TEDGlobal 2009
Parag Khanna: Mapping the future of countries
Փարագ Խաննան պատկերում է երկրների ապագան
Filmed:
Readability: 4.4
1,539,088 views
Շատերը կարծում են, որ քարտեզին պատկերված գծերը այլևս կարևորություն չունեն, սակայն Փարագ Խաննան նշում է հակառակը։ Օգտագործելով անցյալի և ներկայի քարտեզները՝ նա բացատրում է սահմանային հակամարտությունների դրդապատճառները և առաջարկում պարզ, թերև խորամանկ լուծումներ ամեն մեկի համար։
Parag Khanna - Global strategist
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders. Full bio
Geopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Do we live in a borderless world?
0
0
3000
Արդյո՞ք մենք ապրում ենք առանց սահմանների աշխարհում։
00:15
Before you answer that, have a look at this map.
1
3000
3000
Մինչև պատասխանեք այդ հարցին, ապա մի նայեք այս քարտեզին։
00:18
Contemporary political map shows
2
6000
2000
Ժամանակակից քաղաքական քարտեզի վրա
00:20
that we have over 200 countries in the world today.
3
8000
3000
պատկերված են ավելի քան 200 երկիր ամբողջ աշխարհում։
00:23
That's probably more than at any time in centuries.
4
11000
3000
Հավանաբար, սա առավելագույն թիվն է, որը երբևէ եղել է։
00:26
Now, many of you will object.
5
14000
2000
Շատերդ հիմա կառարկեք։
00:28
For you this would be a more appropriate map.
6
16000
3000
Այս մի քարտեզը դուք կգտնեք ավելի համապատասխան։
00:31
You could call it TEDistan.
7
19000
2000
Կարող եք անվանել այն TEDաստան։
00:33
In TEDistan, there are no borders,
8
21000
2000
TEDաստանում չկան սահմաններ,
00:35
just connected spaces and unconnected spaces.
9
23000
3000
այլ միայն կապված և չկապակցված տարածքներ։
00:38
Most of you probably reside in one of the 40 dots
10
26000
4000
Շատերդ գուցե բնակվում եք այս էկրանին պատկերված 40 երկրներից մեկում
00:42
on this screen, of the many more
11
30000
2000
կամ գուցե, ավելի՝
00:44
that represent 90 percent of the world economy.
12
32000
3000
որոնք կազմում են աշխարհի տնտեսության 90 տոկոսը։
00:47
But let's talk about the 90 percent of the world population
13
35000
4000
Բայց եկեք խոսենք աշխարհի 90 տոկոս բնակչության մասին,
00:51
that will never leave the place in which they were born.
14
39000
3000
ովքեր երբեք չեն լքելու իրենց ծննդավայրը։
00:54
For them, nations, countries, boundaries, borders still matter a great deal,
15
42000
5000
Նրանց համար՝ ազգությունները, երկրները, սահմանները համարվում են կարևորագույն խնդիր,
00:59
and often violently.
16
47000
3000
և հաճախ դա արվում է բռնի կերպով:
01:02
Now here at TED, we're solving some of the great
17
50000
2000
Ահա այստեղ, TED-ում մենք բացահայտում ենք
01:04
riddles of science and mysteries of the universe.
18
52000
2000
գիտության գաղտնիքներն ու տիեզերքի առեղծվածները։
01:06
Well here is a fundamental problem we have not solved:
19
54000
3000
Սակայն կա մի հիմնախնդիր, որը դեռ լուծված չէ՝
01:09
our basic political geography.
20
57000
2000
մեր քաղաքական աշխարհագրությունը։
01:11
How do we distribute ourselves around the world?
21
59000
3000
Ի՞նչպես ենք մենք տեղաբաշխում մեզ աշխարհում։
01:14
Now this is important, because border conflicts
22
62000
3000
Հիմա դա կարևոր հարց է, քանզի սահմանային հակամարտությունները
01:17
justify so much of the world's military-industrial complex.
23
65000
3000
շատ են արդարացնում աշխարհի ռազմարդյունաբերական ոլորտի գործունեությունը։
01:20
Border conflicts can derail
24
68000
2000
Սահմանային հակամարտությունները կարող են խորտակել
01:22
so much of the progress that we hope to achieve here.
25
70000
3000
այն ամբողջ առաջխաղացումը, որին մենք հույս ունենք հասնել այստեղ։
01:25
So I think we need a deeper understanding
26
73000
2000
Կարծում եմ, մեզ պետք է ավելի խորը հասկանալ,
01:27
of how people, money, power,
27
75000
2000
թե ինչպես մարդիկ, փողը, ուժը,
01:29
religion, culture, technology
28
77000
3000
հավատքը, մշակույթը, տեխնոլոգիան
01:32
interact to change the map of the world.
29
80000
2000
կարող են փոխազդել աշխարհի քարտեզի փոփոխությանը։
01:34
And we can try to anticipate those changes,
30
82000
2000
Մենք կարող ենք փորձել կանխագուշակել այդ փոփոխությունները
01:36
and shape them in a more constructive direction.
31
84000
3000
և կերտել այն ավելի կառուցողական ուղղությամբ։
01:39
So we're going to look at some maps of the past,
32
87000
2000
Հիմա մենք կնայենք անցյալի, ներկայի մի քանի քարտեզներ,
01:41
the present and some maps you haven't seen
33
89000
3000
որոնք դուք երբեք չեք տեսել,
01:44
in order to get a sense of where things are going.
34
92000
3000
որպեսզի հասկանանք, թե ինչպիսի իրավիճակ է տիրում աշխարհում։
01:47
Let's start with the world of 1945.
35
95000
3000
Եկեք սկսենք 1945 թ. հետպատերազմյան քարտեզից։
01:50
1945 there were just 100 countries in the world.
36
98000
3000
1945 թ.-ին աշխարհում կար ընդամենը 100 երկիր։
01:53
After World War II, Europe was devastated,
37
101000
3000
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Եվրոպան ամբողջովին ավիրված էր,
01:56
but still held large overseas colonies:
38
104000
3000
սակայն այն դեռ տիրում էր բազմաթիվ անդրծովյան գաղութների։
01:59
French West Africa, British East Africa, South Asia, and so forth.
39
107000
4000
Ֆրանսիան՝ արևելյան Աֆրիկան, Բրիտանիան՝ արևմտյան Աֆրիկան, հարավային Ասիան, և այլն։
02:03
Then over the late '40s,
40
111000
2000
Եվ հետո 40-ականների վերջից մինչև
02:05
'50s, '60s, '70s and '80s,
41
113000
2000
50-ական, 60-ական, 70-ական, 80-ական թվականները,
02:07
waves of decolonization took place.
42
115000
2000
այդ տարածքները ազատագրվեցին։
02:09
Over 50 new countries were born.
43
117000
2000
Ավելի քան 50 նոր երկիր գոյացավ քարտեզին։
02:11
You can see that Africa has been fragmented.
44
119000
2000
Կարող եք տեսնել, թե ինչպես է Աֆրիկան բաժանվել մասերի։
02:13
India, Pakistan, Bangladesh, South East Asian nations created.
45
121000
4000
Ստեղծվեցին Հնդկաստանը, Պակիստանը, Բանգլադեշը, հարավ-արևմտյան ասիական երկրները։
02:17
Then came the end of the Cold War.
46
125000
4000
Այնուհետև ավարտին հասավ Սառը պատերազմը:
02:21
The end of the Cold War and the disintegration of the Soviet Union.
47
129000
3000
Սառը պատերազմի ավարտը և Սովետական միության փլուզումը:
02:24
You had the creation of new states in Eastern Europe,
48
132000
3000
Դուք ականատես եղաք մի շարք երկրների առաջացմանը արևմտյան Եվրոպայում,
02:27
the former Yugoslav republics and the Balkans,
49
135000
2000
նախկին Հարավսլավիայի երկրների և Բալկանների,
02:29
and the 'stans of central Asia.
50
137000
3000
ինչպես նաև կենտրոնական Ասիայի երկրների:
02:32
Today we have 200 countries in the world.
51
140000
3000
Այսօր աշխարհում կա 200 երկիր:
02:35
The entire planet is covered
52
143000
2000
Ողջ մոլորակը զբաղեցնում են
02:37
by sovereign, independent nation-states.
53
145000
3000
սուվերեն, անկախ երկրները:
02:40
Does that mean that someone's gain has to be someone else's loss?
54
148000
5000
Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ մեկի հաղթանակը պետք է անրադառնա մյուսի կորստով:
02:45
Let's zoom in on one of the most strategic areas of the world,
55
153000
3000
Եկեք մոտիկից նայենք աշխարհի ռազմավարական կարևորություն ունեցող հատվածներին.
02:48
Eastern Eurasia.
56
156000
2000
արևմտյան Եվրասիային:
02:50
As you can see on this map,
57
158000
2000
Ինչպես տեսնում եք քարտեզի վրա,
02:52
Russia is still the largest country in the world.
58
160000
2000
Ռուսաստանը դեռ մնում է աշխարհի ամենամեծ երկիրը:
02:54
And as you know, China is the most populous.
59
162000
2000
Եվ ինչպես գիտեք, Չինաստանը ամենախիտ բնակեցվածն է:
02:56
And they share a lengthy land border.
60
164000
2000
Երկուսն էլ կիսում են սահմանի մի երկար տարածք:
02:58
What you don't see on this map
61
166000
2000
Սակայն քարտեզի վրա չի երևում, որ
03:00
is that most of Russia's 150 million people
62
168000
3000
Ռուսաստանի 150-միլիոնանոց բնակչության մեծամասնությունը
03:03
are concentrated in its western provinces
63
171000
2000
կենտրոնացված է արևմտյան գավառներում
03:05
and areas that are close to Europe.
64
173000
2000
և տարածքներում, որոնք մոտ են Եվրոպային:
03:07
And only 30 million people are in its eastern areas.
65
175000
4000
Եվ միայն 30 միլիոնն է ապրում արևելյան հատվածում:
03:11
In fact, the World Bank predicts
66
179000
2000
Փաստացիորեն, ըստ Համաշխարհային Բանկի կանխատեսումների՝
03:13
that Russia's population is declining
67
181000
2000
Ռուսաստանի բնակչությունը
03:15
towards about 120 million people
68
183000
3000
կնվազի մինչև 120 միլիոն մարդ:
03:18
And there is another thing that you don't see on this map.
69
186000
2000
Կա ևս մի բան, որը դուք չեք տեսնի քարտեզի վրա:
03:20
Stalin, Khrushchev and other Soviet leaders
70
188000
3000
Ստալինը, Խրուսչևը և այլ սովետական առաջնորդները
03:23
forced Russians out to the far east
71
191000
2000
ստիպում էին ռուսներին բնակվել հեռավոր արևելքում՝
03:25
to be in gulags, labor camps,
72
193000
2000
ստեղծելով գուլագներ, աշխատանքային ճամբարներ,
03:27
nuclear cities, whatever the case was.
73
195000
3000
ատոմային քաղաքներ, և նման բաներ:
03:30
But as oil prices rose,
74
198000
2000
Սակայն նավթի գնի աճը նպաստեց նրան,
03:32
Russian governments have invested in infrastructure
75
200000
2000
որպեսզի ռուսական կառավարությունը ներդրումներ կատարի այդ ոլորտում,
03:34
to unite the country, east and west.
76
202000
2000
երկիրը միաբանելու նպատակով՝ արևելքն ու արևմուտքը:
03:36
But nothing has more perversely impacted
77
204000
3000
Բայց այն հակառակ ձևով ազդեց
03:39
Russia's demographic distribution,
78
207000
2000
Ռուսաստանի ժողովրդագրական տեղաբաշխման վրա:
03:41
because the people in the east, who never wanted to be there anyway,
79
209000
3000
Մարդիկ, ովքեր երբեք չեն ցանկացել բնակվել արևելքում
03:44
have gotten on those trains and roads
80
212000
2000
նստեցին գնացքներն ու մեքենաները
03:46
and gone back to the west.
81
214000
2000
և տեղափոխվեցին հետ՝ արևմուտք:
03:48
As a result, in the Russian far east today,
82
216000
3000
Եվ արդյունքում, Ռուսաստանի հեռավոր արևելքը,
03:51
which is twice the size of India,
83
219000
2000
որը Հնդկաստանից երկու անգամ մեծ է տարածքով,
03:53
you have exactly six million Russians.
84
221000
3000
բնակեցված է միայն 6 միլիոն ռուսաստանցիներով:
03:56
So let's get a sense of what is happening in this part of the world.
85
224000
3000
Եկեք հասկանանք, ինչ է տեղի ունենում երկրագնդի այս հատվածում:
03:59
We can start with Mongolia, or as some call it, Mine-golia.
86
227000
3000
Սկսենք Մոնղոլիայից, կամ ինչպես շատերն են ասում Mine-ղոլիա (Mine - անգլ. հանք)
04:02
Why do they call it that?
87
230000
2000
Ի՞նչու են այն անվանում այդպես:
04:04
Because in Mine-golia, Chinese firms operate
88
232000
3000
Որովհետև շատ չինական կազմակերպություններ աշխատում են Mine-ղոլիայում
04:07
and own most of the mines -- copper, zinc, gold --
89
235000
3000
և տիրում են պղնձի, ցինկի, ոսկու հանքերի մեծամասնությանը:
04:10
and they truck the resources south and east into mainland China.
90
238000
4000
Եվ նրանք արտահանում են այդ ռեսուրսները Չինաստանի հարավային և արևելյան շրջաններ:
04:14
China isn't conquering Mongolia.
91
242000
2000
Չինաստանը Մոնղոլիան չի՛ նվաճում,
04:16
It's buying it.
92
244000
3000
Նա գնում է այն:
04:19
Colonies were once conquered. Today countries are bought.
93
247000
3000
Գաղութները նվաճվում էին: Իսկ հիմա երկրները` գնվում են:
04:22
So let's apply this principle to Siberia.
94
250000
4000
Եվ նույն սկզբունքը կիրառելի է Սիբիրի համար:
04:26
Siberia most of you probably think of
95
254000
2000
Շատերդ կարծում եք, թե Սիբիրը մի
04:28
as a cold, desolate, unlivable place.
96
256000
3000
ցուրտ, մեկուսացված, անբնակելի վայր է:
04:31
But in fact, with global warming and rising temperatures,
97
259000
3000
Բայց հաշվի առնելով գլոբալ կլիմայական փոփոխությունները և ջերմաստիճանի բարձրացումը,
04:34
all of a sudden you have vast wheat fields
98
262000
2000
այնտեղ շուտով դուք կհայտնաբերեք հսկայական ցորենի դաշտեր:
04:36
and agribusiness, and grain being produced in Siberia.
99
264000
4000
Սիբիրը կսկսի արտադրել գյուղատնտեսական մթերքներ և ցորեն:
04:40
But who is it going to feed?
100
268000
2000
Բայց ու՞մ համար է դա նախատեսված լինելու, ովքե՞ր են կերակրվելու:
04:42
Well, just on the other side of the Amo River,
101
270000
3000
Ամուր գետի մյուս ափին սփռված
04:45
in the Heilongjiang and Harbin provinces of China,
102
273000
3000
Հեյլոնյան և Հարբին չինական շրջանները
04:48
you have over 100 million people.
103
276000
2000
բնակեցված են ավելի քան 100 մլն մարդկանցով:
04:50
That's larger than the entire population of Russia.
104
278000
3000
Դա ավել է, քան ամբողջ Ռուսաստանի բնակչությունը:
04:53
Every single year, for at least a decade or more,
105
281000
3000
Ամեն տարի, առնվազն տասնամյակը մեկ, կամ ավելի շատ
04:56
[60,000] of them have been voting with their feet,
106
284000
3000
նրանցից 60.000 կատարում է "բնական" ընտրություն՝
04:59
crossing, moving north and inhabiting this desolate terrain.
107
287000
5000
տեղափոխվելով, տեղաշարժվելով դեպի հյուսիս, գրավելու անմարդաբնակ տարածքները:
05:04
They set up their own bazaars and medical clinics.
108
292000
2000
Իրենք կառուցում են սեփական շուկաներն ու հիվանդանոցները:
05:06
They've taken over the timber industry
109
294000
2000
Իրենք վերահսկում են փայտանյութի մշակման արդյունաբերությունը
05:08
and been shipping the lumber east, back into China.
110
296000
3000
և արտահանում պատրաստի ապրանքը արևելք՝մՉինաստան:
05:11
Again, like Mongolia,
111
299000
2000
Ինչպես Մոնղոլիայի օրինակում,
05:13
China isn't conquering Russia. It's just leasing it.
112
301000
4000
Չինաստանը չի նվաճում Ռուսաստանը, նա այն վարձակալում է:
05:17
That's what I call globalization Chinese style.
113
305000
4000
Սա կոչվում է գլոբալիզացիա չինական ոճով :
05:21
Now maybe this is what the map of the region
114
309000
2000
Ահա այսպիսի տեսք կունենա այս տարածաշրջանի քարտեզը
05:23
might look like in 10 to 20 years.
115
311000
2000
մոտ 10-20 տարի հետո:
05:25
But hold on. This map is 700 years old.
116
313000
4000
Բայց սպասեք: Այս քարտեզը 700 տարեկան է:
05:29
This is the map of the Yuan Dynasty,
117
317000
2000
Սա Յուան դինաստիայի ժամանակների քարտեզն է,
05:31
led by Kublai Khan, the grandson of Genghis Khan.
118
319000
4000
Կուբլա Խանի՝Չինգիզ Խանի թոռան գլխավորությամբ:
05:35
So history doesn't necessarily repeat itself,
119
323000
2000
Անպայման չէ, որ պատմությունը կրկնի ինքն իրեն,
05:37
but it does rhyme.
120
325000
2000
սակայն այն ռիթմիկ է:
05:39
This is just to give you a taste of what's happening in this part of the world.
121
327000
4000
Սա ուղղակի պատկերում է, թե ինչ է կատարվում աշխարհի այս մասում:
05:43
Again, globalization Chinese style.
122
331000
2000
Կրկին՝ գլոբալիզացիա չինական ոճով:
05:45
Because globalization opens up all kinds of ways for us to
123
333000
3000
Քանզի գլոբալիզացիան բացում է մեզ համար տարբեր դռներ
05:48
undermine and change the way we think about political geography.
124
336000
5000
քայքայելու և փոփոխելու մեր պատկերացումները քաղաքական աշխարհագրության մասին:
05:53
So, the history of East Asia in fact,
125
341000
3000
Արևելյան Ասիայի պատմությունը փաստացիորեն պնդում է, որ
05:56
people don't think about nations and borders.
126
344000
2000
մարդիկ չեն մտածում ազգությունների և սահմանների մասին:
05:58
They think more in terms of empires and hierarchies,
127
346000
3000
Իրենք մտածում են կայսրությունների և աստիճանավորումների տեսանկյունից,
06:01
usually Chinese or Japanese.
128
349000
2000
ինչպես դա անում են Չինաստանն ու Ճապոնիան:
06:03
Well it's China's turn again.
129
351000
2000
Եվ կրկին Չինաստանի հերթն է:
06:05
So let's look at how China is re-establishing
130
353000
2000
Եկեք տեսնենք, թե ինչպես է Չինաստանը հաստատում
06:07
that hierarchy in the far East.
131
355000
2000
այդ հիերարխիան հեռավոր արևելքում:
06:09
It starts with the global hubs.
132
357000
2000
Այն սկսվում է համաշխարհային հանգույցներից:
06:11
Remember the 40 dots on the nighttime map
133
359000
3000
Ահա այս 40 կետերը, որոնք փայլատակում են քարտեզի վրա գիշերային ժամերին,
06:14
that show the hubs of the global economy?
134
362000
2000
հանդիսանում են համաշխարհային տնտեսության հանգույցները:
06:16
East Asia today has more of those global hubs
135
364000
2000
Արևելյան Ասիայում են տեղակայված համաշխարհային հանգույցների
06:18
than any other region in the world.
136
366000
2000
գրեթե մեծամասնությունը, որն ավելի շատ է քան աշխարհի ուրիշ տարածաշրջաններում:
06:20
Tokyo, Seoul, Beijing, Shanghai,
137
368000
3000
Տոկիո, Սեուլ, Պեկին, Շանհայ,
06:23
Hong Kong, Singapore and Sidney.
138
371000
3000
Հոնգ Կոնգ, Սինգապուր և Սիդնեյ:
06:26
These are the filters and funnels of global capital.
139
374000
2000
Նրանց միջով է մաքրվում և հոսում համաշխարհային կապիտալը:
06:28
Trillions of dollars a year are being brought into the region,
140
376000
3000
Տարեկան միլիարդավոր դոլարներ են ներդրվում աշխարհի այս հատվածում:
06:31
so much of it being invested into China.
141
379000
3000
Մեծամասնությունը ներդրվում է Չինաստանում:
06:34
Then there is trade.
142
382000
2000
Հիմնականում դա առևտրային հարաբերություններն են:
06:36
These vectors and arrows represent ever stronger
143
384000
2000
Այս վեկտորներն ու սլաքները ցույց են տալիս Չինաստանի ամուր
06:38
trade relationships that China has
144
386000
2000
առևտրային հարաբերությունները
06:40
with every country in the region.
145
388000
2000
տարածաշրջանի այլ երկրների հետ:
06:42
Specifically, it targets Japan
146
390000
2000
Հատկապես թիրախային են հանդիսանում Ճապոնիան,
06:44
and Korea and Australia,
147
392000
2000
Կորեան և Ավստրալիան՝
06:46
countries that are strong allies of the United States.
148
394000
2000
երկրներ, որոնք ԱՄՆ-ի ուժեղ դաշնակիցներն են:
06:48
Australia, for example, is heavily dependent
149
396000
2000
Օրինակ, Ավստրալիան շատ մեծ կախվածություն ունի
06:50
on exporting iron ore and natural gas to China.
150
398000
4000
Չինաստանից ներկրվող երկաթի հանքաքարից, բնական գազից:
06:54
For poorer countries, China reduces tariffs
151
402000
3000
Ավելի աղքատ երկրների համար Չինաստանը նվազեցնում է սակագները,
06:57
so that Laos and Cambodia can sell their goods more cheaply
152
405000
3000
այնպես, որ Լաոսը և Կամբոջան կարող են արտահանել իրենց ապրանքները ավելի ցածր գներով,
07:00
and become dependent on exporting to China as well.
153
408000
3000
ինչը իրենց նույնպես դարձնում է կախյալ Չինաստանից:
07:03
And now many of you have been reading in the news
154
411000
2000
Քանի անգամ ենք կարդացել թերթերում,
07:05
how people are looking to China
155
413000
2000
թե ինչպես են մարդիկ ընդունում Չինաստանը.
07:07
to lead the rebound, the economic rebound, not just in Asia, but potentially for the world.
156
415000
5000
այն առաջնորդում ընկրկումը, տնտեսական ընկրկումը, և ոչ միայն Ասիայում, այլ ամբողջ աշխարհում:
07:12
The Asian free trade zone, almost free trade zone, that's emerging
157
420000
4000
Ասիական ազատ առևտրային գոտին, գրեթե ազատ գոտին, արագ զարգանում է,
07:16
now has a greater trade volume than trade across the Pacific.
158
424000
4000
որն այժմ ունի ավելի ծավալուն առևտուր, քան ամբողջ Խաղաղ օվկիանոսյան տարածաշրջանը:
07:20
So China is becoming the anchor of the economy in the region.
159
428000
3000
Այսպիսով, Չինաստանը դառնում է տարածաշրջանի տնտեսության խարիսխը:
07:23
Another pillar of this strategy is diplomacy.
160
431000
3000
Մյուս հիմնաքարը դա դիվանագիտական քաղաքականությունն է:
07:26
China has signed military agreements with many countries in the region.
161
434000
4000
Չինաստանը ստորագրել է ռազմական համաձայնագրեր տարածաշրջանի շատ երկրների հետ:
07:30
It has become the hub of diplomatic institutions
162
438000
3000
Այն դառնում է դիվանադիտական ինստիտուտների հանգույց նույնպես,
07:33
such as the East Asian Community.
163
441000
2000
ինչպիսին է Արևելյան Ասիական Համայնքը:
07:35
Some of these organizations don't even have
164
443000
2000
Շատ այդպիսի կազմակերպություններում
07:37
the United States as a member.
165
445000
2000
ԱՄՆ նույնիսկ որպես անդամ չի հանդիսանում:
07:39
There is a treaty of nonaggression between countries,
166
447000
2000
Գոյություն ունի հակահարձակվողական համաձայնություն այդ երկրների միջև,
07:41
such that if there were a conflict between China and the United States,
167
449000
4000
որը նշանակում է, որ Չինաստանի և ԱՄՆ-ի միջև տարաձայնության առաջացման դեպքում,
07:45
most countries vow to just sit it out,
168
453000
3000
երկրներից շատերը կգրավեն Չինաստանի կողմը,
07:48
including American allies like Korea and Australia.
169
456000
3000
ներառյալ ԱՄՆ-ի դաշնակիցներ Կորեան և Ավստրալիան:
07:51
Another pillar of the strategy,
170
459000
2000
Ռազմավարական հիմնաքարերից է նաև
07:53
like Russia, is demographic.
171
461000
2000
ժողովրդագրական քաղաքականությունը, ինչը կիրառվում է Ռուսաստանի դեպքում:
07:55
China exports business people, nannies, students,
172
463000
3000
Չինաստանը արտահանում է գործարար մարդկանց, դայակների, ուսանողների,
07:58
teachers to teach Chinese around the region,
173
466000
3000
ուսուցիչների, որպեսզի նրանք չինարեն սովորեցնեն տարածաշրջանի երկրներում,
08:01
to intermarry and to occupy ever greater
174
469000
3000
ամուսնանալու և գրավելու ավելի բարձրաստիճան
08:04
commanding heights of the economies.
175
472000
2000
պաշտոններ տնտեսության ոլորտներում:
08:06
Already ethnic Chinese people
176
474000
2000
Նույնիկ էթնիկ չինացիները, որոնք
08:08
in Malaysia, Thailand and Indonesia
177
476000
3000
բնակվում են Մալազիայում, Թաիլանդում և Ինդոնեզիայում,
08:11
are the real key factors and drivers
178
479000
3000
հանդիսանում են այդ երկրների հիմնական
08:14
in the economies there.
179
482000
2000
շարժիչ ուժը:
08:16
Chinese pride is resurgent in the region
180
484000
2000
Եվ, որպես հետևանք, չինական հպարտությունը
08:18
as a result.
181
486000
2000
վերածնվում է տարածաշրջանում:
08:20
Singapore, for example, used to ban Chinese language education.
182
488000
3000
Օրինակ, անցյալում Սինգապուրում արգելվում էր դպրոցներում ուսուցանել չինարեն :
08:23
Now it encourages it.
183
491000
2000
Հիմա այն խրախուսվում է:
08:25
If you add it all up what do you get?
184
493000
2000
Ավելացրեք այս փաստը նույնպես մնացած վերը նշվածներին:
08:27
Well, if you remember before World War II,
185
495000
2000
Եթե հիշում եք, Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո
08:29
Japan had a vision
186
497000
2000
Ճապոնիան ուներ մի տեսլական՝
08:31
for a greater Japanese co-prosperity sphere.
187
499000
3000
ընդլայնել ճապոնական ազդեցությունը:
08:34
What's emerging today is what you might call
188
502000
2000
Այսօր դուք այն կարող եք անվանել
08:36
a greater Chinese co-prosperity sphere.
189
504000
3000
մեծ չինական ազդեցություն:
08:39
So no matter what the lines on the map tell you
190
507000
2000
Եվ նշանակություն չունի` ինչ գծեր են պատկերված քարտեզին
08:41
in terms of nations and borders,
191
509000
2000
ազգությունների և սահմանների առումով:
08:43
what you really have emerging in the far east
192
511000
2000
Ավելի մեծ կարևորություն են ձեռք բերում
08:45
are national cultures,
193
513000
2000
հեռավոր արևելքի ազգային մշակույթները,
08:47
but in a much more fluid, imperial zone.
194
515000
3000
սակայն ավելի հոսող, կայսերական ոճով:
08:50
All of this is happening without firing a shot.
195
518000
3000
Այս ամենը կատարվում է առանց որևէ կրակոցի:
08:53
That's most certainly not the case in the Middle East
196
521000
3000
Սակայն հակառակն է իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում,
08:56
where countries are still very uncomfortable
197
524000
3000
որտեղ երկրները մինչև հիմա դժգոհ են
08:59
in the borders left behind by European colonialists.
198
527000
3000
եվրոպական գաղութներից ժառանգություն մնացած սահմաններից:
09:02
So what can we do to think about borders differently in this part of the world?
199
530000
4000
Ի՞նչպես կարող ենք այլ կերպ պատկերել այս տարածաշրջանի սահմանները:
09:06
What lines on the map should we focus on?
200
534000
2000
Ո՞ր գծերի վրա պիտի կենտրոնացնենք մեր ուշադրությունը:
09:08
What I want to present to you is what I call
201
536000
2000
Այն ինչ ուզում եմ ներկայացնել ձեզ, ես կոչում եմ
09:10
state building, day by day.
202
538000
3000
Երկրի կառուցում, որը կատարվում է օրեցօր:
09:13
Let's start with Iraq.
203
541000
2000
Սկսենք Իրաքից:
09:15
Six years after the U.S. invasion of Iraq,
204
543000
2000
ԱՄՆ-ի Իրաքի վրա հարձակվելուց 6 տարի անց,
09:17
the country still exists more on a map than it does in reality.
205
545000
3000
երկիրը մինչ օրս ավելի շատ գոյություն ունի քարտեզի վրա, քան իրականում:
09:20
Oil used to be one of the forces holding Iraq together;
206
548000
3000
Այդ նավթն էր, որ պահում էր Իրաքը միասնական:
09:23
now it is the most significant cause of the country's disintegration.
207
551000
4000
Հիմա այն դարձել է երկրի տարանջատման հիմնական պատճառը:
09:27
The reason is Kurdistan.
208
555000
2000
Պատճառը՝ Քրդստանն է:
09:29
The Kurds for 3,000 years
209
557000
2000
Քրդերը ավելի քան 3000 տարիների ընթացքում
09:31
have been waging a struggle for independence,
210
559000
2000
պայքարում են իրենց ազատության համար:
09:33
and now is their chance to finally have it.
211
561000
2000
Եվ հիմա իրենք ունեն հնարավորություն վերջ ի վերջո ձեռք բերելու այն:
09:35
These are pipeline routes, which emerge from Kurdistan,
212
563000
3000
Այս խողովակաշարերը սկիզբ են առնում Քրդստանից՝
09:38
which is an oil-rich region.
213
566000
2000
տարածաշրջանի ամենանավթաշատ հատվածից:
09:40
And today, if you go to Kurdistan,
214
568000
2000
Եվ հիմա, եթե գնաք Քրդստան,
09:42
you'll see that Kurdish Peshmerga guerillas
215
570000
2000
ապա կտեսնեք այնտեղ, թե ինչպես են բախվում քրդական Փեշմերգա զինյալները
09:44
are squaring off against the Sunni Iraqi army.
216
572000
3000
Իրաքի սունիթական բանակի հետ:
09:47
But what are they guarding?
217
575000
2000
Ի՞նչն են նրանք պահպանում:
09:49
Is it really a border on the map?
218
577000
2000
Կա՞ արդյուք այնտեղ սահման պատկերված քարտեզին:
09:51
No. It's the pipelines.
219
579000
2000
Ո՛չ: Նավթատար խողովակաշարերն են պահպանում:
09:53
If the Kurds can control their pipelines, they can set the terms
220
581000
2000
Եթե քրդերը կարողանան վերահսկել իրենց խողովակաշարերը, ապա նրանք կարող են թելադրել իրենց պայմանները
09:55
of their own statehood.
221
583000
2000
իրենց իսկ պետությանը:
09:57
Now should we be upset about this, about the potential disintegration of Iraq?
222
585000
3000
Արդյո՞ք մենք պետք է մտահոգվենք Իրաքի տարանջատման մասին:
10:00
I don't believe we should.
223
588000
2000
Չեմ կարծում, որ այո:
10:02
Iraq will still be the second largest oil producer in the world,
224
590000
3000
Իրաքը ամեն դեպքում կմնա աշխարհի մեծագույն նավթահանողներից մեկը՝
10:05
behind Saudi Arabia.
225
593000
2000
Սաուդյան Արաբիայից հետո:
10:07
And we'll have a chance to solve a 3,000 year old dispute.
226
595000
3000
Եվ մենք կլուծենք 3000 տարի պատմություն ունեցող վեճը նավթի շուրջ:
10:10
Now remember Kurdistan is landlocked.
227
598000
2000
Բայց հիշեք, Քրդստանը չունի ելք դեպի ծով:
10:12
It has no choice but to behave.
228
600000
2000
Այն չունի ընտրություն, բայց կարող է ճիշտ քաղաքականություն կիրառել:
10:14
In order to profit from its oil
229
602000
2000
Որպեսզի նա կարողանա շահույթ ձեռք բերել այդ նավթից,
10:16
it has to export it through Turkey or Syria,
230
604000
3000
հարկավոր է արտահանել այն Թուրքիայի և Սիրիայի,
10:19
and other countries, and Iraq itself.
231
607000
2000
այլ երկրների և Իրաքի միջոցով:
10:21
And therefore it has to have amicable relations with them.
232
609000
3000
Այնպես որ, Քրդստանը ստիպված է բարի-դրացիական հարաբերություններ պահպանել բոլորի հետ:
10:24
Now lets look at a perennial conflict in the region.
233
612000
3000
Հիմա եկեք դիտարկենք այս տարածաշրջանի անվերջ հակամարտությունը:
10:27
That is, of course, in Palestine.
234
615000
2000
Իհարկե, խոսքս պաղեստինյան հակամարտության մասին է:
10:29
Palestine is something of a cartographic anomaly
235
617000
4000
Պաղեստինը մի քարտեզագրական անոմալիա է,
10:33
because it's two parts Palestinian, one part Israel.
236
621000
3000
որովհետև երկու մասը Պաղեստինն է, մեկը` Իսրայելը:
10:36
30 years of rose garden diplomacy
237
624000
2000
30 ամյա "վարդային" դիվանագիտությունը
10:38
have not delivered us peace in this conflict.
238
626000
3000
չհանգրվանեց մեզ այս հակամարտության խաղաղ ճանապարհով լուծմանը:
10:41
What might? I believe that what might
239
629000
3000
Իսկ ի՞նչը կարող է: Կարծում եմ դրա
10:44
solve the problem is infrastructure.
240
632000
2000
լուծումը կայանոեւմ է ենթակառուցվածքների ստեղծումման մեջ:
10:46
Today donors are spending billions of dollars on this.
241
634000
3000
Հիմա դոնոր կազմակերպությունները ծախսում են միլիարդավոր դոլարներ այս խնդրի շուրջ:
10:49
These two arrows are an arc,
242
637000
2000
Ահա այս երկու սլաքները մի կամուրջ են,
10:51
an arc of commuter railroads and other infrastructure
243
639000
3000
ճանապարհային երկաթգծից և այլ ենթակառուցվածքներից կազմված մի կամուրջ,
10:54
that link the West Bank and Gaza.
244
642000
3000
որը միացնում է Արևմտյան հատվածն ու Գազան:
10:57
If Gaza can have a functioning port
245
645000
2000
Եթե Գազայում լինի գործող նավահանգիստ
10:59
and be linked to the West Bank, you can have a viable Palestinian state,
246
647000
3000
և այն կապված լինի արևմտյան հատվածի հետ, ապա մենք կունենանք կենսունակ Պաղեստինյան պետություն,
11:02
Palestinian economy.
247
650000
2000
պաղեստինյան տնտեսություն:
11:04
That, I believe, is going to bring peace to this particular conflict.
248
652000
4000
Ես հավատում եմ, որ հենց սա խաղաղություն կբերի այս տարածաշրջանային հակամարտությանը:
11:08
The lesson from Kurdistan and from Palestine
249
656000
4000
Քրդստանի և Պաղեստինի դեպքը՝
11:12
is that independence alone, without infrastructure,
250
660000
3000
ունենալ անկախ պետություն, բայց առանց որևէ ենթակառուցվածքների՝
11:15
is futile.
251
663000
2000
ուղղակի աանիմաստ է:
11:17
Now what might this entire region look like
252
665000
2000
Ինչպի՞սի տեսք կարող է ունենալ այս ամբողջ տարածաշրջանը,
11:19
if in fact we focus on other lines on the map besides borders,
253
667000
4000
եթե մենք կենտրոնանանք սահմաններից բացի ուրիշ գծերի վրա,
11:23
when the insecurities might abate?
254
671000
3000
երբ այս անկայուն իրավիճակը նվազի:
11:26
The last time that was the case was actually
255
674000
2000
Վերջին անգամ այդպես եղել էր
11:28
a century ago, during the Ottoman Empire.
256
676000
2000
մեկ դար առաջ, Օսմանյան կայսրության օրոք:
11:30
This is the Hejaz Railway.
257
678000
2000
Սա Հիջազի երկաթգիծն է:
11:32
The Hejaz Railway ran from Istanbul to Medina via Damascus.
258
680000
4000
Այն սկսվում է Ստամբուլից և ձգվում մինչև Մեդինա, այնուհետև գնում դեպի Դամասկոս:
11:36
It even had an offshoot running to Haifa
259
684000
2000
Այն նույնիսկ ունի ուղի դեպի Հայֆա`
11:38
in what is today Israel, on the Mediterranean Sea.
260
686000
2000
այժմյան Իսրայելը, Միջերկրական ծովում:
11:40
But today the Hejaz Railway lies in tatters, ruins.
261
688000
4000
Բայց այսօր Հիջազի եչկաթգիծը ամբողջովին ավիրված է:
11:44
If we were to focus on reconstructing these curvy lines on the map,
262
692000
3000
Եթե կենտրոնացնենք ուշադրությունը քարտեզի այս շեղ գծերը վերականգնելու վրա,
11:47
infrastructure, that cross the straight lines, the borders,
263
695000
3000
ենթակառուցվածքները, որոնք հատում են ուղիղ գծերը՝սահմանները,
11:50
I believe the Middle East would be a far more peaceful region.
264
698000
4000
ապա ես համոզված եմ, որ Մերձավոր Արևելքը կդառնա ավելի խաղաղ տարածաշրջան:
11:54
Now let's look at another part of the world,
265
702000
2000
Հիմա եկեք տեղափոխվենք աշխարհի մի այլ հատված՝
11:56
the former Soviet Republics of Central Asia, the 'stans.
266
704000
3000
նախկին ԽՍՀՄ-ի Կենտրոնական Ասիայի երկրներին:
11:59
These countries' borders originate from Stalin's decrees.
267
707000
3000
Այս երկրների սահմանները առաջացել են Ստալինի հրամանագրերից:
12:02
He purposely did not want these countries to make sense.
268
710000
4000
Նա նպատակասլաց չէր ցանկանում, որ այս երկրները ունենան որևէ կշիռ:
12:06
He wanted ethnicities to mingle
269
714000
2000
Նա ցանկանում էր, որպեսզի բնակչությունը խառնվեր իրար,
12:08
in ways that would allow him to divide and rule.
270
716000
2000
այնպես, որ դա թույլ կտար իրեն բաժանել և իշխել նրանց:
12:10
Fortunately for them, most of their oil and gas resources
271
718000
3000
Բարեբախտաբար բոլորի համար, նավթի և գազի բնական ռեսուրսները
12:13
were discovered after the Soviet Union collapsed.
272
721000
3000
բացահայտվեցին ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո:
12:16
Now I know some of you may be thinking, "Oil, oil, oil.
273
724000
3000
Գիտեմ, շատերդ կասեք. "Նավթ, նավթ, նավթ..
12:19
Why is it all he's talking about is oil?"
274
727000
2000
Ինչու՞ է նա այսքան խոսում դրա մասին":
12:21
Well, there is a big difference in the way we used to talk about oil
275
729000
3000
Շատ մեծ տարբերություն կա նրա մեջ, թե ինչպես էինք խոսում նավթի մասին նախկինում
12:24
and the way we're talking about it now.
276
732000
2000
և այժմ:
12:26
Before it was, how do we control their oil?
277
734000
3000
Ի՞նչպես էինք առաջ մենք վերահսկում իրենց նավթի արտահանումը:
12:29
Now it's their oil for their own purposes.
278
737000
2000
Հիմա դա իրենց նավթն է, որն օգտագործվում է ըստ իրենց հայեցողության:
12:31
And I assure you it's every bit as important to them
279
739000
2000
Եվ հավատացնում եմ ձեզ, հիմա դա այնքան կարևոր է իրենց համար
12:33
as it might have been to colonizers and imperialists.
280
741000
4000
ինչքան գաղութակալների և կայսրությունների համար:
12:37
Here are just some of the pipeline projections
281
745000
2000
ահա մի քանի խողովակաշարների նախագծեր,
12:39
and possibilities and scenarios
282
747000
2000
հնարավորություններ, սցենարներ
12:41
and routes that are being mapped out for the next several decades.
283
749000
3000
և ճանապարներ նախագծված հետագա տասնամյակի համար:
12:44
A great deal of them.
284
752000
2000
Նրանք բավականին շատ են:
12:46
For a number of countries in this part of the world,
285
754000
2000
Մի շարք երկրների համար, որոնք տեղակայված են աշխարհի այս հատվածում
12:48
having pipelines is the ticket to becoming part of the global economy
286
756000
3000
խողովակաշարերի առկայությունը հնաևավորություն է ընձեռում մուտք գործել համաշխարհային տնտեսության մեջ
12:51
and for having some meaning
287
759000
2000
և ունենալ որևէ կշիռ այնտեղ,
12:53
besides the borders that they are not loyal to themselves.
288
761000
2000
բացի սահմաններից, որոնց նույնիսկ իրենք հավատարիմ չեն:
12:55
Just take Azerbaijan.
289
763000
3000
Օրինակ վերցնենք թեկուզ Ադրբեջանը:
12:58
Azerbaijan was a forgotten corner of the Caucuses,
290
766000
2000
Ադրբեջանը Կովկասի մոռացված հատվածներից մեկն էր նախկինում:
13:00
but now with the Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline into Turkey,
291
768000
4000
Սակայն այժմ Բաքու-Թիֆլիս-Ջեյհան խողովակաշարի միջոցով
13:04
it has rebranded itself as the frontier of the west.
292
772000
4000
նա վերադիրքավորեց իրեն, որպես արևմուտքին սահմանամերձ տարածք:
13:08
Then there is Turkmenistan, which most people think of
293
776000
3000
Ահա Թուրքմենստանը, որին շատերը ընդունում էին որպես
13:11
as a frozen basket case.
294
779000
2000
մոռացված տարածք,
13:13
But now it's contributing gas across the Caspian Sea
295
781000
3000
այժմ Կասպից ծովի միջով գազ է մատակարարում
13:16
to provide for Europe,
296
784000
2000
դեպի Եվրոպա:
13:18
and even a potentially Turkmen-
297
786000
2000
Նույնիսկ հնարավորի է թուրքմենա-
13:20
Afghan-Pakistan-India pipeline as well.
298
788000
4000
աֆղանա-պակիստանա-հնդկական խողովակաշարի միջոցով:
13:24
Then there is Kazakhstan, which didn't even have a name before.
299
792000
2000
Այնուհետև գալիս է Ղազախստանը, որը նույնիսկ անվանում չուներ նախկինում:
13:26
It was more considered South Siberia during the Soviet Union.
300
794000
4000
ԽՍՀՄ-յան ժամանակներին այն համարվում էր հարավարի Սիբիրի շարունակությունը:
13:30
Today most people recognize Kazakhstan
301
798000
2000
Հիմա շատերը ճանաչում են Ղազախստանը
13:32
as an emerging geopolitical player. Why?
302
800000
2000
որպես արագ զարցացող աշխարհաքաղաքական խաղի մասնակից: Ինչու՞:
13:34
Because it has shrewdly designed pipelines to flow across the Caspian,
303
802000
4000
Այն նախագծված խողովակաշարեր է կառուցում, որոնք անցնում են Կասպից ծովի միջով
13:38
north through Russia, and even east to China.
304
806000
4000
դեպի հյուսիս Ռուսաստան, և նույնիսկ դեպի Չինաստան:
13:42
More pipelines means more silk roads, instead of the Great Game.
305
810000
4000
Լրացուցիչ խողովակաշարերը նշանակում են ավելի շատ մետաքսյա ճանապարհներ, ի փոխարեն Մեծ Խաղի:
13:46
The Great Game connotes dominance of one over the other.
306
814000
4000
Մեծ Խաղում ընդունվում է մեկի գերիշխանությունը մյուսի նկատմամբ:
13:50
Silk road connotes independence and mutual trust.
307
818000
3000
Մետաքսյա ճանապարհը ընդունում է անկախությունն ու փոխադարձ հարգանքը միմյանց նկատմամբ:
13:53
The more pipelines we have, the more silk roads we'll have,
308
821000
3000
ինչքան շատ խողովակաշարեր ունենանք, այնքան շատ մետաքսյա ճանապարհներ կլինեն,
13:56
and the less of a dominant Great Game competition
309
824000
3000
և այնքան քիչ գերիշխանություն կլինի Մեծ Խաղի մասնակիցների միջև
13:59
we'll have in the 21st century.
310
827000
3000
21-րդ դարաշրջանում:
14:02
Now let's look at the only part of the world that really has brought down its borders,
311
830000
3000
Իսկ հիմա եկեք դիտարկենք աշխարհի մի տարածաշրջան, որին իսկապես հաջողվել է հաղթահարել սահմանները
14:05
and how that has enhanced its strength.
312
833000
2000
և արդյունքում մեծացնել իր ուժը:
14:07
And that is, of course, Europe.
313
835000
3000
Եվ դա իհարկե Եվրոպան է:
14:10
The European Union began as just the coal and steel community of six countries,
314
838000
3000
Եվրամիությունը սկիզբ էր առել որպես վեց երկրների քարածխի և պողպատի արտահանման միություն:
14:13
and their main purpose was really to keep the rehabilitation of Germany
315
841000
4000
Եվ իրենց հիմնական նպատակն էր, որ Գերմանիայի հետպատերազմյան
14:17
to happen in a peaceful way.
316
845000
2000
վերականգնումը անցնի խաղաղ ճանապարհով:
14:19
But then eventually it grew into 12 countries,
317
847000
4000
Այնուհետև երկրների քանակը աճեց մինչև 12-ի,
14:23
and those are the 12 stars on the European flag.
318
851000
2000
որոնք խորհրդանշում են եվրոպական դրոշի վրա ծածանվող 12 աստղերը:
14:25
The E.U. also became a currency block,
319
853000
2000
ԵՄ-ն վերածվեց նաև տարադրամային միության,
14:27
and is now the most powerful trade block in the entire world.
320
855000
4000
իսկ այժմ` ամենահզոր առևտրային միությանը ամբողջ աշխարհում:
14:31
On average, the E.U. has grown by one country per year
321
859000
3000
Միջինում` ԵՄ-ին տարեկան մեկական երկիր է միացել
14:34
since the end of the Cold War.
322
862000
2000
Սառը պատերազմի ավարտից հետո:
14:36
In fact most of that happened on just one day.
323
864000
3000
Փաստացիորեն, նրանցից մեծամասնությունը անդամություն են ձեռք բերել նույն օրը:
14:39
In 2004, 15 new countries joined the E.U.
324
867000
2000
2004 թ.-ին 15 նոր պետություն միացավ Եվրամիությանը,
14:41
and now you have what most people consider
325
869000
3000
իսկ հիմա
14:44
a zone of peace spanning 27 countries
326
872000
2000
դա 27 երկրներից բաղկացած խաղաղություն տարածող գոտի է,
14:46
and 450 million people.
327
874000
3000
որտեղ ապրում է 450 մլն մարդ:
14:49
So what is next? What is the future of the European Union?
328
877000
4000
Իսկ հետո՞: Ինչպիսի՞ն է լինելու Եվրամիության ապագան:
14:53
Well in light blue, you see the zones
329
881000
2000
Երկնագույնով պատկերված են այն գոտիները
14:55
or the regions that are at least two-thirds
330
883000
2000
կամ տարածաշրջանները, որոնք երկու երրորդով
14:57
or more dependent on the European Union
331
885000
2000
կամ լիովին կախված են Եվրամիությունից
14:59
for trade and investment.
332
887000
2000
առևտրային հարաբերություններով և ներդրումներով:
15:01
What does that tell us? Trade and investment tell us
333
889000
2000
Ի՞նչի մասին է դա մեզ ասում: Առևտուրը և ներդրումները նշանակում են այն,
15:03
that Europe is putting its money where its mouth is.
334
891000
4000
որ Եվրոպան ներդնում է իր փողերն այնտեղ, որտեղից սնվում է:
15:07
Even if these regions aren't part of the E.U.,
335
895000
2000
Եթե նույնիսկ այդ տարածքները չեն համարվում ԵՄ-ի մաս,
15:09
they are becoming part of its sphere of influence.
336
897000
2000
այնուամենայնիվ իրենք ընկնում են նրա ազդեցության տակ:
15:11
Just take the Balkans. Croatia, Serbia
337
899000
3000
Օրինակ Բալկանները, Խոևվատիան, Սերբիան,
15:14
Bosnia, they're not members of the E.U. yet.
338
902000
2000
Բոսնիան դեռ Եվրամիության անդամ չեն:
15:16
But you can get on a German ICE train
339
904000
3000
Բայց դուք կարող եք Գերմանիայից գնացքով
15:19
and make it almost to Albania.
340
907000
2000
միանգամից հասնել Ալբանիա:
15:21
In Bosnia you use the Euro currency already,
341
909000
3000
Բոսնիայում եվրոն մտել է արդեն շրջանառության մեջ,
15:24
and that's the only currency they're probably ever going to have.
342
912000
3000
դա միակ արժույթն է, որն իրենք հավանաբար կօգտագործեն:
15:27
So, looking at other parts of Europe's periphery, such as North Africa.
343
915000
4000
Նայենք, ԵՄ-ին հարող այլ տարածքների` ինչպիսին է Հյուսիսային Աֆրիկան:
15:31
On average, every year or two,
344
919000
2000
Միջինում, յուրաքանչյուր մեկ կամ երկու տարին մի անգամ
15:33
a new oil or gas pipeline opens up under the Mediterranean,
345
921000
3000
նոր նավթատար կամ գազատար խողովակ է բացվում Միջերկրական ծովի ընդերքում,
15:36
connecting North Africa to Europe.
346
924000
3000
որն իրար է միացնում Հյուսիսային Աֆրիկան և Եվրոպան:
15:39
That not only helps Europe diminish its reliance
347
927000
2000
Այն օգնում է եվրոպացիներին նվազեցնել իրենց կախվածությունը
15:41
on Russia for energy,
348
929000
2000
ռուսական էներգառեսուրսներից:
15:43
but if you travel to North Africa today, you'll hear more and more people saying
349
931000
3000
Սակայն, եթե գնաք Հյուսիսային Աֆրիկա, դուք կլսեք մարդկանց, ովքեր կասեն,
15:46
that they don't really think of their region as the Middle East.
350
934000
3000
որ իրականաում իրենք չեն համարում իրենց տարածաշրջանը որպես Մերձավոր Արևելք:
15:49
So in other words, I believe that President Sarkozy of France
351
937000
3000
Այլ բառերով ասած` ես համոզված եմ, որ Ֆրանսիայի նախագահ Սարկոզին
15:52
is right when he talks about a Mediterranean union.
352
940000
4000
իրավացի է, երբ խոսում է միջերկրական միության մասին:
15:56
Now let's look at Turkey and the Caucasus.
353
944000
3000
Իսկ հիմա եկեք նայենք, թե ինչպիսի պատկեր է տիրում Թուրքիայում և Կովկասում:
15:59
I mentioned Azerbaijan before.
354
947000
2000
Քիչ առաջ ես նշեցի Ադրբեջանը::
16:01
That corridor of Turkey and the Caucasus
355
949000
2000
Այն հանդիսանում է միջանց Թուրքիայի և Կովկասի միջև,
16:03
has become the conduit for 20 percent
356
951000
2000
որը մատակարարում է
16:05
of Europe's energy supply.
357
953000
2000
Եվրոպայի էներգիայի պահանջարկի 20 տոկոսը:
16:07
So does Turkey really have to be a member of the European Union?
358
955000
3000
Արդյո՞ք Թուրքիան պիտի դառնա ԵՄ-ի անդամ:
16:10
I don't think it does. I think it's already part of
359
958000
2000
Չեմ կարծում, որ այո: Ըստ իս, այն արդեն
16:12
a Euro-Turkish superpower.
360
960000
3000
մի եվրա-թուրքական գերուժի մաս է:
16:15
So what's next? Where are we going to see borders change
361
963000
3000
Իսկ ի՞նչ կլինի հետագայում: Արդյո՞ք մենք ցանկանում ենք տեսնել փոփոխված սահմաններ
16:18
and new countries born?
362
966000
2000
և նոր առաջացած երկրներ ապագայում:
16:20
Well, South Central Asia, South West Asia
363
968000
2000
Հարավային Կենտրոնական Ասիան, հարավային Արևմտյան Ասիան
16:22
is a very good place to start.
364
970000
2000
արդեն իսկ լավ սկզբնակետեր են:
16:24
Eight years after the U.S. invaded Afghanistan
365
972000
2000
ԱՄՆ-ի Աֆղանստան ներխուժումից ութ տարի անց,
16:26
there is still a tremendous amount of instability.
366
974000
2000
դեռևս մնացել է հսկայական անկայուն իրավիճակ
16:28
Pakistan and Afghanistan are still so fragile
367
976000
3000
Պակիստանն ու Աֆղանստանը դեռ այնքան փխրուն են,
16:31
that neither of them have dealt constructively
368
979000
2000
որ իրենցից ոչ ոքին չի հաջողվել կառուցողական լուծում տալ
16:33
with the problem of Pashtun nationalism.
369
981000
3000
Պաշտունյան ազգայնական խնդրին:
16:36
This is the flag that flies in the minds
370
984000
2000
Ահա այս դրոշն է ծածանվում
16:38
of 20 million Pashtuns
371
986000
2000
20 միլիոն պաշտունների մտքներում,
16:40
who live on both sides of the Afghan and Pakistan border.
372
988000
3000
ովքեր ապրում են Աֆղանստանի և Պակիստանի սահմանների երկու կողմերում:
16:43
Let's not neglect the insurgency just to the south,
373
991000
3000
Եկեք չվերագրենք ապստաբների անփութությունը միայն հարավում:
16:46
Balochistan. Two weeks ago,
374
994000
2000
Բալուչիստանը` երկու շաբաթ առաջ
16:48
Balochi rebels attacked a Pakistani military garrison,
375
996000
3000
բալուչինստանցիները ապստամբեցին Պակիստանի ռազմական կայազորը
16:51
and this was the flag that they raised over it.
376
999000
3000
և ահա այս դրոշը նրանք բարձրացրեցին այնտեղ:
16:54
The post-colonial entropy
377
1002000
2000
Հետգաղութային էնթրոպիան
16:56
that is happening around the world is accelerating,
378
1004000
2000
որը դեռ շարունակվում է աշխարհում, գնալով արագանում է:
16:58
and I expect more such changes to occur in the map
379
1006000
3000
Կարծում եմ, որ ավելի շատ այսպիսի փոփոխություններ կառաջանան քարտեզին
17:01
as the states fragment.
380
1009000
2000
ինչպիսիք են նոր երկրների գոյացումը:
17:03
Of course, we can't forget Africa.
381
1011000
2000
Իհարկե, մենք չենք կարող չնշել Աֆրիկան:
17:05
53 countries, and by far the most number
382
1013000
2000
53 երկրներ, որոնցից շատերը իրենցից ներկայացնում են
17:07
of suspiciously straight lines on the map.
383
1015000
3000
ուղղակի կասկածելի ուղիղ գծեր` պատկերված քարտեզին:
17:10
If we were to look at all of Africa
384
1018000
2000
Եթե նայենք ամբողջ Աֆրիկային,
17:12
we could most certainly acknowledge far more,
385
1020000
3000
ապա մենք կարող ենք ավելի մեծ հավանականությամբ բացահայտել
17:15
tribal divisions and so forth.
386
1023000
2000
ցեղային մասնատվածություններն և այլն:
17:17
But let's just look at Sudan, the second-largest country in Africa.
387
1025000
4000
Ապա մի նայենք Սուդանին` աֆրիկյան երկրորդ մեծագույն պետությանը:
17:21
It has three ongoing civil wars,
388
1029000
2000
Այտեղ հիմա տեղի են ունենում երեք քաղաքացիական պատերազմներ,
17:23
the genocide in Darfur, which you all know about,
389
1031000
3000
Դարֆուրի ցեղասպանությունը, որի մասին դուք քաջ տեղյակ եք,
17:26
the civil war in the east of the country,
390
1034000
2000
քաղաքացիական պատերազմ երկրի արևմտյան հատվածում
17:28
and south Sudan.
391
1036000
2000
և հարավում:
17:30
South Sudan is going to be having a referendum in 2011
392
1038000
3000
Հարավային Սուդանը հավանաբար 2011-ին
17:33
in which it is very likely to vote itself independence.
393
1041000
3000
կհայտարարի իր անկախության մասին:
17:36
Now let's go up to the Arctic Circle.
394
1044000
4000
Իսկ այժմ եկեք տեղափոխվենք դեպի Արկտիկական գոտի:
17:40
There is a great race on for energy resources
395
1048000
2000
Այստեղ մի մեծ մրցակցություն է էներգապաշարների համար,
17:42
under the Arctic seabed.
396
1050000
2000
որոնք տեղակայված են ընդերքում:
17:44
Who will win? Canada? Russia? The United States?
397
1052000
2000
Ո՞վ կհաղթի: Կանադա՞ն: Ռուսաստա՞նը: ԱՄՆ՞-ն:
17:46
Actually Greenland.
398
1054000
2000
Իրականում` Գրենլանդիան:
17:48
Several weeks ago Greenland's [60,000] people
399
1056000
3000
Մի քանի շաբաթ առաջ Գրենլանդիան իր 60,000 բնակչությամբ
17:51
voted themselves self-governance rights
400
1059000
2000
հայտարարեց Հոլանդիայից իր անկախությության
17:53
from Denmark.
401
1061000
2000
իրավունքների մասին:
17:55
So Denmark is about to get a whole lot smaller.
402
1063000
3000
Այսպիսով, Հոլանդիան զգալիորեն կփոքրանա իր տարածքով:
17:58
What is the lesson from all of this?
403
1066000
2000
Սակայն ինչպիսի՞ դաս պիտի մենք քաղենք այստեղից:
18:00
Geopolitics is a very unsentimental discipline.
404
1068000
4000
Աշխարհաքաղաքականությունը շատ անզգայուն ոլորտ է:
18:04
It's constantly morphing and changing the world,
405
1072000
2000
Այն անըդհատ վերափոխում է աշխարհը,
18:06
like climate change.
406
1074000
2000
ինչպես կլիմայական փոփոխություններն են դա անում:
18:08
And like our relationship with the ecosystem
407
1076000
2000
Եվ էկոհամակարգի միջև հարաբերությունների նման,
18:10
we're always searching for equilibrium
408
1078000
2000
մենք էլ միշտ գտնվում ենք հավասարակշռության որոնումների մեջ,
18:12
in how we divide ourselves across the planet.
409
1080000
3000
թե ինչպես տեղաբաշխենք ինքներս մեզ մոլորակի վրա:
18:15
Now we fear changes on the map.
410
1083000
2000
Հիմա մենք վախենում ենք որևէ փոփոխությունից քարտեզի վրա:
18:17
We fear civil wars, death tolls,
411
1085000
2000
Մենք վախենում ենք քաղաքացիական պատերազմներից, մարդկային զոհերից`
18:19
having to learn the names of new countries.
412
1087000
3000
ստիպված սովորելով նոր երկրների անվանումները:
18:22
But I believe that the inertia of the existing borders that we have today
413
1090000
3000
Բայց հավատացած եմ, որ ներկայից սահմանների անգործունեությունը
18:25
is far worse and far more violent.
414
1093000
2000
ավելի վատ է և ավելի բռնի:
18:27
The question is how do we change those borders,
415
1095000
2000
Հարցը հետևյալն է. ինչպես ենք մենք փոխում սահմանները,
18:29
and what lines do we focus on?
416
1097000
2000
և որ գծերի վրա ենք կենտրոնացնում մեր ուշադրությունը:
18:31
I believe we focus on the lines that cross borders,
417
1099000
2000
Հավատացած եմ, որ մենք կկենտրոնանանք այն գծերի վրա, որոնք հատում են սահմանները`
18:33
the infrastructure lines.
418
1101000
2000
այսինքն ենթակառուցվածքային գծերի վրա,
18:35
Then we'll wind up with the world we want, a borderless one.
419
1103000
3000
որոնք մեզ կբերեն այն աշխարհի, որը մենք ցանկանում ենք ունենալ` առանց սահմանների
18:38
Thank you.
420
1106000
2000
Շնորհակալություն
18:40
(Applause)
421
1108000
5000
/Ծափահարություններ/
ABOUT THE SPEAKER
Parag Khanna - Global strategistGeopolitical futurist Parag Khanna foresees a world in which megacities, supply chains and connective technologies redraw the map away from states and borders.
Why you should listen
Global theorist Parag Khanna travels the world with his eyes open -- seeing patterns emerging from the chaos of today’s complex world. In his new book, Connectography: Mapping the Future of Global Civilization, he redraws the way humanity is organized according to lines of infrastructure and connectivity rather than our antiquated political borders.
At TED2016, he presented glowing maps of our hyper-connected global network civilization. Previously, at TEDGlobal 2009, Khanna spoke about "Mapping the future of countries," and at TEDGlobal 2012, he curated and guest-hosted the session "The Upside of Transparency."
Parag Khanna | Speaker | TED.com