TEDWomen 2010
Liza Donnelly: Drawing on humor for change
Cartoonist Liza Donnelly tekent voor verandering
Filmed:
Readability: 3.5
1,435,431 views
Liza Donnelly, cartoonist van de New Yorker, deelt een verzameling wijze en grappige cartoons over het moderne leven -- en vertelt hoe humor vrouwen de kracht kan geven om de regels te veranderen.
Liza Donnelly - Cartoonist
New Yorker cartoonist Liza Donnelly tackles global issues with humor, intelligence and sarcasm. Her latest project supports the United Nations initiative Cartooning For Peace. Full bio
New Yorker cartoonist Liza Donnelly tackles global issues with humor, intelligence and sarcasm. Her latest project supports the United Nations initiative Cartooning For Peace. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
(Laughter)
0
2000
7000
(Gelach)
00:24
I was afraid of womanhood.
1
9000
3000
Ik was bang van het vrouw-zijn.
00:27
Not that I'm not afraid now,
2
12000
2000
Niet dat ik nu niet bang meer ben,
00:29
but I've learned to pretend.
3
14000
2000
maar ik heb leren doen alsof.
00:31
I've learned to be flexible.
4
16000
2000
Ik heb geleerd flexibel te zijn.
00:33
In fact, I've developed some interesting tools
5
18000
2000
Ik heb een paar interessante tools ontwikkeld
00:35
to help me deal with this fear.
6
20000
2000
om me te helpen met deze angst.
00:37
Let me explain.
7
22000
2000
Laat me dit even uitleggen.
00:39
Back in the '50s and '60s, when I was growing up,
8
24000
2000
In de jaren '50 en '60, toen ik opgroeide,
00:41
little girls were supposed to be kind and thoughtful
9
26000
2000
moesten kleine meisjes lief en bedachtzaam zijn,
00:43
and pretty and gentle and soft,
10
28000
3000
en mooi en vriendelijk en zacht.
00:46
and we were supposed to fit into roles
11
31000
2000
En we moesten onze plaats vinden in rollen
00:48
that were sort of shadowy --
12
33000
2000
die nogal vaag waren.
00:50
really not quite clear what we were supposed to be.
13
35000
2000
Niet bepaald duidelijke verwachtingen.
00:52
(Laughter)
14
37000
4000
(Gelach)
00:56
There were plenty of role models all around us.
15
41000
2000
Er waren vele rolmodellen overal rondom ons.
00:58
We had our mothers, our aunts, our cousins, our sisters,
16
43000
3000
We hadden onze moeders, tantes, nichten, zussen,
01:01
and of course, the ever-present media
17
46000
2000
en natuurlijk de alomtegenwoordige media
01:03
bombarding us with images and words,
18
48000
3000
die ons bombardeerden met beelden en woorden
01:06
telling us how to be.
19
51000
2000
die ons voorschreven hoe we moesten zijn.
01:09
Now my mother was different.
20
54000
2000
Mijn moeder was anders.
01:11
She was a homemaker,
21
56000
2000
Ze was huismoeder,
01:13
but she and I didn't go out and do girlie things together,
22
58000
2000
maar we gingen niet uit om samen meisjesdingen te doen.
01:15
and she didn't buy me pink outfits.
23
60000
2000
Ze kocht geen roze kleren voor me.
01:17
Instead, she knew what I needed, and she bought me a book of cartoons.
24
62000
3000
Ze wist wat ik nodig had, en ze kocht me een boek met cartoons.
01:20
And I just ate it up.
25
65000
2000
Ik verslond het gewoon.
01:22
I drew, and I drew,
26
67000
2000
Ik tekende en tekende,
01:24
and since I knew that humor was acceptable in my family,
27
69000
3000
en vermits ik wist dat humor mocht in mijn familie,
01:27
I could draw, do what I wanted to do,
28
72000
2000
kon ik tekenen, doen wat ik wilde doen,
01:29
and not have to perform, not have to speak --
29
74000
2000
en niet verplicht worden te presteren, te spreken --
01:31
I was very shy --
30
76000
2000
ik was erg verlegen --
01:33
and I could still get approval.
31
78000
2000
en toch nog goedkeuring krijgen.
01:36
I was launched as a cartoonist.
32
81000
2000
Ik was gelanceerd als cartoonist.
01:40
Now when we're young,
33
85000
2000
Als we jong zijn,
01:42
we don't always know. We know there are rules out there,
34
87000
3000
weten we niet altijd -- we weten dat er regels zijn,
01:45
but we don't always know --
35
90000
2000
maar we weten niet altijd --
01:47
we don't perform them right,
36
92000
2000
we passen ze niet goed toe,
01:49
even though we are imprinted at birth
37
94000
2000
ook al worden we bij onze geboorte doordrongen
01:51
with these things,
38
96000
3000
van deze dingen,
01:54
and we're told
39
99000
2000
en wordt ons verteld
01:56
what the most important color in the world is.
40
101000
3000
wat de belangrijkste kleur ter wereld is.
01:59
We're told what shape we're supposed to be in.
41
104000
3000
Er wordt ons verteld in welke vorm we moeten zijn.
02:02
(Laughter)
42
107000
3000
(Gelach)
02:05
We're told what to wear --
43
110000
2000
Er wordt ons verteld wat we moeten dragen --
02:07
(Laughter)
44
112000
2000
(Gelach)
02:09
-- and how to do our hair --
45
114000
2000
-- en welk kapsel we moeten hebben --
02:11
(Laughter)
46
116000
5000
(Gelach)
02:16
-- and how to behave.
47
121000
3000
-- en hoe we ons moeten gedragen.
02:19
Now the rules that I'm talking about
48
124000
2000
De regels waar ik het over heb
02:21
are constantly being monitored by the culture.
49
126000
2000
worden permanent gemonitord door de cultuur.
02:23
We're being corrected,
50
128000
2000
We worden bijgestuurd.
02:25
and the primary policemen are women,
51
130000
3000
De belangrijkste politieagenten zijn vrouwen,
02:28
because we are the carriers of the tradition.
52
133000
2000
want wij dragen de traditie.
02:30
We pass it down from generation to generation.
53
135000
3000
We leveren ze over van generatie naar generatie.
02:34
Not only that --
54
139000
2000
Niet alleen
02:36
we always have this vague notion
55
141000
2000
hebben we altijd dat vage begrip
02:38
that something's expected of us.
56
143000
2000
dat er iets van ons wordt verwacht.
02:40
And on top of all off these rules,
57
145000
3000
Bovenop al die regels
02:43
they keep changing.
58
148000
2000
veranderen ze ook nog constant.
02:45
(Laughter)
59
150000
4000
(Gelach)
02:49
We don't know what's going on half the time,
60
154000
3000
De helft van de tijd weten we niet wat er gebeurt,
02:52
so it puts us in a very tenuous position.
61
157000
3000
en dus zitten we in een onbeduidende positie.
02:55
(Laughter)
62
160000
2000
(Gelach)
02:57
Now if you don't like these rules,
63
162000
2000
Als je deze regels niet leuk vindt,
02:59
and many of us don't --
64
164000
2000
en dat is zo voor velen van ons --
03:01
I know I didn't, and I still don't,
65
166000
3000
ik weet dat het bij mij zo was, en nog steeds is,
03:04
even though I follow them half the time,
66
169000
2000
hoewel ik ze de helft van de tijd volg
03:06
not quite aware that I'm following them --
67
171000
2000
zonder te beseffen dat ik ze volg --
03:08
what better way than to change them [than] with humor?
68
173000
3000
hoe kan je ze dan beter veranderen dan met humor?
03:13
Humor relies on the traditions of a society.
69
178000
3000
Humor rust op de tradities van een maatschappij.
03:16
It takes what we know, and it twists it.
70
181000
3000
Het neemt wat we weten en geeft er een draai aan.
03:19
It takes the codes of behavior and the codes of dress,
71
184000
2000
Het neemt de gedragsregels en de kledingvoorschriften
03:21
and it makes it unexpected,
72
186000
2000
en maakt ze verrassend,
03:23
and that's what elicits a laugh.
73
188000
2000
en daar komt een lach uit voort.
03:25
Now what if you put together women and humor?
74
190000
3000
Wat gebeurt er als je vrouwen en humor bijeenbrengt?
03:28
I think you can get change.
75
193000
2000
Dan kan je volgens mij verandering krijgen.
03:30
Because women are on the ground floor,
76
195000
2000
Want vrouwen staan met de voeten op de grond,
03:32
and we know the traditions so well,
77
197000
2000
we kennen de tradities zo goed,
03:34
we can bring a different voice to the table.
78
199000
2000
we kunnen een andere stem laten horen aan tafel.
03:36
Now I started drawing
79
201000
2000
Ik begon te tekenen
03:38
in the middle of a lot of chaos.
80
203000
2000
temidden van een hoop chaos.
03:40
I grew up not far from here in Washington D.C.
81
205000
2000
Ik groeide niet zo ver van hier op, in Washington DC,
03:42
during the Civil Rights movement, the assassinations,
82
207000
3000
tijdens de Burgerrechtenbeweging, de moorden,
03:45
the Watergate hearings and then the feminist movement,
83
210000
3000
de Watergate-hoorzitting en daarna de feministische beweging.
03:48
and I think I was drawing,
84
213000
2000
Ik denk dat ik tekende
03:50
trying to figure out what was going on.
85
215000
2000
omdat ik probeerde te snappen wat er gebeurde.
03:52
And then also my family was in chaos,
86
217000
3000
Toen kwam mijn familie in chaos terecht.
03:55
and I drew to try to bring my family together --
87
220000
3000
En ik tekende om mijn familie samen te brengen --
03:58
(Laughter)
88
223000
5000
(Gelach)
04:03
-- try to bring my family together with laughter.
89
228000
3000
-- in een poging mijn familie met lachen bijeen te brengen.
04:06
It didn't work.
90
231000
2000
Het hielp niet.
04:08
My parents got divorced, and my sister was arrested.
91
233000
3000
Mijn ouders scheidden en mijn zus werd gearresteerd.
04:11
But I found my place.
92
236000
2000
Maar ik vond mijn plek.
04:13
I found that I didn't have to wear high heels,
93
238000
2000
Ik ontdekte dat ik geen hoge hakken moest dragen,
04:15
I didn't have to wear pink,
94
240000
2000
dat ik geen roze moest dragen,
04:17
and I could feel like I fit in.
95
242000
3000
en dat ik toch in het geheel kon passen.
04:20
Now when I was a little older, in my 20s,
96
245000
3000
Toen ik wat ouder was, in de 20,
04:23
I realized there are not many women in cartooning.
97
248000
3000
besefte ik dat er niet veel vrouwen cartoons tekenen.
04:26
And I thought, "Well, maybe I can break
98
251000
2000
En ik dacht: "Misschien kan ik
04:28
the little glass ceiling of cartooning,"
99
253000
2000
het glazen plafondje van de cartoonwereld doorbreken."
04:30
and so I did. I became a cartoonist.
100
255000
2000
En dat deed ik. Ik werd cartoonist.
04:32
And then I thought -- in my 40s I started thinking,
101
257000
3000
En ik dacht, toen ik rond de 40 was begon ik te denken:
04:35
"Well, why don't I do something?
102
260000
2000
"Waarom niet iets ondernemen?
04:37
I always loved political cartoons,
103
262000
2000
Ik hield altijd al van politieke cartoons,
04:39
so why don't I do something with the content of my cartoons
104
264000
3000
dus waarom niet iets gedaan met de inhoud van mijn cartoons
04:42
to make people think about the stupid rules that we're following
105
267000
3000
om mensen te doen nadenken over de dwaze regels die we volgen
04:45
as well as laugh?"
106
270000
3000
en ook nog eens lachen?"
04:48
Now my perspective
107
273000
2000
Mijn perspectief
04:50
is a particularly --
108
275000
2000
is bepaald --
04:52
(Laughter)
109
277000
2000
(Gelach-
04:54
-- my perspective is a particularly American perspective.
110
279000
2000
-- mijn perspectief is bepaald Amerikaans.
04:56
I can't help it. I live here.
111
281000
3000
Ik kan het niet helpen. Ik woon hier.
04:59
Even though I've traveled a lot,
112
284000
2000
Zelfs al heb ik veel gereisd,
05:01
I still think like an American woman.
113
286000
2000
dan nog denk ik als een Amerikaanse vrouw.
05:03
But I believe that the rules that I'm talking about
114
288000
2000
Maar ik geloof dat de regels waar ik het over heb,
05:05
are universal, of course --
115
290000
2000
natuurlijk universeel zijn --
05:07
that each culture has its different codes of behavior
116
292000
3000
dat elke cultuur haar eigen gedragscode heeft,
05:10
and dress and traditions,
117
295000
2000
en kledij en tradities,
05:12
and each woman has to deal with these same things
118
297000
2000
en dat elke vrouw met diezelfde dingen te maken krijgt
05:14
that we do here in the U.S.
119
299000
2000
als wij hier in de VS.
05:16
Consequently, we have.
120
301000
2000
Bijgevolg hebben we --
05:18
Women, because we're on the ground, we know the tradition.
121
303000
3000
wij vrouwen, omdat we de voeten op de grond hebben en de traditie kennen --
05:21
We have amazing antennae.
122
306000
3000
wij hebben fantastische voelsprieten.
05:24
Now my work lately
123
309000
2000
Recent bestond mijn werk erin
05:26
has been to collaborate with international cartoonists,
124
311000
2000
samen te werken met internationale cartoonisten,
05:28
which I so enjoy,
125
313000
2000
wat ik echt geweldig vind.
05:31
and it's given me a greater appreciation
126
316000
2000
Het verhoogt mijn appreciatie
05:33
for the power of cartoons
127
318000
2000
voor de kracht van cartoons
05:35
to get at the truth,
128
320000
4000
om tot de waarheid te komen,
05:39
to get at the issues quickly and succinctly.
129
324000
3000
om snel en beknopt tot de kern van de zaak te komen.
05:42
And not only that, it can get to the viewer
130
327000
2000
Dat niet alleen, ik kan de kijker bereiken,
05:44
through not only the intellect, but through the heart.
131
329000
3000
niet alleen langs het intellect, maar ook langs het hart.
05:47
My work also has allowed me to collaborate
132
332000
3000
Mijn werk heeft me ook laten samenwerken
05:50
with women cartoonists from across the world --
133
335000
2000
met vrouwelijke cartoonisten van over de hele wereld --
05:52
countries such as Saudi Arabia,
134
337000
2000
landen als Saoedi-Arabië,
05:54
Iran, Turkey,
135
339000
2000
Iran, Turkije,
05:56
Argentina, France --
136
341000
2000
Argentinië, Frankrijk --
05:58
and we have sat together and laughed
137
343000
2000
en we hebben samengezeten en gelachen
06:00
and talked and shared our difficulties.
138
345000
2000
en gepraat en onze moeilijkheden gedeeld.
06:02
And these women are working so hard to get their voices heard
139
347000
3000
En al deze vrouwen werken zo hard om hun stem te laten horen
06:05
in some very difficult circumstances.
140
350000
3000
soms in zeer moeilijke omstandigheden.
06:08
But I feel blessed to be able to work with them.
141
353000
3000
Maar ik voel me bevoorrecht dat ik met hen kan werken.
06:12
And we talk about
142
357000
2000
We praten over
06:14
how women have such strong perceptions,
143
359000
2000
hoe vrouwen zo'n goede perceptie hebben
06:16
because of our tenuous position
144
361000
2000
omwille van onze onbeduidende positie
06:18
and our role as tradition-keepers,
145
363000
3000
en onze rol als hoeders van de traditie,
06:21
that we can have the great potential
146
366000
3000
dat we groot potentieel kunnen hebben
06:24
to be change-agents.
147
369000
2000
om change agents te worden.
06:26
And I think, I truly believe,
148
371000
3000
Ik denk, ik geloof echt
06:29
that we can change this thing
149
374000
2000
dat we dit ding veranderen
06:31
one laugh at a time.
150
376000
2000
lach per lach.
06:33
Thank you.
151
378000
2000
Dankuwel.
06:35
(Applause)
152
380000
2000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Liza Donnelly - CartoonistNew Yorker cartoonist Liza Donnelly tackles global issues with humor, intelligence and sarcasm. Her latest project supports the United Nations initiative Cartooning For Peace.
Why you should listen
When Liza Donnelly joined The New Yorker in 1982, she was the youngest cartoonist on staff and one of only three women at the time to draw cartoons for the magazine. She’s still there. In 2005, Donnelly wrote the definitive book about her colleagues: Funny Ladies: The New Yorker’s Greatest Women Cartoonists and Their Cartoons. She’s been part of many other books, including Sex and Sensibility, Cartoon Marriage (about her life with fellow New Yorker cartoonist Michael Maslin) and a popular series of dinosaur books for kids. Her latest is Women on Men.
In 2007, Donnelly joined the United Nations initiative Cartooning for Peace. She travels worldwide to speak out about freedom of speech, world peace, and other global issues. Along with her New Yorker cartoons, Donnelly writes a column for Forbes, and draws a weekly political cartoon for Medium. She's a founding member of the US branch of the international organization FECO, and has taught at Vassar College and The School of Visual Arts. She received an honorary PhD from the University of Connecticut and is a cultural envoy for the US State Department, traveling to speak about women's rights, freedom of expression and cartoons.
Liza Donnelly | Speaker | TED.com