TEDSummit
Marwa Al-Sabouni: How Syria's architecture laid the foundation for brutal war
Marwa Al-Sabouni: Suriye'nin mimarisi savaşa nasıl bir zemin oluşturdu?
Filmed:
Readability: 5.5
1,055,569 views
Suriye'deki savaşa ne yol açtı? Baskının, kuraklığın ve dini farklılıkların bunda payı büyük, ama Marwa Al-Sabouni bir başka sebebe değiniyor: Mimari. Son altı yıldır yerle bir edilişine şahit olduğu şehrinden, Humus'tan bizler için internet aracılığıyla konuşan Al-Sabouni, Suriye mimarisinin bir zamanların hoşgörülü ve çok kültürlü toplumunu sınıflara ve mezheplere ayrılmış tek kimlikli yerleşim bölgelerine böldüğünü ileri sürüyor. Şimdiyse ülkenin geleceği, tekrar nasıl inşa edileceğine bağlı.
Marwa Al-Sabouni - Architect
Marwa Al-Sabouni suggests that architecture played a crucial role in the slow unraveling of Syrian cities' social fabric, preparing the way for once-friendly groups to become enemies instead of neighbors. Full bio
Marwa Al-Sabouni suggests that architecture played a crucial role in the slow unraveling of Syrian cities' social fabric, preparing the way for once-friendly groups to become enemies instead of neighbors. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Bu konuşma Suriye'deki altı yıllık savaşta
tahrip edilmiş bir şehir olan Humus'ta
tahrip edilmiş bir şehir olan Humus'ta
2016 yılının Mayıs ayında internet
üzerinden kaydedilmiştir.
üzerinden kaydedilmiştir.
Merhaba. İsmim Marwa
ve bir mimarım.
ve bir mimarım.
00:19
Hi. My name is Marwa,
and I'm an architect.
and I'm an architect.
0
7893
2865
00:23
I was born and raised in Homs,
1
11167
1826
Suriye'nin iç batısında bulunan Humus'ta
00:25
a city in the central
western part of Syria,
western part of Syria,
2
13017
2718
doğup büyüdüm
00:27
and I've always lived here.
3
15759
1329
ve hep burada yaşadım.
00:29
After six years of war,
4
17905
1572
Savaşın altı yılının ardından
00:31
Homs is now a half-destroyed city.
5
19501
1928
Humus şu anda yarısı
yıkılmış bir şehir.
yıkılmış bir şehir.
00:34
My family and I were lucky;
our place is still standing.
our place is still standing.
6
22001
3127
Ailem ve ben şanslıyız,
çünkü evimiz hâlâ ayakta.
çünkü evimiz hâlâ ayakta.
00:37
Although for two years,
we were like prisoners at home.
we were like prisoners at home.
7
25152
3183
Yine de iki yıl boyunca
evde tutsak hayatı yaşadık.
evde tutsak hayatı yaşadık.
00:40
Outside there were demonstrations
and battles and bombings and snipers.
and battles and bombings and snipers.
8
28359
4689
Dışarıda gösteriler, çatışmalar, bombalı
eylemler ve keskin nişancılar vardı.
eylemler ve keskin nişancılar vardı.
00:46
My husband and I used to run
an architecture studio
an architecture studio
9
34080
3052
Eşim ve ben eski şehrin meydanında
00:49
in the old town main square.
10
37156
1642
bir mimarlık atölyesi işletiyorduk.
00:51
It's gone, as is most
of the old town itself.
of the old town itself.
11
39333
2759
Eski şehrin çoğu gibi
o da yerle bir oldu.
o da yerle bir oldu.
00:54
Half of the city's other neighborhoods
12
42685
1881
Şehrin diğer mahallelerinin yarısı
00:56
are now rubble.
13
44590
1157
şu anda harabe.
00:58
Since the ceasefire in late 2015,
14
46414
2232
2015'in sonlarında yapılan
ateşkesten bu yana,
ateşkesten bu yana,
01:00
large parts of Homs
have been more or less quiet.
have been more or less quiet.
15
48670
2915
Humus'un büyük bir kesimi
aşağı yukarı sakin.
aşağı yukarı sakin.
01:03
The economy is completely broken,
and people are still fighting.
and people are still fighting.
16
51609
3693
Ekonomi tamamen çökmüş vaziyette
ve insanlar hâlâ mücadele ediyor.
ve insanlar hâlâ mücadele ediyor.
01:07
The merchants who had stalls
in the old city market
in the old city market
17
55326
2477
Eskiden eski şehirde
dükkânı olan tüccarlar
dükkânı olan tüccarlar
01:09
now trade out of sheds on the streets.
18
57827
2445
şimdi içeride değil, sokaklarda
ticaret yapıyorlar.
ticaret yapıyorlar.
01:12
Under our apartment, there is a carpenter,
19
60296
2496
Apartmanımızın altında bir marangoz,
01:14
sweetshops, a butcher, a printing house,
workshops, among many more.
workshops, among many more.
20
62816
4546
tatlıcılar, bir kasap, bir matbaa,
bir fabrika ve daha niceleri var.
bir fabrika ve daha niceleri var.
01:20
I have started teaching part-time,
21
68251
2124
Yarı zamanlı olarak öğretmenliğe başladım
01:22
and with my husband,
who juggles several jobs,
who juggles several jobs,
22
70399
2514
ve aynı anda birçok iş
yapan eşimle beraber
yapan eşimle beraber
01:24
we've opened a small bookshop.
23
72937
1636
küçük bir kitabevi açtık.
01:26
Other people do all sorts
of jobs to get by.
of jobs to get by.
24
74938
2825
Diğer insanlar da geçinebilmek
için çeşitli işler yapıyorlar.
için çeşitli işler yapıyorlar.
01:30
When I look at my destroyed city,
of course, I ask myself:
of course, I ask myself:
25
78803
3254
Harap olmuş şehrime baktığımda
ister istemez kendime soruyorum:
ister istemez kendime soruyorum:
01:34
What has led to this senseless war?
26
82081
1927
Bu anlamsız savaşa yol açan şey neydi?
01:36
Syria was largely a place of tolerance,
27
84778
2231
Suriye büyük ölçüde bir hoşgörü ülkesi,
01:39
historically accustomed to variety,
28
87033
2040
tarihsel açıdan da çeşitliliğe alışık
01:41
accommodating a wide range
of beliefs, origins, customs,
of beliefs, origins, customs,
29
89097
3281
ve pek çok inanca, millete, geleneğe,
eşyaya ve yiyeceğe ev sahipliği
eşyaya ve yiyeceğe ev sahipliği
01:44
goods, food.
30
92402
1183
yapan bir yerdi.
01:46
How did my country --
31
94315
1165
Benim ülkem --
01:47
a country with communities
living harmoniously together
living harmoniously together
32
95504
2698
halkların uyumlu bir biçimde
birlikte yaşadığı
birlikte yaşadığı
ve fikir ayrılıklarını rahatlıkla
ele alabilen bir ülke --
ele alabilen bir ülke --
01:50
and comfortable in discussing
their differences --
their differences --
33
98226
2491
01:52
how did it degenerate into civil war,
violence, displacement
violence, displacement
34
100741
4085
nasıl iç savaşa, şiddete, göçe
ve eşi benzeri görülmemiş
ve eşi benzeri görülmemiş
01:56
and unprecedented sectarian hatred?
35
104850
2905
bir mezhep nefretine dönüştü?
02:00
There were many reasons
that had led to the war --
that had led to the war --
36
108239
2808
Bu savaşa sebep olan birçok faktör vardı:
02:03
social, political and economic.
37
111071
2085
Sosyal, siyasal ve iktisadi.
02:05
They all have played their role.
38
113743
1564
Hepsinin de payı var.
02:07
But I believe there is one key reason
that has been overlooked
that has been overlooked
39
115331
3872
Ama şuna inanıyorum ki
gözden kaçırılan ve incelenmesi gereken,
gözden kaçırılan ve incelenmesi gereken,
savaşın tekrar gerçekleşip
gerçekleşmeyeceğine
gerçekleşmeyeceğine
02:11
and which is important to analyze,
40
119227
1910
02:13
because from it will largely depend
41
121161
2326
emin olmamıza fazlasıyla bağlı olan
02:15
whether we can make sure
that this doesn't happen again.
that this doesn't happen again.
42
123511
2927
temel bir sebep var.
02:19
And that reason is architecture.
43
127372
1992
Bu sebep, mimari.
02:21
Architecture in my country
has played an important role
has played an important role
44
129818
2581
Benim ülkemde mimari,
savaşan taraflar arasında
savaşan taraflar arasında
02:24
in creating, directing and amplifying
conflict between warring factions,
conflict between warring factions,
45
132423
4020
bir anlaşmazlık yaratmada, yönetmede
ve büyütmede önemli bir role sahip,
ve büyütmede önemli bir role sahip,
02:28
and this is probably true
for other countries as well.
for other countries as well.
46
136467
2876
bu diğer ülkeler için de geçerli olabilir.
02:31
There is a sure correspondence
between the architecture of a place
between the architecture of a place
47
139750
3532
Bir yerin mimarisiyle orada yaşayan
topluluğun karakteri arasında
topluluğun karakteri arasında
02:35
and the character of the community
that has settled there.
that has settled there.
48
143306
2937
mutlak bir uyum vardır.
02:38
Architecture plays a key role
in whether a community crumbles
in whether a community crumbles
49
146711
3715
Mimari bir topluluğun dağılmasında da
birleşmesinde de
birleşmesinde de
02:42
or comes together.
50
150450
1239
söz sahibidir.
Suriye halkı birbirinden farklı
geleneklerin birlikteliği ile
geleneklerin birlikteliği ile
02:44
Syrian society has long lived
the coexistence
the coexistence
51
152060
2505
02:46
of different traditions and backgrounds.
52
154589
2356
yaşamını uzun zamandır sürdürmekte.
Suriyeliler açık ticaretin ve
sürdürülebilir toplum politikasının
sürdürülebilir toplum politikasının
02:48
Syrians have experienced
the prosperity of open trade
the prosperity of open trade
53
156969
2730
02:51
and sustainable communities.
54
159723
1752
getirdiği zenginliği de yaşadı.
02:53
They have enjoyed the true meaning
of belonging to a place,
of belonging to a place,
55
161499
3071
Bir yere ait olmanın tadını çıkardılar
02:56
and that was reflected
in their built environment,
in their built environment,
56
164594
2703
ve bu da çevre yapılanmasına,
02:59
in the mosques and churches
built back-to-back,
built back-to-back,
57
167321
2468
camilere, arka arkaya
inşa edilen kiliselere,
inşa edilen kiliselere,
iç içe geçmiş pazar yerlerine,
halka açık alanlara
halka açık alanlara
03:01
in the interwoven souks and public venues,
58
169813
2247
03:04
and the proportions and sizes based
on principles of humanity and harmony.
on principles of humanity and harmony.
59
172084
4213
insanlığın ve uyumun ilkelerine
dayalı ölçülere yansıtıldı.
dayalı ölçülere yansıtıldı.
03:08
This architecture of mixity
can still be read in the remains.
can still be read in the remains.
60
176948
3412
Bu karışımın mimarisi hâlâ
kalıntılar sayesinde gözlenebilir.
kalıntılar sayesinde gözlenebilir.
03:12
The old Islamic city in Syria
was built over a multilayered past,
was built over a multilayered past,
61
180384
3738
Suriye'deki eski İslam şehri,
kendisiyle bütünleşen ve o ruhu kucaklayan
kendisiyle bütünleşen ve o ruhu kucaklayan
çok katmanlı bir geçmiş üzerine kurulmuştu
03:16
integrating with it
and embracing its spirit.
and embracing its spirit.
62
184147
2431
03:18
So did its communities.
63
186602
1627
Halk da öyleydi.
İnsanlar kendilerine aidiyet duygusu veren
03:20
People lived and worked with each other
64
188253
1928
03:22
in a place that gave them
a sense of belonging
a sense of belonging
65
190205
2206
ve evlerindeymiş gibi
hissettiren bir yerde
hissettiren bir yerde
03:24
and made them feel at home.
66
192435
2005
hep beraber yaşadılar ve çalıştılar.
03:26
They shared a remarkably
unified existence.
unified existence.
67
194464
2300
Takdire değer, müşterek bir
hayatı paylaştılar.
hayatı paylaştılar.
03:29
But over the last century,
68
197748
1465
Ama son yüzyılda
03:31
gradually this delicate balance
of these places has been interfered with;
of these places has been interfered with;
69
199237
4501
buralara ait bu hassas denge,
Fransızlar çağ dışı olarak gördükleri
Fransızlar çağ dışı olarak gördükleri
03:35
first, by the urban planners
of the colonial period,
of the colonial period,
70
203762
2680
Suriye şehirlerini
dönüştürmeye koyulduklarında,
dönüştürmeye koyulduklarında,
03:38
when the French went
enthusiastically about,
enthusiastically about,
71
206466
2214
sömürge döneminin
şehir planlayıcıları tarafından
şehir planlayıcıları tarafından
03:40
transforming what they saw
as the un-modern Syrian cities.
as the un-modern Syrian cities.
72
208704
3258
yavaş yavaş bozuldu.
03:43
They blew up city streets
and relocated monuments.
and relocated monuments.
73
211986
2977
Şehrin sokaklarını tahrip ettiler
ve anıtları değiştirdiler.
ve anıtları değiştirdiler.
03:48
They called them improvements,
74
216255
1976
Tüm bunlara yenilik dediler
03:50
and they were the beginning
of a long, slow unraveling.
of a long, slow unraveling.
75
218255
3376
ama bunlar, uzun ve yavaş
bir yıkım sürecinin başlangıcıydı.
bir yıkım sürecinin başlangıcıydı.
03:53
The traditional urbanism
and architecture of our cities
and architecture of our cities
76
221655
2890
Şehirlerimizin geleneksel
kentleşmesi ve mimarisi
kentleşmesi ve mimarisi
03:56
assured identity and belonging
not by separation,
not by separation,
77
224569
3166
ayrılarak değil, iç içe geçerek
birliği ve aidiyeti
birliği ve aidiyeti
03:59
but by intertwining.
78
227759
1754
sağlamlaştırdı.
04:01
But over time, the ancient became
worthless, and the new, coveted.
worthless, and the new, coveted.
79
229537
3737
Fakat zaman içinde, eski şehir değerini
kaybetti ve yenisi öne çıktı.
kaybetti ve yenisi öne çıktı.
04:05
The harmony of the built environment
and social environment
and social environment
80
233641
2992
Mamur çevreyle sosyal çevrenin ahengi,
04:08
got trampled over
by elements of modernity --
by elements of modernity --
81
236657
2663
çağdaşlık unsurları tarafından
ayaklar altına alındı:
ayaklar altına alındı:
04:11
brutal, unfinished concrete blocks,
82
239344
2182
Vahşi, tamamlanmamış beton bloklar,
04:13
neglect, aesthetic devastation,
83
241550
2699
ihmal, estetik bozukluk,
04:16
divisive urbanism that zoned
communities by class, creed or affluence.
communities by class, creed or affluence.
84
244273
5141
toplumu sınıflara, mezhebe ya da
zenginliğe göre ayıran bir şehircilik.
zenginliğe göre ayıran bir şehircilik.
04:21
And the same was happening
to the community.
to the community.
85
249859
2469
Ve tüm bunlar toplumda da
meydana geliyordu.
meydana geliyordu.
04:24
As the shape of the built
environment changed,
environment changed,
86
252352
2595
Yapılı çevrenin de düzenlenmesiyle,
04:26
so the lifestyles and sense
of belonging of the communities
of belonging of the communities
87
254971
3308
halkın yaşam şekli ve aidiyet duygusu da
04:30
also started changing.
88
258303
1711
değişmeye başladı.
04:32
From a register
of togetherness, of belonging,
of togetherness, of belonging,
89
260038
2617
Mimari birliğin ve aidiyetin simgesiyken
04:34
architecture became
a way of differentiation,
a way of differentiation,
90
262679
2571
bir ayrımcılık yöntemine dönüştü
04:37
and communities started drifting apart
91
265274
2397
ve halklar önceden onları bir arada tutan
04:39
from the very fabric
that used to unite them,
that used to unite them,
92
267695
2971
yapıdan ve ortak varlıklarını temsil eden
04:42
and from the soul of the place that used
to represent their common existence.
to represent their common existence.
93
270690
4727
yerin ruhundan giderek
uzaklaşmaya başladılar.
uzaklaşmaya başladılar.
04:47
While many reasons had led
to the Syrian war,
to the Syrian war,
94
275441
2389
Suriye'deki savaşa yol açan
pek çok sebep varken,
pek çok sebep varken,
04:49
we shouldn't underestimate
the way in which,
the way in which,
95
277854
2119
insanlık dışı mimarinin de asimilasyona,
04:51
by contributing to the loss
of identity and self-respect,
of identity and self-respect,
96
279997
3849
öz saygı ve kentsel bölge kavramlarının
yok olmasına katkı sağlayarak
yok olmasına katkı sağlayarak
04:55
urban zoning and misguided,
inhumane architecture
inhumane architecture
97
283870
3377
mezhep ayrımını ve düşmanlığı
04:59
have nurtured sectarian
divisions and hatred.
divisions and hatred.
98
287271
2709
besleme şeklini azımsamamalıyız.
05:02
Over time, the united city
has morphed into a city center
has morphed into a city center
99
290416
3389
Zamanla o ahenk hâlindeki şehir,
bir çember boyunca uzanan azınlık
bir çember boyunca uzanan azınlık
05:05
with ghettos along its circumference.
100
293829
2517
mahalleleriyle bir şehir merkezine dönüştü
05:08
And in turn, the coherent communities
became distinct social groups,
became distinct social groups,
101
296782
4065
ve buna bağlı olarak da,
uyumlu toplumlar birbirine ve çevreye
uyumlu toplumlar birbirine ve çevreye
05:12
alienated from each other
and alienated from the place.
and alienated from the place.
102
300871
3276
yabancılaşarak ayrık sosyal
gruplar hâline geldi.
gruplar hâline geldi.
05:17
From my point of view,
103
305133
1358
Benim bakış açıma göre,
05:18
losing the sense of belonging to a place
104
306515
2117
bir yere dair aidiyet duygusunu kaybetmek
05:20
and a sense of sharing it
with someone else
with someone else
105
308656
2172
ve bu hissi başkalarıyla paylaşamamak
05:22
has made it a lot easier to destroy.
106
310852
2320
o bölgenin tahribatını kolaylaştırıyor.
05:25
The clear example can be seen
in the informal housing system,
in the informal housing system,
107
313196
3684
Bunun en iyi örneği, savaştan önce
nüfusun %40'ından fazlasına
nüfusun %40'ından fazlasına
05:28
which used to host, before the war,
over 40 percent of the population.
over 40 percent of the population.
108
316904
4496
ev sahipliği yapan
kaçak yapılanma planları.
kaçak yapılanma planları.
05:33
Yes, prior to the war,
almost half of the Syrian population
almost half of the Syrian population
109
321424
3810
Evet, savaştan önce
Suriye nüfusunun neredeyse yarısı
Suriye nüfusunun neredeyse yarısı
05:37
lived in slums,
110
325258
1435
gecekondu mahallelerinde
05:38
peripheral areas
without proper infrastructure,
without proper infrastructure,
111
326717
3102
ve düzgün bir altyapısı olmayan,
05:41
made of endless rows of bare block boxes
112
329843
2873
genelde dinlerine, zümrelerine,
kökenlerine ya da tamamına
kökenlerine ya da tamamına
05:44
containing people,
113
332740
1428
bağlı olarak aynı kesimden
05:46
people who mostly belonged
to the same group,
to the same group,
114
334192
2135
insanları barındıran, sayısız sırada
05:48
whether based on religion,
class, origin or all of the above.
class, origin or all of the above.
115
336351
4190
tek bloklardan oluşan
sınır bölgelerinde yaşıyordu.
sınır bölgelerinde yaşıyordu.
05:53
This ghettoized urbanism
proved to be a tangible precursor of war.
proved to be a tangible precursor of war.
116
341772
4634
Bu gettolaşan şehircilik savaşın
somut bir habercisi olarak ortaya çıktı.
somut bir habercisi olarak ortaya çıktı.
05:58
Conflict is much easier
between pre-categorized areas --
between pre-categorized areas --
117
346430
3354
Uyuşmazlıksa "diğerlerinin" yaşadığı,
önceden belirlenmiş alanlar arasında
önceden belirlenmiş alanlar arasında
06:01
where the "others" live.
118
349808
1293
çok daha sorunsuz.
06:03
The ties that used
to bind the city together --
to bind the city together --
119
351750
2533
Şehri önceden bir arada tutan,
06:06
whether they were social,
through coherent building,
through coherent building,
120
354307
2660
toplumsalsa kaynaşık binalar aracılığıyla,
iktisadiyse pazarlardaki
ticaret aracılığıyla
ticaret aracılığıyla
06:08
or economic, through trade in the souk,
121
356991
2133
06:11
or religious, through
the coexistent presence --
the coexistent presence --
122
359148
2886
ya da dini ise bir arada
yaşamakla sağlanan bağlar,
yaşamakla sağlanan bağlar,
06:14
were all lost in the misguided
and visionless modernization
and visionless modernization
123
362058
3712
yanlış yönlendirilmiş ve vizyonsuzca
gerçekleştirilmiş kentleşmeyle beraber
gerçekleştirilmiş kentleşmeyle beraber
06:17
of the built environment.
124
365794
1364
yok oldu.
Müsaadenizle bir parantez açıyorum.
06:19
Allow me an aside.
125
367782
1265
06:21
When I read about heterogeneous urbanism
in other parts of the world,
in other parts of the world,
126
369467
4183
İngiliz şehirlerindeki etnik mahallelerin
ya da Paris'in, Brüksel'in de
aralarında bulunduğu,
aralarında bulunduğu,
06:25
involving ethnic neighborhoods
in British cities
in British cities
127
373674
2472
dünyanın diğer kesimlerindeki heterojen
şehircilik hakkında bir şeyler okuduğumda,
şehircilik hakkında bir şeyler okuduğumda,
06:28
or around Paris or Brussels,
128
376170
2109
06:30
I recognize the beginning
of the kind of instability
of the kind of instability
129
378303
3594
Suriye'de feci bir şekilde şahit olduğumuz
06:33
we have witnessed
so disastrously here in Syria.
so disastrously here in Syria.
130
381921
2930
bir çeşit istikrarsızlığın
başlangıcını görüyorum.
başlangıcını görüyorum.
06:38
We have severely destroyed cities,
131
386027
2206
Humus, Halep, Dera ve daha pek çok
06:40
such as Homs, Aleppo,
Daraa and many others,
Daraa and many others,
132
388257
3181
ağır tahribata uğramış şehirlerimiz var
06:43
and almost half of the population
of the country is now displaced.
of the country is now displaced.
133
391462
3859
ve şu anda ülke nüfusunun neredeyse
yarısı göç etmiş durumda.
yarısı göç etmiş durumda.
06:47
Hopefully, the war will end,
134
395345
2148
Umuyorum ki savaş sona erecek,
06:49
and the question that,
as an architect, I have to ask, is:
as an architect, I have to ask, is:
135
397517
3494
benim bir mimar olarak
sormam gereken soruysa şu:
sormam gereken soruysa şu:
06:53
How do we rebuild?
136
401341
1452
Nasıl yeniden inşa edeceğiz?
06:55
What are the principles
that we should adopt
that we should adopt
137
403317
2636
Aynı hataları tekrarlamamak adına
06:57
in order to avoid repeating
the same mistakes?
the same mistakes?
138
405977
2758
hangi ilkeleri benimsemeliyiz?
07:01
From my point of view, the main focus
should be on creating places
should be on creating places
139
409099
3539
Bana göre, odak noktası insanların
kendilerini oraya ait hissedeceği
kendilerini oraya ait hissedeceği
07:04
that make their people feel they belong.
140
412662
2168
mekânlar yaratmak olmalı.
07:06
Architecture and planning
need to recapture
need to recapture
141
414854
2495
Mimarinin ve planlamanın
07:09
some of the traditional values
that did just that,
that did just that,
142
417373
2904
birlik ve barış koşullarını yaratan,
gösterişi değil ulaşılabilirliği
ve kolaylığı sergileyen estetik unsurlarla
ve kolaylığı sergileyen estetik unsurlarla
07:12
creating the conditions
for coexistence and peace,
for coexistence and peace,
143
420301
3231
07:15
values of beauty
that don't exhibit ostentation,
that don't exhibit ostentation,
144
423556
3268
cömertliğe ve inanca teşvik eden
07:18
but rather, approachability and ease,
145
426848
2365
ahlaki unsurları barındıran,
07:21
moral values that promote
generosity and acceptance,
generosity and acceptance,
146
429237
3507
sadece seçkin tabakaya değil
tüm insanlığa hitap eden,
tüm insanlığa hitap eden,
07:24
architecture that is for everyone
to enjoy, not just for the elite,
to enjoy, not just for the elite,
147
432768
3977
yani tıpkı eski İslam şehrinde de olduğu
gibi bir toplum olma algısını güçlendiren
gibi bir toplum olma algısını güçlendiren
07:28
just as used to be in the shadowed alleys
of the old Islamic city,
of the old Islamic city,
148
436769
3652
karma yapılardan oluşan
bazı geleneksek değerleri
bazı geleneksek değerleri
07:32
mixed designs that encourage
a sense of community.
a sense of community.
149
440445
2833
yeniden işlemesi gerekiyor.
Burada Humus'ta,
tamamen imha edilmiş
tamamen imha edilmiş
07:36
There is a neighborhood here in Homs
that's called Baba Amr
that's called Baba Amr
150
444326
3239
Baba Amr adında bir mahalle var.
07:39
that has been fully destroyed.
151
447589
1663
Hemen hemen 2 yıl önce burayı
yeniden inşa etmek adına bu tasarıyı
yeniden inşa etmek adına bu tasarıyı
07:41
Almost two years ago,
I introduced this design
I introduced this design
152
449714
2526
Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri
Programı'nın yarışmasına sundum.
Programı'nın yarışmasına sundum.
07:44
into a UN-Habitat competition
for rebuilding it.
for rebuilding it.
153
452264
2997
07:47
The idea was to create an urban fabric
inspired by a tree,
inspired by a tree,
154
455285
4338
Tasarım ise organik olarak
büyüyebilen ve yayılabilen
büyüyebilen ve yayılabilen
07:51
capable of growing
and spreading organically,
and spreading organically,
155
459647
2921
bir ağaçtan esinlenilen,
07:54
echoing the traditional bridge
hanging over the old alleys,
hanging over the old alleys,
156
462592
3222
eski sokakları birbirine bağlayan
klasik köprüleri anımsatan
klasik köprüleri anımsatan
07:57
and incorporating apartments,
private courtyards, shops,
private courtyards, shops,
157
465838
3752
ve apartmanları, özel avluları,
dükkânları, iş yerlerini,
dükkânları, iş yerlerini,
08:01
workshops, places for parking
and playing and leisure,
and playing and leisure,
158
469614
3373
otoparkları ve eğlence alanlarını,
ağaçları ve taralı alanları kapsayan
ağaçları ve taralı alanları kapsayan
08:05
trees and shaded areas.
159
473011
1583
kentsel bir yapı yaratmaktı.
08:07
It's far from perfect, obviously.
160
475625
1986
Mükemmeliyetten uzak olduğu ortada.
08:09
I drew it during the few hours
of electricity we get.
of electricity we get.
161
477635
3271
Bu planı elektriklerin geldiği
birkaç saat içinde çizmiştim.
birkaç saat içinde çizmiştim.
08:12
And there are many possible ways
to express belonging and community
to express belonging and community
162
480930
3598
Ayrıca mimari vasıtasıyla aidiyeti
ve toplumu ifade etmenin
ve toplumu ifade etmenin
08:16
through architecture.
163
484552
1151
daha pek çok yolu var.
Ama bir de Baba Amr'ın restorasyonu için
resmi proje olarak sunulan
resmi proje olarak sunulan
08:17
But compare it with the freestanding,
disconnected blocks
disconnected blocks
164
485727
3044
08:20
proposed by the official project
for rebuilding Baba Amr.
for rebuilding Baba Amr.
165
488795
3955
bağımsız ve dağınık binalara bakın.
08:24
Architecture is not the axis
around which all human life rotates,
around which all human life rotates,
166
492774
3608
Mimari, etrafında insan hayatı dönen
bir eksen değildir
bir eksen değildir
08:28
but it has the power to suggest
and even direct human activity.
and even direct human activity.
167
496406
4372
fakat beşeri faaliyetlere fikir verebilen
ve hatta onu yönlendirebilen
güce sahiptir.
güce sahiptir.
08:33
In that sense, settlement,
identity and social integration
identity and social integration
168
501231
4152
Bu açıdan yerleşim, özdeşlik
ve toplumsal bütünleşme
ve toplumsal bütünleşme
08:37
are all the producer and product
of effective urbanism.
of effective urbanism.
169
505407
3921
etkili şehirciliğin hem üreticisi
hem de ürünüdür.
hem de ürünüdür.
08:41
The coherent urbanism
of the old Islamic city
of the old Islamic city
170
509990
2956
Eski İslam şehrinin ve
birçok eski Avrupa şehrinin
birçok eski Avrupa şehrinin
08:44
and of many old European
towns, for instance,
towns, for instance,
171
512970
2896
tutarlı şehirciliği
birleşmeyi desteklerken,
birleşmeyi desteklerken,
08:47
promote integration,
172
515890
1733
sıra sıra ruhsuz konutlar
ve yüksek binalar
ve yüksek binalar
08:49
while rows of soulless housing
or tower blocks,
or tower blocks,
173
517647
3237
lüks olsalar da,
08:52
even when they are luxurious,
174
520908
1765
aslında yalnızlığı ve
08:54
tend to promote isolation and "otherness."
175
522697
2665
"ötekileşme"yi teşvik etmeye meyilli.
08:57
Even simple things
176
525958
1250
Gölgelik alanlar,
08:59
like shaded places or fruit plants
or drinking water inside the city
or drinking water inside the city
177
527232
3856
meyve ağaçları ya da şehir içindeki
bir çeşme gibi en basit şeyler dahi
bir çeşme gibi en basit şeyler dahi
09:03
can make a difference
in how people feel towards the place,
in how people feel towards the place,
178
531112
3175
insanların bir yere
bakış açısını değiştirebilir
bakış açısını değiştirebilir
09:06
and whether they consider it
a generous place that gives,
a generous place that gives,
179
534311
3189
ve o yeri verimli bir alan olarak görüp
09:09
a place that's worth keeping,
contributing to,
contributing to,
180
537524
3172
korunmasına ve oraya
katkıda bulunulmasına önem vermelerini
katkıda bulunulmasına önem vermelerini
09:12
or whether they see it
as an alienating place,
as an alienating place,
181
540720
2357
ya da nefret tohumlarıyla dolu olan
yabancı bir mekân olarak
yabancı bir mekân olarak
09:15
full of seeds of anger.
182
543101
1475
görmelerini etkileyebilir.
09:17
In order for a place to give,
its architecture should be giving, too.
its architecture should be giving, too.
183
545291
4016
Bir yerin bize bir şeyler bahşetmesi için,
o yerin mimarisi de bahşedici olmalıdır.
o yerin mimarisi de bahşedici olmalıdır.
09:22
Our built environment matters.
184
550100
2004
Yapılı çevremiz önem taşır.
09:24
The fabric of our cities is reflected
in the fabric of our souls.
in the fabric of our souls.
185
552128
3984
Şehrimizin yapısı, ruhumuza yansır.
09:28
And whether in the shape
of informal concrete slums
of informal concrete slums
186
556802
2951
İster gayri resmi beton gecekondular,
ister bozulmuş sosyal konut sistemi,
09:31
or broken social housing
187
559777
1626
09:33
or trampled old towns
188
561427
1759
ister yıkılmış eski kentler,
09:35
or forests of skyscrapers,
189
563210
1746
ister gökdelen ormanları olsun;
09:36
the contemporary urban archetypes
190
564980
2103
tüm Orta Doğu'da görülen
09:39
that have emerged
all across the Middle East
all across the Middle East
191
567107
2708
çağdaş kent mimarisi
09:41
have been one cause of the alienation
and fragmentation of our communities.
and fragmentation of our communities.
192
569839
4299
toplumumuzun birbirine yabancılaşmasının
ve dağılmasının bir sebebidir.
ve dağılmasının bir sebebidir.
09:46
We can learn from this.
193
574971
1493
Bundan ders çıkarabiliriz.
09:48
We can learn how to rebuild
in another way,
in another way,
194
576488
2853
Nasıl başka yollarla restore edeceğimizi,
09:51
how to create an architecture
that doesn't contribute only
that doesn't contribute only
195
579365
3317
nasıl insan yaşamına sadece pratik
ve ekonomik açıdan katkıda bulunmayan,
ve ekonomik açıdan katkıda bulunmayan,
09:54
to the practical and economic
aspects of people's lives,
aspects of people's lives,
196
582706
2957
aynı zamanda insanların sosyal, manevi
ve psikolojik ihtiyaçlarını da karşılayan
ve psikolojik ihtiyaçlarını da karşılayan
09:57
but also to their social, spiritual
and psychological needs.
and psychological needs.
197
585687
3919
bir mimari oluşturabileceğimizi
öğrenebiliriz.
öğrenebiliriz.
10:02
Those needs were totally overlooked
in the Syrian cities before the war.
in the Syrian cities before the war.
198
590043
3905
Bahsettiğim bu ihtiyaçlar, savaştan önceki
Suriye şehirlerinde göz ardı edilmişti.
Suriye şehirlerinde göz ardı edilmişti.
10:06
We need to create again
cities that are shared
cities that are shared
199
594575
2743
Yeniden orada ikamet eden
halklar tarafından paylaşılan
halklar tarafından paylaşılan
10:09
by the communities that inhabit them.
200
597342
2031
şehirler inşa etmemiz gerek.
10:11
If we do so, people will not feel the need
201
599777
2889
Eğer bunu gerçekleştirirsek,
10:14
to seek identities opposed
to the other identities all around,
to the other identities all around,
202
602690
3849
insanlar da kimlik arayışına
girme ihtiyacı hissetmeyecek,
girme ihtiyacı hissetmeyecek,
10:18
because they will all feel at home.
203
606563
3095
çünkü hepsi kendilerini yurdunda bilecek.
10:22
Thank you for listening.
204
610246
1388
Dinlediğiniz için teşekkürler.
ABOUT THE SPEAKER
Marwa Al-Sabouni - ArchitectMarwa Al-Sabouni suggests that architecture played a crucial role in the slow unraveling of Syrian cities' social fabric, preparing the way for once-friendly groups to become enemies instead of neighbors.
Why you should listen
Marwa Al-Sabouni was born in Homs, a city in the central-western part of the country, and has a PhD in Islamic Architecture. Despite the destruction of large parts of the city, she has remained in Homs with her husband and two children throughout the war. In her just-released book The Battle for Home (Thames & Hudson, 2016), she explores the role architecture and the built environment play in whether a community crumbles or comes together, and she offers insights on how her country (and a much-needed sense of identity) should be rebuilt so that it will not happen again.
Marwa Al-Sabouni | Speaker | TED.com