ABOUT THE SPEAKER
Paul Romer - Chief Economist and Senior Vice President, World Bank
Paul Romer's research on catch-up growth in low- and middle-income countries has emphasized the importance of government policies that encourage orderly urban expansion.

Why you should listen

Paul Romer believes in the power of ideas. He first studied how to speed up the discovery and implementation of new technologies. But to address the big problems we'll face this century -- insecurity, harm to the environment, global poverty -- new technologies will not be enough. We must also speed up the discovery and implementation of new rules, of new ideas about how people interact.

Throughout human history, big improvements in systems of rules took place when new governments entered the scene. In today's world, this process has been largely shut down. To bring it back to life, Romer proposes that we create new cities where people can go to escape from bad rules and opt in to new and better ones. With better rules, people can be safe, self-interest can protect the environment, and investment can bring families all the resources that the modern world has to offer.

Romer took office as the World Bank's Chief Economist and Senior Vice President in October 2016.

More profile about the speaker
Paul Romer | Speaker | TED.com
TED2011

Paul Romer: The world's first charter city?

Paul Romer: Pierwsze na świecie miasto statutowe?

Filmed:
514,089 views

W 2009 roku Paul Romer wyjawił pomysł "miasta statutowego" – nowego rodzaju miasta, które sprzyjałoby demokracji i handlowi. W tym roku podczas TED2011 opowiada historię o tym, jak takie miasto może powstać w Hondurasie... z małą pomocą TEDTalk.
- Chief Economist and Senior Vice President, World Bank
Paul Romer's research on catch-up growth in low- and middle-income countries has emphasized the importance of government policies that encourage orderly urban expansion. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
In 2007,
0
0
2000
W 2007 roku
00:17
I decidedzdecydowany that we neededpotrzebne to reconceptualizezmienić
1
2000
2000
zdecydowałem, że musimy przedefiniować
00:19
how we thought about economicgospodarczy developmentrozwój.
2
4000
2000
nasze myślenie o rozwoju ekonomicznym.
00:21
Our newNowy goalcel should be
3
6000
2000
Naszym nowym celem powinno być,
00:23
that when everykażdy familyrodzina thinksmyśli about where they want to liverelacja na żywo and work,
4
8000
3000
by każda rodzina zastanawiająca się gdzie chce mieszkać i pracować
00:26
they should be ablezdolny to choosewybierać betweenpomiędzy
5
11000
2000
powinna mieć możliwość wyboru
00:28
at leastnajmniej a handfulgarść
6
13000
2000
pomiędzy wieloma
00:30
of differentróżne citiesmiasta
7
15000
2000
różnymi miastami
00:32
that were all competingkonkurowanie to attractpociągać newNowy residentsmieszkańców.
8
17000
3000
konkurującymi o przyciągniecie nowych mieszkańców.
00:35
Now we're a long way away from that goalcel right now.
9
20000
3000
Jesteśmy obecnie daleko od tego celu.
00:38
There are billionsmiliardy of people in developingrozwijanie countrieskraje
10
23000
3000
W krajach rozwijających się są miliardy ludzi,
00:41
who don't have even a singlepojedynczy cityMiasto that would be willingskłonny to welcomeWitamy them.
11
26000
3000
którzy nie mają ani jednego miasta chcącego ich powitać.
00:44
But the amazingniesamowity thing about citiesmiasta
12
29000
2000
Niesamowite w miastach jest to, że są warte o wiele więcej
00:46
is they're worthwartość so much more
13
31000
2000
Niesamowite w miastach jest to, że są warte o wiele więcej
00:48
than it costskoszty to buildbudować them.
14
33000
2000
niż koszt ich wybudowania.
00:50
So we could easilyz łatwością supplyDostawa the worldświat
15
35000
3000
Łatwo można by dostarczyć światu
00:53
with dozensdziesiątki, maybe hundredssetki,
16
38000
2000
tuziny, może setki
00:55
of newNowy citiesmiasta.
17
40000
2000
nowych miast.
00:57
Now this mightmoc sounddźwięk preposterousniedorzeczne to you
18
42000
2000
Być może brzmi to niedorzecznie
00:59
if you've never thought about newNowy citiesmiasta.
19
44000
2000
jeśli nigdy nie myśleliście o nowych miastach,
01:01
But just substitutezastąpić apartmentapartament buildingbudynek for citiesmiasta.
20
46000
2000
a najwyżej o nowym bloku mieszkalnym.
01:03
ImagineWyobraź sobie halfpół the people who wanted to be in apartmentsmieszkanie alreadyjuż had them;
21
48000
3000
Wyobraźcie sobie, że połowa ludzi chcących mieć mieszkanie – ma je.
01:06
the other halfpół aren'tnie są there yetjeszcze.
22
51000
2000
Pozostała połowa – nie.
01:08
You could try and expandrozszerzać the capacityPojemność
23
53000
3000
Można spróbować powiększyć ich pojemność poprzez nadbudowy.
01:11
by doing additionsuzupełnień on all the existingistniejący apartmentsmieszkanie.
24
56000
3000
Można spróbować powiększyć ich pojemność poprzez nadbudowy.
01:14
But you know what you'dty byś runbiegać into
25
59000
2000
Ale wiecie czym by się to skończyło:
01:16
is those apartmentsmieszkanie and the surroundingotaczający areasobszary
26
61000
2000
mieszkania i ich otoczenie
01:18
have ruleszasady to avoiduniknąć discomfortdyskomfort
27
63000
2000
mają z zasady zapewniać komfort
01:20
and the distractionsrozrywki of constructionbudowa.
28
65000
3000
oraz integralność konstrukcji.
01:23
So it's extremelyniezwykle hardciężko to do all of those additionsuzupełnień.
29
68000
2000
Dlatego tak trudno robić takie nadbudowy.
01:25
But you could go out someplacegdzieś brandMarka newNowy,
30
70000
2000
Można by udać się w zupełnie nowe miejsce
01:27
buildbudować a brandMarka newNowy apartmentapartament buildingbudynek,
31
72000
3000
i zbudować nowy budynek mieszkalny
01:30
as long as the ruleszasady there
32
75000
2000
o ile zasady tam panujące
01:32
were oneste that facilitatedułatwione constructionbudowa
33
77000
2000
wspomagają budownictwo
01:34
ratherraczej than gettinguzyskiwanie in the way.
34
79000
2000
zamiast je utrudniać.
01:36
So I proposedproponowane
35
81000
2000
Proponuję więc, żeby
01:38
that governmentsrządy createStwórz newNowy reformreformy zonesstref
36
83000
3000
rządy utworzyły nowe obszary
01:41
bigduży enoughdość to holdutrzymać citiesmiasta
37
86000
2000
o wielkości wystarczającej na wybudowanie miasta
01:43
and gavedał them a nameNazwa: charterCzarter citiesmiasta.
38
88000
3000
i nadały im nazwę: miasta statutowe.
01:46
LaterPóźniej I learnednauczyli that at about this samepodobnie time,
39
91000
2000
Dowiedziałem się, że w tym samym czasie
01:48
JavierJavier and OctavioOctavio
40
93000
2000
Javier i Octavio
01:50
were thinkingmyślący about the challengewyzwanie of reformreformy
41
95000
2000
zastanawiali się nad taką reformą
01:52
in HondurasHonduras.
42
97000
2000
w Hondurasie.
01:54
They knewwiedziałem that about 75,000 HonduransHondurasu everykażdy yearrok
43
99000
4000
Wiedzieli, że około 75000 Honduran wyjeżdża
01:58
would leavepozostawiać to go to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
44
103000
2000
do Stanów Zjednoczonych każdego roku
02:00
and they wanted to askzapytać, what could they do
45
105000
2000
i chcieli dowiedzieć się co mogą zrobić,
02:02
to make sure that those people could stayzostać
46
107000
2000
aby ci ludzie pozostali i robili to samo w Hondurasie.
02:04
and do the samepodobnie things in HondurasHonduras.
47
109000
3000
aby ci ludzie pozostali i robili to samo w Hondurasie.
02:07
At one pointpunkt, JavierJavier said to OctavioOctavio,
48
112000
2000
W pewnym momencie Javier powiedział do Octavio:
02:09
"What if we tookwziął some of our emptypusty landwylądować --
49
114000
2000
"Co jeśli weźmiemy nasze puste tereny
02:11
what if we just gavedał it to an embassyAmbasada --
50
116000
2000
i oddamy je ambasadom –
02:13
give some to the U.S. embassyAmbasada; give some to the CanadianKanadyjski embassyAmbasada --
51
118000
3000
część ambasadzie USA, część ambasadzie Kanady –
02:16
and then if people want to go work
52
121000
2000
jeśli wówczas ludzie będą chodzić do pracy
02:18
underpod the ruleszasady of CanadaKanada or underpod the ruleszasady of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
53
123000
2000
pod rządami Kandy lub USA to
02:20
they can go get jobsOferty pracy,
54
125000
2000
mogą zdobyć pracę
02:22
do everything they do on those embassyAmbasada groundsfusy
55
127000
2000
i robić co tylko chcą na terenie ambasady
02:24
that they would otherwisew przeciwnym razie have to go to CanadaKanada or the U.S. to do?"
56
129000
4000
bez wyjeżdżania do Kanady, czy USA?"
02:29
In the summerlato of 2009,
57
134000
2000
Latem 2009 roku
02:31
HondurasHonduras wentposzedł throughprzez a wrenchingbolesnym constitutionalkonstytucyjne crisiskryzys.
58
136000
3000
Honduras przeszedł przez bolesny kryzys konstytucyjny.
02:34
At the nextNastępny regularlyregularnie scheduledzaplanowane electionwybór,
59
139000
3000
Podczas następnych planowanych wyborów
02:37
PepePepe LoboLobo wonwygrał in a landslideosuwisko
60
142000
2000
Pepe Lobo wygrał, przytłaczającą większością głosów, obiecując reformy,
02:39
on a platformPlatforma that promisedobiecał reformreformy,
61
144000
3000
Pepe Lobo wygrał, przytłaczającą większością głosów, obiecując reformy,
02:42
but reconciliationpojednanie as well.
62
147000
3000
ale również pojednanie.
02:45
He askedspytał OctavioOctavio to be his chiefszef of staffpersonel.
63
150000
3000
Poprosił Octavio o zostanie szefem sztabu.
02:49
MeanwhileTymczasem, I was gettinguzyskiwanie readygotowy
64
154000
2000
W międzyczasie przygotowywałem się
02:51
to give a talk at TEDGlobalTEDGlobal.
65
156000
2000
do wystąpienia podczas TEDGlobal.
02:53
ThroughPoprzez a processproces of refinementUszczegółowienie,
66
158000
2000
Poprzez proces udoskonalania,
02:55
trialpróba and errorbłąd, a lot of userużytkownik testingtestowanie,
67
160000
3000
prób, błędów i wielu testów
02:58
I triedwypróbowany to boilgotować this complicatedskomplikowane conceptpojęcie of charterCzarter cityMiasto
68
163000
3000
próbowałem przetworzyć ten skomplikowany koncept miasta statutowego
03:01
down to the baregoły essentialsEssentials.
69
166000
3000
na coś znacznie łatwiejszego.
03:05
The first pointpunkt was the importanceznaczenie of ruleszasady,
70
170000
2000
Pierwszy punkt to znaczenie zasad
03:07
like those ruleszasady that say
71
172000
2000
takich jak te, które mówią,
03:09
you can't come in and disturbprzeszkadzać all the existingistniejący apartmentapartament holdersposiadacze.
72
174000
3000
że nie można zakłócać istniejących budowli mieszkalnych.
03:12
We payzapłacić a lot of attentionUwaga to newNowy technologiestechnologie,
73
177000
2000
Zwróciliśmy wiele uwagi na nowoczesne technologie,
03:14
but it takes technologiestechnologie and ruleszasady to get progresspostęp,
74
179000
3000
ale potrzeba technologii i zasad żeby cały proces ruszył.
03:17
and it's usuallyzazwyczaj the ruleszasady that holdutrzymać us back.
75
182000
3000
Zazwyczaj to właśnie prawo trzyma nas w tyle.
03:21
In the fallspadek of 2010, a friendprzyjaciel from GuatemalaGwatemala
76
186000
3000
Na jesieni 2010 roku, przyjaciel z Gwatemali
03:24
sentwysłane OctavioOctavio a linkpołączyć to the TEDTalkNagrań.
77
189000
3000
posłał do Octavio link do TEDTalk,
03:27
He showedpokazał it to JavierJavier.
78
192000
2000
który on pokazał Javierowi.
03:29
They callednazywa me.
79
194000
2000
Zadzwonili do mnie.
03:31
They said, "Let's presentteraźniejszość this to the leadersprzywódcy of our countrykraj."
80
196000
3000
Powiedzieli: "Zaprezentujmy to liderom naszego państwa."
03:34
So in DecemberGrudnia we metspotkał in MiamiMiami,
81
199000
3000
W grudniu spotkaliśmy się w Miami
03:37
in a hotelhotel conferencekonferencja roompokój.
82
202000
2000
w pokoju konferencyjnym w hotelu.
03:39
I triedwypróbowany to explainwyjaśniać this pointpunkt
83
204000
2000
Próbowałem im wytłumaczyć swój pomysł
03:41
about how valuablecenny citiesmiasta are,
84
206000
2000
i jak cenne są te miasta,
03:43
how much more valuablecenny they are than they costkoszt.
85
208000
2000
bardziej wartościowe niż koszt ich budowy.
03:45
And I used this slideślizgać się
86
210000
2000
Użyłem tego slajdu, żeby
03:47
showingseans how valuablecenny the rawsurowy landwylądować is
87
212000
2000
pokazać jak cenna jest pusta ziemia
03:49
in a placemiejsce like NewNowy YorkYork CityMiasto:
88
214000
2000
w takich miejscach jak Nowy Jork.
03:51
noticeogłoszenie, landwylądować that's worthwartość thousandstysiące of dollarsdolarów, in some casesprzypadki,
89
216000
3000
Ta ziemia jest warta tysiące dolarów,
03:54
perza squareplac metermetr.
90
219000
2000
czasem za metr kwadratowy.
03:56
But it was a fairlydość abstractabstrakcyjny discussiondyskusja,
91
221000
3000
Była to dosyć abstrakcyjna dyskusja,
03:59
and at some pointpunkt when there was a pausepauza,
92
224000
3000
w pewnym momencie nastąpiła cisza.
04:02
OctavioOctavio said,
93
227000
2000
Octavio powiedział:
04:04
"PaulPaweł, maybe we could watch the TEDTalkNagrań."
94
229000
3000
"Paul, może powinniśmy zobaczyć TEDTalk."
04:07
(LaughingŚmiejąc się)
95
232000
2000
(Śmiech)
04:09
So the TEDTalkNagrań laidpołożony out in very simpleprosty termswarunki,
96
234000
3000
TEDTalk wyłożył w bardzo prosty sposób,
04:12
a charterCzarter cityMiasto is a placemiejsce
97
237000
2000
że miasto statutowe to miejsce,
04:14
where you startpoczątek with uninhabitedniezamieszkane landwylądować,
98
239000
3000
gdzie rozpoczyna się od niezamieszkanego kawałka ziemi,
04:17
a charterCzarter that specifiesOkreśla the ruleszasady that will applyzastosować there
99
242000
3000
a status reguluje zasady
04:20
and then a chanceszansa for people to optoptować in,
100
245000
2000
i daje ludziom szanse wyboru,
04:22
to go liverelacja na żywo underpod those ruleszasady or not.
101
247000
3000
czy chcą mieszkać w nim czy nie.
04:26
So I was askedspytał by the presidentprezydent of HondurasHonduras
102
251000
3000
Prezydent Hondurasu powiedział, że
04:29
who said that we need to do this projectprojekt,
103
254000
2000
musimy zrealizować ten projekt,
04:31
this is importantważny,
104
256000
2000
że to jest coś ważnego,
04:33
this could be the way forwardNaprzód for our countrykraj.
105
258000
3000
może być przyszłością naszego państwa.
04:36
I was askedspytał to come to TegucigalpaTegucigalpa
106
261000
2000
Zaproszono mnie do Tegucigalpa
04:38
and talk again on JanuaryStycznia fourthczwarty and fifthpiąty.
107
263000
3000
i rozmawiano ze mną ponownie 4 i 5 stycznia.
04:41
So I presentedprzedstawione
108
266000
2000
Zaprezentowałem
04:43
anotherinne fact-filledfakt, wypełnione lecturewykład
109
268000
2000
kolejne wystąpienie wypełnione faktami,
04:45
that includedw zestawie a slideślizgać się like this,
110
270000
2000
które zawierało slajd taki jak ten,
04:47
whichktóry triedwypróbowany to make the pointpunkt that, if you want to createStwórz a lot of valuewartość in a cityMiasto,
111
272000
3000
który próbuje ukazać, że jeśli chce się stworzyć wartość w mieście,
04:50
it has to be very bigduży.
112
275000
2000
musi być ono wielkie.
04:52
This is a pictureobrazek of DenverDenver,
113
277000
2000
To jest zdjęcie Denver,
04:54
and the outlinezarys is the newNowy airportLotnisko that was builtwybudowany in DenverDenver.
114
279000
2000
a ten zarys to jego nowe lotnisko.
04:56
This airportLotnisko alonesam
115
281000
2000
Samo lotnisko ma powierzchnię
04:58
coversokładki more than 100 squareplac kilometerskilometrów.
116
283000
2000
ponad 100 km kwadratowych.
05:00
So I was tryingpróbować to persuadenamawiać the HonduransHondurasu,
117
285000
2000
Próbowałem przekonać Honduran,
05:02
if you buildbudować a newNowy cityMiasto,
118
287000
2000
że jeśli chcą wybudować nowe miasto
05:04
you've got to startpoczątek with a siteteren that's at leastnajmniej 1,000 squareplac kilometerskilometrów.
119
289000
3000
muszą zacząć od co najmniej 1000 km kwadratowych.
05:07
That's more than 250 hundred-thousand100 000 acreswłości.
120
292000
4000
To więcej niż 250000 akrów.
05:13
EverybodyKażdy applaudedBrawo politelygrzecznie.
121
298000
2000
Każdy cicho przytaknął.
05:15
The facestwarze in the audiencepubliczność
122
300000
2000
Miny na widowni były bardzo
05:17
were very seriouspoważny and attentiveuważny.
123
302000
3000
poważne i uważne.
05:20
The leaderlider of the congresskongres cameoprawa ołowiana witrażu up on stageetap and said,
124
305000
3000
Lider kongresu wstąpił na scenę i powiedział:
05:23
"ProfessorProfesor RomerRomer, thank you very much for your lecturewykład,
125
308000
3000
"Profesorze Romer, bardzo dziękuję za to wystąpienie,
05:26
but maybe we could watch the TEDTalkNagrań.
126
311000
3000
ale może moglibyśmy obejrzeć TEDTalk.
05:29
I've got it here on my laptopkomputer przenośny."
127
314000
3000
Mam go na laptopie."
05:33
So I satsob down, and they playedgrał the TEDTalkNagrań.
128
318000
3000
Więc usiadłem, a oni włączyli TEDTalk.
05:36
And it got to the essenceistota,
129
321000
2000
Esencją jest to, że nowe miasto
05:38
whichktóry is that a newNowy cityMiasto could offeroferta newNowy choiceswybory for people.
130
323000
3000
mogłoby zaoferować nowe możliwości ludziom.
05:41
There would be a choicewybór of a cityMiasto whichktóry you could go to
131
326000
2000
Miałbyś wybór miasta, w którym mógłbyś zamieszkać,
05:43
whichktóry could be in HondurasHonduras,
132
328000
2000
na przykład w Hondurasie,
05:45
insteadzamiast of hundredssetki of milesmile away in the NorthPółnoc.
133
330000
2000
zamiast setki mil na północ.
05:47
And it alsorównież involvedzaangażowany newNowy choiceswybory for leadersprzywódcy.
134
332000
2000
Dawało to także nowe możliwości dla przywódców.
05:49
Because the leadersprzywódcy in the governmentrząd there in HondurasHonduras
135
334000
3000
Przywódcy rządowi w Hondurasie
05:52
would need help from partnerpartner countrieskraje,
136
337000
2000
potrzebowaliby pomocy od partnerskich państw,
05:54
who could benefitzasiłek from partnerpartner countrieskraje
137
339000
2000
które także by na tym skorzystały
05:56
who help them setzestaw up the ruleszasady in this charterCzarter and the enforcementegzekwowanie,
138
341000
3000
i pomogłyby stworzyć zasady działania w mieście i wprowadzić je w życie
05:59
so everybodywszyscy can trustzaufanie
139
344000
2000
tak, żeby każdy mógł zaufać,
06:01
that the charterCzarter really will be enforcedwymuszone.
140
346000
3000
że miasto będzie działało.
06:04
And the insightwgląd of PresidentPrezydent LoboLobo
141
349000
2000
Prezydent Lobo zwrócił uwagę na fakt,
06:06
was that that assurancezapewnienie of enforcementegzekwowanie
142
351000
3000
że zapewnienie wprowadzenia w życie,
06:09
that I was thinkingmyślący about
143
354000
2000
tego o czym myślałem,
06:11
as a way to get the foreignobcy investorsinwestorzy to come in and buildbudować the cityMiasto
144
356000
3000
to sposób na przekonanie zagranicznych inwestorów do zbudowania miasta,
06:14
could be equallyna równi importantważny for all the differentróżne partiesimprezy in HondurasHonduras
145
359000
3000
które jest równie ważny dla wszystkich partii w Hondurasie,
06:17
who had sufferedcierpiał for so manywiele yearslat
146
362000
2000
które to cierpiały przez tyle lat
06:19
from fearstrach and distrustnieufność.
147
364000
2000
przez strach i brak zaufania.
06:21
We wentposzedł and lookedspojrzał at a siteteren.
148
366000
2000
Poszliśmy i spojrzeliśmy na to miejsce.
06:23
This picture'sobrazu from there.
149
368000
2000
To właśnie to zdjęcie.
06:25
It easilyz łatwością could holdutrzymać a thousandtysiąc squareplac kilometerskilometrów.
150
370000
3000
Z łatwością pomieści tysiąc kilometrów kwadratowych.
06:28
And shortlyWkrótce thereafternastępnie, on JanuaryStycznia 19thth,
151
373000
3000
Nieco później, 19 stycznia,
06:31
they votedgłosowało in the congresskongres to amendzmiany theirich constitutionkonstytucja
152
376000
3000
kongres głosował nad poprawką do konstytucji,
06:34
to have a constitutionalkonstytucyjne provisionzaopatrzenie
153
379000
2000
która pozwalałaby na budowę w rozwijających się regionach.
06:36
that allowspozwala for specialspecjalny developmentrozwój regionsregiony.
154
381000
2000
która pozwalałaby na budowę w rozwijających się regionach.
06:38
In a countrykraj whichktóry had just goneodszedł throughprzez this wrenchingbolesnym crisiskryzys,
155
383000
3000
W państwie, które przeszło przez wyniszczający kryzys,
06:41
the votegłosować in the congresskongres in favorprzysługa of this constitutionalkonstytucyjne amendmentzmiany
156
386000
3000
głosowanie w kongresie nad tą poprawką
06:44
was 124 to one.
157
389000
3000
wyniosło 124 do 1.
06:47
All partiesimprezy, all factionsfrakcje in societyspołeczeństwo, backedwspierane this.
158
392000
3000
Wszystkie partie, wszystkie frakcje to poparły.
06:50
To be partczęść of the constitutionkonstytucja, you actuallytak właściwie have to passprzechodzić it twicedwa razy in the congresskongres.
159
395000
3000
Dwukrotne głosowanie w kongresie pozwala na zaakceptowanie poprawki.
06:53
On FebruaryLutego 17thth they passedminęło it again
160
398000
3000
17 lutego ponownie ją przegłosowano
06:56
with anotherinne votegłosować of 114 to one.
161
401000
3000
większością 114 do 1.
06:59
ImmediatelyNatychmiast after that votegłosować,
162
404000
2000
Natychmiast po tym głosowaniu,
07:01
on FebruaryLutego 21stul to the 24thth,
163
406000
3000
między 21 a 24 lutego
07:04
a delegationDelegacja of about 30 HonduransHondurasu
164
409000
2000
delegacja około 30 Honduran
07:06
wentposzedł to the two placesmiejsca in the worldświat
165
411000
2000
pojechała do dwóch miejsc na świecie,
07:08
that are mostwiększość interestedzainteresowany in gettinguzyskiwanie into the cityMiasto buildingbudynek businessbiznes.
166
413000
2000
które były najbardziej zainteresowane budową miast.
07:10
One is SouthPołudniowa KoreaKorea.
167
415000
2000
Jedno w Korei Południowej.
07:12
This is a pictureobrazek of a bigduży, newNowy cityMiasto centercentrum
168
417000
2000
To jest zdjęcie nowego wielkiego centrum miasta,
07:14
that's beingistota builtwybudowany in SouthPołudniowa KoreaKorea --
169
419000
2000
które jest budowane w Korei Południowej,
07:16
biggerwiększy than downtownśródmieście BostonBoston.
170
421000
2000
większe niż centrum Bostonu.
07:18
Everything you see there was builtwybudowany in fourcztery yearslat,
171
423000
2000
Wszystko, co tu widzicie zostało zbudowane w 4 lata,
07:20
after they spentwydany fourcztery yearslat gettinguzyskiwanie the permitszezwolenia.
172
425000
3000
po 4 latach zbierania pozwoleń.
07:24
The other placemiejsce that's very interestedzainteresowany in cityMiasto buildingbudynek is SingaporeSingapur.
173
429000
2000
Singapur również jest zainteresowany budowaniem miast.
07:26
They'veThey've actuallytak właściwie builtwybudowany two citiesmiasta alreadyjuż in ChinaChiny
174
431000
2000
Zbudowano już 2 miasta w Chinach
07:28
and are preparingprzygotowanie the thirdtrzeci.
175
433000
2000
i przygotowują się do budowy trzeciego.
07:30
So if you think about this practicallypraktycznie,
176
435000
2000
Jeśli spojrzeć na to praktycznie
07:32
here'soto jest where we are.
177
437000
2000
to tutaj się znajdujemy.
07:34
They'veThey've got a siteteren; they're alreadyjuż thinkingmyślący about this siteteren for the seconddruga cityMiasto.
178
439000
3000
Mają już miejsce. Zastanawiają się już nad miejscem na drugie miasto.
07:37
They're puttingwprowadzenie in placemiejsce a legalprawny systemsystem
179
442000
2000
Budują system prawny,
07:39
that could allowdopuszczać for managersmenedżerowie to come in,
180
444000
2000
pozwalający menadżerom na przyjazd
07:41
and alsorównież an externalzewnętrzny legalprawny systemsystem.
181
446000
2000
oraz zewnętrzny system prawny.
07:43
One countrykraj has alreadyjuż volunteeredzgłosić się na ochotnika to let its supremenajwyższy courtSąd
182
448000
3000
Jedno państwo już zaoferowało pozwolenie swojemu sądowi najwyższemu
07:46
be the courtSąd of finalfinał appealapel for the newNowy judicialsądowe systemsystem there.
183
451000
3000
na bycie sądem najwyższej instancji dla nowego systemu prawnego.
07:49
There's designersprojektanci and buildersbudowniczych of citiesmiasta
184
454000
2000
Są już architekci i budowlańcy
07:51
who are very interestedzainteresowany.
185
456000
2000
bardzo zainteresowani projektem.
07:53
They even can bringprzynieść with them some financingfinansowanie.
186
458000
2000
Mogą nawet wnieść ze sobą nieco dofinansowania.
07:55
But the one thing you know they'veoni alreadyjuż solvedrozwiązany
187
460000
2000
Jeden z problemów, które już rozwiązali
07:57
is that there's lots of tenantslokatorzy.
188
462000
2000
to duża liczba najemców.
07:59
There's lots of businessesbiznes that would like to locateZnajdź in the AmericasAmericas,
189
464000
3000
Jest sporo firm, które chcą znaleźć się w Amerykach,
08:02
especiallyszczególnie in a placemiejsce with a freewolny tradehandel zonestrefa,
190
467000
2000
szczególnie w miejscach gdzie są obszary wolnego handlu.
08:04
and there's lots of people who'dkto by like to go there.
191
469000
3000
Jest sporo osób, które chciałyby się tam znaleźć.
08:07
Around the worldświat, there's 700 millionmilion people
192
472000
2000
Na świecie jest 700 milionów ludzi,
08:09
who say they'doni by like to moveruszaj się permanentlystałe someplacegdzieś elsejeszcze right now.
193
474000
3000
którzy twierdzą, że chcą osiedlić się na stałe w innym miejscu.
08:12
There's a millionmilion a yearrok
194
477000
2000
Milion ludzi opuszcza rocznie
08:14
who leavepozostawiać LatinŁaciński AmericaAmeryka to go to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
195
479000
2000
Amerykę Łacińską żeby udać się do Stanów Zjednoczonych.
08:16
ManyWiele of these are a fatherojciec
196
481000
2000
Wielu z tych ludzi to ojcowie,
08:18
who has to leavepozostawiać his familyrodzina behindza to go get a jobpraca --
197
483000
2000
którzy muszą zostawić rodziny żeby znaleźć pracę,
08:20
sometimesczasami a singlepojedynczy mothermama
198
485000
2000
czasami samotne matki,
08:22
who has to get enoughdość moneypieniądze to even payzapłacić for foodjedzenie or clothingodzież.
199
487000
3000
które próbują zarobić na jedzenie i ubranie.
08:25
SadlyNiestety, sometimesczasami there are even childrendzieci
200
490000
2000
Często są to także dzieci
08:27
who are tryingpróbować to get reunitedZjednoczona with theirich parentsrodzice
201
492000
2000
próbujące wrócić do rodziców,
08:29
that they haven'tnie mam seenwidziany, in some casesprzypadki, for a decadedekada.
202
494000
4000
których nie widzieli nawet przez 10 lat.
08:34
So what kinduprzejmy of an ideapomysł is it
203
499000
2000
Więc co to za idea, która chce
08:36
to think about buildingbudynek a brandMarka newNowy cityMiasto in HondurasHonduras?
204
501000
2000
zbudować nowe miasto w Hondurasie?
08:38
Or to buildbudować a dozentuzin of these,
205
503000
2000
Lub zbudować tuzin takich
08:40
or a hundredsto of these, around the worldświat?
206
505000
2000
lub nawet setki na całym świecie?
08:42
What kinduprzejmy of an ideapomysł is it
207
507000
2000
Co to za idea, która
08:44
to think about insistingnalegając
208
509000
2000
nalega, żeby każda rodzina
08:46
that everykażdy familyrodzina have a choicewybór of severalkilka citiesmiasta
209
511000
3000
miała wybór pomiędzy kilkoma miastami,
08:49
that are competingkonkurowanie to attractpociągać newNowy residentsmieszkańców?
210
514000
3000
które konkurują o nowych mieszkańców?
08:52
This is an ideapomysł worthwartość spreadingrozpościerający się.
211
517000
3000
To jest idea, którą warto rozgłaszać.
08:55
And my friendsprzyjaciele from HondurasHonduras
212
520000
2000
Moi przyjaciele z Hondurasu
08:57
askedspytał me to say thank you, TEDTED.
213
522000
2000
poprosili mnie o podziękowanie wam TED.
08:59
(ApplauseAplauz)
214
524000
8000
(Oklaski).
Translated by Monika Sulima
Reviewed by Sebastian Misiewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul Romer - Chief Economist and Senior Vice President, World Bank
Paul Romer's research on catch-up growth in low- and middle-income countries has emphasized the importance of government policies that encourage orderly urban expansion.

Why you should listen

Paul Romer believes in the power of ideas. He first studied how to speed up the discovery and implementation of new technologies. But to address the big problems we'll face this century -- insecurity, harm to the environment, global poverty -- new technologies will not be enough. We must also speed up the discovery and implementation of new rules, of new ideas about how people interact.

Throughout human history, big improvements in systems of rules took place when new governments entered the scene. In today's world, this process has been largely shut down. To bring it back to life, Romer proposes that we create new cities where people can go to escape from bad rules and opt in to new and better ones. With better rules, people can be safe, self-interest can protect the environment, and investment can bring families all the resources that the modern world has to offer.

Romer took office as the World Bank's Chief Economist and Senior Vice President in October 2016.

More profile about the speaker
Paul Romer | Speaker | TED.com