TEDxJaffa 2012
Ronny Edry: Israel and Iran: A love story?
Israel en Iran: Een liefdesgeschiedenis?
Filmed:
Readability: 3.1
2,101,296 views
Toen oorlog tussen Israël en Iran onvermijdelijk leek, plaatste de de Israëlische grafisch ontwerper Ronny Edry een poster van zichzelf met zijn dochter op Facebook, met de boodschap:
'Iraniërs... we (hartje) jullie'. Andere Israëliërs reageerden snel met hun eigen posters, waarop dezelfde boodschap stond. Deze simpele manier van communiceren was de inspiratiebron voor het ontstaan van verrassende Facebookgroepen als 'Israël houdt van Iran', 'Iran houdt van Israël'en zelfs 'Palestina houdt van Israël'.
Ronny Edry - Graphic Designer
Ronny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country." Full bio
Ronny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
On March 14, this year,
0
619
2799
Op 14 maart van dit jaar
00:19
I posted this poster on Facebook.
1
3418
2880
plaatste ik deze poster op Facebook.
00:22
This is an image of me and my daughter
2
6298
2425
Het is een foto van mijn dochter en mij
00:24
holding the Israeli flag.
3
8723
2734
met de Israëlische vlag.
00:27
I will try to explain to you about the context of why
4
11503
3039
Ik zal proberen jullie iets
uit te leggen over de context
uit te leggen over de context
00:30
and when I posted.
5
14542
2606
waarin ik hem plaatste.
00:33
A few days ago, I was sitting waiting
6
17148
3121
Enkele dagen geleden
zat ik bij de kruidenier
zat ik bij de kruidenier
00:36
on the line at the grocery store,
7
20269
2304
op mijn beurt te wachten.
00:38
and the owner and one of the clients
8
22573
3286
De eigenaar en een van zijn klanten
00:41
were talking to each other,
9
25859
1690
waren in gesprek.
00:43
and the owner was explaining to the client
10
27549
2058
De eigenaar vertelde de klant,
00:45
that we're going to get 10,000 missiles on Israel.
11
29607
3476
dat er 10.000 raketten
op Israël zouden neerkomen.
op Israël zouden neerkomen.
00:48
And the client was saying, no, it's 10,000 a day.
12
33083
4713
De klant zei:
'Nee, het zijn er 10.000 per dag.'
'Nee, het zijn er 10.000 per dag.'
00:53
(Laughter)
13
37796
2661
(Gelach)
00:56
("10,000 missiles") This is the context. This is where we are now in Israel.
14
40457
5001
('10.000 raketten')
Dit is de context. Dit is de situatie nu in Israël.
Dit is de context. Dit is de situatie nu in Israël.
01:01
We have this war with Iran coming for 10 years now,
15
45458
3588
Een oorlog met Iran zit er nu al
10 jaar aan te komen.
10 jaar aan te komen.
01:04
and we have people, you know, afraid.
16
49046
3375
De mensen zijn bang.
01:08
It's like every year it's the last minute
17
52421
3563
Ieder jaar een laatste kans
01:11
that we can do something about the war with Iran.
18
55984
2475
om die oorlog te voorkomen.
01:14
It's like, if we don't act now, it's too late forever,
19
58459
3672
Al 10 jaar is het van:
als we nu niets doen,
als we nu niets doen,
01:18
for 10 years now.
20
62131
2252
is het voor altijd te laat.
01:20
So at some point it became, you know, to me,
21
64383
2397
Op een gegeven moment werd het...
01:22
I'm a graphic designer, so I made posters about it
22
66780
3050
Ik ben grafisch ontwerper,
dus ik begon er posters over te maken
dus ik begon er posters over te maken
01:25
and I posted the one I just showed you before.
23
69830
3975
en ik plaatste de poster die jullie net zagen.
01:29
Most of the time, I make posters, I post them on Facebook,
24
73805
3062
Meestal als ik posters op Facebook zet,
01:32
my friends like it, don't like it,
25
76867
1657
vinden mijn vrienden het leuk,
of niet leuk.
of niet leuk.
01:34
most of the time don't like it, don't share it,
26
78524
1731
Meestal niet leuk,
ze delen het niet,
ze delen het niet,
01:36
don't nothing,
27
80255
2223
en aan het eind van de dag
01:38
and it's another day.
28
82478
1993
is er niets mee gebeurd.
01:40
So I went to sleep, and that was it for me.
29
84471
3952
Ik ging naar bed
en dat was het voor mij.
en dat was het voor mij.
01:44
And later on in the night, I woke up
30
88423
2916
Later die nacht werd ik wakker,
01:47
because I'm always waking up in the night,
31
91339
1833
want dat gebeurt vaak.
01:49
and I went by the computer and I see all these red dots,
32
93172
2575
Ik loop langs mijn computer
en daar zie ik
en daar zie ik
01:51
you know, on Facebook, which I've never seen before.
33
95747
3152
allemaal rode stippen.
Dat had ik nog nooit gezien.
Dat had ik nog nooit gezien.
01:54
(Laughter)
34
98899
1083
(Gelach)
01:55
And I was like, "What's going on?"
35
99982
2337
Ik dacht:
wat is hier aan de hand?
wat is hier aan de hand?
01:58
So I come to the computer and I start looking on,
36
102319
3504
Ik ga naar de computer
om het beter te bekijken.
om het beter te bekijken.
02:01
and suddenly I see many people talking to me,
37
105823
3025
Ineens heb ik contact
met heel veel mensen.
met heel veel mensen.
02:04
most of them I don't know,
38
108848
2363
De meesten ken ik niet.
02:07
and a few of them from Iran,
39
111211
2585
Een paar kwamen er uit Iran,
02:09
which is -- What?
40
113796
3481
dus ik dacht: wat?
02:13
Because you have to understand,
41
117277
2617
Want je moet goed begrijpen,
02:15
in Israel we don't talk with people from Iran.
42
119894
3654
dat we in Israël
niet praten met mensen uit Iran.
niet praten met mensen uit Iran.
02:19
We don't know people from Iran.
43
123548
1970
We kennen geen mensen uit Iran.
02:21
It's like, on Facebook, you have friends only from --
44
125518
4365
Facebookvrienden lijken dichtbij --
02:25
it's like your neighbors are your friends on Facebook.
45
129883
3454
op Facebook is het alsof
je vrienden je buren zijn.
je vrienden je buren zijn.
02:29
And now people from Iran are talking to me.
46
133337
2737
En dan praten er ineens
mensen uit Iran tegen me.
mensen uit Iran tegen me.
02:31
So I start answering this girl, and she's telling me
47
136074
3509
Ik geef een meisje antwoord
en ze vertelt me,
en ze vertelt me,
02:35
she saw the poster and she asked her family to come,
48
139583
4860
dat ze de poster zag en dat ze
haar familie erbij riep.
haar familie erbij riep.
02:40
because they don't have a computer, she asked her family
49
144443
1616
Die familie heeft namelijk geen computer.
02:41
to come to see the poster, and they're all sitting in the living room crying.
50
146059
4548
Ze kwamen kijken en nu zitten ze
allemaal huilend in de woonkamer.
allemaal huilend in de woonkamer.
02:46
So I'm like, whoa.
51
150607
1682
Ik dacht: wow.
02:48
I ask my wife to come, and I tell her, you have to see that.
52
152289
3418
Ik riep mijn vrouw en zei tegen haar:
'Dit moet je zien.
'Dit moet je zien.
02:51
People are crying, and she came, she read the text,
53
155707
3049
Er zijn mensen aan het huilen.'
Ze kwam en las de tekst
Ze kwam en las de tekst
02:54
and she started to cry.
54
158756
2700
en ze begon ook te huilen.
02:57
And everybody's crying now. (Laughter)
55
161456
2638
Ineens was iedereen aan het huilen.
(Gelach)
(Gelach)
02:59
So I don't know what to do, so my first reflex,
56
164094
2800
Ik wist niet wat ik ermee moest,
03:02
as a graphic designer, is, you know, to show everybody
57
166894
3314
dus mijn eerste reflex
als grafisch ontwerper was,
als grafisch ontwerper was,
03:06
what I'd just seen, and people started to see them
58
170208
3698
om het aan iedereen te tonen.
Mensen keken ernaar
Mensen keken ernaar
03:09
and to share them, and that's how it started.
59
173906
2600
en deelden het en zo is het begonnen.
03:12
The day after, when really it became a lot of talking,
60
176506
3739
De dag daarna,
toen er steeds meer over gepraat werd
toen er steeds meer over gepraat werd
03:16
I said to myself, and my wife said to me,
61
180245
2223
zei mijn vrouw tegen mij:
03:18
I also want a poster,
62
182468
1266
'Ik wil ook een poster.'
03:19
so this is her. (Laughter)
63
183734
3462
Dit is ze dus. (Gelach)
03:23
Because it's working, put me in a poster now.
64
187196
4982
'Als het werkt, zet mij er
dan gelijk ook maar in.'
dan gelijk ook maar in.'
03:28
But more seriously, I was like, okay, these ones work,
65
192178
3110
Maar nu even serieus.
Ik dacht: oké, die posters werken dus,
Ik dacht: oké, die posters werken dus,
03:31
but it's not just about me, it's about people from Israel
66
195288
3298
maar het gaat niet alleen over mij.
Het Israëlische volk
Het Israëlische volk
03:34
who want to say something.
67
198586
903
heeft iets te zeggen.
03:35
So I'm going to shoot all the people I know, if they want,
68
199489
2837
Ik ga foto's maken
van wie dat maar wil.
van wie dat maar wil.
03:38
and I'm going to put them in a poster and I'm going to share them.
69
202326
2088
Ik maak er posters van
en die ga ik delen.
en die ga ik delen.
03:40
So I went to my neighbors and friends and students
70
204414
3682
Ik vroeg aan mijn buren,
vrienden en studenten
vrienden en studenten
03:43
and I just asked them, give me a picture, I will make you a poster.
71
208096
4091
of ze op de foto wilden
voor een poster.
voor een poster.
03:48
And that's how it started. And that's how, really,
72
212187
2897
Zo is de ontketening begonnen.
03:50
it's unleashed, because suddenly people
73
215084
3413
Plotseling gingen Facebookgebruikers,
03:54
from Facebook, friends and others,
74
218497
2450
bekende en onbekende,
03:56
just understand that they can be part of it.
75
220947
2957
begrijpen dat ze konden meedoen.
03:59
It's not just one dude making one poster,
76
223904
1734
Het was niet alleen
die ene gast met zijn poster,
die ene gast met zijn poster,
04:01
it's -- we can be part of it, so they start sending me pictures
77
225638
3513
ze konden hieraan meedoen.
Ze begonnen me foto's te sturen
Ze begonnen me foto's te sturen
04:05
and ask me, "Make me a poster. Post it.
78
229151
2376
en vroegen:
'Plaats een poster van mij.
'Plaats een poster van mij.
04:07
Tell the Iranians we from Israel love you too."
79
231527
4634
Zeg de Iraniërs dat er meer Israëliërs
zijn die van ze houden.
zijn die van ze houden.
04:12
It became, you know, at some point it was really, really intense.
80
236161
3368
Op een gegeven moment werd het
echt heel intensief.
echt heel intensief.
04:15
I mean, so many pictures, so I asked friends
81
239529
4315
Er kwamen zoveel foto's.
Ik vroeg aan vrienden,
Ik vroeg aan vrienden,
04:19
to come, graphic designers most of them,
82
243844
3123
voornamelijk grafisch ontwerpers,
om me te helpen,
om me te helpen,
04:22
to make posters with me, because I didn't have the time.
83
246967
2603
want ik had er niet genoeg tijd voor.
04:25
It was a huge amount of pictures.
84
249570
2656
Het was een
enorme hoeveelheid foto's.
enorme hoeveelheid foto's.
04:28
So for a few days, that's how my living room was.
85
252226
3395
Dagenlang
zag mijn huiskamer er zo uit.
zag mijn huiskamer er zo uit.
04:31
And we received Israeli posters, Israeli images,
86
255621
4523
We ontvingen Israëlische
posters en foto's,
posters en foto's,
04:36
but also lots of comments, lots of messages from Iran.
87
260144
4686
maar ook veel reacties
en berichten uit Iran.
en berichten uit Iran.
04:40
And we took these messages and we made posters out of it,
88
264830
3682
Van die berichten maakten we weer posters,
04:44
because I know people: They don't read, they see images.
89
268512
3465
want ik weet dat beelden
meer opvallen dan woorden.
meer opvallen dan woorden.
04:47
If it's an image, they may read it.
90
271977
2976
Als ze eerst het beeld zien,
is er kans dat het gelezen wordt.
is er kans dat het gelezen wordt.
04:50
So here are a few of them.
91
274953
2717
Hier zie je er een paar.
04:53
("You are my first Israelian friend. I wish we both get rid of our idiot politicians, anyway nice to see you!")
92
277670
2273
('Jij bent mijn eerste Israëlische vriend.
Weg met onze idiote politici!')
Weg met onze idiote politici!')
04:55
("I love that blue. I love that star. I love that flag.") This one is really moving for me because it's the story
93
279943
3536
('Ik hou van dat blauw en die ster en die vlag.')
Deze is heel aangrijpend,
Deze is heel aangrijpend,
04:59
of a girl who has been raised in Iran
94
283479
3814
want het is het verhaal
van een Iraans meisje.
van een Iraans meisje.
05:03
to walk on an Israeli flag to enter her school every morning,
95
287293
5278
Iedere morgen moest ze over een
Israëlische vlag de school binnenlopen.
Israëlische vlag de school binnenlopen.
05:08
and now that she sees the posters that we're sending,
96
292571
3331
Nu zag ze de posters
die we stuurden
die we stuurden
05:11
she starts -- she said that she changed her mind,
97
295902
2675
en daardoor veranderde ze van gedachten.
05:14
and now she loves that blue, she loves that star,
98
298577
3341
Nu houdt ze van dat blauw,
en van die ster
en van die ster
05:17
and she loves that flag, talking about the Israeli flag,
99
301918
2335
en ze houdt van de Israëlische vlag.
05:20
and she wished that we'd meet and come to visit one another,
100
304253
3820
Ze zou ons willen ontmoeten
en bij elkaar op bezoek gaan.
en bij elkaar op bezoek gaan.
05:23
and just a few days after I posted the first poster.
101
308073
5083
Dit was een paar dagen
nadat ik de eerste poster had geplaatst.
nadat ik de eerste poster had geplaatst.
05:29
The day after,
102
313156
2612
De dag erna
05:31
Iranians started to respond with their own posters.
103
315768
2717
begonnen Iraniërs te reageren
met hun eigen posters.
met hun eigen posters.
05:34
They have graphic designers. What? (Laughter)
104
318485
3426
Ze hebben daar ook grafisch ontwerpers.
Wat? (Gelach)
Wat? (Gelach)
05:37
Crazy, crazy.
105
321911
2342
Het is waanzinnig.
05:40
So you can see they are still shy, they don't want to show their faces,
106
324253
3525
Hun gezicht willen ze
nog niet laten zien,
nog niet laten zien,
05:43
but they want to spread the message.
107
327778
1572
maar ze willen wel
de boodschap verspreiden.
de boodschap verspreiden.
05:45
They want to respond. They want to say the same thing.
108
329350
2136
Ze willen reageren.
Ze zijn het met ons eens.
Ze zijn het met ons eens.
05:47
So. And now it's communication.
109
331486
3105
Dus nu is er communicatie.
05:50
It's a two-way story. It's Israelis and Iranians
110
334591
3426
Het werkt naar 2 kanten.
Israëliërs en Iraniërs
Israëliërs en Iraniërs
05:53
sending the same message, one to each other.
111
338017
2656
sturen elkaar dezelfde boodschap.
05:56
("My Israeli Friends. I don't hate you. I don't want War.")
112
340673
1678
('Vrienden uit Israël, ik haat jullie niet.
Ik wil geen oorlog.')
Ik wil geen oorlog.')
05:58
This never happened before, and this is two people
113
342351
4160
Dit is nog nooit gebeurd.
Twee vijandige volken,
Twee vijandige volken,
06:02
supposed to be enemies, we're on the verge of a war,
114
346511
2917
op de rand van een oorlog met elkaar,
06:05
and suddenly people on Facebook are starting to say,
115
349428
2619
en opeens beginnen mensen
op Facebook te zeggen:
op Facebook te zeggen:
06:07
"I like this guy. I love those guys."
116
352047
4151
'Ik vind dat een aardige vent.
Ik hou van die mensen.'
Ik hou van die mensen.'
06:12
And it became really big at some point.
117
356198
4438
Op een gegeven moment
werd het echt heel groot.
werd het echt heel groot.
06:16
And then it became news.
118
360636
3312
En toen werd het nieuws.
06:19
Because when you're seeing the Middle East, you see only the bad news.
119
363948
4200
Als het over het Midden Oosten gaat,
zie je alleen het slechte nieuws.
zie je alleen het slechte nieuws.
06:24
And suddenly, there is something that was happening
120
368148
2299
Maar ineens gebeurde er iets goeds.
06:26
that was good news. So the guys on the news,
121
370447
2826
De mensen van het nieuws zeiden:
06:29
they say, "Okay, let's talk about this."
122
373273
1688
'Oké, hier gaan we iets mee doen.'
06:30
And they just came, and it was so much,
123
374961
3199
Toen ze kwamen
wist ik niet wat me overkwam.
wist ik niet wat me overkwam.
06:34
I remember one day, Michal,
124
378160
2439
Op een dag was Michal in gesprek
06:36
she was talking with the journalist, and she was asking him,
125
380599
2800
met een journalist en ze vroeg hem:
06:39
"Who's gonna see the show?"And he said, "Everybody."
126
383399
4058
'Waar wordt dit uitgezonden?'
Hij zei: 'Overal.'
Hij zei: 'Overal.'
06:43
So she said, "Everybody in Palestine, in where? Israel?
127
387457
5497
Ze zei: 'In de Palestijnse gebieden,
in Israël?
in Israël?
06:48
Who is everybody?""Everybody."
128
392954
2916
Wat is overal?'
- 'Overal.'
- 'Overal.'
06:51
They said, "Syria?" "Syria."
129
395870
1614
Ze zei: 'Syrië?'
- 'Syrië.'
- 'Syrië.'
06:53
"Lebanon?""Lebanon."
130
397484
1740
'Libanon?'
- 'Libanon.'
- 'Libanon.'
06:55
At some point, he just said, "40 million people are going to see you today.
131
399224
3971
Hij zei: 'Jullie worden vandaag
door 40 miljoen mensen bekeken,'
door 40 miljoen mensen bekeken,'
06:59
It's everybody." The Chinese.
132
403195
2712
Dat is iedereen...
zelfs de Chinezen.
zelfs de Chinezen.
07:01
And we were just at the beginning of the story.
133
405907
5626
En dat was nog maar
het begin van het verhaal.
het begin van het verhaal.
07:07
Something crazy also happened.
134
411533
2082
Er gebeurde nog iets bizars.
07:09
Every time a country started talking about it,
135
413615
3188
Telkens als er
in een land over gepraat werd,
in een land over gepraat werd,
07:12
like Germany, America, wherever,
136
416803
3269
bijvoorbeeld in Duitsland, Amerika,
waar dan ook,
waar dan ook,
07:15
a page on Facebook popped up with the same logo
137
420072
5428
kwam er een Facebookpagina tevoorschijn
met hetzelfde logo
met hetzelfde logo
07:21
with the same stories, so at the beginning
138
425500
1757
en dezelfde verhalen.
07:23
we had "Iran-Loves-Israel," which is an Iranian
139
427257
3815
Eerst hadden we 'Iran-houdt van-Israël'.
07:26
sitting in Tehran, saying, "Okay, Israel loves Iran?
140
431072
5078
Dat is een Iraniër in Teheran, die zegt:
'Oké, Israël houdt van Iran?
'Oké, Israël houdt van Iran?
07:32
I give you Iran-Loves-Israel."
141
436150
1910
Dan krijg je van mij
'Iran-houdt van-Israël'.
'Iran-houdt van-Israël'.
07:33
You have Palestine-Loves-Israel.
142
438060
1602
Je hebt 'Palestina-houdt van-Israël'.
07:35
You have Lebanon that just -- a few days ago.
143
439662
2628
Je hebt Libanon,
nog maar een paar dagen geleden...
nog maar een paar dagen geleden...
07:38
And this whole list of pages on Facebook
144
442290
3468
Deze hele lijst met pagina's op Facebook,
07:41
dedicated to the same message,
145
445758
2100
die aan hetzelfde bericht zijn gewijd.
07:43
to people sending their love, one to each other.
146
447858
5837
Aan mensen die
elkaar hun liefde overbrengen.
elkaar hun liefde overbrengen.
07:49
The moment I really understood that something was happening,
147
453695
3696
Ik had pas werkelijk
door wat er aan de hand was
door wat er aan de hand was
07:53
a friend of mine told me,
148
457391
2450
toen een vriend tegen me zei:
07:55
"Google the word 'Israel.'"
149
459841
2002
'Google eens het woord Israël.'
07:57
And those were the first images on those days
150
461843
3707
Dit waren in die tijd de eerste beelden
08:01
that popped up from Google
151
465550
2279
die je zag op Google,
08:03
when you were typing, "Israel" or "Iran."
152
467829
3606
als je Israël of Iran intypte.
08:07
We really changed how people see the Middle East.
153
471435
4314
We hebben echt iets veranderd
in de visie op het Midden- Oosten.
in de visie op het Midden- Oosten.
08:11
Because you're not in the Middle East.
154
475749
1769
Jullie wonen daar niet.
08:13
You're somewhere over there, and then you want to see the Middle East,
155
477518
2291
Je zit daar ver vandaan.
Als je het Midden-Oosten wilt zien,
Als je het Midden-Oosten wilt zien,
08:15
so you go on Google and you say, "Israel,"
156
479809
1656
zoek je op Google naar 'Israël'
en dan krijg je het slechte nieuws.
en dan krijg je het slechte nieuws.
08:17
and they give you the bad stuff.
157
481465
1209
zoek je op Google naar 'Israël'
en dan krijg je het slechte nieuws.
en dan krijg je het slechte nieuws.
08:18
And for a few days you got those images.
158
482674
4769
Een paar dagen lang kreeg je die beelden.
08:23
Today the Israel-Loves-Iran page
159
487443
2399
De 'Israël-houdt-van-Iran'-pagina
08:25
is this number, 80,831, and two million people last week
160
489842
5388
heeft tegenwoordig nummer 80.831.
Vorige week hebben 2 miljoen mensen
Vorige week hebben 2 miljoen mensen
08:31
went on the page and shared, liked, I don't know,
161
495230
2863
de pagina bezocht,
gedeeld, leuk gevonden,
gedeeld, leuk gevonden,
08:33
commented on one of the photos.
162
498093
2592
misschien gereageerd
op een foto.
op een foto.
08:36
So for five months now, that's what we are doing,
163
500685
4508
We zijn hier nu al 5 maanden mee bezig.
08:41
me, Michal, a few of my friends, are just making images.
164
505193
4750
Ik, Michal en een paar vrienden
maken beelden.
maken beelden.
08:45
We're showing a new reality
165
509943
2287
Door beelden te maken,
08:48
by just making images
166
512230
2203
laten we een nieuwe realiteit zien.
08:50
because that's how the world perceives us.
167
514433
2897
Want zo ziet de wereld ons.
08:53
They see images of us, and they see bad images.
168
517330
2801
Wat ze van ons zien, zijn slechte beelden.
08:56
So we're working on making good images. End of story.
169
520131
5051
Dus maken we goede beelden.
Dat is alles.
Dat is alles.
09:01
Look at this one. This is the Iran-Loves-Israel page.
170
525182
4915
Kijk deze maar eens.
Dit is de 'Iran-houdt-van-Israël'-pagina.
Dit is de 'Iran-houdt-van-Israël'-pagina.
09:05
This is not the Israel-Loves-Iran. This is not my page.
171
530097
2518
Het is niet mijn pagina.
09:08
This is a guy in Tehran on the day of remembrance
172
532615
3779
Deze is van een jongen uit Teheran.
Op de Israëlische 'Gedenkdag
Op de Israëlische 'Gedenkdag
09:12
of the Israeli fallen soldier
173
536394
2542
van de gesneuvelde soldaat'
09:14
putting an image of an Israeli soldier on his page.
174
538936
3963
zet hij een afbeelding van een Israëlische
soldaat op zijn pagina.
soldaat op zijn pagina.
09:18
This is the enemy.
175
542899
3391
Dit is de vijand.
09:22
What?
176
546290
1472
Wat?
09:23
("Our heartfelt condolences to the families who lost their dearests in terror attack in Bulgaria")
177
547762
2042
('Wij leven mee met de getroffenen
van de aanslag in Bulgarije.')
van de aanslag in Bulgarije.')
09:25
And it's going both ways.
178
549804
1705
Het werkt naar twee kanten.
09:27
It's like, we are showing respect, one to each other.
179
551509
4538
We hebben respect voor elkaar.
09:31
And we're understanding. And you show compassion.
180
556047
4986
We tonen begrip.
Je laat zien dat je meeleeft
Je laat zien dat je meeleeft
09:36
And you become friends.
181
561033
4761
en je wordt vrienden van elkaar.
09:41
And at some point, you become friends on Facebook,
182
565794
3227
Eerst wordt je vrienden
op Facebook
op Facebook
09:44
and you become friends in life.
183
569021
1777
en daarna in werkelijkheid.
09:46
You can go and travel and meet people.
184
570798
2816
Je kunt gaan reizen
en mensen ontmoeten.
en mensen ontmoeten.
09:49
And I was in Munich a few weeks ago.
185
573614
3378
Een paar weken terug
was ik in München.
was ik in München.
09:52
I went there to open an exposition about Iran
186
576992
3827
Ik ging daarheen om een expositie
te openen over Iran.
te openen over Iran.
09:56
and I met there with people from the page
187
580819
2457
Ik ontmoette daar
mensen van die pagina,
mensen van die pagina,
09:59
that told me, "Okay, you're going to be in Europe,
188
583276
2306
die hadden gezegd:
'Kom je naar Europa?
'Kom je naar Europa?
10:01
I'm coming. I'm coming from France, from Holland,
189
585582
2604
Dan kom ik ook.'
Ze kwamen uit Frankrijk, Holland,
Ze kwamen uit Frankrijk, Holland,
10:04
from Germany," of course, and from Israel people came,
190
588186
2721
Duitsland natuurlijk en Israël.
10:06
and we just met there for the first time in real life.
191
590907
4575
We ontmoetten elkaar voor het eerst
in levenden lijve.
in levenden lijve.
10:11
I met with people that are supposed to be my enemies
192
595482
4517
Ik ontmoette voor het eerst mensen,
die mijn vijanden zouden moeten zijn.
die mijn vijanden zouden moeten zijn.
10:15
for the first time. And we just shake hands,
193
599999
2614
We schudden elkaar de hand,
10:18
and have a coffee and a nice discussion,
194
602613
2003
dronken koffie
en hadden een leuk gesprek.
en hadden een leuk gesprek.
10:20
and we talk about food and basketball.
195
604616
2720
We hadden het over
eten en basketbal
eten en basketbal
10:23
And that was the end of it.
196
607336
1738
en dat was het.
10:24
Remember that image from the beginning?
197
609074
2754
Weet je nog,
dat beeld aan het begin?
dat beeld aan het begin?
10:27
At some point we met in real life, and we became friends.
198
611828
8381
Op een gegeven moment ontmoetten we elkaar
in levenden lijve en we werden vrienden.
in levenden lijve en we werden vrienden.
10:36
And it goes the other way around.
199
620209
2664
Het werkt ook andersom.
10:38
Some girl that we met on Facebook
200
622873
2793
Een meisje dat we
op Facebook tegenkwamen,
op Facebook tegenkwamen,
10:41
never been in Israel, born and raised in Iran,
201
625666
2910
nooit in Israël geweest,
geboren en getogen in Iran,
geboren en getogen in Iran,
10:44
lives in Germany, afraid of Israelis
202
628576
3558
woonachtig in Duitsland,
bang van Israëliërs
bang van Israëliërs
10:48
because of what she knows about us,
203
632134
2230
door wat ze van ons weet,
10:50
decides after a few months of talking on the Internet
204
634364
3614
besluit na enkele maanden
Internetcontact
Internetcontact
10:53
with some Israelis to come to Israel,
205
637978
3044
met een paar Israëliërs,
om naar Israël te komen.
om naar Israël te komen.
10:56
and she gets on the plane and arrives at Ben Gurion
206
641022
4497
Ze stapt op het vliegtuig
en komt aan op Ben Gurion.
en komt aan op Ben Gurion.
11:01
and says, "Okay, not that big a deal."
207
645519
6127
Ze zegt:
'Oké, dat viel mee.'
'Oké, dat viel mee.'
11:07
So a few weeks ago, the stress is getting higher,
208
651646
3587
Enkele weken geleden
liep de spanning op.
liep de spanning op.
11:11
so we start this new campaign
209
655233
2473
Daarom startten we
een nieuwe campagne:
een nieuwe campagne:
11:13
called "Not ready to die in your war."
210
657706
3372
'Niet bereid om te sterven
in jullie oorlog'.
in jullie oorlog'.
11:16
I mean, it's plus/minus the same message,
211
661078
2813
Het is ongeveer dezelfde boodschap,
11:19
but we wanted really to add some aggressivity to it.
212
663891
3674
maar we wilden wat meer agressie.
11:23
And again, something amazing happened,
213
667565
2951
Opnieuw gebeurde er iets geweldigs,
11:26
something that we didn't have on the first wave of the campaign.
214
670516
3338
iets anders dan tijdens
de eerste campagnegolf.
de eerste campagnegolf.
11:29
Now people from Iran, the same ones who were shy
215
673854
4270
Dezelfde Iraniërs die
tijdens de eerste campagne
tijdens de eerste campagne
11:34
at the first campaign and just sent, you know,
216
678124
2105
nog terughoudend waren
en er onherkenbaar opstonden,
en er onherkenbaar opstonden,
11:36
their foot and half their faces,
217
680229
2188
nog terughoudend waren
en er onherkenbaar opstonden,
en er onherkenbaar opstonden,
11:38
now they're sending their faces, and they're saying,
218
682417
2400
lieten hun gezicht nu zien.
Ze zeiden:
Ze zeiden:
11:40
"Okay, no problem, we're into it. We are with you."
219
684817
9065
'Oké, geen probleem,
we doen met jullie mee.'
we doen met jullie mee.'
11:49
Just read where those guys are from.
220
693882
3520
Lees maar waar die mensen
vandaan komen.
vandaan komen.
11:53
And for every guy from Israel,
221
697402
2315
Voor iedere persoon uit Israël
11:55
you've got someone from Iran.
222
699717
3291
is er een uit Iran.
12:06
Just people sending their pictures.
223
711084
2724
Gewoon mensen die hun foto opsturen.
12:27
Crazy, yes?
224
731131
2183
Is het niet waanzinnig?
12:29
So --
225
733314
1636
Dus -
12:30
(Applause)
226
734950
8342
(Applaus)
12:40
So you may ask yourself, who is this dude?
227
744207
7397
Je zult je afvragen:
wie is die gast?
wie is die gast?
12:47
My name is Ronny Edry, and I'm 41, I'm an Israeli,
228
751604
3654
Mijn naam is Ronny Edry.
Ik ben 41, ik ben Israëliër,
Ik ben 41, ik ben Israëliër,
12:51
I'm a father of two, I'm a husband,
229
755258
4280
vader van 2 kinderen,
echtgenoot
echtgenoot
12:55
and I'm a graphic designer. I'm teaching graphic design.
230
759538
4980
en grafisch ontwerper.
Ik geef les in grafisch ontwerpen.
Ik geef les in grafisch ontwerpen.
13:00
And I'm not that naive, because a lot of the time
231
764518
3768
Ik ben echt niet zo naïef,
want heel vaak
want heel vaak
13:04
I've been asked, many times I've been asked, "Yeah, but,
232
768286
3383
vragen ze me:
'Ja maar,
'Ja maar,
13:07
this is really naive, sending flowers over, I mean — "
233
771669
3226
is dit niet heel naïef,
je vijand een bloemetje sturen?'
je vijand een bloemetje sturen?'
13:10
I was in the army. I was in the paratroopers for three years,
234
774895
4051
Ik heb in het leger gezeten,
3 jaar bij de paratroepen.
3 jaar bij de paratroepen.
13:14
and I know how it looks from the ground.
235
778946
3550
Ik weet van dichtbij
hoe het eruit ziet.
hoe het eruit ziet.
13:18
I know how it can look really bad.
236
782496
4326
Ik ken de harde realiteit.'
13:22
So to me, this is the courageous thing to do,
237
786822
4137
Volgens mij is het moedig
om dit te doen,
om dit te doen,
13:26
to try to reach the other side before it's too late,
238
790959
3439
om de andere kant de hand te reiken
voor het te laat is.
voor het te laat is.
13:30
because when it's going to be too late, it's going to be too late.
239
794398
1915
Want te laat is te laat.
13:32
And sometimes war is inevitable, sometimes,
240
796313
4421
Soms is oorlog onvermijdelijk,
13:36
but maybe [with] effort, we can avoid it.
241
800734
4070
maar misschien is het te vermijden,
als we ons ervoor inspannen.
als we ons ervoor inspannen.
13:40
Maybe as people, because especially in Israel,
242
804804
3355
Misschien wij als volk...
zeker hier in Israël.
zeker hier in Israël.
13:44
we're in a democracy. We have the freedom of speech,
243
808159
3413
Wij zijn een democratie.
We hebben vrijheid van meningsuiting.
We hebben vrijheid van meningsuiting.
13:47
and maybe that little thing can change something.
244
811572
3443
Misschien kan zoiets kleins
verandering brengen.
verandering brengen.
13:50
And really, we can be our own ambassadors.
245
815015
4345
We kunnen toch
onze eigen ambassadeurs zijn.
onze eigen ambassadeurs zijn.
13:55
We can just send a message and hope for the best.
246
819360
6736
We kunnen een boodschap rondsturen
en er het beste van hopen.
en er het beste van hopen.
14:01
So I want to ask Michal, my wife, to come with me
247
826096
2342
Ik wil mijn vrouw Michal
op het podium vragen
op het podium vragen
14:04
on the stage just to make with you one image,
248
828438
4780
om met zijn allen
samen een beeld te vormen,
samen een beeld te vormen,
14:09
because it's all about images.
249
833218
2125
want het draait allemaal om beelden.
14:11
And maybe that image will help us change something.
250
835343
4571
Misschien kan dat beeld
iets veranderen.
iets veranderen.
14:15
Just raise that. Exactly.
251
839914
3507
Steek dat maar omhoog.
Precies.
Precies.
14:19
And I'm just going to take a picture of it,
252
843421
2501
Ik neem hier een foto van
14:21
and I'm just going to post it on Facebook
253
845922
2802
en die zet ik op Facebook,
14:24
with kind of "Israelis for peace" or something.
254
848724
5131
Met 'Israëliërs voor vrede' erop
of zoiets.
of zoiets.
14:32
Oh my God.
255
856640
2510
Oh, mijn God.
14:35
Don't cry.
256
859150
2362
Niet huilen.
14:37
Thank you guys.
257
861512
1691
Dankjewel mensen.
14:39
(Applause)
258
863203
12038
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Ronny Edry - Graphic DesignerRonny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country."
Why you should listen
Ronny Edry is a graphic designer, teacher and father. While he often posted images on Facebook without much fanfare, in March of 2012 one of his images garnered international attention. The image showed him with his daughter, along with the words “Iranians, we will never bomb your country. We heart you.” The image became a catalyst for dialogue between the people of two nations on the brink of war -- and started an online movement. Today, The Peace Factory is connecting people throughout the Middle East, giving them a voice and a face.
Edry grew up in Paris, France, and has lived in Israel since 1989. Along with his work on the Peace Factory, he is the owner and founder of Pushpin, a school for art and design in Tel Aviv. He himself graduated with honors from the BezIalel Academy of Art and Design, and he is a staff member teaching visual communication in design academies in Israel. He has received awards for his works as a graphic designer and is also an illustrator and author of graphic novels.
Ronny Edry | Speaker | TED.com