Lucy Kalanithi: What makes life worth living in the face of death
Lucy Kalanithi: Điều gì khiến cuộc sống ý nghĩa hơn khi đối mặt với cái chết
Lucy Kalanithi is dedicated to helping others choose the health care and end-of-life experiences that best align with their values. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
was diagnosed with stage IV lung cancer,
được chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn bốn,
medical students at Yale.
hồi là sinh viên y năm nhất tại Yale.
và cực kỳ hài hước.
in the trunk of his car,
một bộ đồ khỉ đột trong cốp xe,
the care he took with his patients.
anh chăm sóc các bệnh nhân.
the experience of illness
of a heart that had ceased beating.
của một trái tim ngừng đập.
to approach suffering together.
cùng nhau chạm tới nỗi đau.
và trở thành những bác sĩ,
as a neurosurgeon
khóa đào tạo giải phẫu thần kinh
and a cough that wouldn't go away.
và những đợt ho không dứt.
in Paul's lungs and in his bones.
có u trong phổi và xương của Paul.
with devastating diagnoses;
những bệnh nhân hiểm nghèo,
for 22 months.
trong hai mươi hai tháng,
về việc đối mặt cái chết.
through really tough medical decisions.
những quyết định điều trị y tế khó khăn.
into the hospital for the last time
một quyết định dũng cảm.
và hồi sức tim phổi.
as a caregiver --
mình là một người chăm sóc,
deepened what that meant.
làm điều đó sâu sắc hơn.
his identity during his illness,
trong thời gian bệnh,
chấp nhận đau đớn của anh ấy,
những quyết định của anh,
bouncing back to where you were before,
trở lại như lúc trước đây
the hard stuff isn't hard.
approach it together,
khi cùng nhau tiếp cận nó,
thế nào là thành công.
Paul said to me after his diagnosis was,
trong những lời đầu của Paul là:
we get to say anything out loud.
chúng tôi có thể nói ra mọi thứ.
to be exactly what we needed.
just keep saying things out loud.
sẽ tiếp tục nói ra mọi điều.
an advance directive is an act of love --
là một cử chỉ tình yêu
a tangible part of our love story.
hiện hữu trong chuyện tình của chúng tôi.
accept his diagnosis.
kết quả chẩn đoán.
in devastating situations,
trong tình huống nguy kịch,
chết là một phần của cuộc sống.
and uncertainty of a serious illness.
và sự khó lường của bệnh tật.
against lung cancer,
trong chống chọi ung thư phổi,
months to a few years left to live.
Paul chỉ còn nhiều nhất vài năm.
from doctor to patient.
anh từ bác sĩ thành bệnh nhân.
like he was suddenly at a crossroads,
việc đột nhiên anh gặp giao lộ,
he'd be able to see the path,
anh sẽ thấy con đường,
gleaming white desert.
hoang vu và trắng xóa
had erased all familiarity.
đã xóa đi những điều thân thuộc.
what made my life worth living,
help to do so."
for my colleagues in health care.
những đồng nghiệp ngành y tế.
have clarity around their prognoses
giúp bệnh nhân hiểu diễn biến bệnh
but it's especially tough
nó đặc biệt khó khăn
terminal illnesses like cancer.
những bệnh nan y như ung thư.
how long they have left,
họ còn bao nhiêu thời gian,
không có đáp án.
tạo ra hy vọng
những cảnh tốt đẹp.
các bác sĩ
they painted a rosier picture
bức tranh màu hồng
của bệnh nhân.
the possible outcomes of an illness,
về bệnh tình của họ,
with those conversations,
những cách như vậy
immensely helpful with big decisions.
hữu ích để đưa ra quyết định quan trọng
Paul was not likely to see her grow up.
không thể thấy cô bé trưởng thành.
of being there for her birth
sống vì sự chào đời của bé con
to say goodbye to a child
phải nói lời tạm biệt tới một đứa trẻ
means accepting suffering.
working as a neurosurgeon,
công việc bác sĩ giải phẫu thần kinh,
was totally impossible.
cho rằng bất khả thi.
prescribed a stimulant medication
kê một toa thuốc kích thích
his priorities and his worries.
ưu tiên và lo lắng của anh.
he was willing to make.
anh sẵn sàng chấp nhận.
are the best way to ensure
là cách tốt nhất để chắc chắn rằng
like that "birds and bees" talk
"đối thoại chim và ong"
as quickly as possible,
as things change.
mỗi khi mọi chuyện thay đổi.
to give us answers they didn't have,
đưa các câu trả lời họ không có,
through painful choices ...
vượt qua những lựa chọn đau đớn ...
but his will to live wasn't.
nhưng ham muốn được sống thì không.
means more than just staying alive.
không đơn thuần chỉ là tồn tại.
a patient came into my clinic.
tới phòng khám của tôi.
with a serious chronic disease.
với một căn bệnh mãn tính.
about her life and her health care,
và chế độ chăm sóc sức khỏe,
about their health care preferences.
về những ưu tiên chăm sóc y tế.
started their answers with the words
bắt đầu câu trả lời với cụm từ
medical treatment,
hoặc không mong muốn,
excessive or unwanted medical treatment.
nhận những điều trị như vậy.
psychological consequences
những diễn biến tâm lý
and a quarter of ICU doctors
và một phần tư các bác sĩ ICU
that for some of their patients,
đối với một số bệnh nhân của họ,
that didn't fit with the person's values.
những tâm nguyện của bệnh nhân.
các ước muốn được thực hiện hay không
your wishes are respected
if it offered any chance of longer life?
nếu như điều đó giúp kéo dài cuộc sống?
about the quality of that time,
sống ra sao trong khoảng thời gian đó,
are thoughtful and brave,
đều khó khăn và dũng cảm,
trong suốt cuộc đời ta.
do you want genetic screening?
bạn có muốn việc sàng lọc di truyền?
in a clinic or at home?
tại phòng khám hay tại nhà?
live the way you want to?
sống theo cách bạn muốn?
a decision in your health care.
quyết định chọn lựa chăm sóc y tế.
that's not right for you.
điều trị không phù hợp với bạn.
is stitched with its color."
được khâu chặt với màu của nó."
tình yêu của tôi dành cho Paul,
that we could cure his illness.
chúng tôi có thể chữa khỏi bệnh cho anh ấy
both joy and sadness at the same time;
cả niềm vui và nỗi buồn cùng một lúc;
and sleepless nights,
và những đêm mất ngủ,
run around on the grass.
chạy vòng quanh trên bãi có.
and watch the sunset with our friends.
và ngắm hoàng hôn với các bạn tôi.
meditation have helped a lot.
đã giúp tôi rất nhiều.
I get to watch our daughter grow.
tôi có thể nhìn con bé lớn lên.
about what I'm going to say to her
về những gì tôi sẽ nói với con bé
range of experience --
despite suffering.
bên ngoài nỗi đau
isn't always a battle.
ung thư không phải là một cuộc chiến.
different than we thought.
khác với chúng ta nghĩ.
không để chống lại vận mệnh
ABOUT THE SPEAKER
Lucy Kalanithi - CaregiverLucy Kalanithi is dedicated to helping others choose the health care and end-of-life experiences that best align with their values.
Why you should listen
Stanford internist Lucy Kalanithi is the widow of neurosurgeon and writer Paul Kalanithi, who was diagnosed with Stage IV lung cancer at age 36. Shortly after his diagnosis, Paul wrote about his transformation from doctor to patient, and explored what makes life worth living in the face of death in his poignant memoir When Breath Becomes Air. After Paul died in 2015, Lucy completed his memoir and wrote its powerful epilogue. As a caregiver for her husband during all phases of his illness and as a practicing physician and a thinker on healthcare value, Lucy is dedicated to helping others choose the health care and end-of-life experiences that best align with their values. She lives in the Bay Area with her and Paul’s daughter, Cady.
Lucy Kalanithi | Speaker | TED.com