ABOUT THE SPEAKER
Rosie King - Storytelling activist
Rosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?”

Why you should listen
When she was nine years old, doctors confirmed Rosie King’s self-diagnosis of Asperger’s Syndrome. With two younger siblings severely affected by autism, Rosie had a burning desire to help make the world a more tolerant place for people with autism ever since she was a young girl. She found the opportunity to do so when her family was invited to do a local news segment on her mother’s children’s books, which featured Rosie’s illustrations. Her lack of inhibition made her a natural presenter, and she was asked to host BBC Newsround’s special program “My Autism and Me,” bringing her a much wider audience and an Emmy Kid’s Award. Rosie continues to raise awareness about autism, and is working towards her goal of becoming a professional actress and storyteller.
More profile about the speaker
Rosie King | Speaker | TED.com
TEDMED 2014

Rosie King: How autism freed me to be myself

Rosie King: Jak autyzm pozwolił mi być sobą

Filmed:
2,683,245 views

"Ludzie tak bardzo boją się różnorodności, że starają się zmieścić wszystko do małego pudełeczka z konkretną etykietą" - mówi 16-letnia Rosie King, która jest odważna, krzykliwa i autystyczna. Chce wiedzieć: "Czemu wszyscy tak bardzo przejmują się normalnością?". Rosie King wysyła głośny sygnał do każdego dziecka, nauczyciela i innych osób, by celebrowali wyjątkowość. Jest to górnolotne świadectwo potencjału ludzkiej różnorodności.
- Storytelling activist
Rosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?” Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I haven'tnie mam told manywiele people this,
0
738
1698
Mało komu o tym mówiłam,
00:14
but in my headgłowa, I've got
1
2436
2396
ale mam w głowie
00:16
thousandstysiące of secretsekret worldsświaty all going on
2
4832
2137
tysiące sekretnych światów,
00:18
all at the samepodobnie time.
3
6969
2301
działających równocześnie.
00:21
I am alsorównież autisticautystyczny.
4
9270
2333
Jestem też autystyczna.
00:23
People tendzmierzać to diagnoserozpoznać chorobę autismautyzm
5
11603
1946
Ludzie często diagnozują autyzm
00:25
with really specifickonkretny
check-boxpole wyboru descriptionsopisy,
6
13549
3319
za pomocą precyzyjnych opisów
z polami do wyboru,
00:28
but in realityrzeczywistość, it's a wholecały
variationzmienność as to what we're like.
7
16868
3048
ale tak naprawdę
występujemy w wielu wariantach.
00:31
For instanceinstancja, my little brotherbrat,
8
19916
1733
Przykładowo: mój młodszy brat,
00:33
he's very severelysurowo autisticautystyczny.
9
21649
1777
który jest poważnie autystyczny.
00:35
He's nonverbalniewerbalnej. He can't talk at all.
10
23426
2262
Jest niewerbalny,
w ogóle nie potrafi mówić.
00:37
But I love to talk.
11
25688
2492
Ja z kolei uwielbiam mówić.
00:40
People oftenczęsto associateskojarzyć autismautyzm
12
28180
3303
Ludzie często utożsamiają autyzm
00:43
with likingupodobań mathsMatematyka and
sciencenauka and nothing elsejeszcze,
13
31483
2673
z lubieniem tylko matematyki
i przedmiotów ścisłych,
00:46
but I know so manywiele autisticautystyczny people
14
34156
1799
jednak znam wielu autystycznych ludzi,
00:47
who love beingistota creativetwórczy.
15
35955
2373
którzy uwielbiają tworzyć.
00:50
But that is a stereotypestereotyp,
16
38328
2442
To jednak jest stereotyp,
00:52
and the stereotypesstereotypy of things
17
40770
1856
a stereotypy są często,
00:54
are oftenczęsto, if not always, wrongźle.
18
42626
3262
jeśli nie zawsze, błędne.
00:57
For instanceinstancja, a lot of people
19
45888
2418
Na przykład wielu ludzi
01:00
think autismautyzm and think
"RainDeszcz Man" immediatelynatychmiast.
20
48306
4253
od razu kojarzy autyzm
z filmem "Rain Man".
01:04
That's the commonpospolity beliefwiara,
21
52559
1492
To powszechne przekonanie,
01:06
that everykażdy singlepojedynczy autisticautystyczny
personosoba is DustinDustin HoffmanHoffman,
22
54051
3295
że każda osoba z autyzmem
to Dustin Hoffman,
01:09
and that's not trueprawdziwe.
23
57346
3003
lecz nie jest to prawda.
01:12
But that's not just with
autisticautystyczny people, eitherzarówno.
24
60349
2801
Nie dotyczy to wyłącznie ludzi z autyzmem.
Spotyka to też osoby
o odmiennej seksualności,
01:15
I've seenwidziany it with LGBTQLGBTQ people,
25
63150
2340
01:17
with womenkobiety, with POCPOC people.
26
65490
2420
kobiety, ludzi z innym kolorem skóry.
01:19
People are so afraidprzestraszony of varietyróżnorodność
27
67910
2518
Ludzie boją się różnorodności
01:22
that they try to fitdopasowanie everything
into a tinymalutki little boxpudełko
28
70428
2801
i starają się wpasować wszystko
do pudełeczka
01:25
with really specifickonkretny labelsetykiety.
29
73229
2295
z bardzo konkretnymi etykietami.
01:27
This is something that actuallytak właściwie
30
75524
1631
Coś takiego naprawdę
01:29
happenedstało się to me in realreal life:
31
77155
2678
spotkało mnie w życiu.
01:31
I googledgoogled "autisticautystyczny people are ..."
32
79833
2688
Googlowałam: "ludzie autystyczni są..."
01:34
and it comespochodzi up with suggestionssugestie
33
82521
2103
i pojawiały się sugestie tego,
01:36
as to what you're going to typerodzaj.
34
84624
2025
co zamierzało się pisać.
01:38
I googledgoogled "autisticautystyczny people are ..."
35
86649
1755
Googlowałam:"ludzie autystyczni są..."
01:40
and the topTop resultwynik was "demonsdemony."
36
88404
3213
i na szczycie wyników było "demonami".
01:43
That is the first thing that people think
37
91617
2258
To pierwsza rzecz, o której myślą ludzie,
01:45
when they think autismautyzm.
38
93875
2004
gdy myślą o autyzmie.
01:47
They know.
39
95879
1906
Oni wiedzą.
01:49
(LaughterŚmiech)
40
97785
3209
(Śmiech)
Jedną z cech,
którą posiadam dzięki autyzmowi,
01:56
One of the things I can do
because I'm autisticautystyczny
41
104604
2597
01:59
it's an abilityzdolność ratherraczej than a disabilityniepełnosprawność
42
107201
2441
to raczej zdolność niż wada,
02:01
is I've got a very, very vividżywy imaginationwyobraźnia.
43
109642
3535
jest bardzo bogata wyobraźnia.
02:05
Let me explainwyjaśniać it to you a bitkawałek.
44
113177
1673
Pozwólcie, że wyjaśnię.
To tak, jakbym była
w dwóch światach jednocześnie.
02:06
It's like I'm walkingpieszy in two
worldsświaty mostwiększość of the time.
45
114850
2250
02:09
There's the realreal worldświat,
the worldświat that we all sharedzielić,
46
117100
2534
Jest ten prawdziwy świat,
który wszyscy ze sobą dzielimy,
02:11
and there's the worldświat in my mindumysł,
47
119634
1980
i jest świat w mojej głowie
02:13
and the worldświat in my mindumysł
is oftenczęsto so much more realreal
48
121614
3037
i ten świat jest często bardziej prawdziwy
02:16
than the realreal worldświat.
49
124651
2487
niż rzeczywisty świat.
02:19
Like, it's very easyłatwo for
me to let my mindumysł looseluźny
50
127138
3371
Łatwo mi puścić wodze wyobraźni,
02:22
because I don't try and fitdopasowanie
myselfsiebie into a tinymalutki little boxpudełko.
51
130509
2871
bo nie próbuję
wpasować się do pudełeczka.
02:25
That's one of the bestNajlepiej
things about beingistota autisticautystyczny.
52
133380
2239
To jedna z zalet autyzmu.
02:27
You don't have the urgepopęd to do that.
53
135619
1969
Nie mam takiej potrzeby.
02:29
You find what you want to do,
54
137588
2768
Odnajduję, co chcę zrobić,
02:32
you find a way to do it,
and you get on with it.
55
140356
2784
jak to zrobić i biorę się do roboty.
02:35
If I was tryingpróbować to fitdopasowanie myselfsiebie into a boxpudełko,
56
143140
2153
Gdybym starała się wpasować w pudełko,
02:37
I wouldn'tnie be here, I
wouldn'tnie have achievedosiągnięty
57
145293
2152
nie byłoby mnie tutaj,
nie osiągnęłabym
02:39
halfpół the things that I have now.
58
147445
2150
połowy rzeczy, które mam.
02:41
There are problemsproblemy, thoughchociaż.
59
149595
1776
Istnieją jednak pewne problemy.
02:43
There are problemsproblemy with beingistota autisticautystyczny,
60
151371
2165
Autyzm ma też wady,
02:45
and there are problemsproblemy with
havingmający too much imaginationwyobraźnia.
61
153536
2720
podobnie jak zbyt bujna wyobraźnia.
02:48
SchoolSzkoła can be a problemproblem in generalgenerał,
62
156256
2203
Szkoła jest problemem sama w sobie,
02:50
but havingmający alsorównież to explainwyjaśniać to a teachernauczyciel
63
158459
4031
ale konieczność wyjaśniania nauczycielowi
02:54
on a dailycodziennie basispodstawa
64
162490
2182
dzień po dniu,
02:56
that theirich lessonlekcja is inexplicablyniewytłumaczalny sposób dullnudny
65
164672
3645
że jego lekcja jest niepojęcie nudna,
03:00
and you are secretlypotajemnie takingnabierający refugeschronienia
66
168317
2621
i że po kryjomu chronię się
03:02
in a worldświat insidewewnątrz your headgłowa in
whichktóry you are not in that lessonlekcja,
67
170938
3962
w świecie w mojej głowie,
w którym nie ma mnie na tej lekcji,
03:06
that addsdodaje to your listlista of problemsproblemy.
68
174900
3496
to kolejny problem.
03:10
(LaughterŚmiech)
69
178396
1868
(Śmiech)
03:12
AlsoRównież, when my imaginationwyobraźnia takes holdutrzymać,
70
180264
4420
Gdy wyobraźnia przejmuje kontrolę,
03:16
my bodyciało takes on a life of its ownwłasny.
71
184684
1834
ciało nabiera własnego życia.
Gdy coś ekscytującego
dzieje się w mym wewnętrznym świecie,
03:18
When something very excitingekscytujący
happensdzieje się in my innerwewnętrzny worldświat,
72
186518
2958
03:21
I've just got to runbiegać.
73
189476
1504
po prostu muszę uciekać.
03:22
I've got to rockskała backwardsWstecz and forwardsdo przodu,
74
190980
1916
Muszę kołysać się w przód i w tył,
03:24
or sometimesczasami screamkrzyk.
75
192896
1788
czasem krzyczeć.
03:26
This givesdaje me so much energyenergia,
76
194684
2250
Daje mi bardzo dużo energii,
03:28
and I've got to have an
outletwylot for all that energyenergia.
77
196934
2621
i muszę znaleźć dla niej upust.
03:31
But I've doneGotowe that ever
sinceod I was a childdziecko,
78
199555
2104
Robię tak od dzieciństwa,
03:33
ever sinceod I was a tinymalutki little girldziewczyna.
79
201659
1718
odkąd byłam małą dziewczynką.
03:35
And my parentsrodzice thought it was
cuteładny, so they didn't bringprzynieść it up,
80
203377
2869
Moi rodzice sądzili, że to słodkie,
więc nie zwracali mi uwagi,
03:38
but when I got into schoolszkoła,
81
206246
1618
lecz gdy poszłam do szkoły,
03:39
they didn't really agreeZgodzić się that it was cuteładny.
82
207864
2301
nie uważano tego za słodkie.
03:42
It can be that people
don't want to be friendsprzyjaciele
83
210165
2665
Było tak, że ludzie
nie chcieli się przyjaźnić
03:44
with the girldziewczyna that startszaczyna się
screamingkrzyczeć in an algebraalgebra lessonlekcja.
84
212830
2977
z dziewczyną,
która krzyczy na lekcji algebry.
03:47
And this doesn't normallynormalnie
happenzdarzyć in this day and agewiek,
85
215807
3906
W dzisiejszych czasach to rzadkie,
03:51
but it can be that people don't want
to be friendsprzyjaciele with the autisticautystyczny girldziewczyna.
86
219713
3577
ale czasem ludzie nie chcieli
przyjaźnić się z autystyczną dziewczyną.
03:55
It can be that people
don't want to associateskojarzyć
87
223290
3282
Może być tak, że ludzie
nie chcą się zadawać
03:58
with anyonektokolwiek who won'tprzyzwyczajenie
or can't fitdopasowanie themselvessami
88
226572
2764
z kimś, kto nie chce
albo nie potrafi się dopasować
04:01
into a boxpudełko that's labeledoznaczone jako normalnormalna.
89
229336
2970
do pudełka z nalepką "normalny".
04:04
But that's fine with me,
90
232306
2166
Ale nie przeszkadza mi to,
04:06
because it sortssortuje the wheatpszenica from the chaffplew,
91
234472
2134
bo oddziela ziarna od plew,
04:08
and I can find whichktóry people
are genuineprawdziwy and trueprawdziwe
92
236606
2767
pozwala mi znaleźć
ludzi prawdziwych i szczerych,
04:11
and I can pickwybierać these people as my friendsprzyjaciele.
93
239373
2556
których mogę uznać za przyjaciół.
04:13
But if you think about it, what is normalnormalna?
94
241929
3420
Jak się tak zastanowić,
to co jest normalność?
04:17
What does it mean?
95
245349
1811
Co to znaczy?
04:19
ImagineWyobraź sobie if that was the bestNajlepiej
complimentKOMPLEMENT you ever receivedOdebrane.
96
247160
2780
Wyobraźcie sobie,
że najlepszy komplement brzmiałby:
04:21
"WowWow, you are really normalnormalna."
97
249940
2281
"Jesteś naprawdę normalna".
04:24
(LaughterŚmiech)
98
252221
1385
(Śmiech)
04:25
But complimentskomplementy are,
99
253606
3404
Jednak komplementy brzmią:
04:29
"you are extraordinaryniezwykły"
100
257010
1408
"Jesteś wyjątkowy"
04:30
or "you stepkrok outsidena zewnątrz the boxpudełko."
101
258418
1834
lub "Wychodzisz poza schemat".
04:32
It's "you're amazingniesamowity."
102
260252
1721
"Jesteś niezwykły".
04:33
So if people want to be these things,
103
261973
1890
Skoro jednak ludzie chcą tacy być,
04:35
why are so manywiele people
strivingusiłujący to be normalnormalna?
104
263863
2508
to czemu tak wielu
stara się być normalnymi?
04:38
Why are people pouringzsyp theirich
brilliantznakomity individualindywidualny lightlekki into a moldforma?
105
266371
5014
Czemu wlewają do foremki
genialne światło indywidualności?
04:43
People are so afraidprzestraszony of varietyróżnorodność
that they try and forcesiła everyonekażdy,
106
271385
4755
Ludzie boją się różnorodności,
więc próbują i zmuszają wszystkich,
04:48
even people who don't want
to or can't, to becomestają się normalnormalna.
107
276140
3718
nawet tych, którzy nie chcą
lub nie potrafią, by stali się normalni.
04:51
There are campsobozy for LGBTQLGBTQ people
108
279858
2839
Istnieją obozy
dla osób odmiennych seksualnie
04:54
or autisticautystyczny people to try and
make them this "normalnormalna,"
109
282697
3476
lub autystyków,
gdzie próbuje się ich "unormalnić".
04:58
and that's terrifyingprzerażający that people
would do that in this day and agewiek.
110
286173
4525
To straszne, że ludzie
robią to w dzisiejszych czasach.
05:02
All in all, I wouldn'tnie tradehandel my autismautyzm
and my imaginationwyobraźnia for the worldświat.
111
290698
4607
Ja nie wymieniłabym za nic
swojego autyzmu i wyobraźni.
05:07
Because I am autisticautystyczny,
112
295305
1990
Z powodu autyzmu
05:09
I've presentedprzedstawione documentariesfilmy dokumentalne to the BBCBBC,
113
297295
2992
prezentuję filmy dokumentalne na BBC,
05:12
I'm in the midstŚrodek of writingpisanie a bookksiążka,
114
300287
2239
jestem w połowie pisania książki.
05:14
I'm doing this — this is fantasticfantastyczny
115
302526
2148
Mówię tu do was, to fantastyczne,
05:16
and one of the bestNajlepiej
things that I've achievedosiągnięty,
116
304674
3251
a chyba największym moim osiągnięciem,
05:19
that I considerrozważać to have achievedosiągnięty,
117
307925
2585
jak sądzę,
05:22
is I've founduznany wayssposoby of communicatingprzyległy
118
310510
1982
jest uzyskanie sposobów komunikacji
05:24
with my little brotherbrat and sistersiostra,
119
312492
1845
z moim młodszym bratem i siostrą,
05:26
who as I've said are nonverbalniewerbalnej.
They can't speakmówić.
120
314337
3363
którzy, jak wspomniałam,
są niewerbalni, nie potrafią mówić.
05:29
And people would oftenczęsto writepisać
off someonektoś who'skto jest nonverbalniewerbalnej,
121
317700
2860
Ludzie często
skreślają kogoś, kto jest niewerbalny,
05:32
but that's sillygłupi, because
my little brotherbrat and sistersiostra
122
320560
2734
to jednak głupie,
gdyż mój brat i moja siostra
05:35
are the bestNajlepiej siblingsrodzeństwo that
you could ever hopenadzieja for.
123
323294
2693
to najlepsze rodzeństwo,
jakie kiedykolwiek mogłabym mieć.
05:37
They're just the bestNajlepiej,
and I love them so much
124
325987
2287
Są po prostu najlepsi,
bardzo ich kocham
05:40
and I careopieka about them
more than anything elsejeszcze.
125
328274
3555
i troszczę się o nich
bardziej niż o cokolwiek innego.
05:43
I'm going to leavepozostawiać you with one questionpytanie:
126
331829
2678
Zamierzam pozostawić was
z jednym pytaniem.
05:46
If we can't get insidewewnątrz the person'sosoby mindsumysły,
127
334507
3137
Skoro nie możemy
dostać się do czyjegoś umysłu,
05:49
no mattermateria if they're autisticautystyczny or not,
128
337644
2093
czy to autystycznego czy nie,
05:51
insteadzamiast of punishingkaranie anything
that straysbłąka from normalnormalna,
129
339737
3037
zamiast karać wszystko,
co odbiega od normalności,
05:54
why not celebrateświętować uniquenesswyjątkowość
130
342774
1755
czemu nie celebrować wyjątkowości
05:56
and cheerCheer everykażdy time someonektoś
unleashesuwalnia theirich imaginationwyobraźnia?
131
344529
4061
i cieszyć się za każdym razem,
gdy ktoś puszcza wodze fantazji?
06:00
Thank you.
132
348590
1576
Dziękuję.
06:02
(ApplauseAplauz)
133
350166
5180
(Brawa)
Translated by Mateusz Radziwonowicz
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rosie King - Storytelling activist
Rosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?”

Why you should listen
When she was nine years old, doctors confirmed Rosie King’s self-diagnosis of Asperger’s Syndrome. With two younger siblings severely affected by autism, Rosie had a burning desire to help make the world a more tolerant place for people with autism ever since she was a young girl. She found the opportunity to do so when her family was invited to do a local news segment on her mother’s children’s books, which featured Rosie’s illustrations. Her lack of inhibition made her a natural presenter, and she was asked to host BBC Newsround’s special program “My Autism and Me,” bringing her a much wider audience and an Emmy Kid’s Award. Rosie continues to raise awareness about autism, and is working towards her goal of becoming a professional actress and storyteller.
More profile about the speaker
Rosie King | Speaker | TED.com