TEDMED 2014
Rosie King: How autism freed me to be myself
Роўзі Кінг: Як аўтызм дазволіў мне быць сабой
Filmed:
Readability: 3.2
2,683,245 views
"Людзі так баяцца разнастайнасці, што спрабуюць запіхнуць усіх у маленечкую скрынку з дакладнымі біркамі", - кажа шаснаццацігадовая Роўзі Кінг, смелая, дзёрзкая і аўтыстычная. Яна хоча ведаць: чаму ўсе так хвалююца за тое, каб быць нармальнымі? Яна гучна заклікае кожнага дзіцёнка, бацькоў, выкладчыка і кожную асобу святкаваць унікальнасць. Гэта ўзнёслае сведчанне патанцыялу чалавечай разнастайнасці.
Rosie King - Storytelling activist
Rosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?” Full bio
Rosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?” Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I haven't told many people this,
0
738
1698
Няшмат людзей ведаюць,
00:14
but in my head, I've got
1
2436
2396
што ў маёй галаве
00:16
thousands of secret worlds all going on
2
4832
2137
ёсць тысячы таемных сусветаў
00:18
all at the same time.
3
6969
2301
адначасова.
00:21
I am also autistic.
4
9270
2333
А яшчэ я аўтыстка.
00:23
People tend to diagnose autism
5
11603
1946
Людзі звычайна характарызуюць аўтызм
00:25
with really specific
check-box descriptions,
check-box descriptions,
6
13549
3319
вельмі дакладнымі рысамі,
00:28
but in reality, it's a whole
variation as to what we're like.
variation as to what we're like.
7
16868
3048
на самой справе, мы бываем вельмі рознымі.
00:31
For instance, my little brother,
8
19916
1733
Напрыклад, мой маленькі брацік,
00:33
he's very severely autistic.
9
21649
1777
ён вельмі моцна аўтыстычны.
00:35
He's nonverbal. He can't talk at all.
10
23426
2262
Ён не размаўляе. Зусім.
00:37
But I love to talk.
11
25688
2492
Але ж я люблю размаўляць.
00:40
People often associate autism
12
28180
3303
Людзі часта асацыююць аўтыстаў
00:43
with liking maths and
science and nothing else,
science and nothing else,
13
31483
2673
з аматарамі матэматыкі ды навукі,
і больш ні з чым.
і больш ні з чым.
00:46
but I know so many autistic people
14
34156
1799
Але я ведаю так шмат аўтыстычных людзей,
00:47
who love being creative.
15
35955
2373
якія любяць творчасць.
00:50
But that is a stereotype,
16
38328
2442
Гэта стэрэатып,
00:52
and the stereotypes of things
17
40770
1856
а стэрэатыпы
00:54
are often, if not always, wrong.
18
42626
3262
часта, калі не заўсёды, памылковыя.
00:57
For instance, a lot of people
19
45888
2418
Напрыклад, шмат людзей чуюць "аўтызм"
01:00
think autism and think
"Rain Man" immediately.
"Rain Man" immediately.
20
48306
4253
і адразу ўзгадваюць "Чалавека Дажджу".
01:04
That's the common belief,
21
52559
1492
Гэта распаўсюджанае перакананне,
01:06
that every single autistic
person is Dustin Hoffman,
person is Dustin Hoffman,
22
54051
3295
што кожны аўтыст – гэта Дасцін Хофман,
01:09
and that's not true.
23
57346
3003
і гэта няпраўда.
01:12
But that's not just with
autistic people, either.
autistic people, either.
24
60349
2801
Але гэта тычыцца не толькі аўтыстаў.
01:15
I've seen it with LGBTQ people,
25
63150
2340
Такое ж стаўленне і да ЛГБТК людзей,
01:17
with women, with POC people.
26
65490
2420
да жанчын, да людзей колеру.
01:19
People are so afraid of variety
27
67910
2518
Людзі так баяцца разнастайнасці,
01:22
that they try to fit everything
into a tiny little box
into a tiny little box
28
70428
2801
што спрабуюць запхаць усіх
у маленечкую скрынку
у маленечкую скрынку
01:25
with really specific labels.
29
73229
2295
з дакладнымі біркамі.
01:27
This is something that actually
30
75524
1631
Гэта насамрэч здарылася са мной
01:29
happened to me in real life:
31
77155
2678
у рэальным жыцці.
01:31
I googled "autistic people are ..."
32
79833
2688
Я загугліла "аўтыстычныя людзі..."
01:34
and it comes up with suggestions
33
82521
2103
і атрымала такія прапановы
01:36
as to what you're going to type.
34
84624
2025
тэксту для пошуку.
01:38
I googled "autistic people are ..."
35
86649
1755
Я загугліла "аўтыстычныя людзі..."
01:40
and the top result was "demons."
36
88404
3213
і першымі ў спісе былі "дэманы".
01:43
That is the first thing that people think
37
91617
2258
Гэта першае, што людзі думаюць,
01:45
when they think autism.
38
93875
2004
калі чуюць "аўтызм".
01:47
They know.
39
95879
1906
Яны ведаюць (шэптам).
01:49
(Laughter)
40
97785
3209
(Смех)
01:56
One of the things I can do
because I'm autistic —
because I'm autistic —
41
104604
2597
Адна з рэчаў, якую я магу рабіць,
дзякуючы аўтызму –
дзякуючы аўтызму –
01:59
it's an ability rather than a disability —
42
107201
2441
гэта больш магчымасць, чым абмежаванасць:
02:01
is I've got a very, very vivid imagination.
43
109642
3535
у мяне вельмі вельмі багатая фантазія.
02:05
Let me explain it to you a bit.
44
113177
1673
Давайце я вам трошкі патлумачу:
02:06
It's like I'm walking in two
worlds most of the time.
worlds most of the time.
45
114850
2250
гэта нібыта я жыву ў двух светах
большасць часу.
большасць часу.
02:09
There's the real world,
the world that we all share,
the world that we all share,
46
117100
2534
Ёсць свет рэальны:
той свет, які мы падзяляем,
той свет, які мы падзяляем,
02:11
and there's the world in my mind,
47
119634
1980
і ёсць свет у маёй галаве.
02:13
and the world in my mind
is often so much more real
is often so much more real
48
121614
3037
І свет у маёй галаве часта
значна рэальнейшы
значна рэальнейшы
02:16
than the real world.
49
124651
2487
за рэальны свет.
02:19
Like, it's very easy for
me to let my mind loose
me to let my mind loose
50
127138
3371
Мне вельмі легка адпускаць сябе,
02:22
because I don't try and fit
myself into a tiny little box.
myself into a tiny little box.
51
130509
2871
я не спрабую ўціснуцца
ў маленькую скрынку.
ў маленькую скрынку.
02:25
That's one of the best
things about being autistic.
things about being autistic.
52
133380
2239
Гэта адзін са значных плюсаў аўтызму.
02:27
You don't have the urge to do that.
53
135619
1969
Табе не трэба рабіць гэта.
02:29
You find what you want to do,
54
137588
2768
Ты знаходзіш, што ты хочаш рабіць,
02:32
you find a way to do it,
and you get on with it.
and you get on with it.
55
140356
2784
ты знаходзіш, як рабіць гэта, і ты робіш.
02:35
If I was trying to fit myself into a box,
56
143140
2153
Калі б я спрабавала ўпісацца,
02:37
I wouldn't be here, I
wouldn't have achieved
wouldn't have achieved
57
145293
2152
я б не была з вамі тут, я б не дасягнула
02:39
half the things that I have now.
58
147445
2150
паловы рэчаў, якія ў мяне ёсць.
02:41
There are problems, though.
59
149595
1776
Але ёсць праблемы.
02:43
There are problems with being autistic,
60
151371
2165
Ёсць праблемы з тым, каб быць аўтыстычным,
02:45
and there are problems with
having too much imagination.
having too much imagination.
61
153536
2720
і тым, што ў цябе вельмі багатая фантазія.
02:48
School can be a problem in general,
62
156256
2203
Школа ўвогуле праблема,
02:50
but having also to explain to a teacher
63
158459
4031
але ж тлумачыць выкладчыку
02:54
on a daily basis
64
162490
2182
кожны дзень,
02:56
that their lesson is inexplicably dull
65
164672
3645
што ягоны ўрок невыносна нудны
03:00
and you are secretly taking refuge
66
168317
2621
і ты патаемна знаходзіш прытулак
у тым свеце
у тым свеце
03:02
in a world inside your head in
which you are not in that lesson,
which you are not in that lesson,
67
170938
3962
ў тваёй галаве, у якім
ты не на гэтым занятку, –
ты не на гэтым занятку, –
03:06
that adds to your list of problems.
68
174900
3496
гэта ўскладняе існуючыя праблемы.
03:10
(Laughter)
69
178396
1868
(Смех)
03:12
Also, when my imagination takes hold,
70
180264
4420
Таксама, калі я адлятаю ў фантазіі,
03:16
my body takes on a life of its own.
71
184684
1834
маё цела жыве сваім жыццём.
03:18
When something very exciting
happens in my inner world,
happens in my inner world,
72
186518
2958
Калі нешта вельмі хвалюючае адбываецца
ў маім унутраным свеце,
ў маім унутраным свеце,
03:21
I've just got to run.
73
189476
1504
мне патрэбна бегчы.
03:22
I've got to rock backwards and forwards,
74
190980
1916
Мне трэба качацца ўзад і ўперад
03:24
or sometimes scream.
75
192896
1788
і часам крычэць.
03:26
This gives me so much energy,
76
194684
2250
Гэта дае мне шмат энэргіі,
03:28
and I've got to have an
outlet for all that energy.
outlet for all that energy.
77
196934
2621
і мне трэба даць выхад гэтай энергіі.
03:31
But I've done that ever
since I was a child,
since I was a child,
78
199555
2104
Я рабіла так заўсёды
03:33
ever since I was a tiny little girl.
79
201659
1718
з самага малентсва.
03:35
And my parents thought it was
cute, so they didn't bring it up,
cute, so they didn't bring it up,
80
203377
2869
Мае бацькі лічылі, што гэта міла,
таму пытанняў не ўзнікала,
але ў школе
але ў школе
03:38
but when I got into school,
81
206246
1618
03:39
they didn't really agree that it was cute.
82
207864
2301
людзям не падалося, што гэта міла.
03:42
It can be that people
don't want to be friends
don't want to be friends
83
210165
2665
Людзі не хочуць сябраваць з дзяўчынкай,
03:44
with the girl that starts
screaming in an algebra lesson.
screaming in an algebra lesson.
84
212830
2977
якая пачынае крычэць на ўроку алгебры.
03:47
And this doesn't normally
happen in this day and age,
happen in this day and age,
85
215807
3906
Звычайна я ўжо не паводжу сябе так зараз,
03:51
but it can be that people don't want
to be friends with the autistic girl.
to be friends with the autistic girl.
86
219713
3577
але людзі не хочуць сябраваць
з аўтыстычнай дзяўчынкай.
з аўтыстычнай дзяўчынкай.
03:55
It can be that people
don't want to associate
don't want to associate
87
223290
3282
Людзі не хочуць асацыяваць сябе
03:58
with anyone who won't
or can't fit themselves
or can't fit themselves
88
226572
2764
з кімсці, хто не можа ці не хоча ўпісвацца
04:01
into a box that's labeled normal.
89
229336
2970
ў скрынку з біркай "норма".
04:04
But that's fine with me,
90
232306
2166
Але я нармальна стаўлюся да гэтага,
04:06
because it sorts the wheat from the chaff,
91
234472
2134
таму што гэта аддзяляе
збожжа ад пустазелля,
збожжа ад пустазелля,
04:08
and I can find which people
are genuine and true
are genuine and true
92
236606
2767
і я магу зразумець, хто шчыры і сапраўдны,
04:11
and I can pick these people as my friends.
93
239373
2556
і сябраваць з гэтымі людзьмі.
04:13
But if you think about it, what is normal?
94
241929
3420
Калі падумаць: што такое норма?
04:17
What does it mean?
95
245349
1811
Што гэта значыць?
04:19
Imagine if that was the best
compliment you ever received.
compliment you ever received.
96
247160
2780
Уявіце, што лепшы камплімент,
які вы атрымалі –
які вы атрымалі –
04:21
"Wow, you are really normal."
97
249940
2281
гэта "Ваў, ты сапраўды нармальная!"
04:24
(Laughter)
98
252221
1385
(Смех)
04:25
But compliments are,
99
253606
3404
Але ж кампліменты – гэта
04:29
"you are extraordinary"
100
257010
1408
"ты такі экстраардынарны",
04:30
or "you step outside the box."
101
258418
1834
ці "ты выключны".
04:32
It's "you're amazing."
102
260252
1721
"Ты цудоўны".
04:33
So if people want to be these things,
103
261973
1890
Калі людзі хочуць быць такімі,
04:35
why are so many people
striving to be normal?
striving to be normal?
104
263863
2508
чаму так шмат з іх імкнуцца
быць нармальнымі?
быць нармальнымі?
04:38
Why are people pouring their
brilliant individual light into a mold?
brilliant individual light into a mold?
105
266371
5014
Чаму людзі хаваюць свой унутраны
індывідуальны свет у скрыні?
індывідуальны свет у скрыні?
04:43
People are so afraid of variety
that they try and force everyone,
that they try and force everyone,
106
271385
4755
Людзі так баяцца разнастайнасці,
што прымушаюць усіх
што прымушаюць усіх
04:48
even people who don't want
to or can't, to become normal.
to or can't, to become normal.
107
276140
3718
стаць нармальнымі,
нават тых, хто не хоча ці не можа.
нават тых, хто не хоча ці не можа.
04:51
There are camps for LGBTQ people
108
279858
2839
Існуюць кэмпы для ЛГБТК людзей,
04:54
or autistic people to try and
make them this "normal,"
make them this "normal,"
109
282697
3476
ці для аўтыстычных людзей,
каб зрабіць іх "нармальнымі".
каб зрабіць іх "нармальнымі".
04:58
and that's terrifying that people
would do that in this day and age.
would do that in this day and age.
110
286173
4525
Гэта жахліва, што людзі
ў наш час робяць такое.
ў наш час робяць такое.
05:02
All in all, I wouldn't trade my autism
and my imagination for the world.
and my imagination for the world.
111
290698
4607
У цэлым, я б не абмяняла мой аўтызм
і маё уяўленне ні на што.
і маё уяўленне ні на што.
05:07
Because I am autistic,
112
295305
1990
Таму што я аўтыстка,
05:09
I've presented documentaries to the BBC,
113
297295
2992
я рабіла дакументальныя стужкі для BBC,
05:12
I'm in the midst of writing a book,
114
300287
2239
я ў працэсе напісання кнігі.
05:14
I'm doing this — this is fantastic —
115
302526
2148
Я раблю гэта – гэта фантастычна,
05:16
and one of the best
things that I've achieved,
things that I've achieved,
116
304674
3251
і адна з галоўных рэчаў, якіх я дасягнула,
05:19
that I consider to have achieved,
117
307925
2585
якую, як мне падаецца, я дасягнула –
05:22
is I've found ways of communicating
118
310510
1982
я знайшла сродкі для камунікацыі
з маімі маленькімі брацікам і сястрычкай.
05:24
with my little brother and sister,
119
312492
1845
05:26
who as I've said are nonverbal.
They can't speak.
They can't speak.
120
314337
3363
Як я ўжо казала, яны не размаўляюць.
05:29
And people would often write
off someone who's nonverbal,
off someone who's nonverbal,
121
317700
2860
Людзі часта спісваюць тых,
хто не можа гаварыць,
хто не можа гаварыць,
05:32
but that's silly, because
my little brother and sister
my little brother and sister
122
320560
2734
але ж гэта глупа,
таму што мае брацік і сястрычка –
таму што мае брацік і сястрычка –
05:35
are the best siblings that
you could ever hope for.
you could ever hope for.
123
323294
2693
лепшыя брацік і сястрычка,
якіх можна ўявіць.
якіх можна ўявіць.
05:37
They're just the best,
and I love them so much
and I love them so much
124
325987
2287
Яны лепшыя, і я вельмі іх люблю,
05:40
and I care about them
more than anything else.
more than anything else.
125
328274
3555
яны значаць для мяне найбольш.
05:43
I'm going to leave you with one question:
126
331829
2678
Я пакіну вам адно пытанне.
05:46
If we can't get inside the person's minds,
127
334507
3137
Калі мы не можам патрапіць
у галаву чалавека,
у галаву чалавека,
05:49
no matter if they're autistic or not,
128
337644
2093
не мае значэння, аутыстычнага ці не,
05:51
instead of punishing anything
that strays from normal,
that strays from normal,
129
339737
3037
чаму замест карання ўсяго,
што не ўпісваецца,
што не ўпісваецца,
05:54
why not celebrate uniqueness
130
342774
1755
не святкаваць унікальнасць
05:56
and cheer every time someone
unleashes their imagination?
unleashes their imagination?
131
344529
4061
і радавацца кожнаму разу,
калі нехта вызваляе свае фантазіі?
калі нехта вызваляе свае фантазіі?
06:00
Thank you.
132
348590
1576
Дзякуй.
06:02
(Applause)
133
350166
5180
(Апладысменты)
ABOUT THE SPEAKER
Rosie King - Storytelling activistRosie King challenges stereotypes of people with autism and contextualizes the issue by asking us, “Why be normal?”
Why you should listen
When she was nine years old, doctors confirmed Rosie King’s self-diagnosis of Asperger’s Syndrome. With two younger siblings severely affected by autism, Rosie had a burning desire to help make the world a more tolerant place for people with autism ever since she was a young girl. She found the opportunity to do so when her family was invited to do a local news segment on her mother’s children’s books, which featured Rosie’s illustrations. Her lack of inhibition made her a natural presenter, and she was asked to host BBC Newsround’s special program “My Autism and Me,” bringing her a much wider audience and an Emmy Kid’s Award. Rosie continues to raise awareness about autism, and is working towards her goal of becoming a professional actress and storyteller.
More profile about the speakerRosie King | Speaker | TED.com