TEDLagos Ideas Search
Sangu Delle: There's no shame in taking care of your mental health
Sangu Delle: Het is geen schande om je geestelijke gezondheid te verzorgen
Filmed:
Readability: 5.3
2,271,856 views
Toen stress te veel werd voor de ondernemer Sangu Delle, moest hij zijn eigen diepe vooroordeel confronteren: dat mannen niet zouden moeten zorgen voor hun geestelijke gezondheid. In een persoonlijke talk deelt Delle mee hoe hij met zijn angst leerde omgaan in een maatschappij die zich ongemakkelijk voelt over emoties. Zoals hij zegt: "Eerlijk zijn over hoe we ons voelen, maakt ons niet zwak -- het maakt ons menselijk."
Sangu Delle - Entrepreneur
Sangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy. Full bio
Sangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Last year ...
0
1122
1691
Vorig jaar...
was een hel.
00:14
was hell.
1
2837
1203
00:16
(Laughter)
2
4064
1798
(Gelach)
00:20
It was my first time eating
Nigerian "jollof."
Nigerian "jollof."
3
8571
3552
Ik at voor de eerste keer
Nigeriaanse ‘jollof’.
Nigeriaanse ‘jollof’.
00:24
(Laughter)
4
12147
1582
(Gelach)
00:26
Actually, in all seriousness,
5
14616
2859
Maar eigenlijk, serieus nu,
00:29
I was going through a lot
of personal turmoil.
of personal turmoil.
6
17499
2814
lag ik helemaal overhoop.
00:33
Faced with enormous stress,
7
21235
2181
Onder de druk van enorme stress
00:35
I suffered an anxiety attack.
8
23440
2023
kreeg ik een angstaanval.
00:38
On some days, I could do no work.
9
26542
2690
Soms kon ik niet werken.
00:42
On other days,
10
30336
1896
Op andere dagen
00:44
I just wanted to lay in my bed and cry.
11
32256
3289
wilde ik alleen maar
in mijn bed liggen huilen.
in mijn bed liggen huilen.
00:48
My doctor asked if I'd like to speak
with a mental health professional
with a mental health professional
12
36658
5249
Mijn arts vroeg of ik met iemand
uit de geestelijke gezondheidszorg
uit de geestelijke gezondheidszorg
00:53
about my stress and anxiety.
13
41931
2103
wilde spreken over mijn stress en angst.
00:56
Mental health?
14
44769
1302
Geestelijke gezondheid?
00:58
I clammed up and violently
shook my head in protest.
shook my head in protest.
15
46972
3890
Ik sprong op en schudde
hevig mijn hoofd in protest.
hevig mijn hoofd in protest.
01:05
I felt a profound sense of a shame.
16
53245
3752
Ik kreeg een diep gevoel van schaamte.
01:10
I felt the weight of stigma.
17
58413
3438
Wat zouden mensen wel niet denken?
01:15
I have a loving, supportive family
18
63139
2359
Ik heb een liefdevolle,
ondersteunende familie
ondersteunende familie
01:17
and incredibly loyal friends,
19
65522
2307
en ongelooflijk trouwe vrienden,
01:19
yet I could not entertain
the idea of speaking to anyone
the idea of speaking to anyone
20
67853
4569
maar ik dacht er nog niet eens aan
om met iemand te spreken
om met iemand te spreken
01:24
about my feeling of pain.
21
72446
2030
over mijn gevoel van pijn.
01:28
I felt suffocated
by the rigid architecture
by the rigid architecture
22
76004
4467
Ik voelde me verstikt
door de strakke architectuur
door de strakke architectuur
01:32
of our African masculinity.
23
80495
2290
van onze Afrikaanse mannelijkheid.
01:35
"People have real problems, Sangu.
24
83765
2115
"Mensen hebben reële problemen, Sangu.
01:37
Get over yourself!"
25
85904
1455
Zet je eroverheen!"
01:40
The first time I heard "mental health,"
26
88956
1981
De eerste keer dat ik hoorde
over ‘geestelijke gezondheid’,
over ‘geestelijke gezondheid’,
01:43
I was a boarding school student
fresh off the boat from Ghana,
fresh off the boat from Ghana,
27
91880
3963
was ik een kostschoolstudent
recht van de boot uit Ghana,
recht van de boot uit Ghana,
01:47
at the Peddie School in New Jersey.
28
95867
1931
aan de Peddie School in New Jersey.
01:51
I had just gone through
the brutal experience
the brutal experience
29
99067
3406
Ik had net de brute ervaring doorgemaakt
01:54
of losing seven loved ones
in the same month.
in the same month.
30
102497
2553
om in dezelfde maand
zeven geliefden te verliezen.
zeven geliefden te verliezen.
01:58
The school nurse,
31
106569
1456
De school-verpleegkundige,
02:00
concerned about what I'd gone
through -- God bless her soul --
through -- God bless her soul --
32
108049
4064
bezorgd over wat ik had doorgemaakt
-- God zegene haar ziel --
-- God zegene haar ziel --
02:04
she inquired about my mental health.
33
112137
1950
vroeg naar mijn geestelijke gezondheid.
02:07
"Is she mental?" I thought.
34
115426
1983
"Is ze wel goed wijs?", dacht ik.
02:10
Does she not know I'm an African man?
35
118214
2444
Weet ze dan niet
dat ik een Afrikaanse man ben?
dat ik een Afrikaanse man ben?
02:12
(Laughter)
36
120682
1014
(Gelach)
02:13
Like Okonkwo in "Things Fall Apart,"
37
121720
1871
Net zoals Okonkwo in ‘Things Fall Apart’
02:15
we African men neither process
nor express our emotions.
nor express our emotions.
38
123615
4741
verwerken noch uiten wij,
Afrikaanse mannen, onze emoties.
Afrikaanse mannen, onze emoties.
02:20
We deal with our problems.
39
128971
1691
Wij rekenen af onze problemen.
02:22
(Applause)
40
130686
1543
(Applaus)
02:25
We deal with our problems.
41
133181
1999
Wij pakken onze problemen aan.
02:27
I called my brother and laughed
about "Oyibo" people -- white people --
about "Oyibo" people -- white people --
42
135204
4771
Ik belde mijn broer en we lachten
over die ‘Oyibo’ mensen -- witte mensen --
over die ‘Oyibo’ mensen -- witte mensen --
02:31
and their strange diseases --
43
139999
1857
en hun vreemde ziekten:
02:33
depression, ADD and those "weird things."
44
141880
3238
depressie, ADD en die ‘rare dingen’.
02:38
Growing up in West Africa,
45
146500
1991
Door op te groeien in West-Afrika
02:40
when people used the term "mental,"
what came to mind was a madman
what came to mind was a madman
46
148515
4381
krijg je bij de term ‘mentaal’
het beeld van een gek
het beeld van een gek
02:44
with dirty, dread-locked hair,
47
152920
2243
met vuile dreadlocks
02:47
bumbling around half-naked on the streets.
48
155187
2776
die halfnaakt op straat loopt.
02:51
We all know this man.
49
159084
1820
We kennen die man allemaal.
02:52
Our parents warned us about him.
50
160928
2281
Onze ouders waarschuwden ons voor hem.
02:55
"Mommy, mommy, why is he mad?"
51
163820
1545
"Mama, mama, waarom is hij gek?"
02:57
"Drugs!
52
165389
1212
"Drugs!
Als je zelfs maar naar drugs kijkt,
eindig je als hem."
eindig je als hem."
02:58
If you even look at drugs,
you end up like him."
you end up like him."
53
166625
2389
03:01
(Laughter)
54
169038
1189
(Gelach)
03:02
Come down with pneumonia,
55
170980
2065
Krijg een longontsteking
en je moeder sleept je
naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis
naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis
03:05
and your mother will rush you
to the nearest hospital
to the nearest hospital
56
173069
2532
03:07
for medical treatment.
57
175625
1382
voor medische behandeling.
03:10
But dare to declare depression,
58
178090
2616
Maar durf te zeggen dat je depressief bent
03:13
and your local pastor
will be driving out demons
will be driving out demons
59
181458
3402
en je lokale pastor
komt de demonen uitdrijven
komt de demonen uitdrijven
03:16
and blaming witches in your village.
60
184884
1844
en de heksen in je dorp de schuld geven.
03:19
According to the World
Health Organization,
Health Organization,
61
187298
2900
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie
ben je geestelijk gezond
ben je geestelijk gezond
03:22
mental health is about being able to cope
62
190222
3058
als je kan omgaan met de normale
stressfactoren van het leven;
stressfactoren van het leven;
03:25
with the normal stressors of life;
63
193304
1699
03:27
to work productively and fruitfully;
64
195921
3443
als je productief
en renderend kunt werken;
en renderend kunt werken;
03:31
and to be able to make
a contribution to your community.
a contribution to your community.
65
199388
3627
en een bijdrage kunt
leveren aan je gemeenschap.
leveren aan je gemeenschap.
03:35
Mental health includes our emotional,
psychological and social well-being.
psychological and social well-being.
66
203501
6612
Geestelijke gezondheid behelst
ons emotionele,
psychologische en sociale welzijn.
psychologische en sociale welzijn.
03:42
Globally, 75 percent
of all mental illness cases
of all mental illness cases
67
210856
4760
Wereldwijd wordt 75 procent
van alle gevallen van geestesziekte
van alle gevallen van geestesziekte
03:47
can be found in low-income countries.
68
215640
2634
gevonden in landen met lage inkomens.
03:50
Yet most African governments
69
218298
1832
Toch geven de meeste Afrikaanse regeringen
03:52
invest less than one percent
of their health care budget
of their health care budget
70
220154
4207
minder dan één procent van hun begroting
voor gezondheidszorg uit
voor gezondheidszorg uit
03:56
in mental health.
71
224385
1276
aan geestelijke gezondheidszorg.
03:58
Even worse,
72
226681
1180
Erger nog,
03:59
we have a severe shortage
of psychiatrists in Africa.
of psychiatrists in Africa.
73
227885
4119
we hebben een ernstig tekort
aan psychiaters in Afrika.
aan psychiaters in Afrika.
04:04
Nigeria, for example,
is estimated to have 200 --
is estimated to have 200 --
74
232836
4283
In Nigeria schat men hun aantal op 200 --
04:09
in a country of almost 200 million.
75
237812
3021
in een land van bijna 200 miljoen.
04:14
In all of Africa,
76
242422
1469
In heel Afrika
04:15
90 percent of our people
lack access to treatment.
lack access to treatment.
77
243915
3903
heeft 90 procent van onze bevolking
geen toegang tot behandeling.
geen toegang tot behandeling.
04:20
As a result,
78
248681
1753
Dientengevolge
04:22
we suffer in solitude,
79
250458
3004
lijden we in eenzaamheid,
04:25
silenced by stigma.
80
253486
2444
het zwijgen opgelegd door het stigma.
04:29
We as Africans often respond
to mental health with distance,
to mental health with distance,
81
257498
4675
Wij Afrikanen reageren
op geestelijke gezondheid vaak
op geestelijke gezondheid vaak
met afstandelijkheid,
04:34
ignorance,
82
262844
1202
ontkenning,
04:36
guilt,
83
264535
1178
schuld,
04:38
fear
84
266134
1206
angst
04:39
and anger.
85
267934
1286
en woede.
04:42
In a study conducted by Arboleda-Flórez,
86
270309
4677
In een studie van Arboleda-Flórez
04:47
directly asking, "What is the cause
of mental illness?"
of mental illness?"
87
275010
3658
waarin de vraag wordt gesteld: "Wat is
de oorzaak van psychische ziekte?",
de oorzaak van psychische ziekte?",
04:51
34 percent of Nigerian respondents
cited drug misuse;
cited drug misuse;
88
279667
5284
antwoordt 34 procent
van de Nigeriaanse respondenten
van de Nigeriaanse respondenten
'drugsgebruik',
04:58
19 percent said divine wrath
and the will of God --
and the will of God --
89
286340
5184
19 procent zegt
'goddelijke toorn en de wil van God' --
'goddelijke toorn en de wil van God' --
05:03
(Laughter)
90
291548
1305
(Gelach)
05:05
12 percent,
91
293450
1458
12 procent zegt
05:08
witchcraft and spiritual possession.
92
296130
2766
'hekserij en spirituele bezetenheid'.
05:11
But few cited other known
causes of mental illness,
causes of mental illness,
93
299796
4560
Maar weinigen noemden andere bekende
oorzaken van psychische aandoeningen
oorzaken van psychische aandoeningen
05:16
like genetics,
94
304380
1646
als genetica,
05:18
socioeconomic status,
95
306050
1936
sociaal-economische status,
05:20
war,
96
308010
1595
oorlog,
05:21
conflict
97
309629
1413
conflict
05:23
or the loss of a loved one.
98
311066
1515
of het verlies van een geliefde.
05:26
The stigmatization against mental illness
99
314009
2887
De stigmatisering tegen geestesziekten
05:28
often results in the ostracizing
and demonizing of sufferers.
and demonizing of sufferers.
100
316920
4466
resulteert vaak in het uitsluiten
en demoniseren van patiënten.
en demoniseren van patiënten.
05:34
Photojournalist Robin Hammond
has documented some of these abuses ...
has documented some of these abuses ...
101
322435
3996
Fotograaf Robin Hammond documenteerde
sommige van deze misstanden ...
sommige van deze misstanden ...
05:38
in Uganda,
102
326455
1393
in Oeganda,
05:40
in Somalia,
103
328845
1329
in Somalië,
05:43
and here in Nigeria.
104
331269
1829
en hier in Nigeria.
05:47
For me,
105
335554
1342
Voor mij
05:50
the stigma is personal.
106
338057
2319
is het stigma persoonlijk.
05:54
In 2009,
107
342122
1629
In 2009
05:56
I received a frantic call
in the middle of the night.
in the middle of the night.
108
344796
3106
kreeg ik midden in de nacht
een uitzinnig telefoontje.
een uitzinnig telefoontje.
06:01
My best friend in the world --
109
349359
2348
Mijn beste vriend in de wereld --
06:03
a brilliant, philosophical,
charming, hip young man --
charming, hip young man --
110
351731
5139
een briljante, filosofische,
charmante, hippe jonge man --
charmante, hippe jonge man --
06:08
was diagnosed with schizophrenia.
111
356894
2151
was gediagnosticeerd met schizofrenie.
06:12
I witnessed some of the friends
we'd grown up with recoil.
we'd grown up with recoil.
112
360604
4418
Ik ben getuige geweest
hoe sommige vrienden waarmee
we opgroeiden, afstand namen.
we opgroeiden, afstand namen.
06:19
I heard the snickers.
113
367316
1523
Ik hoorde het gegrinnik.
06:21
I heard the whispers.
114
369628
1592
Ik hoorde het gefluister.
06:24
"Did you hear he has gone mad?"
115
372186
2230
"Heb je gehoord dat hij gek is geworden?"
06:27
"He start torch o!"
116
375275
1920
"Hij begon door te draaien!"
06:29
Derogatory, demeaning commentary
about his condition --
about his condition --
117
377849
4320
Afkeurend, vernederend
commentaar over zijn toestand --
commentaar over zijn toestand --
06:34
words we would never say
about someone with cancer
about someone with cancer
118
382193
3977
woorden die we nooit zouden zeggen
over iemand met kanker
over iemand met kanker
06:38
or someone with malaria.
119
386194
1760
of iemand met malaria.
06:40
Somehow, when it comes to mental illness,
120
388664
3679
Op een of andere manier,
als het gaat om psychische aandoeningen
als het gaat om psychische aandoeningen
06:44
our ignorance eviscerates all empathy.
121
392367
3050
neemt onze onwetendheid alle empathie weg.
06:48
I stood by his side
as his community isolated him,
as his community isolated him,
122
396719
4169
Ik stond aan zijn zijde
als zijn gemeenschap hem isoleerde,
als zijn gemeenschap hem isoleerde,
06:54
but our love never wavered.
123
402160
2332
maar onze genegenheid wankelde nooit.
06:57
Tacitly, I became passionate
about mental health.
about mental health.
124
405848
3079
Geleidelijk aan begon ik gepassioneerd
te raken over geestelijke gezondheid.
te raken over geestelijke gezondheid.
07:01
Inspired by his plight,
125
409874
2632
Geïnspireerd door zijn benarde situatie,
begon ik met een speciale-interessegroep
over geestelijke gezondheid van alumni
over geestelijke gezondheid van alumni
07:04
I helped found the mental health
special interest alumni group
special interest alumni group
126
412530
3323
07:07
at my college.
127
415877
1655
op mijn school.
07:09
And during my tenure as a resident
tutor in graduate school,
tutor in graduate school,
128
417556
3377
Tijdens mijn ambtsperiode
als ingezeten leraar aan de universiteit,
als ingezeten leraar aan de universiteit,
07:12
I supported many undergraduates
with their mental health challenges.
with their mental health challenges.
129
420957
3962
heb ik veel studenten met hun problemen
in geestelijke gezondheid gesteund.
in geestelijke gezondheid gesteund.
07:17
I saw African students struggle
130
425451
2515
Ik zag Afrikaanse studenten in problemen
07:19
and unable to speak to anyone.
131
427990
1837
en niet in staat om met iemand te spreken.
07:22
Even with this knowledge
and with their stories in tow,
and with their stories in tow,
132
430746
3996
Zelfs met deze kennis
en hun verhalen kennende
en hun verhalen kennende
07:26
I, in turn, struggled,
133
434766
1986
had ik op mijn beurt moeite
07:28
and could not speak to anyone
when I faced my own anxiety,
when I faced my own anxiety,
134
436776
4573
en kon ik met niemand spreken
over mijn eigen angsten,
over mijn eigen angsten,
07:33
so deep is our fear of being the madman.
135
441373
3962
zo diep zit onze angst
om voor gek te worden versleten.
om voor gek te worden versleten.
07:39
All of us --
136
447915
1198
Ieder van ons --
07:41
but we Africans especially --
137
449878
2187
maar wij Afrikanen vooral --
07:44
need to realize that our mental struggles
do not detract from our virility,
do not detract from our virility,
138
452955
5907
moet beseffen dat onze geestelijke strijd
geen afbreuk doet aan onze mannelijkheid,
geen afbreuk doet aan onze mannelijkheid,
07:50
nor does our trauma taint our strength.
139
458886
2891
noch tasten onze trauma’s onze kracht aan.
07:54
We need to see mental health
as important as physical health.
as important as physical health.
140
462936
4709
We moeten gaan inzien
dat geestelijke gezondheid
dat geestelijke gezondheid
net zo belangrijk is
als fysieke gezondheid.
als fysieke gezondheid.
08:00
We need to stop suffering in silence.
141
468583
4403
We moeten stoppen met lijden in stilte.
08:06
We must stop stigmatizing disease
142
474119
3458
We moeten stoppen
met de ziekte te stigmatiseren
met de ziekte te stigmatiseren
08:09
and traumatizing the afflicted.
143
477601
2206
en de lijders te traumatiseren.
08:13
Talk to your friends.
144
481579
1459
Praat met je vrienden.
08:16
Talk to your loved ones.
145
484014
1576
Praat met je dierbaren.
08:18
Talk to health professionals.
146
486574
1765
Praat met professionals
in de gezondheidszorg.
in de gezondheidszorg.
08:21
Be vulnerable.
147
489617
1278
Durf kwetsbaar te zijn
08:23
Do so with the confidence
148
491795
1877
met het vertrouwen
08:26
that you are not alone.
149
494515
2527
dat je niet alleen bent.
08:30
Speak up if you're struggling.
150
498191
2180
Spreek als je met iets worstelt.
08:34
Being honest about how we feel
151
502594
3527
Eerlijk zijn over hoe we ons voelen,
08:38
does not make us weak;
152
506145
1659
maakt ons niet zwak;
08:40
it makes us human.
153
508809
1543
het maakt ons menselijk.
08:43
It is time to end the stigma
associated with mental illness.
associated with mental illness.
154
511679
4546
Het is tijd om een einde te maken aan
het stigma van een psychische aandoening.
het stigma van een psychische aandoening.
08:49
So the next time your hear "mental,"
155
517110
3411
Als je nog eens iets hoort over ‘mentaal’,
08:53
do not just think of the madman.
156
521408
1995
denk dan niet gelijk aan ‘gek’.
08:56
Think of me.
157
524343
1209
Denk aan mij.
08:57
(Applause)
158
525976
1924
(Applaus)
08:59
Thank you.
159
527924
1283
Dankjewel.
09:01
(Applause)
160
529231
3992
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Sangu Delle - EntrepreneurSangu Delle is an entrepreneur and clean water activist. A TED Fellow who hails from Ghana, he sees incredible potential in the African economy.
Why you should listen
Born in Ghana, Sangu Delle's childhood home was a refuge for victims of torture and violence from neighboring Liberia and Sierra Leone. Delle graduated from Harvard College with highest honors in African Studies and Economics. He was awarded the Soros Fellowship and pursued a Juris Doctor of Law and MBA at Harvard Law School and Harvard Business School, respectively.
At Harvard, enrolling in the Social Engagement Initiative program that bridged the academic study and practical service gap, Delle co-founded cleanacwa (formerly the African Development Initiative) in 2007, which today is currently working to bring clean water and sanitation to over 200,000 people in 160 villages in the Ayensuano, Suhum and Nandom districts in Ghana. Delle is also passionate about mental health and wellness, and was a founding member of Harvard University’s Mental Health Alumni Special Interest Group.
Delle has previously worked at Goldman Sachs, Morgan Stanley and Valiant Capital Partners. Convinced that the real needs of communities can best be met through entrepreneurship, in 2008 he founded an investment holding company, Golden Palm Investments(GPI) to fund promising start-ups that can have social impact and generate jobs. GPI has backed technology startups such as Andela, Flutterwave and mPharma. GPI has also built a portfolio of greenfield companies in healthcare, agriculture and financial services. Delle serves as the Chairman and Chief Executive Officer of GPI.
Delle has received several international accolades including being named a 2016 finalist for “Young CEO of the Year” by the Africa CEO Forum, Africa’s “Young Person of the Year” in 2014 by the Future Africa Awards, selected as a 2014 TEDGlobal Fellow, Forbes’ top 30 most promising entrepreneurs in Africa and Euromoney’s “Africa’s Rising Stars” award. Institut Choiseul and Forbes Afrique named Delle as one of the top “100 Economic Leaders in Africa” in 2015. Mic named Delle as one of 9 entrepreneurs in the millennial generation making a difference.
Delle is a Trustee of the Peddie School in NJ and serves on the Advisory Board and chairs the Leadership Council of Harvard University’s Center for African Studies. He also serves on the inaugural West Africa Advisory Group of the Rhodes Scholarship at Oxford University.
Delle loves the outdoors and trekked Mount Everest in 2013 and summited Kilimanjaro during the summer of 2015.
Sangu Delle | Speaker | TED.com