Taste3 2008
Dennis vanEngelsdorp: A plea for bees
Dennis vanEngelsdorp: Arılar için bir rica
Filmed:
Readability: 3.4
752,294 views
Arılar toplu halde ölüyorlar. Neden? Başlıca arıcılardan Dennis vanEngelsdorp bu nazik, yanlış anlaşılan yaratıkların doğadaki önemli konumunu ve yok olma sinyallerinin ardındaki gizemini anlatıyor.
Dennis vanEngelsdorp - Bee expert
Dennis vanEngelsdorp is Acting State Apiarist for Pennsylvania's Department of Agriculture, studying colony collapse disorder -- the alarming, worldwide disappearance of worker bees and Western honey bees. Full bio
Dennis vanEngelsdorp is Acting State Apiarist for Pennsylvania's Department of Agriculture, studying colony collapse disorder -- the alarming, worldwide disappearance of worker bees and Western honey bees. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
What I'd like you to do is, just really quickly,
0
0
2000
Sizden hızlıca yapmanızı istediğim şey
00:18
is just, sort of, nod to the person on your right,
1
2000
3000
başınızla sağ tarafınızdaki kişiyi selamlamanız,
00:21
and then nod to the person on your left.
2
5000
3000
ve daha sonra solunuzdaki kişiyi selamlamanız.
00:24
(Laughter)
3
8000
4000
(Gülüşmeler)
00:28
Now, chances are that over the last winter,
4
12000
4000
Şimdi, eğer siz bir arı kovanı olsaydınız geçtiğimiz kış mevsimindeki
00:32
if you had been a beehive, either you or one of the two people
5
16000
3000
şansınız şuydu, siz yada
00:35
you just nodded at would have died.
6
19000
4000
selamlaştığınız iki kişiden birisi ölmüş olmalıydı.
00:39
Now, that's an awful lot of bees.
7
23000
4000
Şimdi, bu korkunç sayıda arı yapıyor.
00:43
And this is the second year in a row we have lost over 30 percent
8
27000
4000
Kolonilerin ardarda yüzde 30'undan fazlasını kaybettiğimiz ikinci yıl,
00:47
of the colonies, or we estimate we've lost 30 percent of the colonies over the winter.
9
31000
4000
yada kışın kolonilerin yüzde 30'unu kaybettiğimizi tahmin ediyoruz
00:51
Now, that's a lot, a lot of bees, and that's really important.
10
35000
6000
Şimdi, bu çok fazla, çok fazla arı, ve bu gerçekten önemli.
00:57
And most of those losses are because of things we know.
11
41000
3000
Ve bu kayıpların çoğu bilindik şeylerden dolayı.
01:00
We know that there are these varroa mites that have introduced
12
44000
3000
Biliyoruz ki bahsedilen varroa böcekleri pek çok arı kaybına neden
01:03
and caused a lot of losses, and we also have this new phenomenon,
13
47000
3000
oldu, ve bir de yeni bir fenomenimiz var;
01:06
which I talked about last year, Colony Collapse Disorder.
14
50000
3000
geçen sene hakkında konuştuğum Koloni Yıkımı Düzensizliği.
01:09
And here we see a picture on top of a hill in Central Valley last December.
15
53000
5000
Geçen Aralık ayında Central Valley tepesinin zirvesinde çekilmiş bir fotoğraf görüyoruz.
01:14
And below, you can see all these out yards,
16
58000
2000
Ve aşağıda, Şubat ayına kadar getirilen kolonilerin olduğu sahaları
01:16
or temporary yards, where the colonies are brought in until February,
17
60000
5000
ya da geçici sahaları görebilirsiniz,
01:21
and then they're shipped out to the almonds.
18
65000
3000
ve sonra badem ağaçlarına doğru kovanlar taşınır.
01:24
And one documentary writer, who was here and looked at this two months
19
68000
3000
Burada olan ve benden sonra iki ay bunu izleyen bir belgesel yazarı,
01:27
after I was here, described this not as beehives
20
71000
3000
içinde arı kalmamış boş beyaz kutuları
01:30
but as a graveyard, with these empty white boxes with no bees left in them.
21
74000
6000
arı kovanları olarak değil mezarlık olarak tanımladı.
01:36
Now, I'm going to sum up a year's worth of work in two sentences
22
80000
4000
Şimdi bir yıllık çalışmayı iki cümleyle
01:40
to say that we have been trying to figure out
23
84000
2000
buna neyin sebep olduğunu ortaya
01:42
what the cause of this is.
24
86000
2000
çıkardığımızı söylemek için özetleyeceğim.
01:44
And what we know is that it's as if the bees have caught a flu.
25
88000
3000
Bildiğimiz şey sanki arılar gribe yakalanıyor.
01:47
And this flu has wiped through the population of bees.
26
91000
5000
Ve bu grip arı populasyonunu ortadan silip süpürüyor.
01:52
In some cases, and in fact in most cases in one year,
27
96000
4000
Bazı durumlarda hatta bir yıl içinde bir çok durumda
01:56
this flu was caused by a new virus to us,
28
100000
3000
bu gribe, bize yani tanıtılan veya bizim tarafımızdan ilk kez
01:59
or newly identified by us, called Israeli Acute Paralysis virus.
29
103000
4000
tanımlanmış olan İsrail Akut Paralizi virüsü sebep olmaktaydı.
02:03
It was called that because a guy in Israel first found it,
30
107000
2000
Bir İsrailli tarafından bulunduğu için böyle adlandırılıyor,
02:05
and he now regrets profoundly calling it that disease, because,
31
109000
4000
ve şimdi bu hastalığa bu ismi koyduğu için oldukça pişman,
02:09
of course, there's the implication.
32
113000
1000
elbette çünkü virüs sanki İsrail'e aitmiş gibi atfediliyor.
02:10
But we think this virus is pretty ubiquitous.
33
114000
3000
fakat bizce bu sıkça rastlanan bir virüs.
02:13
It's also pretty clear that the bees sometimes catch other viruses
34
117000
3000
Kesin olan; arıların diğer virüsleri veya diğer grip mikroplarını da bazen aldıkları,
02:16
or other flus, and so the question we're still struggling with,
35
120000
4000
yani hala üstünde cebelleştiğimiz
02:20
and the question that keeps us up at night,
36
124000
2000
ve bizi geceyarıları uykusuz ayakta tutan soru şu;
02:22
is why have the bees suddenly become so susceptible to this flu,
37
126000
5000
arılar bu gribe karşı neden aniden hassas hale geldiler?
02:27
and why are they so susceptible to these other diseases?
38
131000
5000
ve diğer hastalıklara karşı da neden dirençlerini kaybettiler?
02:32
And we don't have the answer to that yet,
39
136000
2000
Henüz bunların cevabını bulamadık,
02:34
and we spend a lot of time trying to figure that out.
40
138000
3000
ve bulmak için çok fazla zaman harcıyoruz.
02:37
We think perhaps it's a combination of factors.
41
141000
2000
Bir çok faktörün kombinasyonu olma ihtimali var
02:39
We know from the work of a very large and dynamic working team
42
143000
4000
geniş ve dinamik ekip çalışmasından bildiğimiz
02:43
that, you know, we're finding a lot of different pesticides
43
147000
4000
kovanların içinde bir çok farklı zirai ilaçlar bulunuyor ve
02:47
in the hive, and surprisingly, sometimes the healthiest hives
44
151000
3000
şaşırtıcı şekilde bazen en sağlıklı kovanın içinde
02:50
have the most pesticides. And so we discover all these
45
154000
3000
en fazla ilaç bulunmakta. Ve bu garip olayları
02:53
very strange things that we can't begin to understand.
46
157000
4000
anlamaya başlayamayacağımızın farkına vardık.
02:57
And so this opens up the whole idea of looking at colony health.
47
161000
5000
Bu kolonilerin sağlığına bakışın bütünsel fikrini ortaya çıkarıyor.
03:02
Now of course, if you lose a lot of colonies,
48
166000
3000
Tabi ki, eğer bir çok koloni kaybı olursa,
03:05
beekeepers can replace them very quickly.
49
169000
2000
arı yetiştiricileri onları çabucak yenileyebiliyor.
03:07
And that's why we've been able to recover from a lot of loss.
50
171000
3000
Bu da bu kadar büyük bir kaybı nasıl telafi ettiğimizi açıklıyor.
03:10
If we lost one in every three cows in the winter, you know,
51
174000
4000
Eğer kışın her üç inekten birini kaybedersek,
03:14
the National Guard would be out.
52
178000
1000
Ulusal güvenlik hemen yola çıkar.
03:15
But what beekeepers can do is, if they have one surviving colony,
53
179000
4000
Fakat arı yetiştiricilerinin yapabildiği şey, hayatta kalmış bir tek kolonileri varsa
03:19
they can split that colony in two.
54
183000
3000
bu koloniyi ikiye bölebilirler.
03:22
And then the one half that doesn't have a queen, they can buy a queen.
55
186000
3000
Sonra kraliçesi olmayan diğer yarım koloni için bir kraliçe satın alabilirler
03:25
It comes in the mail; it can come from Australia or Hawaii or Florida,
56
189000
4000
Kralice arı posta yoluyla geliyor; Avustralya'dan, Hawai'den veya Florida'dan..
03:29
and you can introduce that queen.
57
193000
2000
Ve bu kraliçeyi koloniyle tanıştırabilirsiniz.
03:31
And in fact, America was the first country
58
195000
2000
Aslında ilk posta yoluyla kraliçe arı teslimatı
03:33
that ever did mail-delivery queens and in fact,
59
197000
3000
yapılan ülke Amerika'dır. Gerçekte
03:36
it's part of the postal code that you have to deliver queens by mail
60
200000
7000
ülkede yeteri kadar arıya sahip olduğumuzdan emin olmak için posta yoluyla
03:43
in order to make sure that we have enough bees in this country.
61
207000
5000
kraliçe arıları teslim ettiğiniz posta kodunun bir kısmıdır.
03:48
If you don't just want a queen, you can buy, actually,
62
212000
2000
Eğer tek bir kraliçe istemezseniz,
03:50
a three-pound package of bees, which comes in the mail, and of course,
63
214000
4000
3 poundluk (1.36 kg) arı paketlerinden yine posta yoluyla satın alabilirsiniz,
03:54
the Postal Office is always very concerned when they get,
64
218000
3000
Posta Kurumu, bu üç poundluk paketinizi aldığında
03:57
you know, your three-pound packages of bees.
65
221000
2000
sizde anlarsınız ki, haliyle endişe duyuyor.
03:59
And you can install this in your hive and replace that dead-out.
66
223000
4000
Bunu kovanınıza yerleştirip, ölmüş olanları yenilersiniz.
04:03
So it means that beekeepers are very good at replacing dead-outs,
67
227000
4000
Bunun anlamı arı yetiştiricileri ölüleri değiştirmede oldukça iyiler,
04:07
and so they've been able to cover those losses.
68
231000
3000
dolayısıyla kayıplarını telefi edebiliyorlar.
04:10
So even though we've lost 30 percent of the colonies every year,
69
234000
3000
Her yıl kolonilerin %30'unu kaybetsek bile,
04:13
the same number of colonies have existed in the country,
70
237000
4000
koloni sayısı ülkede aynı kalmaktadır,
04:17
at about 2.4 million colonies.
71
241000
3000
yaklaşık 2.4 milyon koloni kadar.
04:20
Now, those losses are tragic on many fronts,
72
244000
4000
Bu kayıplar ön saflarda yer alanlar için oldukça trajik,
04:24
and one of those fronts is for the beekeeper.
73
248000
2000
ve arı yetiştiricileri de bunlardan birisidir.
04:26
And it's really important to talk about beekeepers first,
74
250000
3000
Ve öncelikle arı yetiştiricilerinden bahsetmek gerçekten önemli,
04:29
because beekeepers are among the most fascinating people you'll ever meet.
75
253000
3000
çünkü arı yetiştiricileri dünyada karşılaşacağınız en etkileyici insanlardır.
04:32
If this was a group of beekeepers, you would have everyone
76
256000
3000
Eğer bu bir arı yetiştiricisi grubu olsaydı, herkes birbirini tanırdı,
04:35
from the card-carrying NRA member who's, you know, live free or die,
77
259000
5000
akasında NRA üye isimliği San Francisco arka bahçe domuz besleyicilerinden tutun
04:40
to the, you know, the self-expressed quirky San Francisco
78
264000
3000
kendini garipçe "Ya özgür yaşa yada öl" şeklinde ifade eden,
04:43
backyard pig farmer.
79
267000
2000
herkesi tanırdınız...
04:45
(Laughter)
80
269000
2000
(Gülüşmeler)
04:47
And you get all of these people in the same room,
81
271000
3000
Bütün bu insanları aynı odada bulacaktınız,
04:50
and they're all engaged and they're getting along,
82
274000
4000
hepsi birbirine bağlanmış, iyi geçinen kişiler,
04:54
and they're all there because of the passion for bees.
83
278000
3000
arılara karşı tutkularından dolayı hepsi bir arada olurlar
04:57
Now, there's another part of that community
84
281000
2000
Topluluğun diğer bir kısmında da
04:59
which are the commercial beekeepers,
85
283000
1000
ticari arı yetiştiricileri var,
05:00
the ones who make their livelihood from beekeeping alone.
86
284000
3000
bunlar paralarını sadece arı yetiştiriciliğini yaparak kazanırlar
05:03
And these tend to be some of the most independent, tenacious,
87
287000
8000
Ve bu kişiler tanıyabileceğiniz en bağımsız, azimli,
05:11
intuitive, you know, inventive people you will ever meet.
88
295000
4000
öngörülerine güvenen yaratıcı insanlardır.
05:15
They're just fascinating. And they're like that all over the world.
89
299000
3000
Onlar büyüleyici insanlardır. Dünyada hepsi bir diğerine benzer.
05:18
I had the privilege of working in Haiti just for two weeks earlier this year.
90
302000
4000
Geçen sene Haiti'de iki hafta kadar çalışma fırsatım oldu.
05:22
And Haiti, if you've ever been there, is just a tragedy.
91
306000
3000
Ve Haiti, eğer oraya daha önce gittiyseniz, tam bir trajediydi.
05:25
I mean, there may be 100 explanations
92
309000
2000
Demek istediğim, Haiti'nin niçin fakir bir ulus olduğunun
05:27
for why Haiti is the impoverished nation it is,
93
311000
3000
100 tane açıklaması olabilir.
05:30
but there is no excuse to see that sort of squalor.
94
314000
3000
fakat bu sefaleti görmenin özrü gibi bir şey olamaz.
05:33
But you meet this beekeeper, and I met this beekeeper here,
95
317000
3000
Ama bu arı yetiştiricisi ile tanışıyorsunuz, ve ben bu arı yetiştiricisi ile tanıştım,
05:36
and he is one of the most knowledgeable beekeepers I've ever met.
96
320000
2000
Şu ana kadar tanıdığım en bilgili arı yetiştiricisiydi.
05:38
No formal education, but very knowledgeable.
97
322000
2000
Özel bir eğitim almamıştı ama çok bilgiliydi
05:40
We needed beeswax for a project we were working on; he was so capable,
98
324000
5000
Çalıştığımız proje için balmumuna ihtiyacımız vardı; o kadar becerikliydi ki,
05:45
he was able to render the nicest block of beeswax I have ever seen
99
329000
4000
bu meranın içinde şu ana kadar gördüğüm en hoş balmumu blokunu
05:49
from cow dung, tin cans and his veil, which he used as a screening,
100
333000
5000
gübreleri, teneke kutulari ve süzmek için
05:54
right in this meadow. And so that ingenuity is inspiring.
101
338000
4000
arıcı maskesinin tülünü kullanarak elde etmeyi başarmış. Bu yaratıcılığı ilham verici.
05:58
We also have Dave Hackenberg, who is the poster child of CCD.
102
342000
3000
Bir de CCD'nin asıl adamı Dave Heckenberg var.
06:01
He's the one who first identified this condition
103
345000
2000
Bu durumu ilk farkeden ve
06:03
and raised the alarm bells.
104
347000
2000
alarm zillerini çalan ilk kişidir.
06:05
And he has a history of these trucks,
105
349000
2000
Onun kamyonlara ait bir hikayesi var,
06:07
and he's moved these bees up and down the coast.
106
351000
3000
sahilin yukarısından aşağıya doğru kovanları taşımış.
06:10
And a lot of people talk about trucks and moving bees,
107
354000
3000
Bir çok kişi bu kamyonlar ve arıların taşınması hakkında konuşuyormuş,
06:13
and that being bad, but we've done that for thousands of years.
108
357000
3000
ve buna kötü bakılıyormuş, ama bunu binlerce yıldır yapıyoruz.
06:16
The ancient Egyptians used to move bees up and down the Nile on rafts,
109
360000
3000
Eski Mısırlılar arıları Nil nehrinin yukarısı ve aşağısına sallarla taşımışlar,
06:19
so this idea of a movable bee force is not new at all.
110
363000
6000
yani bu arıların taşınması olayı yeni bir şey değil.
06:25
And one of our real worries with Colony Collapse Disorder
111
369000
4000
Bizim burada Koloni Yıkımı Düzensizliği ile ilgili endişelerimizden biri de
06:29
is the fact that it costs so much money to replace those dead-out colonies.
112
373000
4000
ölü olan kolonilerin yenilenmesinin maliyetinin yüksek olmasıdır.
06:33
And you can do that one year in a row,
113
377000
3000
Bunu bir yıl için yapabilirsiniz,
06:36
you may be able to do it two years in a row.
114
380000
2000
ve belki ikinci yılda da yapabilme ihtimaliniz olur.
06:38
But if you're losing 50 percent to 80 percent of your colonies,
115
382000
4000
Fakat eğer arılarınızın %50 - %80'ini kaybediyorsanız,
06:42
you can't survive three years in a row. And we're really worried
116
386000
3000
3. yılın sonunda sektörde hayatta kalamazsınız. Endüstrinin bu kısmını
06:45
about losing this segment of our industry.
117
389000
4000
kaybetme konusunda gerçekten endişeliyiz.
06:49
And that's important for many fronts,
118
393000
2000
Bu bir çok yönden önemlidir,
06:51
and one of them is because of that culture that's in agriculture.
119
395000
4000
bunlardan birisi tarımsal iyileştirmedir, ziraatten bahsediyorum.
06:55
And these migratory beekeepers are the last nomads of America.
120
399000
5000
Bu göçmen arıcılar Amerika'nın son göçebeleridir.
07:00
You know, they pick up their hives;
121
404000
1000
Bilirsiniz, kovanlarını alırlar;
07:01
they move their families once or twice in a year.
122
405000
3000
senede bir ya da iki kere aileleriyle taşınırlar.
07:04
And if you look at Florida, in Dade City, Florida,
123
408000
3000
Florida dade City'e bakın
07:07
that's where all the Pennsylvania beekeepers go.
124
411000
2000
orası Pennsylvania arıcılarının gittiği yerdir
07:09
And then 20 miles down the road is Groveland,
125
413000
2000
Yolun 20 mil aşağısı Groveland'tir,
07:11
and that's where all the Wisconsin beekeepers go.
126
415000
2000
ve orası da Wisconsinli arıcıların gittiği yerdir.
07:13
And if you're ever in Central Valley in February, you go to this café
127
417000
5000
Eğer Şubat ayında Central Valley'de bulunduysanız, sabahın 10'unda
07:18
at 10 o'clock in the morning, Kathy and Kate's.
128
422000
3000
gideceğiniz kafe, Kathy and Kate's' dir.
07:21
And that's where all the beekeepers come after a night of moving bees
129
425000
3000
Burası bütün arıcıların, arıların badem ağaçlıklarına gittiğinin
07:24
into the almond groves.
130
428000
1000
ertesi akşamı toplandığı yerdir.
07:25
They all have their breakfast
131
429000
1000
Hepsi kahvaltılarını yaparlar ve
07:26
and complain about everyone right there. And it's a great experience,
132
430000
5000
hepsi oradayken birbirleri hakkında şikayetlerde bulunurlar. Harika bir deneyim,
07:31
and I really encourage you to drop in at that diner during that time,
133
435000
3000
Size bu sofraya dahil olmanızı gerçekten tavsiye ederim,
07:34
because that's quite essential American experience.
134
438000
3000
çünkü tam bir Amerikan deneyimi.
07:37
And we see these families, these nomadic families, you know,
135
441000
4000
Aileler görüyoruz, bunlar göçebe aileler,
07:41
father to son, father to son, and these guys are hurting.
136
445000
4000
babadan oğula, babadan oğula... Ve onların canı acıyor.
07:45
And they're not people who like to ask for help,
137
449000
3000
Ve onlar yardım isteyebilecek insanlar değiller,
07:48
although they are the most helpful people ever.
138
452000
2000
kendileri son derece yardımsever olsalar dahi...
07:50
If there's one guy who loses all his bees because of a truck overhaul,
139
454000
4000
Eğer bir adam bütün arılarını bir kamyon kazasında kaybettiyse,
07:54
everyone pitches in and gives 20 hives
140
458000
2000
herkes birlik olup, kaybettiklerinin yerini
07:56
to help him replace those lost colonies.
141
460000
2000
alabilmesi için ona 20 kovan verir.
07:58
And so, it's a very dynamic, and I think,
142
462000
2000
Bu yüzden, bu çok dinamik ve tarihi önemi olan gruba
08:00
historic and exciting community to be involved with.
143
464000
6000
dahil olmak bence son derece heyecan verici.
08:07
Of course, the real importance for bees is not the honey.
144
471000
3000
Tabi ki, arılar konusunda önemli olan şey bal değildir.
08:10
And although I highly encourage you, all use honey.
145
474000
2000
Ve sizi, hepinizi, bal kullanmanız için teşvik ediyor olsam dahi
08:12
I mean, it's the most ethical sweetener,
146
476000
3000
Yani demek istediğim bal en etik tatlandırıcı olsa da,
08:15
and you know, it's a dynamic and fun sweetener.
147
479000
3000
ve biliyorsunuz, dinamik ve eğlenceli bir tatlandırıcıdır,
08:18
But we estimate that about one in three bites of food we eat
148
482000
4000
Yine de hesabımıza göre, yediğimiz yiyeceklerin her üç ısırığın biri
08:22
is directly or indirectly pollinated by honeybees.
149
486000
5000
dolaylı veya dolaysız bal arıları tarafından yayılan polenlemeyle oluşmuştur.
08:27
Now, I want to just illustrate that in the fact
150
491000
2000
Şimdi durumu biraz görselleştirmek istiyorum,
08:29
that if we look at the breakfast I had yesterday morning --
151
493000
4000
Eğer dün sabah yediğim kahvaltıya bakarsak --
08:33
a little cranberry juice, some fruits, some granola,
152
497000
3000
biraz kızılcık suyu, meyveler, yulaflı sütlü granola,
08:36
I should have had whole wheat bread, I realized, but you know,
153
500000
3000
kepekli ekmek yemem gerekirdi, şimdi farkettim,
08:39
jam on my Wonderbread, and some coffee --
154
503000
4000
beyaz ekmeğimin üzerinde reçel ve biraz kahve --
08:43
and had we taken out all those ingredients,
155
507000
5000
ve bunların içinden polenleme ile gelenleri çıkardığımızda,
08:48
-- except for the almonds I wasn't going to pick out from the granola --
156
512000
2000
-- granolanın içinden çıkaramadığım bademler hariç --
08:50
if we had taken out all those ingredients
157
514000
3000
arıların dolaylı veya dolaysız yoldan polenledikleri
08:53
the bees had indirectly or directly pollinated,
158
517000
3000
içeriklerin hepsini kaldırırsak
08:56
we wouldn't have much on our plate.
159
520000
2000
tabağımıza bu kadar çok şey olmazdı.
08:58
So if we did not have bees, it's not like we would starve,
160
522000
3000
Eğer arılar olmasaydı, açlıktan ölecek değiliz,
09:01
but clearly our diet would be diminished.
161
525000
5000
ama beslenmemiz kesinlikle zayıflayacaktı.
09:06
It's said that for bees, the flower is the fountain of life,
162
530000
3000
Arılar için çiçekler onların yaşam kaynağıdır denir,
09:09
and for flowers bees are the messengers of love.
163
533000
3000
çiçekler içinse arılar onların aşk mesajcılarıdır.
09:12
And that's a really great expression, because really,
164
536000
3000
Bu gerçekten güzel bir anlatım, çünkü gerçekten,
09:15
bees are the sex workers for flowers. They are, you know --
165
539000
3000
arılar çiçekler için seks işçileridir. Onlar, bilirsiniz --
09:18
they get paid for their services.
166
542000
2000
hizmetlerinden dolayı ödüllendirilirler.
09:20
They get paid by pollen and nectar,
167
544000
2000
Erkek spermini, poleni, çiçekten çiçeğe taşırlar ve
09:22
to move that male sperm, the pollen, from flower to flower.
168
546000
4000
çiçeklerden karşılığını polen ve nektar şeklinde alırlar.
09:26
And there are flowers that are self-infertile. That means they can't --
169
550000
3000
Kendisinden kısır olan çiçekler vardır. Bu demek oluyor ki, onlar --
09:29
the pollen in their bloom can't fertilize themselves.
170
553000
4000
kendi çiçeklerinin içindeki polen kendilerini dölleyemez.
09:33
So in an apple orchard, for instance, you'll have rows of 10 apples
171
557000
3000
Bir elma bahçesinde10 sıra aynı türden elmanız var diyelim
09:36
of one variety, and then you have another apple tree
172
560000
3000
ve sonradan yeni bir tür elma ağacınız oluyorsa,
09:39
that's a different type of pollen.
173
563000
2000
bu farklı bir polen tipinin gelmesidir.
09:41
And bees are very faithful.
174
565000
1000
Arılar çok sadıktırlar.
09:42
When they're out pollinating or gathering pollen from one flower,
175
566000
4000
Tozlaştırmaya çıktıklarında ya da bir çiçekten polen topladıkları zaman,
09:46
they stay to that crop exclusively, in order to help generate.
176
570000
4000
o ürün üzerinde özellikle kalırlar, üremeye yardım etmektedirler.
09:50
And of course, they're made to carry this pollen.
177
574000
4000
Tabi ki, polenleri toplamak için de oradadırlar..
09:54
They build up a static electric charge and the pollen jumps on them
178
578000
3000
Statik elektrik oluştururlar ve polenler onların üzerine gelir
09:57
and helps spread that pollen from bloom to bloom.
179
581000
4000
ve polenlerin çiçekten çiçeğe dağılmasına yardım ederler.
10:01
However, honeybees are a minority.
180
585000
2000
Halbuki bal arıları azınlıktır.
10:03
Honeybees are not native to America; they were introduced
181
587000
3000
Bal arıları Amerika'ya özgü değiller;
10:06
with the colonialists.
182
590000
1000
kolonicilerle ülkeye girdiler.
10:07
And there are actually more species of bees
183
591000
3000
Kuşlardan ve memeli hayvanlardan daha fazla
10:10
than there are mammals and birds combined.
184
594000
2000
sayıda arı türü vardır.
10:12
In Pennsylvania alone, we have been surveying bees for 150 years,
185
596000
5000
Pennsylvania'da yalnızca 150 yıldan beri ve
10:17
and very intensely in the last three years.
186
601000
3000
son üç yıldır da yoğun bir şekilde arıları gözlemliyoruz,
10:20
We have identified over 400 species of bees in Pennsylvania.
187
604000
5000
Pennsylvania'da 400'ün üzerinde arı türü tanımladık.
10:25
Thirty-two species have not been identified or found in the state since 1950.
188
609000
6000
32 tür 1950 yılından beri bulunmamış ya da tanımlanmamıştı.
10:31
Now, that could be because we haven't been sampling right,
189
615000
3000
Şimdi, bu doğru örnekleme yapamadığımızdan olabilir.
10:34
but it does, I think, suggest that something's wrong
190
618000
2000
fakat bu, polen yayıcı gücünde bir şeylerin
10:36
with the pollinator force. And these bees are fascinating.
191
620000
3000
ters gittiğini gösteriyor. Ve bu arılar şaşırtıcı.
10:39
We have bumblebees on the top.
192
623000
2000
En üstte yaban arıları var.
10:41
And bumblebees are what we call eusocial: they're not truly social,
193
625000
3000
yaban arılarına eu-sosyal diyoruz: onlar gerçekte sosyal değiller,
10:44
because only the queen is, over winter.
194
628000
3000
çünkü yalnızca kraliçe kışı geçiriyor.
10:47
We also have the sweat bees, and these are little gems flying around.
195
631000
3000
Ayrıca ter-arılarımız var, bunlar etrafta uçuşan küçük organizmalar.
10:50
They're like tiny little flies and they fly around.
196
634000
3000
Onlar küçük sinekler gibi çevrenizde uçan canlılar.
10:53
And then you have another type of bee, which we call kleptoparasites,
197
637000
4000
Ve bir diğer tür arımız da, onlara katil ya da kötü niyetlinin
10:57
which is a very fancy way of saying, bad-minded, murdering --
198
641000
8000
daha şık söylenişiyle kleptoparatizler (besin çalan) diyoruz.
11:05
what's the word I'm looking for? Murdering --
199
649000
3000
Aradığım kelime neydi? Katil -- katil --
11:08
Audience: Bee?
200
652000
1000
İzleyiciler: Arı?
11:09
Dennis vanEngelsdorp: Bee. Okay, thanks.
201
653000
1000
Dennis vanEngelsdorp: Arı. Tamam, sağolun.
11:10
(Laughter)
202
654000
2000
(Gülüşmeler)
11:12
What these bees do is, they sit there. These solitary bees,
203
656000
7000
Bu arıların yaptığı şey orada oturmak. Bu yalnız arılar,
11:19
they drill a hole in the ground or drill a hole in a branch,
204
663000
3000
yerin altına yada bir ağaç dalına bir delik açarlar.
11:22
and they collect pollen and make it into a ball,
205
666000
2000
ve polenleri toplayıp ve top haline getirirler,
11:24
and they lay an egg on it.
206
668000
2000
ve üzerine yumurta bırakırlar
11:26
Well, these bees hang out at that hole,
207
670000
1000
Bu arılar bu delikte kalırlar,
11:27
and they wait for that mother to fly away, they go in, eat the egg,
208
671000
4000
anne arının uçup gitmesini beklerler, sonra içeri girip, yumurtaları yerler,
11:31
and lay their own egg there. So they don't do any work.
209
675000
3000
ve kendi yumurtalarını oraya bırakırlar. Yani hiç bir iş yapmazlar.
11:34
And so, in fact, if you know you have these kleptoparasitic bees,
210
678000
5000
Ve gerçekte, eğer kleptroparasitik arılara sahipseniz,
11:39
you know that your environment is healthy,
211
683000
2000
bilin ki çevreniz sağlıklı,
11:41
because they're top-of-the-food-chain bees.
212
685000
3000
çünkü onlar besin zincirinin en üstündeler.
11:44
And in fact, there is now a red list of pollinators
213
688000
4000
Aslında, endişelendiğimiz ortadan kaybolan polen yayıcılarının
11:48
that we're worried have disappeared, and on top of that list
214
692000
4000
bir kırmızı listesi var, ve bunlar da listenin en üstünde olanlar
11:52
are a lot of these kleptoparasites, but also these bumblebees.
215
696000
3000
bir çoğu kleptroparazitler, ve aynı zamanda yaban arıları.
11:55
And in fact, if you guys live on the West Coast,
216
699000
2000
Aslında, batı sahilinde yaşıyorsanız,
11:57
go to these websites here, and they're really looking for people
217
701000
3000
oradaki web sayfalarına girin, ve bu yaban arılarını arıyan insanları
12:00
to look for some of these bumblebees, because we think
218
704000
3000
göreceksiniz, çünkü bizce bazısının soyu tükendi.
12:03
some have gone extinct. Or some, the population has declined.
219
707000
4000
Ya da populasyonu azaldı.
12:07
And so it's not just honeybees that are in trouble,
220
711000
3000
Tehlikede olan sadece bal arıları değil,
12:10
but we don't understand these native pollinators
221
714000
3000
fakat bu yerel polen yayıcıları veya topluluğun
12:13
or all those other parts of our community.
222
717000
3000
diğer kısımlarının tehlike altında olmasını anlayamıyoruz.
12:16
And of course, bees are not the only important factor here.
223
720000
4000
Tabi ki, burada önemli faktör sadece arılar değil.
12:20
There are other animals that pollinate, like bats,
224
724000
2000
Polen yayan diğer hayvanlarda var, yarasalar gibi,
12:22
and bats are in trouble too.
225
726000
2000
yarasalar da tehlikede.
12:24
And I'm glad I'm a bee man and not a bat man,
226
728000
2000
Şükür ki, bir arı adamım, yarasa adam değilim,
12:26
because there's no money to research the bat problems.
227
730000
4000
çünkü yarasaların problemlerini araştıracak para yok.
12:30
And bats are dying at an extraordinary rate.
228
734000
3000
ve yarasalar görülmemiş bir hızla ölüyorlar.
12:33
White-nose syndrome has wiped out populations of bats.
229
737000
3000
Beyaz burun sendromu yarasa nüfusunu yok etti.
12:36
If there's a cave in New York that had 15,000 bats in it,
230
740000
5000
Eğer New York'ta içinde 15,000 yarasa bulunan bir mağara varsa,
12:41
and there are 1,000 left. That's like San Francisco
231
745000
4000
1000 tanesi kalır. Bu San Francisco'nun, üç yıl içinde
12:45
becoming the population of half of this county in three years.
232
749000
5000
ülkenin yarı nüfusuna sahip olması gibi.
12:50
And so that's incredible. And there's no money to do that.
233
754000
2000
Bu inanılmaz. Bunu araştırmak için hiç para yok.
12:52
But I'm glad to say that I think we know the cause
234
756000
2000
Rahatlıkla diyebilirim ki, bu tip durumların sebebini biliyoruz,
12:54
of all these conditions, and that cause is NDD:
235
758000
4000
Bütün bu durumların sebebi, NDD:
12:58
Nature Deficit Disorder.
236
762000
2000
NDD; Doğa Yetersizliği Bozukluğu
13:00
And that is that I think that what we have in our society is,
237
764000
4000
Bence toplumumuzda şu an sahip olduğumuz şey,
13:04
we forgot our connection with nature.
238
768000
2000
doğa ile olan iletişimimizi kaybetmemizdir.
13:06
And I think if we reconnect to nature,
239
770000
3000
Ve eğer tekrar iletişim sağlayabilirsek,
13:09
we'll be able to have the resources and that interest
240
773000
3000
kaynaklara ulaşabileceğiz ve bu ilgi
13:12
to solve these problems.
241
776000
2000
bu sorunları çözecektir.
13:14
And I think that there is an easy cure for NDD.
242
778000
3000
Bence NDD için basit bir ilaç var.
13:17
And that is, make meadows and not lawns.
243
781000
4000
Bu da, çim alanlar değil, otlak alanlar yaratmak.
13:21
And I think we have lost our connection,
244
785000
2000
Bence biz iletişimimizi kaybettik,
13:23
and this is a wonderful way of reconnecting to our environment.
245
787000
4000
ve bu çevremizle yeniden iletişim kurmak için harika bir yol.
13:27
I've had the privilege of living by a meadow
246
791000
2000
Bir süredir çayırların yakınında yaşama ayrıcalığına
13:29
for the last little while, and it is terribly engaging.
247
793000
4000
sahiptim, ve bu son derece çekici.
13:33
And if we look at the history of lawns, it's actually rather tragic.
248
797000
5000
Çimenlerin tarihine bakarsak, durum gerçekten trajik.
13:38
It used to be, two, three hundred years ago,
249
802000
2000
Bir çimenlik 200 300 yıl kadar önce
13:40
that a lawn was a symbol of prestige,
250
804000
2000
prestij sembolü olarak kabul ediliyordu,
13:42
and so it was only the very rich that could keep these green
251
806000
3000
ve bu yüzden de, çok zenginler bu yeşilliği sahipti
13:45
actually, deserts: they're totally sterile.
252
809000
3000
aslında çoraklar, tamamen verimsizler.
13:48
Americans spent, in 2001 -- 11 percent of all pesticide use was done on lawns.
253
812000
5000
Amerikalılar 2001'yılında böcek ilaçlarının %11'ini çimlerde kullandılar.
13:53
Five percent of our greenhouse gases are produced by mowing our lawns.
254
817000
6000
Sera gazlarının yüzde 5'i bu çimenlerin biçilmesi ile oluşuyor.
13:59
And so it's incredible the amount of resources we've spent
255
823000
3000
Biosistemimiz için faydası olmayan bu çimlerimizi tutarak
14:02
keeping our lawns, which are these useless biosystems.
256
826000
4000
inanılmaz miktarda kaynak harcamışız.
14:06
And so we need to rethink this idea.
257
830000
3000
Bu fikri tekrar düşünmemiz lazım.
14:09
In fact, you know, the White House
258
833000
2000
Aslında, bilirsiniz, Beyaz Saray'da
14:11
used to have sheep in front in order to help fund
259
835000
2000
1.dünya savaşı sırasında bütçeye yardım etmek için
14:13
the war effort in World War I, which probably is not a bad idea;
260
837000
3000
kuzu yetiştiriyorlardı, muhtemelen kötü bir fikir değildi;
14:16
it wouldn't be a bad idea.
261
840000
1000
Kötü bir fikir olamazdı da.
14:17
I want to say this not because I'm opposed completely to mowing lawns.
262
841000
3000
Bunu çimlerin biçilmesine karşı olduğum için söylemiyorum
14:20
I think that there is perhaps some advantage to keeping lawns
263
844000
4000
Çimleri tutmanın belli bazı avantajları da olabilir
14:24
at a limited scale, and I think we're encouraged to do that.
264
848000
4000
ve bence bunu yapmak için cesaretlendiriliyoruz.
14:28
But I also want to reinforce some of the ideas we've heard here,
265
852000
2000
Burada duyduğumuz bazı fikirleri de destekliyorum,
14:30
because having a meadow or living by a meadow is transformational.
266
854000
5000
çünkü otlak sahibi olmak ya da yanında yaşamak sizi farklılaştırır.
14:35
That it is amazing that connection we can have with what's there.
267
859000
4000
Orada olanlarla kurulan iletişim, bağlantı, harika bir şey...
14:39
These milkweed plants have grown up in my meadow
268
863000
2000
Bu İpekotları benim otlağımda son 4 yılda büyüdüler.
14:41
over the last four years. Add to watch the different plants,
269
865000
4000
Bunları ve diğer bitkileri seyretmek ve o çiçeklere gelen böcekleri
14:45
or insects, that come to these flowers, to watch that --
270
869000
4000
izlemeyi de ekleyin. Bunu izlemek --
14:49
and we've heard about, you know, this relationship you can have with wine,
271
873000
3000
ve şarapla olan ilişkiyi duymuşsunuzdur sanki şarapla
14:52
this companion you can have as it matures
272
876000
3000
samimiyetiniz şarap olgunlaştıkça artar.
14:55
and as it has these different fragrances.
273
879000
2000
Ama bu farklı kokulara da sahiptir.
14:57
And this is a companion,
274
881000
2000
Bu arkadaşlığınız ve
14:59
and this is a relationship that never dries up.
275
883000
3000
bu ilişkiniz asla kuruyup sona da ermeyez.
15:02
You never run out of that companion as you drink this wine, too.
276
886000
4000
Bu arkadaşınızı yanında şarap içerek de tüketemezsiniz.
15:06
And I encourage you to look at that.
277
890000
3000
Şuna bir bakmanınızı öneriyorum,
15:09
Now, not all of us have meadows,
278
893000
2000
Şimdi, hepimiz otlaklara sahip değiliz,
15:11
or lawns that we can convert, and so you can always, of course,
279
895000
3000
ya da dönüştürebileceğimiz çimenliklere, ama her zaman,
15:14
grow a meadow in a pot.
280
898000
2000
bir saksının içinde otlak yetiştirebiliriniz.
15:16
Bees apparently, can be the gateway to, you know, other things.
281
900000
3000
Arılar, bildiğiniz gibi başka şeylere de açılan kapı olabilirler.
15:19
So I'm not saying that you should plant a meadow of pot,
282
903000
4000
Size bir saksının içine bir otlak dikmenizi söylemiyorum,
15:23
but a pot in a meadow.
283
907000
3000
fakat otlakta bir saksıdan bahsediyorum.
15:26
But you can also have this great community of city
284
910000
3000
Fakat aynı zamanda şehrin ve arıcıların bu harika topluluğuna
15:29
or building-top beekeepers, these beekeepers that live --
285
913000
3000
sahip olabilirsiniz, bu arıcılar bina çatısı arıcıları --
15:32
This is in Paris where these beekeepers live.
286
916000
3000
Burası Paris, arıcıların yaşadığı yer.
15:35
And everyone should open a beehive,
287
919000
2000
Ve herkes bir arı kovanı açmalı,
15:37
because it is the most amazing, incredible thing.
288
921000
3000
çünkü bu muhteşem ve inanılmaz bir şey.
15:40
And if we want to cure ourselves of NDD, or Nature Deficit Disorder,
289
924000
3000
Ve eğer Doğa Eksikliği Bozukluğunu tedavi etmek istiyorsak,
15:43
I think this is a great way of doing it.
290
927000
2000
Bence bu, bunu yapmanın harika bir yolu.
15:45
Get a beehive and grow a meadow,
291
929000
2000
Bir arı kovanı bulun ve bir otlak geliştirin,
15:47
and watch that life come back into your life.
292
931000
3000
ve sizin hayatınıza geri dönen o hayatı izleyin.
15:50
And so with that, I think that what we can do, if we do this,
293
934000
4000
Ve bu noktada, bence bunu yapabiliriz, eğer bunu yaparsak,
15:54
we can make sure that our future -- our more perfect future --
294
938000
3000
geleceğimiz, -daha mükemmel olacak olan geleceğimiz
15:57
includes beekeepers and it includes bees and it includes those meadows.
295
941000
5000
arıcıları da içerecektir, ve bu arıları içerir ve bu da otlakları içerecektir.
16:02
And that journey -- that journey of transformation that occurs
296
946000
3000
Ve bu yolculuk -- otlaklarınızı yetiştirdikçe
16:05
as you grow your meadow and as you keep your bees
297
949000
3000
ve arılarınızı tuttukça veya bu arıları izledikçe
16:08
or you watch those native bees there -- is an extremely exciting one.
298
952000
4000
gerçekleşecek bu dönüşüm yolculuğu çok heyacanlı bir şey.
16:12
And I hope that you experience it
299
956000
1000
ve umuyorum ki bunu deneyimlersiniz,
16:13
and I hope you tell me about it one day.
300
957000
3000
ve umarım bir gün bana bunu anlatırsınız.
16:16
So thank you very much for being here.
Thank you very much.
Thank you very much.
301
960000
2000
Burada olduğunuz için çok teşekkür ederim. Çok teşekkür ederim.
ABOUT THE SPEAKER
Dennis vanEngelsdorp - Bee expertDennis vanEngelsdorp is Acting State Apiarist for Pennsylvania's Department of Agriculture, studying colony collapse disorder -- the alarming, worldwide disappearance of worker bees and Western honey bees.
Why you should listen
"Imagine if one of every three cows died. The National Guard would be out." It's a grim premise, but a favorite of Dennis vanEngelsdorp, who in 2008 watched the same percentage of bees vanish in North America. A leading apiarist, vanEngelsdorp knows the disturbing consequences of the bee die-off. Colony collapse disorder (its official name) is complex and mysterious, driven by pesticides, toxins and disease, and threatens not only the existence of the insect but also the food they pollinate -- a third of what we eat.
But vanEngelsdorp is not a pessimist, however worrisome the situation. Since finding his love for bees in an undergraduate beekeeping course, he's steadily chewed through new degree programs, becoming an outspoken bee crusader, generating global buzz -- sorry -- for the fascinating critters: their workers' dance, their convenient chronic case of static cling ...
To fight recent losses, he's now advocating urban beekeeping and honeymaking (sadly, illegal in some cities), drive-by-night repopulation programs, and emergency queen bee delivery by express mail (legal -- really).
Dennis vanEngelsdorp | Speaker | TED.com