TEDIndia 2009
Kiran Sethi: Kids, take charge
كىران بىر سەتخى- بالىلارغا مەسئۇلىيەتچانلىقنى ئۆگىتەيلى
Filmed:
Readability: 3.7
1,641,273 views
كىران بىر سەتخى بىزگە ئۆزىنىڭ ھىندىستاندىكى دەريا بويى باشلانغۇچ مەكتىپىدە قانات يايدۇرۇلغان بىر تۈرلۈك ئوقۇتۇش پائالىيىتىنىڭ چوڭقۇر مەنىسى: بالىلارغا ھاياتلىقتىكى ئەڭ مۇھىم دەرس «مەن قىلالايمەن!» نى ئۆگىتىشنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. سىز بالىلارنىڭ ئەتراپىدىكى مەسىلىلەرنى ئۆزىلا .ھەل قىلىۋاتقانلىقىنى، چوڭلارغا يېتەكچىلىك قىلىۋاتقانلىقىنى، ھەتتا ئاتا-ئانىلىرىنى تەربىيىلەۋاتقانلىقىنى كۆرەلەيسىز
Kiran Sethi - Educator
The founder of the Riverside School in Ahmedabad, Kiran Sethi has launched an initiative to make our cities more child-friendly. Full bio
The founder of the Riverside School in Ahmedabad, Kiran Sethi has launched an initiative to make our cities more child-friendly. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Contagious is a good word.
0
0
3000
.يۇقۇملۇق دېگەن بۇ سۆز ناھايىتى ياخشى سۆز
00:18
Even in the times of H1N1, I like the word.
1
3000
4000
.تارقالغان ۋاقىتلاردىمۇ، مەن بۇ سۆزنى ياخشى كۆرگەن H1N1 ھەتتا
00:22
Laughter is contagious. Passion is contagious.
2
7000
3000
كۈلكە يۇقۇملۇق. قىزغىنلىق يۇقۇملۇق
00:25
Inspiration is contagious.
3
10000
2000
.ئىلھام ھەم يۇقۇملۇق
00:27
We've heard some remarkable stories from some remarkable speakers.
4
12000
5000
.بىز بەزى مەشھۇر كىشىلەردىن بەزى ئالاھىدە ھېكايىلەرنى ئاڭلىغان
00:32
But for me, what was contagious about all of them
5
17000
3000
لېكىن ماڭا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئۇلارنىڭ ھەممىسى
00:35
was that they were infected by something I call the
6
20000
3000
دەل مەن، «مەن قىلالايمەن» دەپ نام بەرگەن
00:38
"I Can" bug.
7
23000
2000
.ۋىرۇس تەرىپىدىن يۇقۇملاندۇرۇلغان
00:40
So, the question is, why only them?
8
25000
3000
ئۇنداقتا، بۇ يەردىكى مەسىلە، نېمىشقا پەقەت ئۇلارلا يۇقۇملىنىدۇ(غەلىبە قىلىدۇ)؟
00:43
In a country of a billion people and some,
9
28000
3000
،بىر مىلياردتىن جىقراق ئادەم بار بىر دۆلەتتە
00:46
why so few?
10
31000
2000
نېمىشقا بۇنچە ئاز كىشىلەرلا چىقىدۇ؟
00:48
Is it luck? Is it chance?
11
33000
2000
بۇ تەلەيمۇ؟ ياكى پۇرسەتمۇ؟
00:50
Can we all not systematically and consciously
12
35000
2000
بىز بۇنى پىلانسىز، ئاڭسىز ھالدا
00:52
get infected?
13
37000
2000
يۇقۇملانغان» دەپ قارىساق بولامدۇ؟»
00:54
So, in the next eight minutes I would like to share with you my story.
14
39000
4000
.شۇڭا، كېيىنكى 8 مىنۇتتا مەن «يۇقۇملىنىش» ھەققىدىكى ھېكايەمنى سىلەر بىلەن ئورتاقلاشماقچى
00:58
I got infected when I was 17,
15
43000
2000
،«مەن 17 ياش ۋاقتىمدىلا «يۇقۇملانغان
01:00
when, as a student of the design college,
16
45000
2000
،ئۇ چاغدا، لايىھىلەش ئىنىستىتۇتىدا ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچى بولۇش سۈپىتىم بىلەن
01:02
I encountered adults who actually believed in my ideas,
17
47000
4000
مەن، مېنىڭ ئىدىيەمگە قوشۇلىدىغان، مەن بىلەن مۇنازىرىلىشىدىغان
01:06
challenged me and had lots of cups of chai with me.
18
51000
3000
.ۋە چاي ئىچكەچ چوڭقۇرلاپ پاراڭلىشىدىغان چوڭلارغا يولۇقۇپ قالاتتىم
01:09
And I was struck by just how wonderful it felt,
19
54000
3000
،مەن شۇ خىل ھېسسىياتنىڭ قالتىسلىقىدىن
01:12
and how contagious that feeling was.
20
57000
2000
.ۋە قانچىلىك يۇقۇشچانلىققا ئىگە ئىكەنلىكىدىن چۆچۈدۈم
01:14
I also realized I should have got infected when I was seven.
21
59000
5000
.مەن ئۆزۈمنىڭ 7 ياش ۋاقتىمدىلا يۇقۇملانغان بولۇش ئېھتىماللىقىم بارلىقىنى ھېس قىلدىم
01:19
So, when I started Riverside school 10 years ago it became a lab,
22
64000
3000
،شۇڭا، 10 يىل بۇرۇن دەريا بويى مەكتىپىدە ئىشلەشنى باشلىغىنىمدا
01:22
a lab to prototype and refine a design process
23
67000
5000
،ئۇ يەر مەن ئۈچۈن لايىھىلەش جەريانىنى بەرپا قىلىدىغان ۋە ساپلاشتۇرىدىغان تەجرىبىخانا بولدى
01:27
that could consciously infect the mind with the "I Can" bug.
24
72000
3000
.يەنى، «مەن قىلالايمەن» دېگەن ئىدىيە بىلەن توختىماستىن يۇقۇملاندۇرىدىغان جەريان بولدى
01:30
And I uncovered
25
75000
2000
!شۇنداقلا مەن قىلالىدىم
01:32
that if learning is embedded in real-world context,
26
77000
3000
،مېنىڭ بايقىغىنىم، ئەگەر ئۆگىنىشنى ئەمەلىيەت ئىچىگە كىرگۈزۈلىسەك
01:35
that if you blur the boundaries between school and life,
27
80000
3000
،ئەگەر سىزگە دەرسخانا بىلەن رېئال تۇرمۇشنىڭ چەك-چېگرىسى بەك چوڭ بولمىسا
01:38
then children go through a journey of "aware,"
28
83000
3000
ئۇنداقتا، بالىلارنىڭ نەرسىلەرنى ئۆزى «بىلىدىغان» باسقۇچنى باشتىن كەچۈرىدىغانلىقى ئىدى
01:41
where they can see the change,
29
86000
2000
،بۇ جەرياندا، ئۇلار ئۆزگىرىش بولۇۋاتقانلىقىنى كۆرەلەيدۇ
01:43
"enable," be changed,
30
88000
3000
،«ئۆزگىرىشنى «قوبۇل قىلالايدۇ
01:46
and then "empower," lead the change.
31
91000
3000
.ئاندىن «مەدەت» كە ئېرىشىدۇ، ئۆزگىرىشكە باشلامچىلىق قىلىدۇ
01:49
And that directly increased student wellbeing.
32
94000
3000
.شۇنداقلا بىۋاسىتە ھالدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ مەمنۇنلۇق ھېسسىياتىنى ئاشۇرىدۇ
01:52
Children became more competent,
33
97000
2000
،بالىلار تېخىمۇ رىقابەت كۈچىگە ئىگە بولىدۇ
01:54
and less helpless.
34
99000
2000
.شۇنداقلا ئۆزىنى ئىلاجسىز ھېس قىلمايدۇ
01:56
But this was all common sense.
35
101000
2000
.بىراق بۇلارنىڭ ھەممىسى ئەقەللىي نەرسىلەر
01:58
So, I'd like to show you a little glimpse of what
36
103000
2000
شۇڭا، مەن ئەمدى سىلەرگە مېنىڭ دەريا بويى مەكتىپىدە
02:00
common practice looks like at Riverside.
37
105000
3000
.بۇ جەرياننى قانداق ئىشقا ئاشۇرغانلىقىمنى كۆرسىتىپ ئۆتمەكچى
02:03
A little background: when my grade five was learning about child rights,
38
108000
4000
،ئارقا كۆرۈنۈش ھەققىدە: 5-سىنىپنىڭ بالىلىرى بالىلار ھوقۇقى دەرسىنى ئۆگىنىۋاتقاندا
02:07
they were made to roll incense sticks,
39
112000
2000
،بۇتخانىدا كۆيدۈرۈلىدىغان خۇشبۇي تاياقچە ياساشقا بۇيرۇلدى
02:09
agarbattis, for eight hours
40
114000
2000
،ئۇدا سەككىز سائەت كۆجە ياساشقا
02:11
to experience what it means to be a child laborer.
41
116000
4000
.بۇ ئارقىلىق ئۇلار بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ ئازابىنى تېتىپ بېقىشقا بۇيرۇلدى
02:15
It transformed them. What you will see is their journey,
42
120000
2000
،ئىدىيە ئۇلارغا يەتكۈزۈلدى. سىزنىڭ كۆرىدىغىنىڭىز ئۇلارنىڭ بۇ قېتىملىق كەچۈرمىشى
02:17
and then their utter conviction
43
122000
2000
شۇنداقلا ئۇلارنىڭ مەكتەپتىن ئايرىلىپ دۇنيانى ئۆزگەرتىشكە
02:19
that they could go out and change the world.
44
124000
3000
.بولغان كۈچلۈك ئىشەنچىسى
02:22
(Music)
45
127000
2000
(مۇزىكا)
02:26
That's them rolling.
46
131000
2000
.ئۇلار ئايلىنىۋاتىدۇ
02:28
And in two hours, after their backs were broke,
47
133000
3000
يەنە ئىككى سائەت ئىچىدە، ئۇلارنىڭ دۈمبىسى تالغاندىن كېيىن
02:31
they were changed.
48
136000
2000
.ئۇلار ئۆزگەرتىلىدۇ
02:33
And once that happened,
49
138000
2000
،ئۇلار ئۆزگەرتىلگەنلىكىنى بىلسىلا
02:35
they were out in the city convincing everybody
50
140000
3000
دەرھاللا سىرتقا چىقىپ
02:38
that child labor just had to be abolished.
51
143000
3000
.بالا ئىشلەمچىلەرنىڭ چەكلىنىشىگە قارىتا باشقىلارنى قايىل قىلىدۇ
02:43
And look at Ragav, that moment when his face changes
52
148000
3000
راگاۋغا دىققەت قىلىڭلار، ئۇنىڭ چىراي ئىپادىسى ئۆزگىرىۋاتىدۇ
02:46
because he's been able to understand that he
53
151000
3000
چۈنكى ئۇ ئۆزىنىڭ
02:49
has shifted that man's mindset.
54
154000
3000
.ئاۋۇ چوڭ ئادەمنىڭ ئىديىسىنى ئۆزگەرتكەنلىكىنى بىلدى
02:52
And that can't happen in a classroom.
55
157000
3000
.بۇ ئىشلارنى سىز دەرسخانىدا ئۇچرىتالمايسىز
02:58
So, when Ragav experienced that
56
163000
1000
،شۇڭا، راگاۋ بۇ ئىشنى بېشىدىن كەچۈرگەندىن كېيىن
02:59
he went from "teacher told me,"
57
164000
3000
،ماڭا ئوقۇتقۇچۇم ئۆگەتتى» دىن
03:02
to "I am doing it." And that's the "I Can" mindshift.
58
167000
3000
.ئۆزۈم قىلىۋاتىمەن» گە ئۆزگىرىدۇ. بۇ دەل «مەن قىلالايمەن» جەريانىدىكى تەپەككۇر ئۆزگىرىشى
03:05
And it is a process that can be energized and nurtured.
59
170000
4000
.شۇنداقلا بۇ جەريان ئىلھاملاندۇرۇلىدىغان ۋە يېتەكلىنىدىغان جەريان
03:09
But we had parents who said,
60
174000
2000
:لېكىن بىزنىڭ مۇنداق دەيدىغان ئاتا-ئانىلىرىمىز بار
03:11
"Okay, making our children good human beings is all very well,
61
176000
2000
،ماقۇل، بىزنىڭ بالىمىز ياخشى ئادەم بولسا ناھايىتى ياخشى»
03:13
but what about math and science and English?
62
178000
2000
لېكىن ماتېماتىكا، تەبىي پەن، ئىنگلىز تىلى قاتارلىقلارغا تەسىر قىلسا قانداق بولىدۇ؟
03:15
Show us the grades."
63
180000
2000
«.بىزگە نەتىجە كېرەك
03:17
And we did. The data was conclusive.
64
182000
3000
:بىز ئۇلارغا كۆرسەتتۇق، بۇ سانلىق مەلۇماتلار ئىشەنچلىك ھالدا شۇنى كۆرسەتتىكى
03:20
When children are empowered,
65
185000
2000
،بالىلار بىرەر ئىشنى قىلىشتا ئىشەنچ ۋە ھوقۇققا ئېرىشسە
03:22
not only do they do good,
66
187000
2000
،مەيلى ئۇلار ئۇستا بولسۇن-بولمىسۇن
03:24
they do well, in fact very well,
67
189000
3000
ئۇلار ياخشى قىلالايدۇ، ئەمەلىيەتتە ناھايىتى ياخشى قىلالايدۇ
03:27
as you can see in this national benchmarking assessment
68
192000
2000
بۇ پۈتۈن ھىندىستاندىكى 2000 دىن ئارتۇق مەكتەپ قاتناشقان
03:29
taken by over 2,000 schools in India,
69
194000
3000
،سېلىشتۇرۇپ باھالاش دوكلاتىغا قارىساق
03:32
Riverside children were outperforming the top 10 schools in India
70
197000
3000
دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلارنىڭ نەتىجىسىنىڭ ماتېماتىكا، ئىنگلىز تىلى ۋە تەبىئىي پەندە
03:35
in math, English and science.
71
200000
2000
.ھىندىستان بويىچە ئالدىنقى 10 نىڭ ئىچىگە كىرگەنلىكىنى كۆرۈۋالالايمىز
03:37
So, it worked. It was now time to take it outside Riverside.
72
202000
4000
.دېمەك، بۇ ئامال كۈچىنى كۆرسەتتى. ھازىر دەل بۇ ئۇسۇلنى باشقا جايلارغا ئومۇملاشتۇرۇشنىڭ پەيتى
03:41
So, on August 15th, Independence Day, 2007,
73
206000
4000
شۇڭا، 2007-يىلى 8-ئاينىڭ 15-كۈنىدىكى مۇستەقىللىق كۈنىدە
03:45
the children of Riverside set out to infect Ahmedabad.
74
210000
5000
.دەريا بويى مەكتىپىدىكى بالىلار پۈتۈن ئەھمەدئاباد(ھىندىستاندىكى شەھەر)نى «يۇقۇملاندۇرغىلى» چىقتى
03:50
Now it was not about Riverside school.
75
215000
2000
.ئەمدى، بۇ ئۇسۇل دەريا بويى مەكتىپىنىڭلا ئىشى بولماي قالدى
03:52
It was about all children. So, we were shameless.
76
217000
3000
.ھازىر ئۇ ھەممە بالىلارنىڭ ئىشىغا ئايلاندى. شۇڭا، بىز يۈزىمىزنى قېلىن قىلىپ مۇنداق قىلدۇق
03:55
We walked into the offices of the municipal corporation, the police,
77
220000
3000
،ھۆكۈمەت ئىشخانىلىرىغا، ساقچىخانىغا
03:58
the press, businesses,
78
223000
2000
،گېزىت-نەشرىياتلارغا، بازارلارغا باردۇق
04:00
and basically said, "When are you going to wake up
79
225000
3000
ھەم مۇنداق دېدۇق: «سىلەر قاچان
04:03
and recognize the potential that resides in every child?
80
228000
3000
ھەر بىر بالىدىكى يوشۇرۇن كۈچنى بايقىماقچى ۋە ئويغاتماقچى؟
04:06
When will you include the child in the city?
81
231000
2000
سىلەر قاچانلىققا بالىلارنىمۇ شەھەرنىڭ بىر ئەزاسى قاتارىدا كۆرمەكچى؟
04:08
Basically, open your hearts and your minds to the child."
82
233000
3000
«.ئەمەلىيەتتە بەك ئاسان، پەقەت بالىلارنىڭ قەلب ساداسىغا قۇلاق سالساڭلارلا بولىدۇ
04:11
So, how did the city respond?
83
236000
2000
ئۇنداقتا، ئۇلار قانداق ئىنكاس قايتۇرغاندۇ؟
04:13
Since 2007 every other month
84
238000
3000
ئۇلار 2007-يىلىدىن باشلاپ ھەر ئىككى ئايدا بىر قېتىم
04:16
the city closes down the busiest streets for traffic
85
241000
4000
شەھەردىكى ئەڭ ئاۋات كوچىدا ماشىنا يۈرۈشنى چەكلىدى
04:20
and converts it into a playground for children and childhood.
86
245000
3000
.شۇنداقلا ئۇ يەرنى ۋاقىتلىق بالىلار شادلىق باغچىسى قىلىپ ئۆزگەرتتى
04:23
Here was a city telling its child, "You can."
87
248000
4000
بۇ بىر شەھەرنىڭ قوينىدىكى بالىلارغا: «سىلەر قىلالايسىلەر!» دېگىنى ئىدى
04:27
A glimpse of infection in Ahmedabad.
88
252000
2000
.ئەھمەدئابادنىڭ شۇ ۋاقىتتىكى ئەھۋالىنى كۆرۈپ باقايلى
04:29
Video: [Unclear]
89
254000
4000
سىن: ھىندىچە
04:35
So, the busiest streets closed down.
90
260000
2000
.ئەڭ ئاۋات كوچىلار تاقالغان
04:37
We have the traffic police and municipal corporation helping us.
91
262000
4000
.قاتناش ساقچىلىرى ۋە ھۆكۈمەت خادىملىرى بىزگە ياردەم بەرگەن
04:41
It gets taken over by children.
92
266000
3000
.كوچىنى بالىلار قولىغا ئالغان
04:44
They are skating. They are doing street plays.
93
269000
3000
.ئۇلار مۇز تېيىلىۋاتىدۇ. ئۇلار كوچا ئويۇنلىرى ئويناۋاتىدۇ
04:47
They are playing, all free, for all children.
94
272000
5000
.ئۇلار ئويناۋاتىدۇ، پۈتۈنلەي ھەقسىز، ھەممە بالىلار
04:52
(Music)
95
277000
10000
(مۇزىكا)
05:02
Atul Karwal: aProCh is an organization which has been doing things for kids earlier.
96
287000
3000
.بولسا ئەزەلدىن بالىلارغا مۇلازىمەت قىلىپ كەلگەن بىر ئورگان aProCh :ئاتۇل كارۋال
05:05
And we plan to extend this to other parts of the city.
97
290000
2000
.بىز بۇ ئىشنى شەھەرنىڭ باشقا جايلىرىدا قانات يايدۇرۇشنى ئويلىشىۋاتىمىز
05:07
(Music)
98
292000
3000
(مۇزىكا)
05:10
Kiran Bir Sethi: And the city will give free time.
99
295000
3000
.كىران بىر سەتخى: شەھەر ئەركىن ۋاقىت بىلەن تەمىنلەيدۇ
05:13
And Ahmedabad got the first child-friendly zebra crossing in the world.
100
298000
4000
.ئەھمەدئابادتا دۇنيا بويىچە تۇنجى بالىلارغا كۆڭۈل بولىدىغان پىيادىلەر يولى بار بولدى
05:18
Geet Sethi: When a city gives to the children,
101
303000
2000
،جىيت سەتخى: ھازىر شەھەر بالىلارنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالىدۇ
05:20
in the future the children will give back to the city.
102
305000
3000
.كەلگۈسىدە بالىلار شەھەرگە نەپ يەتكۈزىدۇ
05:23
(Music)
103
308000
2000
(مۇزىكا)
05:29
KBS: And because of that,
104
314000
2000
،شۇڭا :KBS
05:31
Ahmedabad is known as India's first child-friendly city.
105
316000
4000
.ئەھمەدئاباد ھىندىستاننىڭ تۇنجى بالىلار دوستى شەھىرى نامى بىلەن داڭلىق
05:35
So, you're getting the pattern. First 200 children at Riverside.
106
320000
3000
شۇڭلاشقا، ئۈلگىنى مۇشۇ يەردىن ئالالايسىز. ئاۋۋال دەريا بويى مەكتىپىدىكى 200 بالىدىن
05:38
Then 30,000 children in Ahmedabad, and growing.
107
323000
2000
.ئاندىن ئەھمەدئابادتىكى 30 مىڭ ئوقۇغۇچىدىن، شۇنداقلا بۇ سان كۆپىيىۋاتىدۇ
05:40
It was time now to infect India.
108
325000
4000
.ھازىر پۈتۈن ھىندىستانغا تارقىلىشنىڭ پەيتى يېتىپ كەلدى
05:44
So, on August 15th,
109
329000
2000
شۇڭا، 2009-يىلى 15-ئاۋغۇستتىكى
05:46
again, Independence Day, 2009,
110
331000
3000
مۇستەقىللىق كۈنىدە، يەنە بىر قېتىم
05:49
empowered with the same process,
111
334000
2000
،ئوخشاش ئۇسۇل بىلەن
05:51
we empowered 100,000 children to say, "I can."
112
336000
5000
.100مىڭ بالىنى «مەن قىلالايمەن!» دېگۈزدۇق
05:56
How? We designed a simple toolkit,
113
341000
2000
،قانداق؟ بىز ئاددىي بىر قورال لايىھىلەپ
05:58
converted it into eight languages,
114
343000
2000
،ئۇنى سەككىز خىل تىلغا(ھىندىستان شىۋىلىرىغا) تەرجىمە قىلدۇق
06:00
and reached 32,000 schools.
115
345000
3000
.شۇنداقلا 32 مىڭ مەكتەپكە تارقىتىپ بەردۇق
06:03
We basically gave children a very simple challenge.
116
348000
2000
.بىز بالىلارغا ناھايىتى ئاددىي ۋەزىپە بەردۇق
06:05
We said, take one idea,
117
350000
2000
،بىز مۇنداق دېدۇق، بىر تېما تاللاڭلار
06:07
anything that bothers you,
118
352000
2000
،سىلەرنى زېرىكتۈرىدىغان ھەرقانداق بىر مەسىلىنى تاللاڭلار
06:09
choose one week,
119
354000
2000
،ئاندىن بىر ھەپتە ۋاقىت سەرپ قىلىپ
06:11
and change a billion lives.
120
356000
2000
.بىر مىليارد ئادەمنىڭ ھاياتىنى ئۆزگەرتىڭلار
06:13
And they did. Stories of change
121
358000
2000
ئۇلار شۇنداق قىلدى. شۇنىڭ بىلەن ئۆزگىرىش ھەققىدىكى ھېكايىلەر
06:15
poured in from all over India,
122
360000
3000
،ھىندىستاننىڭ ھەممىلا يېرىدە تارقالدى
06:18
from Nagaland in the east,
123
363000
2000
،شەرقتە ناگالاندتىن تارتىپ
06:20
to Jhunjhunu in the west,
124
365000
2000
،غەربتە جۇنجۇنۇغىچە
06:22
from Sikkim in the north, to Krishnagiri in the south.
125
367000
3000
.شىمالدا سىككىمدىن، جەنۇبتا كىرىشناگىرىغىچە تارقىلىپ يۈردى
06:25
Children were designing solutions for a diverse range of problems.
126
370000
3000
.بالىلار خىلمۇ-خىل مەسىلىلەرنىڭ ھەل قىلىش ئۇسۇللىرىنى ئۆزلىرى تېپىشتى
06:28
Right from loneliness to filling potholes in the street
127
373000
4000
،يالغۇزلۇق ھېسسىياتىنى يوقىتىشتىن تارتىپ، يولدىكى تاتۇقلارنى ئوڭشاشقىچە
06:32
to alcoholism,
128
377000
2000
،يەنە تېخى ھاراقكەشلىك قاتارلىق مەسىلىلەرنىمۇ ئۆزى ھەل قىلدى
06:34
and 32 children who stopped 16 child marriages
129
379000
2000
شۇنداقلا راجاستاندىن كەلگەن 32 ئوقۇغۇچىدىن
06:36
in Rajasthan.
130
381000
2000
.16سى ئۆزلىرىنىڭ بالا تويىنى بىكار قىلدى
06:38
I mean, it was incredible.
131
383000
2000
!دېمەكچىمەنكى، ئۇ بەكلا ھەيران قالارلىق ئىش ئىدى
06:40
Basically again reaffirming that when adults believe in children
132
385000
3000
:بۇ يەنە بىر قېتىم چوڭلارنىڭ بالىلارغا ئىشىنىپ، ئۇلارغا
06:43
and say, "You can," then they will.
133
388000
3000
.سەن قىلالايسەن» دېسە، ئۇلارنىڭ ھەقىقەتەن قىلالايدىغانلىقىنى ئىسپاتلاپ بەردى»
06:46
Infection in India.
134
391000
3000
«ھىندىستاندىكى «يۇقۇملىنىش
06:49
This is in Rajasthan, a rural village.
135
394000
2000
.بۇ راجاستاندىكى بىر ئېتىزلىق كەنتى
06:51
Child: Our parents are illiterate and we want to teach them how to read and write.
136
396000
8000
.بالىلار: بىزنىڭ ئاتا-ئانىمىز ساۋاتسىز، بىز ئۇلارغا خەت تونۇشنى، يېزىشنى ئۆگىتىمىز
07:00
KBS: First time, a rally and a street play in a rural school --
137
405000
3000
تۇنجى قېتىم، بىر سەھرايىۋى مەكتەپتە كۈچ ئۇلاپ يۈگرەش ۋە كوچا ئويۇنلىرى ئۆتكۈزۈلۈپ :KBS
07:03
unheard of -- to tell their parents why literacy is important.
138
408000
4000
.ئاتا-ئانىلار مائارىپنىڭ نەقەدەر مۇھىملىقى بىلدۈرۈلدى
07:11
Look at what their parents says.
139
416000
4000
.ئۇلارنىڭ ئاتا-ئانىسىنىڭ نېمە دەيدىغانلىقىغا قاراپ باقايلى
07:15
Man: This program is wonderful.
140
420000
3000
.ئەر كىشى: بۇ پائالىيەت بەك قالتىسكەن
07:18
We feel so nice that our children can teach us how to read and write.
141
423000
4000
.ئۆز بالىلىرىمىزنىڭ بىزگە ئوقۇش-يېزىشنى ئۆگەتكەنلىكىدىن كۆپ مەمنۇن بولدۇق
07:22
Woman: I am so happy that my students did this campaign.
142
427000
3000
.ئايال: ئوقۇغۇچىلىرىمنىڭ بۇ رىقابەتكە جەڭ ئېلان قىلغانلىقىدىن مەن بەكلا خوشال
07:25
In the future, I will never doubt my students' abilities.
143
430000
3000
.كەلگۈسىدە، مەن ئوقۇغۇچىلىرىمنىڭ قابىلىيىتىدىن ھەرگىز گۇمانلانمايمەن
07:28
See? They have done it.
144
433000
3000
.كۆردىڭىزمۇ؟ ئۇلار قىلالىدى
07:32
KBS: An inner city school in Hyderabad.
145
437000
2000
.ھەيدەرئاباد شەھەر مەركىزىدىكى بىر مەكتەپ
07:34
Girl: 581. This house is 581 ...
146
439000
3000
قىز(ھىندىچە تەخمىنىي تەرجىمە): 581. بۇ ئۆينىڭ نومۇرى 581
07:37
We have to start collecting from 555.
147
442000
3000
.بىز 555 تىن باشلاپ يىغىشىمىز كېرەك
07:40
KBS: Girls and boys in Hyderabad, going out,
148
445000
2000
،ھەيدەرئابادتىكى قىز-يىگىتلەر سىرتقا چىقىۋاتىدۇ
07:42
pretty difficult, but they did it.
149
447000
2000
.خېلى تەس، لېكىن ئۇلار قىلالىدى
07:46
Woman: Even though they are so young, they have done such good work.
150
451000
4000
!ئايال: گەرچە ئۇلار تېخى ياش بولسىمۇ، لېكىن بەكلا ياخشى قىلدى
07:50
First they have cleaned the society, then it will be Hyderabad, and soon India.
151
455000
6000
.ئۇلار ئاۋۋال ئاھالىلەر كومېتىتلىرىنى سۈپەردى، ئاندىن ھەيدەرئابادنى، پات يېقىندا پۈتۈن ھىندىستاننى سۈپۈرمەكچى
07:57
Woman: It was a revelation for me. It doesn't strike me
152
462000
3000
.ئايال: بۇ ماڭا نىسبەتەن بىر بىشارەت بولدى
08:00
that they had so much inside them.
153
465000
2000
.ئۇلارغا بۇنچىلىك يوشۇرۇن كۈچ يوشۇرۇنغانلىقىنى كۆرۈپ مەن ھەيران قالمىدىم
08:03
Girl: Thank you, ladies and gentlemen.
154
468000
2000
،قىز: رەھمەت، خانىملار-ئەپەندىلەر
08:05
For our auction we have some wonderful paintings for you,
155
470000
3000
،بۈگۈن باھا تالاشتۇرۇپ ساتىدىغان نۇرغۇن نادىر رەسىم ئەسەرلىرى بار
08:08
for a very good cause,
156
473000
2000
،ناھايىتى ياخشى سەۋەب تۈپەيلى
08:10
the money you give us will be used to buy hearing aids.
157
475000
3000
.سېتىشتىن كىرگەن كىرىمنىڭ ھەممىسى ئاۋدىفون(ئاڭلاشقا ياردەم بېرىش ئەسۋابى) ئېلىشقا ئىشلىتىلىدۇ
08:13
Are you ready, ladies and gentlemen? Audience: Yes!
158
478000
3000
!تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ (تاماشىبىنلار): شۇنداق
08:16
Girl: Are you ready? Audience: Yes!
159
481000
2000
!قىز: تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ تاماشىبىنلار: ھەئە
08:18
Girl: Are you ready? Audience: Yes!
160
483000
3000
!قىز: تەييار بولدۇڭلارمۇ؟ تاماشىبىنلار: ھەئە
08:22
KBS: So, the charter of compassion starts right here.
161
487000
2000
.شۇنداق قىلىپ، مېھرىبانلىق ئوتلىرى مۇشۇ يەردە تۇتاشتى :KBS
08:24
Street plays, auctions, petitions.
162
489000
3000
.كوچا ئويۇنلىرى، باھا تالاشتۇرۇپ سېتىش، تىلەك تىلەش پائالىيىتى قاتارلىقلار
08:27
I mean, they were changing lives.
163
492000
3000
.دېمەكچىمەنكى، ئۇلار تۇرمۇشنى ئۆزگەرتىۋاتاتتى
08:30
It was incredible.
164
495000
2000
.ئادەمنىڭ ئىشەنگۈسى كەلمەيدۇ
08:32
So, how can we still stay immune?
165
497000
2000
شۇڭا، بىز قانداقمۇ يەنە داۋاملىق پىسەنت قىلماي تۇرالايمىز؟
08:34
How can we stay immune to that passion, that energy, that excitement?
166
499000
4000
ئاشۇ قىزغىنلىق، كۈچ-قۇۋۋەت، ھاياجانلىنىشقا قانداقمۇ پىسەنت قىلماي تۇرالايمىز؟
08:38
I know it's obvious,
167
503000
2000
،مەن ئېنىق شۇنداق بولىدىغانلىقىنى بىلىمەن
08:40
but I have to end with the most powerful symbol of change, Gandhiji.
168
505000
4000
.لېكىن مەن سۆزۈمنى ئۆزگىرىشنىڭ ئەڭ ئەڭ كۈچلۈك ۋەكىلى بىلەن ئاخىرلاشتۇرۇشقا مەجبۇر، ئۇ دەل گەندى
08:44
70 years ago, it took one man
169
509000
2000
بۇنىڭدىن 70 يىللار ئىلگىرى، بىر ئادەم
08:46
to infect an entire nation
170
511000
2000
بىز قىلالايمىز» نىڭ كۈچى بىلەن»
08:48
with the power of "We can."
171
513000
3000
.پۈتۈن مىللەتكە تەسىر قىلغان
08:51
So, today who is it going to take
172
516000
2000
ئۇنداقتا، بۈگۈنكى كۈندە كىم بۇ ئېغىر يۈكنى زىممىسىگە ئېلىپ
08:53
to spread the infection from 100,000 children
173
518000
3000
يۈز مىڭ بالىدىكى قىزغىنلىقنى
08:56
to the 200 million children in India?
174
521000
3000
ھىندىستاندىكى 200 مىليون بالىغا تارقىتالايدۇ؟
08:59
Last I heard, the preamble still said, "We, the people of India," right?
175
524000
4000
ئالدىنقى قېتىم، مەن ئالدىنقى رەتتىكى بىرسىنىڭ، «بىز، ھىندىستان خەلقى،» شۇنداقمۇ؟ دېگەنلىكىنى ئاڭلىدىم
09:03
So, if not us, then who?
176
528000
2000
ئۇنداقتا، بىزدىن باشقا يەنە كىم بولماقچى؟
09:05
If not now, then when?
177
530000
3000
ئەگەر ھازىر بولمىسا، قاچان بولماقچى؟
09:08
Like I said, contagious is a good word.
178
533000
3000
.خۇددى مەن دېگەندەك، يۇقۇملىنىش بىر ياخشى سۆز
09:11
Thank you.
179
536000
2000
.رەھمەت
09:13
(Applause)
180
538000
12000
(ئالقىش)
ABOUT THE SPEAKER
Kiran Sethi - EducatorThe founder of the Riverside School in Ahmedabad, Kiran Sethi has launched an initiative to make our cities more child-friendly.
Why you should listen
Kiran Bir Sethi's early training as a designer is clear in her work as an educator -- she looks beyond what exists, to ask, "could we do this a better way?" In 2001, she founded the Riverside School in Ahmedabad, designing the primary school's curriculum (and its building) from the ground up. Based around six "Beacons of Learning," the school's lesson plan focuses on creating curious, competent future citizens. The school now enrolls almost 300 children and has franchised its curriculum widely.
Sethi's latest project, inspired by dialogue with the children of Riverside, is called AProCh -- which stands for "A Protagonist in every Child." Fighting the stereotype of modern kids as rude and delinquent, AProCh looks for ways to engage Ahmedabad's children in modern city life, and to revamp our cities to make room for kids to learn, both actively and by example.
Kiran Sethi | Speaker | TED.com