TED2010
Jonathan Klein: Photos that changed the world
Ջոնաթան Քլեյն. Լուսանկարներ, որոնք փոխեցին աշխարհը
Filmed:
Readability: 5.1
1,357,336 views
Լուսանկարներն ավելի մեծ նշանակություն ունեն, քան պարզապես պատմությունը վավերագրելը. նրանք կերտում են այն: TED-ի համալսարանում Getty Images-ից Ջոնաթան Քլեյնը ցուցադրում է դրանցից առավել նշանակալիները և պատմում է, թե ինչ է պատահում, երբ սերունդները տեսնում են այնքան հզոր պատկեր, որից չեն կարողանում հայացքը կտրել:
Jonathan Klein - Executive
Jonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class. Full bio
Jonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
In my industry,
0
0
2000
Իմ ոլորտում
00:17
we believe that images can change the world.
1
2000
3000
մենք հավատում ենք, որ լուսանկարները կարող են փոխել աշխարհը:
00:20
Okay, we're naive, we're bright-eyed and bushy-tailed.
2
5000
3000
Լավ, ընդունենք, որ մենք միամիտ ենք, լավատես ու եռանդով լի։
00:23
The truth is that we know that the
3
8000
2000
Ճշմարտությունն այն է, որ մենք գիտենք,
00:25
images themselves don't change the world,
4
10000
2000
որ պատկերներն իրենք չեն փոխում աշխարհը,
00:27
but we're also aware that, since the beginning of photography,
5
12000
3000
բայց նաև գիտենք, որ լուսանկարչության սկիզբ առնելուց ի վեր
00:30
images have provoked reactions in people,
6
15000
3000
նկարները մարդկանց մոտ առաջացրել են որոշակի արձագանք
00:33
and those reactions have caused change to happen.
7
18000
3000
և այդ արձագանքը փոփոխությունների պատճառ է հանդիսացել:
00:36
So let's begin with a group of images.
8
21000
3000
Եկեք սկսենք մի խումբ նկարներից:
00:39
I'd be extremely surprised
9
24000
2000
Ես շատ կզարմանամ
00:41
if you didn't recognize many or most of them.
10
26000
3000
եթե Ձեզ ճանաչելի չլինեն դրանցից շատերը:
00:44
They're best described as iconic:
11
29000
2000
Դրանք լավագույնս նկարագրվում են որպես նշանակալի նկարներ,
00:46
so iconic, perhaps, they're cliches.
12
31000
3000
այնքան նշանակալի, որ կարծես համընդհանուր չափորոշիչ լինեն:
00:49
In fact, they're so well-known
13
34000
2000
Իրականում դրանք այնքան ճանաչված են,
00:51
that you might even recognize them
14
36000
2000
որ դուք նույնիսկ կճանաչեք դրանք
00:53
in a slightly or somewhat different form.
15
38000
3000
անգամ թեթևակի ձևափոխված:
00:57
(Laughter)
16
42000
2000
(Ծիծաղ)
01:00
But I think we're looking for something more.
17
45000
2000
Բայց կարծում եմ, մենք ինչ-որ առավել կարևոր բան ենք փնտրում:
01:02
We're looking for something more.
18
47000
2000
Մենք փնտրում ենք ավելին:
01:04
We're looking for images that shine
19
49000
2000
Մենք փնտրում ենք նկարներ, որոնք «անզիջող» լույս են
01:06
an uncompromising light on crucial issues,
20
51000
3000
շողարձակում կարևորագույն հարցերի վրա,
01:09
images that transcend borders, that transcend religions,
21
54000
3000
պատկերներ, որոնք վեր են բոլոր տեսակ սահմաններից, բոլոր կրոններից,
01:12
images that provoke us
22
57000
2000
պատկերներ, որոնք դրդում են մեզ
01:14
to step up and do something --
23
59000
2000
մի քայլ առաջ գնալ և ինչ-որ բան անել,
01:16
in other words, to act.
24
61000
2000
այլ բառերով ասած` գործել:
01:18
Well, this image you've all seen.
25
63000
3000
Ահա այս պատկերը դուք բոլորդ տեսել եք:
01:21
It changed our view of the physical world.
26
66000
2000
Այն փոխել է ֆիզիկական աշխարհի մասին մեր պատկերացումները:
01:23
We had never seen our planet from this perspective before.
27
68000
3000
Մենք երբեք չէինք տեսել մեր մոլորակը այս տեսանկյունից։
01:26
Many people credit
28
71000
2000
Շատ մարդիկ հավատում են, որ
01:28
a lot of the birth of the environmental movement
29
73000
2000
շրջակա միջավայրի պահպանության շարժման գործում դեր է ունեցել
01:30
to our seeing the planet like this
30
75000
2000
մեր մոլորակը առաջին անգամ
01:32
for the first time --
31
77000
2000
այսպիսին տեսնելը,
01:34
its smallness, its fragility.
32
79000
2000
նրա փոքրությունը և քնքշությունը:
01:37
Forty years later, this group, more than most,
33
82000
3000
40 տարի անց, այս խումբը, ավելի քան մյուսները,
01:40
are well aware of the destructive power
34
85000
2000
լավ ծանոթ են մեր տեսակի այն կործանիչ ուժին,
01:42
that our species can wield over our environment.
35
87000
3000
որը կարող է ազդեցություն ունենալ շրջապատող միջավայրի վրա:
01:45
And at last, we appear to be doing something about it.
36
90000
3000
Եվ վերջապես, պարզվում է, որ մենք ինչ-որ բան անում ենք դրա համար:
01:49
This destructive power takes many different forms.
37
94000
3000
Այս կործանիչ ուժն ընդունում է շատ տարբեր տեսքեր:
01:52
For example, these images taken by Brent Stirton
38
97000
3000
Օրինակ, այս լուսանկարներն արվել են Բրենթ Սթիրթոնի կողմից
01:55
in the Congo.
39
100000
2000
Կոնգոյում
01:57
These gorillas were murdered, some would even say crucified,
40
102000
3000
այս գորիլաները սպանվել, ոմանք նույնիսկ կասեն խաչվել են
02:00
and unsurprisingly,
41
105000
2000
և զարմանալի չէ, որ
02:02
they sparked international outrage.
42
107000
2000
այն վրդովմունք առաջացրեց միջազգային հանրության մոտ:
02:04
Most recently,
43
109000
2000
Բավական վերջերս,
02:06
we've been tragically reminded of the destructive power of nature itself
44
111000
3000
մեզ ողբերգական հետևանքներով հիշեցվեց հենց բնության կործանիչ ուժի մասին
02:09
with the recent earthquake in Haiti.
45
114000
2000
Հաիթիում տեղի ունեցած երկրաշարժի օրինակով:
02:12
Well, I think what is far worse
46
117000
3000
Իմ կարծիքով շատ ավելի վատ է,
02:15
is man's destructive power over man.
47
120000
2000
երբ հենց մարդու կործանարար ուժն ուղղված է մարդու դեմ:
02:17
Samuel Pisar, an Auschwitz survivor, said,
48
122000
3000
Սամուել Պիսարը, որ փրկվել է Աուշվիցից,
02:20
and I'll quote him,
49
125000
2000
ասել է, մեջբերում եմ.
02:22
"The Holocaust teaches us that nature,
50
127000
2000
«Հոլոքոսթը ուսուցանում է մեզ, որ բնությունը
02:24
even in its cruelest moments,
51
129000
3000
նույնիսկ ամենադաժան պահերին,
02:27
is benign in comparison with man,
52
132000
3000
առավել բարեգութ է` համեմատած մարդու հետ,
02:30
when he loses his moral compass and his reason."
53
135000
3000
երբ նա կորցնում է իր բարոյականությունը և բանականությունը»:
02:33
There's another kind of crucifixion.
54
138000
3000
Խաչելու մեկ այլ տեսակ էլ կա:
02:36
The horrifying images from Abu Ghraib
55
141000
2000
Աբու-Գրեյբի ահասարսուռ պատկերները,
02:38
as well as the images from Guantanamo
56
143000
2000
ինչպես նաև Գվատեմալայում արված նկարները,
02:40
had a profound impact.
57
145000
2000
ունեցան մեծ ազդեցությունը:
02:42
The publication of those images,
58
147000
2000
Այդ նկարների հրապարակումը
02:44
as opposed to the images themselves,
59
149000
2000
ոչ թե նկարներն ինքնին,
02:46
caused a government to change its policies.
60
151000
3000
ստիպեցին կառավարությանը քաղաքականություն փոխել:
02:49
Some would argue that it is those images
61
154000
2000
Ոմանք կարող են վիճել, որ հենց այդ նկարները
02:51
that did more to fuel the insurgency in Iraq
62
156000
3000
ավելի շատ ապստամբություններ բորբոքեցին Իրաքում
02:54
than virtually any other single act.
63
159000
2000
քան ցանկացած այլ գործողություն:
02:56
Furthermore, those images forever removed
64
161000
3000
Ավելին, այդ նկարները հավերժ վերացրեցին
02:59
the so-called moral high ground of the occupying forces.
65
164000
3000
օկուպացիոն ուժերի, այսպես կոչված, բարձր բարոյականության պատկերը:
03:02
Let's go back a little.
66
167000
2000
Եկեք մի փոքր հետ գնանք:
03:04
In the 1960s and 1970s,
67
169000
2000
1960-ականներին և 1970-ականներին,
03:06
the Vietnam War was basically shown
68
171000
2000
Վիետնամի պատերազմը ամեն օր ցուցադրվում էր
03:08
in America's living rooms day in, day out.
69
173000
2000
ամերիկյան հյուրասենյակների հեռուստաէկրաններից:
03:10
News photos brought people face to face
70
175000
3000
Նորություններում տպագրված նկարների միջոցով մարդիկ դեմ առ դեմ հանդիպում էին
03:13
with the victims of the war: a little girl burned by napalm,
71
178000
3000
պատերազմի զոհերին, վառված մի աղջնակի,
03:17
a student killed by the National Guard
72
182000
2000
Օհայոում Կենթի պետական համալսարանում բողոքի ակցիայի ժամանակ
03:19
at Kent State University in Ohio during a protest.
73
184000
3000
զինվորի կողմից սպանված մի ուսանողի:
03:22
In fact, these images became
74
187000
2000
Իրականում, այս նկարներն
03:24
the voices of protest themselves.
75
189000
2000
իրենք հանդիսանում են բողոքի ձայներ:
03:26
Now, images have power
76
191000
2000
Այժմ, նկարներն ուժ ունեն
03:28
to shed light of understanding
77
193000
2000
սփռել իմացության լույս
03:30
on suspicion, ignorance,
78
195000
2000
մեր կասկածների, անիրազեկության
03:32
and in particular -- I've given a lot of talks on this
79
197000
2000
և հատկապես ... ես բազմիցս խոսել եմ սրա մասին,
03:34
but I'll just show one image --
80
199000
3000
բայց ընդամենը մի նկար ցույց կտամ...
03:37
the issue of HIV/AIDS.
81
202000
2000
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդրի մասին:
03:40
In the 1980s, the stigmatization of people with the disease
82
205000
3000
1980-ականներին այս վարակով տառապողները
03:43
was an enormous barrier
83
208000
2000
շատ մեծ արգելքների էին հանդիպում
03:45
to even discussing or addressing it.
84
210000
2000
նույնիսկ այդ հարցի քննարկման և հասցեագրման հարցում:
03:47
A simple act, in 1987, of the most famous woman in the world,
85
212000
3000
1987-ին աշխարհի ամենահայտնի կնոջ
03:50
the Princess of Wales, touching
86
215000
2000
Ուելսի արքայադստեր պարզ գործողությունը, այն է․
03:52
an HIV/AIDS infected baby
87
217000
2000
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով վարակված երեխային ձեռքով հպումը,
03:54
did a great deal, especially in Europe, to stop that.
88
219000
3000
մեծ ազդեցություն ունեցավ մարդկանց վերաբերմունքը փոխելու գործում, հատկապես Եվրոպայում:
03:57
She, better than most, knew the power of an image.
89
222000
3000
Նա, առավել քան ինչ-որ մեկը, գիտեր պատկերի ազդեցության ուժի մասին:
04:01
So when we are confronted by a powerful image,
90
226000
2000
Այսպիսով, երբ մենք հանդիպում ենք հզոր պատկերի,
04:03
we all have a choice:
91
228000
2000
մենք բոլորս ընտրություն ունենք:
04:05
We can look away, or we can address the image.
92
230000
3000
Մենք կարող ենք շրջվել, կամ կարող ենք վերաիմաստավորել պատկերը:
04:08
Thankfully, when these photos appeared in
93
233000
2000
Բարեբախտաբար, երբ այս լուսանկարները հայտնվեցին
04:10
The Guardian in 1998,
94
235000
2000
the Guardian ամսագրում 1998-ին,
04:12
they put a lot of focus and attention and, in the end, a lot of money
95
237000
3000
նրանք բավական մեծ ուշադրություն գրավեցին, և ի վերջո գումար հավաքվեց
04:15
towards the Sudan famine relief efforts.
96
240000
2000
Սուդանի քաղցած բնակչության համար:
04:17
Did the images change the world?
97
242000
2000
Արդյո՞ք նկարները փոխեցին աշխարհը:
04:19
No, but they had a major impact.
98
244000
2000
Ոչ, բայց նրանք հսկայական ազդեցություն ունեցան:
04:22
Images often push us to question our core beliefs
99
247000
2000
Նկարները հաճախ ստիպում են մեզ վերանայել մեր սկզբունքային համոզմունքները
04:24
and our responsibilities to each other.
100
249000
3000
և միմյանց հանդեպ մեր պարտավորությունները:
04:27
We all saw those images after Katrina,
101
252000
2000
Բոլորս տեսել ենք Կատրին փոթորիկի նկարները
04:29
and I think for millions of people
102
254000
2000
և կարծում եմ միլիոնավոր մարդկանց համար
04:31
they had a very strong impact.
103
256000
2000
նրանք ունեցան շատ մեծ ազդեցություն,
04:33
And I think it's very unlikely
104
258000
2000
և կարծում եմ քիչ հավանական է,
04:35
that they were far from the minds of Americans
105
260000
2000
որ դրանք ջնջվել էին ամերիկացիների հիշողությունից,
04:37
when they went to vote in November 2008.
106
262000
3000
երբ նրանք գնում էին 2008-ի նոյեմբերի քվեարկության:
04:41
Unfortunately, some very important images
107
266000
3000
Դժբախտաբար, որոշ շատ կարևոր նկարներ
04:44
are deemed too graphic or disturbing for us to see them.
108
269000
3000
համարվում են չափազանց ահասարսուռ և ազդեցիկ մեզ ցուցադրելու համար։
04:48
I'll show you one photo here,
109
273000
2000
Ես ձեզ ցույց կտամ մեկ նկար,
04:50
and it's a photo by Eugene Richards of an Iraq War veteran
110
275000
3000
Յուջին Ռիչարդսի կողմից նկարված Իրաքի պատերազմի վետերանի նկարը,
04:53
from an extraordinary piece of work,
111
278000
2000
մի արտասովոր աշխատանք,
04:55
which has never been published, called War Is Personal.
112
280000
3000
որն երբեք չի տպագրվել, կոչվում է «Պատերազմը ներանձնական է»։
04:58
But images don't need to be graphic
113
283000
2000
Բայց նկարները պարտադիր չէ, որ ահասարսուռ լինեն,
05:00
in order to remind us of the tragedy of war.
114
285000
2000
որպեսզի հիշեցնեն մեզ պատերազմի սարսափի մասին:
05:02
John Moore set up this photo at Arlington Cemetery.
115
287000
3000
Ջոն Մուրը նկարել է այս լուսանկարը Արլինգտոնի գերեզմանոցում:
05:05
After all the tense moments of conflict
116
290000
2000
Բոլոր այս լարված հակամարտություններից հետո,
05:07
in all the conflict zones of the world,
117
292000
3000
աշխարհի բոլոր խնդրահարույց մասերում
05:10
there's one photograph from a much quieter place
118
295000
3000
ահա մեկ լուսանկար առավել հանգիստ վայրից,
05:13
that haunts me still, much more than the others.
119
298000
3000
որն ինձ մինչ այժմ հետապնդում է, ավելի քան մյուսները:
05:17
Ansel Adams said, and I'm going to disagree with him,
120
302000
3000
Անսել Ադամսն ասել է, և ես համամիտ չեմ նրա հետ.
05:20
"You don't take a photograph, you make it."
121
305000
3000
«Դու չես նկարում լուսանկար, դու կերտում ես այն»:
05:23
In my view, it's not the photographer who makes the photo,
122
308000
2000
Իմ կարծիքով, լուսանկարիչը չի կերտում այն,
05:25
it's you.
123
310000
2000
այլ դուք եք անում։
05:27
We bring to each image
124
312000
2000
Մենք յուրաքանչյուր նկարին տալիս ենք
05:29
our own values, our own belief systems,
125
314000
2000
մեր սեփական արժեքները, մեր սեփական համոզմունքների համակարգը,
05:31
and as a result of that, the image resonates with us.
126
316000
3000
և որպես հետևանք նկարն ազդում է մեր վրա:
05:34
My company has 70 million images.
127
319000
2000
Իմ կազմակերպությունն ունի 70 միլիոն նկար:
05:36
I have one image in my office.
128
321000
3000
Ես իմ գրասենյակում ունեմ մեկ նկար:
05:39
Here it is.
129
324000
2000
Ահա այն:
05:41
I hope that the next time you see
130
326000
2000
Հուսով եմ, որ հաջորդ անգամ, երբ տեսնեք
05:43
an image that sparks something in you,
131
328000
2000
մի նկար, որն ինչ-որ կայծ կառաջացնի ձեր ներսում,
05:45
you'll better understand why,
132
330000
2000
դուք ավելի լավ կհասկանաք թե ինչու,
05:47
and I know that speaking to this audience,
133
332000
3000
և զրուցելով այս հանդիսատեսի հետ, ես գիտեմ, որ,
05:50
you'll definitely do something about it.
134
335000
2000
դուք հաստատ ինչ-որ քայլ կձեռնարկեք:
05:52
And thank you to all the photographers.
135
337000
2000
Շնորհակալություն բոլոր լուսանկարիչներին։
05:54
(Applause)
136
339000
2000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Klein - ExecutiveJonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class.
Why you should listen
Even if you're an infrequent (or less sporty) user of the World Wide Web, chances are the last time you logged on -- perhaps on the very last page you visited -- you've come across an image sourced from stock photo agency Getty Images. Photos and illustrations from Getty can be found everywhere, for just about every purpose you can imagine. It shouldn't surprise you that Getty began in the Internet age, leaving print-era agencies in the dust by using Internet and CD-ROM distribution since day one.
Jonathan Klein, Getty's co-founder (along with Mark Getty) and the current CEO, helped drive its success over the past 15 years. He led it during its aggressive archive acquisition campaign through the '90s and now in the 2000s, adding to its formidable collection of editorial photos, footage and music. But his business skill is only part of his story; to hear Klein talk, one is quick to catch his passionate enthusiasm for the power of images -- not only to document moments in our lives and in history, not just to sell products or turn over PR campaigns -- but to shift public opinion and, perhaps, make the world more just.
Klein serves on the board of the Business Coalition on HIV/AIDS and on the board of Real Networks (media software company and creator of the popular RealPlayer).
Jonathan Klein | Speaker | TED.com