ABOUT THE SPEAKER
Wendy Chung - Geneticist
At the Simons Foundation, Wendy Chung is working to characterize behavior, brain structure and function in people with genetic variations that may relate to autism.

Why you should listen

Wendy Chung is the director of clinical research at the Simons Foundation Autism Research Initiative, which does both basic and applied science to serve people affected by autism spectrum disorders. She's the principal investigator of the foundation's Simons Variation in Individuals Project, which characterizes behavior and brain structure and function in participants with genetic copy number variants such as those at 16p11.2, which are believed to play a role in spectrum disorders.
 
Chung also directs the clinical genetics program at Columbia University. In assessing and treating kids with autism spectrum disorders and intellectual disabilities, she uses advanced genomic diagnostics to explore the genetic basis of neurological conditions. She thinks deeply about the ethical and emotional questions around genetic medicine and genetic testing.

More profile about the speaker
Wendy Chung | Speaker | TED.com
TED2014

Wendy Chung: Autism — what we know (and what we don't know yet)

Wendy Chung: Autisme — wat we weten (en nog niet weten)

Filmed:
3,896,604 views

In deze op feiten gebaseerde talk deelt geneticus Wendy Chung mee wat we weten over de autismespectrumstoornis - bijvoorbeeld dat autisme meerdere, misschien wel met elkaar verbonden, oorzaken heeft. Chung en haar team kijken verder dan de zorgen en problemen die een diagnose met zich meebrengt, naar wat we geleerd hebben uit studies, behandelingen en goed luisteren.
- Geneticist
At the Simons Foundation, Wendy Chung is working to characterize behavior, brain structure and function in people with genetic variations that may relate to autism. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
"Why?"
0
722
1509
"Waarom?"
00:14
"Why?" is a questionvraag
1
2231
1458
"Waarom?" is een vraag
00:15
that parentsouders askvragen me all the time.
2
3689
2636
die ouders me de hele tijd stellen.
00:18
"Why did my childkind developontwikkelen autismautisme?"
3
6325
2847
“Waarom heeft mijn kind autisme?”
00:21
As a pediatriciankinderarts, as a geneticistgeneticus, as a researcheronderzoeker,
4
9172
4454
Als kinderarts, als geneticus en
als onderzoeker
00:25
we try and addressadres that questionvraag.
5
13626
2443
proberen we een antwoord te vinden.
Maar autisme
is niet één enkele ziekte.
00:28
But autismautisme is not a singlesingle conditionstaat.
6
16069
1949
00:30
It's actuallywerkelijk a spectrumspectrum of disordersaandoeningen,
7
18018
2715
Het is een spectrum
van aandoeningen
00:32
a spectrumspectrum that rangesbereiken, for instanceaanleg,
8
20733
2534
dat erg varieert.
00:35
from JustinJustin, a 13-year-old-jaar oud boyjongen
9
23267
2673
Zo heb je Justin,
een 13-jarige jongen
00:37
who'swie is not verbalverbaal, who can't speakspreken,
10
25940
3223
die niet kan spreken
00:41
who communicatescommuniceert by usinggebruik makend van an iPadiPad
11
29163
1962
en communiceert met behulp van een iPad
00:43
to touchaanraken picturesafbeeldingen to communicatecommuniceren
12
31125
1898
door te wijzen naar foto’s
00:45
his thoughtsgedachten and his concernszorgen,
13
33023
2151
om zijn gedachten
en zorgen mee te delen.
00:47
a little boyjongen who, when he getskrijgt upsetboos,
14
35174
2411
Een kleine jongen die
als hij boos wordt,
00:49
will startbegin rockingschommelen,
15
37585
1648
zal beginnen schommelen,
en als hij helemaal in de war geraakt,
00:51
and eventuallytenslotte, when he's disturbedverstoord enoughgenoeg,
16
39233
1597
00:52
will bangknal his headhoofd to the pointpunt
17
40830
1603
zijn hoofd ergens tegenaan slaat,
00:54
that he can actuallywerkelijk cutbesnoeiing it openOpen and requirevereisen stitchessteken.
18
42433
3842
zich verwondt en gehecht moet worden.
00:58
That samedezelfde diagnosisdiagnose of autismautisme, thoughhoewel,
19
46275
2615
Diezelfde diagnose van autisme
01:00
alsoook appliesis van toepassing to GabrielGabriel,
20
48890
1922
geldt echter ook voor Gabriël,
01:02
anothereen ander 13-year-old-jaar oud boyjongen
21
50812
1967
een andere 13-jarige jongen
01:04
who has quiteheel a differentverschillend setreeks of challengesuitdagingen.
22
52779
2695
met heel andere problemen.
Hij is buitengewoon begaafd in wiskunde.
01:07
He's actuallywerkelijk quiteheel remarkablyopmerkelijk giftedbegaafd in mathematicswiskunde.
23
55474
3114
Hij vermenigvuldigt zonder moeite
getallen van 3 cijfers
01:10
He can multiplemeerdere threedrie numbersgetallen by threedrie numbersgetallen
24
58588
2021
01:12
in his headhoofd with easegemak,
25
60609
1787
uit het hoofd met elkaar,
01:14
yetnog when it comeskomt to tryingproberen to have a conversationgesprek,
26
62396
3758
maar een gesprek voeren,
01:18
he has great difficultymoeilijkheid.
27
66154
2061
gaat zeer moeilijk.
01:20
He doesn't make eyeoog contactcontact.
28
68215
2059
Hij maakt geen oogcontact.
Hij heeft moeite om
een gesprek aan te vatten,
01:22
He has difficultymoeilijkheid startingbeginnend a conversationgesprek,
29
70274
2123
01:24
feelsvoelt awkwardonhandig,
30
72397
1735
voelt zich ongemakkelijk,
01:26
and when he getskrijgt nervousnerveus,
31
74132
1818
en als hij nerveus wordt,
01:27
he actuallywerkelijk shutsafgesloten down.
32
75950
1725
klapt hij helemaal dicht.
01:29
YetNog bothbeide of these boysjongens
33
77675
1482
Maar beide jongens krijgen
01:31
have the samedezelfde diagnosisdiagnose of
autismautisme spectrumspectrum disorderwanorde.
34
79157
4184
dezelfde diagnose van
autismespectrumstoornis.
01:35
One of the things that concernszorgen us
35
83341
2428
Een van de dingen
die ons zorgen baren
01:37
is whetherof or not there really is
36
85769
1597
is of er echt
een epidemie van autisme bestaat.
01:39
an epidemicepidemie of autismautisme.
37
87366
1973
01:41
These daysdagen, one in 88 childrenkinderen
38
89339
2480
Vandaag krijgt 1 op de 88 kinderen
01:43
will be diagnosedgediagnosticeerd with autismautisme,
39
91819
2042
de diagnose autisme,
01:45
and the questionvraag is,
40
93861
1473
en je kan je afvragen
01:47
why does this graphdiagram look this way?
41
95334
2003
waarom deze grafiek er zo uitziet.
01:49
Has that numberaantal been increasingtoenemend
42
97337
1967
Is dat aantal dramatisch toegenomen
01:51
dramaticallydramatisch over time?
43
99304
1934
in de loop van tijd?
01:53
Or is it because we have now startedbegonnen labelinglabelen
44
101238
4531
Of is het omdat we nu
mensen het label autisme opplakken.
01:57
individualsindividuen with autismautisme,
45
105769
1562
de diagnose autisme stellen.
01:59
simplyeenvoudigweg givinggeven them a diagnosisdiagnose
46
107331
2248
Misschien waren die er vroeger ook
02:01
when they were still presentaanwezig there before
47
109579
2553
02:04
yetnog simplyeenvoudigweg didn't have that labeletiket?
48
112132
2393
maar kregen ze dat label
niet opgeplakt.
02:06
And in factfeit, in the latelaat 1980s, the earlyvroeg 1990s,
49
114525
3991
In de late jaren 80
en de vroege jaren 90,
werd er een wetgeving aangenomen
02:10
legislationwetgeving was passedgeslaagd
50
118516
1410
02:11
that actuallywerkelijk providedvoorzien individualsindividuen with autismautisme
51
119926
2639
waardoor mensen met autisme
hulp werd geboden,
02:14
with resourcesmiddelen, with accesstoegang to educationalleerzaam materialsmaterialen
52
122565
3726
met toegang tot educatief materiaal
02:18
that would help them.
53
126291
1772
dat hen kon helpen.
Door die toegenomen bewustwording
leerden meer ouders,
02:20
With that increasedtoegenomen awarenessbewustzijn, more parentsouders,
54
128063
3488
02:23
more pediatricianskinderartsen, more educatorsopvoeders
55
131551
2746
meer kinderartsen en meer opvoeders
02:26
learnedgeleerd to recognizeherken the featuresKenmerken of autismautisme.
56
134297
3255
de kenmerken van autisme herkennen.
02:29
As a resultresultaat of that, more individualsindividuen were diagnosedgediagnosticeerd
57
137552
4010
Als gevolg daarvan werden
meer individuen gediagnosticeerd
02:33
and got accesstoegang to the resourcesmiddelen they needednodig.
58
141562
3188
en kregen ze toegang
tot de hulpverlening.
02:36
In additiontoevoeging, we'vewij hebben changedveranderd our definitiondefinitie over time,
59
144750
3432
Ook onze definitie veranderde
in de loop van de tijd.
02:40
so in factfeit we'vewij hebben widenedverbreed the definitiondefinitie of autismautisme,
60
148182
3138
We verruimden de definitie van autisme.
02:43
and that accountsrekeningen for some of
61
151320
1120
Ook daardoor
zien we nu meer gevallen.
02:44
the increasedtoegenomen prevalenceoverwicht that we see.
62
152440
3015
02:47
The nextvolgende questionvraag everyoneiedereen wonderswonderen is,
63
155455
2660
De volgende vraag
die iedereen zich stelt,
02:50
what causedveroorzaakt autismautisme?
64
158115
1776
is wat autisme veroorzaakt.
02:51
And a commongemeenschappelijk misconceptionmisvatting
65
159891
2895
Een veel voorkomende misvatting is
02:54
is that vaccinesvaccins causeoorzaak autismautisme.
66
162786
2784
dat vaccins autisme veroorzaken.
02:57
But let me be very clearduidelijk:
67
165570
3051
Laat ik heel duidelijk zijn:
03:00
VaccinesVaccins do not causeoorzaak autismautisme.
68
168621
4487
vaccins veroorzaken geen autisme!
03:05
(ApplauseApplaus)
69
173108
6704
(Applaus)
03:11
In factfeit, the originalorigineel researchOnderzoek studystudie
70
179812
2123
Het oorspronkelijke onderzoek
03:13
that suggestedgesuggereerd that was the casegeval
71
181935
1999
dat dit suggereerde,
03:15
was completelyhelemaal fraudulentfrauduleuze.
72
183934
2875
was helemaal frauduleus.
03:18
It was actuallywerkelijk retractedingetrokken from the journaldagboek LancetLancet,
73
186809
3176
Het is teruggetrokken
uit het tijdschrift The Lancet,
03:21
in whichwelke it was publishedgepubliceerd,
74
189985
1592
waarin het werd gepubliceerd.
03:23
and that authorauteur, a physicianarts,
75
191577
1890
De auteur, een arts,
03:25
had his medicalmedisch licenselicentie takeningenomen away from him.
76
193467
3254
verloor zijn medische licentie.
03:28
(ApplauseApplaus)
77
196721
3954
(Applaus)
Het Gezondheidsinstituut en
de Centra voor Openbare Gezondheidszorg,
03:32
The InstituteInstituut of MedicineGeneeskunde,
78
200675
1582
03:34
The CentersCentra for DiseaseZiekte ControlControle,
79
202257
1563
03:35
have repeatedlyherhaaldelijk investigatedonderzocht this
80
203820
2344
hebben dit herhaaldelijk onderzocht
03:38
and there is no crediblegeloofwaardig evidencebewijsmateriaal
81
206164
3607
en er is geen geloofwaardig bewijs
03:41
that vaccinesvaccins causeoorzaak autismautisme.
82
209771
2685
dat vaccins autisme veroorzaken.
03:44
FurthermoreBovendien,
83
212456
1637
Bovendien dachten ze
03:46
one of the ingredientsingrediënten in vaccinesvaccins,
84
214093
2469
dat een van de ingrediënten in vaccins,
03:48
something calledriep thimerosalThimerosal,
85
216562
2052
thimerosal,
03:50
was thought to be what the causeoorzaak of autismautisme was.
86
218614
3316
de oorzaak van autisme was.
03:53
That was actuallywerkelijk removedverwijderd from vaccinesvaccins
87
221930
2263
Dat zit sinds 1992
niet meer in vaccins,
03:56
in the yearjaar 1992,
88
224193
1725
03:57
and you can see that it really did not have an effecteffect
89
225918
3044
en je kunt zien
dat het echt geen effect had
04:00
in what happenedgebeurd with the prevalenceoverwicht of autismautisme.
90
228962
2639
op het voorkomen van autisme.
04:03
So again, there is no evidencebewijsmateriaal
91
231601
1733
Er is dus geen bewijs
04:05
that this is the answerantwoord.
92
233334
2082
dat dit het antwoord is.
04:07
So the questionvraag remainsstoffelijk overschot, what does causeoorzaak autismautisme?
93
235416
4143
Maar de vraag blijft:
wat veroorzaakt autisme?
04:11
In factfeit, there's probablywaarschijnlijk not one singlesingle answerantwoord.
94
239559
2831
Waarschijnlijk is er
niet één enkel antwoord.
04:14
Just as autismautisme is a spectrumspectrum,
95
242390
1757
Net zoals autisme een spectrum is,
04:16
there's a spectrumspectrum of etiologiesetiologie,
96
244147
2190
is er een spectrum van etiologieën,
04:18
a spectrumspectrum of causesoorzaken.
97
246337
1652
een spectrum van oorzaken.
04:19
BasedOp basis on epidemiologicalepidemiologische datagegevens,
98
247989
1991
Op basis van epidemiologische gegevens,
04:21
we know that one of the causesoorzaken,
99
249980
1793
weten we dat een van de oorzaken
04:23
or one of the associationsverenigingen, I should say,
100
251773
2157
of een van de verbanden,
moet ik zeggen,
04:25
is advancedgevorderd paternalvaderlijke ageleeftijd,
101
253930
2284
de gevorderde vaderlijke leeftijd is.
04:28
that is, increasingtoenemend ageleeftijd of the fathervader
102
256214
1937
Dat wil zeggen, als de vader
04:30
at the time of conceptionopvatting.
103
258151
2179
ouder is bij de conceptie.
Een andere kwetsbare
04:32
In additiontoevoeging, anothereen ander vulnerablekwetsbaar
104
260330
2144
04:34
and criticalkritisch periodperiode in termstermen of developmentontwikkeling
105
262474
2630
en kritieke periode
04:37
is when the mothermoeder is pregnantzwanger.
106
265104
1906
is de zwangerschap.
04:39
DuringTijdens that periodperiode, while
the fetalfoetale brainhersenen is developingontwikkelen,
107
267010
2990
Tijdens de ontwikkeling
van de foetale hersenen
weten we dat blootstelling
aan bepaalde stoffen
04:42
we know that exposureblootstelling to certainzeker agentsagenten
108
270000
1942
04:43
can actuallywerkelijk increasetoename the riskrisico of autismautisme.
109
271942
3085
het risico op autisme verhogen.
04:47
In particularbijzonder, there's a medicationgeneesmiddel, valproicValproic acidzuur,
110
275027
2935
In het bijzonder is er
een medicijn, valproïnezuur,
04:49
whichwelke mothersmoeders with epilepsyepilepsie sometimessoms take,
111
277962
2586
- moeders met epilepsie
nemen het soms -
04:52
we know can increasetoename that riskrisico of autismautisme.
112
280548
3672
dat het risico op autisme verhoogt.
04:56
In additiontoevoeging, there can be some infectiousbesmettelijke agentsagenten
113
284220
2299
Ook een aantal besmettelijke stoffen
04:58
that can alsoook causeoorzaak autismautisme.
114
286519
2900
kunnen autisme veroorzaken.
05:01
And one of the things I'm going to spendbesteden
115
289419
1580
Waar ik me een hele tijd
05:02
a lot of time focusingscherpstellen on
116
290999
2061
mee ga bezighouden,
05:05
are the genesgenen that can causeoorzaak autismautisme.
117
293060
2561
zijn genen
die autisme kunnen veroorzaken.
05:07
I'm focusingscherpstellen on this not because genesgenen
118
295621
2456
Niet omdat genen
de enige oorzaak van autisme zijn,
05:10
are the only causeoorzaak of autismautisme,
119
298077
2144
maar omdat ze
een oorzaak van autisme zijn
05:12
but it's a causeoorzaak of autismautisme
120
300221
1569
05:13
that we can readilygemakkelijk definebepalen
121
301790
1877
die we gemakkelijk
kunnen definiëren.
05:15
and be ablein staat to better understandbegrijpen the biologybiologie
122
303667
2793
We willen meer inzicht
in de biologie
05:18
and understandbegrijpen better how the brainhersenen workswerken
123
306460
2269
en beter begrijpen
hoe de hersenen werken
05:20
so that we can come up with strategiesstrategieën
124
308729
1985
zodat we strategieën
kunnen ontwikkelen
05:22
to be ablein staat to interveneingrijpen.
125
310714
2330
om te kunnen ingrijpen.
05:25
One of the geneticgenetisch factorsfactoren that we don't understandbegrijpen,
126
313044
2946
Een van de genetische factoren
die we niet begrijpen,
05:27
howeverechter, is the differenceverschil that we see
127
315990
3148
is het verschil in voorkomen
05:31
in termstermen of malesmannetjes and femalesvrouwtjes.
128
319138
1906
bij mannen en vrouwen.
05:33
MalesMannetjes are affectedgetroffen fourvier to one comparedvergeleken to femalesvrouwtjes
129
321044
3005
Mannen hebben 4 maal zo vaak
autisme als vrouwen,
05:36
with autismautisme,
130
324049
1102
05:37
and we really don't understandbegrijpen what that causeoorzaak is.
131
325151
3991
en we begrijpen echt niet
wat daarvan de oorzaak is.
Een van de manieren
waarop we kunnen begrijpen
05:41
One of the waysmanieren that we can understandbegrijpen
132
329142
1718
05:42
that geneticsgenetica is a factorfactor
133
330860
1863
dat genetica speelt,
05:44
is by looking at something calledriep
134
332723
1337
is door te kijken naar iets
05:46
the concordanceconcordantie ratetarief.
135
334060
1890
dat concordantiegraad wordt genoemd.
05:47
In other wordstekst, if one siblingbroer/zus has autismautisme,
136
335950
3188
Met andere woorden,
als een broer of zus autisme hebben,
wat is dan de kans
dat een andere broer
05:51
what's the probabilitywaarschijnlijkheid
137
339138
1487
05:52
that anothereen ander siblingbroer/zus in that familyfamilie will have autismautisme?
138
340625
3004
of zus in die familie
autisme zal hebben?
05:55
And we can look in particularbijzonder
139
343629
1565
We onderscheiden
05:57
at threedrie typestypes of siblingsbroers en zussen:
140
345194
2168
drie types van broers en zussen:
05:59
identicalidentiek twinsTwins,
141
347362
1871
identieke tweelingen,
06:01
twinsTwins that actuallywerkelijk sharedelen 100 percentprocent
142
349233
2219
dat zijn tweelingen die voor 100%
06:03
of theirhun geneticgenetisch informationinformatie
143
351452
1602
genetische informatie delen
06:05
and sharedgedeelde the samedezelfde intrauterineanticonceptie environmentmilieu,
144
353054
3176
en in de baarmoeder
dezelfde omgeving deelden,
06:08
versusversus fraternalbroederlijke twinsTwins,
145
356230
2245
tegenover twee-eiige tweelingen,
06:10
twinsTwins that actuallywerkelijk sharedelen 50 percentprocent
146
358475
1989
tweelingen die voor 50%
06:12
of theirhun geneticgenetisch informationinformatie,
147
360464
2027
dezelfde genetische
informatie deelden,
en dan nog gewone broers en zussen,
06:14
versusversus regularregelmatig siblingsbroers en zussen,
148
362491
1216
06:15
brother-sisterbroer en zus, sister-sisterzus-zus,
149
363707
1869
broer-zus, zus-zus,
06:17
alsoook sharingdelen 50 percentprocent of theirhun geneticgenetisch informationinformatie,
150
365576
2868
die ook voor 50% dezelfde
genetische informatie delen,
06:20
yetnog not sharingdelen the samedezelfde intrauterineanticonceptie environmentmilieu.
151
368444
3079
maar in de baarmoeder
niet dezelfde omgeving deelden.
06:23
And when you look at those concordanceconcordantie ratiosratio's,
152
371523
2300
Als je die concordantiegraden bekijkt,
06:25
one of the strikingopvallend things that you will see
153
373823
2057
valt op dat bij identieke tweelingen,
06:27
is that in identicalidentiek twinsTwins,
154
375880
2120
06:30
that concordanceconcordantie ratetarief is 77 percentprocent.
155
378000
3353
de concordantiegraad 77% is.
06:33
RemarkablyOpmerkelijk, thoughhoewel,
156
381353
1104
Opmerkelijk genoeg
is het geen 100%.
06:34
it's not 100 percentprocent.
157
382457
2148
Genen zijn niet alleen
verantwoordelijk voor autisme,
06:36
It is not that genesgenen accountaccount
for all of the riskrisico for autismautisme,
158
384605
4003
maar toch voor een groot deel,
06:40
but yetnog they accountaccount for a lot of that riskrisico,
159
388608
2241
06:42
because when you look at fraternalbroederlijke twinsTwins,
160
390849
2313
want als je kijkt
naar twee-eiige tweelingen
06:45
that concordanceconcordantie ratetarief is only 31 percentprocent.
161
393162
3076
is die concordantie slechts 31%.
06:48
On the other handhand-, there is a differenceverschil
162
396238
1911
Aan de andere kant is er een verschil
06:50
betweentussen those fraternalbroederlijke twinsTwins and the siblingsbroers en zussen,
163
398149
2943
tussen die twee-eiige tweelingen
en de broers en zussen.
06:53
suggestingsuggereren that there are commongemeenschappelijk exposuresposities
164
401092
2664
Dat suggereert dat
er gemeenschappelijke blootstelling
06:55
for those fraternalbroederlijke twinsTwins
165
403756
1423
voor die twee-eiige tweelingen is
06:57
that maymei not be sharedgedeelde as commonlyalgemeen
166
405179
2117
die niet even algemeen is
06:59
with siblingsbroers en zussen alonealleen.
167
407296
2174
tussen andere broers en zussen.
07:01
So this providesbiedt some of the datagegevens
168
409470
1686
Dit geeft toch aan
07:03
that autismautisme is geneticgenetisch.
169
411156
1622
dat autisme genetisch bepaald is.
07:04
Well, how geneticgenetisch is it?
170
412778
1964
Maar hoe genetisch?
07:06
When we comparevergelijken it to other conditionsvoorwaarden
171
414742
1843
Wanneer we het vergelijken
met andere gekende ziekten
07:08
that we're familiarvertrouwd with,
172
416585
1612
07:10
things like cancerkanker, hearthart- diseaseziekte, diabetessuikerziekte,
173
418197
3880
zoals kanker,
hart-en-vaatziekten, diabetes,
07:14
in factfeit, geneticsgenetica playstoneelstukken a much largergrotere rolerol in autismautisme
174
422077
3953
dan speelt genetica
een veel grotere rol bij autisme
07:18
than it does in any of these other conditionsvoorwaarden.
175
426030
2440
dan bij een
van die andere aandoeningen.
07:20
But with this, that doesn't
tell us what the genesgenen are.
176
428470
3342
Maar daarmee weten we nog niet
welke genen het zijn.
07:23
It doesn't even tell us in any one childkind,
177
431812
2667
We weten ook niet
of bij enig kind
07:26
is it one genegen
178
434479
1661
het één gen
of mogelijk een combinatie van genen is.
07:28
or potentiallymogelijk a combinationcombinatie of genesgenen?
179
436140
2256
07:30
And so in factfeit, in some individualsindividuen with autismautisme,
180
438396
3554
Bij sommige personen met autisme
07:33
it is geneticgenetisch!
181
441950
2514
is het GENETISCH!
07:36
That is, that it is one singlesingle,
182
444464
2230
Dat betekent dat het één enkel,
07:38
powerfulkrachtig, deterministicdeterministische genegen
183
446694
2172
krachtig, determinerend gen is
07:40
that causesoorzaken the autismautisme.
184
448866
1847
dat autisme veroorzaakt.
07:42
HoweverEchter, in other individualsindividuen,
185
450713
1794
Maar bij anderen
07:44
it's geneticgenetisch, that is,
186
452507
1706
is het ook genetisch,
07:46
that it's actuallywerkelijk a combinationcombinatie of genesgenen
187
454213
3120
maar een combinatie van genen
07:49
in partdeel with the developmentalontwikkelingsstoornissen processwerkwijze
188
457333
2795
die samen met het ontwikkelingsproces
07:52
that ultimatelytenslotte determinesbepaalt that riskrisico for autismautisme.
189
460128
3380
uiteindelijk het risico
op autisme bepalen.
07:55
We don't know in any one personpersoon, necessarilynodig,
190
463508
2870
Tot nu toe kennen we voor niemand
07:58
whichwelke of those two answersantwoorden it is
191
466378
2093
het juiste antwoord.
08:00
untiltot we startbegin digginghet graven deeperdiepere.
192
468471
2041
Daarvoor moeten we dieper graven.
08:02
So the questionvraag becomeswordt,
193
470512
1287
Dus de vraag is,
08:03
how can we startbegin to identifyidentificeren
194
471799
2241
hoe we die genen
kunnen identificeren.
08:06
what exactlyprecies those genesgenen are.
195
474040
1872
08:07
And let me posepose something
196
475912
1109
Maar er kan ook een minder
intuïtieve reden zijn.
08:09
that mightmacht not be intuitiveintuïtief.
197
477021
2190
08:11
In certainzeker individualsindividuen,
198
479211
2359
Bij bepaalde individuen
08:13
they can have autismautisme
199
481570
1724
kan autisme optreden
08:15
for a reasonreden that is geneticgenetisch
200
483294
2453
om een genetische reden
08:17
but yetnog not because of autismautisme runninglopend in the familyfamilie.
201
485747
3564
maar toch niet omdat autisme
in de familie voorkomt.
08:21
And the reasonreden is because in certainzeker individualsindividuen,
202
489311
2379
Soms kunnen
genetische veranderingen of mutaties
08:23
they can actuallywerkelijk have geneticgenetisch changesveranderingen or mutationsmutaties
203
491690
3061
08:26
that are not passedgeslaagd down from the mothermoeder
204
494751
3043
niet komen van de moeder
08:29
or from the fathervader,
205
497794
1487
of van de vader,
08:31
but actuallywerkelijk startbegin brandmerk newnieuwe in them,
206
499281
2733
maar bij de persoon zelf beginnen.
08:34
mutationsmutaties that are presentaanwezig
207
502014
1587
Dat zijn mutaties in de ei- of spermacel
bij de conceptie.
08:35
in the eggei or the spermsperma
208
503601
1403
08:37
at the time of conceptionopvatting
209
505004
1613
Die zijn niet
van generatie naar generatie
08:38
but have not been passedgeslaagd down
210
506617
1742
08:40
generationgeneratie throughdoor generationgeneratie withinbinnen the familyfamilie.
211
508359
3006
binnen de familie doorgegeven.
08:43
And we can actuallywerkelijk use that strategystrategie
212
511365
2181
Die strategie kunnen we gebruiken
08:45
to now understandbegrijpen and to identifyidentificeren
213
513546
2334
om de genen te begrijpen
en te identificeren
08:47
those genesgenen causingveroorzakend autismautisme in those individualsindividuen.
214
515880
3100
die hun autisme veroorzaken.
08:50
So in factfeit, at the SimonsSimons FoundationStichting,
215
518980
2010
In de Simons Foundation
08:52
we tooknam 2,600 individualsindividuen
216
520990
2726
onderzochten we 2.600 personen
08:55
that had no familyfamilie historygeschiedenis of autismautisme,
217
523716
2711
zonder familiegeschiedenis van autisme.
08:58
and we tooknam that childkind and theirhun mothermoeder and fathervader
218
526427
3170
Uitgaande van het kind
en zijn ouders
09:01
and used them to try and understandbegrijpen
219
529597
2471
proberen we te begrijpen
09:04
what were those genesgenen
220
532068
1619
welke genen
hun autisme veroorzaakten.
09:05
causingveroorzakend autismautisme in those casesgevallen?
221
533687
2318
09:08
To do that, we actuallywerkelijk had to comprehensivelyuitgebreid
222
536005
3067
Daarvoor moeten we
alomvattend kijken
09:11
be ablein staat to look at all that geneticgenetisch informationinformatie
223
539072
2730
naar al die genetische informatie
09:13
and determinebepalen what those differencesverschillen were
224
541802
2182
en bepalen wat de verschillen zijn
09:15
betweentussen the mothermoeder, the fathervader and the childkind.
225
543984
3701
tussen moeder, vader en kind.
09:19
In doing so, I apologizeverontschuldigen,
226
547685
1954
Mijn excuses,
09:21
I'm going to use an outdatedverouderd analogyanalogie
227
549639
1884
maar ik gebruik een verouderde analogie
09:23
of encyclopediasencyclopedieën ratherliever than WikipediaWikipedia,
228
551523
2658
met encyclopedieën
eerder dan met Wikipedia,
09:26
but I'm going to do so to try and help make the pointpunt
229
554181
2999
maar ik doe dit
om duidelijk te maken
09:29
that as we did this inventoryinventaris,
230
557180
2358
dat we bij deze inventarisatie
09:31
we needednodig to be ablein staat to look at
231
559538
1593
moesten kijken
naar enorme hoeveelheden informatie.
09:33
massivemassief amountshoeveelheden of informationinformatie.
232
561131
2173
09:35
Our geneticgenetisch informationinformatie is organizedgeorganiseerd
233
563304
2287
Onze genetische informatie
is georganiseerd
09:37
into a setreeks of 46 volumesvolumes,
234
565591
2887
in een reeks van 46 volumes.
09:40
and when we did that, we had to be ablein staat to accountaccount
235
568478
1909
We moesten rekening houden
09:42
for eachelk of those 46 volumesvolumes,
236
570387
1984
met elk van die 46 volumes.
09:44
because in some casesgevallen with autismautisme,
237
572371
1853
In sommige gevallen van autisme
09:46
there's actuallywerkelijk a singlesingle volumevolume that's missingmissend.
238
574224
2456
ontbreekt er één enkel volume.
09:48
We had to get more granulargranulaire than that, thoughhoewel,
239
576680
2310
We moesten meer in detail gaan,
09:50
and so we had to startbegin openingopening those booksboeken,
240
578990
2320
die boeken openen,
09:53
and in some casesgevallen, the geneticgenetisch changeverandering
241
581310
1880
en in bepaalde gevallen
was de genetische verandering subtieler.
09:55
was more subtlesubtiel.
242
583190
1388
09:56
It mightmacht have been a singlesingle
paragraphlid that was missingmissend,
243
584578
3186
Misschien ontbrak één enkele paragraaf,
09:59
or yetnog, even more subtlesubtiel than that,
244
587764
3278
of nog subtieler,
10:03
a singlesingle letterbrief,
245
591042
1692
één enkele letter.
10:04
one out of threedrie billionmiljard lettersbrieven
246
592734
2802
Eén op de 3 miljard letters
10:07
that was changedveranderd, that was alteredgewijzigd,
247
595536
2274
kon veranderd zijn,
en toch ingrijpende gevolgen hebben
10:09
yetnog had profounddiepgaand effectsbijwerkingen
248
597810
1597
10:11
in termstermen of how the brainhersenen functionsfuncties
249
599407
1913
op hoe het brein werkt
10:13
and affectsbeïnvloedt behaviorgedrag.
250
601320
1817
en het gedrag beïnvloedt.
10:15
In doing this withinbinnen these familiesgezinnen,
251
603137
2377
Met deze families
10:17
we were ablein staat to accountaccount for approximatelyongeveer
252
605514
2318
waren we in staat om voor ongeveer
10:19
25 percentprocent of the individualsindividuen
253
607832
2325
25% van de personen vast te stellen
10:22
and determinebepalen that there was a singlesingle
254
610157
2547
dat één enkele krachtige genetische factor
10:24
powerfulkrachtig geneticgenetisch factorfactor
255
612704
2196
10:26
that causedveroorzaakt autismautisme withinbinnen those familiesgezinnen.
256
614900
3124
in die families
autisme veroorzaakte.
10:30
On the other handhand-, there's 75 percentprocent
257
618024
2252
Maar voor 75%
hebben we nog geen verklaring.
10:32
that we still haven'thebben niet figuredbedacht out.
258
620276
2451
10:34
As we did this, thoughhoewel,
259
622727
1470
Terwijl we dit deden,
10:36
it was really quiteheel humblingvernedering,
260
624197
2094
kwamen we
tot de deemoedigende vaststelling
10:38
because we realizedrealiseerde that there was not simplyeenvoudigweg
261
626291
2365
dat er niet zomaar
10:40
one genegen for autismautisme.
262
628656
1941
één enkel gen voor autisme bestond.
10:42
In factfeit, the currentactueel estimatesramingen are
263
630597
1749
Volgens de huidige schattingen
10:44
that there are 200 to 400 differentverschillend genesgenen
264
632346
2752
zouden 200 tot 400
verschillende genen
10:47
that can causeoorzaak autismautisme.
265
635098
1892
autisme kunnen veroorzaken.
10:48
And that explainslegt uit, in partdeel,
266
636990
1369
Dat verklaart ten dele
10:50
why we see suchzodanig a broadbreed spectrumspectrum
267
638359
2117
waarom we zo een breed spectrum
10:52
in termstermen of its effectsbijwerkingen.
268
640476
2043
van effecten zien.
10:54
AlthoughHoewel there are that manyveel genesgenen,
269
642519
2225
Ondanks die vele genen
10:56
there is some methodmethode to the madnesswaanzin.
270
644744
2348
zit er enige orde in de chaos.
10:59
It's not simplyeenvoudigweg randomwillekeurig
271
647092
1948
Het zijn niet zomaar willekeurig
11:01
200, 400 differentverschillend genesgenen,
272
649040
2230
200 à 400 verschillende genen,
11:03
but in factfeit they fitpassen togethersamen.
273
651270
1794
maar in feite passen ze in elkaar.
11:05
They fitpassen togethersamen in a pathwayweg.
274
653064
1866
Ze passen samen in een traject.
11:06
They fitpassen togethersamen in a networknetwerk
275
654930
1472
Ze passen samen in een netwerk
11:08
that's startingbeginnend to make sensezin now
276
656402
1832
dat nu zin begint te krijgen
11:10
in termstermen of how the brainhersenen functionsfuncties.
277
658234
2698
in termen van hoe het brein werkt.
11:12
We're startingbeginnend to have a bottom-uponderkant boven approachnadering
278
660932
2146
Het wordt stilaan een aanpak
van onderuit,
11:15
where we're identifyingidentificeren those genesgenen,
279
663078
1709
waar we de genen, de eiwitten
11:16
those proteinseiwitten, those moleculesmoleculen,
280
664787
2478
en de moleculen identificeren.
We beginnen te begrijpen
hoe ze met elkaar interageren
11:19
understandingbegrip how they interactop elkaar inwerken togethersamen
281
667265
1910
11:21
to make that neuronneuron work,
282
669175
1397
om dat neuron te laten werken.
11:22
understandingbegrip how those neuronsneuronen interactop elkaar inwerken togethersamen
283
670572
2737
We beginnen te begrijpen
hoe die neuronen samen
11:25
to make circuitscircuits work,
284
673309
1219
circuits laten werken,
11:26
and understandbegrijpen how those circuitscircuits work
285
674528
2016
en hoe die circuits werken
11:28
to now controlcontrole behaviorgedrag,
286
676544
1826
om gedrag te controleren.
11:30
and understandbegrijpen that bothbeide in individualsindividuen with autismautisme
287
678370
2800
We beginnen dat te begrijpen,
zowel bij mensen met autisme
11:33
as well as individualsindividuen who have normalnormaal cognitionkennis.
288
681170
3901
als bij individuen
met een normale cognitie.
11:37
But earlyvroeg diagnosisdiagnose is a keysleutel for us.
289
685071
2458
Vroege diagnose
is erg belangrijk voor ons.
11:39
BeingWordt ablein staat to make that diagnosisdiagnose
290
687529
1959
Tijdig die diagnose stellen
11:41
of someoneiemand who'swie is susceptiblevatbaar
291
689488
1507
voor iemand die vatbaar is,
11:42
at a time in a windowvenster
292
690995
2055
opent een venster
11:45
where we have the abilityvermogen to transformtransformeren,
293
693050
2347
met de mogelijkheid om
11:47
to be ablein staat to impactbotsing
294
695397
1603
een gunstige invloed te hebben
11:49
that growinggroeiend, developingontwikkelen brainhersenen is criticalkritisch.
295
697000
2740
op de zich ontwikkelende hersenen.
11:51
And so folksmensen like AmiAmi KlinKlin have developedontwikkelde methodsmethoden
296
699740
3809
Mensen als Ami Klin
hebben methoden ontwikkeld
11:55
to be ablein staat to take infantszuigelingen, smallklein babiesbabies,
297
703549
2568
om voor kleine kinderen
11:58
and be ablein staat to use biomarkersBiomarkers,
298
706117
2533
biomarkers te gebruiken,
12:00
in this casegeval eyeoog contactcontact and eyeoog trackingbijhouden,
299
708650
3338
in dit geval oogcontact
en ogen volgen,
12:03
to identifyidentificeren an infantzuigeling at riskrisico.
300
711988
2086
om een kind met risico
te identificeren.
12:06
This particularbijzonder infantzuigeling, you can see,
301
714074
2165
Dit kind, dat zeer goed oogcontact
12:08
makingmaking very good eyeoog contactcontact with this womanvrouw
302
716239
2201
maakt met deze vrouw,
12:10
as she's singinghet zingen "ItsyItsy, BitsyBitsy SpiderSpin,"
303
718440
2360
terwijl ze ‘Itsy, Bitsy Spider’ zingt,
12:12
in factfeit is not going to developontwikkelen autismautisme.
304
720800
3040
gaat geen autisme ontwikkelen.
12:15
This babybaby we know is going to be in the clearduidelijk.
305
723840
2880
Van deze baby weten we
dat het in orde komt.
12:18
On the other handhand-, this other babybaby
306
726720
2360
Maar dit kind
gaat autisme ontwikkelen.
12:21
is going to go on to developontwikkelen autismautisme.
307
729080
2335
12:23
In this particularbijzonder childkind, you can see,
308
731415
2227
Je kan zien
dat het geen goed oogcontact maakt.
12:25
it's not makingmaking good eyeoog contactcontact.
309
733642
2201
In plaats van zich
op de ogen te richten
12:27
InsteadIn plaats daarvan of the eyesogen focusingscherpstellen in
310
735843
1967
12:29
and havingmet that socialsociaal connectionverbinding,
311
737810
2278
en een sociaal contact te leggen,
12:32
looking at the mouthmond, looking at the noseneus-,
312
740088
2638
kijkt het naar de mond,
naar de neus
12:34
looking off in anothereen ander directionrichting,
313
742726
1783
en kijkt het weg,
12:36
but not again sociallymaatschappelijk connectingverbinden,
314
744509
2913
maar maakt geen sociaal contact.
12:39
and beingwezen ablein staat to do this on a very largegroot scaleschaal,
315
747422
2713
In staat zijn om dit
op zeer grote schaal te doen,
12:42
screenscherm infantszuigelingen, screenscherm childrenkinderen for autismautisme,
316
750135
3000
baby’s en kinderen
screenen op autisme,
12:45
throughdoor something very robustrobuust, very reliablebetrouwbaar,
317
753135
2924
op een robuuste, betrouwbare manier,
12:48
is going to be very helpfulnuttig to us in termstermen of beingwezen
318
756059
2716
gaat zeer nuttig zijn
12:50
ablein staat to interveneingrijpen at an earlyvroeg stagestadium
319
758775
2094
om in een vroeg stadium
tussenbeide te komen
12:52
when we can have the greatestbeste impactbotsing.
320
760869
3432
als we de grootste impact
kunnen hebben.
12:56
How are we going to interveneingrijpen?
321
764301
2246
Hoe gaan we ingrijpen?
12:58
It's probablywaarschijnlijk going to be a combinationcombinatie of factorsfactoren.
322
766547
2830
Het gaat waarschijnlijk
een combinatie van factoren zijn.
13:01
In partdeel, in some individualsindividuen,
323
769377
2039
Voor sommigen
gaan we medicijnen gebruiken.
13:03
we're going to try and use medicationsmedicijnen.
324
771416
1879
13:05
And so in factfeit, identifyingidentificeren the genesgenen for autismautisme
325
773295
2722
Het identificeren
van de genen voor autisme
13:08
is importantbelangrijk for us
326
776017
1526
is voor ons belangrijk
13:09
to identifyidentificeren drugdrug targetsdoelen,
327
777543
1866
om gewenste medicijnen
te identificeren,
13:11
to identifyidentificeren things that we mightmacht be ablein staat to impactbotsing
328
779409
2623
om dingen te vinden
die we zouden kunnen beïnvloeden
13:14
and can be certainzeker that that's really
329
782032
1698
en er zeker van te zijn
13:15
what we need to do in autismautisme.
330
783730
1695
wat we moeten doen bij autisme.
13:17
But that's not going to be the only answerantwoord.
331
785425
2741
Maar dat zal niet
het enige antwoord zijn.
13:20
BeyondBuiten just drugsdrugs, we're going
to use educationalleerzaam strategiesstrategieën.
332
788166
3510
Naast medicatie gaan we
educatieve strategieën gebruiken.
Mensen met autisme zitten soms
13:23
IndividualsPersonen with autismautisme,
333
791676
1275
13:24
some of them are wiredbedrade a little bitbeetje differentlyanders.
334
792951
2297
een beetje anders in elkaar.
13:27
They learnleren in a differentverschillend way.
335
795248
1859
Ze leren op een andere manier.
13:29
They absorbabsorberen theirhun surroundingsomgeving in a differentverschillend way,
336
797107
2334
Ze nemen hun omgeving anders waar
13:31
and we need to be ablein staat to educateonderwijzen them
337
799441
2219
en we moeten ze onderwijzen
13:33
in a way that servesbedient them bestbeste.
338
801660
3093
op een manier
die het beste bij hen past.
13:36
BeyondBuiten that, there are a lot of individualsindividuen
339
804753
1918
Hier zijn een heleboel mensen
13:38
in this roomkamer who have great ideasideeën
340
806671
2146
die goede ideeën hebben
13:40
in termstermen of newnieuwe technologiestechnologieën we can use,
341
808817
2544
over nieuwe technologieën
die we kunnen gebruiken,
13:43
everything from devicesapparaten we can use to traintrein the brainhersenen
342
811361
3119
gaande van apparaten
om de hersenen te trainen
13:46
to be ablein staat to make it more efficientdoeltreffend
343
814480
1549
om ze efficiënter te maken
13:48
and to compensatecompenseren for areasgebieden in whichwelke
344
816029
1673
en te compenseren op gebieden
13:49
it has a little bitbeetje of troublemoeite,
345
817702
1594
waar ze het wat moeilijk hebben,
13:51
to even things like GoogleGoogle GlassGlas.
346
819296
2279
tot zelfs dingen
als Google Glass.
13:53
You could imaginestel je voor, for instanceaanleg, GabrielGabriel,
347
821575
1784
Je zou je kunnen indenken
dat Gabriël,
13:55
with his socialsociaal awkwardnessonhandigheid,
348
823359
1821
met zijn sociale onhandigheid,
13:57
mightmacht be ablein staat to wearslijtage GoogleGoogle GlassGlas
349
825180
1458
een Google Glass zou kunnen dragen
13:58
with an earpieceluistergedeelte in his earoor,
350
826638
1531
met een oortje in zijn oor,
14:00
and have a coachCoach be ablein staat to help him,
351
828169
1927
en een coach om hem te helpen,
14:02
be ablein staat to help think about conversationsconversaties,
352
830096
2658
en in staat zijn om mee te denken
over de gesprekken
14:04
conversation-startersgesprek-voorgerechten,
353
832754
1316
en gesprek-aanzetten.
14:06
beingwezen ablein staat to even perhapsmisschien one day
354
834070
2111
Misschien zou hij zelfs ooit
14:08
invitenodig uit a girlmeisje out on a datedatum.
355
836181
2368
een meisje uitnodigen voor een date.
14:10
All of these newnieuwe technologiestechnologieën
356
838549
2212
Al deze nieuwe technologieën
14:12
just offeraanbod tremendousenorme opportunitieskansen
357
840761
2006
bieden enorme mogelijkheden
14:14
for us to be ablein staat to impactbotsing
358
842767
1905
om impact te hebben
14:16
the individualsindividuen with autismautisme,
359
844672
2685
op mensen met autisme,
14:19
but yetnog we have a long way to go.
360
847357
2536
maar toch hebben we
nog een lange weg te gaan.
14:21
As much as we know,
361
849893
1310
Hoeveel we ook weten,
14:23
there is so much more that we don't know,
362
851203
2957
er is zo veel meer
dat we niet weten,
14:26
and so I invitenodig uit all of you
363
854160
2133
en dus ik nodig jullie allen uit
14:28
to be ablein staat to help us think about
364
856293
2242
om met ons mee te denken
14:30
how to do this better,
365
858535
1411
hoe dit beter te doen,
14:31
to use as a communitygemeenschap our collectivecollectief wisdomwijsheid
366
859946
2879
om samen onze collectieve
wijsheid te benutten
14:34
to be ablein staat to make a differenceverschil,
367
862825
1806
om een verschil te maken.
14:36
and in particularbijzonder,
368
864631
1257
Vooral mensen uit families
met autisme nodig ik uit
14:37
for the individualsindividuen in familiesgezinnen with autismautisme,
369
865888
2704
14:40
I invitenodig uit you to jointoetreden the interactiveinteractieve autismautisme networknetwerk,
370
868592
3255
om bij het interactieve
autismenetwerk aan te sluiten,
14:43
to be partdeel of the solutionoplossing to this,
371
871847
2194
om zelf een deel
van de oplossing te zijn.
14:46
because it's going to take really a lot of us
372
874041
2879
We moeten met velen zijn
14:48
to think about what's importantbelangrijk,
373
876920
2270
om na te denken
over wat belangrijk is,
wat een betekenisvol
verschil gaat uitmaken.
14:51
what's going to be a meaningfulbelangrijk differenceverschil.
374
879190
1925
14:53
As we think about something
375
881115
1505
Als we aan iets denken
14:54
that's potentiallymogelijk a solutionoplossing,
376
882620
1832
als een mogelijke oplossing,
14:56
how well does it work?
377
884452
1659
hoe goed werkt het dan?
14:58
Is it something that's really
going to make a differenceverschil
378
886111
1948
Gaat het echt
een verschil maken
15:00
in your liveslevens, as an individualindividu,
379
888059
2369
in je leven als enkeling
15:02
as a familyfamilie with autismautisme?
380
890428
1653
of voor een gezin met autisme?
15:04
We're going to need individualsindividuen of all agesleeftijden,
381
892081
2420
We gaan mensen
van alle leeftijden nodig hebben,
15:06
from the youngjong to the oldoud,
382
894501
1727
van jong tot oud,
15:08
and with all differentverschillend shapesvormen and sizesmaten
383
896228
2159
en met alle verschillende vormen en maten
15:10
of the autismautisme spectrumspectrum disorderwanorde
384
898387
1837
van de autismespectrumstoornis
15:12
to make sure that we can have an impactbotsing.
385
900224
2176
om impact te kunnen hebben.
15:14
So I invitenodig uit all of you to jointoetreden the missionmissie
386
902400
2205
Dus nodig ik allen uit
om hieraan mee te doen
15:16
and to help to be ablein staat to make the liveslevens
387
904605
2974
van mensen met autisme
15:19
of individualsindividuen with autismautisme
388
907579
1686
15:21
so much better and so much richerrijker.
389
909265
1931
beter en rijker te maken.
15:23
Thank you.
390
911196
2725
Dankjewel.
15:25
(ApplauseApplaus)
391
913921
4000
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Wendy Chung - Geneticist
At the Simons Foundation, Wendy Chung is working to characterize behavior, brain structure and function in people with genetic variations that may relate to autism.

Why you should listen

Wendy Chung is the director of clinical research at the Simons Foundation Autism Research Initiative, which does both basic and applied science to serve people affected by autism spectrum disorders. She's the principal investigator of the foundation's Simons Variation in Individuals Project, which characterizes behavior and brain structure and function in participants with genetic copy number variants such as those at 16p11.2, which are believed to play a role in spectrum disorders.
 
Chung also directs the clinical genetics program at Columbia University. In assessing and treating kids with autism spectrum disorders and intellectual disabilities, she uses advanced genomic diagnostics to explore the genetic basis of neurological conditions. She thinks deeply about the ethical and emotional questions around genetic medicine and genetic testing.

More profile about the speaker
Wendy Chung | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee