TEDGlobal 2010
Sugata Mitra: The child-driven education
सुगत मित्रा यांचे स्वाध्यायाचे नवे प्रयोग
Filmed:
Readability: 3.4
3,097,850 views
शिक्षणशास्त्रतज्ञ सुगत मित्रा हाताळत आहेत एक मोठा शैक्षणिक प्रश्न - सर्वाधिक गरज असलेल्या ठिकाणी चांगले शिक्षक व चांगल्या शाळा नसणे . दिल्ली पासून दक्षिण आफ्रिका , इटली पर्यंतच्या स्वानुभवावर आधारित उपक्रमांमधून त्यांनी मुलांना दिली स्व-नियंत्रित वेब सुविधा आणि त्यातून प्रकटले क्रांतिकारी निष्कर्ष, शिक्षणविषयक दृष्टीकोन बदलणारे.
Sugata Mitra - Education researcher
Educational researcher Sugata Mitra is the winner of the 2013 TED Prize. His wish: Build a School in the Cloud, where children can explore and learn from one another. Full bio
Educational researcher Sugata Mitra is the winner of the 2013 TED Prize. His wish: Build a School in the Cloud, where children can explore and learn from one another. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Well, that's kind of an obvious statement up there.
0
2000
2000
तर, वरील निवेदन अगदीच स्पष्ट आहे.
00:19
I started with that sentence about 12 years ago,
1
4000
3000
मी १२ वर्षापूर्वी या वाक्याने सुरुवात केली
00:22
and I started in the context
2
7000
3000
आणि संदर्भ होता
00:25
of developing countries,
3
10000
2000
विकसनशील देशांचा
00:27
but you're sitting here from every corner of the world.
4
12000
3000
पण आपण जगाच्या काना-कोपर्‍यातून इथे जमले आहात
00:30
So if you think of a map of your country,
5
15000
3000
तर, तुमच्या देशाच्या नकाशाचा विचार केल्यास
00:33
I think you'll realize
6
18000
2000
मला वाटते, हे तुम्हाला कळेल
00:35
that for every country on Earth,
7
20000
2000
की पृथ्वीवरच्या प्रत्येक देशासाठी
00:37
you could draw little circles to say,
8
22000
2000
तुम्ही छोटे वर्तुळ काढून दाखवू शकता की
00:39
"These are places where good teachers won't go."
9
24000
3000
"ह्या अशा जागा आहेत जिथे चांगले शिक्षक जाणार नाहीत ."
00:43
On top of that,
10
28000
2000
यावर वरताण म्हणजे
00:45
those are the places from where trouble comes.
11
30000
3000
ही समस्याप्रधान क्षेत्रे आहेत.
00:48
So we have an ironic problem --
12
33000
2000
तर ही एक उपरोधिक समस्या आहे
00:50
good teachers don't want to go
13
35000
2000
चांगले शिक्षक जाऊ इच्छित नाहीत
00:52
to just those places where they're needed the most.
14
37000
3000
नेमक्या त्या ठिकाणी, जिथे त्यांची खरी गरज आहे .
00:55
I started in 1999
15
40000
3000
मी १९९९ साली सुरुवात केली
00:58
to try and address this problem with an experiment,
16
43000
3000
एका प्रयोगाद्वारे या प्रश्नाची उकल करण्यास .
01:01
which was a very simple experiment in New Delhi.
17
46000
3000
जो नवी दिल्लीमधील एक अतिशय साधा प्रयोग होता .
01:06
I basically embedded a computer
18
51000
3000
मी एक संगणक संच खोवला
01:09
into a wall of a slum in New Delhi.
19
54000
3000
नवी दिल्लीतील एका झोपडपट्टीतील घराच्या भिंतीत
01:13
The children barely went to school, they didn't know any English --
20
58000
3000
तेथील मुले जेमतेम शाळेत जायची . त्यांना इंग्रजीचा गंध नव्हता
01:16
they'd never seen a computer before,
21
61000
2000
त्यांनी कधी संगणक बघितला नव्हता
01:18
and they didn't know what the internet was.
22
63000
3000
आणि त्यांना इंटरनेट माहीतच नव्हते
01:21
I connected high speed internet to it -- it's about three feet off the ground --
23
66000
3000
मी त्याला हाय स्पीड इंटरनेट जोडणी दिली - जमिनीपासून साधारण तीन फुटांवर
01:24
turned it on and left it there.
24
69000
2000
मी तो सुरु केला आणि तेथून बाहेर पडलो
01:26
After this,
25
71000
2000
त्यानंतर
01:28
we noticed a couple of interesting things, which you'll see.
26
73000
3000
आम्ही काही गोष्टींचे निरीक्षण केले , ते तुम्हाला कळेलच .
01:31
But I repeated this all over India
27
76000
3000
हे मी देशातील अनेक ठिकाणी केले .
01:34
and then through
28
79000
2000
आणि नंतर
01:36
a large part of the world
29
81000
2000
जगभरातील बर्‍याच भागात
01:38
and noticed
30
83000
2000
आणि असे लक्षात आले की
01:40
that children will learn to do
31
85000
2000
मुले तेच शिकतील 3
01:42
what they want to learn to do.
32
87000
3000
जे त्यांना शिकायची इच्छा आहे
01:45
This is the first experiment that we did --
33
90000
2000
हा आम्ही केलेला पहिला प्रयोग होता
01:47
eight year-old boy on your right
34
92000
2000
तुमच्या उजवीकडील हा आठ वर्षाचा मुलगा
01:49
teaching his student, a six year-old girl,
35
94000
3000
सहा वर्षाच्या त्याच्या विद्यार्थिनीला शिकवत आहे .
01:52
and he was teaching her how to browse.
36
97000
3000
आणि तो तिला शिकवत होता इंटरनेट चाळणे
01:56
This boy here in the middle of central India --
37
101000
3000
हा भारताच्या मध्य भागातील मुलगा
02:00
this is in a Rajasthan village,
38
105000
2000
राजस्थानातील एका खेड्यातील
02:02
where the children recorded their own music
39
107000
3000
जिथे मुलांनी स्वतःचे संगीत ध्वनिमुद्रीत केले
02:05
and then played it back to each other
40
110000
3000
आणि मग एकमेकांना ऐकवले,
02:08
and in the process,
41
113000
2000
आणि या प्रक्रियेत,
02:10
they've enjoyed themselves thoroughly.
42
115000
2000
त्यांनी स्वतःची खूप करमणूक करून घेतली.
02:12
They did all of this in four hours
43
117000
2000
आणि हे सर्व त्यांनी चार तासात केले
02:14
after seeing the computer for the first time.
44
119000
3000
संगणक प्रथमच पाहिल्यापासून.
02:17
In another South Indian village,
45
122000
3000
दक्षिण भारतातील दुसर्‍या एका खेड्यात
02:20
these boys here
46
125000
2000
या मुलांनी
02:22
had assembled a video camera
47
127000
2000
एका व्हिडीओ कॅमेर्‍याची जुळणी केली होती
02:24
and were trying to take the photograph of a bumble bee.
48
129000
2000
आणि एका मोठ्या माशीचे छायाचित्र काढण्याचा प्रयत्न करीत होते.
02:26
They downloaded it from Disney.com,
49
131000
2000
त्यांनी Disney.com या संकेत स्थळावरून ते डाऊनलोड केले.
02:28
or one of these websites,
50
133000
2000
किंवा अशाच संकेतस्थळावरून
02:30
14 days after putting the computer in their village.
51
135000
3000
संगणक त्या खेड्यात बसविल्यापासून १४ दिवसात.
02:36
So at the end of it,
52
141000
2000
तर शेवटी,
02:38
we concluded that groups of children
53
143000
2000
आम्ही असा निष्कर्ष काढला कि मुलांचा गट
02:40
can learn to use computers and the internet on their own,
54
145000
3000
संगणक व इंटरनेटचा वापर करणे स्वतःच शिकू शकतात,
02:43
irrespective of who
55
148000
2000
आपण कोण आहोत
02:45
or where they were.
56
150000
3000
किंवा कुठे आहोत याच्या निरपेक्ष
02:48
At that point, I became a little more ambitious
57
153000
3000
या क्षणी मी अधिक महत्वाकांक्षी झालो .
02:51
and decided to see
58
156000
3000
आणि बघायचे ठरवले
02:54
what else could children do with a computer.
59
159000
3000
की मुले संगणकाचा आणखी कसा वापर करू शकतात.
02:57
We started off with an experiment in Hyderabad, India,
60
162000
3000
आम्ही भारतातील हैदराबाद येथे एका प्रयोगाने सुरुवात केली
03:00
where I gave a group of children --
61
165000
3000
जिथे मी मुलांच्या एका गटाला -
03:03
they spoke English with a very strong Telugu accent.
62
168000
3000
जी मुले तेलुगु भाषेच्या वळणाचे इंग्रजी बोलत .
03:06
I gave them a computer
63
171000
2000
मी त्यांना एक संगणक दिला .
03:08
with a speech-to-text interface,
64
173000
2000
संवादाद्वारे मजकूर लिहिण्याची क्षमता असलेला
03:10
which you now get free with Windows,
65
175000
3000
जी आता विंडोज प्रणालीत विनामूल्य मिळते,
03:13
and asked them to speak into it.
66
178000
2000
आणि त्यांना त्यात बोलायला सांगितले.
03:15
So when they spoke into it,
67
180000
2000
आणि जेव्हा ते त्यात बोलले,
03:17
the computer typed out gibberish,
68
182000
2000
संगणकाने त्याचे अशुद्ध टंक लेखन केले,
03:19
so they said, "Well, it doesn't understand anything of what we are saying."
69
184000
2000
यावर ती मुले म्हणाली, "आम्ही जे बोलतोय ते याला कळतच नाही."
03:21
So I said, "Yeah, I'll leave it here for two months.
70
186000
2000
मी म्हटले ” होय . दोन महिन्यासाठी हा संगणक मी इथेच ठेवतो .
03:23
Make yourself understood
71
188000
2000
तुम्ही असे बोला जे
03:25
to the computer."
72
190000
2000
संगणकाला समजेल."
03:27
So the children said, "How do we do that."
73
192000
2000
मुलांनी विचारले, "हे कसे करायचे ?"
03:29
And I said,
74
194000
2000
आणि मी म्हटले,
03:31
"I don't know, actually."
75
196000
2000
“खरे तर मलाही माहित नाही."
03:33
(Laughter)
76
198000
2000
(हशा)
03:35
And I left.
77
200000
2000
आणि मी तेथून निघालो.
03:37
(Laughter)
78
202000
2000
(हशा)
03:40
Two months later --
79
205000
2000
दोन महिन्यांनंतर -
03:42
and this is now documented
80
207000
2000
आणि याच्या नोंदी आहेत
03:44
in the Information Technology
81
209000
2000
संगणक माहिती प्रणालीत
03:46
for International Development journal --
82
211000
2000
आंतरराष्ट्रीय विकास नियतकालिकात -
03:48
that accents had changed
83
213000
2000
की त्यांचे भाषेचे वळण बदलले
03:50
and were remarkably close to the neutral British accent
84
215000
3000
आणि आश्चर्यकारकरीत्या साध्या ब्रिटीश वळणाच्या अगदी जवळचे बनले.
03:53
in which I had trained the speech-to-text synthesizer.
85
218000
3000
की ज्यात मी संवाद आणि मजकूर यांची जुळणी केली होती .
03:56
In other words, they were all speaking like James Tooley.
86
221000
3000
दुसर्‍या शब्दात, ती सर्व मुले जेम्स टुली सारखे बोलत होती.
03:59
(Laughter)
87
224000
2000
(हशा)
04:01
So they could do that on their own.
88
226000
2000
म्हणजे त्यांनी स्वतःच हे घडवून आणले
04:03
After that, I started to experiment
89
228000
2000
त्यानंतर , मी प्रयोग सुरु केले
04:05
with various other things
90
230000
2000
इतर अनेक गोष्टींवर
04:07
that they might learn to do on their own.
91
232000
2000
की ज्या मुले स्वतः करू शकतील.
04:09
I got an interesting phone call once from Columbo,
92
234000
3000
एकदा मला कोलम्बोतून एक मजेदार फोन आला,
04:12
from the late Arthur C. Clarke,
93
237000
2000
कै . आर्थर सी क्लार्क यांच्याकडून ,
04:14
who said, "I want to see what's going on."
94
239000
2000
ते म्हणाले, "मला बघायचे आहे काय चालले आहे ते."
04:16
And he couldn't travel, so I went over there.
95
241000
3000
आणि त्यांना येणे शक्य नव्हते , म्हणून मी त्यांच्याकडे गेलो .
04:19
He said two interesting things,
96
244000
2000
त्यांनी मला दोन लक्षवेधी गोष्टी सांगितल्या ,
04:21
"A teacher that can be replaced by a machine should be."
97
246000
5000
"शिक्षकाची जागा जर यंत्र घेत असेल तर घेऊ द्यावी"
04:26
(Laughter)
98
251000
2000
(हशा)
04:28
The second thing he said was that,
99
253000
2000
दुसरी गोष्ट त्यांनी सांगितली ती म्हणजे,
04:30
"If children have interest,
100
255000
2000
“मुलांना जर रुची असेल,
04:32
then education happens."
101
257000
3000
तरच (त्यांचे ) शिक्षण होते ."
04:35
And I was doing that in the field,
102
260000
2000
मी तर ते प्रत्यक्षात करत होतो .
04:37
so every time I would watch it and think of him.
103
262000
2000
तर प्रत्येक वेळी ते बघताना मी त्यांचा विचार करतो.
04:39
(Video) Arthur C. Clarke: And they can definitely
104
264000
3000
(चित्रफीत ) आर्थर सी क्लार्क : ते नक्कीच
04:42
help people,
105
267000
2000
लोकाना मदत करतात
04:44
because children quickly learn to navigate
106
269000
2000
कारण मुले लवकर दिशा शोधतात
04:46
the web and find things which interest them.
107
271000
3000
आणि त्याना ज्याच्यात रुची आहे अशा गोष्टी शोधतात .
04:49
And when you've got interest, then you have education.
108
274000
3000
आणि जेव्हा रुची असते, तेव्हाच शिक्षण घडते.
04:52
Sugata Mitra: I took the experiment to South Africa.
109
277000
3000
सुगत मित्र :मी हा प्रयोग दक्षिण आफ्रिकेत केला
04:55
This is a 15 year-old boy.
110
280000
2000
हा १५ वर्षाचा मुलगा आहे
04:57
(Video) Boy: ... just mention, I play games
111
282000
3000
(चित्रफीत ) मुलगा :-- मी खेळ खेळतो
05:00
like animals,
112
285000
3000
मला प्राणी आवडतात .
05:03
and I listen to music.
113
288000
3000
आणि मी संगीत ऐकतो .
05:06
SM: And I asked him, "Do you send emails?"
114
291000
2000
सु .मिः आणि मी त्याला विचारले, ” तू इ-मेल्स पाठवतोस ?"
05:08
And he said, "Yes, and they hop across the ocean."
115
293000
3000
तो म्हणाला “हो . आणि त्या समुद्रापलीकडे उडी मारुन जातात ."
05:12
This is in Cambodia,
116
297000
2000
हे कंबोडिया आहे .
05:14
rural Cambodia --
117
299000
3000
ग्रामीण कंबोडिया
05:17
a fairly silly arithmetic game,
118
302000
3000
एक साधा गणिती खेळ
05:20
which no child would play inside the classroom or at home.
119
305000
2000
जो कुणीही मुलगा शाळेत अथवा घरात खेळणार नाही .
05:22
They would, you know, throw it back at you.
120
307000
2000
ते , तुम्हाला माहित आहे तुमच्याकडे परत फेकतील .
05:24
They'd say, "This is very boring."
121
309000
2000
आणि म्हणतील ” हे खूपच कंटाळवाणे आहे ."
05:26
If you leave it on the pavement
122
311000
2000
पण तुम्ही जर ते रस्त्यावर सोडून दिले
05:28
and if all the adults go away,
123
313000
2000
आणि जर सर्व प्रौढ तिथून निघून गेले
05:30
then they will show off with each other
124
315000
2000
तर ती (मुले ) एकमेकात फुशारक्या मारतील
05:32
about what they can do.
125
317000
2000
याचे काय करता येईल याबद्दल
05:34
This is what these children are doing.
126
319000
2000
ही मुले तेच करत आहेत
05:36
They are trying to multiply, I think.
127
321000
3000
ती अनेक पटीने वाढत आहेत
05:39
And all over India,
128
324000
2000
भारत देशभर
05:41
at the end of about two years,
129
326000
2000
दोन वर्षाच्या अखेरीस
05:43
children were beginning to Google their homework.
130
328000
3000
मुले गुगल वर त्यांचे गृहपाठ करू लागली .
05:46
As a result, the teachers reported
131
331000
2000
परिणामी शिक्षकांनी अहवाल पाठवला
05:48
tremendous improvements in their English --
132
333000
2000
‘इंग्रजीत प्रचंड सुधारणां’ बद्दल
05:50
(Laughter)
133
335000
4000
(हशा)
05:54
rapid improvement and all sorts of things.
134
339000
2000
‘वेगवान सुधारणा ’ वगैरे , वगैरे .
05:56
They said, "They have become really deep thinkers and so on and so forth.
135
341000
3000
त्यांनी म्हटले ”मुले सखोल विचार करणारी झाली आहेत इत्यादी इत्यादी
05:59
(Laughter)
136
344000
3000
(हशा)
06:02
And indeed they had.
137
347000
2000
आणि खरंच ती तशी झाली होती .
06:04
I mean, if there's stuff on Google,
138
349000
2000
माझ्या मते, जे गुगल मध्ये संग्रहित आहे
06:06
why would you need to stuff it into your head?
139
351000
3000
ते डोक्यात कशाला भरायचे .
06:10
So at the end of the next four years,
140
355000
2000
म्हणून, त्यानंतर ४ वर्षांनी
06:12
I decided that groups of children can navigate the internet
141
357000
3000
मी ठरवले कि मुले आता संगणकाचा वापर करू शकत आहेत
06:15
to achieve educational objectives on their own.
142
360000
3000
त्यांची स्वतःची शैक्षणिक उद्दिष्टे स्वतःच पूर्ण करण्यासाठी.
06:18
At that time, a large amount of money
143
363000
2000
त्याच वेळी बरीच मोठी रक्कम
06:20
had come into Newcastle University
144
365000
2000
न्यू कॅसल विद्यापीठाला मिळाली होती
06:22
to improve schooling in India.
145
367000
3000
भारतातील शालेय शिक्षणात सुधारणा करण्यासाठी
06:25
So Newcastle gave me a call. I said, "I'll do it from Delhi."
146
370000
3000
त्यांनी मला विचारणा केली . मी सांगितले, "मी दिल्लीत राहून काम करेन ”
06:28
They said, "There's no way you're going to handle
147
373000
2000
ते म्हणाले, "तुम्हाला शक्य नाही होणार हाताळणे
06:30
a million pounds-worth of University money
148
375000
3000
विद्यापीठाचे १० लाख रुपये
06:33
sitting in Delhi."
149
378000
2000
दिल्लीत बसून ."
06:35
So in 2006,
150
380000
2000
तर २००६ साली,
06:37
I bought myself a heavy overcoat
151
382000
2000
मी माझ्यासाठी एक ओवरकोट विकत घेतला .
06:39
and moved to Newcastle.
152
384000
2000
आणि न्यू कॅसल इथे गेलो
06:42
I wanted to test the limits
153
387000
2000
मला चाचणी करायची होती मर्यादांची
06:44
of the system.
154
389000
2000
व्यवस्था प्रणालीच्या .
06:46
The first experiment I did out of Newcastle
155
391000
2000
न्यू कॅसल मध्ये मी केलेला पहिला प्रयोग
06:48
was actually done in India.
156
393000
2000
भारतामध्ये झाला होता.
06:50
And I set myself and impossible target:
157
395000
3000
आणि मी स्वतःपुढे एक अशक्य वाटणारे उद्दिष्ट ठेवले .
06:53
can Tamil speaking
158
398000
3000
काय तमिळ बोलणारी
06:56
12-year-old children
159
401000
2000
१२ वर्षाची मुले
06:58
in a South Indian village
160
403000
3000
दक्षिण भारतातील एका खेड्यातील
07:01
teach themselves biotechnology
161
406000
2000
स्वताला जीव तंत्र विज्ञान (biotechnology)
07:03
in English on their own?
162
408000
2000
स्वतःच्या इंग्रजी भाषेतून शिकवू शकतील ?
07:05
And I thought, I'll test them, they'll get a zero --
163
410000
3000
मी त्यांची परीक्षा घेत्तो . त्याना शून्य गुण मिळतील .
07:08
I'll give the materials, I'll come back and test them --
164
413000
2000
मी त्याना सामग्री देईन . तीन महिन्यांनी परत येऊन परीक्षा घेईन .
07:10
they get another zero,
165
415000
2000
त्याना आणखी एक शून्य मिळेल .
07:12
I'll go back and say, "Yes, we need teachers for certain things."
166
417000
4000
मी परत जाऊन म्हणेन “ होय . आम्हाला काही कारण्याआसाठी शिक्षक पाहिजेत ."
07:16
I called in 26 children.
167
421000
2000
मी २६ मुलाना बोलावले .
07:18
They all came in there, and I told them
168
423000
2000
ती सर्व आल्यावर मी त्यांना सांगितले .
07:20
that there's some really difficult stuff on this computer.
169
425000
2000
की या संगणकावर काही दुर्बोध गोष्टी आहेत .
07:22
I wouldn't be surprised if you didn't understand anything.
170
427000
3000
तुम्हाला त्या समजल्या नाहीत तरी मला आश्चर्य वाटणार नाही
07:25
It's all in English, and I'm going.
171
430000
3000
हे सर्व इंग्रजीत आहे आणि मी जातो आहे .
07:28
(Laughter)
172
433000
2000
(हशा)
07:30
So I left them with it.
173
435000
2000
तर मी त्याना सोडून निघून गेलो .
07:32
I came back after two months,
174
437000
2000
आणि दोन महिन्यांनी परत आलो
07:34
and the 26 children marched in looking very, very quiet.
175
439000
2000
आणि २६ मुले आत आली अगदी गुपचूप , निशब्द .
07:36
I said, "Well, did you look at any of the stuff?"
176
441000
3000
मी विचारले , “ काही पाहिलं का ?”
07:39
They said, "Yes, we did."
177
444000
2000
ती म्हणाली , “ हो , पाहिले ”
07:41
"Did you understand anything?" "No, nothing."
178
446000
3000
“ काही समजले का ?” “ नाही , काही नाही ”
07:44
So I said,
179
449000
2000
तेव्हा मी म्हणालो,
07:46
"Well, how long did you practice on it
180
451000
2000
“ठीक आहे . किती वेळ सराव केला ”
07:48
before you decided you understood nothing?"
181
453000
2000
“काही कळले नाही हे सांगण्यापूर्वी ?”
07:50
They said, "We look at it every day."
182
455000
3000
ती म्हणाली, “आम्ही त्यात रोज पाहिले ”
07:53
So I said, "For two months, you were looking at stuff you didn't understand?"
183
458000
2000
यावर मी म्हटले, "दोन महिने तुम्हाला काही समजत नव्हते तरी पहात होतात?
07:55
So a 12 year-old girl raises her hand and says,
184
460000
2000
तेन्ह्वा एक मुलगी हात वर करून म्हणाली,
07:57
literally,
185
462000
2000
अगदी शब्दशः .
08:00
"Apart from the fact that improper replication of the DNA molecule
186
465000
3000
डी . एन . ए . च्या रेणूची अयोग्य निर्मिती
08:03
causes genetic disease,
187
468000
2000
अनुवांशिक रोगाला कारक असते याच्याशिवाय
08:05
we've understood nothing else."
188
470000
2000
आम्हाला दुसरे काही समजले नाही .
08:07
(Laughter)
189
472000
2000
(हशा)
08:09
(Applause)
190
474000
7000
(टाळ्या)
08:16
(Laughter)
191
481000
3000
(हशा)
08:19
It took me three years to publish that.
192
484000
2000
हे प्रसिद्ध करायला मला तीन वर्षे लागली
08:21
It's just been published in the British Journal of Educational Technology.
193
486000
3000
ते नुकतेच ब्रिटीश नियतकालिक ‘शैक्षणिक तंत्रज्ञान ’ यात प्रसिद्ध झाले आहे .
08:24
One of the referees who refereed the paper said,
194
489000
3000
माझा निबंध तपासणारे एक परीक्षक म्हणाले .
08:27
"It's too good to be true,"
195
492000
3000
“खरे वाटत नाही इतके हे चांगले आहे .
08:30
which was not very nice.
196
495000
2000
असे म्हणणे ठीक नव्हते .
08:32
Well, one of the girls had taught herself
197
497000
2000
एक मुलगी जी शिकली होती
08:34
to become the teacher.
198
499000
2000
शिक्षक होण्यासाठी
08:36
And then that's her over there.
199
501000
2000
ती त्या तिथे आहे .
08:46
Remember, they don't study English.
200
511000
2000
लक्षात ठेवा , ती मुले इंग्रजी शिकली नाहीत
09:01
I edited out the last bit when I asked, "Where is the neuron?"
201
526000
3000
मी सुधारणा करीत विचारले , "न्यूरॉन कुठे आहे ?”
09:04
and she says, "The neuron? The neuron,"
202
529000
2000
आणि ती म्हणते ,” न्यूरॉन? न्यूरॉन?”
09:06
and then she looked and did this.
203
531000
3000
आणि मग तिने पाहिले आणि असे केले .
09:09
Whatever the expression, it was not very nice.
204
534000
3000
काहीही हाव भाव असले , तरी ते चांगले नव्हते
09:12
So their scores had gone up from zero to 30 percent,
205
537000
3000
तर त्यांचे गुण शून्यावरून ३० प्रतिशत झाले .
09:15
which is an educational impossibility under the circumstances.
206
540000
3000
जी या परिस्थितीतील शैक्षणिक अशक्यता आहे
09:18
But 30 percent is not a pass.
207
543000
3000
पण ३० टक्के म्हणजे उत्तीर्ण नव्हे .
09:21
So I found that they had a friend,
208
546000
2000
म्हणून मी तपास केला त्यांच्या
09:23
a local accountant, a young girl,
209
548000
2000
मैत्रिणीचा , एक स्थानिक हिशेबनिसाचा .
09:25
and they played football with her.
210
550000
2000
ती मुले तिच्या बरोबर फुटबाल खेळायची
09:27
I asked that girl, "Would you teach them
211
552000
2000
मी तिला विचारले , “ तू त्यांना शिकवशील ?”
09:29
enough biotechnology to pass?"
212
554000
2000
जीव तंत्रज्ञान पास होण्यापुरते ?
09:31
And she said, "How would I do that? I don't know the subject."
213
556000
2000
आणि ती म्हणाली , “मी कसे शिकवणार ? मला तर तो विषय माहित नाही ."
09:33
I said, "No, use the method of the grandmother."
214
558000
2000
मी म्हणालो , “ तू आजीची पद्धत वापर ”
09:35
She said, "What's that?"
215
560000
2000
ती म्हणाली , “ती काय आहे ?”
09:37
I said, "Well, what you've got to do
216
562000
2000
मी म्हणालो , “ तू काय करायचे .
09:39
is stand behind them
217
564000
2000
की मुलांच्या मागे उभे राहायचे
09:41
and admire them all the time.
218
566000
3000
आणि सतत त्यांचे कौतुक करायचे .
09:44
Just say to them, 'That's cool. That's fantastic.
219
569000
2000
एव्हढेच म्हणायचे ,'झकास . खूप छान .
09:46
What is that? Can you do that again? Can you show me some more?'"
220
571000
3000
हे काय केले ? परत करतोस ? मला आणखी दाखवतोस ?"
09:49
She did that for two months.
221
574000
2000
तिने ते दोन वर्षे केले .
09:51
The scores went up to 50,
222
576000
2000
गुणसंख्या ५० झाली .
09:53
which is what the posh schools of New Delhi,
223
578000
2000
जी दिल्लीतील झकपक शाळात असते
09:55
with a trained biotechnology teacher were getting.
224
580000
3000
जीव तंत्रज्ञानाच्या प्रशिक्षित शिक्षिका असलेल्या .
09:58
So I came back to Newcastle
225
583000
2000
तर मी परत न्यू कॅसल इथे आलो
10:00
with these results
226
585000
2000
हे परिणाम घेऊन .
10:02
and decided
227
587000
2000
आणि ठरवले
10:04
that there was something happening here
228
589000
2000
की इथे असे काहीतरी घडते आहे .
10:06
that definitely was getting very serious.
229
591000
3000
जे नक्कीच विचारप्रवर्तक आहे .
10:10
So, having experimented in all sorts of remote places,
230
595000
3000
तर दूरदूरच्या ठिकाणी अनेक प्रयोग करत करत
10:13
I came to the most remote place that I could think of.
231
598000
3000
मी सर्वात दुर्गम अशा ठिकाणी पोहोचलो .
10:16
(Laughter)
232
601000
2000
(हशा)
10:19
Approximately 5,000 miles from Delhi
233
604000
3000
दिल्लीपासून साधारण ५,००० मैल .
10:22
is the little town of Gateshead.
234
607000
2000
एका लहान गावात Gateshead .
10:24
In Gateshead, I took 32 children
235
609000
3000
इथे मी ३२ मुले घेतली
10:27
and I started to fine-tune the method.
236
612000
3000
आणि मग मी पद्धतीत सुधारणा करायला सुरुवात केली
10:30
I made them into groups of four.
237
615000
3000
मी त्यांचे चार गट केले .
10:33
I said, "You make your own groups of four.
238
618000
2000
मी म्हटले ,” तुम्ही तुमचे गट करा
10:35
Each group of four can use one computer and not four computers."
239
620000
3000
प्रत्येक गट एकच संगणक वापरेल , चार नाही"
10:38
Remember, from the Hole in the Wall.
240
623000
3000
लक्षात ठेवा , भिंतीतील खिंडारातून
10:41
"You can exchange groups.
241
626000
2000
"तुम्ही गट बदलू शकता
10:43
You can walk across to another group,
242
628000
2000
दुसऱ्या गटात जावू शकता,
10:45
if you don't like your group, etc.
243
630000
2000
तुम्हाला तुमचा गट आवडला नाही तर
10:47
You can go to another group, peer over their shoulders, see what they're doing,
244
632000
3000
तुम्ही दुसऱ्या गटात जाऊन ते काय करत आहेत ते डोकावून पाहू शकता ,
10:50
come back to you own group and claim it as your own work."
245
635000
3000
आणि परत तुमच्या गटात येऊन ते स्वतःचे आहे असे म्हणू शकता .
10:53
And I explained to them
246
638000
2000
आणि मी त्यांना समजावले
10:55
that, you know, a lot of scientific research is done using that method.
247
640000
3000
बरेच शास्त्रीय संशोधन अशा पद्धतीने केले जाते .
10:58
(Laughter)
248
643000
2000
(हशा .)
11:00
(Applause)
249
645000
5000
(टाळ्या)
11:07
The children enthusiastically got after me and said,
250
652000
2000
मुले उत्साहाने मला विचारू लागली,
11:09
"Now, what do you want us to do?"
251
654000
2000
“आता आम्ही काय करायचे ?’
11:11
I gave them six GCSE questions.
252
656000
3000
मी त्याना ६ GCSE चे प्रश्न दिले .
11:14
The first group -- the best one --
253
659000
2000
पहिला गट जो सर्वोत्तम होता
11:16
solved everything in 20 minutes.
254
661000
2000
त्यांनी २o मिनिटात ते सर्व सोडवले
11:18
The worst, in 45.
255
663000
3000
सर्वात वाईट गटाने ४५ मिनिटात .
11:21
They used everything that they knew --
256
666000
2000
त्याना माहित असलेले सर्व वापरले .
11:23
news groups, Google, Wikipedia,
257
668000
2000
न्यूज ग्रूप , गुगल , विकिपीडिया \
11:25
Ask Jeeves, etc.
258
670000
2000
आस्क जीवस इत्यादी
11:27
The teachers said, "Is this deep learning?"
259
672000
3000
शिक्षक म्हणाले , “ हे काय सखोल शिक्षण आहे ?”
11:30
I said, "Well, let's try it.
260
675000
2000
मी म्हणालो , “ प्रयत्न करुया ”
11:32
I'll come back after two months.
261
677000
2000
दोन महिन्यांनी मी परत आलो .
11:34
We'll give them a paper test --
262
679000
2000
त्यांना एक चाचणी दिली .--- 19
11:36
no computers, no talking to each other, etc."
263
681000
2000
संगणक नाही , एकमेकांशी बोलणे नाही .
11:38
The average score when I'd done it with the computers and the groups
264
683000
2000
सर्वसाधारण गुणसंख्या , संगणक आणि गट असताना
11:40
was 76 percent.
265
685000
2000
७६ % होती
11:42
When I did the experiment, when I did the test,
266
687000
2000
मी प्रयोग केले आणि चाचणी घेतली तेह्वा
11:44
after two months, the score
267
689000
3000
दोन महिन्यांनी
11:47
was 76 percent.
268
692000
3000
७६ % होती .
11:50
There was photographic recall
269
695000
2000
छायाचित्रा सारखी स्मरणशक्ती
11:52
inside the children,
270
697000
2000
मुलांच्यात होती
11:54
I suspect because they're discussing with each other.
271
699000
3000
असे वाटते कारण ते एकमेकांशी चर्चा करतायत.
11:57
A single child in front of a single computer
272
702000
2000
एका संगणकापुढे एक मुलगा
11:59
will not do that.
273
704000
2000
हे करू शकणार नाही
12:01
I have further results,
274
706000
2000
माझ्याकडील पुढील परिणाम
12:03
which are almost unbelievable,
275
708000
2000
विश्वास बसणार नाही असे
12:05
of scores which go up with time.
276
710000
2000
गुण काळानुसार वाढणार्‍या पट्टीवर.
12:07
Because their teachers say
277
712000
2000
कारण त्यांचे शिक्षक म्हणतात
12:09
that after the session is over,
278
714000
2000
की सत्र संपल्यावर
12:11
the children continue to Google further.
279
716000
3000
मुले त्यानंतरही गुगल करायची
12:14
Here in Britain, I put out a call
280
719000
2000
इथे ब्रिटन मध्ये मी आवाहन केले
12:16
for British grandmothers,
281
721000
2000
ब्रिटीश आज्याना
12:18
after my Kuppam experiment.
282
723000
2000
माझ्या प्रयोगानंतर
12:20
Well, you know,
283
725000
2000
आणि , माहित आहे
12:22
they're very vigorous people, British grandmothers.
284
727000
2000
ब्रिटीश आज्या खूप बलवान असतात .
12:24
200 of them volunteered immediately.
285
729000
2000
त्यांच्यातील २०० लगेच स्वयंसेवक झाल्या .
12:26
(Laughter)
286
731000
2000
{हशा)
12:28
The deal was that they would give me
287
733000
3000
असे ठरले कि त्यांनी मला
12:31
one hour of broadband time,
288
736000
2000
एक तास मोकळा द्यायचा .
12:33
sitting in their homes,
289
738000
2000
स्वतःच्या घरी बसून
12:35
one day in a week.
290
740000
2000
आठवड्यातून एक दिवस
12:37
So they did that,
291
742000
2000
त्यांनी तसे केले
12:39
and over the last two years,
292
744000
2000
आणि गेली दोन वर्षावर
12:41
over 600 hours of instruction
293
746000
2000
६०० तासाच्या वर सुचना
12:43
has happened over Skype,
294
748000
2000
मिळाल्या स्काईप वर
12:45
using what my students call the granny cloud.
295
750000
3000
माझे विद्यार्थी ज्याला ग्रॅनी क्लाऊड म्हणतात.
12:48
The granny cloud sits over there.
296
753000
3000
तो (ढग ) तिथे बसतो.
12:51
I can beam them to whichever school I want to.
297
756000
3000
मला हवे असेल त्या शाळेत मी तो पाठवतो..
13:00
(Video) Teacher: You can't catch me.
298
765000
2000
(चित्रफीत )शिक्षक : तुम्ही मला पकडू शकत नाही
13:02
You say it.
299
767000
3000
तुम्ही म्हणा
13:05
You can't catch me.
300
770000
3000
तुम्ही मला पकडू शकत नाही
13:08
Children: You can't catch me.
301
773000
3000
मुल्रे : तुम्ही मला पकडू शकत नाही
13:11
Teacher: I'm the gingerbread man.
302
776000
3000
शिक्षक : मी जिंजरब्रेड माणूस आहे .
13:14
Children: I'm the gingerbread man.
303
779000
2000
मुले : मी जिंजरब्रेड माणूस आहे .
13:16
Teacher: Well done. Very good ...
304
781000
2000
शिक्षक : शाब्बास ; खूप छान 23
13:24
SM: Back at Gateshead,
305
789000
2000
सु . मि.: तिकडे Gateshead ला
13:26
a 10-year-old girl gets into the heart of Hinduism
306
791000
2000
एक १० वर्षाची मुलगी हिंदू धर्माच्या मूळाशी जाते
13:28
in 15 minutes.
307
793000
2000
१५ मिनिटात
13:30
You know, stuff which I don't know anything about.
308
795000
3000
अशा गोष्टी ज्यांच्याबद्दल मला काहीही माहिती नाही
13:36
Two children watch a TEDTalk.
309
801000
2000
दोन मुले TED वरची भाषणे ऐकतात .
13:38
They wanted to be footballers before.
310
803000
2000
आधी त्यांना फुटबॉल खेळाडू व्हायचे होते
13:40
After watching eight TEDTalks,
311
805000
2000
८ TED भाषणे ऐकल्यावर,
13:42
he wants to become Leonardo da Vinci.
312
807000
3000
त्याला लिओनार्दो द व्हिन्सी.व्हायचे आहे .
13:45
(Laughter)
313
810000
3000
(हशा)
13:48
(Applause)
314
813000
3000
(टाळ्या)
13:51
It's pretty simple stuff.
315
816000
2000
अगदी सोपी गोष्ट आहे .
13:53
This is what I'm building now --
316
818000
2000
मी आता पहा काय करत आहे
13:55
they're called SOLEs: Self Organized Learning Environments.
317
820000
3000
त्याना म्हणतात SOLEs: सेल्फ ऑर्गनाइझ्ड लर्निंग एन्व्हायर्नमेंट्स.
13:58
The furniture is designed
318
823000
2000
फर्निचरची रचना अशी आहे . 24
14:00
so that children can sit in front of big, powerful screens,
319
825000
3000
की मुले मोठ्या शक्तिशाली पडद्यासमोर बसू शकतील
14:03
big broadband connections, but in groups.
320
828000
3000
मोठी ब्रॉडबॅंड जोडणी , पण गटात .
14:06
If they want, they can call the granny cloud.
321
831000
3000
त्यांना हवे असेल तर ते ग्रॅनी क्लाऊड ला बोलावतील .
14:09
This is a SOLE in Newcastle.
322
834000
2000
हे न्यू कॅसल मधील SOLE आहे
14:11
The mediator is from Pune, India.
323
836000
2000
मध्यस्थ भारतातील आहे .
14:13
So how far can we go? One last little bit and I'll stop.
324
838000
3000
आणखी किती सांगू ? एक शेवटचे आणि मग थांबतो .
14:16
I went to Turin in May.
325
841000
3000
मी मे मध्ये तुरीन ला गेलो होतो
14:20
I sent all the teachers away from my group of 10 year-old students.
326
845000
3000
मी सर्व शिक्षकांना माझ्या १० वर्षाच्या गटाच्या मुलापासून लांब जायला सांगितले .
14:24
I speak only English, they speak only Italian,
327
849000
3000
मी फक्त इंग्रजी बोलतो आणि ते इटालियन
14:27
so we had no way to communicate.
328
852000
2000
त्यामुळे संवाद नव्हता .
14:29
I started writing English questions on the blackboard.
329
854000
3000
मी इंग्रजीत प्रश्न फळ्यावर लिहायला सुरुवात केली.
14:33
The children looked at it and said, "What?"
330
858000
2000
मुलांनी पहिले आणि विचारले, "हे काय आहे ?"
14:35
I said, "Well, do it."
331
860000
2000
मी म्हटले “ सुरु करा .”
14:37
They typed it into Google, translated it into Italian,
332
862000
3000
त्यांनी गुगल वर टाईप केले आणि त्याचे इटालियन , मध्ये भाषांतर केले .
14:40
went back into Italian Google.
333
865000
2000
परत इटालियन गुगल मध्ये गेले
14:42
Fifteen minutes later --
334
867000
3000
१५ मिनिटानंतर .
14:52
next question: where is Calcutta?
335
877000
3000
पुढील प्रश्न “कलकत्ता कुठे आहे ?”
14:57
This one, they took only 10 minutes.
336
882000
3000
याला फक्त १० मिनिटे लागली
15:04
I tried a really hard one then.
337
889000
3000
यानंतर मी खरच कठीण प्रश्न विचारला .
15:07
Who was Pythagoras, and what did he do?
338
892000
3000
पायथागोरस कोण होता ? आणि त्याने काय केले
15:12
There was silence for a while,
339
897000
2000
थोडा वेळ शांतता पसरली
15:14
then they said, "You've spelled it wrong.
340
899000
2000
नंतर ती म्हणाली तुमचे स्पेलिंग चुकले आहे .
15:16
It's Pitagora."
341
901000
3000
ते पेतागोरस आहे .
15:23
And then,
342
908000
2000
आणि नंतर
15:25
in 20 minutes,
343
910000
2000
२० मिनिटात
15:27
the right-angled triangles began to appear on the screens.
344
912000
2000
काटकोनातले त्रिकोण फळ्यावर दिसू लागले
15:29
This sent shivers up my spine.
345
914000
3000
माझ्या अंगावर रोमांच उभे राहिले.
15:32
These are 10 year-olds.
346
917000
2000
ही १० वर्षाची मुले आहेत .
15:47
Text: In another 30 minutes they would reach the Theory of Relativity. And then?
347
932000
3000
आणखी ३० मिनिटात ती सापेक्षतेच्या सिद्धांतापर्यंत पोहोचतील . आणि मग?
15:50
(Laughter)
348
935000
2000
(हशा)
15:52
(Applause)
349
937000
9000
{टाळ्या}
16:01
SM: So you know what's happened?
350
946000
2000
सु . मि . तर, माहित आहे काय झाले ?
16:03
I think we've just stumbled across
351
948000
2000
माझ्या मते, आपण अडखळतो आहोत
16:05
a self-organizing system.
352
950000
2000
एका स्वयं चालित प्रणालीवर .
16:07
A self-organizing system is one
353
952000
2000
स्वयं चालित प्रणालीवर
16:09
where a structure appears
354
954000
2000
ज्यात सांगाडा निर्माण होतो
16:11
without explicit intervention from the outside.
355
956000
3000
बाह्य स्पष्ट हस्तक्षेपाशिवाय.
16:14
Self-organizing systems also always show emergence,
356
959000
3000
स्वयं चालित प्रणाली नेहमी दाखवतात उदय
16:17
which is that the system starts to do things,
357
962000
2000
अशा गोष्टींचा ज्या साठी प्रणालीचा
16:19
which it was never designed for.
358
964000
2000
आराखडा केला नव्हता .
16:21
Which is why you react the way you do,
359
966000
2000
त्यामुळे तुमची प्रतिक्रिया अशी झाली .
16:23
because it looks impossible.
360
968000
3000
कारण हे अशक्य वाटते .
16:26
I think I can make a guess now --
361
971000
3000
मला वाटते मी अंदाज करू शकतो .
16:29
education is self-organizing system,
362
974000
2000
शिक्षण ही स्वयं चालित प्रणाली आहे .
16:31
where learning is an emergent phenomenon.
363
976000
2000
ज्यात विद्वत्ता , ज्ञान उदयाला येणारी विलक्षण गोष्ट आहे .
16:33
It'll take a few years to prove it, experimentally,
364
978000
2000
हे प्रयोगाद्वारे सिद्ध करायला मला आणखी काही वर्षे लागतील .
16:35
but I'm going to try.
365
980000
2000
पण मी ते करणार आहे .
16:37
But in the meanwhile, there is a method available.
366
982000
3000
पण मधल्या काळात, एक पद्धत आहे .
16:40
One billion children, we need 100 million mediators --
367
985000
3000
१०० कोटी मुलांसाठी १० कोटी शिक्षक लागतील .
16:43
there are many more than that on the planet --
368
988000
2000
पृथ्वीवर त्यापेक्षा जास्त आहेत .
16:45
10 million SOLEs,
369
990000
2000
१ कोटी SOLE.
16:47
180 billion dollars and 10 years.
370
992000
3000
१८००० कोटी डॉलर आणि १० वर्षे
16:51
We could change everything.
371
996000
2000
आपण सगळे बदलू शकतो .
16:53
Thanks.
372
998000
2000
धन्यवाद .
16:55
(Applause)
373
1000000
11000
(टाळ्या)
ABOUT THE SPEAKER
Sugata Mitra - Education researcherEducational researcher Sugata Mitra is the winner of the 2013 TED Prize. His wish: Build a School in the Cloud, where children can explore and learn from one another.
Why you should listen
In 1999, Sugata Mitra and his colleagues dug a hole in a wall bordering an urban slum in New Delhi, installed an Internet-connected PC and left it there, with a hidden camera filming the area. What they saw: kids from the slum playing with the computer and, in the process, learning how to use it -- then teaching each other. These famed “Hole in the Wall” experiments demonstrated that, in the absence of supervision and formal teaching, children can teach themselves and each other -- if they’re motivated by curiosity. Mitra, now a professor of educational technology at Newcastle University, called it "minimally invasive education."
Mitra thinks self-organized learning will shape the future of education. At TED2013, he made a bold TED Prize wish: Help me build a School in the Cloud where children can explore and learn on their own -- and teach one another -- using resouces from the worldwide cloud.
The School in the Cloud now includes seven physical locations -- five in India and two in the UK. At the same time, the School in the Cloud online platform lets students participate anywhere, with partner learning labs and programs in countries like Colombia, Pakistan and Greece. In 2016, Mitra held the first School in the Cloud conference in India. He shared that more than 16,000 SOLE sessions had taken place so far, with kids all around the world dipping their toes in this new education model.
Sugata Mitra | Speaker | TED.com