TED Residency
Beth Malone: How my dad's dementia changed my idea of death (and life)
Beth Malone: အဖေ့ရဲ့ ဦးနှောက်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုရောဂါက ကျွန်မရဲ့ မရဏ (နှင့်ဘဝ) အတွေးအခေါ်ကို ပြောင်းလဲပေးခဲ့ပုံ။
Filmed:
Readability: 3.1
1,258,144 views
နွေးထွေးမှု၊ ကျက်သရှိမှုနဲ့အတူ Beth Malone ကနေပြီး သူမအဖေရဲ့ နားထင်ရှေ့ဖက်ပိုင်း ဦးနှောက်ထိခိုက် ဒဏ်ရာနဲ့ ရုန်းကန်ရမှု ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဇာတ်လမ်းနဲ့ မရဏ (နဲ့ဘဝ) အကြောင်း သူမတွေးထင်ပုံကို ဘယ်လို ပြောင်းလဲခဲ့ပုံကို လေးနက်စွာ ပြောပြထားပါတယ်။ သမီးတစ်ဦးရဲ့ ချစ်မေတ္တာနဲ့ စိတ်ကို လွှတ်ပေးလိုက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းမှုကို ရှာဖွေခြင်းအကြောင်း စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ကောင်းတဲ့ ဟောပြောချက်တစ်ခုပါ။
Beth Malone - Social entrepreneur, artist
TED Resident Beth Malone brings bold art to public spaces across the US, encouraging artists to have a sense of humor, to be vulnerable and take creative risks. Full bio
TED Resident Beth Malone brings bold art to public spaces across the US, encouraging artists to have a sense of humor, to be vulnerable and take creative risks. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I've been doing some thinking.
0
800
1640
ကျွန်မ စဉ်းစားနေနေခဲ့တယ်။
00:16
I'm going to kill my dad.
1
4240
1760
ကျွန်မ အဖေကို သတ်တော့မလို့။
00:19
I called my sister.
2
7200
1216
ကျွန်မ အမကို ခေါ်လိုက်တယ်
00:20
"Listen,
3
8440
1496
"နားထောင်၊
00:21
I've been doing some thinking.
4
9960
1560
ငါ စဉ်းစားနေတာ၊
00:24
I'm going to kill Dad.
5
12480
1840
အဖေ့ကို ငါသတ်တော့မလို့၊
00:27
I'm going to take him to Oregon,
6
15480
1640
သူ့ကို Oregon ကို ခေါ်သွားမယ်၊
00:30
find some heroin,
7
18080
1896
ဟီးရိုးအင်းရှာပြီး
00:32
and give it to him."
8
20000
1240
သူ့ကို တိုက်မလို့"
00:34
My dad has frontotemporal lobe dementia,
9
22720
2136
အဖေ့မှာနားထင်ရှေ့ဖက် ဦးနှောက်ထိခိုက် ဒဏ်ရာ
00:36
or FTD.
10
24880
1736
(သို့) FTD ရှိပါတယ်။
00:38
It's a confusing disease
that hits people in their 50s or 60s.
that hits people in their 50s or 60s.
11
26640
2936
ဒါက အသက် ၅၀၊ ၆၀ ကျော် လူတွေကို
ဖြစ်စေတဲ့ စိတ်ရှုပ်စရာ ရောဂါပါ
ဖြစ်စေတဲ့ စိတ်ရှုပ်စရာ ရောဂါပါ
00:41
It can completely change
someone's personality,
someone's personality,
12
29600
2896
ဒါက လူတစ်ယောက်ရဲ့ ပင်ကိုယ်စရိုက်ကို
လုံးဝ ပြောင်းစေနိုင်ပြီး
လုံးဝ ပြောင်းစေနိုင်ပြီး
00:44
making them paranoid and even violent.
13
32520
2080
သံသယလွန်ကဲတာ၊ အကြမ်းဖက်တာတောင်
ဖြစ်နိုင်တယ်။
ဖြစ်နိုင်တယ်။
00:47
My dad's been sick for a decade,
14
35400
1936
အဖေ နေမကောင်းတာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခု ကြာပြီ၊
00:49
but three years ago he got really sick,
15
37360
2536
ဒါပေမဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်က တကယ်
နေမကောင်းဖြစ်ခဲ့ကာ
နေမကောင်းဖြစ်ခဲ့ကာ
00:51
and we had to move him out of his house --
16
39920
2336
ကျွန်မတို့ သူ့ကို အိမ်ထဲကနေ
ရွှေ့ထုတ်ခဲ့ရပါတယ်၊
ရွှေ့ထုတ်ခဲ့ရပါတယ်၊
00:54
the house that I grew up in,
17
42280
1936
ကျွန်မ ကြီးပြင်းခဲ့တဲ့ အိမ်၊
00:56
the house that he built
with his own hands.
with his own hands.
18
44240
2000
သူ့လက်တွေနဲ့ သူဆောက်ခဲ့တဲ့ အိမ်ပါ။
00:59
My strapping, cool dad
with the falsetto singing voice
with the falsetto singing voice
19
47160
5216
အသံမြင့်တဲ့ သီချင်းဆိုတဲ့ အသံနဲ့
ကျွန်မရဲ့ ထွားကျိုင်းပြီး အေးဆေးတဲ့ အဖေဟာ
ကျွန်မရဲ့ ထွားကျိုင်းပြီး အေးဆေးတဲ့ အဖေဟာ
01:04
had to move into a facility
for round-the-clock care
for round-the-clock care
20
52400
2429
သူ့အသက် ၆၅ နှစ်မှာပဲ
၂၄ နာရီ အထောက်အပံ့ ရယူသူဆီကို
၂၄ နာရီ အထောက်အပံ့ ရယူသူဆီကို
01:06
when he was just 65.
21
54853
1480
ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရတယ်။
01:10
At first my mom and sisters
and I made the mistake
and I made the mistake
22
58960
2656
ပထမ အမေ၊ အမတွေနဲ့ ကျွန်မ
သူ့ကို ပုံမှန် ပြုစုရေး ဂေဟာမှာ
သူ့ကို ပုံမှန် ပြုစုရေး ဂေဟာမှာ
01:13
of putting him in a regular nursing home.
23
61640
2080
မှားပို့ခဲ့သေးတယ်။
01:16
It was really pretty;
24
64599
1257
ဒါက အတော် လှပပါတယ်။
01:17
it had plush carpet
and afternoon art classes
and afternoon art classes
25
65880
2936
အမွေးပွ ကော်ဇောနဲ့
နေ့လည်ခင်း ပန်းချီသင်တန်းတွေနဲ့
နေ့လည်ခင်း ပန်းချီသင်တန်းတွေနဲ့
01:20
and a dog named Diane.
26
68840
1800
Diane ဆိုတဲ့ ခွေးတစ်ကောင်ရှိတယ်။
01:23
But then I got a phone call.
27
71520
1360
နောက် ကျွန်မကို ဖုန်းဆက်တယ်
01:26
"Ms. Malone, we've arrested your father."
28
74520
3120
"Ms. Malone ရှင့်အဖေကို ကျွန်မတို့
ဖမ်းထားတယ်။"
ဖမ်းထားတယ်။"
01:30
"What?"
29
78800
1200
"ဘာပြောတယ်"
01:32
"Well, he threatened
everybody with cutlery.
everybody with cutlery.
30
80760
3000
"ဟုတ်ကဲ့၊ သူက ခက်ရင်းတွေ၊ ဓားတွေနဲ့
လူတိုင်းကို ခြိမ်းခြောက်တယ်၊
လူတိုင်းကို ခြိမ်းခြောက်တယ်၊
01:36
And then he yanked
the curtains off the wall,
the curtains off the wall,
31
84960
2136
နံရံက ကန့်လန့်ကာတွေကို
ဆောင့်ဆွဲတယ်။
ဆောင့်ဆွဲတယ်။
01:39
and then he tried
to throw plants out the window.
to throw plants out the window.
32
87120
2320
အပင်တွေကို ပြတင်းကနေ
ပစ်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။
ပစ်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။
01:42
And then, well, he pulled all
the old ladies out of their wheelchairs."
the old ladies out of their wheelchairs."
33
90280
4200
နောက်ပြီး အင်း အဖွားအိုတွေအားလုံးကို
ဘီးတပ်ကုလားထို်င်တွေကနေ ဆွဲချတယ်။"
ဘီးတပ်ကုလားထို်င်တွေကနေ ဆွဲချတယ်။"
01:49
"All the old ladies?"
34
97200
1376
"အဖွားအိုတွေ အားလုံးကို"
01:50
(Laughter)
35
98600
1176
(ရယ်သံများ)
01:51
"What a cowboy."
36
99800
1256
"ရမ်းကားလိုက်တာ"
01:53
(Laughter)
37
101080
1656
(ရယ်သံများ)
01:54
After he got kicked out of there,
38
102760
1616
အဲဒီကနေ အဖေ မောင်းထုတ်ခံရအပြီးမှာ
01:56
we bounced him between
a bunch of state-run facilities
a bunch of state-run facilities
39
104400
2576
အထူးသဖြင့် ဦးနှောက် ထိခိုက်မှု
ရောဂါရှင်တွေအတွက်
ရောဂါရှင်တွေအတွက်
01:59
before finding a treatment center
specifically for people with dementia.
specifically for people with dementia.
40
107000
4256
ကုသ ဌာန မတွေ့ခင် သူ့ကို အစိုးရကဖွင့်တဲ့
အထောက်အပံ့အစု အကြား အတင်းထားခဲ့တယ်။
အထောက်အပံ့အစု အကြား အတင်းထားခဲ့တယ်။
02:03
At first, he kind of liked it,
41
111280
2056
ပထမတော့ ကြိုက်သလိုလိုဆိုပေမဲ့
02:05
but over time his health declined,
42
113360
1936
ကြာလာတော့ အဖေ့ကျန်းမာရေးက
ကျဆင်းလာတယ်၊
ကျဆင်းလာတယ်၊
02:07
and one day I walked in
43
115320
1256
တစ်နေ့ ကျွန်မ ဝင်သွာတော့
02:08
and found him sitting hunched over
on the ground wearing a onesie --
on the ground wearing a onesie --
44
116600
4216
ကလေးဝတ်အကျင်္ီလို ဝတ်ထားပြီး
မြေပြင်မှာ ကုန်းထိုင်နေတာ တွေ့ရတယ်၊
မြေပြင်မှာ ကုန်းထိုင်နေတာ တွေ့ရတယ်၊
02:12
those kinds of outfits
that zip in the back.
that zip in the back.
45
120840
2160
ကျောမှာ ဇစ်ပါတဲ့ ဝတ်စုံ မျိုးတွေပါ။
02:17
I watched him for about an hour
as he yanked at it,
as he yanked at it,
46
125760
3216
တစ်နာရီလောက် သူ့ကို စောင့်ကြည့်စဉ်
သူက အဲဒါကို ဖယ်ပြီး
သူက အဲဒါကို ဖယ်ပြီး
02:21
trying to find a way out of this thing.
47
129000
2400
ဒါကနေထွက်ဖို့ လမ်းရှာနေတယ်။
02:24
And it's supposed to be practical,
48
132000
2856
ဒါက လက်တွေ့ကျပုံရပေမဲ့
02:26
but to me it looked like a straightjacket.
49
134880
2160
ကျွန်မအတွက်တော့ အချုပ်သားအကျီနဲ့ တူနေတယ်။
02:29
And so I ran out.
50
137760
1520
ဒါနဲ့ ကျွန်မ ပြေးသွာပြီး
02:32
I left him there.
51
140520
1560
အဲဒီကနေ သူ့ကို ထုတ်ခဲ့တယ်။
02:35
I sat in my truck -- his old truck --
52
143440
2256
ကျွန်မ ကုန်ကားထဲ ဝင်ထိုင်တယ်
သူ့ ကုန်ကားဟောင်းပါ
သူ့ ကုန်ကားဟောင်းပါ
02:37
hunched over,
53
145720
1616
ကိုင်းလိုက်ပြီး
02:39
this really deep guttural cry
coming out of the pit of my belly.
coming out of the pit of my belly.
54
147360
3200
ဒါက ကျွန်မရဲ့ ဝမ်းခေါင်းကနေလာတဲ့
တကယ် စို့နင့်တဲ့ ငိုကြွေးမှုပါ။
တကယ် စို့နင့်တဲ့ ငိုကြွေးမှုပါ။
02:43
I just couldn't believe that my father,
55
151480
2880
ဒါဟာ ကျွန်မအဖေလို့တောင် မယုံနိုင်ခဲ့ဘူး။
02:47
the Adonis of my youth,
56
155880
1920
ကျွန်မငယ်စဉ်ကာလရဲ့ လူချော၊
02:50
my really dear friend,
57
158960
1760
ကျွန်မရဲ့ တကယ့် ချစ်ရတဲ့မိတ်ဆွေဟာ
02:53
would think that this kind of life
was worth living anymore.
was worth living anymore.
58
161640
2920
ဒီဘဝမျိုးဟာ ဆက်နေထိုက်တယ်လို့
ထင်ခဲ့မိမှာပေါ့။
ထင်ခဲ့မိမှာပေါ့။
02:58
We're programmed
to prioritize productivity.
to prioritize productivity.
59
166520
2760
ကျွန်မတို့ဟာ ဖြစ်ထွန်းမှုကို ဦးစားပေးဖို့
အစီအစဉ်ချခံရတယ်။
အစီအစဉ်ချခံရတယ်။
03:02
So when a person --
an Adonis in this case --
an Adonis in this case --
60
170720
3336
ဒီတော့ လူတစ်ယောက်ဟာ
ဒီမှာတော့ လူချောတစ်ယောက်ပေါ့
ဒီမှာတော့ လူချောတစ်ယောက်ပေါ့
03:06
is no longer productive
in the way we expect him to be,
in the way we expect him to be,
61
174080
3656
ကျွန်မတို့ သူ့ကိုမျှော်လင့်တဲ့အတိုင်း
ဖြစ်ထွန်းမှုမရှိတော့တဲ့အခါ
ဖြစ်ထွန်းမှုမရှိတော့တဲ့အခါ
03:09
the way that he expects himself to be,
62
177760
1840
သူတိုင်တိုင်ဖြစ်ဖို့ သူမျှော်လင့်ပုံက
03:12
what value does that life have left?
63
180600
2360
ဒီဘဝမှာ ဘာတန်ဖိုးများ ကျန်သေးလဲ။
03:15
That day in the truck,
64
183640
1856
ကုန်ကားထဲမှာ ရှိတဲ့နေ့က
03:17
all I could imagine
was that my dad was being tortured
was that my dad was being tortured
65
185520
4176
ကျွန်မ စိတ်ကူးနိုင်တာဆိုလို့
အဖေဟာ နှိက်စက်ခံနေရတယ်၊
အဖေဟာ နှိက်စက်ခံနေရတယ်၊
03:21
and his body was
the vessel of that torture.
the vessel of that torture.
66
189720
2960
သူ့ခန္ဓာက ဒီနှိပ်စက်မှုရဲ့ ဖျဉ်းအိုးပဲ
03:26
I've got to get him out of that body.
67
194040
1800
သူ့ကို ဒီခန္ဓာထဲက ထုတ်ဖို့လိုတယ်။
03:28
I've got to get him out of that body;
I'm going to kill Dad.
I'm going to kill Dad.
68
196600
2840
သူ့ကို ဒီကိုယ်ထဲက ထုတ်ဖို့လိုတယ်။
အဖေ့ကို ကျွန်မ သတ်တော့မယ်။
အဖေ့ကို ကျွန်မ သတ်တော့မယ်။
03:32
I call my sister.
69
200600
1240
အမကို ဖုန်းခေါ်လိုက်တယ်။
03:35
"Beth," she said.
70
203400
1800
သူမက "Beth"
03:40
"You don't want
to live the rest of your life
to live the rest of your life
71
208800
2136
နင့်အဖေကို နင်သတ်တယ်လို့ သိပြီး
ကျန်တဲ့ဘဝကို
ကျန်တဲ့ဘဝကို
03:42
knowing that you killed your father.
72
210960
1816
ဆက်မရှင်ချင်တော့ဘူပေါ့။
03:44
And you'd be arrested I think,
73
212800
2096
နင်တော့ အဖမ်းခံရမယ်လို့ ထင်တယ်။
03:46
because he can't condone it.
74
214920
1576
ဘာလို့ဆို သူ ခွင့်မလွှတ်နိုင်ဘူး၊
03:48
And you don't even know
how to buy heroin."
how to buy heroin."
75
216520
2256
နင်က ဘယ်လို ဟီးရိုးအင်း ဝယ်ရမှာတောင်
မသိတဲ့ဟာ။
မသိတဲ့ဟာ။
03:50
(Laughter)
76
218800
1016
(ရယ်သံများ)
03:51
It's true, I don't.
77
219840
1256
မှန်တယ်၊ ကျွန်မ မသိဘူးလေ။
03:53
(Laughter)
78
221120
1360
(ရယ်သံများ)
03:56
The truth is we talk
about his death a lot.
about his death a lot.
79
224200
2056
မှန်တာက သူ့ သေဆုံးမှုကို
အများကြီးပြောတာပါ။
အများကြီးပြောတာပါ။
03:58
When will it happen? What will it be like?
80
226280
2000
ဘယ်တော့ ဖြစ်မလဲ၊ ဘယ်လိုများ ဖြစ်မလဲ။
04:00
But I wish that we would have talked
about death when we were all healthy.
about death when we were all healthy.
81
228304
4072
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ ကျန်းမာစဉ် သေခြင်း
အကြောင်း အများကြီး ပြောဖြစ်စေချင်တာပါ။
အကြောင်း အများကြီး ပြောဖြစ်စေချင်တာပါ။
04:04
What does my best death look like?
82
232400
2480
ကျွန်မရဲ့ အကောင်းဆုံး သေဆုံးမှုက
ဘယ်ပုံပေါက်မလဲ။
ဘယ်ပုံပေါက်မလဲ။
04:07
What does your best death look like?
83
235880
2080
သင်တို့ အကောင်းဆုံး သေဆုံးမှုက ဘယ်ပုံလဲ။
04:10
But my family didn't know to do that.
84
238840
2000
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မမိသားစုက
ဒါလုပ်ဖို့ မသိဘူး။
ဒါလုပ်ဖို့ မသိဘူး။
04:13
And my sister was right.
85
241680
1520
ကျွန်မ အမပြောတာ မှန်ပါတယ်။
04:15
I shouldn't murder Dad with heroin,
86
243800
1960
အဖေ့ကို ဟီးရိုးအင်းနဲ့ မသတ်သင့်ပေမဲ့
04:18
but I've got to get him out of that body.
87
246800
1960
သူ့ကို ဒီကိုယ်ထဲက ထုတ်ပစ်ဖို့လိုတယ်။
04:22
So I went to a psychic.
88
250560
1360
စိတ်တန်ခိုးရှင်ဆီ သွားတယ်
04:24
And then a priest,
and then a support group,
and then a support group,
89
252760
2096
ဒီနောက် ဘုန်းကြီး၊
နောက် အားပေးတဲ့ အဖွဲ့၊
နောက် အားပေးတဲ့ အဖွဲ့၊
04:26
and they all said the same thing:
90
254880
1615
အားလုံးက တူညီတာကိုပဲ
ပြောကြတယ်၊
ပြောကြတယ်၊
04:28
sometimes people hang on
when they're worried about loved ones.
when they're worried about loved ones.
91
256519
3097
တစ်ခါတစ်ခါ လူတွေဟာ သူတို့ချစ်ရသူတွေကို
ပူပန်တဲ့အခါ တောင့်ခံကြတယ်၊
ပူပန်တဲ့အခါ တောင့်ခံကြတယ်၊
04:31
Just tell them you're safe,
and it's OK to go when you're ready.
and it's OK to go when you're ready.
92
259640
3200
ဘေးကင်းတယ်လို့ပဲပြောကာ အဆင့်သင့်
ဖြစ်ချိန်မှာ သွားဖို့ အဆင်ပြေတယ်
ဖြစ်ချိန်မှာ သွားဖို့ အဆင်ပြေတယ်
04:35
So I went to see Dad.
93
263600
1240
ဒါနဲ့ အဖေ့ကို သွားတွေ့တယ်
04:37
I found him hunched over
on the ground in the onesie.
on the ground in the onesie.
94
265840
2496
ကလေးလို အကျင်္ီဝတ်ပြီး
မြေပြင်မှာ ကုန်းနေတာ တွေ့တယ်။
မြေပြင်မှာ ကုန်းနေတာ တွေ့တယ်။
04:40
He was staring past me
and just kind of looking at the ground.
and just kind of looking at the ground.
95
268360
3016
ကျွန်မကိုကျော်ကာ မြေပြင်ကို
ကြည့်နေတာ မျိုးပေါ့။
ကြည့်နေတာ မျိုးပေါ့။
04:43
I gave him a ginger ale
96
271400
1256
သူ့ကို ချင်း ဘိလပ်ရည်တိုက်
04:44
and just started talking
about nothing in particular,
about nothing in particular,
97
272680
2616
ဘာမှ ထူးထူးခြားခြား
မဟုတ်တာအကြောင်း စပြောနေတယ်။
မဟုတ်တာအကြောင်း စပြောနေတယ်။
04:47
but as I was talking,
he sneezed from the ginger ale.
he sneezed from the ginger ale.
98
275320
3920
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ စကားပြောနေစဉ်မှာ
ချင်း ဘိလပ်ရည်ကြောင့် သူနှာချေတယ်၊
ချင်း ဘိလပ်ရည်ကြောင့် သူနှာချေတယ်၊
04:52
And the sneeze --
it jerked his body upright,
it jerked his body upright,
99
280000
3616
ဒီနှာချေတာက
သူ့ကိုယ်ကို ဆတ်ကနဲ မတ်သွားစေတယ်၊
သူ့ကိုယ်ကို ဆတ်ကနဲ မတ်သွားစေတယ်၊
04:55
sparking him back to life a little bit.
100
283640
1936
သူ့ကို နည်းနည်း
ပြန် အသက်ဝင်စေရင်းပေါ့၊
ပြန် အသက်ဝင်စေရင်းပေါ့၊
04:57
And he just kept drinking and sneezing
and sparking, over and over and over again
and sparking, over and over and over again
101
285600
5176
သူဆက်သောက်လိုက်၊နှာချေလိုက်၊
ရပ်သွားတဲ့အထိ အထပ်ထပ်
ရပ်သွားတဲ့အထိ အထပ်ထပ်
05:02
until it stopped.
102
290800
1560
တက်ကြွစေရင်းပေါ့။
05:05
And I heard,
103
293280
1200
ကျွန်မ ကြားခဲ့တာက
05:07
"Heheheheheh,
104
295440
1856
ဟီးဟီးဟီး
05:09
heheheheheh ...
105
297320
2736
ဟီးဟီးဟီး
05:12
this is so fabulous.
106
300080
2680
ဒါက အရမ်းကို ထူးကဲပါတယ်။
05:15
This is so fabulous."
107
303760
2160
ဒါက အရမ်းကို ထူးကဲပါတယ်။
05:18
His eyes were open
and he was looking at me,
and he was looking at me,
108
306480
2816
သူ့မျက်လုံးတွေ ပွင့်သွားပြီး
သူ ကျွန်မကို ကြည့်နေတယ်။
သူ ကျွန်မကို ကြည့်နေတယ်။
05:21
and I said, "Hi, Dad!"
109
309320
1856
ကျွန်မက "အဖေ"လို့ဆိုတော့
05:23
and he said, "Hiya, Beth."
110
311200
2980
သူက "ဟေး၊ Beth"
05:27
And I opened my mouth to tell him, right?
111
315480
1976
ကျွန်မ ပြောပြဖို့ ပါးစပ်ဖွင့်လိုက်ကာ
05:29
"Dad, if you want to die, you can die.
112
317480
2576
"အဖေ၊ သေချင်ရင်၊ သေနိုင်တယ်၊ ကျွန်မတို့
05:32
We're all OK."
113
320080
1240
အဆင်ပြေတယ်" လို့လား
05:33
But as I opened my mouth to tell him,
114
321960
1816
ဒါပေမဲ့ ပြောပြဖို့ ပါးစပ်ဖွင့်ခိုက်မှာ
05:35
all I could say was, "Dad!
115
323800
1440
ပြောနိုင်လိုက်တာက "အဖေ၊
05:40
I miss you."
116
328160
1440
အဖေ့ကို လွမ်းတယ်။"ပါ။
05:42
And then he said, "Well, I miss you, too."
117
330160
2736
ဒီနောက် သူပြောတာက "အဖေလည်း
မင်းကို လွမ်းတယ်။"
မင်းကို လွမ်းတယ်။"
05:44
And then I just fell over
because I'm just a mess.
because I'm just a mess.
118
332920
2696
ဒီနောက် ကျွန်မ လဲကျသွားတယ်၊
အကြောင်းက ကျွန်မက ကမောက်ကမလေ။
အကြောင်းက ကျွန်မက ကမောက်ကမလေ။
05:47
So I fell over and I sat there with him
119
335640
3240
ဒါနဲ့ ကျွန်မ လဲကျပြီး အဲဒီမှာ
အဖေနဲ့ ထိုင်ခဲ့တယ်။
အဖေနဲ့ ထိုင်ခဲ့တယ်။
05:52
because for the first time in a long time
he seemed kind of OK.
he seemed kind of OK.
120
340680
2960
အကြောင်းက အကြာကြီးနေပြီး ပထမဆုံးအကြိမ်
သူအဆင်ပြေနေပုံရလို့ပါ။
သူအဆင်ပြေနေပုံရလို့ပါ။
05:56
And I memorized his hands,
121
344840
2656
သူ့လက်တွေကိ အမှတ်ရမိတယ်၊
05:59
feeling so grateful that his spirit
was still attached to his body.
was still attached to his body.
122
347520
4480
သူ့ရဲ့ စိတ်နဲ့ကိုယ်နဲ့ တွဲနေသေးတာကို
အရမ်းကျေးဇူးတင်မိရင်းပါ။
အရမ်းကျေးဇူးတင်မိရင်းပါ။
06:05
And in that moment I realized
123
353400
1920
အဲဒီအခိုက်မှာ ကျွန်မ သဘောပေါက်ခဲ့တာက
06:08
I'm not responsible for this person.
124
356120
2120
ကျွန်မဟာ ဒီလူအတွက် တာဝန်မရှိဘူး၊
06:11
I'm not his doctor,
125
359560
1496
သူ့ရဲ့ ဆရာဝန်မဟုတ်ဘူး။
06:13
I'm not his mother,
126
361080
1280
သူ့ရဲ့ အမေမဟုတ်ဘူး၊
06:15
I'm certainly not his God,
127
363160
2336
သူ့ရဲ့ ဘုရားသခင်မဟုတ်တာ မုချပဲဖြစ်ပြီး
06:17
and maybe the best way to help him and me
128
365520
3736
သူနဲ့ ကျွန်မကို ကူညီဖို့ အကောင်းဆုံး
နည်းလမ်းဖြစ်လောက်တာက
နည်းလမ်းဖြစ်လောက်တာက
06:21
is to resume our roles
as father and daughter.
as father and daughter.
129
369280
2800
ဖခင်နဲ့ သမီးဆိုတဲ့ ကဏ္ဍတွေကို
ပြန်စဖို့ပါ။
ပြန်စဖို့ပါ။
06:25
And so we just sat there,
130
373360
1360
ဒါနဲ့ အဲဒီမှာ ထိုင်ခဲ့ကြတယ်
06:27
calm and quiet like we've always done.
131
375440
2576
အမြဲတမ်းထိုင်ခဲ့သလို အေးချမ်း၊
တိတ်ဆိတ်လို့ပါ။
တိတ်ဆိတ်လို့ပါ။
06:30
Nobody was productive.
132
378040
1400
ဘယ်သူမှ အကျိုးမဖြစ်ထွန်းဘူး။
06:32
Both of us are still strong.
133
380800
1520
ကျွန်မတို့ နှစ်ဦးလုံး သန်မာဆဲပဲ
06:37
"OK, Dad. I'm going to go,
134
385240
3056
"ကောင်းပြီ အဖေ၊
ကျွန်မ သွားတော့မယ်၊
ကျွန်မ သွားတော့မယ်၊
06:40
but I'll see you tomorrow."
135
388320
1286
ဒါပေမဲ့ မနက်ဖြန် တွေ့မယ်။
06:43
"OK," he said.
136
391360
1640
သူက "ကောင်းပြီ၊
06:46
"Hey,
137
394880
1200
ဟေး၊
06:48
this is a pretty nice hacienda."
138
396920
1880
ဒါက အတော် ကောင်းတဲ့ အိမ်ခြံဝင်းတစ်ခုပဲ၊
06:51
Thank you.
139
399960
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
06:53
(Applause)
140
401200
4280
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Beth Malone - Social entrepreneur, artistTED Resident Beth Malone brings bold art to public spaces across the US, encouraging artists to have a sense of humor, to be vulnerable and take creative risks.
Why you should listen
Beth Malone is executive director and partner at Dashboard US, an award-winning, experimental creative agency. Dashboard has presented exhibitions and special artist projects in cities around the country including New York, New Orleans, Atlanta, and Detroit. Dashboard has commissioned new, nontraditional works from over 200 artists.
Malone encourages artists to have a sense of humor, to be vulnerable and take creative risks, a practice she employed for herself when processing illness, caretaking and death. In 2014, she and her dad were sitting on a couch in a psychiatric hospital in Atlanta, GA. He looked at her and said, "I’m gonna be lost after this. After this, I’m gonna be gone." In August 2017, her dad passed away from frontotemporal lobe dementia -- just two months after she gave her TED Talk. It was a good death.
Beth Malone | Speaker | TED.com