Erez Yoeli: How to motivate people to do good for others
Erez Yoeli: သူများအတွက် ကောင်းတာတွေ ပိုပြီး လုပ်လာကြစေရန် လူတွေကို စေ့ဆော်ပေးနိုင်ပုံ
Erez Yoeli's research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
give to charity, conserve resources,
ရင်းမြစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းကြရန်၊
as washing their mugs at work
ကိုယ် ဆေးလာစေလျက်
ပြည့်မနေရန် ဘယ်လိုလုပ်ကြရမလဲ။
always full of dirty dishes?
working on this problem,
စပြီး စဉ်းစားလာတာက
that prevents blackouts
ဟန့်တားဖို့ သုံးစွဲသူတွေကို လိုက်ပြီး
အခြေခံထားတဲ့ အစီအစဉ်ပါ။
on a tried-and-true technology.
administration even called
‘‘အမေရိကရဲ့ လျှပ်စစ် ဂရိစနစ်ကို
America's electrical grid."
ဆိုပြီး ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
great technological solutions,
သူတို့ထံကို စာမွန်ကောင်းတွေကို ပို့လျက်
the power company sent them a nice letter,
all the program's benefits,
into a hotline if they were interested.
ဖုန်းဆက်ဖို့ ပန်ကြားခဲ့ပါတယ်။
အပြောင်းအလဲလေးတစ်ခု လုပ်ရန် အကြံပေးခဲ့တယ်။
we suggested one small change.
that they'd post near the mailboxes
ရှိကြတဲ့ စာတိုက်ပုံးထဲသို့ ထည့်ပေးရမယ့်
အသုံးပြုရန် ဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်လို ထင်မြင်ကြောင်းကို အလေးထားတယ်၊
about what others think of them,
သနားကြင်နာသူ ဖြစ်တယ်လို့ ထင်စေလိုကြတယ်။
as generous and kind,
being seen as selfish or a mooch.
လိုသူအဖြစ် မြင်ကြမှာကို မလိုချင်ကြဘူး။
this is a big part of why people do good,
လုပ်ကြတာ အဲဒါကြောင့်ပါ၊
more credit for doing good,
လူတွေကို ကောင်းတာကို လုပ်လာစေပြီး
ကြီးမားတဲ့ ခြားနားချက် ပေါ်လာနိုင်တယ်။
a really big difference.
switching from a hotline,
ဘယ်သူမှာမှ ဘယ်တော့မှ မြင်နိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့
about your good deed,
လျှောက်သွားသူတိုင်း သင့်အမည်ကို
can see your name.
ကျုပ်တို့ ကြိုးစားစဉ် အစိုးရများ၊
nonprofits, companies,
လက်တွဲ လုပ်ကိုင်ကြရာတွင်
to do more good,
ပါဝါကို အသုံးချခဲ့ကြတယ်။
စစ်ကြည့်ရန် စာရင်းရိုရိုး ရှိခဲ့တယ်။
the first item on that checklist.
ပထမအရာကို ခင်ဗျားတို့ သိပြီးသားပါ။
တွေ့မြင်စေရန်ပါပဲ။
about good deeds.
some of you are probably thinking,
အချို့ ထင်မိနိုင်ကြတာက၊
ချီးကျူးခံနေရတာ၊
I'm getting credit for my good deed,
ထင်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
decisions in private,
ကိုယ်ရေးကို ဆုံးဖြတ်ကြရာတွင်၊
or how to pay their bills on time.
ငွေတောင်းခံလွှာ အချိန်မီ ဘယ်လိုပေးရမလဲ။
their decision more observable,
ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ကြတဲ့ အခါမှာ၊
to the opportunity to do good.
အခွင့်အလမ်းကို ပိုပြီး ဂရုစိုက်တတ်ကြတယ်။
so powerful about our approach
အားကောင်းချက်က
people's existing desire to do good,
စိတ်ကို အဲဒါက ခလုတ်ဖွင့်ပေးနိုင်ခြင်းပါပဲ၊
to prevent a blackout.
ရှောင်ရှားနိုင်အောင် ကူညီပေးရန်ပါ။
အကျိုးအမြတ်မရှာတဲ့
ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဥပမာပါ၊
of thousands of letters every election
ရာချီ၊ ထောင်ချီ ပို့ပေးလျက်
to motivate them to go to the polls.
မဲပေးရုံ သွားဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးတယ်။
အကြံပြုခဲ့ကြတယ်-
the following sentence:
about your experience at the polls."
တစ်ဦးဦး သင့်ကို ရှာနိုင်ပါတယ်။ "
more observable when you go to the polls,
အလားအလာ တိုးလာသလို ခံစားလာစေမယ်၊
of the letter by 50 percent.
ရာခိုင်နှုန်း မြှင့်ပေးလိုက်တယ်။
the cost of getting an additional vote
မဲတစ်ခု တိုးရမှုရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကို
လုပ်ပြနိုင်တာတွေ များပါတယ်၊
သတင်းစာများထဲ ဖေါ်ပြပေးခြင်းဖြင့်
to donate blood more frequently
on local newsletters,
အမည်စာရင်းကို
on a public website.
ကြေညာပေးတာမျိုး။
to buy a more fuel-efficient car
ထည့်ပေးလျက် လူတွေ ထောင်နဲ့ချီတို့အား
အဝေးကြီးမနေပြီး လေ့လာတွေ့နိုင်ခဲ့လို့ပါ။
was observable from a mile away.
သိပ်အရေးပါပါတယ်၊
လိုက်လုပ်ကြပါတယ်။
asking for money on the sidewalk
ငွေတောင်းနေတာကို မြင်တာနဲ့
အလုပ်များနေတဲ့ ပုံစံမျိုး ဆောင်ကြမယ်၊
and look really busy,
waltz right on by the donation box.
အလှူသေတ္တာနားမှာ ရစ်ဝဲနေကြမယ်။
တပ်မှ အလှူခံသူကို မြင်ရတယ် ဆိုပါစို့၊
and there's a Salvation Army volunteer,
သုတေသီတွေဟာ
from the Salvation Army
တွေကို ရှာကြံလိုခဲ့တယ်။
ရယ်စရာတောင် ကောင်းနေတယ်။
stood in front of just one door,
ရှေ့မှာ ရပ်နေရင်၊
by going out the other door.
ထွက်သွားနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
"Oh, I didn't see the volunteer,"
အလှူခံသူကို မမြင်မိလို့ပါ၊"
ကျွန်တော် တစ်ခုခု ရှာကြည့်နေခဲ့တာ"
something from over there,"
ဖြေနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
ဆင်ခြေတွေ များလှပါတယ်။
စာရင်းရဲ့ ဒုတိယ အချက်ဆီ ခေါ်ဆောင်လာတယ်-
to the second item on our checklist:
နှစ်ဖက်စလုံးမှာ ရပ်ခိုင်းခြင်း ဖြစ်ခဲ့တယ်။
standing in front of both doors,
အလှူငွေတွေ
နေရာမှာ စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြပြီး
were out in the parking lot,
ထွက်လာသူတို့ကို ရေတွက်နေခဲ့ကြရာ၊
as they came in and out of the store,
stood in front of both doors,
ရပ်နေကြချိန်မှာ၊
လုံးဝကို ရပ်သွားခဲ့တယ်။
out of the store at all.
so they decided to look into it further,
နေခဲ့ကြလို့ ရှေ့ဆက် စုံစမ်းကြည့်ခဲ့ကြရာ၊
was actually a third, smaller utility door
အပြင်ကို ထုတ်ပစ်ရန် အတွင်းတံခါး တစ်ခု
in order to avoid the volunteers.
အဲဒီ တံခါးကို သုံးလာခဲ့ကြပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။
an important lesson though.
ကျုပ်တို့ဟာ စေ့စပ်ရန် လိုအပ်ပါတယ်၊
we need to be very thorough,
really creative in making them.
deadly consequences.
အခြေအနေကို တင်ပြပေးချင်တယ်။
deadliest infectious disease has a cure,
ကူးစက်ရောဂါ တစ်ခုအတွက် ကုသနည်းရှနေပြီ၊
ပေါ်လာတဲ့ ကုသနည်းပါ၊
almost every time?
အကြိမ်တိုင်း ကုသပေးခဲ့တယ် ဆိုပါစို့။
အဲဒီရောဂါကို ကူးစက်ခံကြရတယ်၊
we've got the solution.
ကျုပ်တို့ဟာ အဖြေကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။
get other people sick.
ကူပေးနိုင်ကြတယ်။
ကုသပေးနေတဲ့
we've been collaborating
လုပ်ငန်းထဲမှာ
called Keheala
as they undergo treatment.
ကူညီလာခဲ့ကြပါတယ်။
ခင်ဗျားတို့ နားလည်ရန် လိုပါတယ်။
TB treatment, it's really tough.
a really strong antibiotic
နေ့စဉ် သောက်ရန် လိုမယ်။
ကိုယ်ဟာ ဖျားတောင် လာနိုင်ပါတယ်။
that it will make you feel sick.
ခေါင်းမူခြင်း ခံစားရမယ်။
လာလျက် ရယ်စရာကောင်းလိမ့်မယ်။
you have to go back to the clinic
in order to get more pills,
ရယူရန် သွားရပါမယ်။
or other places where TB is common,
ဒါမှမဟုတ် တီဘီအဖြစ်များတဲ့ ဒေသများမှာ
သွားရမယ့် သဘောပါ၊
about going someplace pretty far,
ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်တွေနဲ့ သွားရမယ်၊
ထိရောက်မှု ရှိချင်မှ ရှိမှာပါ။
a half day off of work every week
အလုပ်ကနေပြီး အပတ်စဉ် နေ့ဝက်ခွင့်ကို
can't afford to lose.
အခြေအနေဟာ ပိုတောင် ဆိုးပါတယ်၊
that there's a terrible stigma,
ယောက် သိသွားမှာကို ကိုယ်က အသည်းထိတ်နေရတယ်။
to find that you have the disease.
ကြားခဲ့ကြရတာက အမျိုးသမီးများထံမှပါ၊
are actually from women
domestic violence can be kind of common,
နေရာများလည်း ဖြစ်နေလို့ပါ။
hide it from their husbands
သူတို့ရဲ့ ခင်ပွန်းများထံမှ
မလုပ်နိုင်ကြတာ အံ့သြစရာ မဟုတ်ပါဘူး။
that people don't complete treatment.
တကယ် ကူညီပေးနိုင်မလား။
တကယ် လုပ်နိုင်ကြမလား။
ကျနော်တို့က လူနာများထံ စာတို ပို့ပေးကြတယ်၊
to remind them to take their medication,
ရပ်လိုက်ကြမယ်ဆိုရင်၊
အများကြီးရှိပါလိမ့်မယ်။
အဲဒီစာတိုကို မမြင်လိုက်ဘူး။ "
but then I totally forgot,
လုံးဝကို မေ့သွားတယ်၊
and I just forgot about it."
အဲဒီအကြောင်း မေ့သွားတယ်။ "
အခြားသူကို ပေးထားလို့ပါ။ "
that they've taken their medication.
အတည်ပြုချက် ရယူရတယ်။
ထပ်ပြီး စာတို ပို့ကြတယ်။
we text them yet again.
ထပ်ပြီး စာတို ပို့ကြတယ်။
they still haven't verified,
အတည်မပြုကြရင်တော့၊
အကြောင်းကြားတယ်၊
ပြန်ပြီး တိုက်တွန်းကြမယ်။
နည်းစနစ်မျိုးစုံ သုံးမှု ဝန်ခံရပေမဲ့၊
uses all sorts of behavioral techniques,
probably noticed, observability,
အပါအဝင်ဟာဖြင့်
လူနာများဟာ
not to complete treatment.
အလားအလာ သုံးဆ ပိုများခဲ့ပါတယ်။
တိုးမြှင့်လိုက်ပြီ၊
you need to be aware of.
တစ်ချက် ရှိပါသေးတယ်။
မဟုတ် လန်ဒန်ကို ရောက်ခဲ့ဖူးရင်၊
or Japan or London,
on the right-hand side of the escalator
ဂရုတစိုက် ရပ်ကြတာကို သတိထားမိကြပါမယ်၊
ဆင်းသွားကြဖို့ အတွက်ပါ။
ပုံမှန် မလိုက်နာကြပါဘူး၊
not everywhere is that the norm,
where you can just stand on both sides
ရပ်နေကြတဲ့ နေရာတွေ အများကြီးပါပဲ
အခြားသူတွေ
and let them go by,
to do that some places.
လိုက်နာကြမယ် မျှော်လင့်နိုင်တယ်။
မျှော်လင့်နိုင်ပေမဲ့၊
are really sensitive to cues
တကယ့်ကို နားလည်ကာ လိုက်နာလိုကြတယ်၊
in a particular situation,
အရာများ လုပ်ကြမှာ မျှော်လင့်နိုင်တယ်၊
စာရင်းရဲ့ နောက်ဆုံး အချက်ကို ရောက်လာပါပြီ-
and final item on our checklist:
ဆက်သွယ်ပြောဆိုထားရန်ပါပဲ။
ရိုးရှင်းတဲ့ နည်းကး-
to communicate expectations;
ကိုင်နေကြတယ်။ " သူတို့ကို ပြောရုံပါပဲ။
is doing the good deed."
ပို့ပေးတဲ့ လျှပ်စစ် ငွေတောင်းခံလွှာထဲတွင်
sends people in their electricity bill
နေအိမ်ရှိသူတွေရဲ့ သုံးစွဲမှုနှင့်
their energy consumption
with similarly sized homes.
အချက်ကလေးကို ထည့်ပေးတတ်တယ်။
neighbors are using less electricity,
သုံးတာ နည်းတာ တွေ့ရတဲ့အခါမှာ
to get people to vote or give to charity
ကြအောင်၊ လှူဒါန်းလာကြအောင်၊
မျက်နှာသုတ်ပုဝါများကို ပြန်သုံးလာစေပါတယ်။
နောက် နည်းလမ်းရှိပါသေးတယ်-
to communicate expectations;
just at the right time.
ဟု ပြောဆိုရုံပါပဲ။
of turning off the lights
တာဝန်ကို ပုံစံ ပြောင်းပစ်လိုက်ပြီး
into an environmental contribution.
အသွင်သို့ ပြောင်းလဲလိုက်ပါတယ်။
လုပ်လို့ ရနိုင်တဲ့ နည်းတွေ မျိုးစုံပါပဲ၊
lots of different ways to do this,
နည်းတွေ အများအပြားပါပဲ။
with important social consequences,
လူမှုရေးဆိုင်ရာ အရေးကြီးတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။
to motivate people to do more good.
အရာများ လုပ်ကိုင်ဖို့ စေ့ဆော်ပေးရနိုင်တယ်။
အဲဒီထဲ ကူညီပေးနိုင်ကြတယ်။
can help you with this.
that you raise additional funds
ထပ်မတောင်းဆိုကြသလို
any more fancy technologies.
မလိုအပ်ပါ။
အသုံးချဖို့သာ လိုအပ်တာပါ၊
eliminating excuses
ဆင်ခြေများကို ရှင်းလင်းပစ်ပါ၊
မျှော်လင့်ချက်များကို သုံးပါ။
ABOUT THE SPEAKER
Erez Yoeli - Research scientistErez Yoeli's research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it.
Why you should listen
Erez (pronounced ‘EH-rez’) Yoeli is a research scientist at MIT's Sloan School of Management, where he directs the Applied Cooperation Team. His research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it. He collaborates with governments, nonprofits and companies to apply these insights to address real-world challenges like increasing energy conservation, improving antibiotic adherence, reducing smoking in public places and promoting philanthropy.
Yoeli teaches the undergraduate Game Theory course at Harvard and regularly publishes theoretical and applied academic research articles. He shares his research highlights through frequent talks and featured articles in the New York Times, The Economist, Quartz and Behavioral Scientist. His research has also been profiled nationally and internationally in publications like TIME and Huffington Post.
Yoeli received his PhD in economics from the University of Chicago Booth School of Business. Before founding the Applied Cooperation Team, he was an economist at the US Federal Trade Commission and served as an expert witness in cases against companies that defrauded consumers. In an earlier, "pre-economist" life, he was a classical percussionist. He enjoys spicy food, hiking and spending time with his two very cuddly cats.
Erez Yoeli | Speaker | TED.com