagious
than the posed laughs,
than the posed laughs,
239
671416
2845
खरे हास्य सर्वत्र पसरते.
11:26
but as you get older, it all becomes
less contagious to you.
less contagious to you.
240
674261
2910
पण वाढत्या वयाबरोबर हे
अधिक सांसर्गिक रहात नाही.
अधिक सांसर्गिक रहात नाही.
11:29
Now, either we're all just becoming
really grumpy as we get older,
really grumpy as we get older,
241
677171
4204
एकत्र वाढत्या वयाबरोबर आपण अधिक
वैतागत असतो.
वैतागत असतो.
11:33
or it may mean that as you
understand laughter better,
understand laughter better,
242
681375
2929
किवा तुम्हाला हसण्याचा अर्थ कळतो
11:36
and you are getting better at doing that,
243
684304
2089
हे करण्यात तुम्ही तरबेज होता .
11:38
you need more than just
hearing people laugh to want to laugh.
hearing people laugh to want to laugh.
244
686393
2946
लोकांचे हास्य एकूण हसण्यापेक्षा अधिक
लागते तुम्हाला हसण्यासाठी
लागते तुम्हाला हसण्यासाठी
11:41
You need the social stuff there.
245
689339
2647
तुम्हाला त्यासाठी वेगळ्याच
सामाजिक बाबी लागतात .
सामाजिक बाबी लागतात .
11:43
So we've got a very interesting behavior
246
691986
1974
हे एक मजेशीर वर्तन आहे.
11:45
about which a lot of our
lay assumptions are incorrect,
lay assumptions are incorrect,
247
693960
3153
याबाबतची आपली अनेक गृहीतके चुकीची आहेत.
11:49
but I'm coming to see that actually
there's even more to laughter
there's even more to laughter
248
697113
3851
मी सांगणार आहे आणखीही हसण्याची उदाहरणे
11:52
than it's an important social emotion
we should look at,
we should look at,
249
700964
2731
ही एक महत्वाची सामाजिक भावना आहे.
11:55
because it turns out
people are phenomenally nuanced
people are phenomenally nuanced
250
703695
2919
असे दिसते की लोक अविश्वसनीयरीत्या
खोलवर विचार न करता
खोलवर विचार न करता
11:58
in terms of how we use laughter.
251
706614
1587
हसण्याचा वापर करू पहातात.
12:00
There's a really lovely
set of studies coming out
set of studies coming out
252
708201
2284
या अभ्यासाची ही निष्पत्ती आहे .
12:02
from Robert Levenson's lab in California,
253
710485
2094
Levenson च्या कालीफोर्निया
प्रयोगशाळेत
प्रयोगशाळेत
12:04
where he's doing
a longitudinal study with couples.
a longitudinal study with couples.
254
712579
2476
जेथे दीर्घकाळ एका जोडप्यावर
प्रयोग करीत होतो
प्रयोग करीत होतो
12:07
He gets married couples,
men and women, into the lab,
men and women, into the lab,
255
715055
2783
प्रयोगशाळेत लग्न झालेली जोडपी
प्रयोगासाठी होती
प्रयोगासाठी होती
12:09
and he gives them
stressful conversations to have
stressful conversations to have
256
717838
2294
त्याने त्यांना तणावयुक्त
संभाषण करण्यास दिले
संभाषण करण्यास दिले
12:12
while he wires them up to a polygraph
so he can see them becoming stressed.
so he can see them becoming stressed.
257
720132
3532
त्यांना पोलीग्राफ यंत्राला जोडून
तणाव मोजला जाई
तणाव मोजला जाई
12:15
So you've got the two of them in there,
and he'll say to the husband,
and he'll say to the husband,
258
723664
3235
तुम्हाला त्यातील दोघे दिसत आहेत
तो पतीला विचारतो
तो पतीला विचारतो
12:18
"Tell me something that your wife does
that irritates you."
that irritates you."
259
726899
2782
"मला सांगा पत्नीच्या कोणत्या कृतीने
तुम्ही वैतागता ?"
तुम्ही वैतागता ?"
12:21
And what you see is immediately --
260
729681
1616
ते चटकन दिसते ते हे
12:23
just run that one through your head
briefly, you and your partner --
briefly, you and your partner --
261
731297
3327
तुमच्या डोक्यात तुम्ही व तुमची पत्नी
संबंधी असाच विचार करा .
संबंधी असाच विचार करा .
12:26
you can imagine everybody gets a bit
more stressed as soon as that starts.
more stressed as soon as that starts.
262
734624
4148
याची सुरवात झाल्याबरोबर प्रत्येकजण
वैतागतो
वैतागतो
12:30
You can see physically,
people become more stressed.
people become more stressed.
263
738772
2624
शारीरिक दृष्ट्या लोक अधिक तणावपूर्ण होतात
12:33
What he finds is that the couples
who manage that feeling of stress
who manage that feeling of stress
264
741396
5782
त्याला उमगले जे जोडपे
ही तणावाची अनुभूती घेत होते
ही तणावाची अनुभूती घेत होते
12:39
with laughter,
positive emotions like laughter,
positive emotions like laughter,
265
747178
3506
ते सकारात्मक भावनेने हसून
12:42
not only immediately become less stressed,
266
750684
3808
लागलीच तणावमुक्त झाले
12:46
they can see them
physically feeling better,
physically feeling better,
267
754492
2414
त्यांना शारीरिकदृष्ट्या ही ठीक वाटत होते.
12:48
they're dealing with this
unpleasant situation better together,
unpleasant situation better together,
268
756906
3158
या नावडत्या प्रसंगाशी
दोघेही सामोरे जात होते.
दोघेही सामोरे जात होते.
12:52
they are also the couples that report
269
760064
1821
काही जोडप्यांनी असेही सांगितले
12:53
high levels of satisfaction
in their relationship
in their relationship
270
761885
2359
त्यांच्या नात्यात खूप मोठे
समाधान आढळले.
समाधान आढळले.
12:56
and they stay together for longer.
271
764244
1671
आणि ते दीर्घकाळ टिकले.
12:57
So in fact, when you look
at close relationships,
at close relationships,
272
765915
2321
निकट नातेसंबंधात
13:00
laughter is a phenomenally useful index
273
768236
1898
हास्य हा निर्णायक मापदंड आहे .
13:02
of how people are regulating
their emotions together.
their emotions together.
274
770134
2473
त्यामुळे लोक आपल्या भावना
नियंत्रित करतात.
नियंत्रित करतात.
13:04
We're not just emitting it at each other
to show that we like each other,
to show that we like each other,
275
772607
3425
या ध्वनीने परस्परांना आपण
आवडत असल्याचे केवळ सांगत नाहीतर
आवडत असल्याचे केवळ सांगत नाहीतर
13:08
we're making ourselves
feel better together.
feel better together.
276
776032
2055
आपण आपलेआरोग्य जपतो.
13:10
Now, I don't think this is going
to be limited to romantic relationships.
to be limited to romantic relationships.
277
778087
3451
हे केवळ प्रणयाशी मर्यादित नाही
13:13
I think this is probably
going to be a characteristic
going to be a characteristic
278
781538
2473
मला वाटते हेच याचे गमक आहे .
13:16
of close emotional relationships
such as you might have with friends,
such as you might have with friends,
279
784011
3318
मैत्रीसारख्या नजीकच्या संबंधात ही
13:19
which explains my next clip,
280
787329
1829
पुढची चित्रफितीत अधिक स्पष्ट करते
13:21
which is of a YouTube video of some
young men in the former East Germany
young men in the former East Germany
281
789158
3645
जुन्या पूर्व जर्मनीतील एका तरुणाची
युट्यूबची क्लिप आहे.
युट्यूबची क्लिप आहे.
13:24
on making a video to promote
their heavy metal band,
their heavy metal band,
282
792803
3506
हे दृश्य जड धातूसंमिश्राची जाहिरात
करणारे होते.
करणारे होते.
13:28
and it's extremely macho,
and the mood is very serious,
and the mood is very serious,
283
796309
2902
त्याच्या बलदंड स्नायूंचे दर्शन व्हायचे
बाब गंभीर होती.
बाब गंभीर होती.
13:31
and I want you to notice
what happens in terms of laughter
what happens in terms of laughter
284
799211
3112
हसण्या बाबत काय झाले ते पहा
13:34
when things go wrong
285
802323
1950
केव्हा चूक झाली
13:36
and how quickly that happens,
and how that changes the mood.
and how that changes the mood.
286
804273
3852
किती कमी वेळात ते घडले.
आणि त्याने कसा सगळाच नूर बदलला
आणि त्याने कसा सगळाच नूर बदलला
13:41
He's cold. He's about to get wet.
He's got swimming trunks on,
He's got swimming trunks on,
287
809869
3042
तो थंडीने काकडला. भिजू लागला
त्याने पोहण्याचा पेहराव चढविला आहे
त्याने पोहण्याचा पेहराव चढविला आहे
13:44
got a towel.
288
812911
3738
त्याच्याजवळ टॉवेल आहे
13:48
Ice.
289
816649
1672
बर्फ
13:50
What might possibly happen?
290
818321
2438
काय बरे घडले असेल?
13:54
Video starts.
291
822593
1579
चित्रफित सुरु होते .
13:57
Serious mood.
292
825663
1899
गंभीर मुद्रा
14:06
And his friends are already laughing.
They are already laughing, hard.
They are already laughing, hard.
293
834744
4505
त्याचे मित्र हसत आहेत अगदी जोरात
14:11
He's not laughing yet.
294
839249
1904
तो मात्र अजूनही हसत नाही
14:14
(Laughter)
295
842863
1649
(हशा )
14:16
He's starting to go now.
296
844512
2211
त्याने जाण्यास सुरवात केली
14:25
And now they're all off.
297
853461
2057
आणि सर्वांनी पळ काढला
14:27
(Laughter)
298
855518
5038
(हशा )
14:44
They're on the floor.
299
872653
1742
ते जमिनीवर आहेत.
14:46
(Laughter)
300
874395
3622
(हशा )
14:55
The thing I really like about that
is it's all very serious
is it's all very serious
301
883727
3312
मला आवडले ते गंभीर होते तेथपासून
14:59
until he jumps onto the ice, and
as soon as he doesn't go through the ice,
as soon as he doesn't go through the ice,
302
887039
3725
त्याने बर्फावर उडी घेतली व तो
बर्फातून बाहेर पडला नाही तेथवर
बर्फातून बाहेर पडला नाही तेथवर
15:02
but also there isn't blood
and bone everywhere,
and bone everywhere,
303
890764
2263
तेथे रक्त व हाडे पडलेली नव्हती .
15:05
his friends start laughing.
304
893027
1573
मित्रांनी हसायला सुरवात केली .
15:06
And imagine if that had played him out
with him standing there going,
with him standing there going,
305
894600
3392
समजा तो जाताना अर्धमेला झाला
15:09
"No seriously, Heinrich,
I think this is broken,"
I think this is broken,"
306
897992
2444
नाही नाही हेनरी
त्याचे हाड मोडले आहे
त्याचे हाड मोडले आहे
15:12
we wouldn't enjoy watching that.
That would be stressful.
That would be stressful.
307
900436
2750
आपण हसायला नको
हे खूपच दुखद आहे .
हे खूपच दुखद आहे .
15:15
Or if he was running around
with a visibly broken leg laughing,
with a visibly broken leg laughing,
308
903186
2993
कदाचित तो मोडलेल्या पायाने धावत असेल
15:18
and his friends are going, "Heinrich, I
think we need to go to the hospital now,"
think we need to go to the hospital now,"
309
906179
3831
त्याचे मित्र जातात "हेनरी.आपल्याला
दवाखान्यात जावे लागेल
दवाखान्यात जावे लागेल
15:22
that also wouldn't be funny.
310
910010
1397
हे हसण्यासारखे नाही .
15:23
The fact that the laughter works,
311
911407
1662
येथे हसण्याने आपले कार्य केले.
15:25
it gets him from a painful,
embarrassing, difficult situation,
embarrassing, difficult situation,
312
913069
2962
वेदनामय खडतर प्रसंगातून बाहेर पडून
15:28
into a funny situation, into what we're
actually enjoying there,
actually enjoying there,
313
916031
3085
मजेशीर स्थितीत जाऊन तो तणाव मुक्त झाला
15:31
and I think that's
a really interesting use,
a really interesting use,
314
919116
2187
मला वाटते हा हास्याचा लक्षणीय फायदा आहे
15:33
and it's actually happening all the time.
315
921303
1978
असे अनेकदा घडते .
15:35
For example, I can remember
something like this happening
something like this happening
316
923281
2691
उदाहरण देते ,मला आठवते असे घडलेले
वडिलांच्या
वडिलांच्या
15:37
at my father's funeral.
317
925972
1197
अंत्यसंस्कारवेळी
15:39
We weren't jumping around
on the ice in our underpants.
on the ice in our underpants.
318
927169
2615
आम्ही यावेळी बर्फावर चड्ड्या घालून
उडया मारीत नव्हतो.
उडया मारीत नव्हतो.
15:41
We're not Canadian.
319
929784
2641
आम्ही काही कॅनडियन नव्हतो .
15:44
(Laughter) (Applause)
320
932425
2455
(हशा) (टाळ्या )
15:46
These events are always difficult, I had
a relative who was being a bit difficult,
a relative who was being a bit difficult,
321
934924
3883
असे प्रसंग बिकट असतात .माझे काही
नातेवाईक काहीसे दुखी होते .
नातेवाईक काहीसे दुखी होते .
15:50
my mum was not in a good place,
322
938807
1530
माझी आई वाईट अवस्थेत होती .
15:52
and I can remember finding myself
just before the whole thing started
just before the whole thing started
323
940337
3284
या सर्वास सुरवात होण्यापूर्वी
मी आढळले.
मी आढळले.
15:55
telling this story about something
that happened in a 1970s sitcom,
that happened in a 1970s sitcom,
324
943621
4247
तिला कथा सांगतांना १९७० च्या
विनोदी टीव्ही शो मध्ये काय झाले ते
विनोदी टीव्ही शो मध्ये काय झाले ते
15:59
and I just thought at the time,
I don't know why I'm doing this,
I don't know why I'm doing this,
325
947868
2438
मी तेव्हा का करीत होते
मला कळले नाही.
मला कळले नाही.
16:02
and what I realized I was doing
326
950306
2178
मला आता कळले.
16:04
was I was coming up with
something from somewhere
something from somewhere
327
952484
2698
कसेही करून मी
त्या प्रसंगाला तोंड देत होते.
त्या प्रसंगाला तोंड देत होते.
16:07
I could use to make her laugh
together with me.
together with me.
328
955182
4389
मी तिला माझ्या सोबत हसवायला पहात होते.
16:11
It was a very basic reaction
to find some reason we can do this.
to find some reason we can do this.
329
959571
3313
एक मूलभूत प्रतिक्रिया होती
एखादे कारण शोधण्यासाठी असे करतो .
एखादे कारण शोधण्यासाठी असे करतो .
16:14
We can laugh together.
We're going to get through this.
We're going to get through this.
330
962884
2685
आपण सगळे एकत्र हसतो
यातून बाहेर पडण्यासाठी
यातून बाहेर पडण्यासाठी
16:17
We're going to be okay.
331
965569
1496
आणि ठीक होतो .
16:19
And in fact, all of us
are doing this all the time.
are doing this all the time.
332
967065
2431
खरे पहिले तर आपण सर्वजण
अनेकदा असे करतो.
अनेकदा असे करतो.
16:21
You do it so often,
you don't even notice it.
you don't even notice it.
333
969496
2190
अनेकदा तुम्ही असे करता
ते तुम्हाला जाणवत नाही.
ते तुम्हाला जाणवत नाही.
16:23
Everybody underestimates
how often they laugh,
how often they laugh,
334
971686
2415
प्रत्येकच्या गावीही नसते
आपण अनेकदा हसतो ते
आपण अनेकदा हसतो ते
16:26
and you're doing something,
when you laugh with people,
when you laugh with people,
335
974101
3018
लोकांबरोबर हसतांना
तुम्ही काहीतरी करीत असता.
तुम्ही काहीतरी करीत असता.
16:29
that's actually letting you access
a really ancient evolutionary system
a really ancient evolutionary system
336
977119
4830
प्रत्यक्षात यामुळे तुम्ही प्राचीन
उत्क्रांतीच्या टप्प्यातून जात असता.
उत्क्रांतीच्या टप्प्यातून जात असता.
16:33
that mammals have evolved
to make and maintain social bonds,
to make and maintain social bonds,
337
981949
3807
सस्तन प्राण्यांची उत्क्रांती झाली आहे
सामाजिक बंध जपण्यासाठी.
सामाजिक बंध जपण्यासाठी.
16:37
and clearly to regulate emotions,
to make ourselves feel better.
to make ourselves feel better.
338
985756
3390
भावनिक संतुलन करून आपल्याला
स्वस्थ वाटेल यासाठी .
स्वस्थ वाटेल यासाठी .
16:41
It's not something specific to humans --
it's a really ancient behavior
it's a really ancient behavior
339
989146
3390
मानव प्राण्यासाठी हे वैशिट्य पूर्ण आहे
प्राचीन वर्तनाच हा भाग आहे .
प्राचीन वर्तनाच हा भाग आहे .
16:44
which really helps us regulate how we feel
and makes us feel better.
and makes us feel better.
340
992536
4064
याने मदतच होते आपल्याला स्वास्थ्याचे
नियंत्रण करण्यास .
नियंत्रण करण्यास .
16:48
In other words, when it comes to laughter,
341
996600
2902
हास्या बाबत बोलायचे असे तर
16:51
you and me, baby, ain't nothing
but mammals. (Laughter)
but mammals. (Laughter)
342
999502
2670
तुम्ही ,मी व लहान बाळ
कोणी नसून सस्तन प्राणी आहोत
कोणी नसून सस्तन प्राणी आहोत
16:54
Thank you.
343
1002172
2345
आभारी आहे .
16:56
Thank you. (Applause)
344
1004517
7246
आभारी आहे (टाळ्या).
ABOUT THE SPEAKER
Sophie Scott - Neuroscientist, stand-up comicWhile exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic.
Why you should listen
As deputy director of the University College London’s Institute of Cognitive Neuroscience, Sophie Scott seeks out the neurological basis of communication, whether it’s speech or vocalized emotion.
As a pioneering researcher in the science of laughter, she’s made some unexpected discoveries -- including that rats are ticklish, and that the one tactic that’s almost guaranteed to get someone to laugh is to show them someone else laughing. But as an occasional stand-up comedian with UCL’s Bright Club, she shows that she’s no slouch at getting laughs herself.
Sophie Scott | Speaker | TED.com