TED2010
Jonathan Klein: Photos that changed the world
Jonathan Klein: Fotografie, które zmieniły świat
Filmed:
Readability: 5.1
1,357,336 views
Fotografie nie tylko dokumentują historię -- one ją tworzą. Na uniwersytecie Ted, Jonathan Klein z Getty Images pokazuje jedne z najbardziej kultowych zdjęć i wyjaśnia co dzieje się, kiedy pojawia się obraz, który sprawia, że całe pokolenia nie są w stanie odwrócić od niego wzroku.
Jonathan Klein - Executive
Jonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class. Full bio
Jonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
In my industry,
0
0
2000
W mojej branży
00:17
we believe that images can change the world.
1
2000
3000
wierzymy, że obrazy mogą zmienić swiat.
00:20
Okay, we're naive, we're bright-eyed and bushy-tailed.
2
5000
3000
No dobrze, jesteśmy naiwni, jesteśmy również pełni energii i optymizmu.
00:23
The truth is that we know that the
3
8000
2000
Prawda jest taka, że wiemy,
00:25
images themselves don't change the world,
4
10000
2000
że same obrazy nie zmieniają świata,
00:27
but we're also aware that, since the beginning of photography,
5
12000
3000
ale wiemy też, że od początków fotografii
00:30
images have provoked reactions in people,
6
15000
3000
obrazy wywołują reakcje ludzi,
00:33
and those reactions have caused change to happen.
7
18000
3000
które z kolei powodują zmiany.
00:36
So let's begin with a group of images.
8
21000
3000
Zacznijmy więc od obrazów.
00:39
I'd be extremely surprised
9
24000
2000
Bardzo bym się zdziwił,
00:41
if you didn't recognize many or most of them.
10
26000
3000
gdybyście nie rozpoznali wielu lub wszystkich.
00:44
They're best described as iconic:
11
29000
2000
Najlepiej opisuje je słowo "kultowe":
00:46
so iconic, perhaps, they're cliches.
12
31000
3000
są tak kultowe, że być może nawet banalne.
00:49
In fact, they're so well-known
13
34000
2000
W zasadzie, są tak rozpoznawalne,
00:51
that you might even recognize them
14
36000
2000
że możecie je znać
00:53
in a slightly or somewhat different form.
15
38000
3000
w mniej lub bardziej zmienionej formie.
00:57
(Laughter)
16
42000
2000
(Śmiech)
01:00
But I think we're looking for something more.
17
45000
2000
Ale myślę, że szukamy czegoś więcej.
01:02
We're looking for something more.
18
47000
2000
Szukamy czegoś więcej.
01:04
We're looking for images that shine
19
49000
2000
Szukamy obrazów, które rzucają
01:06
an uncompromising light on crucial issues,
20
51000
3000
bezkompromisowe światło na kluczowe sprawy,
01:09
images that transcend borders, that transcend religions,
21
54000
3000
obrazów, które są ponad granicami, religiami,
01:12
images that provoke us
22
57000
2000
obrazów, które sprawiają,
01:14
to step up and do something --
23
59000
2000
że wstajemy i coś robimy,
01:16
in other words, to act.
24
61000
2000
innymi słowy, motywują nas do działania.
01:18
Well, this image you've all seen.
25
63000
3000
Ten obraz wszyscy już widzieliście.
01:21
It changed our view of the physical world.
26
66000
2000
Zmienił nasze wyobrażenie o świecie fizycznym.
01:23
We had never seen our planet from this perspective before.
27
68000
3000
Nigdy wcześniej nie widzieliśmy naszej planety z tej perspektywy.
01:26
Many people credit
28
71000
2000
Wielu ludzi uważa,
01:28
a lot of the birth of the environmental movement
29
73000
2000
że narodziny ruchu na rzecz ochrony środowiska
01:30
to our seeing the planet like this
30
75000
2000
zawdzięczamy właśnie takim obrazom,
01:32
for the first time --
31
77000
2000
które po raz pierwszy ukazały
01:34
its smallness, its fragility.
32
79000
2000
jak niewielka i krucha jest nasza planeta.
01:37
Forty years later, this group, more than most,
33
82000
3000
40 lat później, to właśnie ta grupa, w większym stopniu niż inne,
01:40
are well aware of the destructive power
34
85000
2000
zdaje sobie sprawę z niszczącej mocy,
01:42
that our species can wield over our environment.
35
87000
3000
której nasz gatunek może użyć wobec środowiska.
01:45
And at last, we appear to be doing something about it.
36
90000
3000
I nareszcie, wydaje się, że zaczynamy temu przeciwdziałać.
01:49
This destructive power takes many different forms.
37
94000
3000
Niszcząca siła przybiera wiele form.
01:52
For example, these images taken by Brent Stirton
38
97000
3000
Na przykład, zdjęcia autorstwa przez Brenta Stirtona
01:55
in the Congo.
39
100000
2000
z Kongo,
01:57
These gorillas were murdered, some would even say crucified,
40
102000
3000
Zamordowane goryle, niektórzy powiedzieliby nawet, że je ukrzyżowano
02:00
and unsurprisingly,
41
105000
2000
i nie jest zaskoczeniem,
02:02
they sparked international outrage.
42
107000
2000
że wywołały międzynarodowe oburzenie.
02:04
Most recently,
43
109000
2000
Całkiem niedawno,
02:06
we've been tragically reminded of the destructive power of nature itself
44
111000
3000
natura tragicznie przypomniała nam o jej własnej niszczącej sile,
02:09
with the recent earthquake in Haiti.
45
114000
2000
spowodowała trzęsienie ziemi na Haiti.
02:12
Well, I think what is far worse
46
117000
3000
Myślę jednak, że jeszcze gorsza
02:15
is man's destructive power over man.
47
120000
2000
jest niszcząca siła człowieka wobec innego człowieka.
02:17
Samuel Pisar, an Auschwitz survivor, said,
48
122000
3000
Samuel Pisar, ocalały z Auschwitz, powiedział:
02:20
and I'll quote him,
49
125000
2000
zacytuję:
02:22
"The Holocaust teaches us that nature,
50
127000
2000
"Holokaust uczy nas, że natura,
02:24
even in its cruelest moments,
51
129000
3000
nawet w jej najokrutniejszych momentach,
02:27
is benign in comparison with man,
52
132000
3000
jest łagodna w porównaniu z człowiekiem,
02:30
when he loses his moral compass and his reason."
53
135000
3000
który traci wytyczne moralne i rozsądek."
02:33
There's another kind of crucifixion.
54
138000
3000
Jest jeszcze jeden rodzaj ukrzyżowania.
02:36
The horrifying images from Abu Ghraib
55
141000
2000
Przerażające fotografie z Abu Ghraib,
02:38
as well as the images from Guantanamo
56
143000
2000
a także zdjęcia z Guantanamo,
02:40
had a profound impact.
57
145000
2000
wywołały przenikliwy efekt.
02:42
The publication of those images,
58
147000
2000
Publikacja tych fotografii,
02:44
as opposed to the images themselves,
59
149000
2000
w przeciwieństwie do samych zdjęć,
02:46
caused a government to change its policies.
60
151000
3000
spowodowała, że rząd zmienił politykę.
02:49
Some would argue that it is those images
61
154000
2000
Można by powiedzieć, że te fotografie
02:51
that did more to fuel the insurgency in Iraq
62
156000
3000
podsyciły ruch oporu w Iraku bardziej
02:54
than virtually any other single act.
63
159000
2000
niż jakiekolwiek inne podjęte działania.
02:56
Furthermore, those images forever removed
64
161000
3000
Co więcej, fotografie te na zawsze przekreśliły
02:59
the so-called moral high ground of the occupying forces.
65
164000
3000
tak zwaną przewagę moralną sił okupujących.
03:02
Let's go back a little.
66
167000
2000
Cofnijmy się nieco w czasie.
03:04
In the 1960s and 1970s,
67
169000
2000
W latach 60. i 70.,
03:06
the Vietnam War was basically shown
68
171000
2000
wojnę wietnamską można było oglądać
03:08
in America's living rooms day in, day out.
69
173000
2000
w domach całej Ameryki, codziennie.
03:10
News photos brought people face to face
70
175000
3000
Zdjęcia z wiadomości skonfrontowały widzów
03:13
with the victims of the war: a little girl burned by napalm,
71
178000
3000
z ofiarami wojny: z małą dziewczynką poparzoną przez napalm,
03:17
a student killed by the National Guard
72
182000
2000
ze studentem zabitym przez Gwardię Narodową
03:19
at Kent State University in Ohio during a protest.
73
184000
3000
w Kent State University w Ohio podczas protestu.
03:22
In fact, these images became
74
187000
2000
W zasadzie, te obrazy same stały się
03:24
the voices of protest themselves.
75
189000
2000
głosem protestu.
03:26
Now, images have power
76
191000
2000
Dzisiaj, obrazy mają moc
03:28
to shed light of understanding
77
193000
2000
rzucania światła zrozumienia
03:30
on suspicion, ignorance,
78
195000
2000
na podejrzliwość, ignorancję,
03:32
and in particular -- I've given a lot of talks on this
79
197000
2000
a w szczególności -- mówiłem na ten temat już wiele razy
03:34
but I'll just show one image --
80
199000
3000
ale pokażę tylko jedno zdjęcie --
03:37
the issue of HIV/AIDS.
81
202000
2000
kwestię HIV/AIDS.
03:40
In the 1980s, the stigmatization of people with the disease
82
205000
3000
W latach 80. stygmatyzacja ludzi z chorobą
03:43
was an enormous barrier
83
208000
2000
stanowiła gigantyczną barierę
03:45
to even discussing or addressing it.
84
210000
2000
nawet w omawianiu lub odnoszeniu się do problemu.
03:47
A simple act, in 1987, of the most famous woman in the world,
85
212000
3000
W 1987 roku, prosty gest najsłynniejszej kobiety na świecie,
03:50
the Princess of Wales, touching
86
215000
2000
księżnej Diany, która dotknęła
03:52
an HIV/AIDS infected baby
87
217000
2000
dziecka zarażonego HIV/AIDS,
03:54
did a great deal, especially in Europe, to stop that.
88
219000
3000
okazał się, szczególnie w Europie, wielkim krokiem w stronę obalenia tych barier.
03:57
She, better than most, knew the power of an image.
89
222000
3000
Księżna znała siłę obrazu lepiej niż większość ludzi.
04:01
So when we are confronted by a powerful image,
90
226000
2000
Tak więc, w konfrontacji z potęgą obrazu,
04:03
we all have a choice:
91
228000
2000
wszyscy mamy wybór.
04:05
We can look away, or we can address the image.
92
230000
3000
Możemy się do niego odnieść lub odwrócić wzrok.
04:08
Thankfully, when these photos appeared in
93
233000
2000
Na szczęście, kiedy opublikowano te zdjęcia
04:10
The Guardian in 1998,
94
235000
2000
w "The Guardian" w 1998 roku,
04:12
they put a lot of focus and attention and, in the end, a lot of money
95
237000
3000
znaczna część uwagi, a w końcowym efekcie, również pieniędzy,
04:15
towards the Sudan famine relief efforts.
96
240000
2000
została skierowana na walkę z głodem w Sudanie.
04:17
Did the images change the world?
97
242000
2000
Czy te obrazy zmieniły świat?
04:19
No, but they had a major impact.
98
244000
2000
Nie, ale miały na niego wielki wpływ.
04:22
Images often push us to question our core beliefs
99
247000
2000
Obrazy często skłaniają nas do rozważenia naszych podstawowych przekonań
04:24
and our responsibilities to each other.
100
249000
3000
i odpowiedzialności względem innych.
04:27
We all saw those images after Katrina,
101
252000
2000
Widzieliśmy także zdjęcia szkód po huraganie Katrina
04:29
and I think for millions of people
102
254000
2000
i wydaje mi się,
04:31
they had a very strong impact.
103
256000
2000
że miały bardzo silny wpływ na miliony ludzi.
04:33
And I think it's very unlikely
104
258000
2000
Sądzę, że raczej nie mogły być
04:35
that they were far from the minds of Americans
105
260000
2000
z dala od myśli Amerykanów,
04:37
when they went to vote in November 2008.
106
262000
3000
którzy szli do wyborów listopadem 2008 roku.
04:41
Unfortunately, some very important images
107
266000
3000
Niestety, niektóre z bardzo ważnych zdjęć
04:44
are deemed too graphic or disturbing for us to see them.
108
269000
3000
uważa się za zbyt dosadne lub wstrząsające, aby nam je przedstawić.
04:48
I'll show you one photo here,
109
273000
2000
Pokażę wam jedno zdjęcie,
04:50
and it's a photo by Eugene Richards of an Iraq War veteran
110
275000
3000
zrobione przez Eugene'a Richardsa, które przedstawia weterana wojny w Iraku.
04:53
from an extraordinary piece of work,
111
278000
2000
Zdjęcie pochodzi z nadzwyczajnego albumu,
04:55
which has never been published, called War Is Personal.
112
280000
3000
którego nigdy nie opublikowano, pt. "War is Personal" ("Wojna jest osobista").
04:58
But images don't need to be graphic
113
283000
2000
Ale obrazy nie muszą być dosadne,
05:00
in order to remind us of the tragedy of war.
114
285000
2000
aby przypominały nam, jaką tragedią jest wojna.
05:02
John Moore set up this photo at Arlington Cemetery.
115
287000
3000
John Moore zrobił to zdjęcie na cmentarzu w Arlington.
05:05
After all the tense moments of conflict
116
290000
2000
Po wszystkich momentach napięcia w konflikcie,
05:07
in all the conflict zones of the world,
117
292000
3000
we wszystkich strefach konfliktu na świecie,
05:10
there's one photograph from a much quieter place
118
295000
3000
jest jedna fotografia z o wiele spokojniejszego miejsca,
05:13
that haunts me still, much more than the others.
119
298000
3000
która nie daje mi spokoju o wiele bardziej, niż inne.
05:17
Ansel Adams said, and I'm going to disagree with him,
120
302000
3000
Ansel Adams powiedział, a ja się z nim nie zgodzę, że:
05:20
"You don't take a photograph, you make it."
121
305000
3000
"Zdjęć się nie robi, zdjęcia się tworzy".
05:23
In my view, it's not the photographer who makes the photo,
122
308000
2000
Według mnie, to nie fotograf robi zdjęcie,
05:25
it's you.
123
310000
2000
tylko my.
05:27
We bring to each image
124
312000
2000
Do każdego zdjęcia
05:29
our own values, our own belief systems,
125
314000
2000
dołączamy nasze własne wartości, systemy poglądów,
05:31
and as a result of that, the image resonates with us.
126
316000
3000
w wyniku tego, obraz z nami współbrzmi.
05:34
My company has 70 million images.
127
319000
2000
Moje przedsiębiorstwo posiada 70 milionów zdjęć.
05:36
I have one image in my office.
128
321000
3000
Mam jedno z nich w moim biurze.
05:39
Here it is.
129
324000
2000
Właśnie to.
05:41
I hope that the next time you see
130
326000
2000
Mam nadzieję, że następnym razem,
05:43
an image that sparks something in you,
131
328000
2000
kiedy zobaczycie zdjęcie, które wzbudzi w was iskrę,
05:45
you'll better understand why,
132
330000
2000
lepiej zrozumiecie, dlaczego tak jest
05:47
and I know that speaking to this audience,
133
332000
3000
i wiem, przemawiając do tej publiczności,
05:50
you'll definitely do something about it.
134
335000
2000
że na pewno nie pozostaniecie obojętni.
05:52
And thank you to all the photographers.
135
337000
2000
Dziękuję wszystkim fotografom.
05:54
(Applause)
136
339000
2000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Klein - ExecutiveJonathan Klein runs Getty Images, a stock photo agency whose vast archive of still photography and illustrations is a mainstay of the creative class.
Why you should listen
Even if you're an infrequent (or less sporty) user of the World Wide Web, chances are the last time you logged on -- perhaps on the very last page you visited -- you've come across an image sourced from stock photo agency Getty Images. Photos and illustrations from Getty can be found everywhere, for just about every purpose you can imagine. It shouldn't surprise you that Getty began in the Internet age, leaving print-era agencies in the dust by using Internet and CD-ROM distribution since day one.
Jonathan Klein, Getty's co-founder (along with Mark Getty) and the current CEO, helped drive its success over the past 15 years. He led it during its aggressive archive acquisition campaign through the '90s and now in the 2000s, adding to its formidable collection of editorial photos, footage and music. But his business skill is only part of his story; to hear Klein talk, one is quick to catch his passionate enthusiasm for the power of images -- not only to document moments in our lives and in history, not just to sell products or turn over PR campaigns -- but to shift public opinion and, perhaps, make the world more just.
Klein serves on the board of the Business Coalition on HIV/AIDS and on the board of Real Networks (media software company and creator of the popular RealPlayer).
Jonathan Klein | Speaker | TED.com