ABOUT THE SPEAKER
David Puttnam - Producer
After a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy.

Why you should listen

David Puttnam spent thirty years as an independent producer of award-winning films, including The Mission, The Killing Fields, Local Hero, Chariots of Fire, Midnight Express, Bugsy Malone and Memphis Belle. His films have won ten Oscars, 25 Baftas and the Palme D'Or at Cannes.  

He retired from film production in 1998 to focus on his work in public policy as it relates to education, the environment, and the creative and communications industries. In 1998 he founded the National Teaching Awards, which he chaired until 2008, also serving as the first Chair of the General Teaching Council from 2000 to 2002. From July 2002 to July 2009 he was president of UNICEF UK, playing a key role in promoting UNICEF’s advocacy and awareness objectives.

 

More profile about the speaker
David Puttnam | Speaker | TED.com
TEDxHousesOfParliament

David Puttnam: Does the media have a "duty of care"?

David Puttnam: မီဒီယာများက အမြတ်ရရှိရေးကိုသာ ဦးစားပေးကြမယ်ဆိုရင် ဘယ်လို ဖြစ်လာမလဲ။

Filmed:
935,362 views

ကျွန်တော်တို့ အားလုံး ဝိုင်းပြီး စဉ်းစားရန်လိုတဲ့ လက်ရှိ ဆွေးနွေးပွဲထဲမှာ David Puttnam ဟာ မီဒီယာတွေ အကြောင်း မေးခွန်းကြီး တရပ်ကို မေးထားပါတယ်။ ၎င်းတို့ဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ ကျင့်ဝတ်များအရ နိုင်ငံသားများကို သတင်း အချက်အလက်တွေကို အသိပေးဖေါ်ပြပေးရန် တာဝန်ရှိကြသလား ဒါမှမဟုတ် ဒီပြင် လုပ်ငန်းများလိုပဲ အမြတ်ရရေးကိုသာ လွတ်လပ်စွာ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရှိကြသလား။ အမြတ်ရရှိရေး နဲ့ တာဝန်သိရှိရေးဆိုင်ရာ သူရဲ့ တင်ပြချက်ဟာ ရဲဝံ့လှရာ မိတ်ဆွေဟာ သဘောတူချင်မှ တူမှာပါ။ (TEDxHousesofParliament မှာ ရိုက်ကူးခဲ့တယ်)
- Producer
After a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I'd like to start, if I may,
0
872
1544
ကျွန်တော် ပိုင်စ်လေး ခရုကောင်ရဲ့ ပုံပြင်ဖြင့်
00:14
with the story of the Paisley snail.
1
2416
2724
ဒီဟောပြောချက်ကို စတင်ပါရစေ။
00:17
On the evening of the 26th of August, 1928,
2
5140
3215
၁၉၂၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့ရဲ့ ညနေမှာ
00:20
May Donoghue took a train from Glasgow
3
8355
2374
မေ ဒွန်နိုဟူးဟာ ဂလါဇ်ဂိုးမြို့မှ နေပြီး
00:22
to the town of Paisley, seven miles east of the city,
4
10729
2531
အဲဒီမြို့ အရှေ့ဖက်ရှိ ပိုင်စ်လေ မြို့ဆီကို
ရထားစီး ထွက်လာခဲ့ရာ၊
00:25
and there at the Wellmeadow Café,
5
13260
2313
အဲဒီက ဝဲလ်မီးဒိုး ကဖေးဆိုင်မှာ၊
00:27
she had a Scots ice cream float,
6
15573
3126
သူမကို စကော့ ရေခဲမုန့်၊
00:30
a mix of ice cream and ginger beer
7
18699
1847
ရေခဲမုန့် နဲ့ ဂျင်ဂျားဘီယာ
ရောထားတဲ့ သောက်စရာဖြင့်
00:32
bought for her by a friend.
8
20546
1955
သူ့မိတ်ဆွေ တယောက်က ဧည့်ခံပါတယ်။
00:34
The ginger beer came in a brown, opaque bottle
9
22501
2401
ဂျင်ဂျားဘီယာကို ထိုးဖောက် မြင်မရနိုင်တဲ့
အညိုရောင်ပုလင်းနဲ့ ချပေးထားရာ
00:36
labeled "D. Stevenson, Glen Lane, Paisley."
10
24902
3863
"D. Stevenson, Glen Lane, Paisley"
ဆိုပြီး တံဆိပ်တပ်ထားပါတယ်။
00:40
She drank some of the ice cream float,
11
28765
2076
သူမဟာ အရည်ထဲ ပျော်နေတဲ့
ရေခဲမုန့် အနည်းငယ်ကို သောက်လိုက်တယ်၊
00:42
but as the remaining ginger beer was poured
12
30841
1834
။ါပေမယ့် ကျန်နေသေးတဲ့ ဂျင်ဂျားဘီယာကို
သူ့ဖန်ခွက်ထဲကို ထည့်ပေးလိုက်တဲ့ အခါမှာတော့
00:44
into her tumbler,
13
32675
1396
00:46
a decomposed snail
14
34071
2453
သူ့ခွက်ထဲမှာ ပုပ်သိုးနေတဲ့ ခရုကောင်
00:48
floated to the surface of her glass.
15
36524
2582
ပေါလော ပေါ်လာပါတယ်။
00:51
Three days later, she was admitted
16
39106
1544
အဲဒီနောက် သုံးရက်အကြာမှာ သူမကို
00:52
to the Glasgow Royal Infirmary
17
40650
1506
ဂလာဇ်ဂိုး တော်ဝင် ဆေးရုံကို တင်လိုက်ရပါတယ်၊
00:54
and diagnosed with severe gastroenteritis
18
42156
2058
ပြင်းထန်လှတဲ့ အူရောင်ရမ်းနာ နဲ့ စိတ်ချောက်ချားမှု
00:56
and shock.
19
44214
1953
ရောဂါဖြင့် တင်ခံလိုက်ရပါတယ်။
00:58
The case of Donoghue vs. Stevenson that followed
20
46167
3268
အဲဒီနောက်မှာ မြင်ခဲ့ကြရတဲ့
ဒွန်နိုဟူး နဲ့ စတီဗင်ဆန်တို့ရဲ့ အမှုဟာ
01:01
set a very important legal precedent:
21
49435
2645
ဥပဒေရေးရာဆိုင်ရာ အရေးကြီးတဲ့
အစဉ်အလာ တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ပေးခဲ့တယ်။
01:04
Stevenson, the manufacturer of the ginger beer,
22
52080
1731
ဂျင်ဂျားဘီယာကို ထုတ်လုပ်ပေးခဲ့သူ၊
စတီဗင်ဆန်ဟာ၊
01:05
was held to have a clear duty of care
23
53811
2777
မေ ဒွန်ဒွန်နိုဟူးကို စောင့်ရှောက်ပေးရန်
01:08
towards May Donoghue,
24
56588
1448
တာဝန်ရှိခဲ့ကြောင်း ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်၊
01:10
even though there was no contract between them,
25
58036
2102
သူတို့နှစ်ဦး အကြားမှာ ဘယ်လို
ကန်ထရိုက်စာချုပ် မရှိခဲ့တာတောင်၊
01:12
and, indeed, she hadn't even bought the drink.
26
60138
2817
သူမကိုယ်တိုင် အဲဒီ သောက်စရာကို
မဝယ်ခဲ့သည့်တိုင်အောင် တာဝန်ရှိခဲ့ပါတယ်။
01:14
One of the judges, Lord Atkin, described it like this:
27
62955
3019
အဲဒီတူန်းက တရားသူကြီးတွေထဲက
တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့တဲ့၊ လော့ အာတ်ကင်က
01:17
You must take care to avoid acts or omissions
28
65974
2910
အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထောက်ပြသွားပုံက
01:20
which you can reasonably foresee
29
68884
2068
သင်တို့သည် သင့်တို့အိမ်နီးချင်း
တစ်ဦးကို ထိခိုက်လာဖွယ်ရာ ရှိတဲ့
01:22
would be likely to injure your neighbor.
30
70952
3228
လုပ်ရပ်များကို သို့မဟုတ် လစ်ဟင်းချက်များကို
ရှောင်ရှားဖို့ လိုအပ်တယ်တဲ့။
01:26
Indeed, one wonders that without a duty of care,
31
74180
2343
တကယ်ပါပဲ၊ စဉ်းစားကြည့်ကြမယ်ဆိုရင်
01:28
how many people would have had to suffer
32
76523
1746
စတီဗင်ဆန်က သူ့လုပ်ငန်းကို
မပိတ်ခဲ့ဘူးဆိုရင်
01:30
from gastroenteritis before Stevenson
eventually went out of business.
33
78269
3724
နောက်ထပ် ပြည်သူ ဘယ်လောက်အထိ
အူရောင်ရမ်းနာ ရောဂါ ဖြစ်လာခဲ့ကြလိမ့်မလဲ။
01:33
Now please hang on to that Paisley snail story,
34
81993
2381
ဒီနေရာမှာ၊ အရေးကြီးတဲ့
အခြေခံမူ တစ်ရပ်ဖြစ်တာမို့လို့၊
01:36
because it's an important principle.
35
84374
3233
အဲဒီ ပိုင်စ်လေး ခရုကောင် ဖြစ်ရပ်ကို
ဆက်လေ့လာရန် လိုပါတယ်။
01:39
Last year, the Hansard Society,
a nonpartisan charity
36
87607
2494
မနှစ်တုံးက၊ ဟန်စားရ်ဒ် အဖွဲ့ဆိုတဲ့
01:42
which seeks to strengthen parliamentary democracy
37
90101
1906
ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ ခိုင်ခန့်လာရေးကို၊
01:44
and encourage greater public involvement in politics
38
92007
3237
ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးထဲမှာ ပြည်သူတွေ တိုးပြီး
ဝင်ပါလာရေးကို ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ပါတီစုံ ပရဟိတအဖွဲ့က
01:47
published, alongside their annual audit
39
95244
2587
အဖွဲ့ရဲ့ နှစ်စဉ် အစီရင်ခံစာနဲ့အတူ
01:49
of political engagement, an additional section
40
97831
2873
နိုင်ငံရေးထဲ ပါဝင်လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာ စစ်တမ်းကို၊
01:52
devoted entirely to politics and the media.
41
100704
3123
နိုင်ငံရေး နဲ့ မီဒီယာများကိုသာ ရည်စူးထားတဲ့
ဖြည့်စွက် အခန်းကို ထည့်သွင်းတင်ပြခဲ့တယ်။
01:55
Here are a couple of rather depressing observations
42
103827
2375
အဲဒီ စစ်တမ်းထဲက အတော့်ကို
စိတ်ပျက်စရာကောင်းတဲ့
01:58
from that survey.
43
106202
2008
လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကို တင်ပြပါရစေ။
02:00
Tabloid newspapers do not appear
44
108210
2165
လူပြိန်းကြိုက် သတင်းစာများဟာ
02:02
to advance the political citizenship of their readers,
45
110375
2833
သူတို့ စာဖတ်ပရိသတ်ကြီးရဲ့ နိုင်ငံရေး အသိစိတ်ကို
မြှင့်တင်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပါ၊
02:05
relative even to those
46
113208
1573
ဘယ်သတင်းစာကိုမှ မဖတ်ကြတဲ့ သူတွေနဲ့တောင်
02:06
who read no newspapers whatsoever.
47
114781
3226
နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရင် အဲဒီလို တွေ့နိုင်တယ်။
02:10
Tabloid-only readers are twice as likely to agree
48
118007
2992
လူပြိန်းကြိုက် သတင်းစာများ ဖတ်ကြသူတို့ဟာ၊
02:12
with a negative view of politics
49
120999
1851
သတင်းစာကို မဖတ်ကြတဲ့
သူတွေနဲ့နှိုင်းစာကြည့်ပါက၊
02:14
than readers of no newspapers.
50
122850
2575
နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဆိုးမြင် ရှုဒေါင့်များကို
နှစ်ဆထိတောင်ပိုပြီး သဘောတူနိုင်ပါတယ်။
02:17
They're not just less politically engaged.
51
125425
1993
သူတို့ဟာ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားမှု
နည်းပါးကြရုံသာမက၊
02:19
They are consuming media that reinforces
52
127418
2448
သူတို့ဟာ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ
သူတို့ရဲ့ အဆိုးမြင်မှုများကို
02:21
their negative evaluation of politics,
53
129866
1962
အားပေးနေကြတဲ့ မီဒီယာတွေကို
သုံးစွဲနေခြင်းဖြင့်
02:23
thereby contributing to a fatalistic and cynical
54
131828
3103
ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ ကံသာပဓာန စိတ်ကို၊
02:26
attitude to democracy and their own role within it.
55
134931
3335
ပြီးတော့ သံသယဝင်စိတ်တွေကို
ဖြန့်ဖြူးသလို ဖြစ်နေပါတယ်။
02:30
Little wonder that the report concluded that
56
138266
2160
အဲဒီ အစီရင်ခံစာရဲ့ ကောက်နှုတ်ချက်ဟာ
အံ့အားသင့်စရာပါပဲ။
02:32
in this respect, the press, particularly the tabloids,
57
140426
3190
စာနယ်ဇင်းတွေ၊ အထူးသဖြင့်
လူပြိန်းကြိုက် သတင်းစာတွေဟာ၊
02:35
appear not to be living up to the importance
58
143616
2339
ဒီမိုကရေစီ အရေးတော်ပုံထဲက
အရေးပါတဲ့ သူတို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို
02:37
of their role in our democracy.
59
145955
2636
ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ကြပုံ မရပါဘူး။
02:40
Now I doubt if anyone in this room would seriously
60
148591
2059
ဒီခန်းမကြီးထဲက တယောက်ယောက်က
02:42
challenge that view.
61
150650
1447
အဲဒီလို ရှုဒေါင့်ကို လေးလေးနက်နက်
ချေပနိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော် မထင်ပါဘူး။
02:44
But if Hansard are right, and they usually are,
62
152097
2616
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟန်စားရ်ဒ် အဖွဲ့ကသာ မှန်တယ်ဆိုရင်၊
အများအားဖြင့် သူတို့ မှန်တတ်ကြပါတယ်၊
02:46
then we've got a very serious problem on our hands,
63
154713
1976
ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ တကယ့်ကို
ရင်လေးဖွယ်ရာ ပြဿနာကြီး ရှိနေပါပြီ၊
02:48
and it's one that I'd like to spend the next 10 minutes
64
156689
2635
အဲဒီအကြောင်းကိုမှ လာမယ့်
၁၀ မိနစ်အတွင်းမယ်
02:51
focusing upon.
65
159324
2029
ကျွန်တော် အလေးထားပြီး ပြောချင်ပါတယ်။
02:53
Since the Paisley snail,
66
161353
1683
အထက်ပါ ပိုက်စလေး ခရုကောင်ရဲ့ နောက်မှာ
02:55
and especially over the past decade or so,
67
163036
2464
အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်းမှာ
02:57
a great deal of thinking has been developed
68
165500
1919
စဉ်းစား တွေးခေါ်ပုံဟာ အတော့်ကို
တိုးတက်ပြောင်းလဲလာခဲ့ပါတယ်
02:59
around the notion of a duty of care
69
167419
1859
စောင့်ရှောက်မှု တာဝန်နဲ့ပတ်သက်တာကို
ဆိုလိုပါတာယ်
03:01
as it relates to a number of aspects of civil society.
70
169278
2539
အဲဒါဟာ အရပ်ဖက်လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့
မျက်နှာစာ တသီကြီးနဲ့ သက်ဆိုင်နေလို့ပါ။
03:03
Generally a duty of care arises when one individual
71
171817
2744
ယေဘူယျအားဖြင့်၊ လူပုဂ္ဂိုလ်
တစ်ယောက် သို့မဟုတ် လူတစ်စုက
03:06
or a group of individuals undertakes an activity
72
174561
2734
လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာဟာ
အခြားသူတို့အား ထိခိုက်နစ်နာစေနိုင်တဲ့
03:09
which has the potential to cause harm to another,
73
177295
2530
အလားအလာ၊ ရုပ်ပိုင်းအရ၊ စိတ်ပိုင်းအရ
သို့မဟုတ် စီးပွားရေးအရ ရှိနေပါက၊
03:11
either physically, mentally or economically.
74
179825
2714
စောင့်ရှောက်ပေးမှုဆိုင်ရာ တာဝန်ဆိုတာ
ပေါ်ပေါက်လာတတ်ပါတယ်။
03:14
This is principally focused on obvious areas,
75
182539
2471
အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ဟာ
အခြေခံသဘောအရကိုက
03:17
such as our empathetic response
to children and young people,
76
185010
3042
ကလေးငယ်များ နဲ့ လူငယ်များအားဆိုင်ရာ၊
ဝန်ဆောင်ပေးကြတဲ့ ဝန်ထမ်းများဆိုင်ရာ။
03:20
to our service personnel, and
to the elderly and infirm.
77
188052
2726
အသက်ကြီးရင့်ကြသူများ နဲ့ ချိနဲ့ကြသူများဆိုင်ရာ
မျက်နှာစာများ ဖြစ်ကြတာ ထင်ရှားပါတယ်။
03:22
It is seldom, if ever, extended
to equally important arguments
78
190778
4193
ဒါတွေကို ကျွန်တော်တို့ဟာ တိုးချဲ့ကျင့်သုံးပြီး
03:26
around the fragility of our
present system of government,
79
194971
4250
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အစိုးရစနစ်ရဲ့
အားနည်းချက်တွေကို၎င်း၊
03:31
to the notion that honesty, accuracy and impartiality
80
199221
3509
ဒီမိုကရေစီ အရေးတော်ထဲမှာ
သိရှိနားလည် ယုံကြည်စိတ်ဖြင့်
03:34
are fundamental to the process of building
81
202730
2144
ပြည်သူတို့ ပါဝင်လာရေးကို
ထူထောင် တည်ဆောက်ရာမှာ
03:36
and embedding an informed,
82
204874
1729
ရိုးသားမှု၊ တိကျမှု နှင့် ဘက်မလိုက်မှုတို့ကို
ရည်စူးလျက်၎င်း၊
03:38
participatory democracy.
83
206603
2757
လုပ်ဆောင်ရန် တန်းတူ အရေးကြီးလှပါတယ်။
03:41
And the more you think about it,
84
209360
1421
ပြီးတော့ ဒီအကြောင်းကို ပိုပိုစဉ်းစားလေလေ၊
03:42
the stranger that is.
85
210781
1831
ပိုပိုပြီး နားလည်မရ ဖြစ်လာလေလေ ပါပဲ။
03:44
A couple of years ago, I had the pleasure
86
212612
1462
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်တုံးက ကျွန်တော်ဟာ
03:46
of opening a brand new school
87
214074
1754
အင်္ဂလန် အနောက်မြောက်ပိုင်းမှာ
အသစ်စက်စက် ကျောင်းတစ်ကျောင်း
03:47
in the northeast of England.
88
215828
1571
ဖွင့်ပွဲထဲမှာ ဝမ်းသာစွာ ပါဝင်ခွင့် ရရှိခဲ့ပါတယ်။
03:49
It had been renamed by its pupils as Academy 360.
89
217399
3539
ကျောင်းသားတွေဟာ အဲဒီကျောင်းကို အကယ်ဒမီ ၃၆၀
ဆိုပြီး နာမည်ပြောင်းခဲ့ကြပါတယ်။
03:52
As I walked through their impressive,
90
220938
1852
တကယ့်ကို အားရစရာ ကောင်းတဲ့
03:54
glass-covered atrium,
91
222790
1375
မှန်တွေနဲ့ ဝိုင်းအုပ်ထားတဲ့
ခန်းမကြီးက ကျွန်တော်ရဲ့ ရှေ့မှာ
03:56
in front of me, emblazoned on the wall
92
224165
1818
နံရံပေါ်မှာကျတော့
03:57
in letters of fire
93
225983
1548
မီးတောက်နေတဲ့ စာလုံးတွေနဲ့ပေါ့။
03:59
was Marcus Aurelius's famous injunction:
94
227531
3101
မားကာစ် ဩရေးလီအူစ်ရဲ့ နာမည်ကြီး
စာတမ်းကို ကမ္မည်းထိုးပါတယ်၊
04:02
If it's not true, don't say it;
95
230632
2855
"မဟုတ်တာကို မပြောနဲ့၊"
04:05
if it's not right, don't do it.
96
233487
3083
"မမှန်တာကို မပြောနဲ့။"
04:08
The head teacher saw me staring at it,
97
236570
1988
ကျောင်းအုပ်ကြီးက ကျွန်တော်
အဲဒီလို ငေးကြည့်နေတာကို
04:10
and he said, "Oh, that's our school motto."
98
238558
2792
သတိထားမိလို့၊
"အို အဲဒါ ကျွန်တော်တို့ ကျောင်းရဲ့ ဆောင်ပုဒ်ပဲ။"
04:13
On the train back to London,
99
241350
1727
လန်ဒန်ကို အပြန် မီးရထားပေါ်မှာ
04:15
I couldn't get it out of my mind.
100
243077
1854
ကျွန်တော့် ဦးနှောက်ထဲမှာ အဲဒါကို မေ့မရနိုင်ခဲ့ပါ။
04:16
I kept thinking, can it really have taken us
101
244931
2559
နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်လွန်လာခဲ့တဲ့ နောက်မှာတောင်
04:19
over 2,000 years to come to terms
102
247490
2211
ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့အားလုံး
04:21
with that simple notion
103
249701
1865
တစ်ယောက်က တစ်ယောက်ဆီက
နေပြီး မျှော်လင့်နိုင်တာ အတွက်
04:23
as being our minimum expectation of each other?
104
251566
2952
မှတ်ယူရမယ့် အချက်ဟာ အဲဒီလောက်ကို နည်းလှပါကလား။
04:26
Isn't it time that we develop this concept
105
254518
2608
ဒီတော့ စောင့်ရှောက်မှု တာဝန်ဆိုင်ရာ
အဲဒီလို ယူဆချက်ကို
တိုးတက်ပြုစုပေးပြီး ကျွန်တော်တို့
အားလုံး မျှဝေ သုံးနေကြရကာ
04:29
of a duty of care
106
257126
1669
04:30
and extended it to include a care
107
258795
2426
တချိန်တည်းမှာ ပိုပို
အန္တရာယ်များ ရင်ဆိုင်လာနေရတဲ့
04:33
for our shared but increasingly
endangered democratic values?
108
261221
3264
ဒီမိုကရေစီ အနှစ်သာရများဆီကိုပါ
တိုးချဲ့စောင့်ရှောက်ပေးရမယ့် အချိန်ပါ။
04:36
After all, the absence of a duty of care
109
264485
1857
တကယ်တော့၊ အသက်မွေးမှု
လုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးထဲမှာ
04:38
within many professions
110
266342
1590
စောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ
တာဝန်ကို နားမလည်ကြခြင်းဟာ
04:39
can all too easily amount to
accusations of negligence,
111
267932
2503
ဖြစ်ကတတ်ဆန်း လုပ်နေကြတယ်ဆိုပြီး
အလွယ်တကူ စွပ်စွဲစရာ ဖြစ်လာန်ုိင်ပြီး
04:42
and that being the case, can we be
really comfortable with the thought
112
270435
3107
ကျွန်တော်တို့ မြင်ခဲ့ကြရတဲ့ အမှုမှာလိုပဲ
04:45
that we're in effect being negligent
113
273542
2301
ကျွန်တော်တို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက်
အရေးကြီး လိုအပ်လှကြတဲ့
04:47
in respect of the health of our own societies
114
275843
2791
အနှစ်သာရတွေကိုတောင်မှ
ကျွန်တော်တို့ဟာ
04:50
and the values that necessarily underpin them?
115
278634
2735
ဂရုမစိုက်ကြသလို ဖြစ်နေပါတယ်။
04:53
Could anyone honestly suggest, on the evidence,
116
281369
2995
တစ်ယောက်ယောက်က၊
အထောက်အထားတွေနဲ့အတူ၊
04:56
that the same media which
Hansard so roundly condemned
117
284364
3256
ဟန်စားရ်ဒ် အဖွဲ့က ရစရာမရှိအောင် ရှုတ်ချထားတဲ့ မီဒီယာတွေဟာ
04:59
have taken sufficient care to avoid behaving
118
287620
3287
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမွေရ ခံစားနေကြရတဲ့
ထိခိုက်ပျက်စီးလွယ်တဲ့
05:02
in ways which they could reasonably have foreseen
119
290907
3442
ဒီမိုကရေစီ လုပ်နည်းလုပ်ဟန်တွေကို
ထိုးနှက်နိုင်တဲ့
05:06
would be likely to undermine or even damage
120
294349
2101
သို့မဟုတ် ပျက်ပြားထိပါးနိုင်စေတဲ့
အရာများကို ရှောင်ရှားဖို့အတွက်
05:08
our inherently fragile democratic settlement.
121
296450
2834
အရေးယူ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာကို
ထောက်ပြနိုင်ပါသလား။
05:11
Now there will be those who will argue
122
299284
2021
ဒီလိုပြောလိုက်လို့ ဒီလို ပြောဆိုမှုတွေဟာ
05:13
that this could all too easily drift into a form
123
301305
1773
လွယ်လွယ်နဲ့ ဆင်ဆာလုပ်ရေးဆီကို၊
05:15
of censorship, albeit self-censorship,
124
303078
2007
တနည်း မိမိကိုမိမိ ဆင်ဆာလုပ်ရေးဆီကို
ဆိုက်ရောက်လာမယ်လို့ ဆင်ခြေပေးနိုင်ကြပါတယ်၊
05:17
but I don't buy that argument.
125
305085
1956
ကျွန်တော်ကတော့ အဲဒါမျိုးကို လက်မခံပါ။
05:19
It has to be possible
126
307041
2059
တကယ်တော့ လွတ်လပ်စွာ
ထုတ်ဖေါ် ပြောဆိုခွင့်ကို
05:21
to balance freedom of expression
127
309100
2100
ပိုပြီးကျယ်ပြန့်တဲ့ စိတ်ဓါတ်ရေး နဲ့
လူမှုရေး တာဝန်တွေနဲ့
05:23
with wider moral and social responsibilities.
128
311200
3207
ချိန်ခွင်လျှာ မျှတအောင် လုပ်နိုင်ကြရပါမယ်။
05:26
Let me explain why by taking the example
129
314407
1851
ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာကို ကျွန်တော်ဟာ
05:28
from my own career as a filmmaker.
130
316258
2903
ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေး ကျွန်တော့်ကိုယ်တိုင်ရဲ့
သာဓကဖြင့် ရှင်းပြပါရစေ။
05:31
Throughout that career, I never accepted
131
319161
1807
ကျွန်တော်ဟာ အဲဒီလို အသက်မွေး လုပ်ကိုင်ရာမှာ
05:32
that a filmmaker should set about putting
132
320968
1627
ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်လိုသူဟာ သူရဲ့ အလုပ်ကို၊
05:34
their own work outside or above what he or she
133
322595
3050
သူကိုယ်တိုင်ရဲ့ ဘဝအတွက်၊ သူ့မိသားစုအတွက်၊
05:37
believed to be a decent set of values
134
325645
1950
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံး နေထိုင်နေကြရတဲ့
လူ့အဖွဲ့အစည်းကြီးရဲ့ အနာဂါတ်အတွက်၊
05:39
for their own life, their own family,
135
327595
3349
သင့်တင့်တယ်လို့ ခံယူထားကြတဲ့
တန်ဖိုးများရဲ့ ဘောင်အပြင်မှာ၊
05:42
and the future of the society in which we all live.
136
330944
3591
ဒါမှမဟုတ် အထက်မှာ ထားရှိရမယ်ဆိုတာကို
ကျွန်တော် လက်မခံခဲ့ပါ။
05:46
I'd go further.
137
334535
1324
ကျွန်တော်ဟာ အဲဒါထက်ကိုတောင် ရှေ့ကို သွားလိုက်တယ်။
05:47
A responsible filmmaker should
never devalue their work
138
335859
3294
တာဝန်သိတတ်တဲ့ ရုပ်ရှင် ထုတ်လုပ်သူ
တစ်ဦးဟာ သူရဲ့ အလုပ်ကို
05:51
to a point at which it becomes less than true
139
339153
2044
သူကိုယ်တိုင် နေထိုင်ချင်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက်
ဟုတ်မှန်တယ်လို့ ပြောမရနိုင်တော့တဲ့
05:53
to the world they themselves wish to inhabit.
140
341197
3440
အဆင့်မျိုးဆီကို တန်ဖိုးလျှောကျသွားတာမျိုးကို
ဘယ်တော့မှ ခွင့်မပြုသင့်ပါဘူး။
05:56
As I see it, filmmakers, journalists, even bloggers
141
344637
3386
ဒီတော့ ကျွန်တော့် အမြင်ကို ပြောရရင်၊
ရုပ်ရှင် ထုတ်လုပ်သူတွေ၊ သတင်းစာဆရာတွေ၊
06:00
are all required to face up to the social expectations
142
348023
2524
ဘလော့ရေးကြသူတွေတောင်၊ အားလုံးတို့ဟာ
သူတို့ မီဒီယာတွေရဲ့ ပင်ကိုယ် စွမ်းပကားတွေကို
06:02
that come with combining the
intrinsic power of their medium
143
350547
3755
သူတို့ရဲ့ ထက်မြက်တဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုများနဲ့ပေါင်းစပ်
လုပ်ကိုင်ပေးကြမယ် ဆိုတဲ့
06:06
with their well-honed professional skills.
144
354302
3374
လူမှုရေး မျှော်လင့်ချက်များကို
ရင်ဆိုင်တုံ့ပြန်ပေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။
06:09
Obviously this is not a mandated duty,
145
357676
2887
ဒါဟာ မလုပ်မနေရ တာဝန်ပါလို့
ပြောမရတာ မှန်ပေမဲ့၊
06:12
but for the gifted filmmaker
and the responsible journalist
146
360563
2482
ပါရမီရှိကြတဲ့ ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူ၊
တာဝန်သိတတ်တဲ့ သတင်းစာဆရာ
06:15
or even blogger, it strikes me
as being utterly inescapable.
147
363045
3809
ဒါမှမဟုတ် ဘလော့ဂါး တယောက်တောင်၊
လုံးဝကို ရှောင်ပြေးလို့ မရနိုင်တာ ရှင်းနေပါတယ်။
06:18
We should always remember that our notion
148
366865
2599
ကျွန်တော်တို့ အမြဲတမ်း သတိရနေကြရန် လိုတာက၊
06:21
of individual freedom and
its partner, creative freedom,
149
369464
2891
ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွတ်လပ်ခွင့် နဲ့ အဲဒါရဲ့ မိတ်ဖက်ဖြစ်တဲ့
ဖန်တီးရေး လွတ်လပ်ခွင့် ဆိုတာတွေဟာ
06:24
is comparatively new
150
372355
1795
အနောက်တိုင်း အယူအဆတွေထဲမှာ
ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ကြတာ
06:26
in the history of Western ideas,
151
374150
2262
သိပ်မကြာလှသေးပါဘူး၊
06:28
and for that reason, it's often undervalued
152
376412
1918
အဲဒါကြောင့်မို့လို့ မကြာခဏဆိုသလို
အဲဒါကို သိပ်အရေး မထားကြပါဘူး၊
06:30
and can be very quickly undermined.
153
378330
2363
အဲဒါကြောင့်ပဲ လျင်မြန်စွာ
တန်ဖိုးကျဆင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
06:32
It's a prize easily lost,
154
380693
2227
အဲဒါဟာ လွယ်လွယ်နဲ့
ပျောက်ဆုံးသွားနိုင်တဲ့ ဆုလာဘ်ပါ၊
06:34
and once lost, once surrendered,
155
382920
1763
ပျောက်သွားပြီဆိုရင်တော့၊
06:36
it can prove very, very hard to reclaim.
156
384683
3317
ပြန်ပြီး ရယူရေးဟာ သိပ်သိပ်ကို
ခဲယဉ်းမှာ သေချာပါတယ်။
06:40
And its first line of defense
157
388000
1525
ဒီတော့ အဲဒါကို ခုခံကာကွယ်ဖို့အတွက်
ပထမဦးဆုံး အချက်က
06:41
has to be our own standards,
158
389525
2351
ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်ရဲ့
စံနှုန်းတွေပဲ ဖြစ်ရပါမယ်၊
06:43
not those enforced on us by a censor or legislation,
159
391876
3739
ဆင်ဆာအဖွဲ့ ဒါမှမဟုတ် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ
ပြဌာန်းထားတာ မဟုတ်ဘဲ
06:47
our own standards and our own integrity.
160
395615
1823
ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်ရဲ့စံနှုန်းများ နှင့်
ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ ဖြစ်ရပါမယ်။
06:49
Our integrity as we deal with those
161
397438
1994
အတူတူ အလုပ်လုပ်ကြရသူတို့နဲ့
ဆက်ဆံနေစဉ်မှာ၊
06:51
with whom we work
162
399432
1548
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ
06:52
and our own standards as we operate within society.
163
400980
3625
လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ လုပ်ကိုင်ကြရာမှာ လိုက်နာကြတဲ့
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် စံနှုန်းတွေပါပဲ။
06:56
And these standards of ours
164
404605
1470
ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့
အဲဒီလို စံနှုန်းများဟာ
06:58
need to be all of a piece with
a sustainable social agenda.
165
406075
3265
ရေရှည် လူမှုရေး ရည်မှန်းချက်များနဲ့
ဆက်စပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
07:01
They're part of a collective responsibility,
166
409340
2113
အဲဒါတွေဟာ စုပေါင်း တာဝန်ယူကြရမှုရဲ့
အပိုင်းတစ်ပိုင်းပါ။၊
07:03
the responsibility of the artist or the journalist
167
411453
2130
အနုပညာရှင် ဒါမှမဟုတ် သတင်းစာဆရာက
07:05
to deal with the world as it really is,
168
413583
2374
ကမ္ဘာကြီးကို အရှိကိုအရှိအတိုင်း
ဆက်ဆံရန် တာဝန်ရှိပါတယ်၊
07:07
and this, in turn, must go hand in hand
169
415957
2449
ပြီးတော့ အဲဒါကျပြန်တော့၊
07:10
with the responsibility of those governing society
170
418406
2418
လူ့အဖွဲ့အစည်းကို
စီမံအုပ်ချုပ်နေကြသူတို့ရဲ့တာဝန်များနဲ့
07:12
to also face up to that world,
171
420824
2077
အချိတ်အဆက် ကိုက်ညီမှသာ၊
အဲဒီလို ကမ္ဘာကြီးကို ရင်ဆိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပြီး
07:14
and not to be tempted to misappropriate
172
422901
2360
ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ပြဿာနတွေကို
လွဲမှားစွာ စီရင်ဆုံးဖြတ်ပေးတာမျိုး
07:17
the causes of its ills.
173
425276
2577
လုံး၀ မဖြစ်သင့်ပါဘူး။
07:19
Yet, as has become strikingly clear
174
427853
2646
ဒါပေမဲ့၊ နောက်ဆုံး နှစ်နှစ်လောက်
အတွင်းမှာ ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း
07:22
over the last couple of years,
175
430499
2068
မြင်လာကြရသလို၊
07:24
such responsibility has to a very great extent
176
432567
2034
အဲဒီလို တာဝန်သိစိတ် တော်တော်များဟာ
မီဒီယာ တော်တော်များတို့ရဲ့
07:26
been abrogated by large sections of the media.
177
434601
3043
လက်ချက်ကြောင့်
လျော့ရဲကျဆင်း သွားခဲ့ပါတယ်။
07:29
And as a consequence, across the Western world,
178
437644
1940
အဲဒါ ရဲ့ အကျိုးဆက်တစ်ခုအဖြစ်
အနောက်နိုင်ငံများမှာ၊
07:31
the over-simplistic policies of the parties of protest
179
439584
3299
အတိုက်အခံတို့က သိပ်ကို အလွယ်မြင်လိုတဲ့
မူဝါဒများကို ကျင့်သုံးနေကြကာ
07:34
and their appeal to a largely disillusioned,
180
442883
2385
အတော်ကလေးကို စိတ်ပျက်နေကြတဲ့
07:37
older demographic,
181
445268
1389
သက်ကြီး မျိုးဆက်များအား
သူတို့ရဲ့ တင်ပြချက်တွေဟာ
07:38
along with the apathy and obsession with the trivial
182
446657
2208
အနည်းဆုံးအားဖြင့် ဒီနေ့လူငယ်
တချို့တို့ရဲ့အကြားမှာ တွေ့မြင်ရတတ်တဲ့
07:40
that typifies at least some of the young,
183
448865
1898
ဘာကိုမှ စိတ်မဝင်စားမှု နှင့်
သမရိုးကျ စွဲလမ်းမှုများနဲ့အတူ
07:42
taken together, these and other similarly
184
450763
2058
အလားတူ နဲ့ အခြားသော
မျက်မှောက်ခေတ် ဖောက်ပြန်မှုတွေ
07:44
contemporary aberrations
185
452821
2081
ပူးပေါင်းမိကြတဲ့ အခါမှာ၊
07:46
are threatening to squeeze the life
186
454902
2047
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဘဝကို
တက်ကြွစွာ၊ သိရှိနားလည်လျက်
07:48
out of active, informed debate and engagement,
187
456949
3574
လက်တွဲပါ၀ကြမယ့် အစား
အပြင်ကို တွန်းထုတ်ပစ်နေပါတယ်၊
07:52
and I stress active.
188
460523
2527
ကျွန်တော်ဟာ အဲဒါကို
အလေးပေး ထောက်ပြလိုပါတယ်။
07:55
The most ardent of libertarians might argue
189
463050
2277
လွတ်လပ်ခွင့်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေကြတဲ့
အတက်ကြွဆုံး သူတို့က
07:57
that Donoghue v. Stevenson should
have been thrown out of court
190
465327
2994
ဒွန်နိုဟူး နဲ့ စတီဗင်ဆန်တို့ရဲ့ အမှုကို တရားရုံးထဲမှာ
ထည့်စဉ်းစားဖို့တောင် မလိုဘူး
08:00
and that Stevenson would eventually
have gone out of business
191
468321
2118
သူဟာ ဂျင်ဂျားဘီယာကို
ဆက်ပြီး ရောင်းနေခဲ့မယ်ဆိုရင်
08:02
if he'd continued to sell ginger beer with snails in it.
192
470439
3417
စတီဗင်ဆန်ဟာ သူ့လုပ်ငန်းကို
ပိတ်ပစ်ခဲ့ရမှာ ရှင်းနေတယ်လို့ ဆင်ခြေပေးနိုင်ပါတယ်။
08:05
But most of us, I think, accept some small role
193
473856
3414
ဒါပေမဲ့ အစိုးရဟာ ကိစ္စမျိုးအတွက်
စောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ တာဝန်ကို
08:09
for the state to enforce a duty of care,
194
477270
3078
ချမှတ်ပေးဖို့ တာဝန်လေး ရှိတယ်လို့
ကျွန်တော်တို့ အများစုက ထင်မြင်ကြပြီး
08:12
and the key word here is reasonable.
195
480348
2672
အဲဒါအတွက် သော့ချက်စကားလုံးက
သင့်တော်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
08:15
Judges must ask, did they take reasonable care
196
483020
3580
ထိုသူတို့ဟာ တာဝန်ကို
သင့်တင့်စွာ ယူခဲ့ကြသလား၊
08:18
and could they have reasonably foreseen
197
486600
1415
သူတို့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေရဲ့
အကျိုးဆက်များကို
08:20
the consequences of their actions?
198
488015
2198
တင်ကြိုထည့်တွက်ခဲ့ကြသလား
ဆိုတာကို တရားသူကြီးတို့က ဆန်းစစ်ကြရပါမယ်။
08:22
Far from signifying overbearing state power,
199
490213
2982
အစိုးရက အားလုံးကို လွန်ကဲစွာ ချုပ်ကိုင်ထားတာကို
လက်ညှိုးထိုးပြကြမယ့်အစား
08:25
it's that small common sense test of reasonableness
200
493195
3525
ဒီနေ့တွင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့
ဒီမိုကရေစီကို ခံယူချက်တွေရဲ့
08:28
that I'd like us to apply to those in the media
201
496720
2659
အနှစ်သာရများ နဲ့ လေသံကို
ချမှတ်ပေးနေကြတဲ့
08:31
who, after all, set the tone and the content
202
499379
2271
မီဒီယာထဲက ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အပေါ်မှာပါ
ခုနက ကျွန်တော်တို့ ပြောခဲ့ကြတဲ့
08:33
for much of our democratic discourse.
203
501650
3317
တာဝန်သိတတ်မှု သတ်မှတ်ချက်များကို
ကျင့်သုံးကြရန် လိုပါတယ်။
08:36
Democracy, in order to work, requires that
204
504967
2720
ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လက်တွေ့
အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက်
08:39
reasonable men and women take
the time to understand and debate
205
507687
2948
တာဝန်သိ အမျိုးသားများ နဲ့
အမျိုးသမီးများက အချိန်ယူပြီး
08:42
difficult, sometimes complex issues,
206
510635
2332
ခက်ခဲ့တဲ့၊ ရံဖန်ရံခါမှာ ရှုပ်ထွေးတဲ့
ပြဿနာများကို သိနားလည်ဖို့ နဲ့ ငြင်းခုံဖို့လိုပါတယ်၊
08:44
and they do so in an atmosphere which strives
207
512967
2293
သူတို့ရဲ့ အဲဒီလို နားလည်မှုရရှိဖို့
ကြိုးပမ်းအားထုတ်ကြတဲ့
08:47
for the type of understanding that leads to,
208
515260
2399
ဝန်းကျင်အခြေအနေဟာ၊
08:49
if not agreement, then at least a productive
209
517659
2067
သဘောတူညီရေးဆီကို မဟုတ်တောင်၊
ယုတ်စွအားဖြင့်
08:51
and workable compromise.
210
519726
2367
အလုပ်ဖြစ်ထွန်းရေး နဲ့ အပေးယူပြုလုပ်ရေးဆီကို
ရှေ့ရှုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးဆိုတာ ရွေးချယ်မှုများပါပဲ၊
08:54
Politics is about choices,
211
522093
2357
08:56
and within those choices, politics is about priorities.
212
524450
3991
တဖန် အဲဒီလို ရှိနေကြတဲ့ ရွေးချယ်မှုများ
အတွင်းမှာကျတော့ နိုင်ငံရေးဟာ ဦးစားပေးမှုများ ဖြစ်ပါတယ်။
09:00
It's about reconciling conflicting preferences
213
528441
2538
အဲဒါဟာ ဘယ်နေရာမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်အချိန်မှာပဲဖြစ်ဖြစ်
ပဍိပက္ခဖြစ်နေကြတဲ့ ဦးစားပေးမှုများကို
09:02
wherever and whenever possibly based on fact.
214
530979
5216
လက်တွေ့အချက်များကို အခြေခံလျက်
စေ့စပ်ပေးမှု ဖြစ်ပါတယ်
09:08
But if the facts themselves are distorted,
215
536195
2471
ဒါပေမဲ့ အချက်အလက်တွေ ကိုယ်နှိုက်ကိုက
လွဲမှားနေကြတယ်ဆိုရင်၊
09:10
the resolutions are likely only
to create further conflict,
216
538666
3723
ချမှတ်ကြမယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဟာဖြင့်
ပြဿနာကို ပိုလို့ကို ရှုပ်ထွေးလာစေပါမယ်၊
09:14
with all the stresses and strains on society
217
542389
1887
အဲဒီနောက်မှာ့ ဖိစီးမှုများနဲ့
တင်းမာမှုများဟာ
09:16
that inevitably follow.
218
544276
2216
လူ့အဖွဲ့အစည်း အပေါ်ကို မလွှဲမရှောင်
ကျရောက်လာမှာပါ။
09:18
The media have to decide:
219
546492
1947
မီဒီယာများအနေနဲ့ ဆုံးဖြတ်ဖို့ လိုတာက၊
09:20
Do they see their role as being to inflame
220
548439
3174
သူတို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာ ဆွပေးရန်လား
09:23
or to inform?
221
551613
2330
ဒါမှမဟုတ် သတင်းတွေကို
ဖေါ်ပြပေးဖို့လား ဆိုတာပါပဲ။
09:25
Because in the end, it comes down to a combination
222
553943
2862
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့၊ နောက်ဆုံး ရရှိလာမှာက
09:28
of trust and leadership.
223
556805
2491
ယုံကြည်အားကိုးမှု နဲ့ ရှေ့ဆောင်မှု
ရလဒ်တပုံစံ ခုခုပါပဲ။
09:31
Fifty years ago this week,
President John F. Kennedy
224
559296
2577
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ငါးဆယ်တုန်းက၊
သမ္မတ ဂျွန် အက်ဖ် ကနေဒီဟာ
09:33
made two epoch-making speeches,
225
561873
1606
သမိုင်းဝင် မိန့်ခွန်း
နှစ်ရပ်ကို မြွက်ကြားခဲ့ပါတယ်၊
09:35
the first on disarmament
and the second on civil rights.
226
563479
3497
ပထမတခုက လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး ဖြစ်ကာ
ဒုတိယက လူ့ရပိုင်ခွင့်များနဲ့ သက်ဆိုင်ခဲ့ပါတယ်။
09:38
The first led almost immediately
227
566976
2102
ပထမ မိန့်ခွန်းက ချက်ချင်းဆိုသလိုပဲ
09:41
to the Nuclear Test Ban Treaty,
228
569078
1581
ညူကလီယား လက်နက် စမ်းသပ်မှု
ပိတ်ပင်ရေးကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။
09:42
and the second led to the 1964 Civil Rights Act,
229
570659
3065
ဒုတိယတစ်ခုကျတော့ ၁၉၆၄ လူ့ရပိုင်ခွင့်များ
ဥပဒေဆီ ဦးတည်ခဲ့ပါတယ်
09:45
both of which represented giant leaps forward.
230
573724
3586
နှစ်ခုစလုံးဟာ ရှေ့ကို တက်လှမ်းလိုက်တဲ့
ဧရာမ ခြေလှမ်းကြီးတွေပါပဲ။
09:49
Democracy, well-led and well-informed,
231
577310
2405
ဒီမိုကရေစီဟာ၊ ဦးဆောင်မှု ကောင်းမယ်
ပြီးတော့ ကောင်းမွန်စွာ အသိပေးရှင်းပြထားမယ်ဆိုရင်၊
09:51
can achieve very great things,
232
579715
2493
ဧရာမ အရာများကို တက်လှမ်းယူနိုင်ပါတယ်၊
09:54
but there's a precondition.
233
582208
1673
ဒါပေမဲ့ အဲဒါ့အတွက် လိုက်နာရမယ့်
စည်းကမ်းချက် တစ်ရပ် ရှိပါတယ်။
09:55
We have to trust that those making those decisions
234
583881
3311
အဲဒီလို ဆုံးဖြတ်ချက် ချပေးကြသူတွေ
အဲဒီလို လုပ်ကိုင်နေကြတာဟာ
09:59
are acting in the best interest not of themselves
235
587192
2467
သူတို့ ကိုယ်နှိုက်ရဲ့
အကျိုးစီးပွားများအတွက် မဟုတ်ဘဲ
10:01
but of the whole of the people.
236
589659
1764
ပြည်သူ တရပ်လုံး အတွက် ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို
ယုံကြည်မှု ရှိဖို့လိုပါတယ်။
10:03
We need factually-based options,
237
591423
3079
ကျွန်တော်တို့ဟာ လက်တွေ့အချက်များကို
အခြေခံထားကြတဲ့
10:06
clearly laid out,
238
594502
1239
ရှင်းလင်းပြတ်သားစွာ ချပြထားတဲ့
ရွေးစရာများ လိုအပ်ပါတယ်။
10:07
not those of a few powerful
239
595741
1398
လိုရင်လိုသလို ချယ်လှယ်နိုင်စွမ်း ရှိကြတဲ့
10:09
and potentially manipulative corporations
240
597139
2097
ကော်ပိုးရေးရှင်းကြီးတွေက တွန်းအားပေးနေကြတဲ့
ကျဉ်းမြောင်းလှတဲ့
10:11
pursuing their own frequently narrow agendas,
241
599236
2367
အကျိုးစီးပွားများ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့
10:13
but accurate, unprejudiced information
242
601603
2429
ကိုယ်ပိုင် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို
ချမှတ်ရမှာ အသုံးပြုနိုင်ကြမယ့်
10:16
with which to make our own judgments.
243
604032
2376
တိကျပြတ်သားသော ဖက်လိုက်ခြင်း မရှိသော
အချက်အလက်များ ဖြစ်ဖို့ လိုပါတယ်။
10:18
If we want to provide decent, fulfilling lives
244
606408
1894
ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကလေးများအတွက်
ပြီးတော့ ကလေးများရဲ့ ကလေးများအတွက်
10:20
for our children and our children's children,
245
608302
2311
သင့်တင့်ပြီး ကျေနပ်ဖွယ်ကောင်းတဲ့
ဘဝမျိုးကို စီမံပေးလိုကြပါက
10:22
we need to exercise to the
very greatest degree possible
246
610613
3117
တက်ကြွလှုပ်ရှားနေကာ၊ တာရှည်ကြာမယ်လို့
မျှော်လင့်ရမယ့် ဒီမိုကရေစီမျိုးကို
10:25
that duty of care for a vibrant,
247
613730
1712
ကျွန်တော်တို့ ထူထောင်ပေးလိုကြပါက
ကျွန်တော်တို့ဟာ
10:27
and hopefully a lasting, democracy.
248
615442
2897
စောင့်ရှောက်မှု တာဝန်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး
အစွမ်းကုန် ကျင့်သုံးကြရန် လိုအပ်လှပါတယ်။
10:30
Thank you very much for listening to me.
249
618339
2083
အခုလို ကျွန်တော့်ကို နားဆင်အားပေးကြတာကို
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:32
(Applause)
250
620422
3939
(လက်ခုပ်တီးသံများ)
Translated by Myo Aung
Reviewed by sann tint

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
David Puttnam - Producer
After a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy.

Why you should listen

David Puttnam spent thirty years as an independent producer of award-winning films, including The Mission, The Killing Fields, Local Hero, Chariots of Fire, Midnight Express, Bugsy Malone and Memphis Belle. His films have won ten Oscars, 25 Baftas and the Palme D'Or at Cannes.  

He retired from film production in 1998 to focus on his work in public policy as it relates to education, the environment, and the creative and communications industries. In 1998 he founded the National Teaching Awards, which he chaired until 2008, also serving as the first Chair of the General Teaching Council from 2000 to 2002. From July 2002 to July 2009 he was president of UNICEF UK, playing a key role in promoting UNICEF’s advocacy and awareness objectives.

 

More profile about the speaker
David Puttnam | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM