TEDxHousesOfParliament
David Puttnam: Does the media have a "duty of care"?
David Puttnam: Điều gì sẽ xảy ra khi ưu tiên của truyền thông là lợi nhuận?
Filmed:
Readability: 5.4
935,362 views
Trong bài nói chuyện sâu sắc của mình, David Putnam đưa ra một câu hỏi lớn về truyền thông: Có sự ràng buộc nào về mặt đạo đức trong việc cung cấp cho người xem đầy đủ thông tin, hay có chăng sự tự do theo đuổi lợi nhuận bằng bất cứ giá nào, cũng giống như các loại hình kinh doanh khác? Từ đó, ông đưa ra một giải pháp táo bạo cho sự cân bằng giữa lợi nhuận và trách nhiệm... dù bạn có thể không hoàn toàn đồng ý. (Ghi hình tại sự kiện TEDxHouse of Parliament)
David Puttnam - Producer
After a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy. Full bio
After a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện
00:12
I'd like to start, if I may,
0
872
1544
00:14
with the story of the Paisley snail.
1
2416
2724
về con ốc sên ở Paisley
00:17
On the evening of the 26th of August, 1928,
2
5140
3215
Vào buổi tối ngày 26/08/1928,
00:20
May Donoghue took a train from Glasgow
3
8355
2374
May Donoghue đi tàu từ Glasgow
đến thị trấn Paisley,
đến thị trấn Paisley,
cách thành phố 7 dặm về phía đông.
00:22
to the town of Paisley, seven miles east of the city,
4
10729
2531
Ở quán cà phê Wellmeadow,
00:25
and there at the Wellmeadow Café,
5
13260
2313
cô dùng 1 cốc Scots
với kem nổi.
với kem nổi.
00:27
she had a Scots ice cream float,
6
15573
3126
Món này gồm có
kem và bia gừng.
kem và bia gừng.
00:30
a mix of ice cream and ginger beer
7
18699
1847
00:32
bought for her by a friend.
8
20546
1955
Một người bạn
đã mua nó cho cô ấy
đã mua nó cho cô ấy
00:34
The ginger beer came in a brown, opaque bottle
9
22501
2401
Người ta mang đến chai bia gừng
màu nâu đục
màu nâu đục
mang nhãn "D. Stevenson,
Glen Lane, Paisley
Glen Lane, Paisley
00:36
labeled "D. Stevenson, Glen Lane, Paisley."
10
24902
3863
00:40
She drank some of the ice cream float,
11
28765
2076
Cô uống một ít kem nổi,
nhưng khi đổ chỗ bia gừng còn lại
00:42
but as the remaining ginger beer was poured
12
30841
1834
00:44
into her tumbler,
13
32675
1396
vào cốc
00:46
a decomposed snail
14
34071
2453
một con ốc đang phân hủy
nổi lên trên bề mặt cốc bia.
00:48
floated to the surface of her glass.
15
36524
2582
00:51
Three days later, she was admitted
16
39106
1544
Ba ngày sau, cô được đưa vào
00:52
to the Glasgow Royal Infirmary
17
40650
1506
Bệnh viện Hoàng gia Glasgow
00:54
and diagnosed with severe gastroenteritis
18
42156
2058
được chẩn đoán bị viêm dạ dày
và bị sốc.
00:56
and shock.
19
44214
1953
00:58
The case of Donoghue vs. Stevenson that followed
20
46167
3268
Việc May Donoghue khởi kiện
hãng Stevenson sau sự cố trên
hãng Stevenson sau sự cố trên
01:01
set a very important legal precedent:
21
49435
2645
đã thiết lập một tiền lệ pháp lý
rất quan trọng:
rất quan trọng:
01:04
Stevenson, the manufacturer of the ginger beer,
22
52080
1731
Toà án phát quyết
hãng bia gừng Stevenson
hãng bia gừng Stevenson
phải chịu trách nhiệm chăm sóc
01:05
was held to have a clear duty of care
23
53811
2777
01:08
towards May Donoghue,
24
56588
1448
đối với May Donoghue
01:10
even though there was no contract between them,
25
58036
2102
dù giữa họ không hề có
hợp đồng ràng buộc nào,
hợp đồng ràng buộc nào,
01:12
and, indeed, she hadn't even bought the drink.
26
60138
2817
và thực tế May còn
không phải là người mua đồ uống.
không phải là người mua đồ uống.
01:14
One of the judges, Lord Atkin, described it like this:
27
62955
3019
Một trong các thẩm phán,
Ngài Atkin, có nói rằng:
Ngài Atkin, có nói rằng:
Mọi người phải cẩn thận để tránh
các hành vi hay thiết sót
các hành vi hay thiết sót
01:17
You must take care to avoid acts or omissions
28
65974
2910
mà có thể nhìn thấy trước là
01:20
which you can reasonably foresee
29
68884
2068
sẽ gây hại cho những người xung quanh.
01:22
would be likely to injure your neighbor.
30
70952
3228
01:26
Indeed, one wonders that without a duty of care,
31
74180
2343
Người ta lo rằng
nếu không có nghĩa vụ quan tâm
nếu không có nghĩa vụ quan tâm
thì sẽ có bao nhiêu người có thể mắc
01:28
how many people would have had to suffer
32
76523
1746
01:30
from gastroenteritis before Stevenson
eventually went out of business.
eventually went out of business.
33
78269
3724
bệnh viêm dạ dày ruột
trước khi Stevenson ngừng kinh doanh.
trước khi Stevenson ngừng kinh doanh.
01:33
Now please hang on to that Paisley snail story,
34
81993
2381
Bây giờ hãy bám vào câu chuyện ốc Paisley,
01:36
because it's an important principle.
35
84374
3233
bởi vì nó là một nền tảng quan trọng.
01:39
Last year, the Hansard Society,
a nonpartisan charity
a nonpartisan charity
36
87607
2494
Năm ngoái, Hansard Society,
một tổ chức từ thiện phi đảng phái
một tổ chức từ thiện phi đảng phái
01:42
which seeks to strengthen parliamentary democracy
37
90101
1906
với nỗ lực tăng cường dân chủ nghị viện
01:44
and encourage greater public involvement in politics
38
92007
3237
và khuyến khích công chúng
quan tâm nhiều hơn đến chính trị
quan tâm nhiều hơn đến chính trị
01:47
published, alongside their annual audit
39
95244
2587
đã công bố bản đánh giá hàng năm của họ
01:49
of political engagement, an additional section
40
97831
2873
về cam kết chính trị,
cùng với một phần phụ lục
cùng với một phần phụ lục
về chính trị và các phương tiện truyền thông.
01:52
devoted entirely to politics and the media.
41
100704
3123
01:55
Here are a couple of rather depressing observations
42
103827
2375
Dưới đây là một vài kết quả khá thất vọng
từ cuộc khảo sát đó
01:58
from that survey.
43
106202
2008
02:00
Tabloid newspapers do not appear
44
108210
2165
Báo lá cải dường như không thúc đẩy
02:02
to advance the political citizenship of their readers,
45
110375
2833
các quyền chính trị của độc giả của họ
02:05
relative even to those
46
113208
1573
cũng như của những người
02:06
who read no newspapers whatsoever.
47
114781
3226
không đọc bất kì tờ báo nào.
02:10
Tabloid-only readers are twice as likely to agree
48
118007
2992
Những người chỉ đọc báo lá cải
có xu hướng đồng ý
có xu hướng đồng ý
02:12
with a negative view of politics
49
120999
1851
với quan điểm chính trị tiêu cực
nhiều gấp 2 lần so với
những người không đọc báo.
những người không đọc báo.
02:14
than readers of no newspapers.
50
122850
2575
02:17
They're not just less politically engaged.
51
125425
1993
Họ không chỉ ít quan tâm chính trị,
mà còn đang sử dụng
loại phương tiện truyền thông
loại phương tiện truyền thông
02:19
They are consuming media that reinforces
52
127418
2448
02:21
their negative evaluation of politics,
53
129866
1962
có xu hướng làm tăng
những đánh giá tiêu cực về chính trị,
những đánh giá tiêu cực về chính trị,
02:23
thereby contributing to a fatalistic and cynical
54
131828
3103
qua đó góp phần tạo ra một thái độ
buông xuôi và hoài nghi
buông xuôi và hoài nghi
02:26
attitude to democracy and their own role within it.
55
134931
3335
về nền dân chủ và vai trò của mình trong đó.
02:30
Little wonder that the report concluded that
56
138266
2160
Không có gì ngạc nhiên khi bản báo cáo
kết luận rằng:
kết luận rằng:
02:32
in this respect, the press, particularly the tabloids,
57
140426
3190
báo chí, đặc biệt là các tờ báo lá cải
02:35
appear not to be living up to the importance
58
143616
2339
dường như không thấy được tầm quan trọng
02:37
of their role in our democracy.
59
145955
2636
của họ trong nền dân chủ của chúng ta.
02:40
Now I doubt if anyone in this room would seriously
60
148591
2059
Giờ thì tôi ngờ rằng liệu có ai trong phòng này
02:42
challenge that view.
61
150650
1447
sẽ nghiêm túc thách thức quan điểm đó.
Nhưng nếu Hansard đúng, và thường là như vậy,
02:44
But if Hansard are right, and they usually are,
62
152097
2616
02:46
then we've got a very serious problem on our hands,
63
154713
1976
thì chúng ta có một vấn đề rất nghiêm trọng,
02:48
and it's one that I'd like to spend the next 10 minutes
64
156689
2635
và tôi sẽ dành 10 phút tiếp theo
tập trung vào vấn đề đó.
02:51
focusing upon.
65
159324
2029
02:53
Since the Paisley snail,
66
161353
1683
Kể từ vụ Ốc sên ở Paisley,
02:55
and especially over the past decade or so,
67
163036
2464
và đặc biệt là trong thập kỷ vừa qua,
khái niệm về nghĩa vụ quan tâm
02:57
a great deal of thinking has been developed
68
165500
1919
đã được phát triển thêm nhiều
02:59
around the notion of a duty of care
69
167419
1859
vì nó liên quan đến một số khía cạnh
của xã hội dân sự.
của xã hội dân sự.
03:01
as it relates to a number of aspects of civil society.
70
169278
2539
03:03
Generally a duty of care arises when one individual
71
171817
2744
Nhìn chung, nghĩa vụ quan tâm phát sinh khi
hành động của một cá nhân hoặc một nhóm
03:06
or a group of individuals undertakes an activity
72
174561
2734
03:09
which has the potential to cause harm to another,
73
177295
2530
có khả năng gây ra thiệt hại
cho người khác,
cho người khác,
03:11
either physically, mentally or economically.
74
179825
2714
về thể chất, tinh thần hay kinh tế.
Nghĩa vụ này chủ yếu
tập trung vào một vài lĩnh vực như:
tập trung vào một vài lĩnh vực như:
03:14
This is principally focused on obvious areas,
75
182539
2471
sự đồng cảm của chúng ta
với trẻ em và thanh thiếu niên,
với trẻ em và thanh thiếu niên,
03:17
such as our empathetic response
to children and young people,
to children and young people,
76
185010
3042
với nhân viên phục vụ,
với người già và người ốm yếu.
với người già và người ốm yếu.
03:20
to our service personnel, and
to the elderly and infirm.
to the elderly and infirm.
77
188052
2726
Chúng ta hiếm khi tranh luận về những
vấn đề quan trọng không kém
vấn đề quan trọng không kém
03:22
It is seldom, if ever, extended
to equally important arguments
to equally important arguments
78
190778
4193
03:26
around the fragility of our
present system of government,
present system of government,
79
194971
4250
xung quanh sự yếu kém của chính phủ hiện tại
03:31
to the notion that honesty, accuracy and impartiality
80
199221
3509
tới những quan điểm mà sự trung thực,
chính xác và khách quan
chính xác và khách quan
03:34
are fundamental to the process of building
81
202730
2144
là nền tảng cơ bản
trong quá trình xây dựng
trong quá trình xây dựng
và áp dụng rộng rãi
03:36
and embedding an informed,
82
204874
1729
vào những vấn đề liên quan tới dân chủ.
03:38
participatory democracy.
83
206603
2757
Và càng nghĩ nhiều về nó,
03:41
And the more you think about it,
84
209360
1421
bạn càng thấy kì lạ hơn.
03:42
the stranger that is.
85
210781
1831
Vài năm trước, tôi đã có vinh dự
03:44
A couple of years ago, I had the pleasure
86
212612
1462
tham gia khánh thành
một trường học mới
một trường học mới
03:46
of opening a brand new school
87
214074
1754
ở đông bắc nước Anh
03:47
in the northeast of England.
88
215828
1571
Nó đã được các học sinh
đổi tên thành Học viện 360.
đổi tên thành Học viện 360.
03:49
It had been renamed by its pupils as Academy 360.
89
217399
3539
03:52
As I walked through their impressive,
90
220938
1852
Khi tôi bước qua cái cổng trường phủ kín cỏ
03:54
glass-covered atrium,
91
222790
1375
rất ấn tượng của học viện.
03:56
in front of me, emblazoned on the wall
92
224165
1818
Trên bức tường trước mặt tôi
03:57
in letters of fire
93
225983
1548
là dòng chữ sáng lóa
trích dẫn lới dạy nổi tiếng của Marcus Aurelius:
03:59
was Marcus Aurelius's famous injunction:
94
227531
3101
Đừng nói những điều không đúng sự thật,
04:02
If it's not true, don't say it;
95
230632
2855
đừng làm những điều không hợp lẽ phải.
04:05
if it's not right, don't do it.
96
233487
3083
Thấy tôi nhìn chằm chằm vào câu trích,
ngài hiệu trưởng nói:
ngài hiệu trưởng nói:
04:08
The head teacher saw me staring at it,
97
236570
1988
04:10
and he said, "Oh, that's our school motto."
98
238558
2792
"Ồ, đó là phương châm của trường chúng tôi."
04:13
On the train back to London,
99
241350
1727
Trên chuyến tàu trở lại London,
04:15
I couldn't get it out of my mind.
100
243077
1854
tôi đã không thể ngừng nghĩ về điều đó.
04:16
I kept thinking, can it really have taken us
101
244931
2559
Tôi cứ nghĩ, chúng ta thực sự
phải cần đến hơn 2.000 năm
phải cần đến hơn 2.000 năm
để chấp nhận rằng quan điểm
đơn giản trên của Marcus
đơn giản trên của Marcus
04:19
over 2,000 years to come to terms
102
247490
2211
04:21
with that simple notion
103
249701
1865
04:23
as being our minimum expectation of each other?
104
251566
2952
là kỳ vọng tối thiểu của mỗi con người
với người khác hay sao?
với người khác hay sao?
04:26
Isn't it time that we develop this concept
105
254518
2608
Chẳng phải bây giờ là lúc để
chúng ta phát triển
chúng ta phát triển
04:29
of a duty of care
106
257126
1669
khái niệm về nghĩa vụ quan tâm
và thêm vào đó nghĩa vụ quan tâm
04:30
and extended it to include a care
107
258795
2426
đến những giá trị dân chủ vốn phổ biến
nhưng đang dần mất đi sao?
nhưng đang dần mất đi sao?
04:33
for our shared but increasingly
endangered democratic values?
endangered democratic values?
108
261221
3264
04:36
After all, the absence of a duty of care
109
264485
1857
Sau cùng, sự bất cẩn trong nhiều ngành nghề
04:38
within many professions
110
266342
1590
có thể dễ dàng dẫn đến việc
bị buộc tội vô trách nhiệm.
bị buộc tội vô trách nhiệm.
04:39
can all too easily amount to
accusations of negligence,
accusations of negligence,
111
267932
2503
04:42
and that being the case, can we be
really comfortable with the thought
really comfortable with the thought
112
270435
3107
Trong trường hợp đó, liệu chúng ta có thể
thực sự thoải mái khi nghĩ đến việc
thực sự thoải mái khi nghĩ đến việc
04:45
that we're in effect being negligent
113
273542
2301
thực tế chúng ta đang cẩu thả
với chính sức khỏe của cộng đồng
04:47
in respect of the health of our own societies
114
275843
2791
04:50
and the values that necessarily underpin them?
115
278634
2735
và những giá trị nền tảng của cộng đồng không?
Dựa vào các bằng chứng,
có ai có thể nói một cách trung thực rằng
có ai có thể nói một cách trung thực rằng
04:53
Could anyone honestly suggest, on the evidence,
116
281369
2995
các phương tiện truyền thông
mà Hansard đã thẳng thắn lên án
mà Hansard đã thẳng thắn lên án
04:56
that the same media which
Hansard so roundly condemned
Hansard so roundly condemned
117
284364
3256
đã đủ lưu tâm để tránh những hành động
04:59
have taken sufficient care to avoid behaving
118
287620
3287
mà họ có thể đoán trước là có khả năng
05:02
in ways which they could reasonably have foreseen
119
290907
3442
làm suy yếu hoặc thậm chí phá hoại
05:06
would be likely to undermine or even damage
120
294349
2101
05:08
our inherently fragile democratic settlement.
121
296450
2834
sự ổn định vốn đã
mong manh của nền dân chủ.
mong manh của nền dân chủ.
Lúc này sẽ có những người sẽ cho rằng
05:11
Now there will be those who will argue
122
299284
2021
05:13
that this could all too easily drift into a form
123
301305
1773
điều này sẽ dễ dàng biến tường thành
hình thức kiểm duyệt, dù là tự kiểm duyệt.
05:15
of censorship, albeit self-censorship,
124
303078
2007
05:17
but I don't buy that argument.
125
305085
1956
Nhưng tôi không đồng ý với lập luận đó.
05:19
It has to be possible
126
307041
2059
Chúng ta hoàn toàn có thể
05:21
to balance freedom of expression
127
309100
2100
cân bằng giữa tự do ngôn luận
và những trách nhiệm
đạo đức và xã hội to lớn hơn.
đạo đức và xã hội to lớn hơn.
05:23
with wider moral and social responsibilities.
128
311200
3207
Hãy để tôi giải thích rõ hơn
bằng ví dụ
bằng ví dụ
05:26
Let me explain why by taking the example
129
314407
1851
05:28
from my own career as a filmmaker.
130
316258
2903
từ chính sự nghiệp làm phim của tôi.
Trong suốt sự nghiệp,
tôi chưa bao giờ đồng ý rằng
tôi chưa bao giờ đồng ý rằng
05:31
Throughout that career, I never accepted
131
319161
1807
1 nhà làm phim nên đặt công việc của họ
05:32
that a filmmaker should set about putting
132
320968
1627
05:34
their own work outside or above what he or she
133
322595
3050
ở ngoài hoặc ở trên những giá trị sống
05:37
believed to be a decent set of values
134
325645
1950
mà họ tin là đúng đắn
05:39
for their own life, their own family,
135
327595
3349
cho chính cuộc đời mình,
cho gia đình mình
cho gia đình mình
và cho tương lai của cộng đồng
05:42
and the future of the society in which we all live.
136
330944
3591
05:46
I'd go further.
137
334535
1324
Tôi sẽ nói rõ hơn.
Một nhà làm phim có trách nhiệm
không bao giờ hạ thấp giá trị công việc của họ
không bao giờ hạ thấp giá trị công việc của họ
05:47
A responsible filmmaker should
never devalue their work
never devalue their work
138
335859
3294
xuống mức ít trung thực hơn
05:51
to a point at which it becomes less than true
139
339153
2044
05:53
to the world they themselves wish to inhabit.
140
341197
3440
so với thế giới mà họ muốn sống ở đó.
05:56
As I see it, filmmakers, journalists, even bloggers
141
344637
3386
Theo tôi, các nhà làm phim,
nhà báo, thậm chí các blogger
nhà báo, thậm chí các blogger
đều phải đối mặt với những kỳ vọng của xã hội
06:00
are all required to face up to the social expectations
142
348023
2524
06:02
that come with combining the
intrinsic power of their medium
intrinsic power of their medium
143
350547
3755
cùng với việc phải kết hợp được
sức mạnh nội tại của môi trường
sức mạnh nội tại của môi trường
với các kỹ năng chuyên nghiệp
được mài dũa của họ.
được mài dũa của họ.
06:06
with their well-honed professional skills.
144
354302
3374
06:09
Obviously this is not a mandated duty,
145
357676
2887
Rõ ràng họ không bắt buộc phải làm điều đó,
nhưng đối với các nhà làm phim tài năng,
các nhà báo có trách nhiệm
các nhà báo có trách nhiệm
06:12
but for the gifted filmmaker
and the responsible journalist
and the responsible journalist
146
360563
2482
06:15
or even blogger, it strikes me
as being utterly inescapable.
as being utterly inescapable.
147
363045
3809
hoặc thậm chí blogger,
đó là việc không thể không làm.
đó là việc không thể không làm.
06:18
We should always remember that our notion
148
366865
2599
Chúng ta luôn phải nhớ tới
quan điểm của chúng ta
quan điểm của chúng ta
06:21
of individual freedom and
its partner, creative freedom,
its partner, creative freedom,
149
369464
2891
về tự do cá nhân
và tự do sáng tạo,
và tự do sáng tạo,
06:24
is comparatively new
150
372355
1795
là khái niệm tương đối mới
06:26
in the history of Western ideas,
151
374150
2262
trong lịch sử hệ tư tưởng phương Tây;
và vì lý do đó,
nó thường bị đánh giá thấp
nó thường bị đánh giá thấp
06:28
and for that reason, it's often undervalued
152
376412
1918
và có thể bị phá hoại rất nhanh chóng.
06:30
and can be very quickly undermined.
153
378330
2363
06:32
It's a prize easily lost,
154
380693
2227
Đó là một ước vọng dễ dàng mất đi,
và một khi mất đi, một khi đầu hàng
06:34
and once lost, once surrendered,
155
382920
1763
06:36
it can prove very, very hard to reclaim.
156
384683
3317
thì rất khó để tìm lại.
06:40
And its first line of defense
157
388000
1525
Và việc đầu tiên để bảo vệ nó là
06:41
has to be our own standards,
158
389525
2351
phải có các tiêu chuẩn của riêng chúng ta,
06:43
not those enforced on us by a censor or legislation,
159
391876
3739
không phải những
biện pháp kiểm duyệt hay luật lệ,
biện pháp kiểm duyệt hay luật lệ,
06:47
our own standards and our own integrity.
160
395615
1823
mà là các chuẩn mực
và sự cầu toàn của chính chúng ta.
và sự cầu toàn của chính chúng ta.
Sự cầu toàn khi chúng ta
06:49
Our integrity as we deal with those
161
397438
1994
làm việc với người khác,
06:51
with whom we work
162
399432
1548
06:52
and our own standards as we operate within society.
163
400980
3625
và những chuẩn mực riêng mà chúng ta áp dụng
khi sống trong xã hội.
khi sống trong xã hội.
06:56
And these standards of ours
164
404605
1470
Và các tiêu chuẩn này
06:58
need to be all of a piece with
a sustainable social agenda.
a sustainable social agenda.
165
406075
3265
cần phải phù hợp với
một chương trình nghị sự xã hội lâu dài.
một chương trình nghị sự xã hội lâu dài.
07:01
They're part of a collective responsibility,
166
409340
2113
Chúng là một phần của trách nhiệm tập thể,
trách nhiệm của người nghệ sĩ hoặc của nhà báo
07:03
the responsibility of the artist or the journalist
167
411453
2130
là phải ứng xử với thế giới như những gì nó thực sự là.
07:05
to deal with the world as it really is,
168
413583
2374
Và điều này phải song hành với
07:07
and this, in turn, must go hand in hand
169
415957
2449
07:10
with the responsibility of those governing society
170
418406
2418
trách nhiệm của các nhà lãnh đạo:
phải đối mặt với thực tế xã hội
07:12
to also face up to that world,
171
420824
2077
và không để bị cám dỗ mà tham ô
07:14
and not to be tempted to misappropriate
172
422901
2360
07:17
the causes of its ills.
173
425276
2577
nguyên nhân cho sự yếu kém của xã hội.
Tuy nhiên, rõ ràng là
07:19
Yet, as has become strikingly clear
174
427853
2646
trong vài năm gần đây,
07:22
over the last couple of years,
175
430499
2068
nhiều bộ phận lớn trong mảng truyền thông
07:24
such responsibility has to a very great extent
176
432567
2034
07:26
been abrogated by large sections of the media.
177
434601
3043
đã làm ngơ với trách nhiệm này.
Hệ quả là ở phương Tây,
07:29
And as a consequence, across the Western world,
178
437644
1940
những chính sách quá đơn giản của các đảng đối lập,
07:31
the over-simplistic policies of the parties of protest
179
439584
3299
cùng với việc họ cố lôi kéo
07:34
and their appeal to a largely disillusioned,
180
442883
2385
07:37
older demographic,
181
445268
1389
những người già đã vỡ mộng,
07:38
along with the apathy and obsession with the trivial
182
446657
2208
và một bộ phận giới trẻ thờ ơ
07:40
that typifies at least some of the young,
183
448865
1898
bị ám ảnh bởi những suy nghĩ tầm thường;
và những suy nghĩ lệch lạc
07:42
taken together, these and other similarly
184
450763
2058
07:44
contemporary aberrations
185
452821
2081
đang đe dọa sẽ khiến cho cuộc sống
07:46
are threatening to squeeze the life
186
454902
2047
thiếu đi sự chủ động,
07:48
out of active, informed debate and engagement,
187
456949
3574
những cuộc tranh luận
chuyên môn và sự gắn kết.
chuyên môn và sự gắn kết.
Và tôi xin nhấn mạnh vào sự chủ động.
07:52
and I stress active.
188
460523
2527
Ngay cả những nhà tự do
hăng hái nhất cũng cho rằng
hăng hái nhất cũng cho rằng
07:55
The most ardent of libertarians might argue
189
463050
2277
07:57
that Donoghue v. Stevenson should
have been thrown out of court
have been thrown out of court
190
465327
2994
lẽ ra vụ kiện giữa Donoghue và Stevenson
phải bị quăng ra khỏi tòa án
phải bị quăng ra khỏi tòa án
08:00
and that Stevenson would eventually
have gone out of business
have gone out of business
191
468321
2118
và rằng cuối cùng Stevenson
phải ngừng kinh doanh
phải ngừng kinh doanh
08:02
if he'd continued to sell ginger beer with snails in it.
192
470439
3417
nếu họ vẫn tiếp tục bán bia gừng với sên.
08:05
But most of us, I think, accept some small role
193
473856
3414
Nhưng tôi nghĩ phần lớn chúng ta đều chấp nhận,
ở một mức độ nhất định,
ở một mức độ nhất định,
08:09
for the state to enforce a duty of care,
194
477270
3078
việc chính quyền thực thi nghĩa vụ quan tâm.
08:12
and the key word here is reasonable.
195
480348
2672
Và từ khóa ở đây là hợp lý.
08:15
Judges must ask, did they take reasonable care
196
483020
3580
Quan tòa phải hỏi rằng:
liệu họ đã quan tâm đúng mức chưa
liệu họ đã quan tâm đúng mức chưa
08:18
and could they have reasonably foreseen
197
486600
1415
và liệu họ có nhìn thấy trước được
08:20
the consequences of their actions?
198
488015
2198
hậu quả từ những hành vi của họ hay không?
08:22
Far from signifying overbearing state power,
199
490213
2982
Khác với việc áp dụng quyền lực nhà nước,
08:25
it's that small common sense test of reasonableness
200
493195
3525
tôi muốn chúng ta hãy cùng áp dụng
một bài kiểm tra nhỏ về sự đúng mực
một bài kiểm tra nhỏ về sự đúng mực
08:28
that I'd like us to apply to those in the media
201
496720
2659
lên các phương tiện truyền thông,
những người đã đặt ra những thái độ và nội dung
08:31
who, after all, set the tone and the content
202
499379
2271
cho nhiều cuộc thảo luận
về dân chủ của chúng ta.
về dân chủ của chúng ta.
08:33
for much of our democratic discourse.
203
501650
3317
Để dân chủ thực sự có hiệu lực,
08:36
Democracy, in order to work, requires that
204
504967
2720
08:39
reasonable men and women take
the time to understand and debate
the time to understand and debate
205
507687
2948
thì những người đàn ông
và những người phụ nữ biết suy nghĩ
và những người phụ nữ biết suy nghĩ
08:42
difficult, sometimes complex issues,
206
510635
2332
cần dành thời gian để hiểu và tranh luận
về những vấn đề khó khăn phức tạp.
về những vấn đề khó khăn phức tạp.
08:44
and they do so in an atmosphere which strives
207
512967
2293
Và họ làm những việc ấy
08:47
for the type of understanding that leads to,
208
515260
2399
với nỗ lực đạt được sự thấu hiểu,
08:49
if not agreement, then at least a productive
209
517659
2067
để dù nếu có không đồng ý được với nhau,
08:51
and workable compromise.
210
519726
2367
họ cũng sẽ cho ra được
một thỏa hiệp có tính khả thi.
một thỏa hiệp có tính khả thi.
Chính trị là về những sự lựa chọn,
08:54
Politics is about choices,
211
522093
2357
08:56
and within those choices, politics is about priorities.
212
524450
3991
và trong những lựa chọn đó,
chính trị là về những ưu tiên.
chính trị là về những ưu tiên.
Đó là việc hòa giải các mâu thuẫn về lợi ích,
dựa trên sự thật,
dựa trên sự thật,
09:00
It's about reconciling conflicting preferences
213
528441
2538
ở bất cứ nơi nào và bất cứ khi nào có thể.
09:02
wherever and whenever possibly based on fact.
214
530979
5216
09:08
But if the facts themselves are distorted,
215
536195
2471
Nhưng nếu sự thật bị bóp méo,
thì các giải pháp chỉ khiến cho mâu thuẫn sâu hơn
09:10
the resolutions are likely only
to create further conflict,
to create further conflict,
216
538666
3723
09:14
with all the stresses and strains on society
217
542389
1887
và các áp lực và căng thẳng cho xã hội.
09:16
that inevitably follow.
218
544276
2216
là điều không thể tránh được.
Các phương tiện truyền thông phải quyết định:
09:18
The media have to decide:
219
546492
1947
09:20
Do they see their role as being to inflame
220
548439
3174
Họ nhìn nhận vai trò
của mình là châm ngòi
của mình là châm ngòi
hay cung cấp tin tức?
09:23
or to inform?
221
551613
2330
Vì cuối cùng thì là sự kết hợp
09:25
Because in the end, it comes down to a combination
222
553943
2862
09:28
of trust and leadership.
223
556805
2491
giữa lòng tin và sự lãnh đạo.
09:31
Fifty years ago this week,
President John F. Kennedy
President John F. Kennedy
224
559296
2577
Năm mươi năm trước,
Tổng thống Kennedy đã có
Tổng thống Kennedy đã có
2 bài phát biểu mang tính lịch sử,
09:33
made two epoch-making speeches,
225
561873
1606
09:35
the first on disarmament
and the second on civil rights.
and the second on civil rights.
226
563479
3497
bài thứ nhất về giải trừ quân bị
và bài thứ hai là về nhân quyền.
và bài thứ hai là về nhân quyền.
09:38
The first led almost immediately
227
566976
2102
Bài phát biểu đầu tiên
gần như ngay lực tức dẫn đến
gần như ngay lực tức dẫn đến
09:41
to the Nuclear Test Ban Treaty,
228
569078
1581
Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân,
09:42
and the second led to the 1964 Civil Rights Act,
229
570659
3065
và bài phát biểu thứ hai dẫn đến
Đạo Luật Nhân Quyền năm 1964.
Đạo Luật Nhân Quyền năm 1964.
Cả hai đều là những bước tiến quan trọng.
09:45
both of which represented giant leaps forward.
230
573724
3586
09:49
Democracy, well-led and well-informed,
231
577310
2405
Nếu hiểu rõ và được dẫn dẵn đúng đắn,
09:51
can achieve very great things,
232
579715
2493
dân chủ có thể đạt được những điều rất tuyệt vời,
09:54
but there's a precondition.
233
582208
1673
với một điều kiện tiên quyết.
Chúng ta phải tin tưởng rằng
những người đưa ra những quyết định
những người đưa ra những quyết định
09:55
We have to trust that those making those decisions
234
583881
3311
09:59
are acting in the best interest not of themselves
235
587192
2467
đang hành động để vì lợi ích dân tộc
10:01
but of the whole of the people.
236
589659
1764
chứ không phải vì bản thân họ.
Chúng ta cần những
lựa chọn dựa trên thực tế,
lựa chọn dựa trên thực tế,
10:03
We need factually-based options,
237
591423
3079
được vạch ra rõ ràng,
10:06
clearly laid out,
238
594502
1239
chứ không phải những lựa chọn
10:07
not those of a few powerful
239
595741
1398
đưa ra bởi một vài tập đoàn quyền lực
10:09
and potentially manipulative corporations
240
597139
2097
luôn theo đuổi những kế hoạch hạn hẹp.
10:11
pursuing their own frequently narrow agendas,
241
599236
2367
10:13
but accurate, unprejudiced information
242
601603
2429
nhưng những thông tin chính xác,
khách quan
khách quan
10:16
with which to make our own judgments.
243
604032
2376
mà chúng ta dựa trên đó để
đưa ra quyết định của riêng mình.
đưa ra quyết định của riêng mình.
10:18
If we want to provide decent, fulfilling lives
244
606408
1894
Nếu muốn con cháu mình
có một cuộc sống đầy đủ và tốt đẹp,
10:20
for our children and our children's children,
245
608302
2311
chúng ta cần phải thực hiện
10:22
we need to exercise to the
very greatest degree possible
very greatest degree possible
246
610613
3117
nghĩa vụ quan tâm
ở mức cao nhất có thể
ở mức cao nhất có thể
10:25
that duty of care for a vibrant,
247
613730
1712
10:27
and hopefully a lasting, democracy.
248
615442
2897
vì một nền dân chủ mạnh mẽ
và hi vọng là sẽ kéo dài.
và hi vọng là sẽ kéo dài.
10:30
Thank you very much for listening to me.
249
618339
2083
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!
(Vỗ tay)
10:32
(Applause)
250
620422
3939
ABOUT THE SPEAKER
David Puttnam - ProducerAfter a much-awarded career as a film producer, Lord David Puttnam now works at the intersection of education, media and policy.
Why you should listen
David Puttnam spent thirty years as an independent producer of award-winning films, including The Mission, The Killing Fields, Local Hero, Chariots of Fire, Midnight Express, Bugsy Malone and Memphis Belle. His films have won ten Oscars, 25 Baftas and the Palme D'Or at Cannes.
He retired from film production in 1998 to focus on his work in public policy as it relates to education, the environment, and the creative and communications industries. In 1998 he founded the National Teaching Awards, which he chaired until 2008, also serving as the first Chair of the General Teaching Council from 2000 to 2002. From July 2002 to July 2009 he was president of UNICEF UK, playing a key role in promoting UNICEF’s advocacy and awareness objectives.
David Puttnam | Speaker | TED.com