TEDSummit 2019
Patrick Chappatte: A free world needs satire
Patrick Chappatte: လွတ်လပ်တဲ့ ကမ္ဘာမှာ သရော်ခြင်း ဟာသလိုအပ်ခြင်း။
Filmed:
Readability: 4.9
344,008 views
ကျွန်ုပ်တို့ အသက်ရှူတဲ့ လေကို လိုအပ်သလိုပဲ ကျွန်ုပ်တို့ ဟာသကိုလည်း လိုအပ်ပါတယ်လို့ ပြောသူကတော့ ကာတွန်းဆရာ အယ်ဒီတာ Patrick Chappatte ပါ။ အာဏာရှင်တွေနဲ့ အတွေးအမြင်စနစ်တစ်ခုကို တရားသေ စွဲနေသူတွေမှသည် ဆယ်ဖီတွေရိုက်သူတွေနဲ့ လူမှု မီဒီယာ လူအုပ်တွေအထိ အကုန်လုံးကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်တဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းတစ်ခုမှ စိတ်ဝင်စားဖွယ် အကောင်းဆုံးတွေနဲ့ သရုပ်ဖော်ထားတဲ့ ဟောပြောချက်တစ်ခုထဲမှာ Chappatte ကနေပြီး သရော်ခြင်းရဲ့ မရှိမဖြစ်လိုအပ်ချက်အတွက် အံ့ချီးလောက်ပြီး မကြာခဏတော့ အလွန်ကို ရယ်စရာကောင်းလှတဲ့ ကိစ္စတစ်ရပ်ကို တင်ပြထားပါတယ်။ " နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့အတူ မွေးဖွားလာခဲ့ပြီး လွတ်လပ်မှုရှိတဲ့အခါမှာ သူတို့ဟာ စိန်ခေါ်ခံရတယ်"လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
Patrick Chappatte - Editorial cartoonist
Using clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd. Full bio
Using clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I've been a political cartoonist
on the global stage for the last 20 years.
on the global stage for the last 20 years.
0
875
6014
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀ လုံးလုံး ကမ္ဘာ့ ဇာတ်ခုံ
မှာ နိုင်ငံရေး ကာတွန်းဆရာဖြစ်ခဲ့တယ်။
မှာ နိုင်ငံရေး ကာတွန်းဆရာဖြစ်ခဲ့တယ်။
00:19
Hey, we have seen a lot of things
happen in those 20 years.
happen in those 20 years.
1
7543
3669
ဒီနှစ် ၂၀ အတွင်းမှာ အကြောင်းအရာတွေ
အများကြီး ဖြစ်ပျက်တာ မြင်ခဲ့တယ်။
အများကြီး ဖြစ်ပျက်တာ မြင်ခဲ့တယ်။
00:23
We saw three different Catholic popes,
2
11780
3240
ကတ်သလစ် မတူကြတဲ့ ပုပ်ရဟန်းမင်း
သုံးပါးကို မြင်ခဲ့တယ်၊
သုံးပါးကို မြင်ခဲ့တယ်၊
00:27
and we witnessed that unique moment:
3
15044
4302
ဒီထူးခြားတဲ့ ကာလကို မျက်မြင်ကြုံခဲ့တယ်။
00:31
the election of a pope
on St. Peter's Square --
on St. Peter's Square --
4
19370
2630
စိန့် ပီတာ ရင်ပြင်ပေါ်ါက ပုပ်ရဟန်းတစ်ပါး
ရွေးချယ်ပွဲ၊
ရွေးချယ်ပွဲ၊
00:34
you know, the little white smoke
5
22024
2296
သိတယ်နော်၊ မီးခိုးဖြူလေးနဲ့
00:37
and the official announcement.
6
25571
2070
တရားဝင် ထုတ်ပြန်ချက်လေ။
00:39
[It's a boy!]
7
27665
1357
[ ကောင်လေးတစ်ယောက်ဟ။]
00:41
(Laughter)
8
29046
2186
(ရယ်သံများ)
00:43
(Applause)
9
31256
3952
(လက်ခုပ်သံများ)
00:49
We saw four American presidents.
10
37266
3499
အမေရိကန် သမ္မတ လေးဦးကို မြင်ခဲ့တယ်။
00:52
Obama, of course.
11
40789
1331
Obama ။ ဟုတ်တာပေါ့။
00:54
Oh, Europeans liked him a lot.
12
42144
2414
အိုး၊ ဥရောပသားတွေ သူ့ကို
သိပ် သဘောကျတာပေါ့။
သိပ် သဘောကျတာပေါ့။
00:56
He was a multilateralist.
13
44582
2295
သူက ဘက်ပေါင်းစုံ ပါဝင်သူတစ်ယောက်ပါ။
00:58
He favored diplomacy.
14
46901
1242
သံတမန်ရေးကို ထောက်ခံတယ်။
01:00
He wanted to be friends with Iran.
15
48167
2360
အီရန်နဲ့ မိတ်ဆွေဖွဲ့ချင်ခဲ့တယ်။
01:03
(Laughter)
16
51187
4628
(ရယ်သံများ)
01:09
And then ...
17
57831
1158
ဒီနောက်မှာတော့...
01:12
reality imitated caricature
18
60181
2235
Donald Trump က
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့
01:14
the day Donald Trump became the President
of the United States of America.
of the United States of America.
19
62440
5019
သမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ နေ့မှာတော့
ဒိဌဖြစ်ရပ်က ရုပ်ပြောင်ကို တုပခဲ့တယ်။
ဒိဌဖြစ်ရပ်က ရုပ်ပြောင်ကို တုပခဲ့တယ်။
01:19
(Laughter)
20
67483
2843
(ရယ်သံများ)
01:22
(Applause)
21
70350
3517
(လက်ခုပ်သံများ)
01:27
You know, people come to us and they say,
22
75608
2484
သိတဲ့အတိုင်း၊ လူတွေ ကျွန်တော်တို့ဆီ
လာပြီး ပြောကြတာက
လာပြီး ပြောကြတာက
01:30
"It's too easy for you cartoonists.
I mean -- with people like Trump?"
I mean -- with people like Trump?"
23
78116
5212
"ကာတွန်းဆရာတွေအတွက်တော့ လွယ်လွန်းပါတယ်၊
ဆိုလိုတာက Trump လို လူမျိုးတွေဆိုရင်ပေါ့။
ဆိုလိုတာက Trump လို လူမျိုးတွေဆိုရင်ပေါ့။
01:35
Well, no, it's not easy
24
83795
2542
အင်း၊ သူကိုယ်တိုင်က ရုပ်ပြောင်ဖြစ်နေတဲ့
01:38
to caricature a man
who is himself a caricature.
who is himself a caricature.
25
86361
3508
လူတစ်ယောက်ကို ရုပ်ပြောင်ရေးဖို့က
မလွယ်ဘူးဗျ။
မလွယ်ဘူးဗျ။
01:41
(Laughter)
26
89893
1333
(ရယ်သံများ)
01:43
No.
27
91250
1169
မလွယ်ဘူး။
01:44
(Applause)
28
92443
3779
လက်ခုပ်သံများ
01:48
Populists are no easy target for satire
29
96734
2998
လူထု အကျိုးမျှော်ဝါဒီတွေဟာ သရော်ဖို့
လွယ်တဲ့ ပစ်မှတ် မဟုတ်ဘူး။
လွယ်တဲ့ ပစ်မှတ် မဟုတ်ဘူး။
01:51
because you try to nail them down one day,
30
99756
2524
ဘာလို့ဆိုတော့ တစ်နေ့ သူတို့ကို
တိတိကျကျ ပြောလိုက်ရင်
တိတိကျကျ ပြောလိုက်ရင်
01:54
and the next day, they outdo you.
31
102304
1617
နောက်နေ့ ကိုယ့်ထက်သာအောင် လုပ်ရော။
01:55
For example, as soon as he was elected,
32
103945
3386
ဥပမာ သူ ရွေးချယ်ခံရပြီးပြီးချင်း
01:59
I tried to imagine the tweet
that Trump would send on Christmas Eve.
that Trump would send on Christmas Eve.
33
107355
4140
ခရစ်စမတ် အကြိုညမှာ Trump တင်မယ့်
တွိတ်ကို ကြိုးစားပြီး မြင်ယောင်ကြည့်တယ်။
တွိတ်ကို ကြိုးစားပြီး မြင်ယောင်ကြည့်တယ်။
02:03
So I did this, OK?
34
111519
2080
ဒီတော့ ကျွန်တော့ ဒါကိုလုပ်လိုက်တယ်၊ ရလား။
02:05
[Merry Christmas to all!
Except all those pathetic losers. So sad.]
Except all those pathetic losers. So sad.]
35
113623
3167
[ပျော်စရာ ခရစ်စ္စမတ်ပါ။ သနားစရာ
အရှုံးသမားတွေ မပါ၊ စိတ်မကောင်း]
အရှုံးသမားတွေ မပါ၊ စိတ်မကောင်း]
02:08
(Laughter)
36
116814
1786
(ရယ်သံများ
02:10
And basically, the next day,
Trump tweeted this:
Trump tweeted this:
37
118624
2580
ပင်ကိုအားဖြင့် နောက်တစ်နေ့မှာ
Trump က ဒါကို တင်ခဲ့တယ်။
Trump က ဒါကို တင်ခဲ့တယ်။
02:13
[Happy New Year to all,
including to my many enemies
including to my many enemies
38
121228
2468
[ အားလုံးပဲ မင်္ဂလာ နှစ်သစ်ပါ။
ကျုပ်ကို တိုက်ခိုက်ကာ
ကျုပ်ကို တိုက်ခိုက်ကာ
02:15
and those who have fought me
and lost so badly
and lost so badly
39
123720
2154
မရှုမလှ ရှုံးနိမ့်ပြီး
ဘာလုပ်ရမှန်းကို မသိတဲ့
ဘာလုပ်ရမှန်းကို မသိတဲ့
02:17
they just don't know what to do. Love!]
40
125898
1871
ရန်သူများစွာ အပါအဝင်ပါ။ ချစ်တယ်နော်။]
02:19
(Laughter)
41
127793
1182
[ရယ်သံများ)
02:20
It's the same!
42
128999
1444
အတူတူပဲလေ။
02:22
(Applause)
43
130467
2580
(လက်ခုပ်သံများ)
02:25
This is the era of strongmen.
44
133071
2464
ဒီခေတ်က လူသန်တွေရဲ့ ခေတ်ပါ။
02:27
And soon, Donald Trump was able to meet
his personal hero, Vladimir Putin,
his personal hero, Vladimir Putin,
45
135559
5376
မကြာခင်ပဲ Donald Trump ဟာ သူ့လူစွမ်းကောင်း
Vladimir Putin နဲ့ တွေ့ဆုံနိုင်ခဲ့တယ်။
Vladimir Putin နဲ့ တွေ့ဆုံနိုင်ခဲ့တယ်။
02:32
and this is how the first meeting went:
46
140959
2796
ဒါကတော့ ပထမ တွေ့ဆုံမှု ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပုံပါ။
02:35
[I'll help you find the hackers.
Give me your password.]
Give me your password.]
47
143779
2695
[ခင်ဗျားကို ဟက်ကာတွေ ရှာပေးမယ်။
ခင်ဗျားရဲ့ စကားဝှက်ပေးပါ]
ခင်ဗျားရဲ့ စကားဝှက်ပေးပါ]
02:38
(Laughter)
48
146498
2746
(ရယ်သံများ)
02:41
And I'm not inventing anything.
49
149268
2411
ကျွန်တော် ဘာကိုမှ ထွင်မထားပါဘူး။
02:44
He came out of that first meeting
saying that the two of them had agreed
saying that the two of them had agreed
50
152427
4037
ပထမ တွေ့ဆုံမှုကနေ ထွက်လာခဲ့ပြီး
သူတို့နှစ်ယောက်ဟာ ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးအတွက်
သူတို့နှစ်ယောက်ဟာ ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးအတွက်
02:48
on a joint task force on cybersecurity.
51
156488
2392
ပူးတွဲ အထူးတပ်ဖွဲ့ကို သဘောတူခဲ့တယ်လို့
ပြောတယ်။
ပြောတယ်။
02:50
This is true, if you do remember.
52
158904
2336
ဒါဟာ အမှန်ပါ။ ခင်ဗျားတို့ မှတ်မိရင်ပေါ့။
02:53
Oh, who would have imagined
the things we saw over these 20 years.
the things we saw over these 20 years.
53
161264
4658
ဒီနှစ်၂၀ ကျော်မှာ ကျွန်တော်တို့ မြင်ခဲ့ရ
တာတွေကို စိတ်ကူးမိခဲ့ကြမယ့်သူတွေပေါ့။
တာတွေကို စိတ်ကူးမိခဲ့ကြမယ့်သူတွေပေါ့။
02:57
We saw Great Britain run towards
a European Union exit.
a European Union exit.
54
165946
3601
ဥရောပ သမဂ္ဂတစ်ခုက ထွက်ပေါက်တစ်ခုဆီ
ပြေးတဲ့ ဂရိတ် ဗြိတိန်ကို မြင်ခဲ့ကြတယ်။
ပြေးတဲ့ ဂရိတ် ဗြိတိန်ကို မြင်ခဲ့ကြတယ်။
03:01
[Hard Brexit?]
55
169571
1171
[ ခက်ခဲတဲ့ Brexit လား]
03:02
(Laughter)
56
170766
3093
(ရယ်သံများ)
03:08
In the Middle East,
we believed for a while
we believed for a while
57
176369
2478
အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ အာရပ် နွေဦးရဲ့
ဒီမိုကရေဒီကျတဲ့
ဒီမိုကရေဒီကျတဲ့
03:10
in the democratic miracle
of the Arab Spring.
of the Arab Spring.
58
178871
3185
အံ့ဖွယ်သရဲကို
ခဏတော့ ယုံကြည်ခဲ့ကြတယ် ။
ခဏတော့ ယုံကြည်ခဲ့ကြတယ် ။
03:14
We saw dictators fall,
we saw others hang on.
we saw others hang on.
59
182080
4393
အာဏာရှင်တွေ ကျဆုံးတာ မြင်ခဲ့တယ်။
အခြားသူတွေ တောင့်ခံတာမြင်ခဲ့တယ်။
အခြားသူတွေ တောင့်ခံတာမြင်ခဲ့တယ်။
03:18
(Laughter)
60
186497
2092
(ရယ်သံများ)
03:21
And then there is the timeless
Kim dynasty of North Korea.
Kim dynasty of North Korea.
61
189107
3907
ဒီနောက်မှာ မြောက် ကိုရီးယားရဲ့
ထာဝရ Kim မင်းဆက်ရှိတယ်။
ထာဝရ Kim မင်းဆက်ရှိတယ်။
03:25
These guys seem to be coming
straight out of Cartoon Network.
straight out of Cartoon Network.
62
193038
3331
ဒီလူတွေဟာ Cartoon Network ကနေ
ထွက်လာနေတယ်လို့ ထင်ရတယ်။
ထွက်လာနေတယ်လို့ ထင်ရတယ်။
03:28
I was blessed to be able
to draw two of them.
to draw two of them.
63
196393
3095
ဒါတွေထဲက နှစ်ခုကို ရေးဆွဲနိုင်ဖို့
ကျွန်တော် ကံထူးခဲ့တယ်။
ကျွန်တော် ကံထူးခဲ့တယ်။
03:31
Kim Jong-il, the father,
64
199512
1753
ဖခင် Kim Jong-il
03:33
when he died a few years ago,
that was a very dangerous moment.
that was a very dangerous moment.
65
201289
3318
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် အနည်းငယ်က သူ ဆုံးချိန်က
အန္တရာယ်များတဲ့ ကာလတစ်ခုပါ။
အန္တရာယ်များတဲ့ ကာလတစ်ခုပါ။
03:36
[That was close!]
66
204631
1193
[ သီသီကလေးနော်]
03:37
(Laughter)
67
205848
2623
(ရယ်သံများ)
03:40
That was --
68
208495
1204
ဒါကတော့ ...
03:41
(Applause)
69
209723
2920
(လက်ခုပ်သံများ)
03:46
And then the son, Kim Jong-un,
70
214977
2670
ဒီနောက်မှာတော့ သူ့သား Kim Jong-un က
03:49
proved himself a worthy
successor to the throne.
successor to the throne.
71
217671
2681
ထိုက်တန်တဲ့ ထီနန်းဆက်ခံသူဆိုတာကို
ကိုယ်တိုင် သက်သေထူတယ်။
ကိုယ်တိုင် သက်သေထူတယ်။
03:52
He's now friends with the US president.
72
220376
2550
အခု သူဟာ အမေရိကန် သမ္မတနဲ့
မိတ်ဆွေတွေပေါ့။
မိတ်ဆွေတွေပေါ့။
03:54
They meet each other all the time,
and they talk like friends.
and they talk like friends.
73
222950
4553
သူတို့ အချင်းချင်း တစ်ချိန်လုံးတွေ့ကာ
မိတ်ဆွေတွေလို့ ပြောဆိုကြတယ်။
မိတ်ဆွေတွေလို့ ပြောဆိုကြတယ်။
03:59
[What kind of hair gel?]
74
227527
1538
[ ဘယ် ဆံသဆီ အမျိုးအစားလဲဗျ။]
04:01
(Laughter)
75
229089
3400
(ရယ်သံများ)
04:06
Should we be surprised
76
234138
2240
အတ္တဆန်တဲ့လူတွေ ကြီးစိုးတဲ့
04:08
to be living in a world
77
236402
1783
ကမ္ဘာတစ်ခုထဲမှာ နေထိုင်နေရတာ
04:10
ruled by egomaniacs?
78
238209
2045
ကျွန်တော်တို့ အံ့သြသင့်သလား။
04:12
What if they were just
a reflection of ourselves?
a reflection of ourselves?
79
240796
2739
သူတို့တွေဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့
ပုံရိပ်တစ်ခု ဖြစ်နေရင်ရော။
ပုံရိပ်တစ်ခု ဖြစ်နေရင်ရော။
04:16
I mean, look at us, each of us.
80
244081
1890
ဆိုလိုတာက အချင်းချင်း ကြည့်လိုက်ပါဦး။
04:19
(Laughter)
81
247004
1927
(ရယ်သံများ)
04:21
Yeah, we love our smartphones;
82
249737
3563
စမတ်ဖုန်းတွေကို ကျွန်တော်တို့ ကြိုက်တယ်။
04:25
we love our selfies;
83
253324
2100
ဆယ်လ်ဖီတွေကို ကျွန်တော်တို့ ကြိုက်တယ်။
04:27
we love ourselves.
84
255448
1609
မိမိကိုယ်မိမိ ချစ်ကြတယ်။
04:29
And thanks to Facebook,
we have a lot of friends
we have a lot of friends
85
257081
3846
Facebook ကျေးဇူးကြောင့်
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ မိတ်ဆွေတွေ
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ မိတ်ဆွေတွေ
04:32
all over the world.
86
260951
1861
အများကြီးရှိကြတယ်။
04:34
Mark Zuckerberg is our friend.
87
262836
2277
Mark Zuckerberg က
ကျွန်တော်တို့ရဲ့မိတ်ဆွေလေ။
ကျွန်တော်တို့ရဲ့မိတ်ဆွေလေ။
04:38
(Laughter)
88
266380
2120
(ရယ်သံများ)
04:42
You know, he and his peers
in Silicon Valley
in Silicon Valley
89
270571
3266
သိတဲ့အတိုင်း သူနဲ့ Silicon Valley က
သူနဲ့ရွယ်တူတွေက
သူနဲ့ရွယ်တူတွေက
04:45
are the kings and the emperors
90
273861
2945
ကျွန်တော်တို့ ခေတ်ရဲ့
04:48
of our time.
91
276830
1355
ဘုရင်တွေ၊ ဧကရာဇ်တွေလေ။
04:51
Showing that the emperors have no clothes,
92
279124
4472
ဧကရာဇ်တွေမှာ အဝတ်အစားမရှိတာကို
ပြသခြင်းက
ပြသခြင်းက
04:55
that's the task of satire, right?
93
283620
2265
သရော်တာရဲ့ အလုပ်မို့လား။
04:57
Speaking truth to power.
94
285909
1331
အာဏာကို အမှန် ပြောခြင်းပါ။
04:59
This has always been the historical role
of political cartooning.
of political cartooning.
95
287264
4260
ဒါက နိုင်ငံရေး ကာတွန်းဆွဲခြင်းရဲ့
သမိုင်းဝင် ကဏ္ဍဖြစ်ခဲ့ပါပြီ။
သမိုင်းဝင် ကဏ္ဍဖြစ်ခဲ့ပါပြီ။
05:03
In the 1830s, postrevolutionary France
under King Louis Philippe,
under King Louis Philippe,
96
291548
4937
၁၈၃၀ နှစ်လွန်တွေမှာ King Louis Philippe
အောက်က တော်လှန်ရေးအလွန် ပြင်သစ်မှာ
အောက်က တော်လှန်ရေးအလွန် ပြင်သစ်မှာ
05:08
journalists and caricaturists fought hard
for the freedom of the press.
for the freedom of the press.
97
296509
4643
သတင်းစာဆရာ၊ကာတွန်းဆရာတွေဟာ သတင်းစာလွတ်လပ်
ခွင့်အတွက် အပြင်းအထန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တယ်။
ခွင့်အတွက် အပြင်းအထန် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တယ်။
05:13
They were jailed, they were fined,
but they prevailed.
but they prevailed.
98
301725
3466
သူတို့တွေဟာ ထောင်ချခံရ၊ ဒဏ်တပ်ခံရပေမဲ့
အော်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
အော်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
05:17
And this caricature of the king by Daumier
99
305215
3868
Daumier ဆွဲတဲ့ ဘုရင်ပုံ ဒီရုပ်ပြောင်ဟာ
05:21
came to define the monarch.
100
309107
2015
ဧကရာဇ်ကို အနက်ဖွင့်လာခဲ့တယ်။
05:23
It marked history.
101
311146
1412
သမိုင်းကို အမှတ်အသားပြုတယ်။
05:24
It became the timeless symbol
of satire triumphing over autocracy.
of satire triumphing over autocracy.
102
312582
6562
ဒါက သက်ဦးဆံပိုင်စနစ်ကို သရော်ခြင်းက
အောင်နိုင်တာရဲ့ ထာဝရ သင်္ကေတဖြစ်လာခဲ့တယ်။
အောင်နိုင်တာရဲ့ ထာဝရ သင်္ကေတဖြစ်လာခဲ့တယ်။
05:31
Today, 200 years after Daumier,
103
319168
2671
ဒီနေ့ Daumier အလွန် နှစ် ၂၀၀ မှာ
05:33
are political cartoons
at risk of disappearing?
at risk of disappearing?
104
321863
4398
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေ ပျောက်ကွယ်တဲ့
အန္တရာယ်ရောက်နေလား။
အန္တရာယ်ရောက်နေလား။
05:39
Take this blank space on the front page of
Turkish opposition newspaper "Cumhuriyet."
Turkish opposition newspaper "Cumhuriyet."
105
327942
5789
တူရကီ အတိုက်အခံ သတင်းစာ "Cumhuriyet" ရဲ့
ရှေ့စာမျက်နှာက နေရာလွတ်ကို ကြည့်ပါ။
ရှေ့စာမျက်နှာက နေရာလွတ်ကို ကြည့်ပါ။
05:45
This is where Musa Kart's
cartoon used to appear.
cartoon used to appear.
106
333755
3449
ဒါက Musa Kart ရဲ့ ကာတွန်းကို
ဖော်ပြခဲ့ဖူးတဲ့ နေရာပါ။
ဖော်ပြခဲ့ဖူးတဲ့ နေရာပါ။
05:49
In 2018, Musa Kart was sentenced
to three years in jail.
to three years in jail.
107
337228
5093
၂၀၁၈ မှာ Musa Kart ဟာ ထောင်သုံးနှစ်
ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရတယ်။
ပြစ်ဒဏ်ပေးခံရတယ်။
05:54
For doing what?
108
342345
1306
ဘာလုပ်တာအတွက်လဲ။
05:55
For doing political cartoons
in Erdoğan's Turkey.
in Erdoğan's Turkey.
109
343675
4018
Erdoğan's Turkey မှာ နိုင်ငံရေး
ကာတွန်းတွေ ဆွဲတာကြောင့်ပါ။
ကာတွန်းတွေ ဆွဲတာကြောင့်ပါ။
06:00
Cartoonists from Venezuela, Russia, Syria
have been forced into exile.
have been forced into exile.
110
348305
5517
ဗင်နီဇွဲလား၊ ရုရှားနဲ့ ဆီးရီးယားက ကာတွန်း
ဆရာတွေဟာ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရတယ်။
ဆရာတွေဟာ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရတယ်။
06:06
Look at this image.
111
354961
1481
ဒီရုပ်ပုံကို ကြည့်ပါ။
06:09
It seems so innocent, right?
112
357744
2240
အပြစ်ကင်းတယ်လို့ ထင်ရတယ်မို့လား။
06:12
Yet it is so provocative.
113
360610
2290
ဒါပေမဲ့ အတော့ကို နှိုးဆွပေးပါတယ်။
06:15
When he posted this image,
114
363391
1545
သူ ဒီပုံကို တင်လိုက်တဲ့အခါ
06:16
Hani Abbas knew it would change his life.
115
364960
3253
ဒါက သူ့ဘဝကို ပြောင်းလဲစေမယ်ဆိုတာ
Hani Abbas သိခဲ့တယ်။
Hani Abbas သိခဲ့တယ်။
06:20
It was in 2012, and the Syrians
were taking to the streets.
were taking to the streets.
116
368773
4488
ဒါက ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာပါ။ ဆီရီးယန်းတွေဟာ
လမ်းတွေပေါ်ကို ထွက်လာခဲ့ကြတယ်။
လမ်းတွေပေါ်ကို ထွက်လာခဲ့ကြတယ်။
06:25
Of course, the little red flower
is the symbol of the Syrian revolution.
is the symbol of the Syrian revolution.
117
373285
5016
တကယ်တမ်း အနီရောင်ပန်းလေးက
ဆီရီးယန်း တော်လှန်ရေးရဲ့ သင်္ကေတပါ။
ဆီရီးယန်း တော်လှန်ရေးရဲ့ သင်္ကေတပါ။
06:30
So pretty soon, the regime was after him,
118
378740
2794
ဒီတော့ မကြာခင်မှာပဲ အစိုးရက
သူ့နောက်လိုက်ခဲ့ပြီး
သူ့နောက်လိုက်ခဲ့ပြီး
06:33
and he had to flee the country.
119
381558
1628
သူဟာ နိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်။
06:35
A good friend of his,
cartoonist Akram Raslan,
cartoonist Akram Raslan,
120
383805
3287
သူ့ရဲ့ မိတ်ဆွေကောင်းဖြစ်တဲ့
ကာတွန်းဆရာ Akram Raslan ဟာ
ကာတွန်းဆရာ Akram Raslan ဟာ
06:39
didn't make it out of Syria.
121
387116
1783
ဆီးရီးယားကနေ မထွက်ခဲ့ဘူး။
06:41
He died under torture.
122
389331
2376
နှိပ်စက်ခံရပြီး သေသွားတယ်။
06:47
In the United States of America recently,
123
395345
3471
မကြာခင်က အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ
06:50
some of the very top cartoonists,
like Nick Anderson and Rob Rogers --
like Nick Anderson and Rob Rogers --
124
398840
5652
Nick Anderson နဲ့ Rob Rogers တို့လို
ထိပ်တန်း ကာတွန်းဆရာတစ်ချို့ဟာ
ထိပ်တန်း ကာတွန်းဆရာတစ်ချို့ဟာ
06:56
this is a cartoon by Rob --
125
404516
1295
ဒါကတော့ Rob ရဲ့ လက်ရာပါ၊
06:57
[Memorial Day 2018.
(on tombstone) Truth. Honor. Rule of Law.]
(on tombstone) Truth. Honor. Rule of Law.]
126
405835
2952
[၂၀၁၈ အောက်မေ့ဖွယ်နေ့(အုတ်ဂူမှာ)
အမှန်တရား၊ဂုဏ်၊ဥပဒေစည်းမျဉ်း]
အမှန်တရား၊ဂုဏ်၊ဥပဒေစည်းမျဉ်း]
07:00
they lost their positions
127
408811
1199
ရာထူးတွေ ဆုံးရှုံးခဲ့တာက
07:02
because their publishers
found their work too critical of Trump.
found their work too critical of Trump.
128
410034
3101
သူတို့လက်ရာဟာ Trump ကို ဝေဖန်လွန်း
တယ်လို့ ထုတ်ဝေသူတွေ ထင်လို့ပါ။
တယ်လို့ ထုတ်ဝေသူတွေ ထင်လို့ပါ။
07:05
And the same happened
to Canadian cartoonist Michael de Adder.
to Canadian cartoonist Michael de Adder.
129
413558
3674
ကနေဒီယန်း ကာတွန်းဆရာ Michael de
Adder လည်း အလားတူ ကြုံခဲ့ရတယ်။
Adder လည်း အလားတူ ကြုံခဲ့ရတယ်။
07:09
Hey, maybe we should start worrying.
130
417799
1926
ကျွန်တော်တို့ စတင် စိုးရိမ်သင့်ပြီနော်။
07:12
Political cartoons
were born with democracy,
were born with democracy,
131
420506
3497
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေဟာ
ဒီမိုကရေစီနဲ့အတူ မွေးဖွားလာပြီး
ဒီမိုကရေစီနဲ့အတူ မွေးဖွားလာပြီး
07:16
and they are challenged when freedom is.
132
424027
2469
လွတ်လပ်မှုရှိတဲ့အခါမှာ စိန်ခေါ်ခံရတယ်။
07:19
You know, over the years,
133
427262
1691
သိတဲ့အတိုင်း၊ နှစ်တွေကြာလာတော့
07:20
with the Cartooning for Peace Foundation
and other initiatives,
and other initiatives,
134
428977
4795
Cartooning for Peace Foundation နဲ့
အခြားသော ပဏာမခြေလှမ်းတွေ နဲ့အတူ
အခြားသော ပဏာမခြေလှမ်းတွေ နဲ့အတူ
07:25
Kofi Annan -- this is not well
known -- he was the honorary chair
known -- he was the honorary chair
135
433796
3100
Kofi Annan ဟာ ဒါက လူသိပ်မသိပါဘူး၊
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့
07:28
of our foundation,
136
436920
1159
ဂုဏ်ထုးဆောင် သဘာပတိပါ။
07:30
the late Kofi Annan, Nobel Peace Laureate.
137
438103
2699
ကွယ်လွန်သူ ငြိမ်းချမ်းရေး
နိုဘဲလ် စာဆို Kofi Annan ပါ။
နိုဘဲလ် စာဆို Kofi Annan ပါ။
07:32
He was a great defender of cartoons.
138
440826
2346
သူဟာ ကာတွန်းတွေအတွက် ကြီးကျယ်တဲ့
ခုံကာကွယ်သူပါ။
ခုံကာကွယ်သူပါ။
07:35
Or, on the board of the Association
of American Editorial Cartoonists,
of American Editorial Cartoonists,
139
443196
4967
ဒါမှမဟုတ် American Editorial Cartoonists
အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့မှာ ထောင်ကျ၊
အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့မှာ ထောင်ကျ၊
07:40
we have advocated on behalf of jailed,
threatened, fired, exiled cartoonists.
threatened, fired, exiled cartoonists.
140
448187
5673
ခြိမ်းခြောက်ခံ၊အလုပ်ပြုတ်၊ပြည်နှင်ခံရတဲ့
ကာတွန်းဆရာတွေ ကိုယ်စားရှေ့နေလိုက်ပေးတယ်။
ကာတွန်းဆရာတွေ ကိုယ်စားရှေ့နေလိုက်ပေးတယ်။
07:46
But I never saw a case
of someone losing his job
of someone losing his job
141
454533
3982
ဒါပေမဲ့ သူ မရေးခဲ့တဲ့ ကာတွန်းတစ်ခုအပေါ်မှာ
အလုပ်ပြုတ်တဲ့ သူတစ်ဦးဦးရဲ့
အလုပ်ပြုတ်တဲ့ သူတစ်ဦးဦးရဲ့
07:50
over a cartoon he didn't do.
142
458539
1929
အမှုတစ်ခုမျှ ကျွန်တော် မတွေ့ခဲ့ဘူး။
07:53
Well, that happened to me.
143
461564
1424
ဒါက ကျွန်တော် ကြုံတွေ့တာပါ။
07:57
For the last 20 years, I have been
with the "International Herald Tribune"
with the "International Herald Tribune"
144
465456
3591
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀ လုံးလုံး ကျွန်တော်ဟာ
"International Herald Tribune"
"International Herald Tribune"
08:01
and the "New York Times."
145
469071
1250
"New York Times" မှာပါ။
08:02
Then something happened.
146
470800
1386
ဒီနောက် တစ်ခုခု ဖြစ်ပျက်တယ်။
08:04
In April 2019,
147
472768
2748
ဧပြီလ ၂၀၁၉ မှာ
08:07
a cartoon by a famous
Portuguese cartoonist,
Portuguese cartoonist,
148
475540
3302
လစ္စဘွန်းက "El Expresso" သတင်းစာမှာ
ပထမဆုံး ပုံနှိပ်ဖော်ပြခံရတဲ့
ပထမဆုံး ပုံနှိပ်ဖော်ပြခံရတဲ့
08:10
which was first published
in a newspaper "El Expresso" in Lisbon,
in a newspaper "El Expresso" in Lisbon,
149
478866
4140
နာမည်ကျော် ပေါ်တူဂီ ကာတွန်းဆရာ
တစ်ယောက်ရဲ့ ကာတွန်းတစ်ခုကို
တစ်ယောက်ရဲ့ ကာတွန်းတစ်ခုကို
08:15
was picked by an editor
at the "New York Times"
at the "New York Times"
150
483030
2230
"New York Times" ဒယ်ဒီတာက ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး
08:17
and reprinted in
the international editions.
the international editions.
151
485284
2738
နိုင်ငံတကာ စာစောင်တွေမှာ
ပြန်လည် ပုံနှိပ်ခဲ့တယ်။
ပြန်လည် ပုံနှိပ်ခဲ့တယ်။
08:21
This thing blew up.
152
489609
1365
ဒါက အရှိန်အဟုန်မြင့်သွားတယ်။
08:23
It was denounced as anti-Semitic,
153
491343
3102
ကျယ်ပြန့်တဲ့ နာကြည်းမှု၊ တောင်းပန်မှုနဲ့
08:26
triggered widespread outrage,
154
494469
2246
Times က ထိန်းချုပ်တဲ့ အပျက်အစီးများစွာကို
08:28
apologies
155
496739
1167
အစပျိုးပေးတဲ့ ဆီမိုက်
08:29
and a lot of damage control by the Times.
156
497930
2696
ဆန့်ကျင်မှုအဖြစ်
လူသိရှင်ကြား ရှုတ်ချခံရတယ်။
လူသိရှင်ကြား ရှုတ်ချခံရတယ်။
08:33
A month after, my editor told me
157
501133
2829
နောက်တစ်လအကြာမှာ ကျွန်တော့ရဲ့အယ်ဒီတာက
08:35
they were ending
political cartoons altogether.
political cartoons altogether.
158
503986
3520
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေ အားလုံးကို
အဆုံးသတ်တော့မယ်လို့ ပြောတယ်။
အဆုံးသတ်တော့မယ်လို့ ပြောတယ်။
08:41
So we could, and we should,
have a discussion about that cartoon.
have a discussion about that cartoon.
159
509069
4046
ဒါနဲ့ ဒီကာတွန်းအကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့
ဆွေးနွေနိုင်၊ ဆွေးနွေးသင့်ခဲ့တယ်။
ဆွေးနွေနိုင်၊ ဆွေးနွေးသင့်ခဲ့တယ်။
08:45
Some people say it reminds them
of the worst anti-Semitic propaganda.
of the worst anti-Semitic propaganda.
160
513764
4157
ဒါက အဆိုးဆုံး ဆီမိုက် ဆန့်ကျင်ရေး ဝါဒဖြန့်
မှုကို သတိရစေတယ်လို့ တစ်ချို့က ဆိုတယ်။
မှုကို သတိရစေတယ်လို့ တစ်ချို့က ဆိုတယ်။
08:49
Others, including in Israel,
161
517945
1694
အစ္စရေးအပါအဝင် တစ်ချို့ကတော
08:51
say no, it's just
a harsh criticism of Trump,
a harsh criticism of Trump,
162
519663
2863
မဟုတ်ဘူ၊ ဒါက ကျိုးကြောင်းမမြင်ဘဲ
အစရေး ဝန်ကြီးချုပ် နောက်ကို
အစရေး ဝန်ကြီးချုပ် နောက်ကို
08:54
who is shown as blindly following
the Prime Minister of Israel.
the Prime Minister of Israel.
163
522550
3645
လိုက်နေတယ်လို့ ဖော်ပြခံရတဲ့ Trump ကို
အပြင်းအထန် ဝေဖန်တာပါတဲ့။
အပြင်းအထန် ဝေဖန်တာပါတဲ့။
08:58
I have some issues with this cartoon,
164
526934
1810
ဒီကာတွန်းနဲ့ ပြဿနာတွေရှိပေမဲ့
09:00
but that discussion did not happen
at the "New York Times."
at the "New York Times."
165
528768
2848
"New York Times" မှာ မဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ဘူး။
09:03
Under attack, they took the easiest path:
166
531640
2880
တိုက်ခိုက်မှုအောက်မှာ အနာဂတ်
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေမှာ
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေမှာ
09:06
in order to not have problems
with political cartoons in the future,
with political cartoons in the future,
167
534970
4501
ပြဿနာ မပေါ်ဖို့ အလွယ်ဆုံး
လမ်းကို သူတို့ ရွေးလိုက်တယ်။
လမ်းကို သူတို့ ရွေးလိုက်တယ်။
09:11
let's not have any at all.
168
539495
1777
လုံးဝကို မထည့်ဘဲ ထားရအောင်။
09:14
Hey, this is new.
169
542404
1839
ဟေး၊ ဒါက အသစ်ပါ။
09:16
Did we just invent
preventive self-censorship?
preventive self-censorship?
170
544267
3250
ကြိုတင်တားဆီးရေး ကိုယ်တိုင်
စိစစ်မှုကို တီထွင်ခဲ့တာလား။
စိစစ်မှုကို တီထွင်ခဲ့တာလား။
09:21
I think this is bigger than cartoons.
171
549166
2511
ဒါက ကာတွန်းတွေထက် ပိုကြီးမား
တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
09:23
This is about opinion and journalism.
172
551701
2622
ဒါက ရွေးချယ်မှု၊
သတင်းစာပညာနဲ့ဆိုင်တာပါ။
သတင်းစာပညာနဲ့ဆိုင်တာပါ။
09:26
This, in the end, is about democracy.
173
554347
2325
အဆုံးမှာတော့ ဒါက
ဒီမိုကရေစီနဲ့ဆိုင်တာပါ။
ဒီမိုကရေစီနဲ့ဆိုင်တာပါ။
09:30
We now live in a world
174
558872
1969
အခု ကျွန်တော်တို့ဟာ လူမှု မီဒီယာတွေမှာ
09:32
where moralistic mobs
gather on social media
gather on social media
175
560865
3395
လူတတ်လုပ်တဲ့ လူအုပ်တွေ စုပြီး
မုန်တိုင်းလို ထကြွတဲ့ ကမ္ဘာမှာ နေကြတာပါ။
မုန်တိုင်းလို ထကြွတဲ့ ကမ္ဘာမှာ နေကြတာပါ။
09:36
and rise like a storm.
176
564284
1861
အရမ်းကားဆုံး အသံတွေက စကားဝိုင်းကို
09:38
The most outraged voices
tend to define the conversation,
tend to define the conversation,
177
566724
3475
သတ်မှတ်ပေးပြီး ဒေါသဖြစ်နေတဲ့ လူစုကြီးက
နောက်ကနေ လိုက်လာတယ်။
နောက်ကနေ လိုက်လာတယ်။
09:42
and the angry crowd follows in.
178
570223
2245
တစ်ခါတစ်လေမှာ စိတ်ဝင်စားသူ လူစုတွေ
09:45
These social media mobs,
179
573195
2094
မီးလောင်ရာ လေပင့်ထားတဲ့
09:47
sometimes fueled by interest groups,
180
575313
2870
ဒီလူမှု မီဒီယာ လူအုပ်တွေက
မခံသာအောင် ထိုးနှက်မှုတစ်ခုထဲက
မခံသာအောင် ထိုးနှက်မှုတစ်ခုထဲက
09:50
fall upon newsrooms
in an overwhelming blow.
in an overwhelming blow.
181
578207
2998
သတင်းခန်းတွေအပေါ်ကို ကျရောက်တယ်။
09:54
They send publishers and editors
scrambling for countermeasures.
scrambling for countermeasures.
182
582050
4268
ထုတ်ဝေသူတွေ၊ အယ်ဒီတာတွေဆီ တန်ပြန်ဆောင်ရွက်
မှုတွေအတွက် အလုအယက်ဋ္ဌ ပို့တယ်။
မှုတွေအတွက် အလုအယက်ဋ္ဌ ပို့တယ်။
09:58
This leaves no room
for meaningful discussions.
for meaningful discussions.
183
586342
4267
အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေအတွက်
နေရာ မချန်ထားဘူး။
နေရာ မချန်ထားဘူး။
10:02
Twitter is a place for fury,
not for debate.
not for debate.
184
590633
4109
Twitter ဟာ ဝေဖန်ဆွေးနွေးဖို့အတွက်
မဟုတ်ဘဲ ဒေါသအတွက် နေရာတစ်ခုပါ။
မဟုတ်ဘဲ ဒေါသအတွက် နေရာတစ်ခုပါ။
10:09
And you know what?
185
597213
1246
ဘာလဲဆိုတာ သိကြလား။
10:10
Someone described pretty well
our human condition in this noisy age.
our human condition in this noisy age.
186
598483
4436
လူတစ်ယောက်က ဒီဆူညံနေတဲ့ ခေတ်ထဲက
လူသားအခြေအနေကို ကောင်းကောင်းသရုပ်ဖော်တယ်။
လူသားအခြေအနေကို ကောင်းကောင်းသရုပ်ဖော်တယ်။
10:14
You know who?
187
602943
1226
ဘယ်သူဆိုတာ သိကြလား။
10:16
Shakespeare, 400 years ago.
188
604609
2598
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀၀ က ရှိတ်စပီးယားပါ။
10:19
["(Life is) a tale told by an idiot, full
of sound and fury, signifying nothing."]
of sound and fury, signifying nothing."]
189
607231
3887
["(ဘဝဟာာ) အသံနဲ့ ဒေါသပြည့်နေတဲ့ ငတုံး
ပြောတဲ့ ဘာသဘောမျှ မဆောင်တဲ့ ပုံပြင်ပါ။"]
ပြောတဲ့ ဘာသဘောမျှ မဆောင်တဲ့ ပုံပြင်ပါ။"]
10:23
This speaks to me.
Shakespeare is still very relevant, no?
Shakespeare is still very relevant, no?
190
611142
2720
ဒါ ကျွန်တော့ကို ပြောတာ။
ရှိတ်စပီးယား မှန်တုန်းလား။ဒါပေမဲ့
ရှိတ်စပီးယား မှန်တုန်းလား။ဒါပေမဲ့
10:25
But the world has changed a bit.
191
613886
1538
ကမ္ဘာက နည်းနည်း ပြောင်းသွားပြီ။
10:27
[Too long!]
192
615448
1153
[ ရှည်ကြာလွန်းတယ်။]
10:28
(Laughter)
193
616625
1536
(ရယ်သံများ)
10:30
It's true.
194
618185
1157
ဒါ အမှန်ပဲ။
10:31
(Applause)
195
619366
4792
(လက်ခုပ်သံများ)
10:37
You know, social media is both
a blessing and a curse for cartoons.
a blessing and a curse for cartoons.
196
625198
4019
လူမှု မီဒီယာတွေဟာ ကာတွန်းတွေအတွက်
ကောင်းချီးနဲ့ကျိန်စာ နှစ်ခုစလုံးပါ။
ကောင်းချီးနဲ့ကျိန်စာ နှစ်ခုစလုံးပါ။
10:41
This is the era of the image,
so they get shared, they get viral,
so they get shared, they get viral,
197
629685
4118
ဒီခေတ်က ပုံရိပ် ခေတ်ဆိုတော့
မျှဝေကြတယ်၊ ပျံ့နှံ့သွားတယ်။
မျှဝေကြတယ်၊ ပျံ့နှံ့သွားတယ်။
10:45
but that also makes them a prime target.
198
633827
2965
ဒါပေမဲ့ ဒါက ၎င်းတို့ကို
အဓိက ပစ်မှတ်လည်း ဖြစ်စေတယ်။
အဓိက ပစ်မှတ်လည်း ဖြစ်စေတယ်။
10:49
More than often, the real target
behind the cartoon
behind the cartoon
199
637990
3047
ယေဘုယျထက် ပိုတာက ကာတွန်းနောက်က
တကယ့် ပစ်မှတ်ဟာ
တကယ့် ပစ်မှတ်ဟာ
10:53
is the media that published it.
200
641061
2244
ဒါကို ထုတ်ဝေတဲ့ မီဒီယာပါ။
10:55
[Covering Iraq?
No, Trump!]
No, Trump!]
201
643329
1297
[အီရတ်ကို ဖုံးတာလား
နိုးTrump]
နိုးTrump]
10:56
That relationship between
traditional media and social media
traditional media and social media
202
644650
3630
အစဉ်အလာ မီဒီယာနဲ့ လူမှု မီဒီယာကြားက
ဒီဆက်စပ်မှုဟာ
ဒီဆက်စပ်မှုဟာ
11:00
is a funny one.
203
648304
1629
ရယ်စရာ တစ်ခုပါ။
11:01
On one hand, you have
the time-consuming process
the time-consuming process
204
649957
2724
တစ်ဖက်မှာက သတင်းအချက်အလက်၊
စိစစ်ခြင်း၊ ရွေးချယ်ခြင်းရဲ့
စိစစ်ခြင်း၊ ရွေးချယ်ခြင်းရဲ့
11:04
of information, verification, curation.
205
652705
2580
အချိန်စားတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ရှိတယ်။
11:07
On the other hand,
it's an open buffet, frankly,
it's an open buffet, frankly,
206
655309
2765
အခြားတစ်ဖက်မှာကျတော့
ပြောရရင် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်နဲ့
ပြောရရင် အယ်လ်ဂိုရစ်သမ်နဲ့
11:10
for rumors, opinions, emotions,
207
658098
3021
ဆပွားထားတဲ့ ဟာသတွေ၊ ထင်မြင်ချက်တွေ၊
ခံစားမှုတွေအတွက်
ခံစားမှုတွေအတွက်
11:13
amplified by algorithms.
208
661143
2392
ပွင့်လင်းတဲ့ ပုတ်ခတ်မှုတစ်ခု မဟုတ်ဘူး။
11:16
Even quality newspapers mimic the codes
of social networks on their websites.
of social networks on their websites.
209
664575
5931
အဆင့်ရှိတဲ့ သတင်းစာတွေတောင် ဝက်ဆိုဒ်မှာ
လူမှု ကွန်ရက်တွေရဲ့ကျင့်ဝတ်တွေကို တုတယ်။
လူမှု ကွန်ရက်တွေရဲ့ကျင့်ဝတ်တွေကို တုတယ်။
11:22
They highlight the 10 most read,
the 10 most shared stories.
the 10 most shared stories.
210
670530
3968
အများဆုံး ဖတ်တဲ့ ၁၀ ပုဒ်၊ အများဆုံး
မျှဝေတဲ့ ဇာတ်လမ်း ၁၀ ပုဒ်ကို အသားပေးကြတယ်။
မျှဝေတဲ့ ဇာတ်လမ်း ၁၀ ပုဒ်ကို အသားပေးကြတယ်။
11:26
They should put forward
the 10 most important stories.
the 10 most important stories.
211
674910
4563
အရေးအကြီးဆုံး ဇာတ်လမ်း
၁၀ ပုဒ်ကို ရှေ့တန်းတင်သင့်တယ်။
၁၀ ပုဒ်ကို ရှေ့တန်းတင်သင့်တယ်။
11:31
(Applause)
212
679497
6730
(လက်ခုပ်သံများ)
11:40
The media must not be
intimidated by social media,
intimidated by social media,
213
688166
4376
မီဒီယာတွေဟာ လူမှု မီဒီယာတွေရဲ့
တုပတာ ခံရလို့ မဖြစ်ဘူး။
တုပတာ ခံရလို့ မဖြစ်ဘူး။
11:44
and editors should stop
being afraid of the angry mob.
being afraid of the angry mob.
214
692566
5182
အယ်ဒီတာတွေဟာ ဒေါသဖြစ်နေတဲ့
လူအုပ်တွေကို ကြောက်နေတာ ရပ်သင့်တယ်။
လူအုပ်တွေကို ကြောက်နေတာ ရပ်သင့်တယ်။
11:49
(Applause)
215
697772
6222
(လက်ခုပ်သံများ)
11:57
We're not going to put up warnings
the way we do on cigarette packs, are we?
the way we do on cigarette packs, are we?
216
705007
3702
စီကရက်ဘူးတွေမှာ လုပ်သလို
သတိပေးချက်တွေ တပ်ကြမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ [
သတိပေးချက်တွေ တပ်ကြမှာ မဟုတ်ဘူးလေ။ [
12:00
[Satire can hurt your feelings]
217
708733
1541
[သရော်တာက စိတ်နာစေနိုင်တယ်]
12:02
(Laughter)
218
710298
1053
(ရယ်သံများ)
12:03
Come on.
219
711375
1164
လာစမ်းပါ။
12:04
[Under your bikini
you could be hiding a sex bomb]
you could be hiding a sex bomb]
220
712563
2349
[ရေကူးဝတ်စုံအောက်မှာ
ရမ္မက်ဗုံး ဝှက်ထားနိုင်တယ်။]
ရမ္မက်ဗုံး ဝှက်ထားနိုင်တယ်။]
12:06
Political cartoons are meant
to provoke, just like opinions.
to provoke, just like opinions.
221
714936
3816
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေဟာ နှိုးဆွဖို့ပါ၊
ထင်မြင်ချက်တွေလိုပါပဲ။
ထင်မြင်ချက်တွေလိုပါပဲ။
12:10
But before all, they are meant
to be thought-provoking.
to be thought-provoking.
222
718776
3970
ဒါပေမဲ့ အားလုံး မတိုင်ခင်မှာတော့
အတွေးကို နှိုးဆွဖို့ ရည်ရွယ်တာပါ။
အတွေးကို နှိုးဆွဖို့ ရည်ရွယ်တာပါ။
12:14
You feel hurt?
223
722770
1264
ခင်ဗျားတို့ နာကျင်နေလား။
12:16
Just let it go.
224
724058
1468
ဖြေလျှော့လိုက်ပါ။
12:17
You don't like it?
225
725550
1810
ခင်ဗျား မကြိုက်ဘူးလား။
12:19
Look the other way.
226
727384
1359
အခြားနည်းကို ကြည့်လိုက်ပါ။
12:22
Freedom of expression
is not incompatible with dialogue
is not incompatible with dialogue
227
730459
3873
ထုတ်ဖော်မှု လွတ်လပ်ခွင့်ဟာ ဆွေးနွေးမှု၊
တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက်နာထောင်ခြင်းနဲ့
တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက်နာထောင်ခြင်းနဲ့
12:26
and listening to each other.
228
734356
1575
သဟဇာတ်မဖြစ်တာ မဟုတ်ဘူး။
12:27
But it is incompatible with intolerance.
229
735955
3412
ဒါပေမဲ့ သဘောထားသေးတာနဲ့တော့
သဟဇာတမဖြစ်ဘူး။
သဟဇာတမဖြစ်ဘူး။
12:31
(Applause)
230
739911
5031
(လက်ခုပ်သံများ)
12:37
Let us not become our own censors
in the name of political correctness.
in the name of political correctness.
231
745897
6782
မနှစ်မြို့မယ့်အသုံးအနှုန်း ရှောင်ရှားမှု
အာဏာအရ စိစစ်မှုတွေဖြစ်မလာပါစေနဲ့။
အာဏာအရ စိစစ်မှုတွေဖြစ်မလာပါစေနဲ့။
12:44
We need to stand up, we need to push back,
232
752703
2581
ကျွန်တော်တို့ ရပ်တည်ဖို့လိုတယ်၊
ပြန်တွန်းဖို့လိုတယ်။
ပြန်တွန်းဖို့လိုတယ်။
12:47
because if we don't,
we will wake up tomorrow
we will wake up tomorrow
233
755308
2541
ဘာလို့လဲဆိုတော့ မလုပ်ရင်
ကျွန်တော်တို့ဟာ မနက်ဖြန်မှာ
ကျွန်တော်တို့ဟာ မနက်ဖြန်မှာ
12:49
in a sanitized world,
234
757873
1631
သရော်တာနဲ့ နိုင်ငံရေး ကာတွန်း
12:51
where any form of satire and political
cartooning becomes impossible.
cartooning becomes impossible.
235
759528
4184
ပုံစံတိုင်းဟာ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ဖြစ်လာတဲ့၊
သန့်စင်ထားတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုမှာနိုးလာလိမ့်မယ်။
သန့်စင်ထားတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုမှာနိုးလာလိမ့်မယ်။
12:56
Because, when political pressure
meets political correctness,
meets political correctness,
236
764378
5588
အကြောင်းက နိုင်ငံရေး ဖိနှိပ်မှုနဲ့ မနှစ်
မြို့မယ့် အသုံးအနှုန်း ရှောင်ရှားမှုဆုံရင်
မြို့မယ့် အသုံးအနှုန်း ရှောင်ရှားမှုဆုံရင်
13:01
freedom of speech perishes.
237
769990
2437
လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့် သေဆုံ;လို့ပါ။
13:05
(Applause)
238
773089
4005
(လက်ခုပ်သံများ)
13:09
Do you remember January 2015?
239
777451
3453
ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၅ ကို မှတ်မိကြလား။
13:14
With the massacre
of journalists and cartoonists
of journalists and cartoonists
240
782109
5021
ပါရီက "Charlie Hebdo"မှာ
သတင်းစာဆရာတွေ၊ ကာတွန်းသမားတွေကို
သတင်းစာဆရာတွေ၊ ကာတွန်းသမားတွေကို
13:19
at "Charlie Hebdo" in Paris,
241
787154
1817
အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်တာနဲ့အတူ
13:20
we discovered the most
extreme form of censorship:
extreme form of censorship:
242
788995
4914
စိစစ်ဖြတ်တောက်ခြင်းရဲ့အစွန်းရောက်ဆုံး
ပုံစံကို ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရှိခဲ့ရတယ်၊
ပုံစံကို ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရှိခဲ့ရတယ်၊
13:26
murder.
243
794822
1522
လူသတ်မှုပါ။
13:28
Remember how it felt.
244
796368
1389
ဘယ်လို ခံစားခဲ့ဝာကို သတိရပါ။
13:29
[Without humor we are all dead]
245
797781
1507
[ဟာသ မရှိရင် အားလုံး အသေတွေပါ။]
13:31
Whatever one thought
of that satirical magazine,
of that satirical magazine,
246
799312
2783
သရော်စာ မဂ္ဂဇင်းတစ်စောင်ကို
ဘယ်ပဲ တွေးတွေး၊
ဘယ်ပဲ တွေးတွေး၊
13:34
however one felt about
those particular cartoons,
those particular cartoons,
247
802119
3869
ဒီထူးခြားတဲ့ ကာတွန်းတွေကို
ဘယ်လိုပဲ ခံစားခံစား၊
ဘယ်လိုပဲ ခံစားခံစား၊
13:38
we all sensed that something
fundamental was at stake,
fundamental was at stake,
248
806012
4638
အားလုံး ခံစားမိတာက အခြေခံကျတဲ့
တစ်ခုက မရေမရာဖြစ်နေတယ်၊
တစ်ခုက မရေမရာဖြစ်နေတယ်၊
13:42
that citizens of free societies --
actually, citizens of any society --
actually, citizens of any society --
249
810674
4743
လွတ်လပ်တဲ့ လူမှုအဖွဲတွေရဲ့ နိုင်ငံသားတွေ၊
တကယ်က အဖွဲ့အစည်းတိုင်း နိုင်ငံသားတိုင်းဟာ
တကယ်က အဖွဲ့အစည်းတိုင်း နိုင်ငံသားတိုင်းဟာ
13:47
need humor as much as the air we breathe.
250
815441
3660
အသက်ရှုဖို့ လေကို လိုအပ်သလိုပဲ
ဟာသကို လိုအပ်တယ်ဆိုတာပါ။
ဟာသကို လိုအပ်တယ်ဆိုတာပါ။
13:51
This is why the extremists,
251
819799
2339
ဒါကြောင့်ပဲ အစွန်းရောက်ဝါဒီတွေ၊
13:54
the dictators, the autocrats and, frankly,
all the ideologues of the world
all the ideologues of the world
252
822162
5540
အာဏာရှင်တွေ၊ သက်ဦးဆံပိုင်တွေ၊ ပြောရရင်
ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့ တရားသေစွဲနေသူတွေအာလုံးဟာ
ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့ တရားသေစွဲနေသူတွေအာလုံးဟာ
13:59
cannot stand humor.
253
827726
1895
ဟာသကို သည်းမခံနိုင်ကြဘူး။
14:04
In the insane world we live in right now,
254
832024
3349
ကျွန်တော်တို့ လက်ရှိနေထိုင်တဲ့
ရူးသွပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာမှာ
ရူးသွပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာမှာ
14:07
we need political cartoons more than ever.
255
835397
2831
နိုင်ငံရေး ကာတွန်းတွေကို ခါတိုင်းထက်
ပိုလိုအပ်ပါတယ်။
ပိုလိုအပ်ပါတယ်။
14:11
And we need humor.
256
839474
1404
ကျွန်တော်တို့ ဟာသ လိုအပ်တယ်။
14:14
Thank you.
257
842425
1308
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
14:15
(Applause)
258
843757
6968
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Patrick Chappatte - Editorial cartoonistUsing clean, simple pencil strokes, editorial cartoonist Patrick Chappatte wields globally literate and to-the-point humor on world events -- the tragic, the farcical and the absurd.
Why you should listen
Patrick Chappatte is a global soul. Born in Pakistan to a Lebanese mother and a Swiss father, raised in Singapore, he has lived in New York and lives now in Geneva, Switzerland. Perhaps this explains his way of looking at world events, applying the unfettered perspective of humor to the tragic, the farcical and the absurd.
His simple line delivers pointed jokes. He draws for The International Herald Tribune (in English) and for the Swiss newspapers Le Temps (in French) and NZZ am Sonntag (in German), and in all three languages the subtle insightfulness of his cartoons consistently robs you of a laugh, or more.
Patrick Chappatte | Speaker | TED.com