ABOUT THE SPEAKER
Susan Lim - Surgeon
A surgical pioneer in Singapore, Susan Lim is a researcher and entrepreneur.

Why you should listen

Dr Susan Lim is the current Co-chair of the Global Advisory Council of the International Society for Stem Cell Research (ISSCR). She performed the first successful cadaveric liver transplant for Singapore in 1990, the second woman in the world to have done so at the time .

Her academic recognitions include election as Fellow, Trinity College (2005), University of Melbourne, the Monash University Distinguished Alumnus Award (2006), and an Honorary Degree of Doctor of Medicine by The University of Newcastle, Australia (2007). In 2007, the American Academy of Continuing Medical Education (AACME) 28th award, was named the “Dr Susan Lim Award” for the advancement in Laparoscopic & Minimally Invasive Surgery. Her more recent public lectures include “Robotic Surgery - Engineering from a surgeon’s perspective”, as visiting scholar to UC Berkeley, and a 2016 TEDx Berkeley talk “The Dawn of a New Ecosystem in Organ Replacement.”

For her humanitarian work, she was recognized in the Australian House of Parliament (House of Representatives Official Hansard no. 17, 2005) for treating Australian victims of the second Bali bomb blast. In giving back to society, the family have established the Dr. Susan Lim Endowment for Education and Research, which supports medical and research scholarships at Trinity College, University of Melbourne, the University of Newcastle, Australia, and the International Society for Stem Cell Research (ISSCR).

 

More profile about the speaker
Susan Lim | Speaker | TED.com
INK Conference

Susan Lim: Transplant cells, not organs

Susan Lim: Przeszczepiajmy komórki, nie narządy.

Filmed:
695,997 views

Pionierka chirurgii Susan Lim przeprowadziła pierwszą operację przeszczepu wątroby w Azji. Jednak moralne wątpliwości dotyczące przeszczepów (pochodzenie przeszczepionych narządów...) nie dały jej spokoju, także zadała sobie pytanie: Czy możliwy byłby przeszczep komórek zamiast całych narządów? Na Konferencji INK Lim opowiada o swoich najnowszych badaniach, w których znajduje lecznicze komórki wielu w zaskakujących miejscach.
- Surgeon
A surgical pioneer in Singapore, Susan Lim is a researcher and entrepreneur. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
So I was privilegeduprzywilejowany to trainpociąg in transplantationtransplantacji
0
1000
4000
Miałam zaszczyt odbyć praktykę z transplantacji
00:20
underpod two great surgicalchirurgiczny pioneerspionierów:
1
5000
2000
pod okiem dwóch wspanialych pionierów chirurgii:
00:22
ThomasThomas StarzlStarzla,
2
7000
2000
Thomasa Starzla,
00:24
who performedwykonany the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy first successfuludany liverwątroba transplantprzeszczep
3
9000
3000
który przeprowadził pierwszy udany przeszczep wątroby na świecie
00:27
in 1967,
4
12000
2000
w 1967 r.
00:29
and SirSir RoyRoy CalneCalne,
5
14000
2000
i Sir Roya Calne'a,
00:31
who performedwykonany the first liverwątroba transplantprzeszczep in the U.K.
6
16000
3000
który rok później przeprowadził pierwszy przeszczep wątraby
00:34
in the followingnastępujący yearrok.
7
19000
3000
w Wielkiej Brytanii.
00:37
I returnedzwrócony to SingaporeSingapur
8
22000
2000
Wróciłam do Singapuru
00:39
and, in 1990,
9
24000
2000
i w r. 1990
00:41
performedwykonany Asia'sAsia first successfuludany
10
26000
2000
przeprowadziłam pierwszą w Azji udaną operację
00:43
cadavericzwłok liverwątroba transplantprzeszczep procedureprocedura,
11
28000
3000
przeszczepu wątroby od osoby zmarłej,
00:46
but againstprzeciwko all oddsszansa.
12
31000
3000
wbrew wszelkim prognozom.
00:49
Now when I look back,
13
34000
2000
Teraz, kiedy o tym myślę,
00:51
the transplantprzeszczep was actuallytak właściwie the easiestnajłatwiejszy partczęść.
14
36000
4000
przeszczep był właściwie w tym wszystkim najłatwiejszy.
00:55
NextNastępny, raisingwychowywanie the moneypieniądze to fundfundusz the procedureprocedura.
15
40000
4000
Zaraz po nim zdobycie funduszy na operację.
00:59
But perhapsmoże the mostwiększość challengingtrudne partczęść
16
44000
4000
Ale być może najtrudniejszą rzeczą
01:03
was to convinceprzekonać the regulatorsregulatory --
17
48000
2000
było przekonanie organów regulacyjnych -
01:05
a mattermateria whichktóry was debatedprzedmiotem dyskusji in the parliamentparlament --
18
50000
4000
sprawa dyskutowana była w parlamencie -
01:09
that a youngmłody femalePłeć żeńska surgeonChirurg
19
54000
2000
by młodej kobiecie-chirurgowi
01:11
be alloweddozwolony the opportunityokazja
20
56000
2000
udzielić pozwolenia na to,
01:13
to pioneerPioneer for her countrykraj.
21
58000
3000
by była pionierem w swoim kraju.
01:16
But 20 yearslat on,
22
61000
2000
A jednak teraz, po 20 latach,
01:18
my patientcierpliwy, SurinderSurinder,
23
63000
2000
moja pacjentka Surinder
01:20
is Asia'sAsia longestnajdłuższy survivingprzeżycie
24
65000
2000
jest obecnie najdłużej żyjącą osobą w Azji
01:22
cadavericzwłok liverwątroba transplantprzeszczep to datedata.
25
67000
3000
po przeszczepie wątroby.
01:25
(ApplauseAplauz)
26
70000
4000
(Brawa)
01:29
And perhapsmoże more importantważny,
27
74000
3000
I, co może jeszcze ważniejsze,
01:32
I am the prouddumny godmotherMatka chrzestna
28
77000
2000
ja jestem dumną matka chrzestną
01:34
to her 14 year-oldletni sonsyn.
29
79000
2000
jej 14-letniego syna.
01:36
(ApplauseAplauz)
30
81000
3000
(Brawa)
01:40
But not all patientspacjenci on the transplantprzeszczep wait listlista
31
85000
2000
Ale nie wszyscy pacjenci na liście oczekujących na przeszczep
01:42
are so fortunateszczęście.
32
87000
2000
mają takie szczęście.
01:44
The truthprawda is,
33
89000
2000
Prawda jest taka,
01:46
there are just simplypo prostu not enoughdość donordawcy organsnarządów
34
91000
2000
że po prostu brakuje narządów
01:48
to go around.
35
93000
2000
do przeszczepu.
01:50
As the demandżądanie for donordawcy organsnarządów
36
95000
2000
Podczas gdy zapotrzebowanie na narządy
01:52
continuestrwa to risewzrost,
37
97000
2000
ciągle rośnie,
01:54
in largeduży partczęść duez powodu to the agingstarzenie się populationpopulacja,
38
99000
3000
w dużej mierze ze względu na starzejące się społeczeństwo,
01:57
the supplyDostawa has remainedpozostał relativelystosunkowo constantstały.
39
102000
4000
podaż pozostaje relatywnie niezmieniona.
02:01
In the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa alonesam,
40
106000
2000
W samych Stanach Zjednoczonych
02:03
100,000 menmężczyźni, womenkobiety and childrendzieci
41
108000
4000
100.000 mężczyzn, kobiet i dzieci
02:07
are on the waitingczekanie listlista for donordawcy organsnarządów,
42
112000
3000
znajduje się na liście oczekujących na przeszczep
02:10
and more than a dozentuzin dieumierać eachkażdy day
43
115000
3000
i codziennie umiera ich ponad tuzin
02:13
because of a lackbrak of donordawcy organsnarządów.
44
118000
3000
z powodu braku narządów do przeszczepu.
02:16
The transplantprzeszczep communityspołeczność
45
121000
2000
Środowisko działaczy na rzecz transplantacji
02:18
has activelyaktywnie campaignedkampanię in organorgan donationdarowizna.
46
123000
3000
prowadziło aktywne kampanie na rzecz dawstwa narządów,
02:21
And the giftprezent of life
47
126000
2000
a ten dar życia
02:23
has been extendedrozszerzony
48
128000
2000
objął nie tylko narządy
02:25
from brain-deaddebilnych donorsdawców
49
130000
2000
pacjentów w stanie śmierci mózgowej,
02:27
to livingżycie, relatedzwiązane z donorsdawców --
50
132000
2000
ale też dawców żyjących i spokrewnionych -
02:29
relativeskrewni who mightmoc donatedarować an organorgan
51
134000
3000
krewnych, którzy mogą być dawcami narządu
02:32
or a partczęść of an organorgan,
52
137000
2000
albo części narządu,
02:34
like a splitrozdzielać liverwątroba graftprzeszczepu,
53
139000
2000
jak przeszczep fragmentu wątroby
02:36
to a relativekrewny or lovedkochany one.
54
141000
3000
do organizmu osoby spokrewnionej lub ukochanej.
02:39
But as there was still a diretragiczne shortageniedobór of donordawcy organsnarządów,
55
144000
3000
Lecz ponieważ nadal drastycznie brakowało narządów do przeszczepu,
02:42
the giftprezent of life was then extendedrozszerzony
56
147000
2000
ten dar zycia objął,
02:44
from livingżycie, relatedzwiązane z donorsdawców
57
149000
2000
poza narządami dawców żyjacych i spokrewnionych,
02:46
to now livingżycie, unrelatedniezwiązane donorsdawców.
58
151000
3000
także narządy dawców żyjących i niespokrewnionych.
02:49
And this then has givendany risewzrost
59
154000
3000
A to zapoczątkowało
02:52
to unprecedentedbez precedensu and unexpectedniespodziewany
60
157000
3000
bezprecedensowe i nieoczekiwane
02:55
moralmorał controversyspór.
61
160000
2000
kontrowersje etyczne.
02:58
How can one distinguishrozróżniać
62
163000
3000
Jak można rozróżnić
03:01
a donationdarowizna that is voluntarydobrowolny and altruisticaltruistyczne
63
166000
3000
dar, który jest dobrowolny i altruistyczny,
03:04
from one that is forcedwymuszony or coercedprzekształcone
64
169000
3000
od takiego, który jest narzucony i wymuszony
03:07
from, for exampleprzykład,
65
172000
2000
na, przykladowo,
03:09
a submissiveuległe spousemałżonka, an in-lawteściowa,
66
174000
3000
uległym współmałżonku, szwagrze, teściach,
03:12
a servantsługa, a slaveniewolnik,
67
177000
2000
slużącym, niewolniku,
03:14
an employeepracownik?
68
179000
2000
pracowniku?
03:16
Where and how can we drawrysować the linelinia?
69
181000
3000
Gdzie i jak można wyznaczyć granicę?
03:20
In my partczęść of the worldświat,
70
185000
3000
W mojej części świata
03:23
too manywiele people liverelacja na żywo belowponiżej the povertyubóstwo linelinia.
71
188000
3000
zbyt wiele ludzi żyje poniżej granicy ubóstwa
03:26
And in some areasobszary,
72
191000
2000
i w niektórych rejonach
03:28
the commercialReklama w telewizji giftinggifting of an organorgan
73
193000
2000
komercyjne dawstwo narządów
03:30
in exchangeWymieniać się for monetarypieniężnej rewardnagroda
74
195000
3000
w zamian za wynagrodzenie finansowe
03:33
has led to a flourishingkwitnące tradehandel
75
198000
2000
doprowadziło do rozkwitu handlu
03:35
in livingżycie, unrelatedniezwiązane donorsdawców.
76
200000
3000
wśród dawców żyjących i niespokrewnionych.
03:39
ShortlyWkrótce after I performedwykonany the first liverwątroba transplantprzeszczep,
77
204000
3000
Wkrótce po tym, jak przeprowadziłam mój pierwszy przeszczep wątroby,
03:42
I receivedOdebrane my nextNastępny assignmentzadanie,
78
207000
2000
otrzymałam kolejne zadanie,
03:44
and that was to go to the prisonswięzień
79
209000
3000
było nim jeżdżenie do więzień
03:47
to harvestżniwa organsnarządów
80
212000
2000
w celu pobierania narządów
03:49
from executedwykonywane prisonerswięźniowie.
81
214000
3000
od więźniów po egzekucji.
03:52
I was alsorównież pregnantw ciąży at the time.
82
217000
3000
Byłam też wtedy w ciąży.
03:55
PregnanciesCiąż are meantOznaczało
83
220000
2000
Ciąża powinna być
03:57
to be happyszczęśliwy and fulfillingspełnianie momentschwile
84
222000
3000
szczęśliwym i wzbogacającym okresem
04:00
in any woman'skobiety life.
85
225000
2000
w życiu każdej kobiety.
04:02
But my joyfulradosny periodokres
86
227000
2000
Ale mój radosny czas
04:04
was marrednękany by solemnuroczyste and morbidMorbid thoughtsmyśli --
87
229000
5000
niszczyły poważne i ponure myśli -
04:09
thoughtsmyśli of walkingpieszy throughprzez
88
234000
2000
myśli o tym, że muszę wejść
04:11
the prison'swięzienia high-securitywysoki poziom bezpieczeństwa deathśmierć rowrząd,
89
236000
3000
do ściśle strzeżonej celi śmierci w więzieniu,
04:14
as this was the only routetrasa
90
239000
2000
bo była to jedyna droga
04:16
to take me to the makeshiftprowizoryczny operatingoperacyjny roompokój.
91
241000
4000
prowadząca mnie do prowizorycznej sali operacyjnej.
04:20
And at eachkażdy time,
92
245000
2000
I za każdym razem
04:22
I would feel the chillingchłodzenie starespatrzy
93
247000
3000
czułam na sobie mroźne spojrzenia
04:25
of condemnedskazany prisoners'więźniów eyesoczy followśledzić me.
94
250000
4000
skazanych więźniów, śledzących moje kroki.
04:29
And for two yearslat,
95
254000
2000
Przez dwa lata
04:31
I struggledwalczyli with the dilemmadylemat
96
256000
2000
zmagałam sie z tym dylematem:
04:33
of wakingBudzenie up at 4:30 am
97
258000
2000
wstać o godzinie 4.30
04:35
on a FridayPiątek morningranek,
98
260000
2000
w piątkowe ranki,
04:37
drivingnapędowy to the prisonwięzienie,
99
262000
2000
pojechać do więzienia,
04:39
gettinguzyskiwanie down, glovedrękawicy and scrubbedusunięty,
100
264000
2000
przygotować się, w rękawiczkach i fartuchu lekarskim,
04:41
readygotowy to receiveotrzymać the bodyciało
101
266000
3000
do otrzymania ciała
04:44
of an executedwykonywane prisonerwięzień,
102
269000
2000
skazanego więźnia,
04:46
removeusunąć the organsnarządów
103
271000
2000
wyjąć narządy
04:48
and then transporttransport these organsnarządów
104
273000
2000
i następnie przetransportować je
04:50
to the recipientodbiorcy hospitalszpital
105
275000
2000
do szpitala dawcy
04:52
and then graftprzeszczepu the giftprezent of life
106
277000
3000
i przeszczepić ten dar życia
04:55
to a recipientodbiorcy the samepodobnie afternoonpopołudnie.
107
280000
3000
do organizmu chorego jeszcze tego samego dnia.
04:58
No doubtwątpić, I was informedpowiadomiony,
108
283000
2000
Oczywiście, poinformowano mnie,
05:00
the consentzgoda had been obtaineduzyskane.
109
285000
3000
że zgoda została wydana.
05:06
But, in my life,
110
291000
2000
Ale w moim życiu
05:08
the one fulfillingspełnianie skillumiejętność that I had
111
293000
5000
ta jedyna dająca spełnienie umiejętność, którą miałam,
05:13
was now invokingWywoływanie feelingsuczucia of conflictkonflikt --
112
298000
4000
wywoływała teraz konfliktowe uczucia -
05:17
conflictkonflikt rangingpocząwszy
113
302000
2000
uczucia sięgające
05:19
from extremeskrajny sorrowsmutek and doubtwątpić at dawnświt
114
304000
4000
od ekstremalnego smutku i wątpliwości o poranku
05:23
to celebratoryuroczysty joyradość
115
308000
2000
do wiwatującej radości
05:25
at engraftingwszczepienie the giftprezent of life at duskzmierzch.
116
310000
4000
podczas przeszczepiania daru życia o zmierzchu.
05:29
In my teamzespół,
117
314000
2000
W moim zespole
05:31
the liveszyje of one or two of my colleagueskoledzy
118
316000
3000
życie jednego czy dwóch moich kolegów
05:34
were taintedskażone by this experiencedoświadczenie.
119
319000
3000
było naznaczone tym doświadczeniem.
05:37
Some of us maymoże have been sublimatedsublimowane,
120
322000
3000
Niektórzy z nas być może potrafili wznieść się ponad to,
05:40
but really noneŻaden of us remainedpozostał the samepodobnie.
121
325000
4000
ale nikt z nas nie pozostał niezmieniony.
05:44
I was troubledzmartwiony
122
329000
3000
Martwił mnie fakt,
05:47
that the retrievalPobieranie of organsnarządów from executedwykonywane prisonerswięźniowie
123
332000
4000
że pozyskiwanie narządów od więźniów skazanych na śmierć
05:51
was at leastnajmniej as morallymoralnie controversialkontrowersyjny
124
336000
3000
było co najmniej tak kontrowersyjne etycznie,
05:54
as the harvestingmaszyny zniwne of stemtrzon cellskomórki
125
339000
2000
jak pobieranie komorek pierwotnych
05:56
from humanczłowiek embryoszarodków.
126
341000
3000
od ludzkich zarodków.
05:59
And in my mindumysł,
127
344000
2000
Wewnątrz
06:01
I realizedrealizowany as a surgicalchirurgiczny pioneerPioneer
128
346000
3000
zdawałam sobie sprawę, że jako pioniera chirurgii
06:04
that the purposecel, powód of my positionpozycja of influencewpływ
129
349000
3000
rolą mojej wpływowej pozycji
06:07
was surelypewno to speakmówić up
130
352000
2000
z pewnością było wstawianie się za tymi,
06:09
for those who have no influencewpływ.
131
354000
3000
którzy nie mieli żadnego wpływu.
06:12
It madezrobiony me wondercud
132
357000
2000
Zaczęłam się zastanawiać,
06:14
if there could be a better way --
133
359000
2000
czy istnieje lepszy sposób -
06:16
a way to circumventObejście deathśmierć
134
361000
3000
sposób omijający śmierć -
06:19
and yetjeszcze deliverdostarczyć the giftprezent of life
135
364000
2000
a jednocześnie dający dar życia,
06:21
that mightmoc exponentiallywykładniczo impactwpływ
136
366000
3000
który mógłby radykalnie zmienić los
06:24
millionsmiliony of patientspacjenci worldwidena calym swiecie.
137
369000
3000
milionów pacjentów na całym świecie.
06:28
Now just about that time,
138
373000
2000
Właśnie mniej więcej w tym samym czasie
06:30
the practicećwiczyć of surgeryChirurgia evolvedewoluował
139
375000
2000
praktyka chirurgiczna ewoluowała
06:32
from bigduży to smallmały,
140
377000
2000
odchodząc od dużej skali do małej,
06:34
from wideszeroki openotwarty incisionsnacięcia
141
379000
2000
od szeroko otwartych nacięć
06:36
to keyholedziurka od klucza proceduresprocedury,
142
381000
2000
do procedur małych jak dziurka od klucza,
06:38
tinymalutki incisionsnacięcia.
143
383000
2000
mikroskopilnych nacięć.
06:41
And in transplantationtransplantacji, conceptskoncepcje shiftedprzesunięty
144
386000
3000
I w transplantologii koncepcje odeszły
06:44
from wholecały organsnarządów to cellskomórki.
145
389000
3000
od całych narządów w stronę komórek.
06:47
In 1988, at the UniversityUniwersytet of MinnesotaMinnesota,
146
392000
3000
W r. 1988 na Uniwersytecie Minnesoty
06:50
I participateduczestniczył in a smallmały seriesseria
147
395000
3000
brałam udział w serii
06:53
of wholecały organorgan pancreastrzustki transplantsprzeszczepy.
148
398000
3000
operacji przeszczepów całej trzustki.
06:56
I witnessedpoświadczony the technicaltechniczny difficultytrudność.
149
401000
3000
Byłam świadkiem ich technicznej trudności.
06:59
And this inspirednatchniony in my mindumysł
150
404000
2000
I to zainspirowało mnie
07:01
a shiftprzesunięcie from transplantingprzesadzanie wholecały organsnarządów
151
406000
4000
do tego, by odejść od przeszczepu całych narządów
07:05
to perhapsmoże transplantingprzesadzanie cellskomórki.
152
410000
2000
w stronę, być może, przeszczepiania komórek.
07:07
I thought to myselfsiebie,
153
412000
2000
Pomyślałam sobie,
07:09
why not take the individualindywidualny cellskomórki
154
414000
3000
czemu by nie wyjąć pojedynczych komórek
07:12
out of the pancreastrzustki --
155
417000
2000
z trzustki -
07:14
the cellskomórki that secretewydzielają insulininsulina to curelekarstwo diabetescukrzyca --
156
419000
3000
tych, które wydzielają insulinę w celu wyleczenia cukrzycy -
07:17
and transplantprzeszczep these cellskomórki? --
157
422000
3000
i przeszczepić te komórki? -
07:20
technicallytechnicznie a much simplerprostsze procedureprocedura
158
425000
2000
technicznie o wiele prostsza prostsza procedura
07:22
than havingmający to grapplechwytak with the complexitieszłożoności
159
427000
3000
niż konieczność zmagania się ze skomplikowanym
07:25
of transplantingprzesadzanie a wholecały organorgan.
160
430000
3000
przeszczepem całego narządu.
07:28
And at that time,
161
433000
2000
W tym czasie
07:30
stemtrzon cellkomórka researchBadania
162
435000
2000
badania nad komórkami macierzystymi
07:32
had gainedzyskał momentumpęd,
163
437000
2000
nabrały impetu,
07:34
followingnastępujący the isolationizolacji of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy first
164
439000
3000
po tym, jak udało się pozyskać pierwsze na świecie
07:37
humanczłowiek embryonicembrionalny stemtrzon cellskomórki
165
442000
2000
embrionalne komórki macierzyste człowieka
07:39
in the 1990s.
166
444000
3000
w latach 90.
07:42
The observationobserwacja that stemtrzon cellskomórki, as mastermistrz cellskomórki,
167
447000
3000
Obserwacja, że komórki macierzyste, jako komórki nadrzędne
07:45
could give risewzrost
168
450000
2000
mogłyby dać początek
07:47
to a wholecały varietyróżnorodność of differentróżne cellkomórka typestypy --
169
452000
2000
wielu różnym rodzajom komórek -
07:49
heartserce cellskomórki, liverwątroba cellskomórki,
170
454000
2000
komórkom serca, wątroby,
07:51
pancreatictrzustki isletWysepka cellskomórki --
171
456000
2000
komórkom wysepek trzustkowych -
07:53
capturedschwytany the attentionUwaga of the mediagłoska bezdźwięczna
172
458000
3000
wzbudziła zainteresowanie mediów
07:56
and the imaginationwyobraźnia of the publicpubliczny.
173
461000
3000
i pobudziła wyobraźnię opinii publicznej.
07:59
I too was fascinatedzafascynowany
174
464000
2000
Ja też byłam zafascynowana
08:01
by this newNowy and disruptiveniszczący cellkomórka technologytechnologia,
175
466000
3000
tą nową i przełomową technologią,
08:04
and this inspirednatchniony a shiftprzesunięcie in my mindsetsposób myślenia,
176
469000
3000
zainspirowała ona zmianę w moim myśleniu,
08:07
from transplantingprzesadzanie wholecały organsnarządów
177
472000
2000
myśl o odejściu od przeszczepiania całych narządów
08:09
to transplantingprzesadzanie cellskomórki.
178
474000
3000
w kierunku wszczepiania komórek.
08:12
And I focusedskupiony my researchBadania on stemtrzon cellskomórki
179
477000
3000
Skupiłam się więc na badaniach komórek macierzystych
08:15
as a possiblemożliwy sourceźródło
180
480000
2000
jako możliwym źródle
08:17
for cellkomórka transplantsprzeszczepy.
181
482000
2000
przeszczepu komórek.
08:20
TodayDzisiaj we realizerealizować
182
485000
2000
Dziś wiemy,
08:22
that there are manywiele differentróżne typestypy of stemtrzon cellskomórki.
183
487000
3000
że jest wiele różnych rodzajów komórek macierzystych.
08:25
EmbryonicEmbrionalnych stemtrzon cellskomórki
184
490000
2000
Embrionalne komórki macierzyste
08:27
have occupiedzajęty centercentrum stageetap,
185
492000
2000
znalazły się w centrum zainteresowania,
08:29
chieflygłównie because of theirich pluripotencypluripotencjalności --
186
494000
4000
glównie ze względu na ich pluripotencjalność -
08:33
that is theirich easełatwość in differentiatingrozróżnianie
187
498000
3000
czyli ich łatwość do zróżnicowania się
08:36
into a varietyróżnorodność of differentróżne cellkomórka typestypy.
188
501000
3000
w wiele różnych rodzajów komórek.
08:40
But the moralmorał controversyspór
189
505000
3000
Lecz kontrowersje etyczne
08:43
surroundingotaczający embryonicembrionalny stemtrzon cellskomórki --
190
508000
3000
wokół embrionalnych komórek macierzystych -
08:46
the factfakt that these cellskomórki are derivedpochodny
191
511000
2000
to, że pochodzą one
08:48
from five-daypięć dni oldstary humanczłowiek embryoszarodków --
192
513000
3000
od pięciodniowych zarodków ludzkich -
08:51
has encouragedzachęcać researchBadania
193
516000
2000
zachęciły do badań
08:53
into other typestypy of stemtrzon cellskomórki.
194
518000
3000
nad innymi rodzajami komórek macierzystych.
08:56
Now to the ridiculeśmieszność of my colleagueskoledzy,
195
521000
4000
Aby zadrwić sobie z moich kolegów,
09:00
I inspirednatchniony my lablaboratorium
196
525000
2000
zainspirowałam ludzi z mojego laboratorium
09:02
to focusskupiać on what I thought
197
527000
3000
do skupienia sie na tym,
09:05
was the mostwiększość non-controversialkontrowersyjny sourceźródło of stemtrzon cellskomórki,
198
530000
4000
co uznałam za najmniej kontrowersyjne źródło komórek macierzystych,
09:09
adiposetłuszczowej tissuetkanka, or fatgruby, yes fatgruby --
199
534000
3000
tkankę tłuszczową, tak: tłuszcz -
09:12
nowadaysdzisiaj availabledostępny in abundantobfity supplyDostawa --
200
537000
3000
obecnie dostępny w nadmiarze -
09:16
you and I, I think, would be very happyszczęśliwy to get ridpozbyć się of anywaytak czy inaczej.
201
541000
4000
myślę, że i wy, i ja i tak chętnie byśmy się go pozbyli.
09:21
Fat-derivedPochodzące z tłuszczu stemtrzon cellskomórki
202
546000
2000
Pochodzące z tłuszczu komórki macierzyste
09:23
are adultdorosły stemtrzon cellskomórki.
203
548000
2000
to dorosłe komórki macierzyste.
09:25
And adultdorosły stemtrzon cellskomórki
204
550000
2000
A dorosłe komórki macierzyste
09:27
are founduznany in you and me --
205
552000
2000
można znaleźć w każdym z nas -
09:29
in our bloodkrew, in our bonekość marrowszpiku kostnego,
206
554000
2000
w naszej krwi, szpiku kostnym,
09:31
in our fatgruby, our skinskóra and other organsnarządów.
207
556000
3000
w naszym tłuszczu, skórze i innych narządach.
09:34
And as it turnsskręca out,
208
559000
2000
I jak się okazuje,
09:36
fatgruby is one of the bestNajlepiej sourcesźródła
209
561000
2000
tłuszcz to jedno z najlepszych źródeł
09:38
of adultdorosły stemtrzon cellskomórki.
210
563000
2000
dorosłych komórek macierzystych.
09:40
But adultdorosły stemtrzon cellskomórki
211
565000
2000
Jednak dorosłe komórki
09:42
are not embryonicembrionalny stemtrzon cellskomórki.
212
567000
3000
nie są embrionalnymi komórkami macierzystymi.
09:45
And here is the limitationograniczenie:
213
570000
2000
I na tym polegają ich ograniczenia:
09:47
adultdorosły stemtrzon cellskomórki are maturedojrzałe cellskomórki,
214
572000
3000
dorosłe komórki macierzyste to dojrzałe komórki
09:50
and, like maturedojrzałe humanczłowiek beingsIstoty,
215
575000
3000
i, jak dojrzałe osoby,
09:53
these cellskomórki are more restrictedograniczony in theirich thought
216
578000
3000
komórki te mają więcej ograniczeń w tym, jak myślą
09:56
and more restrictedograniczony in theirich behaviorzachowanie
217
581000
3000
i się zachowują
09:59
and are unableniezdolny to give risewzrost
218
584000
2000
i nie są w stanie zapoczątkować
10:01
to the wideszeroki varietyróżnorodność of specializedspecjalistyczne cellkomórka typestypy,
219
586000
3000
wielu rodzajów wyspecjalizowanych komórek macierzystych,
10:04
as embryonicembrionalny stemtrzon cellskomórki [can].
220
589000
2000
tak jak potrafią to embrionalne komórki macierzyste.
10:06
But in 2007,
221
591000
3000
Ale w roku 2007
10:09
two remarkableznakomity individualsosoby prywatne,
222
594000
3000
dwie wspaniałe osobowości,
10:12
ShinyaShinya YamanakaYamanaka of JapanJaponia
223
597000
2000
Shinya Yamanaka z Japonii
10:14
and JamieJamie ThomsonThomson of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
224
599000
3000
i Jamie Thompson ze Stanów Zjednoczonych,
10:17
madezrobiony an astoundingzdumiewający discoveryodkrycie.
225
602000
3000
zrobili zdumiewające odkrycie.
10:20
They discoveredodkryty
226
605000
2000
Odkryli oni, że
10:22
that adultdorosły cellskomórki, takenwzięty from you and me,
227
607000
3000
dorosłe komórki, pobrane od was czy ode mnie,
10:25
could be reprogrammedprzeprogramować
228
610000
3000
mogą być przeprogramowane
10:28
back into embryonic-likeprzypominające cellskomórki,
229
613000
2000
z powrotem w komórki przypominające komórki embrionalne,
10:30
whichktóry they termedokreślany jako IPSIPS cellskomórki,
230
615000
3000
nazwali je komórkami iPS,
10:33
or inducedwywołany pluripotentpluripotencjalne stemtrzon cellskomórki.
231
618000
5000
czyli indukowanymi komórkami pluripotencjalnymi.
10:38
And so guessodgadnąć what,
232
623000
2000
I wyobraźcie sobie,
10:40
scientistsnaukowcy around the worldświat and in the labslaboratoria
233
625000
3000
badacze w laboratoriach na całym świecie
10:43
are racingwyścigi
234
628000
2000
spieszą się,
10:45
to convertkonwertować agingstarzenie się adultdorosły cellskomórki --
235
630000
3000
by zmienić starzejące się komórki dorosłe -
10:48
agingstarzenie się adultdorosły cellskomórki from you and me --
236
633000
2000
nasze starzejące się komórki -
10:50
they are racingwyścigi to reprogramprzeprogramować these cellskomórki
237
635000
3000
spieszą się, by przeprogramować te komórki
10:53
back into more usefulprzydatny IPSIPS cellskomórki.
238
638000
4000
z powrotem w bardziej użyteczne komórki iPS.
10:58
And in our lablaboratorium,
239
643000
2000
A w naszym laboratorium
11:00
we are focusedskupiony on takingnabierający fatgruby
240
645000
2000
koncentrujemy sie na pobieraniu tłuszczu
11:02
and reprogrammingprzeprogramowanie
241
647000
2000
i przeprogramowaniu
11:04
moundsKopce of fatgruby
242
649000
2000
fałd tłuszczu
11:06
into fountainsfontanny of youthfulmłodzieńczy cellskomórki --
243
651000
4000
w fontanny młodych komórek -
11:10
cellskomórki that we maymoże use
244
655000
2000
komórek, których możemy użyć,
11:12
to then formformularz other,
245
657000
2000
by następnie wykształcić inne,
11:14
more specializedspecjalistyczne, cellskomórki,
246
659000
2000
bardziej wyspecjalizowane komórki,
11:16
whichktóry one day maymoże be used as cellkomórka transplantsprzeszczepy.
247
661000
3000
które w przyszłości mogą być użyte jako przeszczepy komórek.
11:20
If this researchBadania is successfuludany,
248
665000
3000
Jeśli te badania zakończą się sukcesem,
11:23
it maymoże then reducezmniejszyć the need
249
668000
3000
może to zmniejszyć potrzebę
11:26
to researchBadania and sacrificepoświęcać się
250
671000
2000
badań i poświęcania
11:28
humanczłowiek embryoszarodków.
251
673000
3000
ludzkich zarodków.
11:32
IndeedW rzeczywistości, there is a lot of hypehype, but alsorównież hopenadzieja
252
677000
3000
Tak, robi się wokół tego dużo szumu, ale jest też nadzieja,
11:35
that the promiseobietnica of stemtrzon cellskomórki
253
680000
2000
że obietnica komórek macierzystych
11:37
will one day providezapewniać curesleczy
254
682000
2000
w przyszłości pozwoli na wyleczenie
11:39
for a wholecały rangezasięg of conditionswarunki.
255
684000
2000
wielu różnych schorzeń.
11:41
HeartSerce diseasechoroba, strokeuderzenie, diabetescukrzyca,
256
686000
3000
Chorób serca, zawału, cukrzycy,
11:44
spinalrdzeniowy cordsznur injuryzranienie, muscularmięśni dystrophyDuchenne'a,
257
689000
2000
uszkodzenia rdzenia kręgowego, dystrofii mięśniowej,
11:46
retinalsiatkówki eyeoko diseaseschoroby --
258
691000
3000
choroby siatkówki oka -
11:49
are any of these conditionswarunki
259
694000
2000
czy jakieś z tych chorób
11:51
relevantistotnych, personallyosobiście, to you?
260
696000
3000
dotyczą was osobiście?
11:54
In MayMoże 2006,
261
699000
3000
W maju 2006 r.
11:57
something horribleokropny happenedstało się to me.
262
702000
3000
spotkało mnie coś strasznego.
12:00
I was about to startpoczątek a roboticzrobotyzowany operationoperacja,
263
705000
2000
Właśnie miałam zacząć operację z użyciem robota,
12:02
but steppingwzmocnienie out of the elevatorwinda
264
707000
2000
ale wychodząc z windy
12:04
into the brightjasny and glaringrażące lightsświatła of the operatingoperacyjny roompokój,
265
709000
3000
w jasne i oślepiające świateł sali operacyjnej,
12:07
I realizedrealizowany
266
712000
2000
zauważyłam,
12:09
that my left visualwizualny fieldpole
267
714000
2000
że moje lewe pole widzenia
12:11
was fastszybki collapsingzwijanie into darknessciemność.
268
716000
3000
zaczęło szybko pogrążać się w ciemnościach.
12:14
EarlierWcześniej that weektydzień,
269
719000
2000
Nieco wcześniej w tym samym tygodniu
12:16
I had takenwzięty a ratherraczej hardciężko knockKnock
270
721000
2000
mocno się uderzyłam
12:18
duringpodczas latepóźno springwiosna skiingjazda na nartach -- yes, I fellspadł.
271
723000
3000
podczas późnowiosennej jazdy na nartach - tak, upadłam
12:21
And I startedRozpoczęty to see floatersmęty ciała szklistego and starsgwiazdy,
272
726000
2000
i ukazały mi się gwiazdy przed oczami,
12:23
whichktóry I casuallyod niechcenia dismissedoddalił
273
728000
2000
co zignorowałam, biorąc to
12:25
as too much high-altitudedużych wysokościach sunsłońce exposureekspozycji.
274
730000
3000
za nadmiar słońca na dużych wysokościach.
12:28
What happenedstało się to me
275
733000
2000
To, co mi się przytrafiło,
12:30
mightmoc have been catastrophickatastrofalny,
276
735000
2000
mogło mieć katastrofalne skutki,
12:32
if not for the factfakt
277
737000
2000
gdyby nie to,
12:34
that I was in reachdosięgnąć of good surgicalchirurgiczny accessdostęp.
278
739000
2000
że miałam dostęp do dobrych chirurgów.
12:36
And I had my visionwizja restoredprzywrócone,
279
741000
2000
I mój wzrok został mi przywrócony,
12:38
but not before a prolongedo przedłużonym periodokres of convalescencerekonwalescencja --
280
743000
3000
choć najpierw musiałam przejść długi proces rekonwalescencji -
12:41
threetrzy monthsmiesiące --
281
746000
2000
3 miesiące -
12:43
in a headgłowa down positionpozycja.
282
748000
2000
w pozycji głową w dół.
12:45
This experiencedoświadczenie
283
750000
2000
To doświadczenie
12:47
taughtnauczony me to empathizeempatię more with my patientspacjenci,
284
752000
3000
nauczyło mnie rozumieć, co czują moi pacjenci,
12:50
and especiallyszczególnie those with retinalsiatkówki diseaseschoroby.
285
755000
3000
zwłaszcza ci z chorobami spojówki.
12:54
37 millionmilion people worldwidena calym swiecie
286
759000
2000
37 milionów ludzi na całym świecie
12:56
are blindślepy,
287
761000
2000
jest niewidomych,
12:58
and 127 millionmilion more
288
763000
3000
a kolejne 127 milionów
13:01
sufferponieść from impairedupośledzony visionwizja.
289
766000
3000
niedowidzi.
13:04
StemŁodyga cell-derivedkomórek pochodzących retinalsiatkówki transplantsprzeszczepy,
290
769000
3000
Przeszczepy komórek siatkówki
13:07
now in a researchBadania phasefazy,
291
772000
2000
znajdujące się obecnie w fazie badań,
13:09
maymoże one day restoreprzywracać visionwizja,
292
774000
2000
mogą w przyszłości przywrócić wzrok,
13:11
or partczęść visionwizja,
293
776000
2000
choćby częściowo,
13:13
to millionsmiliony of patientspacjenci with retinalsiatkówki diseaseschoroby worldwidena calym swiecie.
294
778000
4000
milionom pacjentom z chorobami spojówek na całym świecie.
13:17
IndeedW rzeczywistości, we liverelacja na żywo
295
782000
2000
Tak, żyjemy
13:19
in bothobie challengingtrudne
296
784000
2000
w czasach pełnych nowych wyzwań,
13:21
as well as excitingekscytujący timesczasy.
297
786000
3000
ale też ekscytujących.
13:25
As the worldświat populationpopulacja ageswieczność,
298
790000
3000
Starzejąca się ludzkość
13:28
scientistsnaukowcy are racingwyścigi
299
793000
2000
zmusza naukowców do
13:30
to discoverodkryć newNowy wayssposoby
300
795000
2000
odkrywania nowych sposobów
13:32
to enhancewzmacniać the powermoc of the bodyciało
301
797000
2000
sprawienia, by ciało miało moc
13:34
to healuzdrowić itselfsamo throughprzez stemtrzon cellskomórki.
302
799000
3000
leczenia siebie dzięki komórkom macierzystym.
13:37
It is a factfakt
303
802000
2000
Faktem jest,
13:39
that when our organsnarządów or tissuestkanki are injuredranny,
304
804000
3000
że gdy nasze organy czy tkanki są uszkodzone,
13:42
our bonekość marrowszpiku kostnego
305
807000
2000
nasz szpik kostny
13:44
releasesprasowe stemtrzon cellskomórki
306
809000
2000
wypuszcza do krwiobiegu
13:46
into our circulationkrążenie.
307
811000
2000
komórki macierzyste.
13:48
And these stemtrzon cellskomórki
308
813000
2000
A te komórki
13:50
then floatfloat in the bloodstreamkrwiobiegu
309
815000
2000
unoszą się razem z krwią
13:52
and honedoskonalić in to damageduszkodzony organsnarządów
310
817000
3000
i łączą się z uszkodzonymi narządami,
13:55
to releasewydanie growthwzrost factorsczynniki
311
820000
2000
by wydzielać czynniki wzrostowe,
13:57
to repairnaprawa the damageduszkodzony tissuetkanka.
312
822000
2000
naprawiające uszkodzoną tkankę.
13:59
StemŁodyga cellskomórki maymoże be used as buildingbudynek blocksBloki
313
824000
3000
Komórki macierzyste mogą być użyte jako budulec
14:02
to repairnaprawa damageduszkodzony scaffoldsRusztowania withinw ciągu our bodyciało,
314
827000
4000
do naprawienia uszkodzonego rusztowania w naszym ciele,
14:06
or to providezapewniać newNowy liverwątroba cellskomórki
315
831000
2000
dostarczyć nowe komórki wątroby,
14:08
to repairnaprawa damageduszkodzony liverwątroba.
316
833000
3000
by naprawić uszkodzoną wątrobę.
14:11
As we speakmówić, there are 117 or so clinicalkliniczny trialspróby
317
836000
3000
Obecnie około 117 eksperymentów kilinicznych
14:14
researchingbadania the use of stemtrzon cellskomórki
318
839000
3000
bada użycie komórek macierzystych
14:17
for liverwątroba diseaseschoroby.
319
842000
2000
w chorobach wątroby.
14:19
What lieskłamstwa aheadprzed siebie?
320
844000
2000
Co przyniesie przyszłość?
14:21
HeartSerce diseasechoroba
321
846000
2000
Choroby serca
14:23
is the leadingprowadzący causeprzyczyna of deathśmierć worldwidena calym swiecie.
322
848000
2000
są główną przyczyną śmierci na świecie.
14:25
1.1 millionmilion AmericansAmerykanie
323
850000
2000
1,1 milionów Amerykanów
14:27
sufferponieść heartserce attacksataki yearlyco roku.
324
852000
3000
rocznie cierpi na zawał serca.
14:30
4.8 millionmilion
325
855000
2000
4,8 milionów
14:32
sufferponieść cardiacsercowy failureniepowodzenie.
326
857000
2000
cierpi na niewydolność serca.
14:34
StemŁodyga cellskomórki maymoże be used
327
859000
2000
Komórki macierzyste mogą być użyte
14:36
to deliverdostarczyć growthwzrost factorsczynniki
328
861000
2000
do dostarczania czynników wzrostowych
14:38
to repairnaprawa damageduszkodzony heartserce musclemięsień
329
863000
2000
do naprawienia uszkodzonego mięśnia serca
14:40
or be differentiatedzróżnicowany
330
865000
2000
lub różnicować się
14:42
into heartserce musclemięsień cellskomórki
331
867000
2000
do komórek mięśniowych serca,
14:44
to restoreprzywracać heartserce functionfunkcjonować.
332
869000
2000
by przywrócić funkcje serca.
14:46
There are 170 clinicalkliniczny trialspróby
333
871000
3000
Prowadzonych jest 170 prób klinicznych,
14:49
investigatingdochodzenie the rolerola of stemtrzon cellskomórki in heartserce diseasechoroba.
334
874000
4000
badających rolę komórek macierzystych w chorobach serca.
14:53
While still in a researchBadania phasefazy,
335
878000
3000
Znajdujemy się nadal w fazie badań,
14:56
stemtrzon cellskomórki maymoże one day heraldHerald
336
881000
3000
komórki macierzyste mogą w przyszłości zapowiedzieć
14:59
a quantumkwant leapskok in the fieldpole of cardiologyKardiologia.
337
884000
3000
milowy krok w kardiologii.
15:03
StemŁodyga cellskomórki providezapewniać hopenadzieja for newNowy beginningspoczątki --
338
888000
3000
Komórki macierzyste dają nadzieję na nowy początek -
15:06
smallmały, incrementalprzyrostowe stepskroki,
339
891000
3000
małe, stopniowe kroki,
15:09
cellskomórki ratherraczej than organsnarządów,
340
894000
3000
komórki zamiast organów,
15:12
repairnaprawa ratherraczej than replacementwymiana.
341
897000
3000
naprawa zamiast zastępowanie.
15:15
StemŁodyga cellkomórka therapiesterapie
342
900000
3000
Terapie komórkami pierwotnymi
15:18
maymoże one day reducezmniejszyć the need for donordawcy organsnarządów.
343
903000
4000
mogą w przyszłości zmniejszyć potrzebę na organy do przeszczepu.
15:22
PowerfulPotężny newNowy technologiestechnologie
344
907000
2000
Potężne nowe technologie
15:24
always presentteraźniejszość enigmaszagadek.
345
909000
2000
zawsze są zagadkami.
15:26
As we speakmówić,
346
911000
2000
W tym momencie
15:28
the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy first humanczłowiek embryonicembrionalny stemtrzon cellkomórka trialpróba for spinalrdzeniowy cordsznur injuryzranienie
347
913000
3000
przeprowadzana jest pierwsza na świecie próba komórek macierzystych ludzkiego zarodka
15:31
is currentlyobecnie underwayw toku
348
916000
2000
w zastosowaniu do uszkodzeń rdzenia kręgowego
15:33
followingnastępujący the USFDAUSFDA approvalzatwierdzenie.
349
918000
3000
po uzyskaniu zgody od Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków.
15:36
And in the U.K.,
350
921000
2000
A w Wielkiej Brytanii
15:38
neuralnerwowy stemtrzon cellskomórki to treatleczyć strokeuderzenie
351
923000
2000
zastosowanie komórek macierzystych układu nerwowego w leczeniu zawału
15:40
are beingistota investigatedbadane in a phasefazy one trialpróba.
352
925000
3000
znajduje się w I fazie badania klinicznego.
15:44
The researchBadania successpowodzenie that we celebrateświętować todaydzisiaj
353
929000
3000
Sukcesy w badaniach, które dziś świętujemy
15:47
has been madezrobiony possiblemożliwy
354
932000
2000
były możliwe
15:49
by the curiosityciekawość and contributionwkład and commitmentzaangażowanie
355
934000
4000
dzięki ciekawości, oddaniu i zaangażowaniu
15:53
of individualindywidualny scientistsnaukowcy
356
938000
2000
poszczególnych naukowców
15:55
and medicalmedyczny pioneerspionierów.
357
940000
2000
i pionierów medycyny.
15:57
EachKażdy one has his storyfabuła.
358
942000
3000
Każdy ma swoją opowieść.
16:00
My storyfabuła has been about my journeypodróż
359
945000
3000
Moja opowieść jest o mojej podróży
16:03
from organsnarządów to cellskomórki --
360
948000
2000
od organów do komórek -
16:05
a journeypodróż throughprzez controversyspór,
361
950000
2000
podróż przez kontrowersję,
16:07
inspirednatchniony by hopenadzieja --
362
952000
2000
zainspirowana przez nadzieję,
16:09
hopenadzieja that, as we agewiek,
363
954000
3000
nadzieję, że, w miarę jak się starzejemy,
16:12
you and I maymoże one day celebrateświętować longevitydługowieczność
364
957000
3000
wy i ja będziemy mogli cieszyć się długim życiem
16:15
with an improvedulepszony qualityjakość of life.
365
960000
2000
i lepszą jakością życia.
16:17
Thank you.
366
962000
2000
Dziękuję.
Translated by Renata Plaice
Reviewed by Marek Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Susan Lim - Surgeon
A surgical pioneer in Singapore, Susan Lim is a researcher and entrepreneur.

Why you should listen

Dr Susan Lim is the current Co-chair of the Global Advisory Council of the International Society for Stem Cell Research (ISSCR). She performed the first successful cadaveric liver transplant for Singapore in 1990, the second woman in the world to have done so at the time .

Her academic recognitions include election as Fellow, Trinity College (2005), University of Melbourne, the Monash University Distinguished Alumnus Award (2006), and an Honorary Degree of Doctor of Medicine by The University of Newcastle, Australia (2007). In 2007, the American Academy of Continuing Medical Education (AACME) 28th award, was named the “Dr Susan Lim Award” for the advancement in Laparoscopic & Minimally Invasive Surgery. Her more recent public lectures include “Robotic Surgery - Engineering from a surgeon’s perspective”, as visiting scholar to UC Berkeley, and a 2016 TEDx Berkeley talk “The Dawn of a New Ecosystem in Organ Replacement.”

For her humanitarian work, she was recognized in the Australian House of Parliament (House of Representatives Official Hansard no. 17, 2005) for treating Australian victims of the second Bali bomb blast. In giving back to society, the family have established the Dr. Susan Lim Endowment for Education and Research, which supports medical and research scholarships at Trinity College, University of Melbourne, the University of Newcastle, Australia, and the International Society for Stem Cell Research (ISSCR).

 

More profile about the speaker
Susan Lim | Speaker | TED.com