TED2015
Sophie Scott: Why we laugh
Sophie Scott: Neden gülüyoruz
Filmed:
Readability: 3.9
3,932,346 views
Birinin yanındayken gülmenizin, yalnız olduğunuz zamana göre 30 kez daha olası olduğunu biliyor muydunuz? Bilişsel nörobilimci Sophie Scott konunun bilimi aracılığıyla bu ve bunun gibi diğer şaşırtıcı gerçekleri bu hızlı, aksiyonlu ve -evet- neşeli koşuda bizlerle paylaşıyor.
Sophie Scott - Neuroscientist, stand-up comic
While exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic. Full bio
While exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Hi. I'm going to talk
to you today about laughter,
to you today about laughter,
0
714
3204
Merhaba. Bugün size
kahkahadan bahsedeceğim.
kahkahadan bahsedeceğim.
00:15
and I just want to start
by thinking about the first time
by thinking about the first time
1
3918
2789
Buna kahkahayı ilk fark ettiğim anı
hatırlamaya çalışarak başlamak istiyorum.
00:18
I can ever remember noticing laughter.
2
6707
2029
00:20
This is when I was a little girl.
I would've been about six.
I would've been about six.
3
8736
2822
Küçük bir kızdım,
yaklaşık 6 yaşındaydım.
yaklaşık 6 yaşındaydım.
00:23
And I came across my parents
doing something unusual,
doing something unusual,
4
11558
3555
Annem ve babamı alışılmadık
bir şey yaparlarken buldum,
bir şey yaparlarken buldum,
00:27
where they were laughing.
5
15113
1506
gülüyorlardı.
Çok ama çok şiddetli gülüyorlardı.
00:28
They were laughing very, very hard.
6
16619
2067
00:30
They were lying on the floor laughing.
7
18686
1904
Gülmekten yerlere yatıyorladı.
00:32
They were screaming with laughter.
8
20590
1950
Bağıra çağıra gülüyorlardı.
00:34
I did not know what they were
laughing at, but I wanted in.
laughing at, but I wanted in.
9
22540
4227
Neye güldüklerini bilmiyordum
ama onlara katılmak istiyordum.
ama onlara katılmak istiyordum.
00:38
I wanted to be part of that,
10
26767
1704
Bunun bir parçası olmak istedim
00:40
and I kind of sat around at the edge
going, "Hoo hoo!" (Laughter)
going, "Hoo hoo!" (Laughter)
11
28471
3099
ve köşede oturup şu
sesi çıkardım "Hoo Hoo!"
sesi çıkardım "Hoo Hoo!"
(Kahkahalar)
00:43
Now, incidentally,
what they were laughing at
what they were laughing at
12
31570
3439
Neye güldüklerini tesadüfen öğrendim.
00:47
was a song which people used to sing,
13
35009
2600
İnsanların o zamanlar söyledikleri,
00:49
which was based around
signs in toilets on trains
signs in toilets on trains
14
37609
3646
tuvaletler ve trenlerde
ne yapıp yapamayacağınızı söyleyen
ne yapıp yapamayacağınızı söyleyen
00:53
telling you what you could
and could not do
and could not do
15
41255
2995
uyarı levhaları hakkındaki
bir şarkıya gülüyorlardı.
bir şarkıya gülüyorlardı.
00:56
in toilets on trains.
16
44250
1440
00:57
And the thing you have to remember
about the English is, of course,
about the English is, of course,
17
45690
3203
İngilizler hakkında hatırlamanız
gereken bir şey varsa,
gereken bir şey varsa,
01:00
we do have an immensely
sophisticated sense of humor.
sophisticated sense of humor.
18
48893
2723
o da bizim çok sofistike bir
mizah anlayışımız olduğudur.
mizah anlayışımız olduğudur.
01:03
(Laughter)
19
51616
1159
(Kahkahalar)
01:04
At the time, though, I didn't
understand anything of that.
understand anything of that.
20
52775
2733
O zamanlar tabii ki
hiçbir kısmını anlamıyordum.
hiçbir kısmını anlamıyordum.
01:07
I just cared about the laughter,
21
55508
1559
Sadece kahkahayı önemsiyordum
01:09
and actually, as a neuroscientist,
I've come to care about it again.
I've come to care about it again.
22
57067
3352
ve aslında bir nörobilimci olarak
yine ona önem vermeye başladım.
yine ona önem vermeye başladım.
01:12
And it is a really weird thing to do.
23
60419
2757
Bu gerçekten garip bir davranış.
01:15
What I'm going to do now
is just play some examples
is just play some examples
24
63176
2417
Şimdi size birkaç kahkaha
örneği göstereceğim.
örneği göstereceğim.
01:17
of real human beings laughing,
25
65593
1551
İnsanların çıkardıkları sesleri, bu
seslerin ne kadar garip olabileceğini
seslerin ne kadar garip olabileceğini
01:19
and I want you think about the sound
people make and how odd that can be,
people make and how odd that can be,
26
67144
3483
ve kahkahanın ses olarak ne
kadar ilkel olduğunu düşünün.
kadar ilkel olduğunu düşünün.
01:22
and in fact how primitive
laughter is as a sound.
laughter is as a sound.
27
70627
2577
Konuşmadan daha çok
bir hayvan çağrısı gibi.
bir hayvan çağrısı gibi.
01:25
It's much more like an animal call
than it is like speech.
than it is like speech.
28
73204
2809
Sizler için birkaç kahkahamız var.
01:28
So here we've got some laughter for you.
The first one is pretty joyful.
The first one is pretty joyful.
29
76013
3474
İlki oldukça neşeli.
(Ses: Gülme sesi)
01:31
(Audio: Laughing)
30
79487
13655
Şimdi bir sonraki adam,
nefes almasına ihtiyacım var.
nefes almasına ihtiyacım var.
01:47
Now this next guy, I need him to breathe.
31
95406
2675
01:50
There's a point in there
where I'm just, like,
where I'm just, like,
32
98081
2152
Öyle bir an geliyor ki,
kendi kendime
kendi kendime
biraz nefes almalısın arkadaşım diyorum,
01:52
you've got to get some air in there, mate,
33
100233
2022
01:54
because he just sounds
like he's breathing out.
like he's breathing out.
34
102255
2205
çünkü nefesi kesiliyormuş gibi geliyor.
01:56
(Audio: Laughing)
35
104460
8727
(Ses: Gülme sesi)
02:05
This hasn't been edited; this is him.
36
113187
2995
Kaydın üzerinde oynanmadı; bu o.
02:08
(Audio: Laughing)
(Laughter)
(Laughter)
37
116182
6362
(Ses: Gülme sesi)
(Kahkahalar)
(Kahkahalar)
02:14
And finally we have --
this is a human female laughing.
this is a human female laughing.
38
122544
3739
Son olarak elimizde
bir kadının gülüşü var.
bir kadının gülüşü var.
02:18
And laughter can take us to some pretty
odd places in terms of making noises.
odd places in terms of making noises.
39
126283
4063
Konu ses çıkarmak olunca kahkaha
bizi bayağı garip yerlere götürebilir.
bizi bayağı garip yerlere götürebilir.
02:22
(Audio: Laughing)
40
130346
8789
(Ses: Gülme sesi)
Kadın aslında Fransızca
"Aman Allah'ım, bu da ne?" diyor.
"Aman Allah'ım, bu da ne?" diyor.
02:41
She actually says, "Oh my God,
what is that?" in French.
what is that?" in French.
41
149953
2660
02:44
We're all kind of with her.
I have no idea.
I have no idea.
42
152613
3566
Biz de her türlü onunlayız.
Bir fikrim yok.
Bir fikrim yok.
02:48
Now, to understand laughter,
you have to look at a part of the body
you have to look at a part of the body
43
156179
3427
Şimdi kahkahayı anlamak için vücudun,
psikologların ve nörobilimcilerin çok
bakmadıkları bir kısmına odaklanmalısınız:
bakmadıkları bir kısmına odaklanmalısınız:
02:51
that psychologists and neuroscientists
don't normally spend much time looking at,
don't normally spend much time looking at,
44
159606
3824
Kaburgalar.
02:55
which is the ribcage,
45
163430
1065
Kulağa çok da ilgi çekici gelmiyor
02:56
and it doesn't seem terribly exciting,
46
164495
1816
ama aslında hepiniz her an
kaburgalarınızı kullanıyorsunuz.
kaburgalarınızı kullanıyorsunuz.
02:58
but actually you're all using
your ribcage all the time.
your ribcage all the time.
47
166311
2679
Hepinizin şu an
kaburgalarınızla yaptığınız şey
kaburgalarınızla yaptığınız şey
03:00
What you're all doing
at the moment with your ribcage,
at the moment with your ribcage,
48
168990
2583
-yapmayı bırakmayın- nefes almak.
03:03
and don't stop doing it, is breathing.
49
171573
1840
Kaburgalar arası kaslarınızı kullanarak
03:05
So you use the intercostal muscles,
the muscles between your ribs,
the muscles between your ribs,
50
173413
3150
ve kaburgalarınızı gevşetip sıkarak,
03:08
to bring air in and out of your lungs
51
176563
1777
akciğerlerinize hava alıp verirsiniz.
03:10
just by expanding
and contracting your ribcage,
and contracting your ribcage,
52
178340
2190
Eğer ben göğüs kafesinizin
etrafına bir şerit koysaydım
etrafına bir şerit koysaydım
03:12
and if I was to put a strap
around the outside of your chest
around the outside of your chest
53
180530
2878
ve hareketi gözlemleseydim,
03:15
called a breath belt, and just look
at that movement,
at that movement,
54
183408
2570
gördüğünüz bu nazik sinüsoidal
hareket nefes almak olurdu.
hareket nefes almak olurdu.
03:17
you see a rather gentle sinusoidal
movement, so that's breathing.
movement, so that's breathing.
55
185978
3154
Hepiniz yapıyorsunuz.
Sakın bırakmayın.
Sakın bırakmayın.
03:21
You're all doing it. Don't stop.
56
189132
1578
Konuşmaya başladığınız anda,
03:22
As soon as you start talking,
57
190710
1394
nefesinizi çok farklı
kullanmaya başlarsınız.
kullanmaya başlarsınız.
03:24
you start using your breathing
completely differently.
completely differently.
58
192104
2627
Yani benim yaptığım şey
daha çok bunun gibi.
daha çok bunun gibi.
03:26
So what I'm doing now is you see
something much more like this.
something much more like this.
59
194731
2947
Konuşurken havayı dışarı vermek için
çok ince kaburga
çok ince kaburga
03:29
In talking, you use very fine
movements of the ribcage
movements of the ribcage
60
197678
2593
hareketleri kullanırsınız --
03:32
to squeeze the air out --
61
200271
1380
aslında biz bunu yapabilen tek hayvanız.
03:33
and in fact, we're the only animals
that can do this.
that can do this.
62
201651
2489
Konuşabilmemizin nedeni bu.
03:36
It's why we can talk at all.
63
204140
1541
Şimdi, konuşmanın ve nefes
almanın ortak bir düşmanı var
almanın ortak bir düşmanı var
03:37
Now, both talking and breathing
has a mortal enemy,
has a mortal enemy,
64
205681
3162
03:40
and that enemy is laughter,
65
208843
2366
ve o düşman kahkaha.
Çünkü biz gülerken olan şey,
03:43
because what happens when you laugh
66
211209
2449
aynı kasların düzenli olarak kasılması.
03:45
is those same muscles
start to contract very regularly,
start to contract very regularly,
67
213658
3301
03:48
and you get this very marked
sort of zig-zagging,
sort of zig-zagging,
68
216959
2418
Bir zikzak hâlinde olan bu durum,
03:51
and that's just squeezing
the air out of you.
the air out of you.
69
219377
2183
havayı dışarı atmamızı sağlar.
03:53
It literally is that basic a way
of making a sound.
of making a sound.
70
221560
2467
Bu gerçekten ses çıkarmanın
çok basit bir yolu.
çok basit bir yolu.
Birinin üzerine basıyor olabilirsiniz
ve bu aynı etkiyi verir.
ve bu aynı etkiyi verir.
03:56
You could be stamping on somebody,
it's having the same effect.
it's having the same effect.
71
224027
2996
Havayı dışarı çıkarırsınız
03:59
You're just squeezing air out,
72
227023
1484
ve bu her kasılma size
bir ses verir: "Ha!"
bir ses verir: "Ha!"
04:00
and each of those contractions --
Ha! -- gives you a sound.
Ha! -- gives you a sound.
73
228507
2833
Bu kasılmalar birlikte hareket
ederler ve spazmlar olur
ederler ve spazmlar olur
04:03
And as the contractions run together,
you can get these spasms,
you can get these spasms,
74
231340
2963
04:06
and that's when you start getting
these -- (Wheezing) -- things happening.
these -- (Wheezing) -- things happening.
75
234303
3780
ve işte o anda --(Hırıltı)-- bu olur.
Bu konuda çok iyiyimdir.
04:10
I'm brilliant at this. (Laughter)
76
238083
3494
(Kahkahalar)
04:13
Now, in terms of the science of laughter,
there isn't very much,
there isn't very much,
77
241577
4225
Kahkahanın bilimine gelince,
ortada pek bir şey olmasa da,
ortada pek bir şey olmasa da,
04:17
but it does turn out that pretty much
everything we think we know
everything we think we know
78
245802
3048
kahkaha ile ilgili bildiğimizi
sandığımız her şeyin
sandığımız her şeyin
04:20
about laughter is wrong.
79
248850
2192
yanlış olduğunu anlarız.
04:23
So it's not at all unusual, for example,
to hear people to say
to hear people to say
80
251042
2956
İnsanların gülen tek canlı
olduğunun söylenildiğini duymak
olduğunun söylenildiğini duymak
04:25
humans are the only animals that laugh.
81
253998
2003
hiç de nadir değil.
Nietzsche böyle düşünüyordu.
04:28
Nietzsche thought that humans
are the only animals that laugh.
are the only animals that laugh.
82
256001
2933
Aslında memeliler arasında
kahkahaya rastlayabiliriz.
kahkahaya rastlayabiliriz.
04:30
In fact, you find laughter
throughout the mammals.
throughout the mammals.
83
258934
2453
Bu primatlarda sıklıkla gözlemlenmiştir
04:33
It's been well-described
and well-observed in primates,
and well-observed in primates,
84
261387
2586
ve farelerde de görebilirsiniz.
04:35
but you also see it in rats,
85
263973
1404
Nerede bulursanız bulun
04:37
and wherever you find it --
86
265377
1306
04:38
humans, primates, rats --
87
266683
2106
insanlar, primatlar, fareler --
04:40
you find it associated
with things like tickling.
with things like tickling.
88
268789
3019
hep gıdıklama ile bağdaştırılan
şeylerde bulursunuz.
şeylerde bulursunuz.
04:43
That's the same for humans.
89
271808
3088
İnsanlar için de bu aynıdır.
04:46
You find it associated with play,
and all mammals play.
and all mammals play.
90
274896
4667
Oyun ile alakalı şeylerdedir
ve tüm memeliler oynar.
ve tüm memeliler oynar.
04:51
And wherever you find it,
it's associated with interactions.
it's associated with interactions.
91
279563
3994
Nerede bulursanız bulun,
etkileşimlerle alakalıdır.
etkileşimlerle alakalıdır.
04:55
So Robert Provine, who has done
a lot of work on this,
a lot of work on this,
92
283557
2590
Bunun üzerinde çok çalışmış
olan Robert Provine,
olan Robert Provine,
04:58
has pointed out that you are 30 times
more likely to laugh
more likely to laugh
93
286147
4840
birinin yanındayken gülmemizin,
yalnız olduğumuz zamana göre
30 kez daha olası olduğunu
30 kez daha olası olduğunu
05:02
if you are with somebody else
than if you're on your own,
than if you're on your own,
94
290987
3366
ve en çok kahkahayı bulduğumuz yerin
05:06
and where you find most laughter
95
294353
1904
05:08
is in social interactions
like conversation.
like conversation.
96
296257
2727
konuşma gibi sosyal etkileşimler
olduğunu söyler.
olduğunu söyler.
Eğer insanlara, "Ne zaman gülersiniz?"
diye sorarsanız,
diye sorarsanız,
05:10
So if you ask human beings,
"When do you laugh?"
"When do you laugh?"
97
298984
2242
05:13
they'll talk about comedy and they'll talk
about humor and they'll talk about jokes.
about humor and they'll talk about jokes.
98
301226
3951
komedi, mizah ve şakalardan bahsederler.
Ne zaman güldüklerini incelerseniz,
arkadaşlarıylayken gülerler.
arkadaşlarıylayken gülerler.
05:17
If you look at when they laugh,
they're laughing with their friends.
they're laughing with their friends.
99
305177
3199
05:20
And when we laugh with people, we're
hardly ever actually laughing at jokes.
hardly ever actually laughing at jokes.
100
308376
3587
İnsanlarla güldüğümüzde aslında
çok nadir şakalara gülüyor oluruz.
çok nadir şakalara gülüyor oluruz.
05:23
You are laughing to show people
that you understand them,
that you understand them,
101
311963
2663
Onları anladığınızı
göstermek için gülersiniz,
göstermek için gülersiniz,
05:26
that you agree with them, that you're
part of the same group as them.
part of the same group as them.
102
314626
3248
onlara katıldığınızı, onlarla
aynı grupta olduğunuzu.
aynı grupta olduğunuzu.
Onlardan hoşlandığınızı gösterirsiniz.
05:29
You're laughing to show
that you like them.
that you like them.
103
317874
1999
Ya da onları sevdiğinizi.
05:31
You might even love them.
104
319873
1205
Bunların hepsini
onlarla konuşurken yaparsınız
onlarla konuşurken yaparsınız
05:33
You're doing all that at the same time
as talking to them,
as talking to them,
105
321078
2710
ve kahkaha bu duygusal işlerin
çoğunu sizin için yapar.
çoğunu sizin için yapar.
05:35
and the laughter is doing a lot
of that emotional work for you.
of that emotional work for you.
106
323788
3020
Bu resimlerde gördüğünüz gibi,
05:38
Something that Robert Provine
has pointed out, as you can see here,
has pointed out, as you can see here,
107
326808
3178
baştaki kahkahalara gülmemizin nedeni
05:41
and the reason why we were laughing
108
329986
1679
ve ailem ile birlikte gülmemin nedeni,
05:43
when we heard those
funny laughs at the start,
funny laughs at the start,
109
331665
2141
Robert Provine'ın da dediği gibi,
05:45
and why I was laughing
when I found my parents laughing,
when I found my parents laughing,
110
333806
2705
kahkahanın davranış yoluyla bulaşan
kocaman bir etki olması.
kocaman bir etki olması.
05:48
is that it's an enormously
behaviorally contagious effect.
behaviorally contagious effect.
111
336511
2835
Kahkahayı başka birinden kapabilirsiniz
05:51
You can catch laughter from somebody else,
112
339346
2094
ve o kişiyi tanıyorsanız onlardan
kahkaha kapmanız daha olası.
kahkaha kapmanız daha olası.
05:53
and you are more likely to catch laughter
off somebody else if you know them.
off somebody else if you know them.
113
341440
3659
Yani kahkaha hâlâ bu
sosyal bağlamdan etkileniyor.
sosyal bağlamdan etkileniyor.
05:57
So it's still modulated
by this social context.
by this social context.
114
345099
2259
Mizahı bir kenara bırakıp
05:59
You have to put humor to one side
115
347358
1588
kahkahanın sosyal anlamını düşünmelisiniz
06:00
and think about the social
meaning of laughter
meaning of laughter
116
348946
2221
çünkü kökeni orada yatıyor.
06:03
because that's where its origins lie.
117
351167
2088
Şimdi, oldukça ilgimi çeken
bir başka konu da kahkaha türleri.
bir başka konu da kahkaha türleri.
06:05
Now, something I've got very interested in
is different kinds of laughter,
is different kinds of laughter,
118
353255
4180
06:09
and we have some neurobiological evidence
about how human beings vocalize
about how human beings vocalize
119
357435
4713
İnsanların nasıl ses çıkardıklarına dair
elimizdeki nörobiyolojik kanıtlar,
elimizdeki nörobiyolojik kanıtlar,
06:14
that suggests there might be
two kinds of laughs that we have.
two kinds of laughs that we have.
120
362148
4133
kahkahamızın iki çeşit
olabileceğine işaret ediyor.
olabileceğine işaret ediyor.
06:18
So it seems possible that the neurobiology
for helpless, involuntary laughter,
for helpless, involuntary laughter,
121
366281
4946
Yani, ailemin o şarkıya güldüğü gibi
06:23
like my parents lying on the floor
screaming about a silly song,
screaming about a silly song,
122
371227
3204
çaresiz ve istemsiz olan
kahkahanın nörobiyolojisinin,
kahkahanın nörobiyolojisinin,
06:26
might have a different basis to it
than some of that more polite
than some of that more polite
123
374431
3034
kibar ve sosyal olan, çok da kötü olmayan
06:29
social laughter that you encounter,
which isn't horrible laughter,
which isn't horrible laughter,
124
377465
3166
ama birinin sizinle
etkileşiminin bir parçası olarak
etkileşiminin bir parçası olarak
06:32
but it's behavior somebody is doing
as part of their communicative act to you,
as part of their communicative act to you,
125
380631
4318
ve isteyerek attığı kahkahadan
06:36
part of their interaction with you;
they are choosing to do this.
they are choosing to do this.
126
384949
3101
daha farklı bir temeli olması
muhtemel görünüyor.
muhtemel görünüyor.
06:40
In our evolution, we have developed
two different ways of vocalizing.
two different ways of vocalizing.
127
388050
3389
Evrimimiz boyunca iki farklı
ses çıkarma yolu geliştirdik.
ses çıkarma yolu geliştirdik.
Şu an yaptığım gibi
daha istemli seslere kıyasla
daha istemli seslere kıyasla
06:43
Involuntary vocalizations
are part of an older system
are part of an older system
128
391439
2917
06:46
than the more voluntary vocalizations
like the speech I'm doing now.
like the speech I'm doing now.
129
394356
3203
istemsiz sesler daha
eski bir sistemin parçası.
eski bir sistemin parçası.
06:49
So we might imagine that laughter
might actually have two different roots.
might actually have two different roots.
130
397559
3481
Yani kahkahanın iki farklı kökeni
olduğunu tasavvur edebiliriz.
olduğunu tasavvur edebiliriz.
Bu konuyu daha ayrıntılı inceliyordum.
06:53
So I've been looking at this
in more detail.
in more detail.
131
401040
2048
06:55
To do this, we've had to make
recordings of people laughing,
recordings of people laughing,
132
403088
3223
Bunu yapmak için insanların
kahkahalarını kaydetmemiz gerekiyordu.
kahkahalarını kaydetmemiz gerekiyordu.
Bunun için de onları güldürmek için
ne gerekiyorsa yapmamız.
ne gerekiyorsa yapmamız.
06:58
and we've had to do whatever it takes
to make people laugh,
to make people laugh,
133
406311
2777
07:01
and we got those same people
to produce more posed, social laughter.
to produce more posed, social laughter.
134
409088
3209
Aynı insanlardan daha yapmacık
ve sosyal kahkahalar da aldık.
ve sosyal kahkahalar da aldık.
Arkadaşınızın bir şaka yaptığını
07:04
So imagine your friend told a joke,
135
412297
1668
ve o şakaya çok komik olduğu için değil de
07:05
and you're laughing because
you like your friend,
you like your friend,
136
413965
2288
arkadaşınızı sevdiğiniz için
güldüğünüzü düşünün.
güldüğünüzü düşünün.
07:08
but not really because
the joke's all that.
the joke's all that.
137
416253
2008
07:10
So I'm going to play you
a couple of those.
a couple of those.
138
418261
2093
Şimdi size o kayıtlardan
bazılarını çalacağım.
bazılarını çalacağım.
07:12
I want you to tell me if you think
this laughter is real laughter,
this laughter is real laughter,
139
420354
3153
Duyduğunuz kahkahanın gerçek mi
sahte mi olduğunu söylemenizi istiyorum.
sahte mi olduğunu söylemenizi istiyorum.
07:15
or if you think it's posed.
140
423507
1299
Yani kahkaha istemli mi,
yoksa istemsiz mi?
yoksa istemsiz mi?
07:16
So is this involuntary laughter
or more voluntary laughter?
or more voluntary laughter?
141
424806
2936
07:19
(Audio: Laughing)
142
427742
4880
(Ses: Kahkaha sesi)
07:24
What does that sound like to you?
143
432622
1615
Bu kulağa nasıl geliyor?
Seyirciler: Sahte.
SS: Sahte mi? Sahte.
SS: Sahte mi? Sahte.
07:26
Audience: Posed.
Sophie Scott: Posed? Posed.
Sophie Scott: Posed? Posed.
144
434237
2073
Peki ya bu?
07:28
How about this one?
145
436310
1509
(Ses: Kahkaha sesi)
07:29
(Audio: Laughing)
146
437819
4551
07:34
(Laughter)
147
442370
1432
(Kahkahalar)
07:35
I'm the best.
148
443802
1416
Ben bir numarayım.
07:37
(Laughter) (Applause)
149
445218
2639
(Kahkahalar) (Alkışlar)
07:39
Not really.
150
447857
1736
Aslında değil.
07:41
No, that was helpless laughter,
151
449593
2250
Hayır, bu çaresiz kahkahaydı,
07:43
and in fact, to record that,
all they had to do was record me
all they had to do was record me
152
451843
3275
hatta bunu kaydetmek için
tek yapmam gereken,
tek yapmam gereken,
07:47
watching one of my friends listening to
something I knew she wanted to laugh at,
something I knew she wanted to laugh at,
153
455118
3777
onun gülmek istediğini bildiğim
bir şeyi dinlerken
bir şeyi dinlerken
07:50
and I just started doing this.
154
458895
1470
arkadaşımı izlememdi.
Buradan anlıyoruz ki insanlar,
07:52
What you find is that people
are good at telling the difference
are good at telling the difference
155
460365
3217
gerçek ve sahte kahkahayı
ayırt edebiliyor.
ayırt edebiliyor.
07:55
between real and posed laughter.
156
463582
1545
Görülüyor ki, bize göre
ikisi çok farklı şeyler.
ikisi çok farklı şeyler.
07:57
They seem to be different things to us.
157
465127
1914
İlginçtir ki, benzer bir olay
şempanzeler arasında görülür.
şempanzeler arasında görülür.
07:59
Interestingly, you see something
quite similar with chimpanzees.
quite similar with chimpanzees.
158
467041
3032
Şempanzeler gıdıklandıklarında farklı
08:02
Chimpanzees laugh differently
if they're being tickled
if they're being tickled
159
470073
2548
birbirleriyle oynarken farklı gülerler.
08:04
than if they're playing with each other,
160
472621
1969
Biz de burada böyle bir şey
görüyor olabiliriz.
görüyor olabiliriz.
08:06
and we might be seeing
something like that here,
something like that here,
161
474590
2262
İstemsiz ve gıdıklanırkenki kahkahanın
sosyal kahkahadan farklı olması.
sosyal kahkahadan farklı olması.
08:08
involuntary laughter, tickling laughter,
being different from social laughter.
being different from social laughter.
162
476852
3694
İkisi işitsel olarak çok farklı.
Gerçek kahkahalar daha uzun.
Perdeleri daha yüksek.
Perdeleri daha yüksek.
08:12
They're acoustically very different.
163
480546
1741
08:14
The real laughs are longer.
They're higher in pitch.
They're higher in pitch.
164
482287
2492
Çok gülmeye başladığınızda,
08:16
When you start laughing hard,
165
484779
1419
normalde isteyerek yapabileceğinizden
çok daha yüksek bir basınç ile
çok daha yüksek bir basınç ile
08:18
you start squeezing air out
from your lungs
from your lungs
166
486198
2053
08:20
under much higher pressures
than you could ever produce voluntarily.
than you could ever produce voluntarily.
167
488251
3191
akciğerlerinizden hava çıkarırsınız.
Örneğin, sesimin perdesini şarkı
söylemek için o kadar inceltemezdim.
söylemek için o kadar inceltemezdim.
08:23
For example, I could never
pitch my voice that high to sing.
pitch my voice that high to sing.
168
491442
2922
Ayrıca kasılmalar olur
ve garip ıslık sesleri çıkarırsınız.
ve garip ıslık sesleri çıkarırsınız.
08:26
Also, you start to get these sort of
contractions and weird whistling sounds,
contractions and weird whistling sounds,
169
494364
3668
Bunların hepsi gerçek gülüşün
çok kolay anlaşıldığını
çok kolay anlaşıldığını
08:30
all of which mean that real laughter
is extremely easy,
is extremely easy,
170
498032
2766
ya da kolay anlaşılır
hissedildiğini gösterir.
hissedildiğini gösterir.
08:32
or feels extremely easy to spot.
171
500798
2072
08:34
In contrast, posed laughter,
we might think it sounds a bit fake.
we might think it sounds a bit fake.
172
502870
5082
Aksine yapmacık kahkahanın
kulağa sahte geldiğini düşünürüz.
kulağa sahte geldiğini düşünürüz.
08:39
Actually, it's not, it's actually
an important social cue.
an important social cue.
173
507952
2740
Aslında değil, o önemli bir sosyal işaret.
08:42
We use it a lot, we're choosing
to laugh in a lot of situations,
to laugh in a lot of situations,
174
510692
3077
Onu çok kullanıyoruz,
bazı durumlarda gülmeyi seçiyoruz
bazı durumlarda gülmeyi seçiyoruz
ve bu kendi hâlinde bir şey gibi duruyor.
08:45
and it seems to be its own thing.
175
513769
1613
08:47
So, for example, you find
nasality in posed laughter,
nasality in posed laughter,
176
515382
2787
Örneğin, yapmacık kahkahada
genizden okunma vardır,
genizden okunma vardır,
08:50
that kind of "ha ha ha ha ha" sound
177
518169
2107
bir çeşit "ha ha ha ha ha" sesi.
08:52
that you never get, you could not do,
if you were laughing involuntarily.
if you were laughing involuntarily.
178
520276
3447
Eğer istemsiz gülüyor olsaydınız,
o sesi elde edemezdiniz.
o sesi elde edemezdiniz.
08:55
So they do seem to be genuinely
these two different sorts of things.
these two different sorts of things.
179
523723
3232
İkisi gerçekten de çok farklı şeyler.
Beynin kahkaha duyunca nasıl
tepki verdiğini anlamak için
tepki verdiğini anlamak için
08:58
We took it into the scanner
to see how brains respond
to see how brains respond
180
526955
2550
tarama cihazı kullandık.
09:01
when you hear laughter.
181
529505
1212
Bu, bu çok sıkıcı bir deney.
09:02
And when you do this,
this is a really boring experiment.
this is a really boring experiment.
182
530717
2668
Sadece insanlara gerçek ve
sahte kahkahalar dinlettik.
sahte kahkahalar dinlettik.
09:05
We just played people
real and posed laughs.
real and posed laughs.
183
533385
2045
Onlara kahkaha üzerinde bir
çalışma olduğunu söylemedik.
çalışma olduğunu söylemedik.
09:07
We didn't tell them
it was a study on laughter.
it was a study on laughter.
184
535430
2204
Dikkatlerini dağıtmak için
araya başka sesler de koyduk
araya başka sesler de koyduk
09:09
We put other sounds in there
to distract them,
to distract them,
185
537634
2199
09:11
and all they're doing
is lying listening to sounds.
is lying listening to sounds.
186
539833
2387
ve tek yaptıkları yatıp
bu kayıtları dinlemek oldu.
bu kayıtları dinlemek oldu.
09:14
We don't tell them to do anything.
187
542220
1643
Herhangi bir şey yapmalarını söylemedik.
09:15
Nonetheless, when you hear real laughter
and when you hear posed laughter,
and when you hear posed laughter,
188
543863
3474
Yine de, gerçek ve yapmacık
kahkaha duyduğunuzda
kahkaha duyduğunuzda
09:19
the brains are responding
completely differently,
completely differently,
189
547337
2417
beyin tamamen farklı cevap verir.
09:21
significantly differently.
190
549754
1432
önemli derecede farklı.
09:23
What you see in the regions in blue,
which lies in auditory cortex,
which lies in auditory cortex,
191
551186
3548
Mavi bölgelerde gördüğünüz,
işitme korteksinde yer alır,
işitme korteksinde yer alır,
09:26
are the brain areas that respond
more to the real laughs,
more to the real laughs,
192
554734
2689
beynin gerçek kahkahaya daha
çok cevap veren kısımları.
çok cevap veren kısımları.
09:29
and what seems to be the case,
193
557423
1441
Öyle anlaşılıyor ki,
09:30
when you hear somebody
laughing involuntarily,
laughing involuntarily,
194
558864
2157
istemsizce gülen birini duyduğunuzda
09:33
you hear sounds you would never
hear in any other context.
hear in any other context.
195
561021
2727
başka bir durumda duymayacağınız
sesler duyuyorsunuz.
sesler duyuyorsunuz.
09:35
It's very unambiguous,
196
563748
1086
Bu çok belirli
09:36
and it seems to be associated
with greater auditory processing
with greater auditory processing
197
564834
3070
ve öyle görünüyor ki,
bu özgün sesler daha büyük bir
bu özgün sesler daha büyük bir
işitsel işlemeden geçiyorlar.
09:39
of these novel sounds.
198
567904
1370
09:41
In contrast, when you hear somebody
laughing in a posed way,
laughing in a posed way,
199
569274
3809
Aksine yapmacık bir kahkaha duyduğunuzda,
09:45
what you see are these regions in pink,
200
573083
2042
zihinleştirme ile alakalı olan
pembe bölgeler cevap verir,
pembe bölgeler cevap verir,
09:47
which are occupying brain areas
associated with mentalizing,
associated with mentalizing,
201
575125
2879
yani başkalarının ne
düşündüklerini düşünme.
düşündüklerini düşünme.
09:50
thinking about what
somebody else is thinking.
somebody else is thinking.
202
578004
2155
09:52
And I think what that means is,
203
580159
1540
Bence bu şu anlama geliyor:
09:53
even if you're having your brain scanned,
which is completely boring
which is completely boring
204
581699
3197
Beyniniz taranıyor olsa bile,
ki bu tamamen sıkıcı bir şey,
ki bu tamamen sıkıcı bir şey,
hiç ilgi çekici de değil,
09:56
and not very interesting,
205
584896
1200
09:58
when you hear somebody going,
"A ha ha ha ha ha,"
"A ha ha ha ha ha,"
206
586096
2333
birinin "A ha ha ha ha ha"
diye güldüğünü duyunca,
diye güldüğünü duyunca,
10:00
you're trying to work out
why they're laughing.
why they're laughing.
207
588429
2196
neden güldüklerini
anlamaya çalışıyorsunuz.
anlamaya çalışıyorsunuz.
10:02
Laughter is always meaningful.
208
590625
1445
Kahkaha her zaman anlamlıdır.
10:04
You are always trying
to understand it in context,
to understand it in context,
209
592070
2340
Her zaman bağlamını anlamaya çalışırsınız.
10:06
even if, as far as you are concerned,
at that point in time,
at that point in time,
210
594410
2866
O anda bildiğiniz kadarıyla,
sizinle hiçbir alakası olmasa bile
10:09
it has not necessarily
anything to do with you,
anything to do with you,
211
597276
2187
hâlâ o insanların neden güldüklerini
anlamak istersiniz.
anlamak istersiniz.
10:11
you still want to know
why those people are laughing.
why those people are laughing.
212
599463
2672
Farklı yaşlardaki insanların,
gerçek ve sahte kahkahaları
gerçek ve sahte kahkahaları
10:14
Now, we've had the opportunity to look
at how people hear real and posed laughter
at how people hear real and posed laughter
213
602135
3866
nasıl duyduklarını inceleme şansımız oldu.
10:18
across the age range.
214
606001
1063
Bu, Royal Society ile birlikte
yürüttüğümüz çevrim içi bir deneydi
yürüttüğümüz çevrim içi bir deneydi
10:19
So this is an online experiment
we ran with the Royal Society,
we ran with the Royal Society,
215
607064
2931
ve bu deneyde insanlara iki soru sorduk.
10:21
and here we just asked people
two questions.
two questions.
216
609995
2104
Birkaç kahkaha dinlediler
10:24
First of all, they heard some laughs,
217
612099
1828
ve bunların ne kadar gerçek veya
yapmacık olduklarını söylediler.
yapmacık olduklarını söylediler.
10:25
and they had to say, how real
or posed do these laughs sound?
or posed do these laughs sound?
218
613927
3019
Gerçek kahkahalar kırmızı,
yapmacık olanlar ise mavi.
yapmacık olanlar ise mavi.
10:28
The real laughs are shown in red
and the posed laughs are shown in blue.
and the posed laughs are shown in blue.
219
616946
3457
Hızlı bir artış görüyorsunuz.
10:32
What you see is there is a rapid onset.
220
620403
1897
Yaşlandıkça gerçek kahkahayı
anlamakta daha iyi oluyorsunuz.
anlamakta daha iyi oluyorsunuz.
10:34
As you get older, you get better
and better at spotting real laughter.
and better at spotting real laughter.
221
622300
3352
10:37
So six-year-olds are at chance,
they can't really hear the difference.
they can't really hear the difference.
222
625652
3325
Yani 6 yaşındakiler farkı
çok anlayamıyorlar.
çok anlayamıyorlar.
Yaşlandıkça daha iyi oluyorsunuz,
10:40
By the time you are older, you get better,
223
628977
2152
10:43
but interestingly, you do not hit
peak performance in this dataset
peak performance in this dataset
224
631129
3622
ama garip bir şekilde bu veri setindeki
zirve performansı yakalamanız,
zirve performansı yakalamanız,
10:46
until you are in your
late 30s and early 40s.
late 30s and early 40s.
225
634751
3531
30'lu yaşların sonunu ve
40'lı yaşların başını buluyor.
40'lı yaşların başını buluyor.
10:50
You don't understand laughter fully
by the time you hit puberty.
by the time you hit puberty.
226
638282
3041
Ergenliğe girdiğinizde kahkahayı
tam olarak anlayamıyorsunuz.
tam olarak anlayamıyorsunuz.
10:53
You don't understand laughter fully
by the time your brain has matured
by the time your brain has matured
227
641323
3297
Gençlik yıllarınızın sonunda
beyniniz olgunlaştığında,
beyniniz olgunlaştığında,
tam olarak kahkahayı anlamıyorsunuz.
10:56
at the end of your teens.
228
644620
1394
10:58
You're learning about laughter
throughout your entire early adult life.
throughout your entire early adult life.
229
646014
3798
Bütün erken yetişkinlik zamanınızda
kahkahayı öğreniyorsunuz.
kahkahayı öğreniyorsunuz.
11:01
If we turn the question around and now say
not, what does the laughter sound like
not, what does the laughter sound like
230
649812
3802
Eğer soruyu değiştirir
ve kahkahanın sesinin,
ve kahkahanın sesinin,
gerçek mi yapmacık mı
olduğunu değil de,
olduğunu değil de,
11:05
in terms of being real
or posed, but we say,
or posed, but we say,
231
653614
2052
bu kahkahanın sizi
gülmeye ne kadar ittiğini,
gülmeye ne kadar ittiğini,
11:07
how much does this laughter
make you want to laugh,
make you want to laugh,
232
655666
2484
size ne kadar bulaşıcı olduğunu sorarsak
daha farklı bir profil görürüz.
daha farklı bir profil görürüz.
11:10
how contagious is this laughter to you,
we see a different profile.
we see a different profile.
233
658150
3215
Burada, ne kadar genç olursanız,
11:13
And here, the younger you are,
234
661365
1503
11:14
the more you want to join in
when you hear laughter.
when you hear laughter.
235
662868
2434
kahkahaya o kadar katılmak istiyorsunuz.
11:17
Remember me laughing with my parents
when I had no idea what was going on.
when I had no idea what was going on.
236
665302
3493
Neye güldüklerini bilmediğim hâlde
ailemle gülmemi hatırlayın.
ailemle gülmemi hatırlayın.
Gerçekten bunu görebilirsiniz.
11:20
You really can see this.
237
668795
1226
Genç ve yaşlı herkes
11:22
Now everybody, young and old,
238
670021
1395
gerçek kahkahaları yapmacık
olanlardan daha bulaşıcı buluyor
olanlardan daha bulaşıcı buluyor
11:23
finds the real laughs more contagious
than the posed laughs,
than the posed laughs,
239
671416
2845
ama yaşlandıkça hepsi size
daha az bulaşıcı geliyor.
daha az bulaşıcı geliyor.
11:26
but as you get older, it all becomes
less contagious to you.
less contagious to you.
240
674261
2910
11:29
Now, either we're all just becoming
really grumpy as we get older,
really grumpy as we get older,
241
677171
4204
Ya yaşlandıkça hepimiz
daha somurtkan oluyoruz
daha somurtkan oluyoruz
11:33
or it may mean that as you
understand laughter better,
understand laughter better,
242
681375
2929
ya da kahkahayı anlamakta ustalaştıkça,
11:36
and you are getting better at doing that,
243
684304
2089
sizi güldürmek için kahkahayı
duymaktan daha fazlası gerekiyor.
duymaktan daha fazlası gerekiyor.
11:38
you need more than just
hearing people laugh to want to laugh.
hearing people laugh to want to laugh.
244
686393
2946
Sosyal şeylere gerek oluyor.
11:41
You need the social stuff there.
245
689339
2647
11:43
So we've got a very interesting behavior
246
691986
1974
Yani elimizde çok ilginç bir davranış var
11:45
about which a lot of our
lay assumptions are incorrect,
lay assumptions are incorrect,
247
693960
3153
ve bu davranışla ilgili
varsayımlarımızın çoğu yanlış.
varsayımlarımızın çoğu yanlış.
11:49
but I'm coming to see that actually
there's even more to laughter
there's even more to laughter
248
697113
3851
Ama anlıyorum ki, aslında kahkaha
sosyal bir duygu olmaktan
sosyal bir duygu olmaktan
11:52
than it's an important social emotion
we should look at,
we should look at,
249
700964
2731
çok daha fazlası.
11:55
because it turns out
people are phenomenally nuanced
people are phenomenally nuanced
250
703695
2919
Anlaşılıyor ki, kahkahayı
nasıl kullandığımız konusunda
nasıl kullandığımız konusunda
11:58
in terms of how we use laughter.
251
706614
1587
insanlar olarak çok farklıyız.
12:00
There's a really lovely
set of studies coming out
set of studies coming out
252
708201
2284
Robert Levenson'ın çiftlerle boylamsal
bir çalışma yaptığı
bir çalışma yaptığı
12:02
from Robert Levenson's lab in California,
253
710485
2094
Kaliforniya'daki laboratuvarından
12:04
where he's doing
a longitudinal study with couples.
a longitudinal study with couples.
254
712579
2476
gerçekten şahane çalışma setleri çıkıyor.
12:07
He gets married couples,
men and women, into the lab,
men and women, into the lab,
255
715055
2783
Evli çiftleri laboratuvara alıyor
ve onlara konuşmaları için
stresli konular veriyor.
stresli konular veriyor.
12:09
and he gives them
stressful conversations to have
stressful conversations to have
256
717838
2294
12:12
while he wires them up to a polygraph
so he can see them becoming stressed.
so he can see them becoming stressed.
257
720132
3532
Aynı zamanda onları bir poligrafa bağlıyor
ki stresli olduklarını görebilsin.
ki stresli olduklarını görebilsin.
12:15
So you've got the two of them in there,
and he'll say to the husband,
and he'll say to the husband,
258
723664
3235
İkisi de oradayken,
çiftlerden birine sorar:
çiftlerden birine sorar:
"Eşinizin yaptığı ve sizin
sinirinizi bozan bir şey söyleyin."
sinirinizi bozan bir şey söyleyin."
12:18
"Tell me something that your wife does
that irritates you."
that irritates you."
259
726899
2782
12:21
And what you see is immediately --
260
729681
1616
ve o anda görebilirsiniz --
12:23
just run that one through your head
briefly, you and your partner --
briefly, you and your partner --
261
731297
3327
bir düşünün, siz ve eşiniz
onların yerinde olsaydınız --
onların yerinde olsaydınız --
12:26
you can imagine everybody gets a bit
more stressed as soon as that starts.
more stressed as soon as that starts.
262
734624
4148
hayal edebilirsiniz ki herkes
biraz daha stresli bir hâle gelir.
biraz daha stresli bir hâle gelir.
İnsanların daha stresli bir hâle
geldiklerini gözle görebilirsiniz.
geldiklerini gözle görebilirsiniz.
12:30
You can see physically,
people become more stressed.
people become more stressed.
263
738772
2624
12:33
What he finds is that the couples
who manage that feeling of stress
who manage that feeling of stress
264
741396
5782
Levenson bu çalışmasında, kahkaha
ve onun gibi pozitif duygularla
ve onun gibi pozitif duygularla
stres duygusunu yönetebilen çiftlerin,
12:39
with laughter,
positive emotions like laughter,
positive emotions like laughter,
265
747178
3506
anında daha az stresli
olmalarının yanısıra,
olmalarının yanısıra,
12:42
not only immediately become less stressed,
266
750684
3808
gözle görülür bir şekilde
daha iyi hissettiklerini,
daha iyi hissettiklerini,
bu tatsız durumla birlikte
daha iyi başa çıktıklarını,
daha iyi başa çıktıklarını,
12:46
they can see them
physically feeling better,
physically feeling better,
267
754492
2414
12:48
they're dealing with this
unpleasant situation better together,
unpleasant situation better together,
268
756906
3158
ilişkilerinden daha
yüksek tatmin aldıkları
yüksek tatmin aldıkları
12:52
they are also the couples that report
269
760064
1821
ve daha uzun süre birlikte kaldıkları
12:53
high levels of satisfaction
in their relationship
in their relationship
270
761885
2359
bulgusuna ulaşmıştır.
12:56
and they stay together for longer.
271
764244
1671
Yani aslında yakın ilişkilere bakarsanız,
12:57
So in fact, when you look
at close relationships,
at close relationships,
272
765915
2321
kahkaha, insanların birbirlerinin
duygularını nasıl düzenlediklerinin
duygularını nasıl düzenlediklerinin
13:00
laughter is a phenomenally useful index
273
768236
1898
13:02
of how people are regulating
their emotions together.
their emotions together.
274
770134
2473
çok kullanışlı bir göstergesi.
13:04
We're not just emitting it at each other
to show that we like each other,
to show that we like each other,
275
772607
3425
Kahkahayı sadece birbirimizden
hoşlandığımızı göstermek için yaymıyoruz,
hoşlandığımızı göstermek için yaymıyoruz,
13:08
we're making ourselves
feel better together.
feel better together.
276
776032
2055
birlikte daha iyi hissetmemizi sağlıyoruz.
13:10
Now, I don't think this is going
to be limited to romantic relationships.
to be limited to romantic relationships.
277
778087
3451
Bunun sadece romantik ilişkiler
ile sınırlı kalacağını düşünmüyorum.
ile sınırlı kalacağını düşünmüyorum.
13:13
I think this is probably
going to be a characteristic
going to be a characteristic
278
781538
2473
Bence bu, arkadaşlarınızla aranızdaki gibi
yakın duygusal ilişkilerin
bir karakteristiği olacak,
bir karakteristiği olacak,
13:16
of close emotional relationships
such as you might have with friends,
such as you might have with friends,
279
784011
3318
13:19
which explains my next clip,
280
787329
1829
ki bu, sıradaki videomu açıklıyor.
13:21
which is of a YouTube video of some
young men in the former East Germany
young men in the former East Germany
281
789158
3645
Bu, eski Doğu Almanyalı birkaç gencin
13:24
on making a video to promote
their heavy metal band,
their heavy metal band,
282
792803
3506
heavy metal gruplarını
tanıtmak için çektikleri
tanıtmak için çektikleri
13:28
and it's extremely macho,
and the mood is very serious,
and the mood is very serious,
283
796309
2902
oldukça maço ve havası
oldukça ciddi olan bir video.
oldukça ciddi olan bir video.
13:31
and I want you to notice
what happens in terms of laughter
what happens in terms of laughter
284
799211
3112
İşler yolunda gitmeyince
kahkaha açısından neler olduğuna,
kahkaha açısından neler olduğuna,
13:34
when things go wrong
285
802323
1950
ne kadar hızlı olduğuna ve
havayı nasıl değiştirdiğine
havayı nasıl değiştirdiğine
13:36
and how quickly that happens,
and how that changes the mood.
and how that changes the mood.
286
804273
3852
dikkat etmenizi istiyorum.
Üşüyor. Islanmak üzere.
13:41
He's cold. He's about to get wet.
He's got swimming trunks on,
He's got swimming trunks on,
287
809869
3042
Mayosunu giymiş,
elinde havlusu.
elinde havlusu.
13:44
got a towel.
288
812911
3738
Buz.
13:48
Ice.
289
816649
1672
Ne olabilir acaba?
13:50
What might possibly happen?
290
818321
2438
Video başlıyor.
13:54
Video starts.
291
822593
1579
13:57
Serious mood.
292
825663
1899
Hava ciddi.
14:06
And his friends are already laughing.
They are already laughing, hard.
They are already laughing, hard.
293
834744
4505
Arkadaşları gülmeye başladı bile,
çoktan katıla katıla gülüyorlar.
çoktan katıla katıla gülüyorlar.
14:11
He's not laughing yet.
294
839249
1904
O henüz gülmüyor.
14:14
(Laughter)
295
842863
1649
(Kahkahalar)
14:16
He's starting to go now.
296
844512
2211
Gülmeye başlıyor.
14:25
And now they're all off.
297
853461
2057
Şimdi hepsi gitti.
14:27
(Laughter)
298
855518
5038
(Kahkahalar)
Yerlere yatıyorlar.
14:44
They're on the floor.
299
872653
1742
14:46
(Laughter)
300
874395
3622
(Kahkahalar)
14:55
The thing I really like about that
is it's all very serious
is it's all very serious
301
883727
3312
Bu videoyla ilgili sevdiğim şey,
buzun üstüne atlayana
kadar havanın ciddi olması,
kadar havanın ciddi olması,
14:59
until he jumps onto the ice, and
as soon as he doesn't go through the ice,
as soon as he doesn't go through the ice,
302
887039
3725
ama buzu kıramayıp çakılınca,
ortalığı kan da götürmeyince,
ortalığı kan da götürmeyince,
15:02
but also there isn't blood
and bone everywhere,
and bone everywhere,
303
890764
2263
arkadaşlarının gülmeye başlaması.
15:05
his friends start laughing.
304
893027
1573
15:06
And imagine if that had played him out
with him standing there going,
with him standing there going,
305
894600
3392
Hayal edin, orada öylece durup
"Gerçekten, Heinrich,
bence kırıldı." deseydi,
bence kırıldı." deseydi,
15:09
"No seriously, Heinrich,
I think this is broken,"
I think this is broken,"
306
897992
2444
bunu izlemekten hoşlanmazdık.
Bu stresli olurdu.
Bu stresli olurdu.
15:12
we wouldn't enjoy watching that.
That would be stressful.
That would be stressful.
307
900436
2750
Ya da ortalıkta açıkça kırılmış
bir bacakla koşturup gülseydi
bir bacakla koşturup gülseydi
15:15
Or if he was running around
with a visibly broken leg laughing,
with a visibly broken leg laughing,
308
903186
2993
ve arkadaşları "Heinrich, hemen
hastaneye gitmeliyiz," deselerdi,
hastaneye gitmeliyiz," deselerdi,
15:18
and his friends are going, "Heinrich, I
think we need to go to the hospital now,"
think we need to go to the hospital now,"
309
906179
3831
bu da komik olmazdı.
Kahkaha gerçekten işe yarıyor.
Onu acı dolu, utanç verici
ve zor bir durumdan alıp
ve zor bir durumdan alıp
15:22
that also wouldn't be funny.
310
910010
1397
15:23
The fact that the laughter works,
311
911407
1662
15:25
it gets him from a painful,
embarrassing, difficult situation,
embarrassing, difficult situation,
312
913069
2962
komik ve bizim keyif aldığımız
bir duruma götürüyor.
bir duruma götürüyor.
15:28
into a funny situation, into what we're
actually enjoying there,
actually enjoying there,
313
916031
3085
Bence bu gerçekten ilginç bir kullanım
ve aslında her zaman gerçekleşen bir şey.
15:31
and I think that's
a really interesting use,
a really interesting use,
314
919116
2187
Örneğin, buna benzer bir olayın
15:33
and it's actually happening all the time.
315
921303
1978
babamın cenazesinde
olduğunu hatırlayabiliyorum.
olduğunu hatırlayabiliyorum.
15:35
For example, I can remember
something like this happening
something like this happening
316
923281
2691
İç çamaşırlarımızla buzun üzerinde
hoplayıp zıplamıyorduk.
hoplayıp zıplamıyorduk.
15:37
at my father's funeral.
317
925972
1197
15:39
We weren't jumping around
on the ice in our underpants.
on the ice in our underpants.
318
927169
2615
Kanadalı değiliz.
15:41
We're not Canadian.
319
929784
2641
(Kahkahalar) (Alkışlar)
15:44
(Laughter) (Applause)
320
932425
2455
15:46
These events are always difficult, I had
a relative who was being a bit difficult,
a relative who was being a bit difficult,
321
934924
3883
Bunun gibi olaylar her zaman zordur.
Huysuz olan bir akrabam vardı
ve annem iyi durumda değildi.
ve annem iyi durumda değildi.
15:50
my mum was not in a good place,
322
938807
1530
Hatırlıyorum, cenaze başlamadan önce,
15:52
and I can remember finding myself
just before the whole thing started
just before the whole thing started
323
940337
3284
kendimi 1970'lerin komedi programından
bir hikâye anlatırken bulmuştum.
bir hikâye anlatırken bulmuştum.
15:55
telling this story about something
that happened in a 1970s sitcom,
that happened in a 1970s sitcom,
324
943621
4247
15:59
and I just thought at the time,
I don't know why I'm doing this,
I don't know why I'm doing this,
325
947868
2438
Niye böyle bir şey yapıyorum ki
diye düşündüğümü hatırlıyorum.
diye düşündüğümü hatırlıyorum.
16:02
and what I realized I was doing
326
950306
2178
Anladım ki, yaptığım şey
16:04
was I was coming up with
something from somewhere
something from somewhere
327
952484
2698
onu benimle birlikte güldürecek
herhangi bir şey bulmaya çalışmaktı.
16:07
I could use to make her laugh
together with me.
together with me.
328
955182
4389
16:11
It was a very basic reaction
to find some reason we can do this.
to find some reason we can do this.
329
959571
3313
Bunun üstesinden gelebileceğimizi
göstermek için basit bir tepkiydi.
göstermek için basit bir tepkiydi.
16:14
We can laugh together.
We're going to get through this.
We're going to get through this.
330
962884
2685
Beraber gülebiliriz.
Bunun üstesinden geleceğiz.
Bunun üstesinden geleceğiz.
İyi olacağız.
16:17
We're going to be okay.
331
965569
1496
Aslında, bunu hepimiz her zaman yapıyoruz.
16:19
And in fact, all of us
are doing this all the time.
are doing this all the time.
332
967065
2431
16:21
You do it so often,
you don't even notice it.
you don't even notice it.
333
969496
2190
O kadar sık yapıyoruz ki
fark etmiyoruz bile.
fark etmiyoruz bile.
16:23
Everybody underestimates
how often they laugh,
how often they laugh,
334
971686
2415
Herkes ne kadar çok güldüğünü küçümser
16:26
and you're doing something,
when you laugh with people,
when you laugh with people,
335
974101
3018
ve insanlarla güldüğünüzde aslında
çok eski evrimsel bir sisteme
çok eski evrimsel bir sisteme
16:29
that's actually letting you access
a really ancient evolutionary system
a really ancient evolutionary system
336
977119
4830
ulaşmanızı sağlayan bir şey yapıyorsunuz.
16:33
that mammals have evolved
to make and maintain social bonds,
to make and maintain social bonds,
337
981949
3807
Bu sistem, memelilerin
sosyal bağlılıklarını sürdürmek,
sosyal bağlılıklarını sürdürmek,
duygularını düzenlemek ve kendilerini iyi
hissettirmek için geliştirdikleri bir şey.
hissettirmek için geliştirdikleri bir şey.
16:37
and clearly to regulate emotions,
to make ourselves feel better.
to make ourselves feel better.
338
985756
3390
16:41
It's not something specific to humans --
it's a really ancient behavior
it's a really ancient behavior
339
989146
3390
İnsanlara özel bir şey değil --
gerçekten eski bir hareket,
gerçekten eski bir hareket,
16:44
which really helps us regulate how we feel
and makes us feel better.
and makes us feel better.
340
992536
4064
hislerimizi düzenliyor ve
iyi hissetmemizi sağlıyor.
iyi hissetmemizi sağlıyor.
16:48
In other words, when it comes to laughter,
341
996600
2902
Başka bir deyişle, kahkaha denince
sen ve ben, bebek,
memeliden başka bir şey değiliz.
memeliden başka bir şey değiliz.
16:51
you and me, baby, ain't nothing
but mammals. (Laughter)
but mammals. (Laughter)
342
999502
2670
(Kahkahalar)
Teşekkürler.
Teşekkürler.
16:54
Thank you.
343
1002172
2345
16:56
Thank you. (Applause)
344
1004517
7246
Teşekkürler.
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sophie Scott - Neuroscientist, stand-up comicWhile exploring the neuroscience of speech and vocal behavior, Sophie Scott stumbled upon a surprising second vocation: making audiences laugh as a stand-up comic.
Why you should listen
As deputy director of the University College London’s Institute of Cognitive Neuroscience, Sophie Scott seeks out the neurological basis of communication, whether it’s speech or vocalized emotion.
As a pioneering researcher in the science of laughter, she’s made some unexpected discoveries -- including that rats are ticklish, and that the one tactic that’s almost guaranteed to get someone to laugh is to show them someone else laughing. But as an occasional stand-up comedian with UCL’s Bright Club, she shows that she’s no slouch at getting laughs herself.
Sophie Scott | Speaker | TED.com