TED2010
Daniel Kahneman: The riddle of experience vs. memory
Daniel Kahneman: Het raadsel van ervaring vs. geheugen
Filmed:
Readability: 3.5
6,094,013 views
Met voorbeelden gaande van vaccinaties tot colonoscopie onthult Nobelprijswinnaar en grondlegger van de behavioral economics Daniel Kahneman hoe onze "ervarende zelf" en onze "herinnerende zelf" geluk verschillend ervaren. Dit nieuwe inzicht heeft diepe implicaties voor de economie, het overheidsbeleid - en ons eigen zelfbewustzijn.
Daniel Kahneman - Behavioral economics founder
Widely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk. Full bio
Widely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Everybody talks about happiness these days.
0
0
3000
Iedereen spreekt vandaag over geluk.
00:18
I had somebody count the number of books
1
3000
3000
Ik heb iemand het aantal boeken laten tellen
00:21
with "happiness" in the title published in the last five years
2
6000
3000
dat de jongste 5 jaren is verschenen met "geluk" in de titel
00:24
and they gave up after about 40, and there were many more.
3
9000
5000
en hij heeft het opgegeven na ongeveer 40, en er waren er nog veel meer.
00:29
There is a huge wave of interest in happiness,
4
14000
3000
Er is heel veel belangstelling voor geluk,
00:32
among researchers.
5
17000
2000
bij onderzoekers.
00:34
There is a lot of happiness coaching.
6
19000
2000
Er is veel gelukscoaching.
00:36
Everybody would like to make people happier.
7
21000
2000
Iedereen wil graag mensen gelukkiger maken.
00:38
But in spite of all this flood of work,
8
23000
4000
Maar ondanks die massa's werk
00:42
there are several cognitive traps
9
27000
2000
zijn er verschillende cognitieve valkuilen
00:44
that sort of make it almost impossible to think straight
10
29000
3000
die het zowat onmogelijk maken om rechtlijnig te denken
00:47
about happiness.
11
32000
2000
over geluk.
00:49
And my talk today will be mostly about these cognitive traps.
12
34000
3000
En ik zal het vandaag vooral over die cognitieve valkuilen hebben.
00:52
This applies to laypeople thinking about their own happiness,
13
37000
3000
Dit geldt voor gewone mensen die over hun eigen geluk nadenken,
00:55
and it applies to scholars thinking about happiness,
14
40000
3000
en het geldt voor onderzoekers die over geluk nadenken,
00:58
because it turns out we're just as messed up as anybody else is.
15
43000
4000
want het blijkt dat wij net zo in de war zijn als alle anderen.
01:02
The first of these traps
16
47000
2000
De eerste valkuil
01:04
is a reluctance to admit complexity.
17
49000
3000
is de aarzeling om complexiteit toe te geven.
01:07
It turns out that the word "happiness"
18
52000
3000
Het blijkt dat het woord geluk
01:10
is just not a useful word anymore,
19
55000
3000
gewoon geen nuttig woord meer is
01:13
because we apply it to too many different things.
20
58000
3000
omdat we het op teveel dingen toepassen.
01:16
I think there is one particular meaning to which we might restrict it,
21
61000
3000
Ik denk dat er één bepaalde betekenis is waartoe we het zouden kunnen beperken,
01:19
but by and large,
22
64000
2000
maar alles wel beschouwd
01:21
this is something that we'll have to give up
23
66000
2000
is dit iets dat we zullen moeten opgeven
01:23
and we'll have to adopt the more complicated view
24
68000
4000
en we zullen de meer ingewikkelde visie moeten aanvaarden
01:27
of what well-being is.
25
72000
2000
van wat welbevinden is.
01:29
The second trap is a confusion between experience and memory;
26
74000
4000
De tweede valkuil is de verwarring tussen ervaring en geheugen:
01:33
basically, it's between being happy in your life,
27
78000
3000
dat komt neer op het verschil tussen blij zijn in je leven
01:36
and being happy about your life
28
81000
2000
en blij zijn over je leven
01:38
or happy with your life.
29
83000
2000
of blij zijn met je leven.
01:40
And those are two very different concepts,
30
85000
2000
En dat zijn twee totaal verschillende dingen
01:42
and they're both lumped in the notion of happiness.
31
87000
3000
die op één hoop worden gegooid in het concept "geluk".
01:45
And the third is the focusing illusion,
32
90000
3000
En de derde valkuil is de illusie van focus
01:48
and it's the unfortunate fact that we can't think about any circumstance
33
93000
3000
en het ongelukkige feit dat we niet kunnen denken aan een omstandigheid
01:51
that affects well-being
34
96000
2000
die impact heeft op ons welbevinden
01:53
without distorting its importance.
35
98000
2000
zonder het belang ervan te beïnvloeden.
01:55
I mean, this is a real cognitive trap.
36
100000
3000
Ik bedoel, dit is echt een cognitieve valkuil.
01:58
There's just no way of getting it right.
37
103000
3000
Er is geen enkele manier om dit goed te krijgen.
02:01
Now, I'd like to start with an example
38
106000
2000
Nu, ik zou graag beginnen met een voorbeeld
02:03
of somebody who had a question-and-answer session
39
108000
5000
van iemand die tijdens een vraag- en antwoordsessie
02:08
after one of my lectures reported a story,
40
113000
4000
na één van mijn lezingen een verhaal vertelde.
02:12
and that was a story --
41
117000
1000
En dit was het verhaal.
02:13
He said he'd been listening to a symphony,
42
118000
3000
Hij zei dat hij naar een symfonie had zitten luisteren
02:16
and it was absolutely glorious music
43
121000
3000
en dat het absoluut fantastische muziek was
02:19
and at the very end of the recording,
44
124000
3000
en aan het einde van de opname
02:22
there was a dreadful screeching sound.
45
127000
2000
was er een vreselijk krassend geluid.
02:24
And then he added, really quite emotionally,
46
129000
2000
En toen zei hij, echt helemaal geëmotioneerd,
02:26
it ruined the whole experience.
47
131000
4000
dat dit de hele ervaring had verknoeid.
02:30
But it hadn't.
48
135000
2000
Maar dat klopte niet.
02:32
What it had ruined were the memories of the experience.
49
137000
3000
Het had de herinneringen aan de ervaring verknoeid.
02:35
He had had the experience.
50
140000
2000
Hij had de ervaring gehad.
02:37
He had had 20 minutes of glorious music.
51
142000
2000
Hij had 20 minuten fantastische muziek gehad.
02:39
They counted for nothing
52
144000
2000
Die waren niets meer waard
02:41
because he was left with a memory;
53
146000
3000
omdat hij bleef zitten met een herinnering;
02:44
the memory was ruined,
54
149000
2000
de herinnering was verknoeid,
02:46
and the memory was all that he had gotten to keep.
55
151000
3000
en de herinnering was al wat hij had mogen houden.
02:49
What this is telling us, really,
56
154000
3000
Wat dit ons bijbrengt
02:52
is that we might be thinking of ourselves and of other people
57
157000
2000
is dat we onszelf en anderen zouden kunnen zien
02:54
in terms of two selves.
58
159000
2000
als twee personen.
02:56
There is an experiencing self,
59
161000
3000
Er is een ervarende ik,
02:59
who lives in the present
60
164000
2000
die in het heden leeft
03:01
and knows the present,
61
166000
2000
en het heden kent,
03:03
is capable of re-living the past,
62
168000
2000
die in staat is om het verleden opnieuw te beleven,
03:05
but basically it has only the present.
63
170000
3000
maar die in wezen alleen het heden heeft.
03:08
It's the experiencing self that the doctor approaches --
64
173000
3000
De dokter richt zich tot onze ervarende ik -
03:11
you know, when the doctor asks,
65
176000
1000
je weet wel, als de dokter vraagt
03:12
"Does it hurt now when I touch you here?"
66
177000
4000
"Doet het nu pijn als ik je hier aanraak?"
03:16
And then there is a remembering self,
67
181000
3000
En dan is er het herinnerende ik,
03:19
and the remembering self is the one that keeps score,
68
184000
4000
en het herinnerende ik is diegene die de stand bijhoudt
03:23
and maintains the story of our life,
69
188000
2000
en het verhaal van ons leven bewaart,
03:25
and it's the one that the doctor approaches
70
190000
3000
en dat is de persoon tot wie de dokter zich richt
03:28
in asking the question,
71
193000
2000
als hij vraagt
03:30
"How have you been feeling lately?"
72
195000
3000
"Hoe heb je je de laatste tijd gevoeld?"
03:33
or "How was your trip to Albania?" or something like that.
73
198000
3000
of "Hoe was je reis naar Albanië" of zoiets.
03:36
Those are two very different entities,
74
201000
3000
Dat zijn twee heel verschillende dingen,
03:39
the experiencing self and the remembering self,
75
204000
3000
het ervarende ik en het herinnerende ik
03:42
and getting confused between them is part of the mess
76
207000
4000
en de verwarring tussen beide is deel van de het zootje
03:46
about the notion of happiness.
77
211000
3000
dat gemaakt is van het begrip geluk.
03:49
Now, the remembering self
78
214000
3000
Het herinnerende ik
03:52
is a storyteller.
79
217000
3000
is een verteller.
03:55
And that really starts with a basic response of our memories --
80
220000
4000
En dat begint echt met een fundamentele respons van onze herinneringen -
03:59
it starts immediately.
81
224000
2000
Het begint onmiddellijk.
04:01
We don't only tell stories when we set out to tell stories.
82
226000
3000
We vertellen niet alleen verhalen wanneer we ons opmaken om verhalen te vertellen.
04:04
Our memory tells us stories,
83
229000
3000
Ons geheugen vertelt ons verhalen,
04:07
that is, what we get to keep from our experiences
84
232000
2000
dat wil zeggen, wat we kunnen bewaren van onze ervaringen
04:09
is a story.
85
234000
2000
is een verhaal.
04:11
And let me begin with one example.
86
236000
5000
En laat me met één voorbeeld beginnen.
04:16
This is an old study.
87
241000
2000
Dit is een oud onderzoek.
04:18
Those are actual patients undergoing a painful procedure.
88
243000
3000
Dat zijn echte patiënten die een pijnlijke ingreep ondergaan.
04:21
I won't go into detail. It's no longer painful these days,
89
246000
3000
Ik bespaar u de details. Dit is vandaag niet pijnlijk meer,
04:24
but it was painful when this study was run in the 1990s.
90
249000
4000
maar het was pijnlijk toen dit onderzoek liep in de jaren '90.
04:28
They were asked to report on their pain every 60 seconds.
91
253000
3000
Ze moesten elke 60 seconden over hun pijn rapporteren.
04:31
Here are two patients,
92
256000
3000
En dit zijn twee patiënten.
04:34
those are their recordings.
93
259000
2000
Dit zijn hun verslagen.
04:36
And you are asked, "Who of them suffered more?"
94
261000
3000
En er wordt gevraagd "Wie van hen heeft het meeste pijn gehad?"
04:39
And it's a very easy question.
95
264000
2000
En dat is een heel gemakkelijke vraag.
04:41
Clearly, Patient B suffered more --
96
266000
2000
Het is duidelijk dat patiënt B meer pijn heeft gehad.
04:43
his colonoscopy was longer,
97
268000
2000
Zijn colonoscopie heeft langer geduurd,
04:45
and every minute of pain that Patient A had,
98
270000
3000
en voor elke minuut pijn die patiënt A heeft gehad
04:48
Patient B had, and more.
99
273000
3000
heeft patiënt B er één gehad, en meer.
04:51
But now there is another question:
100
276000
3000
Maar hier is een andere vraag:
04:54
"How much did these patients think they suffered?"
101
279000
3000
Hoeveel pijn denken deze patiënten dat ze hebben gehad?
04:57
And here is a surprise.
102
282000
2000
En wat een verrassing:
04:59
The surprise is that Patient A
103
284000
2000
De verrassing is dat patiënt A
05:01
had a much worse memory of the colonoscopy
104
286000
3000
een veel slechtere herinnering aan de colonoscopie heeft
05:04
than Patient B.
105
289000
2000
dan patiënt B.
05:06
The stories of the colonoscopies were different,
106
291000
3000
De verhalen van de colonoscopieën verschilden
05:09
and because a very critical part of the story is how it ends.
107
294000
6000
omdat een erg belangrijk deel van het verhaal de afloop is -
05:15
And neither of these stories is very inspiring or great --
108
300000
3000
en geen van deze verhalen is erg inspirerend of knap -
05:18
but one of them is this distinct ... (Laughter)
109
303000
4000
maar één ervan is bepaald ...(gelach)
05:22
but one of them is distinctly worse than the other.
110
307000
3000
maar één ervan is bepaald erger dan het andere.
05:25
And the one that is worse
111
310000
2000
En het ergere verhaal
05:27
is the one where pain was at its peak at the very end;
112
312000
3000
is het verhaal waarin de pijn piekte aan het einde.
05:30
it's a bad story.
113
315000
2000
Dat is een kwalijk verhaal.
05:32
How do we know that?
114
317000
2000
Hoe weten we dat?
05:34
Because we asked these people after their colonoscopy,
115
319000
3000
Omdat we deze mensen na hun colonoscopie vroegen,
05:37
and much later, too,
116
322000
1000
en veel later, ook,
05:38
"How bad was the whole thing, in total?"
117
323000
2000
"Hoe erg was de hele toestand, alles bij elkaar?"
05:40
And it was much worse for A than for B, in memory.
118
325000
4000
en het was veel erger voor A dan voor B, in hun herinnering.
05:44
Now this is a direct conflict
119
329000
2000
Wel, dit is een rechtstreeks conflict
05:46
between the experiencing self and the remembering self.
120
331000
3000
tussen het ervarende en het herinnerende ik.
05:49
From the point of view of the experiencing self,
121
334000
3000
Vanuit het standpunt van het ervarende ik
05:52
clearly, B had a worse time.
122
337000
2000
heeft B het duidelijk zwaarder gehad.
05:54
Now, what you could do with Patient A,
123
339000
3000
Wel, wat je zou kunnen doen met patiënt A,
05:57
and we actually ran clinical experiments,
124
342000
3000
en we hebben daadwerkelijk klinische proeven gedaan,
06:00
and it has been done, and it does work --
125
345000
2000
en dat is gebeurd, en het werkt,
06:02
you could actually extend the colonoscopy of Patient A
126
347000
5000
je zou de colonoscopie van patiënt A wat kunnen rekken
06:07
by just keeping the tube in without jiggling it too much.
127
352000
3000
door de buis er gewoon in te laten zitten, zonder er teveel mee te bewegen.
06:10
That will cause the patient
128
355000
3000
Dat zorgt ervoor dat de patiënt
06:13
to suffer, but just a little
129
358000
3000
pijn lijdt, maar niet veel,
06:16
and much less than before.
130
361000
2000
en veel minder dan tevoren.
06:18
And if you do that for a couple of minutes,
131
363000
2000
En als je dat een paar minuten volhoudt
06:20
you have made the experiencing self
132
365000
2000
heb je het voor het ervarende ik
06:22
of Patient A worse off,
133
367000
2000
van patiënt A erger gemaakt,
06:24
and you have the remembering self of Patient A
134
369000
3000
en heb je het voor het herinnerende ik van patiënt A
06:27
a lot better off,
135
372000
2000
veel beter gemaakt
06:29
because now you have endowed Patient A
136
374000
2000
omdat je patiënt A nu
06:31
with a better story
137
376000
2000
een beter verhaal gegeven hebt
06:33
about his experience.
138
378000
3000
over zijn ervaring.
06:36
What defines a story?
139
381000
3000
Wat bepaalt een verhaal?
06:39
And that is true of the stories
140
384000
2000
En dat is waar voor de verhalen
06:41
that memory delivers for us,
141
386000
2000
die het geheugen ons levert,
06:43
and it's also true of the stories that we make up.
142
388000
3000
en het is ook waar voor de verhalen die we verzinnen.
06:46
What defines a story are changes,
143
391000
4000
Wat een verhaal bepaalt zijn veranderingen,
06:50
significant moments and endings.
144
395000
3000
belangrijke momenten en eindes.
06:53
Endings are very, very important
145
398000
2000
Eindes zijn heel, heel belangrijk
06:55
and, in this case, the ending dominated.
146
400000
4000
en in dit geval was het einde het belangrijkste.
06:59
Now, the experiencing self
147
404000
2000
Wel, het ervarende ik
07:01
lives its life continuously.
148
406000
3000
leeft zijn leven continu.
07:04
It has moments of experience, one after the other.
149
409000
3000
Het heeft momenten van ervaring, het ene na het andere.
07:07
And you can ask: What happens to these moments?
150
412000
3000
En je vraagt: wat gebeurt er met deze momenten?
07:10
And the answer is really straightforward:
151
415000
2000
En het antwoord is echt simpel.
07:12
They are lost forever.
152
417000
2000
Ze zijn voor altijd verloren.
07:14
I mean, most of the moments of our life --
153
419000
2000
Ik bedoel, de meeste momenten van ons leven -
07:16
and I calculated, you know, the psychological present
154
421000
3000
ik heb het uitgerekend - weet je, het psychologische heden
07:19
is said to be about three seconds long;
155
424000
2000
duurt ongeveer drie minuten, zegt men.
07:21
that means that, you know,
156
426000
2000
Dat betekent, weet je,
07:23
in a life there are about 600 million of them;
157
428000
2000
in een leven heb je er ongeveer 600 miljoen .
07:25
in a month, there are about 600,000 --
158
430000
3000
In een maand zijn er ongeveer 600.000.
07:28
most of them don't leave a trace.
159
433000
4000
De meeste laten geen spoor na.
07:32
Most of them are completely ignored
160
437000
2000
Aan de meeste wordt totaal geen aandacht besteed
07:34
by the remembering self.
161
439000
2000
door het herinnerende ik.
07:36
And yet, somehow you get the sense
162
441000
2000
En toch krijg je op één of andere manier de indruk
07:38
that they should count,
163
443000
2000
dat ze zouden moeten van tel zijn,
07:40
that what happens during these moments of experience
164
445000
3000
dat wat gedurende deze ervaringsmomenten gebeurt
07:43
is our life.
165
448000
2000
ons leven is.
07:45
It's the finite resource that we're spending
166
450000
2000
Het is de eindige grondstof die we opgebruiken
07:47
while we're on this earth.
167
452000
2000
terwijl we op aarde zijn.
07:49
And how to spend it
168
454000
2000
En hoe je die opgebruikt
07:51
would seem to be relevant,
169
456000
2000
lijkt relevant te zijn,
07:53
but that is not the story
170
458000
2000
maar zo gaat het verhaal niet
07:55
that the remembering self keeps for us.
171
460000
2000
dat het herinnerende ik voor ons bewaart.
07:57
So we have the remembering self
172
462000
2000
We hebben dus het herinnerende ik
07:59
and the experiencing self,
173
464000
2000
en het ervarende ik
08:01
and they're really quite distinct.
174
466000
2000
en die zijn echt helemaal verschillend.
08:03
The biggest difference between them
175
468000
2000
Het grootste verschil tussen beide
08:05
is in the handling of time.
176
470000
3000
ligt in de omgang met tijd.
08:08
From the point of view of the experiencing self,
177
473000
3000
Vanuit het standpunt van het ervarende ik
08:11
if you have a vacation,
178
476000
2000
heb je een vakantie,
08:13
and the second week is just as good as the first,
179
478000
3000
en is de tweede week even goed als de eerste
08:16
then the two-week vacation
180
481000
3000
dan is de vakantie van twee weken
08:19
is twice as good as the one-week vacation.
181
484000
3000
twee keer zo goed als de vakantie van één week.
08:22
That's not the way it works at all for the remembering self.
182
487000
3000
Zo werkt het niet voor het herinnerende ik.
08:25
For the remembering self, a two-week vacation
183
490000
2000
Voor het herinnerende ik is een vakantie van twee weken
08:27
is barely better than the one-week vacation
184
492000
3000
nauwelijks beter dan de vakantie van één week
08:30
because there are no new memories added.
185
495000
2000
omdat er geen nieuwe herinneringen worden toegevoegd.
08:32
You have not changed the story.
186
497000
3000
Je hebt het verhaal niet veranderd.
08:35
And in this way,
187
500000
2000
En op die manier
08:37
time is actually the critical variable
188
502000
3000
is tijd eigenlijk de kritische variabele
08:40
that distinguishes a remembering self
189
505000
3000
die een herinnerende ik onderscheidt
08:43
from an experiencing self;
190
508000
2000
van een ervarende ik.
08:45
time has very little impact on the story.
191
510000
3000
Tijd heeft heel weinig impact op dit verhaal.
08:49
Now, the remembering self does more
192
514000
3000
Het herinnerende ik doet meer
08:52
than remember and tell stories.
193
517000
2000
dan zich herinneren en verhalen vertellen.
08:54
It is actually the one that makes decisions
194
519000
4000
Het is de persoon die beslissingen neemt
08:58
because, if you have a patient who has had, say,
195
523000
2000
want, als je een patiënt hebt die, zeg maar,
09:00
two colonoscopies with two different surgeons
196
525000
3000
twee colonoscopieën heeft gehad bij twee verschillende chirurgen
09:03
and is deciding which of them to choose,
197
528000
3000
en moet beslissen welke hij verkiest,
09:06
then the one that chooses
198
531000
3000
dan kiest hij voor
09:09
is the one that has the memory that is less bad,
199
534000
4000
diegene met de minst slechte herinnering,
09:13
and that's the surgeon that will be chosen.
200
538000
2000
en dat is de chirurg die hij zal kiezen.
09:15
The experiencing self
201
540000
2000
Het ervarende ik
09:17
has no voice in this choice.
202
542000
3000
heeft geen stem in deze keuze.
09:20
We actually don't choose between experiences,
203
545000
3000
We kiezen niet tussen ervaringen.
09:23
we choose between memories of experiences.
204
548000
3000
We kiezen tussen herinneringen aan ervaringen.¾
09:26
And even when we think about the future,
205
551000
3000
En zelfs als we aan de toekomst denken
09:29
we don't think of our future normally as experiences.
206
554000
3000
dan denken we normaal niet aan onze toekomst als ervaringen.
09:32
We think of our future
207
557000
2000
We denken aan onze toekomst
09:34
as anticipated memories.
208
559000
3000
als geanticipeerde herinneringen.
09:37
And basically you can look at this,
209
562000
2000
En je kan dit eigenlijk als volgt bekijken,
09:39
you know, as a tyranny of the remembering self,
210
564000
3000
als een dictatuur van het herinnerende ik,
09:42
and you can think of the remembering self
211
567000
2000
en je kan het herinnerende ik zien als
09:44
sort of dragging the experiencing self
212
569000
2000
diegene die het ervarende ik zowat sleept
09:46
through experiences that
213
571000
2000
doorheen ervaringen die
09:48
the experiencing self doesn't need.
214
573000
2000
het ervarende ik niet nodig heeft
09:50
I have that sense that
215
575000
2000
Ik heb het gevoel dat
09:52
when we go on vacations
216
577000
2000
als we met vakantie gaan
09:54
this is very frequently the case;
217
579000
2000
het vaak het geval is,
09:56
that is, we go on vacations,
218
581000
2000
dat, het op vakantie gaan
09:58
to a very large extent,
219
583000
2000
voor het grootste deel dient
10:00
in the service of our remembering self.
220
585000
3000
om onze herinnerende ik te dienen.
10:03
And this is a bit hard to justify I think.
221
588000
3000
En dat is nogal moeilijk te verantwoorden denk ik.
10:06
I mean, how much do we consume our memories?
222
591000
3000
Ik bedoel, hoe vaak gebruiken we onze herinneringen?
10:09
That is one of the explanations
223
594000
2000
Dat is één van de verklaringen
10:11
that is given for the dominance
224
596000
2000
die wordt gegeven voor de dominantie
10:13
of the remembering self.
225
598000
2000
van het herinnerende ik.
10:15
And when I think about that, I think about a vacation
226
600000
2000
En als ik daarover nadenk denk ik over een vakantie
10:17
we had in Antarctica a few years ago,
227
602000
3000
die we een paar jaar geleden in Antarctica hadden,
10:20
which was clearly the best vacation I've ever had,
228
605000
3000
die duidelijk onze beste vakantie ooit was,
10:23
and I think of it relatively often,
229
608000
2000
en ik denk er nogal vaak aan
10:25
relative to how much I think of other vacations.
230
610000
2000
in vergelijking met andere vakanties.
10:27
And I probably have consumed
231
612000
4000
En ik heb waarschijnlijk
10:31
my memories of that three-week trip, I would say,
232
616000
2000
mijn herinneringen aan die vakantie van drie weken
10:33
for about 25 minutes in the last four years.
233
618000
3000
gedurende ongeveer 25 minuten gebruikt de laatste 4 jaren.
10:36
Now, if I had ever opened the folder
234
621000
3000
Nu, als ik de map ooit had geopend
10:39
with the 600 pictures in it,
235
624000
3000
met de 600 foto's erin,
10:42
I would have spent another hour.
236
627000
2000
dan zou ik nog een uur besteed hebben.
10:44
Now, that is three weeks,
237
629000
2000
Dat zijn dus drie weken
10:46
and that is at most an hour and a half.
238
631000
2000
en dat is bijna anderhalf uur.
10:48
There seems to be a discrepancy.
239
633000
2000
Er lijkt een discrepantie te zijn.
10:50
Now, I may be a bit extreme, you know,
240
635000
2000
Nu, misschien ben ik een beetje extreem, weet je,
10:52
in how little appetite I have for consuming memories,
241
637000
3000
in de beperkte honger die ik heb om herinneringen te gebruiken,
10:55
but even if you do more of this,
242
640000
3000
maar zelfs als je dat vaker doet
10:58
there is a genuine question:
243
643000
3000
is de hamvraag:
11:01
Why do we put so much weight on memory
244
646000
4000
waarom hechten we zoveel belang aan herinneringen
11:05
relative to the weight that we put on experiences?
245
650000
3000
in vergelijking met het belang dat we aan ervaringen hechten?
11:08
So I want you to think
246
653000
2000
Dus ik wil dat je nadenkt
11:10
about a thought experiment.
247
655000
3000
over een gedachtenexperiment.
11:13
Imagine that for your next vacation,
248
658000
2000
Stel dat je op je volgende vakantie
11:15
you know that at the end of the vacation
249
660000
3000
weet dat op het einde van de vakantie
11:18
all your pictures will be destroyed,
250
663000
3000
al je foto's vernietigd zullen worden
11:21
and you'll get an amnesic drug
251
666000
2000
en je een pil krijgt die je geheugen wist
11:23
so that you won't remember anything.
252
668000
2000
zodat je je niets meer zal herinneren.
11:25
Now, would you choose the same vacation? (Laughter)
253
670000
4000
Zou je dezelfde vakantie kiezen? (Gelach)
11:29
And if you would choose a different vacation,
254
674000
5000
En als je een andere vakantie zou kiezen
11:34
there is a conflict between your two selves,
255
679000
2000
is er een conflict tussen je twee ikken.
11:36
and you need to think about how to adjudicate that conflict,
256
681000
3000
en je moet nadenken over hoe je dat conflict oplost.
11:39
and it's actually not at all obvious, because
257
684000
3000
Dat is niet zo vanzelfsprekend want
11:42
if you think in terms of time,
258
687000
3000
als je denkt in termen van tijd
11:45
then you get one answer,
259
690000
3000
krijg je één bepaald antwoord.
11:48
and if you think in terms of memories,
260
693000
3000
En als je denkt in termen van herinneringen
11:51
you might get another answer.
261
696000
2000
krijg je misschien een ander antwoord.
11:53
Why do we pick the vacations we do
262
698000
3000
Waarom we de vakanties kiezen die we kiezen,
11:56
is a problem that confronts us
263
701000
3000
is een kwestie die ons confronteert
11:59
with a choice between the two selves.
264
704000
2000
met een keuze tussen de twee ikken.
12:01
Now, the two selves
265
706000
3000
Nu, de twee ikken
12:04
bring up two notions of happiness.
266
709000
2000
leiden naar twee noties van geluk.
12:06
There are really two concepts of happiness
267
711000
2000
Er zijn echt twee vormen van geluk
12:08
that we can apply, one per self.
268
713000
3000
die we kunnen toepassen, één per ik.
12:11
So you can ask: How happy is the experiencing self?
269
716000
5000
Je kan dus vragen: hoe gelukkig is het ervarende ik?
12:16
And then you would ask: How happy are the moments
270
721000
2000
En dan zou je vragen: hoe gelukkig zijn de momenten
12:18
in the experiencing self's life?
271
723000
3000
in het leven van het ervarende ik?
12:21
And they're all -- happiness for moments
272
726000
2000
En het zijn allemaal - het geluk van momenten
12:23
is a fairly complicated process.
273
728000
2000
is een nogal ingewikkeld proces.
12:25
What are the emotions that can be measured?
274
730000
3000
Wat zijn de emoties die kunnen worden gemeten?
12:28
And, by the way, now we are capable
275
733000
2000
Trouwens, vandaag zijn we in staat
12:30
of getting a pretty good idea
276
735000
2000
om een vrij goed idee te krijgen
12:32
of the happiness of the experiencing self over time.
277
737000
4000
van het geluk van het ervarende ik door de tijd heen.
12:38
If you ask for the happiness of the remembering self,
278
743000
3000
Als je vraagt naar het geluk van het herinnerende ik
12:41
it's a completely different thing.
279
746000
2000
is dat een totaal andere zaak.
12:43
This is not about how happily a person lives.
280
748000
3000
Dit gaat niet over hoe gelukkig iemand leeft.
12:46
It is about how satisfied or pleased the person is
281
751000
3000
Het gaat over hoe tevreden of voldaan de persoon is
12:49
when that person thinks about her life.
282
754000
4000
als die over haar leven nadenkt.
12:53
Very different notion.
283
758000
2000
Totaal verschillend concept.
12:55
Anyone who doesn't distinguish those notions
284
760000
3000
Iedereen die deze concepten op één hoop gooit
12:58
is going to mess up the study of happiness,
285
763000
2000
zal een zootje maken van de studie van het geluk,
13:00
and I belong to a crowd of students of well-being,
286
765000
3000
en ik behoor tot een groep studenten van het welbevinden
13:03
who've been messing up the study of happiness for a long time
287
768000
4000
die lange tijd een zootje hebben gemaakt van de studie van het geluk
13:07
in precisely this way.
288
772000
2000
exact op deze manier.
13:09
The distinction between the
289
774000
2000
Het onderscheid tussen het
13:11
happiness of the experiencing self
290
776000
2000
geluk van het ervarende ik
13:13
and the satisfaction of the remembering self
291
778000
3000
en de voldoening van het herinnerende ik
13:16
has been recognized in recent years,
292
781000
2000
is recent onderkend
13:18
and there are now efforts to measure the two separately.
293
783000
3000
en er zijn nu pogingen om de twee afzonderlijk te meten,
13:21
The Gallup Organization has a world poll
294
786000
3000
De Gallup Organization doet een globale peiling
13:24
where more than half a million people
295
789000
2000
waarin aan meer dan een half miljoen mensen
13:26
have been asked questions
296
791000
2000
vragen zijn gesteld
13:28
about what they think of their life
297
793000
2000
over wat ze denken over hun leven
13:30
and about their experiences,
298
795000
2000
en over hun ervaringen.
13:32
and there have been other efforts along those lines.
299
797000
3000
En er zijn nog meer inspanningen in die zin gedaan.
13:35
So in recent years, we have begun to learn
300
800000
3000
De jongste jaren beginnen we dus inzicht te verwerven
13:38
about the happiness of the two selves.
301
803000
3000
in het geluk van de twee ikken.
13:41
And the main lesson I think that we have learned
302
806000
3000
En de belangrijkste les die we hebben geleerd, denk ik,
13:44
is they are really different.
303
809000
2000
is dat ze echt van elkaar verschillen.
13:46
You can know how satisfied somebody is with their life,
304
811000
5000
Je kunt weten hoe tevreden iemand met zijn leven is
13:51
and that really doesn't teach you much
305
816000
2000
en dat leert je echt weinig
13:53
about how happily they're living their life,
306
818000
3000
over hoe gelukkig hij zijn leven leidt,
13:56
and vice versa.
307
821000
2000
en omgekeerd.
13:58
Just to give you a sense of the correlation,
308
823000
2000
Gewoon om je een idee te geven van de correlatie,
14:00
the correlation is about .5.
309
825000
2000
de correlatie is ongeveer 0.5.
14:02
What that means is if you met somebody,
310
827000
3000
Dat betekent dat als je iemand zou ontmoeten
14:05
and you were told, "Oh his father is six feet tall,"
311
830000
4000
en men zou je zeggen dat zijn vader een meter tachtig is,
14:09
how much would you know about his height?
312
834000
2000
hoeveel zou je dan weten over zijn lengte?
14:11
Well, you would know something about his height,
313
836000
2000
Je zou wel iets weten over zijn lengte,
14:13
but there's a lot of uncertainty.
314
838000
2000
maar er is een hoop onzekerheid.
14:15
You have that much uncertainty.
315
840000
2000
Zoveel onzekerheid zou je hebben
14:17
If I tell you that somebody ranked their life eight on a scale of ten,
316
842000
4000
als ik je vertel dat iemand zijn leven een 8 geeft op een schaal van 10,
14:21
you have a lot of uncertainty
317
846000
2000
je hebt een hoop onzekerheid
14:23
about how happy they are
318
848000
2000
over hoe gelukkig ze zijn
14:25
with their experiencing self.
319
850000
2000
over hun ervarende ik.
14:27
So the correlation is low.
320
852000
2000
De correlatie is dus zwak.
14:29
We know something about what controls
321
854000
3000
We weten iets over wat
14:32
satisfaction of the happiness self.
322
857000
2000
de tevredenheid van het ervarende ik bepaalt.
14:34
We know that money is very important,
323
859000
2000
We weten dat geld heel belangrijk is,
14:36
goals are very important.
324
861000
2000
doelen zijn heel belangrijk.
14:38
We know that happiness is mainly
325
863000
4000
We weten dat geluk vooral betekent
14:42
being satisfied with people that we like,
326
867000
3000
dat we tevreden zijn met mensen die we mogen,
14:45
spending time with people that we like.
327
870000
3000
door tijd door te brengen met mensen die we mogen.
14:48
There are other pleasures, but this is dominant.
328
873000
2000
Er zijn andere genoegens, maar dit weegt door.
14:50
So if you want to maximize the happiness of the two selves,
329
875000
3000
Als je dus het geluk van de twee ikken wil maximaliseren
14:53
you are going to end up
330
878000
2000
zal het erop uitdraaien dat je
14:55
doing very different things.
331
880000
2000
heel verschillende dingen doet.
14:57
The bottom line of what I've said here
332
882000
2000
De conclusie van wat ik hier gezegd heb
14:59
is that we really should not think of happiness
333
884000
4000
is dat we geluk echt niet zouden mogen beschouwen
15:03
as a substitute for well-being.
334
888000
2000
als een substituut voor welzijn.
15:05
It is a completely different notion.
335
890000
3000
Het is een compleet verschillend concept.
15:08
Now, very quickly,
336
893000
3000
En dan nu heel snel -
15:11
another reason we cannot think straight about happiness
337
896000
4000
een andere reden waarom we niet rechtlijnig over geluk kunnen denken
15:15
is that we do not attend to the same things
338
900000
7000
is dat we niet op dezelfde dingen letten
15:22
when we think about life, and we actually live.
339
907000
3000
als we over het leven nadenken, en als we effectief leven.
15:25
So, if you ask the simple question of how happy people are in California,
340
910000
5000
Als je dus de simpele vraag stelt hoe gelukkige mensen in Californië zijn
15:30
you are not going to get to the correct answer.
341
915000
3000
zal je niet het juiste antwoord krijgen.
15:33
When you ask that question,
342
918000
2000
Als je die vraag stelt,
15:35
you think people must be happier in California
343
920000
2000
denk je dat mensen gelukkiger moeten zijn in Californië
15:37
if, say, you live in Ohio.
344
922000
2000
als je pakweg in Ohio woont.
15:39
(Laughter)
345
924000
2000
(Gelach)
15:41
And what happens is
346
926000
3000
En wat gebeurt is
15:44
when you think about living in California,
347
929000
4000
als je aan het leven in Californië denkt
15:48
you are thinking of the contrast
348
933000
2000
denk je aan het contrast
15:50
between California and other places,
349
935000
3000
tussen Californië en andere plekken
15:53
and that contrast, say, is in climate.
350
938000
2000
en dat contrast zit dan bijvoorbeeld in het klimaat.
15:55
Well, it turns out that climate
351
940000
2000
Het blijkt dat het klimaat
15:57
is not very important to the experiencing self
352
942000
3000
niet zo belangrijk is voor het ervarende ik
16:00
and it's not even very important to the reflective self
353
945000
3000
en zelfs niet voor het denkende ik
16:03
that decides how happy people are.
354
948000
3000
dat beslist hoe gelukkig mensen zijn.
16:06
But now, because the reflective self is in charge,
355
951000
4000
Maar omdat het denkende ik de baas is
16:10
you may end up -- some people may end up
356
955000
2000
kan het erop uitdraaien dat je - dat sommige mensen
16:12
moving to California.
357
957000
2000
naar Californië verhuizen.
16:14
And it's sort of interesting to trace what is going to happen
358
959000
3000
En het is wel interessant om na te gaan wat er gaat gebeuren
16:17
to people who move to California in the hope of getting happier.
359
962000
3000
met mensen die naar Californië verhuizen in de hoop gelukkiger te worden.
16:20
Well, their experiencing self
360
965000
2000
Wel, hun ervarende zelf
16:22
is not going to get happier.
361
967000
2000
zal niet gelukkiger worden.
16:24
We know that.
362
969000
2000
Dat weten we.
16:27
But one thing will happen: They will think they are happier,
363
972000
3000
Maar één ding gebeurt er wel. Ze denken dat ze gelukkiger zijn,
16:30
because, when they think about it,
364
975000
4000
want als ze erover nadenken
16:34
they'll be reminded of how horrible the weather was in Ohio,
365
979000
4000
zullen ze eraan herinnerd worden hoe vreselijk het weer was in Ohio.
16:38
and they will feel they made the right decision.
366
983000
3000
En ze zullen denken dat ze de juiste beslissing hebben gemaakt.
16:41
It is very difficult
367
986000
2000
Het is erg moeilijk
16:43
to think straight about well-being,
368
988000
2000
om rechtlijnig te denken over welzijn,
16:45
and I hope I have given you a sense
369
990000
3000
en ik hoop dat ik jullie een idee heb gegeven
16:48
of how difficult it is.
370
993000
2000
van hoe moelijk het is.
16:50
Thank you.
371
995000
2000
Dank u.
16:52
(Applause)
372
997000
3000
(Applaus)
16:55
Chris Anderson: Thank you. I've got a question for you.
373
1000000
3000
Chris Anderson: Dank je. Ik heb een vraag voor jou.
16:59
Thank you so much.
374
1004000
2000
Heel veel dank.
17:01
Now, when we were on the phone a few weeks ago,
375
1006000
4000
Toen we een paar weken geleden aan de lijn hingen
17:05
you mentioned to me that there was quite an interesting result
376
1010000
3000
vertelde je mij dat er een heel interessante bevinding was gekomen
17:08
came out of that Gallup survey.
377
1013000
2000
uit die Gallup-peiling.
17:10
Is that something you can share
378
1015000
2000
Kan je dit met ons delen
17:12
since you do have a few moments left now?
379
1017000
2000
vermits je nog een paar minuten over hebt?
17:14
Daniel Kahneman: Sure.
380
1019000
2000
Daniel Kahneman: Zeker
17:16
I think the most interesting result that we found in the Gallup survey
381
1021000
3000
Ik denk dat het meest interessante resultaat uit de Gallup-peiling
17:19
is a number, which we absolutely did not expect to find.
382
1024000
3000
een getal is dat we absoluut niet hadden verwacht.
17:22
We found that with respect to the happiness
383
1027000
2000
Het heeft te maken met het geluk
17:24
of the experiencing self.
384
1029000
3000
van het ervarende ik.
17:27
When we looked at how feelings,
385
1032000
5000
Als we kijken naar hoe gevoelens
17:32
vary with income.
386
1037000
2000
verschillen naargelang het inkomen.
17:34
And it turns out that, below an income
387
1039000
3000
Het blijkt dat onder de inkomensgrens
17:37
of 60,000 dollars a year, for Americans --
388
1042000
3000
van 60.000 dollar per jaar, voor Amerikanen,
17:40
and that's a very large sample of Americans, like 600,000,
389
1045000
3000
en dan gaat het over een hele grote groep Amerikanen, zowat 600.000,
17:43
so it's a large representative sample --
390
1048000
2000
een groot representatief staal,
17:45
below an income of 600,000 dollars a year...
391
1050000
2000
met een inkomen onder de 600.000 dollar per jaar...
17:47
CA: 60,000.
392
1052000
2000
CA: 60.000
17:49
DK: 60,000.
393
1054000
2000
DK: 60.000
17:51
(Laughter)
394
1056000
2000
(Gelach)
17:53
60,000 dollars a year, people are unhappy,
395
1058000
4000
60.000 dollar per jaar, dan zijn mensen ongelukkig,
17:57
and they get progressively unhappier the poorer they get.
396
1062000
3000
en ze worden ongelukkiger naarmate ze armer worden.
18:00
Above that, we get an absolutely flat line.
397
1065000
3000
Daarboven zien we een volkomen vlakke lijn.
18:03
I mean I've rarely seen lines so flat.
398
1068000
3000
Ik bedoel, ik heb zelden zo'n vlakke lijnen gezien.
18:06
Clearly, what is happening is
399
1071000
2000
Het is duidelijk, wat er gebeurt
18:08
money does not buy you experiential happiness,
400
1073000
3000
is dat geld je geen ervaringsgeluk brengt
18:11
but lack of money certainly buys you misery,
401
1076000
3000
maar dat een gebrek aan geld je wel ellende bezorgt
18:14
and we can measure that misery
402
1079000
2000
en we kunnen die ellende meten
18:16
very, very clearly.
403
1081000
2000
met grote, heel grote precisie.
18:18
In terms of the other self, the remembering self,
404
1083000
3000
Voor het andere ik, het herinnerende ik,
18:21
you get a different story.
405
1086000
2000
krijg je een heel ander verhaal.
18:23
The more money you earn, the more satisfied you are.
406
1088000
3000
Hoe meer geld je verdient, hoe meer voldoening je kent.
18:26
That does not hold for emotions.
407
1091000
2000
Dat geldt niet voor emoties.
18:28
CA: But Danny, the whole American endeavor is about
408
1093000
3000
CA: Maar Danny, het hele Amerikaanse streven is gericht op
18:31
life, liberty, the pursuit of happiness.
409
1096000
3000
leven, vrijheid en het nastreven van geluk.
18:34
If people took seriously that finding,
410
1099000
4000
Als mensen die resultaten ernstig nemen
18:38
I mean, it seems to turn upside down
411
1103000
3000
dan lijkt dit wel alles op zijn kop te zetten
18:41
everything we believe about, like for example,
412
1106000
2000
wat we geloven over, zeg maar,
18:43
taxation policy and so forth.
413
1108000
2000
fiscaal beleid en zo.
18:45
Is there any chance that politicians, that the country generally,
414
1110000
3000
Is er een kans dat politici, dat het land in het algemeen
18:48
would take a finding like that seriously
415
1113000
3000
een dergelijk resultaat ernstig zou nemen
18:51
and run public policy based on it?
416
1116000
2000
en het openbare beleid erop zou baseren?
18:53
DK: You know I think that there is recognition
417
1118000
2000
DK: Weet je, ik denk dat er erkenning is
18:55
of the role of happiness research in public policy.
418
1120000
3000
van de rol van geluksonderzoek in het openbare beleid.
18:58
The recognition is going to be slow in the United States,
419
1123000
2000
Die erkenning zal traag op gang komen in de Verenigde Staten,
19:00
no question about that,
420
1125000
2000
dat lijdt geen twijfel,
19:02
but in the U.K., it is happening,
421
1127000
2000
maar in het Verenigd Koninkrijk is dit aan het gebeuren,
19:04
and in other countries it is happening.
422
1129000
2000
en in andere landen ook.
19:06
People are recognizing that they ought
423
1131000
3000
Mensen erkennen dat ze zouden
19:09
to be thinking of happiness
424
1134000
2000
moeten nadenken over geluk
19:11
when they think of public policy.
425
1136000
2000
als ze nadenken over openbaar beleid.
19:13
It's going to take a while,
426
1138000
2000
Het zal een tijd duren
19:15
and people are going to debate
427
1140000
3000
en mensen zullen debatteren
19:18
whether they want to study experience happiness,
428
1143000
2000
over de vraag of ze ervaringsgeluk willen bestuderen
19:20
or whether they want to study life evaluation,
429
1145000
2000
of de evaluatie van het leven willen bestuderen
19:22
so we need to have that debate fairly soon.
430
1147000
3000
dus we zullen dat debat snel moeten voeren.
19:25
How to enhance happiness
431
1150000
2000
Hoe we geluk verhogen
19:27
goes very different ways depending on how you think,
432
1152000
3000
is helemaal verschillend afhankelijk van hoe je denkt
19:30
and whether you think of the remembering self
433
1155000
2000
en of je nadenkt over het herinnerende ik
19:32
or you think of the experiencing self.
434
1157000
2000
of het ervarende ik.
19:34
This is going to influence policy, I think, in years to come.
435
1159000
3000
Dit zal het beleid beïnvloeden in de komende jaren, denk ik.
19:37
In the United States, efforts are being made
436
1162000
3000
In de Verenigde Staten worden inspanningen gedaan
19:40
to measure the experience happiness of the population.
437
1165000
3000
om het ervaringsgeluk van de bevolking te meten.
19:43
This is going to be, I think, within the next decade or two,
438
1168000
3000
Dat zal volgens mij over een jaar of twintig
19:46
part of national statistics.
439
1171000
2000
deel van de nationale statistieken zijn.
19:48
CA: Well, it seems to me that this issue will -- or at least should be --
440
1173000
4000
CA: Wel, het lijkt mij dat dit onderwerp
19:52
the most interesting policy discussion to track
441
1177000
2000
het interessantste beleidsvraagstuk om te volgen is of zou moeten zijn
19:54
over the next few years.
442
1179000
2000
voor de komende paar jaren.
19:56
Thank you so much for inventing behavioral economics.
443
1181000
2000
Heel veel dank voor uw uitvinding van de behavioral economics.
19:58
Thank you, Danny Kahneman.
444
1183000
2000
Dank u, Danny Kahneman.
ABOUT THE SPEAKER
Daniel Kahneman - Behavioral economics founderWidely regarded as the world's most influential living psychologist, Daniel Kahneman won the Nobel in Economics for his pioneering work in behavioral economics -- exploring the irrational ways we make decisions about risk.
Why you should listen
Daniel Kahneman is an eminence grise for the Freakonomics crowd. In the mid-1970s, with his collaborator Amos Tversky, he was among the first academics to pick apart exactly why we make "wrong" decisions. In their 1979 paper on prospect theory, Kahneman and Tversky examined a simple problem of economic risk. And rather than stating the optimal, rational answer, as an economist of the time might have, they quantified how most real people, consistently, make a less-rational choice. Their work treated economics not as a perfect or self-correcting machine, but as a system prey to quirks of human perception. The field of behavioral economics was born.
Kahneman was awarded the Nobel Memorial prize in 2002 for his work with Tversky, who died before the award was bestowed. In a lovely passage in his Nobel biography, Kahneman looks back on his deep collaboration with Tversky and calls for a new form of academic cooperation, marked not by turf battles but by "adversarial collaboration," a good-faith effort by unlike minds to conduct joint research, critiquing each other in the service of an ideal of truth to which both can contribute.
Daniel Kahneman | Speaker | TED.com