TEDGlobal 2009
Gordon Brown: Global ethic vs. national interest
Gordon Brown: Globalna etyka kontra interes narodowy
Filmed:
Readability: 4.2
627,152 views
Czy można pogodzić interes narodowy z wyższym dobrem ludzkości? Czy wybrany przez naród polityk – patriota może na równi ze swoimi rodakami traktować ludzi z innych krajów? Gordon Brown, premier Wielkiej Brytanii, po wygłoszeniu prelekcji TED, w której wzywał do uznania globalnej etyki, odpowiada na pytania kuratora TED, Chrisa Andersona.
Gordon Brown - British Prime Minister
Britain's former prime minister Gordon Brown played a key role in shaping the G20 nations' response to the world's financial crisis, and was a powerful advocate for a coordinated global response to problems such as climate change, poverty and social justice. Full bio
Britain's former prime minister Gordon Brown played a key role in shaping the G20 nations' response to the world's financial crisis, and was a powerful advocate for a coordinated global response to problems such as climate change, poverty and social justice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Chris Anderson: Dziękuję
bardzo, panie premierze.
bardzo, panie premierze.
00:25
Chris Anderson: Thank you so much, Prime Minister,
0
8000
2000
00:27
that was both fascinating and quite inspiring.
1
10000
2000
To było naprawdę
inspirujące i fascynujące.
inspirujące i fascynujące.
00:29
So, you're calling for a global ethic.
2
12000
4000
Domaga się pan globalnej etyki.
00:33
Would you describe that as global citizenship?
3
16000
4000
Czy określiłby ją pan jako
bycie obywatelem świata?
00:37
Is that an idea that you believe in, and how would you define that?
4
20000
3000
Czy w to pan wierzy
i jak by pan to zdefiniował?
00:40
Gordon Brown: I think it is about global citizenship. It's about recognizing
5
23000
2000
Gordon Brown: Chodzi o
bycie obywatelem świata
bycie obywatelem świata
00:42
our responsibilities to others.
6
25000
2000
oraz dostrzeżenie naszej
odpowiedzialności za innych.
odpowiedzialności za innych.
00:44
There is so much to do over the next few years
7
27000
4000
Wiele jest do zrobienia
przez kolejnych kilka lat,
00:48
that is obvious to so many of us
8
31000
3000
oczywista dla wielu z nas
00:51
to build a better world.
9
34000
2000
jest konieczność budowania
lepszego świata,
lepszego świata,
00:53
And there is so much shared sense
10
36000
2000
tak wielu z nas podziela poglądy na to,
00:55
of what we need to do,
11
38000
2000
co powinniśmy zrobić,
00:57
that it is vital that we all come together.
12
40000
2000
że niezbędne jest, abyśmy
mówili jednym głosem.
mówili jednym głosem.
00:59
But we don't necessarily have the means to do so.
13
42000
3000
Niekoniecznie jednak mamy ku temu sposoby.
01:02
So there are challenges to be met.
14
45000
2000
Stoją przed nami wyzwania.
01:04
I believe the concept of global citizenship
15
47000
3000
Koncepcja bycia obywatelem świata
pojawi się wśród rozmawiających ze sobą
01:07
will simply grow out of people talking to each other across continents.
16
50000
4000
ludzi z różnych kontynentów.
Oczywiście zadanie polega
01:11
But then, of course, the task is to create the institutions
17
54000
2000
na powołaniu instytucji
01:13
that make that global society work.
18
56000
2000
zapewniających funkcjonowanie
globalnej społeczności.
globalnej społeczności.
01:15
But I don't think we should underestimate the extent to which
19
58000
2000
Nie powinniśmy nie doceniać
tego, do jakiego stopnia
tego, do jakiego stopnia
01:17
massive changes in technology
20
60000
3000
ogromne zmiany w technologii,
01:20
make possible the linking up of people across the world.
21
63000
3000
pozwalają łączyć się
ludziom z całego świata.
01:23
CA: But people get excited about this idea of global citizenship,
22
66000
4000
CA: Ludzie ekscytują się
ideą globalnego obywatelstwa,
01:27
but then they get confused a bit again
23
70000
2000
jednak pewną dezorientację
01:29
when they start thinking about patriotism,
24
72000
2000
wprowadza u nich myślenie o patriotyźmie
01:31
and how to combine these two.
25
74000
2000
oraz to, jak pogodzić oba te pojęcia.
01:33
I mean, you're elected as Prime Minister
26
76000
2000
Został pan wybrany premierem
01:35
with a brief to bat for Britain.
27
78000
3000
z zadaniem wspierania Wielkiej Brytanii.
01:38
How do you reconcile the two things?
28
81000
4000
Jak pan godzi wspomniane
wcześniej dwie rzeczy?
wcześniej dwie rzeczy?
01:42
GB: Well, of course national identity remains important.
29
85000
3000
GB: Oczywiście tożsamość narodowa
wciąż jest ważna,
01:45
But it's not at the expense of people accepting their global responsibilities.
30
88000
3000
ale nie dbamy o nią kosztem
odrzucenia odpowiedzialności globalnej.
01:48
And I think one of the problems of a recession
31
91000
4000
Myślę, że jednym z problemów
związanych z recesją
związanych z recesją
01:52
is that people become more protectionist,
32
95000
3000
jest to, że ludzie zaczęli
chronić samych siebie.
chronić samych siebie.
01:55
they look in on themselves,
33
98000
2000
Patrzeć na samych siebie.
01:57
they try to protect their own nation,
34
100000
2000
Starają się chronić swój naród
01:59
perhaps at the expense of other nations.
35
102000
3000
czasem kosztem innych narodów.
02:02
When you actually look at the motor of the world economy,
36
105000
3000
Kiedy przyjrzymy się
motorowi światowej ekonomii,
motorowi światowej ekonomii,
02:05
it cannot move forward unless
37
108000
2000
zauważymy, że nie będzie pracował,
02:07
there is trade between the different countries.
38
110000
3000
jeśli nie będzie wymiany
handlowej między krajami
handlowej między krajami
02:10
And any nation that would become protectionist over the next few years
39
113000
3000
i że każdy z narodów, który
wprowadzi u siebie protekcjonizm
wprowadzi u siebie protekcjonizm
02:13
would deprive itself of the chance of getting the benefits
40
116000
3000
w ciągu kilku kolejnych
lat pozbawi się szansy
lat pozbawi się szansy
zyskania na wzrastaniu
w światowej ekonomii.
w światowej ekonomii.
02:16
of growth in the world economy.
41
119000
2000
02:18
So, you've got to have a healthy sense of patriotism;
42
121000
3000
Trzeba mieć zdrowe
podejście do patriotyzmu.
podejście do patriotyzmu.
02:21
that's absolutely important.
43
124000
2000
To niezmiernie ważne.
02:23
But you've got to realize that this world has changed fundamentally,
44
126000
3000
Trzeba jednak zdawać sobie sprawę,
że świat zasadniczo się zmienił
że świat zasadniczo się zmienił
02:26
and the problems that we have cannot be solved
45
129000
2000
i problemy, z jakimi się borykamy
02:28
by one nation and one nation alone.
46
131000
2000
nie mogą być rozwiązane
przez jedno państwo.
przez jedno państwo.
02:30
CA: Well, indeed. But what do you do
47
133000
3000
CA: Dokładnie. Ale co robić,
02:33
when the two come into conflict and you're forced to make a decision
48
136000
3000
kiedy te dwie idee wchodzą w konflikt
i trzeba podjąć decyzję
02:36
that either is in Britain's interest,
49
139000
3000
czy poprzeć interesy Wielkiej Brytanii
02:39
or the interest of Britons,
50
142000
2000
i Brytyjczyków,
02:41
or citizens elsewhere in the world?
51
144000
2000
czy obywateli innych krajów?
02:43
GB: Well I think we can persuade people
52
146000
2000
Myślę, że możemy przekonać ludzi,
02:45
that what is necessary for Britain's long-term interests,
53
148000
4000
że to co jest konieczne dla
interesów Wielkiej Brytanii,
interesów Wielkiej Brytanii,
02:49
what is necessary for America's long-term interests,
54
152000
2000
czy Ameryki, w dłuższej perspektywie,
02:51
is proper engagement with the rest of the world,
55
154000
2000
jest właściwym rozwiązaniem
również dla reszty świata
również dla reszty świata
02:53
and taking the action that is necessary.
56
156000
5000
i że podjęcie odpowiednich
działań jest niezbędne.
działań jest niezbędne.
02:58
There is a great story, again, told about Richard Nixon.
57
161000
5000
Posłuchajcie tej świetnej historii,
o Richardzie Nixonie.
03:03
1958, Ghana becomes independent,
58
166000
4000
Rok 1958, Ghana staje się niepodległa,
03:07
so it is just over 50 years ago.
59
170000
3000
działo się to ponad 50 lat temu.
03:10
Richard Nixon goes to represent the United States government
60
173000
4000
Richard Nixon jedzie reprezentować
rząd Stanów Zjednoczonych
03:14
at the celebrations for independence in Ghana.
61
177000
3000
w obchodach uzyskania niepodległości.
03:17
And it's one of his first outings as Vice President to an African country.
62
180000
5000
To jedna z jego pierwszych wizyt
w kraju afrykańskim jako wiceprezydent.
03:22
He doesn't quite know what to do, so he starts going around the crowd
63
185000
3000
Nie za bardzo wie co robić.
Zaczyna więc chodzić wśród tłumu
03:25
and starts talking to people in the crowd
64
188000
2000
i rozmawiać z ludźmi.
03:27
and he says to people in this rather unique way,
65
190000
2000
Mówi do nich w swoim specyficznym stylu,
03:29
"How does it feel to be free?"
66
192000
3000
"Jakie to uczucie być wolnym"?
03:32
And he's going around, "How does it feel to be free?"
67
195000
2000
Chodzi w kółko i mówi, "Jakie
to uczucie być wolnym"?
to uczucie być wolnym"?
03:34
"How does it feel to be free?"
68
197000
2000
"Jakie to uczucie być wolnym"?
Wtedy ktoś odpowiada mu,
03:36
And then someone says, "How should I know? I come from Alabama."
69
199000
3000
"Skąd mam wiedzieć? Pochodzę z Alabamy".
03:39
(Laughter)
70
202000
3000
(śmiech)
03:42
And that was the 1950s.
71
205000
3000
To było w latach 50.
03:45
Now, what is remarkable
72
208000
3000
Godne uwagi jest to,
03:48
is that civil rights in America were achieved in the 1960s.
73
211000
6000
że przyznanie praw obywatelskich w
Ameryce osiągnięto w latach 60.
Ameryce osiągnięto w latach 60.
03:54
But what is equally remarkable
74
217000
2000
Równie warte odnotowania jest to,
03:56
is socioeconomic rights in Africa
75
219000
2000
że prawa społeczne i ekonomiczne w Afryce
03:58
have not moved forward very fast
76
221000
3000
nie rozwijały się zbyt szybko,
04:01
even since the age of colonialism.
77
224000
3000
nawet po upadku kolonializmu.
04:04
And yet, America and Africa
78
227000
2000
Mimo tego Ameryka i Afryka
04:06
have got a common interest.
79
229000
2000
mają wspólne interesy
04:08
And we have got to realize that if we don't link up
80
231000
3000
i musimy sobie uświadomić,
że jeśli nie porozumiemy się z ludźmi
04:11
with those people who are sensible voices and democratic voices in Africa,
81
234000
4000
reprezentującymi głos rozsądku
i wartości demokratyczne,
i wartości demokratyczne,
aby osiągać z nimi wspólne cele,
04:15
to work together for common causes,
82
238000
2000
04:17
then the danger of Al Qaeda and related groups
83
240000
3000
wtedy zagrożenie ze strony
Al-Kaidy i innych grup
Al-Kaidy i innych grup
rosnących siłę w Afryce
będzie bardzo duże.
będzie bardzo duże.
04:20
making progress in Africa is very big.
84
243000
2000
04:22
So, I would say that what seems sometimes
85
245000
2000
Powiedziałbym, że to co wydaje się być
04:24
to be altruism, in relation to Africa,
86
247000
3000
altruizmem w relacjach z Afryką
04:27
or in relation to developing countries,
87
250000
2000
oraz innymi krajami rozwijającymi
się, jest czymś więcej.
się, jest czymś więcej.
04:29
is more than that. It is enlightened self-interest
88
252000
2000
W mądrze pojmowanym własnym interesie
04:31
for us to work with other countries.
89
254000
2000
jest współpraca z innymi krajami.
04:33
And I would say that national interest
90
256000
2000
Interes narodowy oraz globalny
04:35
and, if you like, what is the global interest
91
258000
2000
04:37
to tackle poverty and climate change
92
260000
2000
obejmujący walkę z biedą
i zmianami klimatu
i zmianami klimatu
04:39
do, in the long run, come together.
93
262000
3000
w dłuższej perspektywie idą w parze.
04:42
And whatever the short-run price for taking action on climate change
94
265000
3000
Jakakolwiek byłaby doraźna
cena podjęcia działań
cena podjęcia działań
04:45
or taking action on security, or taking action to provide opportunities
95
268000
2000
dotyczących zmian klimatu, bezpieczeństwa,
04:47
for people for education,
96
270000
2000
cz też dania ludziom możliwości edukacji,
04:49
these are prices that are worth paying
97
272000
2000
koszty te są warte poniesienia,
04:51
so that you build a stronger global society
98
274000
3000
aby budować silniejsze
społeczeństwo globalne,
społeczeństwo globalne,
04:54
where people feel able to feel comfortable with each other
99
277000
3000
w którym ludzie czują się
swobodnie będąc razem
swobodnie będąc razem
04:57
and are able to communicate with each other in such a way
100
280000
3000
i są w stanie porozumieć
się ze sobą w taki sposób,
się ze sobą w taki sposób,
05:00
that you can actually build stronger links between different countries.
101
283000
3000
żeby zbudować silniejsze więzi
pomiędzy różnymi krajami.
05:03
CA: We're in Oxford, which is the home
102
286000
2000
CA: Chciałbym pana zapytać
o coś w tym kontekście.
o coś w tym kontekście.
05:05
of philosophical thought experiments.
103
288000
3000
Jest pan na wakacjach, na ładnej plaży
05:08
And so here is one that kind of goes --
104
291000
2000
05:10
I still just want to draw out on this issue.
105
293000
3000
i dowiaduje się pan, że miało
miejsce potężne trzęsienie ziemi
miejsce potężne trzęsienie ziemi
i że do plaży zbliża się fala tsunami.
05:13
So, you're on vacation at a nice beach,
106
296000
4000
Na jednym końcu plaży stoi dom,
05:17
and word comes through that there's been a massive earthquake
107
300000
3000
w którym przebywa pięcioro Nigeryjczyków,
a w domu na drugim końcu
05:20
and that there is a tsunami advancing on the beach.
108
303000
2000
jest jeden Brytyjczyk.
05:22
One end of the beach there is a house
109
305000
3000
Ma pan czas żeby ostrzec tylko jeden dom.
05:25
containing a family of five Nigerians.
110
308000
2000
Co pan robi?
05:27
And at the other end of the beach
111
310000
2000
(śmiech)
05:29
there is a single Brit.
112
312000
2000
05:31
You have time to --
113
314000
2000
GB: Współczesna komunikacja.
05:33
(Laughter)
114
316000
1000
05:34
you have time to alert one house. What do you do?
115
317000
3000
(brawa)
05:37
(Laughter)
116
320000
2000
Ostrzegam obydwa. (brawa)
05:39
GB: Modern communications.
117
322000
2000
05:41
(Applause)
118
324000
3000
Zgadzam się, że jestem odpowiedzialny
05:44
Alert both.
119
327000
2000
przede wszystkim za zapewnienie
05:46
(Applause)
120
329000
4000
bezpieczeństwa ludziom w moim kraju.
Nie chciałbym, żeby coś,
05:50
I do agree that my responsibility
121
333000
3000
co dziś powiedziałem
sugerowało, że umniejszam
sugerowało, że umniejszam
05:53
is first of all to make sure that people in our country are safe.
122
336000
3000
wagę odpowiedzialności,
jaką każdy przywódca ponosi za swój kraj.
05:56
And I wouldn't like anything that is said today to suggest
123
339000
4000
Chcę powiedzieć,
że przed nami otwiera
się wielka sposobność,
się wielka sposobność,
06:00
that I am diminishing the importance of the responsibility
124
343000
2000
jakiej nigdy wcześniej nie mieliśmy,
06:02
that each individual leader has for their own country.
125
345000
3000
taka, że możność komunikacji
pomiędzy krajami
pomiędzy krajami
06:05
But I'm trying to suggest that there is a huge opportunity
126
348000
3000
pozwala nam organizować
świat w odmienny sposób.
świat w odmienny sposób.
06:08
open to us that was never open to us before.
127
351000
2000
Myślę o tym tsunami.
To klasyczny przykład.
To klasyczny przykład.
06:10
But the power to communicate across borders
128
353000
2000
06:12
allows us to organize the world in a different way.
129
355000
4000
Gdzie były systemy wczesnego ostrzegania?
Dlaczego świat nie współpracował,
06:16
And I think, look at the tsunami, it's a classic example.
130
359000
4000
aby poradzić sobie z
narastającymi problemami,
narastającymi problemami,
06:20
Where was the early warning systems?
131
363000
2000
jak zagrożenie trzęsieniami ziemi,
06:22
You know? Where was the world acting together
132
365000
3000
czy zmianami klimatu.
Jeśli świat zacznie współpracować
06:25
to deal with the problems that they knew arose
133
368000
3000
dzięki lepszym systemom
wczesnego ostrzegania,
wczesnego ostrzegania,
06:28
from the potential for earthquakes,
134
371000
2000
wtedy można będzie poradzić sobie
z niektórymi problemami znacznie lepiej.
z niektórymi problemami znacznie lepiej.
06:30
as well as the potential for climate change?
135
373000
2000
Myślę, że w tej chwili nie dostrzegamy
06:32
And when the world starts to work together,
136
375000
2000
wielkich możliwości dostępnych nam
06:34
with better early warning systems,
137
377000
2000
dzięki umiejętności ludzi do współpracy
06:36
then you can deal with some of these problems in a far better way.
138
379000
2000
w świecie, w którym panował izolacjonizm,
06:38
I just think we're not seeing, at the moment,
139
381000
2000
06:40
the huge opportunities open to us
140
383000
2000
czy ograniczone sojusze
06:42
by the ability of people to cooperate
141
385000
3000
wynikające z wygody,
które to zjawiska nie
pozwalały na zmierzenie się
pozwalały na zmierzenie się
06:45
in a world where either there was isolationism before
142
388000
3000
z ogólnymi problemami.
06:48
or there was limited alliances based on convenience
143
391000
3000
CA: Myślę, że takie frustracje
przeżywa pewnie wielu ludzi,
również na tej widowni,
również na tej widowni,
06:51
which never actually took you to deal with some of the central problems.
144
394000
4000
ale podoba się nam sposób,
w jaki pan o tym opowiada.
w jaki pan o tym opowiada.
06:55
CA: But I think this is the frustration that perhaps
145
398000
2000
To inspirujące. Wielu z nas wierzy,
06:57
a lot people have, like people in the audience here,
146
400000
2000
że tak musi wyglądać przyszłość świata.
06:59
where we love the kind of language that you're talking about.
147
402000
3000
Jednak gdy sytuacja się zmienia,
07:02
It is inspiring. A lot of us believe
148
405000
2000
nagle słyszymy polityków mówiących
07:04
that that has to be the world's future.
149
407000
3000
na przykład o tym, że jeden
amerykański żołnierz
amerykański żołnierz
07:07
And yet, when the situation changes,
150
410000
3000
jest wart niezliczonej
ilości irackich cywili.
ilości irackich cywili.
07:10
you suddenly hear politicians talking as if,
151
413000
3000
Kiedy dociskamy gaz do dechy,
07:13
you know, for example, the life of one American soldier
152
416000
3000
07:16
is worth countless numbers of Iraqi civilians.
153
419000
3000
idealizm może odejść na bok.
07:19
When the pedal hits the metal,
154
422000
4000
Zastanawiam się, czy zauważa pan,
że to się dziś zmienia,
07:23
the idealism can get moved away.
155
426000
3000
że widzi pan u Brytyjczyków
07:26
I'm just wondering how --
156
429000
3000
zmiany w postawach
oraz że ludzie bardziej wspierają
07:29
whether you can see that changing over time,
157
432000
2000
07:31
whether you see in Britain
158
434000
2000
ideę globalnej etyki, o której pan mówił.
07:33
that there are changing attitudes, and that people are actually
159
436000
3000
GB: Uważam, że każda
religia, każda wiara -
religia, każda wiara -
07:36
more supportive of the kind of global ethic that you talk about.
160
439000
5000
i nie mówię teraz tylko
do ludzi wierzących -
zawiera globalną etykę w swoim credo,
07:41
GB: I think every religion, every faith,
161
444000
3000
07:44
and I'm not just talking here to people of faith or religion --
162
447000
3000
nieistotne, czy jest się
Żydem, Muzułmaninem,
Żydem, Muzułmaninem,
07:47
it has this global ethic at the center
163
450000
2000
Hinduistą, czy Sikhiem,
07:49
of its credo.
164
452000
2000
ta sama globalna etyka leży w sercu
07:51
And whether it's Jewish or whether it's Muslim
165
454000
3000
każdej z tych religii.
07:54
or whether it's Hindu, or whether it's Sikh,
166
457000
3000
Myślę, że mamy do czynienia z czymś,
07:57
the same global ethic is at the heart
167
460000
2000
co ludzie instynktownie postrzegają
07:59
of each of these religions.
168
462000
3000
jako element swojej moralności.
08:02
So, I think you're dealing with something
169
465000
2000
Budujemy na fundamentach czegoś,
08:04
that people instinctively
170
467000
2000
co nie dotyczy tylko własnego interesu.
08:06
see as part of that moral sense.
171
469000
3000
Budujemy na fundamentach idei i wartości,
08:09
So you're building on something that is not pure self-interest.
172
472000
4000
które są jak świece, być może
w pewnych okolicznościach
palące się słabo,
palące się słabo,
08:13
You're building on people's ideas and values --
173
476000
4000
ale są to płomienie wartości,
08:17
that perhaps they're candles that
174
480000
2000
których w mojej opinii nie da się zgasić.
08:19
burn very dimly on certain occasions.
175
482000
4000
Powstaje pytanie
jak spowodować takie zmiany?
08:23
But it is a set of values that cannot, in my view, be extinguished.
176
486000
4000
Jak przekonać ludzi,
08:27
Then the question is,
177
490000
2000
że budowanie leży w ich interesie?
08:29
how do you make that change happen?
178
492000
3000
Po II wojnie światowej
stworzyliśmy instytucje:
08:32
How do you persuade people
179
495000
2000
ONZ, Międzynarodowy Fundusz
Walutowy, Bank Światowy,
Walutowy, Bank Światowy,
08:34
that it is in their interest
180
497000
2000
08:36
to build strong ... After the Second World War,
181
499000
3000
Światowa Organizacja
Handlu, plan Marshalla.
Handlu, plan Marshalla.
Był czas, w którym ludzie mówili
08:39
we built institutions, the United Nations,
182
502000
3000
o akcie stworzenia,
08:42
the IMF, the World Bank,
183
505000
2000
bowiem te organizacje
były czymś nowatorskim.
były czymś nowatorskim.
08:44
the World Trade Organization, the Marshall Plan.
184
507000
2000
W tej chwili są przestarzałe.
Nie radzą sobie z problemami.
Nie radzą sobie z problemami.
08:46
There was a period in which people talked about an act of creation,
185
509000
4000
Jak powiedziałem, te
instytucje nie poradzą sobie
instytucje nie poradzą sobie
z problemami związanymi
z ochroną środowiska.
z ochroną środowiska.
08:50
because these institutions were so new.
186
513000
2000
Nie poradzą sobie zadowalająco z
zagrożeniami dla bezpieczeństwa,
zagrożeniami dla bezpieczeństwa,
08:52
But they are now out of date. They don't deal with the problems.
187
515000
2000
08:54
As I said, you can't deal with the environmental problem
188
517000
2000
ani problemami ekonomicznymi
i finansowymi.
i finansowymi.
08:56
through existing institutions.
189
519000
2000
Musimy przebudować nasze
globalne instytucje
globalne instytucje
08:58
You can't deal with the security problem in the way that you need to.
190
521000
4000
w sposób adekwatny
09:02
You can't deal with the economic and financial problem.
191
525000
2000
do wyzwań naszych czasów,
09:04
So we have got to rebuild our global institutions,
192
527000
3000
uważam że największym z tych wyzwań
jest przekonanie ludzi, aby zaufali,
09:07
build them in a way that is suitable to the challenges of this time.
193
530000
3000
że możemy zbudować prawdziwie
globalne społeczeństwo
globalne społeczeństwo
09:10
And I believe that if you look at the biggest challenge we face,
194
533000
3000
w oparciu o instytucje
stworzone na tych zasadach.
stworzone na tych zasadach.
09:13
it is to persuade people to have the confidence
195
536000
3000
Wracam zatem do punktu wyjścia.
09:16
that we can build a truly global society
196
539000
3000
Pewne rzeczy uważamy czasem za niemożliwe.
09:19
with the institutions that are founded on these rules.
197
542000
3000
Nikt nie powiedziałby 50 lat temu,
że w roku 1990 nastąpi kres apartheidu,
09:22
So, I come back to my initial point.
198
545000
2000
że na przełomie lat 80. i 90.
upadnie mur berliński,
upadnie mur berliński,
09:24
Sometimes you think things are impossible.
199
547000
2000
09:26
Nobody would have said 50 years ago
200
549000
2000
lub że polio można wyeliminować.
09:28
that apartheid would have gone in 1990,
201
551000
2000
60 lat temu nikt nie spodziewał się,
09:30
or that the Berlin wall would have fallen
202
553000
2000
że człowiek poleci na Księżyc.
09:32
at the turn of the '80s and '90s,
203
555000
3000
To wszystko się wydarzyło.
09:35
or that polio could be eradicated, or that perhaps 60 years ago
204
558000
3000
Jeśli zmagamy się z niemożliwym,
staje się to możliwe.
09:38
nobody would have said that a man could have gone to the moon.
205
561000
2000
CA: Mieliśmy kiedyś mówcę,
który powiedział to samo,
który powiedział to samo,
09:40
All these things have happened.
206
563000
2000
a potem połknął miecz.
09:42
By tackling the impossible, you make the impossible possible.
207
565000
3000
To było naprawdę dramatyczne. (śmiech)
09:45
CA: And we have had a speaker who said that very thing,
208
568000
4000
GB: Teraz będę musiał to zrobić. (śmiech)
CA: Na pewno o globalnej etyce
09:49
and swallowed a sword right after that, which was quite dramatic.
209
572000
3000
09:52
(Laughter)
210
575000
1000
ktoś mógłby powiedzieć:
09:53
GB: Followed my sword will swallow.
211
576000
3000
"Wierzę, że życie każdego człowieka
na Ziemi warte jest tego,
09:56
CA: But, surely a true global ethic
212
579000
3000
aby traktować je równo, niezależnie
09:59
is for someone to say,
213
582000
2000
10:01
"I believe the life of every human on the planet
214
584000
3000
od narodowości, czy wyznania".
10:04
is worth the same, equal consideration,
215
587000
3000
Wy, politycy, wyznaczeni w wyborach,
w pewnym sensie nie
możecie tak powiedzieć.
możecie tak powiedzieć.
10:07
regardless of nationality and religion."
216
590000
3000
Pomimo, że uważacie tak jako ludzie,
10:10
And you have politicians who have --
217
593000
3000
nie możecie tego powiedzieć.
Został pan wybrany, aby
bronić interesów Królestwa.
bronić interesów Królestwa.
10:13
you're elected. In a way, you can't say that.
218
596000
3000
GB: Nasza odpowiedzialność to ochrona.
10:16
Even if, as a human being, you believe that,
219
599000
2000
Przyjrzyjmy się traktatowi
wersalskiemu z 1918 roku
wersalskiemu z 1918 roku
10:18
you can't say that. You're elected for Britain's interests.
220
601000
3000
i wszystkim wcześniejszym,
10:21
GB: We have a responsibility to protect.
221
604000
3000
jak pokój westfalski i pozostałe,
10:24
I mean look, 1918, the Treaty of Versailles,
222
607000
4000
które miały na celu
ochronę suwerennych praw
ochronę suwerennych praw
państw do postępowania wedle własnej woli.
10:28
and all the treaties before that, the Treaty of Westphalia and everything else,
223
611000
3000
Od tego czasu świat poszedł do przodu,
po części z powodu tego, co działo się
10:31
were about protecting the sovereign right of individual countries
224
614000
3000
podczas Holocaustu i związane
było z obawami ludzi
było z obawami ludzi
10:34
to do what they want.
225
617000
2000
dotyczącymi praw jednostki na obszarach,
10:36
Since then, the world has moved forward,
226
619000
2000
10:38
partly as a result of what happened with the Holocaust,
227
621000
3000
na których potrzebowali ochrony,
po części z powodu tego co
widzieliśmy w Rwandzie,
widzieliśmy w Rwandzie,
10:41
and people's concern about the rights of individuals
228
624000
3000
czy też w Bośni.
10:44
within territories where they need protection,
229
627000
3000
Idea odpowiedzialności za ochronę
wszystkich ludzi znajdujących się
10:47
partly because of what we saw in Rwanda,
230
630000
3000
w sytuacji zagrożenia klęską humanitarną
10:50
partly because of what we saw in Bosnia.
231
633000
2000
w tej chwili staje się na świecie
główną zasadą postępowania.
główną zasadą postępowania.
10:52
The idea of the responsibility to protect
232
635000
2000
10:54
all individuals who are in situations
233
637000
2000
Nie za bardzo mogę bez
zastanowienia powiedzieć,
zastanowienia powiedzieć,
10:56
where they are at humanitarian risk
234
639000
2000
10:58
is now being established as a principle which governs the world.
235
641000
3000
że Wielka Brytania ruszy na pomoc
11:01
So, while I can't automatically say
236
644000
4000
każdemu obywatelowi w każdym państwie,
ale mogę powiedzieć, że mój kraj
11:05
that Britain will rush to the aid
237
648000
3000
pracuje z innymi państwami nad tym,
aby odpowiedzialność za ludzi,
aby odpowiedzialność za ludzi,
11:08
of any citizen of any country, in danger,
238
651000
3000
11:11
I can say that Britain is in a position
239
654000
3000
którzy są ofiarami ludobójstwa,
11:14
where we're working with other countries
240
657000
2000
czy klęski humanitarnej,
11:16
so that this idea that you have a responsibility
241
659000
2000
była czymś, co cały świat zaakceptuje.
11:18
to protect people who are victims of either genocide
242
661000
3000
To może w końcu nastąpić tylko,
11:21
or humanitarian attack,
243
664000
3000
jeśli instytucje międzynarodowe będę
pracować tak, aby móc to osiągnąć,
pracować tak, aby móc to osiągnąć,
11:24
is something that is accepted by the whole world.
244
667000
2000
powracamy tu do przyszłej roli ONZ i tego,
11:26
Now, in the end, that can only be achieved
245
669000
2000
11:28
if your international institutions work well enough
246
671000
2000
co tak naprawdę może ta instytucja zrobić.
11:30
to be able to do so.
247
673000
2000
Jednak odpowiedzialność za ochronę
11:32
And that comes back to what the future role of the United Nations,
248
675000
3000
to nowa idea, która w
pewnym sensie czerpie
pewnym sensie czerpie
z idei samostanowienia,
11:35
and what it can do, actually is.
249
678000
2000
11:37
But, the responsibility to protect
250
680000
2000
jako głównej zasady kierowania
społecznością międzynarodową.
społecznością międzynarodową.
11:39
is a new idea that is, in a sense,
251
682000
2000
CA: Czy wyobraża pan
sobie, że za naszego życia
sobie, że za naszego życia
11:41
taken over from the idea of
252
684000
2000
jakiś polityk zawrze w swoim programie
11:43
self-determination as the principle governing the international community.
253
686000
4000
jakąś formę rozbudowanej globalnej etyki,
11:47
CA: Can you picture, in our lifetimes,
254
690000
2000
globalnego obywatelstwa i powie po prostu:
11:49
a politician ever going out on a platform
255
692000
3000
"Wierzę, że wszyscy ludzie
11:52
of the kind of full-form global ethic, global citizenship?
256
695000
5000
na całej planecie będą traktowani równo
11:57
And basically saying that "I believe that all people across the planet
257
700000
6000
i zrobimy co w naszej
mocy, aby to osiągnąć,
mocy, aby to osiągnąć,
wierzymy też, że nasi rodacy
12:03
have equal consideration, and if in power
258
706000
2000
są obywatelami świata i będą
wspierać tę moralność".
wspierać tę moralność".
12:05
we will act in that way.
259
708000
2000
GB: Czy nie jest to coś, co robimy
12:07
And we believe that the people of this country
260
710000
2000
podczas debaty o zmianach klimatu?
12:09
are also now global citizens and will support that ethic ..."
261
712000
3000
Mówimy o tym, że nie można rozwiązać
problemu zmian klimatu w jednym kraju.
12:12
GB: Is that not what we're doing
262
715000
2000
12:14
in the debate about climate change?
263
717000
2000
Należy zaangażować wszystkie.
Mówi się, że mamy obowiązek
12:16
We're saying that you cannot solve the problem of climate change in one country;
264
719000
5000
pomocy tym państwom,
12:21
you've got to involve all countries.
265
724000
2000
których nie stać na rozwiązanie problemu
12:23
You're saying that you must, and you have a duty to help
266
726000
4000
zmian klimatu we własnym zakresie.
Mówi się, że chcemy współdziałać
z różnymi krajami świata,
z różnymi krajami świata,
12:27
those countries that cannot afford to deal with
267
730000
2000
aby ograniczyć emisję dwutlenku
węgla, w taki sposób,
węgla, w taki sposób,
12:29
the problems of climate change themselves.
268
732000
2000
12:31
You're saying you want a deal with all the different countries of the world
269
734000
4000
żeby skorzystał na tym cały świat.
Nigdy wcześniej nam się to nie udało,
12:35
where we're all bound together
270
738000
2000
ponieważ protokół z Kioto nie zadziałał.
12:37
to cutting carbon emissions in a way that is to the benefit of the whole world.
271
740000
4000
Jeśli udałoby się dogadać w Kopenhadze
i osiągnąć porozumienie
dotyczące tego, że:
dotyczące tego, że:
12:41
We've never had this before because Kyoto didn't work.
272
744000
4000
A) nastąpi zmniejszenie limitu emisji,
12:45
If you could get a deal at Copenhagen,
273
748000
3000
B) wyznaczy się krótkoterminowe cele,
12:48
where people agreed, A, that there was
274
751000
2000
które trzeba osiągnąć, aby
to wszystko było realne,
to wszystko było realne,
12:50
a long-term target for carbon emission cuts,
275
753000
2000
żeby w danej chwili podjęte decyzje
12:52
B, that there was short-range targets that had to be met
276
755000
3000
spowodowały od razu jakieś zmiany.
Jeśli udałoby się opracować
mechanizmy finansowe,
mechanizmy finansowe,
12:55
so this wasn't just abstract;
277
758000
2000
które spowodowałyby, że
najbiedniejsze kraje
najbiedniejsze kraje
12:57
it was people actually making decisions now
278
760000
2000
12:59
that would make a difference now,
279
762000
2000
cierpiące z tego powodu, że nie potrafimy
13:01
and if you could then find a financing mechanism
280
764000
2000
przez wiele lat poradzić
sobie ze zmianami klimatu,
sobie ze zmianami klimatu,
13:03
that meant that the poorest countries that had been hurt
281
766000
3000
otrzymają pomoc, aby móc wdrożyć
13:06
by our inability to deal with climate change
282
769000
2000
technologie oszczędzające energię
13:08
over many, many years and decades
283
771000
2000
i aby było je stać
13:10
are given special help so that they can move
284
773000
3000
na dokonanie długofalowych inwestycji
związanych z redukcją poziomów emisji,
13:13
to energy-efficient technologies,
285
776000
2000
13:15
and they are in a position financially
286
778000
3000
wtedy będzie to równe traktowanie
13:18
to be able to afford the long-term investment
287
781000
2000
poprzez wzięcie pod uwagę potrzeb,
13:20
that is associated with cutting carbon emissions,
288
783000
3000
jakie zaistnieją w każdym zakątku Ziemi.
13:23
then you are treating the world equally,
289
786000
4000
Nie oznacza to, że każdy ma
robić dokładnie to samo,
robić dokładnie to samo,
13:27
by giving consideration to every part of the planet
290
790000
3000
bo należy zrobić więcej,
aby finansowo pomóc
najbiedniejszym krajom,
najbiedniejszym krajom,
13:30
and the needs they have.
291
793000
2000
a oznacza to równe traktowanie
13:32
It doesn't mean that everybody does exactly the same thing,
292
795000
2000
potrzeb wszystkich mieszkańców planety.
13:34
because we've actually got to do more financially
293
797000
3000
13:37
to help the poorest countries, but it does mean there is equal consideration
294
800000
3000
CA: Tak. Oczywiście istnieje obawa,
13:40
for the needs of citizens
295
803000
3000
że wszystkie te rozmowy
skończą się fiaskiem,
skończą się fiaskiem,
13:43
in a single planet.
296
806000
2000
bo państwa będą walczyć o własne interesy.
13:45
CA: Yes. And then of course the theory is still
297
808000
2000
To prawda, jednak uważam, że Europa
13:47
that those talks get rent apart by different countries
298
810000
3000
jest w takiej sytuacji, że 27 krajów
już się ze sobą zgadza.
13:50
fighting over their own individual interests.
299
813000
2000
Wielkim problemem w Europie jest to,
13:52
GB: Yes, but I think Europe has got a position,
300
815000
2000
że jeśli na spotkaniu rozmawia 27 osób,
13:54
which is 27 countries have already come together.
301
817000
5000
potrzeba bardzo dużo czasu.
Doszliśmy jednak do porozumienia
w sprawie zmian klimatu.
w sprawie zmian klimatu.
13:59
I mean, the great difficulty in Europe is if
302
822000
1000
14:00
you're at a meeting and 27 people speak,
303
823000
2000
Stany Zjednoczone wydały
pierwsze rozporządzenie
pierwsze rozporządzenie
14:02
it takes a very very long time.
304
825000
2000
w tej sprawie, należy pogratulować
14:04
But we did get an agreement on climate change.
305
827000
4000
prezydentowi Obamie za przeforsowanie
14:08
America has made its first disposition on this
306
831000
3000
tego w Kongresie.
Japonia wydała oświadczenie.
14:11
with the bill that President Obama should be congratulated
307
834000
4000
Chiny i Indie oficjalnie uznały
dowody naukowe, więc teraz musimy
14:15
for getting through Congress.
308
838000
2000
nakłonić ich do akceptacji
14:17
Japan has made an announcement.
309
840000
2000
długo i krótkoterminowych założeń.
14:19
China and India have signed up to the scientific evidence.
310
842000
3000
Uważam, że większy postęp miał
miejsce w ostatnich tygodniach,
miejsce w ostatnich tygodniach,
14:22
And now we've got to move them to accept
311
845000
3000
niż na przestrzeni ostatnich lat.
14:25
a long-term target, and then short-term targets.
312
848000
3000
Wierzę, że istnieje duże
prawdopodobieństwo,
prawdopodobieństwo,
że jeśli będziemy współpracować, możemy
14:28
But more progress has been made, I think, in the last few weeks
313
851000
2000
osiągnąć porozumienie w Kopenhadze.
14:30
than had been made for some years.
314
853000
2000
Oczywiście zgłosiłem propozycje rozwiązań
14:32
And I do believe
315
855000
2000
14:34
that there is a strong possibility
316
857000
2000
pozwalających najbiedniejszym
regionom świata
regionom świata
14:36
that if we work together, we can get that agreement to Copenhagen.
317
859000
3000
poczuć, że wzięliśmy pod uwagę
14:39
I certainly have been putting forward proposals
318
862000
2000
ich konkretne potrzeby
14:41
that would have allowed the poorest parts of the world
319
864000
3000
i że pomożemy im w dostosowaniu się
oraz w przejściu do ekonomii zakładającej
14:44
to feel that we have taken into account
320
867000
3000
niski udział węgla.
14:47
their specific needs.
321
870000
2000
Reforma instytucji międzynarodowych
14:49
And we would help them adapt.
322
872000
2000
jest w tym kontekście niezbędna.
14:51
And we would help them make the transition to a low carbon economy.
323
874000
3000
Międzynarodowy Fundusz
Walutowy powstał w roku 1940
Walutowy powstał w roku 1940
w oparciu o środki finansowe stanowiące
pięć procent światowego PKB.
pięć procent światowego PKB.
14:54
I do think a reform of the international institutions is vital to this.
324
877000
4000
Dziś ta instytucja ograniczona
jest do jednego procenta.
jest do jednego procenta.
14:58
When the IMF was created in the 1940s,
325
881000
3000
Nie ma znaczenia, że musiało to nastąpić
15:01
it was created with resources that were five percent or so of the world's GDP.
326
884000
3000
w czasach kryzysu.
Musimy przebudować światowe instytucje,
15:04
The IMF now has limited resources, one percent.
327
887000
3000
wielkim wyzwaniem
15:07
It can't really make the difference that ought to be made in a period of crisis.
328
890000
3000
jest przekonanie różnych
krajów, z różną pulą głosów
krajów, z różną pulą głosów
15:10
So, we've got to rebuild the world institutions.
329
893000
3000
w tych instytucjach, aby to uczynić.
Jest taka opowieść
15:13
And that's a big task: persuading
330
896000
2000
o trzech światowych przywódcach,
15:15
all the different countries with the different voting shares
331
898000
2000
którzy dostają szansę otrzymania
15:17
in these institutions to do so.
332
900000
2000
porad od Boga.
15:19
There is a story told about the three world leaders
333
902000
4000
Mówi ona, że Bill Clinton
15:23
of the day getting a chance to get some advice from God.
334
906000
5000
zapytał Boga,
kiedy osiągniemy sukces w zakresie
15:28
And the story is told that Bill Clinton went to God
335
911000
3000
zmian klimatu i gospodarki niskowęglowej.
15:31
and he asked when there will be
336
914000
3000
Bóg pokręcił głową i odpowiedział,
"Nie w tym roku, nie w tej dekadzie.
15:34
successful climate change and a low carbon economy.
337
917000
5000
Być może nawet nie za twojego życia".
Bill Clinton odszedł zapłakany,
15:39
And God shook his head and said, "Not this year,
338
922000
2000
bo nie dostał tego, co chciał.
15:41
not this decade, perhaps not even in your lifetime."
339
924000
3000
Następnie Barroso,
przewodniczący Komisji Europejskiej
15:44
And Bill Clinton walked away in tears
340
927000
3000
poszedł do Boga i zapytał,
15:47
because he had failed to get what he wanted.
341
930000
2000
"Kiedy ponownie zacznie
się globalny wzrost"?
się globalny wzrost"?
15:49
And then the story is that Barroso, the president of the European Commission,
342
932000
3000
Bóg odpowiedział, "Nie w tym
roku, nie w tej dekadzie,
roku, nie w tej dekadzie,
15:52
went to God and he asked, he said,
343
935000
2000
15:54
"When will we get a recovery of global growth?"
344
937000
5000
być może nawet nie za twojego życia"
Barroso odszedł cały we łzach.
15:59
And God said, "Not this year, not in this decade,
345
942000
2000
A potem Sekretarz Generalny
16:01
perhaps not in your lifetime."
346
944000
2000
Organizacji Narodów Zjednoczonych
16:03
So Barroso walked away crying and in tears.
347
946000
4000
zapytał Boga,
"Kiedy nasze instytucje
międzynarodowe zaczną działać"?
międzynarodowe zaczną działać"?
16:07
And then the secretary general of the United Nations
348
950000
4000
Wtedy Bóg zapłakał.
16:11
came up to speak to God and said,
349
954000
2000
(śmiech)
16:13
"When will our international institutions work?"
350
956000
4000
16:17
And God cried.
351
960000
2000
Bardzo ważne jest aby uświadomić sobie,
16:19
(Laughter)
352
962000
2000
że reforma instytucji
16:21
It is very important to recognize
353
964000
5000
to kolejny etap
po tym, jak zgodzimy się,
że istnieje klarowna etyka,
16:26
that this reform of institutions
354
969000
3000
na której możemy budować.
16:29
is the next stage after
355
972000
2000
CA: Panie premierze, myślę że
na tej widowni jest wielu,
na tej widowni jest wielu,
16:31
agreeing upon ourselves
356
974000
2000
którzy doceniają wysiłek, jaki włożył pan
16:33
that there is a clear ethic upon which we can build.
357
976000
3000
w rozwiązywanie finansowego
bałaganu, w którym tkwimy.
bałaganu, w którym tkwimy.
16:36
CA: Prime Minister, I think there are many in the audience who
358
979000
2000
Na pewno na tej widowni
znajdują się też ludzie,
znajdują się też ludzie,
16:38
are truly appreciative of the efforts you made
359
981000
2000
którzy będą pana dopingować w staraniach
o rozwój tej globalnej etyki.
o rozwój tej globalnej etyki.
16:40
in terms of the financial mess we got ourselves into.
360
983000
3000
Dziękuję bardzo, że był pan dziś z nami.
16:43
And there are certainly many people in the audience
361
986000
3000
GB: Dziękuję za poświęcony mi czas.
16:46
who will be cheering you on as you seek to advance
362
989000
2000
(brawa)
16:48
this global ethic. Thank you so much for coming to TED.
363
991000
3000
16:51
GB: Well, thank you.
364
994000
2000
16:53
(Applause)
365
996000
13000
ABOUT THE SPEAKER
Gordon Brown - British Prime MinisterBritain's former prime minister Gordon Brown played a key role in shaping the G20 nations' response to the world's financial crisis, and was a powerful advocate for a coordinated global response to problems such as climate change, poverty and social justice.
Why you should listen
During his long term of office, former UK prime minister Gordon Brown became one of the world's most experienced political leaders, with a deep understanding of the global economy based on 10 years' experience as Great Britain's Chancellor of the Exchequer. He has been a key architect of the G8's agreements on poverty and climate change, and has provided a passionate voice to encourage the developed world to aid struggling African countries. He is an advocate of global solutions for global problems -- through both the reinvention of international institution and the advancement of a global ethics.
While prime minister, Brown promoted technology as a tool for economic (and environmental) recovery. With his charge to "count the carbon and the pennies," research on electric cars and residential energy efficiency are slated to become a major part of the UK's recovery plan. He pushed for universal broadband and a general increase in spending on science. And he sought to use new communication tools like Twitter and YouTube as a means to communicate government policy.
Gordon Brown | Speaker | TED.com