TEDxMontreal
Alexis Charpentier: How record collectors find lost music and preserve our cultural heritage
Alexis Charpentier: Kayıt koleksiyonerleri kayıp müzikleri ortaya çıkararak kültürel mirasımızı nasıl koruyorlar
Filmed:
Readability: 4
971,293 views
Kuşaklar boyunca, kayıt koleksiyonerleri, müzikal ve kültürel mirası, gözden kaçmış sanatçıların yarattığı gizli kalmış eserleri gün yüzüne çıkararak koruma konusunda hayati bir rol almıştır. Alexis Charpentier kayıtlara olan aşkını ve koleksiyonerlerin nasıl unutulmuş bir müziğe, ona ulaşarak, ikinci bir şans verilebileceğini paylaşıyor. Bu keyifli ve tazeleyici konuşmayla kayıt kazıcılarının kültürü hakkında daha fazla şey öğrenin ve kim bilir belki siz de yeni bir hobi sahibi olursunuz.
Alexis Charpentier - Record digger, DJ, music entrepreneur
Alexis Charpentier (aka Lexis from Music Is My Sanctuary) believes record collectors, music curators and DJs serve a crucial role as cultural preservationists and alternative voices to mainstream music platforms. Full bio
Alexis Charpentier (aka Lexis from Music Is My Sanctuary) believes record collectors, music curators and DJs serve a crucial role as cultural preservationists and alternative voices to mainstream music platforms. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I became obsessed with records
when I was about 12 years old.
when I was about 12 years old.
0
840
2920
Yaklaşık 12 yaşımdayken kasetlere karşı
bir saplantı başladı bende.
bir saplantı başladı bende.
00:16
My parents used to give me money to eat
1
4400
2176
Ailem çoğu zaman yiyecek bir şeyler
00:18
and on most days, instead of eating,
2
6600
1736
almam için para verirdi bana.
00:20
I would save it and buy myself
a record at the end of the week.
a record at the end of the week.
3
8360
3376
Bu parayı biriktirir ve hafta sonları
kendime bir kaset daha alırdım.
kendime bir kaset daha alırdım.
00:23
Here I am with a gigantic Walkman
that's about half my leg --
that's about half my leg --
4
11760
3056
İşte, bacağımın yarısı kadar
büyüklükte bir Walkman ile ben.
büyüklükte bir Walkman ile ben.
00:26
(Laughter)
5
14840
1856
(Gülüşmeler)
00:28
It actually looks more like a VCR.
6
16720
1856
Daha çok VCR'a benziyor.
00:30
(Laughter)
7
18600
1856
(Gülüşmeler)
00:32
So when I was a teenager,
8
20480
1256
Dolayısıyla gençliğimde,
00:33
the obsession of buying cassettes,
vinyls and CDs just kept growing.
vinyls and CDs just kept growing.
9
21760
3976
kaset, plak ve CD alma takıntım
giderek büyüdü.
giderek büyüdü.
00:37
I was even working
in a record store for many years
in a record store for many years
10
25760
2976
Çok uzun yıllar bir müzik dükkanında
bile çalıştım,
bile çalıştım,
00:40
and only ever got paid in records.
11
28760
1840
maaşı kaset olarak kabul ediyordum.
00:43
One day I realized
that I had thousands of records more
that I had thousands of records more
12
31680
2776
Bir gün, bütün hayatım boyunca
dinleyebileceğimden
dinleyebileceğimden
00:46
than I could even listen to in my life.
13
34480
2576
binlerce kat fazla kaydım
olduğunu fark ettim.
olduğunu fark ettim.
00:49
I became what many of us are:
14
37080
1976
Pek çoğumuzun olduğu şeye dönüşmüştüm
00:51
record junkies --
15
39080
1776
kayıt bağımlısına --
00:52
or record diggers,
as we like to call ourselves.
as we like to call ourselves.
16
40880
2800
ya da çağrılmayı sevdiğimiz
şekliyle; bir kayıt avcısına.
şekliyle; bir kayıt avcısına.
00:56
Record digging, as the name suggests,
17
44480
2056
Kayıt avcılığı, adından
anlaşıldığı üzere,
anlaşıldığı üzere,
00:58
means getting your hands dirty.
18
46560
2136
elinizi kirlettiğiniz anlamına geliyor.
01:00
It means spending hours
rummaging through warehouses,
rummaging through warehouses,
19
48720
3536
Saatlerinizi, bodrumlarda,
kilise dehlizlerinde,
kilise dehlizlerinde,
01:04
church basements,
20
52280
1256
garaj satışlarında,
01:05
yard sales, record stores --
21
53560
2256
müzik dükkanlarında,
yıllarca unuttuğumuz
yıllarca unuttuğumuz
01:07
all to find records that have been
forgotten for decades.
forgotten for decades.
22
55840
3496
kayıtları bulduğumuz yerlerde,
harcadığımız anlamına geliyor.
harcadığımız anlamına geliyor.
01:11
Records that have become cultural waste.
23
59360
2120
Kayıtlar kültürel bir israf olmaya başladı
01:14
The earliest record collectors
from about the '30s to the 1960s
from about the '30s to the 1960s
24
62280
4216
'30'lardan 1960'lara kadar olan
kayıt koleksiyonerleri
kayıt koleksiyonerleri
01:18
found and preserved
so many important records
so many important records
25
66520
2816
birçok önemli kaydı buldu
ve muhafaza etti
ve muhafaza etti
01:21
that would have been lost forever.
26
69360
1680
-- ki bunlar sonsuza dek
kaybolabilirdi.--
kaybolabilirdi.--
01:24
In those days, most
cultural and public institutions
cultural and public institutions
27
72280
2936
O günlerde, çoğu kültür
ve halk merkezi
ve halk merkezi
01:27
didn't really care
to preserve these treasures.
to preserve these treasures.
28
75240
2216
bu hazineleri korumayı pek de
önemsemiyordu.
önemsemiyordu.
01:29
In many cases, they were just
throwing them into the garbage.
throwing them into the garbage.
29
77480
2880
Pek çok durumda, bu değerli şeyleri
öylece çöpe atıyorlardı.
öylece çöpe atıyorlardı.
01:33
Record digging is a lifestyle.
30
81680
1936
Kayıt avcılığı bir yaşam tarzıdır.
01:35
We're absolutely obsessed
with obscure records,
with obscure records,
31
83640
3416
Gerçekten de, kayıtların pahalı olanlarını
ucuz olanlarını,
ucuz olanlarını,
01:39
expensive records, dollar-bin records,
32
87080
2176
sanatsal çılgınlıkta olanları,
01:41
crazy artwork,
33
89280
1296
ötekileştirilmişleri,
01:42
sub-subgenres.
34
90600
1360
en küçük detaylarına kadar
01:44
And all of the tiniest details
that go with each release.
that go with each release.
35
92680
3776
saklama ve koruma konusunda
saplantılıyız.
saplantılıyız.
01:48
When the media talks
about the vinyl revival
about the vinyl revival
36
96480
2096
Son birkaç yıldır, medya
ne zaman plakların
ne zaman plakların
01:50
that's been happening
these last few years,
these last few years,
37
98600
2056
yeniden doğuşunu konuşsa,
01:52
they often forget
to mention this community
to mention this community
38
100680
2896
plakları saklayarak
01:55
that's been keeping the vinyl
and the tradition and the culture alive
and the tradition and the culture alive
39
103600
4736
bu kültürü ve geleneği yaşatan
topluluktan
topluluktan
02:00
for these last 30 years.
40
108360
1600
bahsetmeyi unutuyor.
02:02
It's a very close-knit
but competitive society, a little bit,
but competitive society, a little bit,
41
110800
3336
Bu, birbirine bağlı ancak
birazcık yarışmacı ruhlu bir topluluk.
birazcık yarışmacı ruhlu bir topluluk.
02:06
because when you're hunting
for extremely rare records,
for extremely rare records,
42
114160
3056
Çünkü çok nadir bulunan
kayıtları avlarken,
kayıtları avlarken,
02:09
if you miss your opportunity,
43
117240
1416
eğer fırsatı kaçırırsanız,
02:10
you might not see that record
ever in your life.
ever in your life.
44
118680
2240
o kaydı hayatınız boyunca
bir daha göremeyebilirsiniz.
bir daha göremeyebilirsiniz.
02:14
But I guess the only person in here
truly impressed by record collectors
truly impressed by record collectors
45
122040
4776
Ancak böyle bir durumda bir kayıt
avcısının etkilendiği tek kişi
avcısının etkilendiği tek kişi
02:18
is another record collector.
46
126840
1520
yine bir başka kayıt avcısıdır.
02:21
To the outside world,
47
129680
1256
Dışarıdan bakıldığında
02:22
we seem like a very weird,
oddball group of individuals.
oddball group of individuals.
48
130960
4056
oldukça garip, ucube tipler olarak
görülüyoruz.
görülüyoruz.
02:27
And --
49
135040
1216
Ve --
02:28
(Laughter)
50
136280
1416
(Gülüşmeler)
02:29
And they're mostly right.
51
137720
1216
Ve çoğunlukla haklılar.
02:30
All the record collectors I know
are obsessive maniacs.
are obsessive maniacs.
52
138960
2656
Pek çok kayıt avcısı arasında
saplantılı tipler olduğunu biliyorum.
saplantılı tipler olduğunu biliyorum.
02:33
We know we're all crazy in some way.
53
141640
2040
Bazı açılardan deli olduğumuzu
söyleyebilirim.
söyleyebilirim.
02:36
But I think we should be viewed
a little bit more like this.
a little bit more like this.
54
144320
2936
Fakat bence daha çok bunun gibi
görülmeliyiz.
görülmeliyiz.
02:39
(Laughter)
55
147280
1016
(Gülüşmeler)
02:40
We're music archaeologists.
56
148320
1336
Bizler müzik arkeolojistleriyiz.
02:41
We're hunting down the lost artifact.
57
149680
2200
Kayıp eserlerin peşindeyiz.
02:44
We all have a list of records that we
would do anything to get our hands on,
would do anything to get our hands on,
58
152320
3616
Elde edebilmek için her şeyi
yapabileceğimiz, yıllarımızı peşinde
yapabileceğimiz, yıllarımızı peşinde
02:47
that we've been chasing for years,
59
155960
1656
harcadığımız bir kayıt listemiz var
02:49
and we actually call this list
our "holy grails."
our "holy grails."
60
157640
2320
ve biz buna "kutsal kase" diyoruz.
02:53
When you're digging for records,
61
161200
1616
Bir kaydın peşine düştüğünüzde,
02:54
you're surrounded by music you don't know.
62
162840
2136
etrafınız bilmediğiniz müziklerle
kuşatılıyor.
kuşatılıyor.
02:57
You're surrounded by mystery
and by all these dreams --
and by all these dreams --
63
165000
3296
Gizem, bütün bu hayaller
ve insanların bir zamanlar inandığı
ve insanların bir zamanlar inandığı
03:00
records that people once believed in.
64
168320
1960
bu kayıtlar tarafından çevreleniyorsunuz.
03:03
Imagine the thousands of artists
who were destined to be legends
who were destined to be legends
65
171200
3536
Düşünsenize kaderinde efsane olmak
olan binlerce star vardı
olan binlerce star vardı
03:06
but for various reasons,
were just overlooked.
were just overlooked.
66
174760
3616
ve çeşitli sebeplerle
kaybolup gittiler.
kaybolup gittiler.
03:10
Many of these records
only exist in a handful of copies,
only exist in a handful of copies,
67
178400
3216
Bu kayıtların pek çoğunun
yalnızca bir avuç kopyası var
yalnızca bir avuç kopyası var
03:13
and some have never even been found,
68
181640
2256
ve bazılar hiç bulunamadı,
03:15
never been heard.
69
183920
1216
duyulmadı.
03:17
They're literally endangered species.
70
185160
2080
Resmen nesli tükenmekte olan bir tür.
03:20
I'll tell you a story
71
188480
1256
Size bir hikâye anlatacağım,
03:21
that for me sort of sums up
the value of the work of record diggers.
the value of the work of record diggers.
72
189760
4936
bu bir şekilde, benim için kayıt
avcılığının değerini ortaya koyuyor.
avcılığının değerini ortaya koyuyor.
03:26
The story of a brilliant
Montreal musician and composer.
Montreal musician and composer.
73
194720
3040
Montreal müzisyeni ve bestekârının
başarısıyla ilgili bir hikâye.
başarısıyla ilgili bir hikâye.
03:31
Henri-Pierre Noël
was born and raised in Haiti,
was born and raised in Haiti,
74
199600
2936
Henri-Pierre Noël, Haiti'de
doğdu ve büyüdü
doğdu ve büyüdü
03:34
but he lived briefly
in the US and in Belgium.
in the US and in Belgium.
75
202560
2520
ancak kısa bir süre
ABD ve Belçika'da yaşadı.
ABD ve Belçika'da yaşadı.
03:37
He passed through Montreal
what was supposed to be for two weeks,
what was supposed to be for two weeks,
76
205760
3096
Montreal'de iki hafta kadar geçirmeyi
planlarken,
planlarken,
03:40
but he ended up
staying for the next 40 years.
staying for the next 40 years.
77
208880
2176
hayatının kırk yılını burada geçirdi.
03:43
When he was young,
he learned to play piano
he learned to play piano
78
211080
2056
Gençlik dönemlerinde piyano
çalmayı öğrendi
çalmayı öğrendi
03:45
and developed a very particular way
of playing his instrument:
of playing his instrument:
79
213160
2936
ve bir şekilde enstrümanı çalma
yeteneğini güçlendirdi:
yeteneğini güçlendirdi:
03:48
very fast and almost like a percussion.
80
216120
1880
çok hızlı neredeyse perküsyon gibi.
03:50
His style was a mix
of his Haitian influences and folklore
of his Haitian influences and folklore
81
218960
4096
Haiti ve Amerikan folklorik etkileri
altında büyüyen ve gelişen
altında büyüyen ve gelişen
03:55
mixed with the American influences
that he grew up hearing.
that he grew up hearing.
82
223080
3536
karma bir tarzı vardı.
03:58
So he created a mix
of compas mixed with funk and jazz.
of compas mixed with funk and jazz.
83
226640
4160
Funk ve jazz karışımı
karma bir ritm yarattı.
karma bir ritm yarattı.
04:03
As a young man,
84
231800
1216
Henüz genç bir adamken,
04:05
he played and toured with live bands
in the US and in Europe,
in the US and in Europe,
85
233040
2896
ABD'de ve Avrupa'da gruplarla
turnelere gitti ve çaldı,
turnelere gitti ve çaldı,
04:07
but had never recorded an album
or a song before moving to Canada.
or a song before moving to Canada.
86
235960
3360
fakat Kanada'ya gidene dek ne bir albüm
ne bir şarkı kaydetti.
ne bir şarkı kaydetti.
04:12
It was in Montreal in 1979
87
240200
2456
Montreal'de, 1979'da "Piyano"
04:14
that he released
his first album called, "Piano."
his first album called, "Piano."
88
242680
2616
adındaki ilk albümü yayınladı.
04:17
Completely on his own,
on Henri-Pierre Noël Records.
on Henri-Pierre Noël Records.
89
245320
3000
Tamamı Henri-Pierre Noël'in kendi
kayıtlarından oluşuyordu.
kayıtlarından oluşuyordu.
04:21
He only made what he could afford:
2,000 copies of the record.
2,000 copies of the record.
90
249040
3280
Yalnızca 2000 kopya basmaya
gücü yetti.
gücü yetti.
04:25
The record received
a little bit of airplay,
a little bit of airplay,
91
253520
2320
Kayıt ancak küçük bir zümreye
ulaşabildi,
ulaşabildi,
04:28
a little bit of support
in Canada and in Haiti,
in Canada and in Haiti,
92
256519
2976
birazcık Kanada ve Haiti'de
destek gördü
destek gördü
04:31
but without a big label behind it,
93
259519
2457
ancak ardında büyük bir destek yoktu.
04:34
it was very, very difficult.
94
262000
1600
Oldukça zordu.
04:36
Back then,
95
264400
1216
O zamanlar,
04:37
if your record wasn't getting played
on mainstream radio,
on mainstream radio,
96
265640
2696
eğer kaydınız ana akım radyolarda
çalmıyorsa
çalmıyorsa
04:40
if you weren't in jukeboxes
or if you weren't invited to play on TV,
or if you weren't invited to play on TV,
97
268360
3216
müzik kutularında yer almıyorsa ya da
TV'ye davet edilmiyorsanız
TV'ye davet edilmiyorsanız
04:43
the odds were completely against you.
98
271600
1816
tüm olumsuzluklar size karşı oluyor.
04:45
Releasing an album
as an independent artist
as an independent artist
99
273440
2616
Bağımsız bir sanatçı olarak
albüm yayınlamak
albüm yayınlamak
04:48
was so much more difficult
than it is today,
than it is today,
100
276080
2096
bugün olduğundan çok daha zordu,
04:50
both in terms of being heard
and just distributing the thing.
and just distributing the thing.
101
278200
3616
hem bilinirlik açısından, hem de
pazarlama açısından.
pazarlama açısından.
04:53
So, soon after,
he released a second album,
he released a second album,
102
281840
3176
Bir süre sonra,
ikinci albümünü yayınladı,
ikinci albümünü yayınladı,
04:57
kept a busy schedule playing piano
in various clubs in the city,
in various clubs in the city,
103
285040
3056
şehirdeki çeşitli kulüplerde çaldığı
yoğun bir programı vardı
yoğun bir programı vardı
05:00
but his records started
to accumulate dust slowly.
to accumulate dust slowly.
104
288120
3160
ancak kayıtlar zamanla eskimeye başladı.
05:04
And those 2,000 copies
in the span of 30 years
in the span of 30 years
105
292040
2776
Ve bu 2,000 kopya, 30 yıl içerisinde
05:06
easily started to get lost
106
294840
1976
ancak geriye kalan birkaç kopya dışında
05:08
until only a few copies
in the world remained.
in the world remained.
107
296840
3160
yok olmaya başladı.
05:12
Then in the mid-2000s,
108
300840
2376
2000'lerin ortasında,
05:15
a Montreal record digger
that goes by the name Kobal
that goes by the name Kobal
109
303240
2856
Kobal adını kullanan, Montrealli
bir kayıt kazıcısı
bir kayıt kazıcısı
05:18
was doing his weekly rounds
of just hunting for records.
of just hunting for records.
110
306120
3120
rutin haftalık kayıt avlarından birini
yapıyordu.
yapıyordu.
05:21
He was in a flea market
111
309720
1656
Bit pazarında,
05:23
surrounded by thousands
of other dirty, dusty, moldy records.
of other dirty, dusty, moldy records.
112
311400
4096
her yeri kirli, tozlu, eski püskü
kayıtlar götürüyordu.
kayıtlar götürüyordu.
05:27
That's where he found the "Piano" album.
113
315520
1920
"Piyano" albümünü burada buldu.
05:30
He wasn't specifically looking for it.
114
318600
1856
Özellikle onu aramıyordu.
05:32
Actually, you could say
it sort of found him.
it sort of found him.
115
320480
2336
Her nasılsa bir şekilde onu buluverdi.
05:34
You could also say that after 20 years
of record digging every single week,
of record digging every single week,
116
322840
3976
20 yıl boyunca her hafta kayıt kazıcılığı
yapmanın, değerli bir şey bulma
yapmanın, değerli bir şey bulma
05:38
he had developed a sixth sense
for finding the gold.
for finding the gold.
117
326840
2560
konusunda onun altıncı hissini
geliştirdiğini de söyleyebiliriz.
geliştirdiğini de söyleyebiliriz.
05:42
He took the record and inspected it:
118
330840
1976
Kaydı aldı ve onu araştırmaya başladı:
05:44
the front, the artwork,
the back, the liner notes,
the back, the liner notes,
119
332840
2816
arka kapak, ön kapak,
editörün notları
editörün notları
05:47
and he was intrigued by the fact
that this Haitian musician made a record
that this Haitian musician made a record
120
335680
3696
ve '70lerin sonunda Quebec'de, Hatili
bir müzisyenin bir kayıt yapması
bir müzisyenin bir kayıt yapması
05:51
in Quebec in the late '70s,
121
339400
2336
durumu onun ilgisini çekmişti,
05:53
so he was intrigued.
122
341760
1840
merakını uyandırdı.
05:56
He took out his little,
plastic, portable turntable
plastic, portable turntable
123
344240
2576
Küçük, plastik, taşınabilir pikabını
çıkardı,
çıkardı,
05:58
that he brought with him
whenever he was on these digging quests
whenever he was on these digging quests
124
346840
3856
ne zaman bir kayıt avına çıksa
onun yanına alırdı
onun yanına alırdı
06:02
and put the record on.
125
350720
1656
ve kaydı içine koydu.
06:04
So why don't we do the same thing?
126
352400
1640
Biz neden aynısını yapmıyoruz?
06:14
(Music)
127
362640
3360
(Müzik)
06:45
He fell in love with the music instantly,
128
393680
4056
Aniden müziğe vurulmuştu,
06:49
but he had to know
the backstory behind it.
the backstory behind it.
129
397760
2056
fakat arka plandaki hikâyeyi de
bilmek istiyordu.
bilmek istiyordu.
06:51
He didn't know where it came from.
130
399840
1720
Nereden çıktığını bilmiyordu.
06:54
He knew the artist,
131
402760
1256
Sanatçıyı öğrendi,
06:56
at the time of the recording,
132
404040
1416
kaydın yapıldığı sırada
06:57
was living in Montreal,
133
405480
1256
Montreal'de yaşıyordu,
06:58
so for months, he tried to track him down.
134
406760
2000
birkaç ay sanatçının izini bulmayı denedi.
07:01
He even found Noël's business card
inside the record sleeve.
inside the record sleeve.
135
409520
3600
Noël'in kartvizitinin olduğu bir kapak
resmi bile bulmuştu.
resmi bile bulmuştu.
07:05
That's how DIY Henri-Pierre Noël was.
136
413640
3520
Henri-Pierre Noël'di bu.
07:09
So he found the card
inside the record sleeve --
inside the record sleeve --
137
417680
3496
Kapak resminde telefon numarasını
bulmuştu --
bulmuştu --
07:13
of course he did try to call,
138
421200
1416
elbette hemen onu aramayı denedi,
07:14
but after 30 years,
the number didn't work anymore.
the number didn't work anymore.
139
422640
2400
fakat geçen 30 yıl içinde,
artık o telefon numarası kullanılmıyordu.
artık o telefon numarası kullanılmıyordu.
07:18
So it was only in Belgium,
140
426880
2056
Telefon numarası, sanatçının daha önce
07:20
where the artist had once lived,
141
428960
1576
yaşadığı Belçika'ya aitti,
07:22
that Kobal managed to find someone
that knew the artist personally
that knew the artist personally
142
430560
3136
Kobel bizzat sanatçıyı tanıyan
birisini buldu
birisini buldu
07:25
and gave him the contact.
143
433720
1320
ve ona iletişim adresi verdi.
07:27
So when he finally
sat down with the artist,
sat down with the artist,
144
435520
3056
Nihayet, Kobel onu bulmuştu,
07:30
he made him a promise to someday
find a way to get the album rereleased.
find a way to get the album rereleased.
145
438600
5200
ona, bir gün, bir yolunu bulup albümü
yayınlayacağının sözünü verdi.
yayınlayacağının sözünü verdi.
07:37
He then arranged for a British label
called Wah Wah 45s
called Wah Wah 45s
146
445200
3616
İki albümü de tekrar yayınlayabilmek için
Wah Wah 45s adında İngiliz bir plak
Wah Wah 45s adında İngiliz bir plak
07:40
to get the two albums reissued.
147
448840
1880
şirketi ayarladı.
07:43
And what happens very often is,
148
451680
1816
Ve genelde yeniden yayınlama
07:45
in these reissue projects,
149
453520
1256
durumlarında sık sık olan şey oldu:
07:46
that it becomes very difficult
to find the master tapes --
to find the master tapes --
150
454800
3136
ana kaydı, orijinal sesleri bulmak
07:49
the original recording of the sessions.
151
457960
2096
gerçekten sıkıntı yarattı.
07:52
Art can be destroyed
by fires, floods, earthquakes,
by fires, floods, earthquakes,
152
460080
2976
Sanat, yangın, sel, deprem
tarafından yok edilebilir,
tarafından yok edilebilir,
07:55
thrown in the garbage,
153
463080
1216
çöpe atılabilir,
07:56
or just lost forever.
154
464320
1496
ya da öylece sonsuza dek
kaybolabilir.
kaybolabilir.
07:57
But thankfully,
155
465840
1216
Neyse ki,
07:59
the Henri-Pierre Noël tapes were safe
156
467080
1816
Henri-Pierre Noël'in kaydı güvendeydi
08:00
and they were ready for remastering.
157
468920
1720
ve yeniden düzenlenme için hazırdı.
08:03
The record was finally rereleased
158
471320
1976
Kayıt nihayet yayınlandı
08:05
and received praise from music critics,
DJs and listeners worldwide --
DJs and listeners worldwide --
159
473320
4000
ve dünya genelindeki dinleyiciler, Dj'ler
ve müzik otoriteleri tarafından övüldü,
ve müzik otoriteleri tarafından övüldü,
08:10
the praise that it should have
received in 1979.
received in 1979.
160
478080
3120
1979'da yapılması gereken bir övgüydü bu.
08:15
The artist was so inspired that he decided
to revive his music career,
to revive his music career,
161
483360
3456
Sanatçı bu durumdan etkilenerek
müzik kariyerine devam etme kararı aldı,
müzik kariyerine devam etme kararı aldı,
08:18
get back on a stage,
and play for new audiences.
and play for new audiences.
162
486840
2760
sahnelere döndü,
ve yeni şeyler çaldı.
ve yeni şeyler çaldı.
08:22
The artist, now in his 60s,
163
490680
2776
Sanatçı, 60'lı yaşlarında,
08:25
told me, "This changed everything for me.
164
493480
2296
dedi ki, "Bu benim için
her şeyi değiştirdi.
her şeyi değiştirdi.
08:27
I went from planning my retirement
165
495800
1656
Emeklilik planları yaparken,
08:29
to playing on the BBC Radio in London,
and on Radio Canada and more."
and on Radio Canada and more."
166
497480
3600
Londra BBC Radyosu'nda, Kanada Radyosu'nda
çalmaya başladım."
çalmaya başladım."
08:33
But also it gave him a chance to play
167
501760
1816
Ayrıca bu, ona oğullarının önünde de
08:35
in front of his three sons
for the first time.
for the first time.
168
503600
2496
ilk kez çalma şansı verdi.
08:38
To me, this story shows perfectly
the work of record diggers at its best.
the work of record diggers at its best.
169
506120
5056
Bu hikâye, benim için, kayıt kazıcılığının
mükemmel çalıştığını gösteren en iyi örnek
mükemmel çalıştığını gösteren en iyi örnek
08:43
Beyond the rarity and the dollar value --
170
511200
1976
Paha biçilemez bir şey --
08:45
and I'll be honest,
we're totally obsessed by that --
we're totally obsessed by that --
171
513200
2935
Dürüst olmak gerekirse,
hepimiz gerçek güzelliğin
hepimiz gerçek güzelliğin
08:48
the true beauty
is to give art a second chance;
is to give art a second chance;
172
516159
3457
sanata ikinci bir şans vermesinden,
sanatın unutulmasının önlenmesinden
sanatın unutulmasının önlenmesinden
08:51
to save art from oblivion.
173
519640
1600
etkilendik.
08:54
The work of a good record digger
is a constant loop of three phases.
is a constant loop of three phases.
174
522480
3296
İyi bir kayıt kazıcılığı üç aşamalı sabit
bir döngüden oluşur.
bir döngüden oluşur.
08:57
The first thing we do is hunt.
175
525800
1640
İlki, yaptığımız şey avlanmak.
09:00
We spend hours, days, years of our lives
176
528040
2096
Saatlerimizi, günlerimizi, ömrümüzü
09:02
rummaging through
dirty and dusty record bins.
dirty and dusty record bins.
177
530160
3056
kirli, tozlu kayıt kutuları arasında
harcıyoruz.
harcıyoruz.
09:05
Everything that we can do
to find our hands on the gold.
to find our hands on the gold.
178
533240
3120
Değerli bir şeyi elimizde tutmak için
her şeyi yapabiliriz.
her şeyi yapabiliriz.
09:10
Yes, you can find good records online,
179
538000
2256
Evet, çevrim içi iyi kayıtlar
bulabilirsiniz,
bulabilirsiniz,
09:12
but for the deepest treasures,
180
540280
1456
ancak gerçek hazine için,
09:13
you need to get off the couch
and into the wild.
and into the wild.
181
541760
2240
elinizi kirletmeniz gerekir.
09:16
That's why we call it record digging
and not record clicking.
and not record clicking.
182
544400
2896
Buna kayıt bulma işi değil de kayıt
kazıcılığı denilmesinin sebebi budur.
kazıcılığı denilmesinin sebebi budur.
09:19
(Laughter)
183
547320
1136
(Gülüşmeler)
09:20
So what we are is music archaeologists.
184
548480
2200
İşte bu yüzden müziğin arkeologlarıyız.
09:23
But then the next thing
we do is we gather.
we do is we gather.
185
551240
2176
İkincisi,
yaptığımız şey bir araya getirmek.
yaptığımız şey bir araya getirmek.
09:25
Based on our taste,
expertise, personal agenda,
expertise, personal agenda,
186
553440
2256
Zevkimize, uzmanlığımıza, kişisel
ajandamıza göre,
ajandamıza göre,
09:27
we choose carefully which records to save,
187
555720
2336
hangi kaydı korumalıyız,
hangisinin bize bir şeyler
hangisinin bize bir şeyler
09:30
which records mean something to us.
188
558080
2176
ifade eder bunu özenle seçiyoruz.
09:32
We then try and find out every
little thing we can about that record --
little thing we can about that record --
189
560280
3656
Daha sonrasında kayıt hakkında
bulabileceğimiz her detayı buluyoruz,
bulabileceğimiz her detayı buluyoruz,
09:35
the artist, the label
190
563960
1456
sanatçı, kapak
09:37
and supervital information
191
565440
2016
diğer çok önemli bilgileri
09:39
like "Who's that playing trumpet
on track three?"
on track three?"
192
567480
2520
"Üçüncü parçada trompeti kim çalıyor?"
gibi.
gibi.
09:42
Then we file them, we contextualize them,
193
570960
1976
Dosyalıyoruz, birbirleriyle
ilişkilendiriyoruz
ilişkilendiriyoruz
09:44
and we keep them safe.
194
572960
1256
ve onları muhafaza ediyoruz.
09:46
We are music archivists.
195
574240
1480
Bizler müziğin arşivçileriyiz.
09:48
And the last thing we do
to close the loop is we share.
to close the loop is we share.
196
576400
2736
Son olarak döngüyü tamamlamak adına
bunları paylaşıyoruz.
bunları paylaşıyoruz.
09:51
Most record diggers that I know
have some sort of a way
have some sort of a way
197
579160
3656
Bildiğim pek çok kayıt kazıcısının
keşfini paylaşmak ve
keşfini paylaşmak ve
09:54
to share their discovery
and elevate the artist
and elevate the artist
198
582840
2416
sanatçıyı onore etmek için farklı
yöntemleri var;
yöntemleri var;
09:57
through an album reissue,
199
585280
1256
albümü yeniden yayınlamak,
09:58
a web article, a radio show.
200
586560
2320
makale yazmak, radyo programında
çalmak gibi.
çalmak gibi.
10:01
We give records back
their rightful place in music history.
their rightful place in music history.
201
589800
3080
Kayıtlara müzik tarihi içerisindeki
hak ettikleri yerlerini geri veriyoruz.
hak ettikleri yerlerini geri veriyoruz.
10:05
We are tastemakers and curators.
202
593520
1576
Bizler bu işin öncüleriyiz.
10:07
We are musicologists.
203
595120
1280
Müzik uzmanlarıyız.
10:09
So for myself
204
597720
1216
Kendi adıma
10:10
and most of the record collectors
I've encountered in 20 years,
I've encountered in 20 years,
205
598960
2976
ve pek çok kayıt koleksiyoncusu
adına söyleyebilirim ki
adına söyleyebilirim ki
10:13
I think that we all
have some sort of an outlet
have some sort of an outlet
206
601960
2416
bu keşifler, bizler için bir tür
10:16
for these discoveries.
207
604400
1256
çıkış yolu.
10:17
I think it's our way to keep our sanity
and sort of sense of purpose
and sort of sense of purpose
208
605680
4056
Sanırım bu hepimiz için akıl sağlığımızı
korumanın ve bu çılgın saplantılı durumu
korumanın ve bu çılgın saplantılı durumu
10:21
in this very maddening obsession,
209
609760
2776
kayda değer bir amaca
yönlendirmenin bir yolu,
yönlendirmenin bir yolu,
10:24
because it can be sort of a lonely one.
210
612560
1896
çünkü bu yalnız bir yol.
10:26
But I think we also do it
because it serves the human need
because it serves the human need
211
614480
2715
Biz bunu yapıyoruz çünkü bu
insanlığın ihtiyaç duyduğu
insanlığın ihtiyaç duyduğu
10:29
to pass along cultural knowledge.
212
617219
1600
kültürel birikime hizmet ediyor.
10:31
Speaking of the need for curation,
213
619920
2176
Küratörlükten bahsetmişken
10:34
in an era of overwhelming choice,
214
622120
1896
yoğun bir seçim dönemindeyiz
10:36
it's been demonstrated
215
624040
1256
ve bu kadar çok seçim olması
10:37
that too much choice
actually hinders discovery.
actually hinders discovery.
216
625320
2616
aslında keşifleri önlüyor.
10:39
For example,
217
627960
1216
Mesela,
10:41
if you're trying to watch
something on Netflix,
something on Netflix,
218
629200
2616
Netflix'de bir şeyler izliyorsunuz
diyelim,
diyelim,
10:43
you're actually only browsing
through a catalog of 6,000 titles.
through a catalog of 6,000 titles.
219
631840
4496
6,000 etiketlik bir katalog
arasında geziniyorsunuz.
arasında geziniyorsunuz.
10:48
Now, compare that with Spotify;
220
636360
1896
Ya da Spotify için düşünelim;
10:50
if you want to pick
something to listen to,
something to listen to,
221
638280
2096
bir şey dinlemek istiyorsanız,
10:52
you're browsing through a catalog
of 30 million songs.
of 30 million songs.
222
640400
3736
30 milyon şarkılık bir kataloğunuz var.
10:56
So I think as you can see,
223
644160
1256
Sizin de anlayacağınız üzere,
10:57
this notion of paralysis by choice
224
645440
2176
bu seçimlerce paralize olma kavramı
10:59
affects music more than movies,
225
647640
3056
müziği filmlerden
11:02
for example.
226
650720
1416
daha çok etkiliyor.
11:04
And there's a few studies
227
652160
1256
Ve yeni başlayan,
11:05
that are starting to show
the effects of this.
the effects of this.
228
653440
2176
bu durumun etkisini gösteren
birkaç çalışma var.
birkaç çalışma var.
11:07
A recent look at the UK music market
229
655640
1736
Birleşik Krallık müzik sektörü
gösteriyor ki;
gösteriyor ki;
11:09
shows that the top one percent of artists
in the UK are actually earning 77 percent
in the UK are actually earning 77 percent
230
657400
5416
yalnızca en üst klasmandaki sanatçıların
yüzde biri toplam müzik endüstrisi
yüzde biri toplam müzik endüstrisi
11:14
of the total revenues
inside the music industry.
inside the music industry.
231
662840
2616
içerisindeki tüm gelirin
yüzde 77'sini alıyor.
yüzde 77'sini alıyor.
11:17
That's 2013,
232
665480
1496
Bu 2013'de böyleydi
11:19
and that's progressively getting worse,
233
667000
3216
ve durum daha da kötüye gidiyor
11:22
or progressing.
234
670240
1776
ya da ilerliyor.
11:24
Anyway, if you're in the one percent,
I'm sure you're happy.
I'm sure you're happy.
235
672040
2856
Neyse, yüzde birlik kısımdaysanız eğer
eminim mutlusunuzdur.
eminim mutlusunuzdur.
11:26
(Laughter)
236
674920
1256
(Gülüşmeler)
11:28
So the takeaway for me is
237
676200
2360
Neyse benim için önemli olan,
11:31
it's easier for people
to listen to music than ever before.
to listen to music than ever before.
238
679640
4040
insanlar için müzik dinlemek,
öncesine gere daha da kolay artık.
öncesine gere daha da kolay artık.
11:36
People have more music
at their disposal than ever before,
at their disposal than ever before,
239
684960
2736
İnsanlar için
her zamankinden daha fazla müzik var,
her zamankinden daha fazla müzik var,
11:39
yet people choose to listen to more
of the same music than ever before.
of the same music than ever before.
240
687720
3776
her zamankinden daha da fazla aynı tarz
müziği dinlemek istiyor insanlar.
müziği dinlemek istiyor insanlar.
11:43
And that's a sad thing.
241
691520
1240
Üzücü olan bu.
11:47
Inspired by my love for music research,
record digging and curation,
record digging and curation,
242
695760
4136
Müzik araştırma, kayıt kazıcılığı
ve kürasyon sevgimden ilhamla
ve kürasyon sevgimden ilhamla
11:51
I started a website called
"Music Is My Sanctuary" in 2007.
"Music Is My Sanctuary" in 2007.
243
699920
4136
2007'de "Müzik Benim Tapınağım" adında
bir web sitesi kurdum.
bir web sitesi kurdum.
11:56
Our slogan has always been
"Future Classics and Forgotten Treasures."
"Future Classics and Forgotten Treasures."
244
704080
3736
"Gelecekteki Klasikler ve Unutulan
Hazineler" her zaman sloganımız olmuştur.
Hazineler" her zaman sloganımız olmuştur.
11:59
And it shows our love
for discovering music
for discovering music
245
707840
2496
Bu, hem eski hem yeni müziğin tanıtılması,
hem de müziği keşfetmeye olan
hem de müziği keşfetmeye olan
12:02
and introducing music both old and new.
246
710360
2576
sevgimizi gösteriyor.
12:04
From humble beginnings,
247
712960
1256
Mütevazi bir başlangıçtan
sonra bugüne kadar
sonra bugüne kadar
12:06
we've built a worldwide platform
with a massive audience
with a massive audience
248
714240
2816
100'ün üzerinde partner
ve muazzam bir kitleyle
ve muazzam bir kitleyle
12:09
with over 100 collaborators.
249
717080
2176
dünya çapında bir platform inşa ettik.
12:11
We've created over
10,000 pieces of content,
10,000 pieces of content,
250
719280
2336
10,000 parça üzerinde içerik
12:13
over 500 hours of audio content.
251
721640
2360
ve 500 saatten fazla sesli içerik
yarattık.
yarattık.
12:16
Our audience consists of people
252
724880
1496
Kitlemiz, ona, ana akım
12:18
who just want more
than what's being offered to them
than what's being offered to them
253
726400
2456
medya tarafından önerilenden
daha fazlasını
daha fazlasını
12:20
by mainstream music channels.
254
728880
1496
isteyen insanlardan oluşuyor.
12:22
They want to do --
255
730400
1200
Daha fazlasını yapmak
12:24
they want to dig deeper,
256
732320
1336
ve daha derine kazmak istiyorlar
12:25
but they don't necessarily
have 20 hours a week like us nerds,
have 20 hours a week like us nerds,
257
733680
3920
tabii biz inekler gibi haftada 20
saatlerini harcamaya ihtiyaçları yok
saatlerini harcamaya ihtiyaçları yok
12:30
so they trust us to do that for them.
258
738440
1800
onlar için iyi olanı
yapacağımıza güveniyorlar.
yapacağımıza güveniyorlar.
12:33
Curation is at the heart
of everything we do.
of everything we do.
259
741400
2136
Kürasyon bizim yaptığımız her şeyin
merkezinde.
merkezinde.
12:35
We believe in human
recommendations over algorithms.
recommendations over algorithms.
260
743560
2560
Algoritmalardan çok
insanların yorumlarına inanıyoruz.
insanların yorumlarına inanıyoruz.
12:40
I could talk about the passion
of record digging for days,
of record digging for days,
261
748680
3656
Beni bıraksanız günlerce bu konu hakkında
konuşabilirim,
konuşabilirim,
12:44
but let me conclude this way.
262
752360
2216
izin verin şöyle bitireyim.
12:46
After many years of doing it,
263
754600
1736
Yıllarca bu işi yaptıktan sonra
12:48
a record collector's collection
becomes sort of his autobiography.
becomes sort of his autobiography.
264
756360
4800
bir kayıt toplayıcısının koleksiyonu onun
bir tür otobiyografisi olmaya başlıyor.
bir tür otobiyografisi olmaya başlıyor.
12:54
Last year, I was DJ-ing in Poland,
265
762880
2256
Geçen yıl, Polonya'da DJlik yapıyordum
12:57
and the people that were hosting me,
266
765160
1976
ve beni ağırlayan insanların
12:59
they had this amazing record collection,
267
767160
2096
harika bir kayıt koleksiyonu vardı,
13:01
and of course I was intrigued
268
769280
1616
elbette ilgimi çekti
13:02
and I said, "Are you selling these?"
269
770920
2576
ve bunları satıp satmadıklarını sordum.
13:05
They then explained to me
that it was the collection
that it was the collection
270
773520
2576
Bunların birkaç yıl önce
hayatını kaybeden arkadaşları
hayatını kaybeden arkadaşları
13:08
that belonged to their dear friend Maceo
who passed away a few months earlier.
who passed away a few months earlier.
271
776120
4880
Maceo'ya ait olan bir koleksiyon
olduğunu söylemişlerdi.
olduğunu söylemişlerdi.
13:13
And they were doing a project
of inviting different people
of inviting different people
272
781600
3576
Bu koleksiyondan yeni bir şeyler
yaratmak amacıyla sürdürdükleri proje için
yaratmak amacıyla sürdürdükleri proje için
13:17
to take the collection
and to create something new from it,
and to create something new from it,
273
785200
2896
koleksiyonu alacak ve sample'lar
ya da Dj miksleriyle
ya da Dj miksleriyle
13:20
whether it's sampling or DJ mixes,
274
788120
2456
ona ikinci bir hayat verecek
13:22
you know, just to give it a second life.
275
790600
2176
farklı insanları davet ediyorlardı.
13:24
And so after a few hours
of going through the collection myself
of going through the collection myself
276
792800
2976
Ve koleksiyonla birkaç saat geçirip,
ondan bir Dj miksi
ondan bir Dj miksi
13:27
and creating a DJ mix from it,
277
795800
2176
yarattıktan sonra,
13:30
even though I never
got the chance to meet him,
got the chance to meet him,
278
798000
2456
onunla hiç tanışamamış olsam bile
13:32
it felt like in a special way,
279
800480
2616
bu yine de özel hissettirdi,
13:35
me and him,
280
803120
1216
ben ve o,
13:36
we got to talk
about records for a few hours.
about records for a few hours.
281
804360
2120
birkaç saat kayıtlar üzerine
konuştuk.
konuştuk.
13:39
So, as record diggers,
282
807120
2680
Bir kayıt kazıcısı olarak,
13:42
our work and our record
collections are there
collections are there
283
810760
3096
bizim çalışmalarımız ve kayıt
koleksiyonlarımız
koleksiyonlarımız
13:45
to be passed on to the next generation.
284
813880
1880
gelecek jenerasyonlara kalacak.
13:48
Beautiful art deserves to be cherished,
shared and rediscovered.
shared and rediscovered.
285
816360
3120
Gerçek sanat, güzel anılmayı, paylaşılmayı
ve yeniden keşfedilmeyi hak eder.
ve yeniden keşfedilmeyi hak eder.
13:54
Embrace curators;
286
822120
1696
Küratörleri kucaklayın;
13:55
we are alternative voices
to the mainstream music channels,
to the mainstream music channels,
287
823840
3176
ana akım müzik kanallarına, dijitale
ve diğerlerine kıyasla
ve diğerlerine kıyasla
13:59
digital or otherwise.
288
827040
1360
farklı bir soluğuz biz.
14:01
Go beyond the algorithm.
289
829240
1480
Algoritmaların ötesine geçin.
14:03
Whatever kind of music you like,
290
831920
1576
Ne tarz müzikten hoşlanıyorsanız hoşlanın
14:05
there are so many websites,
radio shows, DJs, record stores out there
radio shows, DJs, record stores out there
291
833520
4376
sizin tarafınızdan keşfedilmeyi bekleyen
pek çok web sitesi, radyo, Djler,
pek çok web sitesi, radyo, Djler,
14:09
that are just waiting
to share their discoveries with you.
to share their discoveries with you.
292
837920
2736
müzik dükkanları var burada.
14:12
We do this work for you.
293
840680
1336
Bizler sizin için çalışıyoruz.
14:14
All you have to do
is open your ears and take risks.
is open your ears and take risks.
294
842040
3016
Kulaklarınızı açın ve risk alın.
14:17
This music will change your life.
295
845080
1936
Müzik hayatınızı değiştirecek.
14:19
Thank you.
296
847040
1216
Teşekkür ederim.
14:20
(Applause)
297
848280
4000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Alexis Charpentier - Record digger, DJ, music entrepreneurAlexis Charpentier (aka Lexis from Music Is My Sanctuary) believes record collectors, music curators and DJs serve a crucial role as cultural preservationists and alternative voices to mainstream music platforms.
Why you should listen
Alexis Charpentier is the founder of the Music Is My Sanctuary website and collective, one of the most respected and trusted voices in the independent music community.
He is also the creator and producer of 24 Hours of Vinyl, a project that celebrates the love of vinyl culture by gathering DJs and collectors from different cities worldwide. During a 24-hour music marathon, participants share some of the best music discoveries from their vinyl collections.
A music lover above all, Charpentier is passionate about projects that that champion musicians from the past and present, while creating alternatives to commercial platforms. Through thousands of content pieces, interviews, radio sessions and events, his projects connect music lovers in a more profound manner than what’s possible with algorithm-driven suggestions.
Based in Montreal, Canada, Charpentier runs the projects that fall under the Music Is My Sanctuary umbrella. He works as a music programmer at the PHI Center, a multidisciplinary arts and culture center. He also tours worldwide as a DJ and has regular club nights in his home city.
Alexis Charpentier | Speaker | TED.com