ABOUT THE SPEAKER
Sabine Doebel - Cognitive scientist
Sabine Doebel studies the developing mind to understand how experience shapes our thinking and executive control skills.

Why you should listen

Sabine Doebel conducts research with children in an effort to understand the nature of the mind, with much of her work focusing on how children develop the cognitive abilities that serve us so well as adults, like controlling impulses, thinking ahead, and staying on task.

Doebel is an incoming assistant professor in the Department of Psychology at George Mason University in Fairfax, Virginia, where she will direct the brand new Developing Minds Lab. She earned her PhD from the Institute of Child Development at the University of Minnesota and subsequently was a postdoctoral fellow at the University of Colorado Boulder. Her research has been funded by the National Institutes of Health and published in Psychological Science, Cognition, Developmental Psychology and Child Development. A full list of her publications can be found here.

Doebel is also a passionate advocate of open science and has received funding from the National Science Foundation to help developmental scientists adopt transparency-enhancing practices that will allow them to build more easily on each other's work.

More profile about the speaker
Sabine Doebel | Speaker | TED.com
TEDxMileHigh

Sabine Doebel: How your brain's executive function works -- and how to improve it

Sabine Doebel: Jak działają funkcje wykonawcze i jak je poprawić?

Filmed:
2,412,954 views

Używasz funkcji wykonawczych każdego dnia - pomagają w koncentracji, planowaniu i kontrolowaniu impulsów. Czy można poprawić ich działanie, żeby zmienić się na lepsze? Prezentując najważniejsze wyniki swoich badań, kognitywistka Sabine Doebel omawia czynniki wpływające na funkcje wykonawcze oraz podpowiada, jak je wykorzystać, żeby pozbyć się nawyków i osiągnąć wyznaczone cele.
- Cognitive scientist
Sabine Doebel studies the developing mind to understand how experience shapes our thinking and executive control skills. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
So I have a confessionwyznanie to make.
0
708
2851
Muszę wam coś wyznać.
00:15
I only recentlyostatnio learnednauczyli how to drivenapęd.
1
3583
2292
Niedawno nauczyłam się prowadzić auto.
00:18
And it was really hardciężko.
2
6750
1542
To było bardzo trudne.
00:21
Now, this wasn'tnie było an olderstarsze brainmózg thing.
3
9125
3059
Nie chodziło o mój wiek.
00:24
Do you rememberZapamiętaj what it was like
when you first learnednauczyli how to drivenapęd?
4
12208
3268
Pamiętacie, jak się tego uczyliście?
Każda wasza decyzja
była bardzo przemyślana.
00:27
When everykażdy decisiondecyzja you madezrobiony
was so consciousprzytomny and deliberatecelowe?
5
15500
2958
00:31
I'd come home from my lessonsLekcje
completelycałkowicie wipedotarła out mentallypsychicznie.
6
19208
3459
Wracałam z lekcji kompletnie wykończona.
00:35
Now, as a cognitivepoznawczy scientistnaukowiec
I know that this is because I was usingza pomocą
7
23458
3435
Jako kognitywistka wiem,
że działo się tak,
bo korzystałam z funkcji wykonawczych.
00:38
a lot of something
callednazywa executivewykonawczy functionfunkcjonować.
8
26917
3791
00:43
ExecutiveExecutive functionfunkcjonować is our amazingniesamowity abilityzdolność
to consciouslyświadomie controlkontrola our thoughtsmyśli,
9
31375
5393
Pozwalają one kontrolować myśli,
emocje i działania,
00:48
emotionsemocje and actionsdziałania
10
36792
1809
żeby osiągać cele, takie jak nauka jazdy.
00:50
in orderzamówienie to achieveosiągać goalscele ...
11
38625
2018
00:52
like learninguczenie się how to drivenapęd.
12
40667
1583
00:55
It's what we use when we need
to breakprzerwa away from habitnawyk,
13
43000
3018
Używamy ich do pozbywania się nawyków,
00:58
inhibithamować our impulsesimpulsy and planplan aheadprzed siebie.
14
46042
2500
hamowania impulsów oraz planowania.
01:01
But we can see it mostwiększość clearlywyraźnie
when things go wrongźle.
15
49708
2792
Najlepiej to widać,
kiedy coś pójdzie nie tak.
01:05
Like, have you ever accidentallyprzypadkowo
pourednalał orangePomarańczowy juicesok on your cerealzboże?
16
53250
3393
Zdarzyło wam się zalać płatki
sokiem pomarańczowym?
01:08
(LaughterŚmiech)
17
56667
2059
(Śmiech)
01:10
Or, ever startpoczątek scrollingprzewijanie on FacebookFacebook
18
58750
1893
Albo przeglądać Facebooka
i przegapić spotkanie?
01:12
and suddenlynagle realizerealizować
you've missedbrakowało a meetingspotkanie?
19
60667
2142
01:14
(LaughterŚmiech)
20
62833
1310
(Śmiech)
01:16
Or maybe this one'sswoje more familiarznajomy:
21
64167
1642
Może to zabrzmi znajomo.
Czy mieliście pojechać po pracy do sklepu,
01:17
Ever planplan to stop at the storesklep
on the way home from work
22
65833
2685
a zamiast tego wróciliście,
jak zwykle, do domu?
01:20
and then drivenapęd all the way home
insteadzamiast on autopilotautopilota?
23
68542
2851
01:23
(LaughterŚmiech)
24
71417
2184
(Śmiech)
To zdarza się wszystkim.
01:25
These things happenzdarzyć to everyonekażdy.
25
73625
2393
Nazywamy to roztargnieniem,
01:28
And we usuallyzazwyczaj call it absentmindednessroztargnienie,
26
76042
1934
ale tak naprawdę
01:30
but what's really happeningwydarzenie
27
78000
1309
doświadczamy chwilowego
zaburzenia funkcji wykonawczych.
01:31
is we're experiencingdoświadczanie a lapseupływ
in executivewykonawczy functionfunkcjonować.
28
79333
3125
Używamy ich codziennie
i w każdym aspekcie życia.
01:35
So we use executivewykonawczy functionfunkcjonować
everykażdy day in all aspectsaspekty of our liveszyje.
29
83625
4393
W ciągu ostatnich 30 lat
01:40
And over the pastprzeszłość 30 yearslat,
30
88042
1434
naukowcy odkryli,
że wpływają one na same dobre rzeczy
01:41
researchersnaukowcy have founduznany
that it predictsprzewiduje all kindsrodzaje of good things
31
89500
3768
w dzieciństwie i później,
01:45
in childhooddzieciństwo and beyondpoza,
32
93292
2184
jak kompetencje społeczne,
osiągnięcia naukowe
01:47
like socialspołeczny skillsumiejętności, academicakademicki achievementosiągnięcie,
mentalpsychiczny and physicalfizyczny healthzdrowie,
33
95500
4559
zdrowie fizyczne i psychiczne,
01:52
makingzrobienie moneypieniądze, savingoszczędność moneypieniądze
34
100083
2018
zarządzanie finansami,
a nawet unikanie przestępczości.
01:54
and even stayingprzebywający out of jailwięzienie.
35
102125
2143
01:56
SoundsDźwięki great, doesn't it?
36
104292
2017
Brzmi świetnie.
01:58
So it's no surpriseniespodzianka
37
106333
1435
Dlatego naukowcy, tacy jak ja,
01:59
that researchersnaukowcy like me
are so interestedzainteresowany in understandingzrozumienie it
38
107792
3434
próbują je zrozumieć
i poprawić ich działanie.
02:03
and figuringzastanawianie się out wayssposoby to improveulepszać it.
39
111250
2208
02:07
But latelyostatnio, executivewykonawczy functionfunkcjonować has becomestają się
a hugeolbrzymi self-improvementsamodoskonalenia buzzwordBuzzword.
40
115167
5166
Ostatnio funkcje wykonawcze
stały się modnym zagadnieniem.
Ludziom wydaje się, że je poprawią
dzięki aplikacjom trenującym mózg,
02:13
People think you can improveulepszać it
throughprzez brain-trainingtrening mózgu iPhoneiPhone appsaplikacje
41
121042
3351
grom komputerowym
02:16
and computerkomputer gamesGry,
42
124417
1434
albo ćwicząc je w określony sposób,
na przykład dzięki grze w szachy.
02:17
or by practicingpraktykujący it in a specifickonkretny way,
like playinggra chessszachy.
43
125875
3250
02:22
And researchersnaukowcy are tryingpróbować
to trainpociąg it in the lablaboratorium
44
130250
3059
Naukowcy próbują ćwiczyć
funkcje wykonawcze w laboratoriach,
żeby je polepszyć i cechy z nimi związane,
02:25
in the hopesnadzieje of improvingpoprawa it
and other things relatedzwiązane z to it,
45
133333
2935
takie jak inteligencja.
02:28
like intelligenceinteligencja.
46
136292
1291
02:31
Well, I'm here to tell you
47
139333
1476
Takie myślenie o funkcjach wykonawczych
jest jednak błędne.
02:32
that this way of thinkingmyślący
about executivewykonawczy functionfunkcjonować is all wrongźle.
48
140833
3935
02:36
BrainMózg trainingtrening won'tprzyzwyczajenie improveulepszać
executivewykonawczy functionfunkcjonować in a broadszeroki sensesens
49
144792
3559
Trening mózgu nie poprawi ich działania
w szerokim zakresie,
bo ćwiczy je tylko w wąskim zakresie,
02:40
because it involvesobejmuje
exercisingćwiczenia it in a narrowwąska way,
50
148375
3226
i poza kontekstem, w którym ich używamy.
02:43
outsidena zewnątrz of the real-worldprawdziwy świat contextsKonteksty
in whichktóry we actuallytak właściwie use it.
51
151625
4417
Będziecie mistrzami aplikacji
ćwiczących funkcje wykonawcze,
02:48
So you can mastermistrz that executivewykonawczy
functionfunkcjonować appaplikacja on your phonetelefon,
52
156875
2851
ale i tak zdarzy się wam
zalać cheeriosy sokiem pomarańczowym.
02:51
but that's not going to help you stop
pouringzsyp OJDz.u on your CheeeriosZ "cheeerios" twicedwa razy a weektydzień.
53
159750
3774
(Śmiech)
02:55
(LaughterŚmiech)
54
163538
1105
02:56
If you really want to improveulepszać
your executivewykonawczy functionfunkcjonować
55
164667
2517
Jeżeli chcecie poprawić funkcje wykonawcze
w sposób, który wpłynie na wasze życie,
02:59
in a way that matterssprawy for your life,
56
167208
2185
musicie zrozumieć,
jak wpływa na nie kontekst.
03:01
you have to understandzrozumieć
how it's influencedpod wpływem by contextkontekst.
57
169417
3750
03:06
Let me showpokazać you what I mean.
58
174083
1601
Pokażę, co mam na myśli.
03:07
There's a great testtest
that we use in the lablaboratorium
59
175708
2351
Robimy w laboratorium świetny test,
który mierzy funkcje wykonawcze
u małych dzieci,
03:10
to measurezmierzyć executivewykonawczy functionfunkcjonować
in youngmłody childrendzieci
60
178083
2226
dwuwymiarowy test sortowania kart.
03:12
callednazywa the "dimensionalwymiarowe changezmiana cardkarta sortsortować."
61
180333
2584
03:16
In this taskzadanie, kidsdzieciaki have to sortsortować
cardskarty in one way --
62
184000
3434
Dzieci sortują karty w jeden sposób,
na przykład według kształtu,
03:19
like by shapekształt --
63
187458
1518
i robią to, aż wejdzie im to w nawyk.
03:21
over and over untilaż do they buildbudować up a habitnawyk.
64
189000
2768
03:23
And then they're askedspytał to switchprzełącznik
65
191792
2184
Wtedy muszą zmienić system sortowania,
03:26
and sortsortować the samepodobnie cardskarty in anotherinne way,
66
194000
2851
03:28
like by colorkolor.
67
196875
1333
na przykład według koloru.
03:31
Now, really youngmłody kidsdzieciaki struggleborykać się with this.
68
199083
3226
Bardzo małe dzieci mają z tym kłopot.
03:34
Three-Trzy and four-year-oldsczterolatki will usuallyzazwyczaj
keep sortingsortowanie the cardskarty in the oldstary way
69
202333
3601
Trzy- i czterolatki zwykle
sortują karty starym sposobem,
nawet jeśli przypomina im się,
jak mają to robić.
03:37
no mattermateria how manywiele timesczasy you remindprzypominać
them of what they should be doing.
70
205958
3375
03:42
(VideoWideo) WomanKobieta: If it's blueniebieski, put it here.
If it's redczerwony, put it here.
71
210125
3184
(Video) Włóż tu niebieską,
a tam - czerwoną.
Ta jest niebieska.
03:45
Here'sTutaj jest a blueniebieski one.
72
213333
1250
03:47
OK, so now we're going to playgrać
a differentróżne gamegra.
73
215083
2268
Teraz zagramy w inną grę.
Już nie będziemy grać w kolory.
03:49
We're not going to playgrać
the colorkolor gamegra anymorejuż.
74
217375
2226
Teraz zagramy w kształty.
03:51
Now we're going to playgrać the shapekształt gamegra,
75
219625
1893
W tej grze tu wkładamy gwiazdki,
a tam - ciężarówki.
03:53
and in the shapekształt gamegra,
76
221542
1267
03:54
all the starsgwiazdy go here
and all the truckssamochody ciężarowe go here, OK?
77
222833
3226
03:58
StarsGwiazdy go here, truckssamochody ciężarowe go here.
78
226083
2060
Tu wkładamy gwiazdki, a tam - ciężarówki.
04:00
Where do the starsgwiazdy go?
79
228167
1291
Gdzie wkładamy gwiazdki?
04:02
And where do the truckssamochody ciężarowe go?
80
230667
1559
A gdzie ciężarówki?
Wspaniale.
04:04
ExcellentDoskonałe.
81
232250
1268
04:05
OK, starsgwiazdy go here, truckssamochody ciężarowe go here.
82
233542
2309
Tu wkładamy gwiazdki, a tam - ciężarówki.
04:07
Here'sTutaj jest a truckciężarówka.
83
235875
1250
To jest ciężarówka.
04:10
(LaughterŚmiech)
84
238542
1809
04:12
StarsGwiazdy go here, truckssamochody ciężarowe go here.
85
240375
2268
Tu wkładamy gwiazdki, a tam - ciężarówki.
04:14
Here'sTutaj jest a stargwiazda.
86
242667
1250
To jest gwiazdka.
04:17
(LaughterŚmiech)
87
245208
2351
(Śmiech)
SB: Trudno temu zaprzeczyć.
04:19
SBSB: So it's really compellingprzekonujące,
88
247583
1893
Wyraźnie widać, kiedy zawodzą
jej funkcje wykonawcze.
04:21
and it's really obviousoczywisty when she failszawiedzie
to use her executivewykonawczy functionfunkcjonować.
89
249500
4101
04:25
But here'soto jest the thing:
90
253625
1268
Moglibyśmy popracować nad tym zadaniem,
i innymi do niego podobnymi,
04:26
we could trainpociąg her on this taskzadanie
and othersinni like it
91
254917
2725
aż w końcu stałaby się w tym lepsza.
04:29
and eventuallyostatecznie she'dSzopa improveulepszać,
92
257666
2018
04:31
but does that mean
93
259708
1268
Czy oznaczałoby to, że poprawiliśmy
jej funkcje wykonawcze poza laboratorium?
04:33
that she would'vejuż improvedulepszony
her executivewykonawczy functionfunkcjonować outsidena zewnątrz of the lablaboratorium?
94
261000
3268
04:36
No, because in the realreal worldświat,
she'llmuszla need to use executivewykonawczy functionfunkcjonować
95
264292
3434
Nie, bo w prawdziwym świecie
musiałaby używać tych funkcji
do rzeczy trudniejszych niż sortowanie
na zmianę według koloru lub kształtu.
04:39
to do a lot more than switchingprzełączanie
betweenpomiędzy shapekształt and colorkolor.
96
267750
3476
04:43
She'llShe'll need to switchprzełącznik
from addingdodawanie to multiplyingpomnożenie
97
271250
2976
Musiałaby przechodzić
od dodawania do mnożenia,
od zabawy do sprzątania,
04:46
or from playinggra to tidyingsprzątania up
98
274250
2268
04:48
or from thinkingmyślący about her ownwłasny feelingsuczucia
to thinkingmyślący about her friendprzyjaciel.
99
276542
3851
od myślenia o swoich uczuciach
do myślenia o przyjacielu.
04:52
And successpowodzenie in real-worldprawdziwy świat situationssytuacje
dependszależy on things
100
280417
2976
Radzenie sobie z prawdziwymi sytuacjami
zależy od stopnia zmotywowania
i tego, co robią rówieśnicy.
04:55
like how motivatedmotywację you are
and what your peersrówieśnicy are doing.
101
283417
3809
04:59
And it alsorównież dependszależy
on the strategiesstrategie that you executewykonać
102
287250
3101
Zależy także od strategii podejmowanych,
kiedy używa się tych funkcji
w konkretnych sytuacjach.
05:02
when you're usingza pomocą executivewykonawczy functionfunkcjonować
in a particularszczególny situationsytuacja.
103
290375
3250
05:06
So what I'm sayingpowiedzenie is
that contextkontekst really matterssprawy.
104
294667
3708
Kontekst ma znaczenie.
05:11
Now let me give you an exampleprzykład
from my researchBadania.
105
299250
2726
Pokażę to na przykładzie moich badań.
05:14
I recentlyostatnio broughtprzyniósł in a bunchwiązka of kidsdzieciaki
to do the classicklasyczny marshmallowZefir testtest,
106
302000
4393
Ostatnio poprosiłam kilkoro dzieci,
żeby zrobiły test pianki marshmallow,
który mierzy odroczenie gratyfikacji,
05:18
whichktóry is a measurezmierzyć
of delayopóźnienie of gratificationgratyfikacja
107
306417
2184
05:20
that alsorównież likelyprawdopodobne requireswymaga
a lot of executivewykonawczy functionfunkcjonować.
108
308625
3125
i też wymaga użycia funkcji wykonawczych.
05:24
So you maymoże have heardsłyszał about this testtest,
109
312708
1851
Może o nim słyszeliście.
Dzieciom daje się wybór.
05:26
but basicallygruntownie, kidsdzieciaki are givendany a choicewybór.
110
314583
2018
Mogą wziąć od razu
jedną piankę marshmallow
05:28
They can have one marshmallowZefir right away,
111
316625
2309
albo poczekać, aż pójdę
do drugiego pokoju po więcej,
05:30
or if they can wait for me
to go to the other roompokój
112
318958
2393
05:33
and get more marshmallowsmarshmallows,
113
321375
1518
a wtedy dostaną dwie pianki.
05:34
they can have two insteadzamiast.
114
322917
1791
05:37
Now, mostwiększość kidsdzieciaki really want
that seconddruga marshmallowZefir,
115
325417
4017
Większość dzieci chce dostać drugą piankę.
Problem w tym, jak długo będą czekać.
05:41
but the keyklawisz questionpytanie is:
How long can they wait?
116
329458
3226
05:44
(LaughterŚmiech)
117
332708
1101
(Śmiech)
05:45
Now, I addedw dodatku a twistTwist
to look at the effectsruchomości of contextkontekst.
118
333833
4000
Dodałam coś ekstra,
żeby przyjrzeć się kontekstowi.
05:50
I told eachkażdy kiddziecko that they were in a groupGrupa,
119
338750
2976
Powiedziałam dzieciom, że należą do grupy,
05:53
like the greenZielony groupGrupa,
120
341750
1643
na przykład do grupy zielonej,
a nawet ubrałam je w zielone koszulki,
05:55
and I even gavedał them
a greenZielony T-shirtKoszulka to wearmieć na sobie.
121
343417
3142
05:58
And I said, "Your groupGrupa
waitedczekał for two marshmallowsmarshmallows,
122
346583
4101
i powiedziałam, że ich grupa
zaczekała na drugą piankę,
ale druga grupa, pomarańczowa,
06:02
and this other groupGrupa, the orangePomarańczowy groupGrupa,
123
350708
2351
nie zaczekała.
06:05
did not."
124
353083
1268
06:06
Or I said the oppositenaprzeciwko:
125
354375
1476
Albo powiedziałam odwrotnie,
że ich grupa nie zaczekała
na drugą piankę,
06:07
"Your groupGrupa didn't wait
for two marshmallowsmarshmallows
126
355875
2059
06:09
and this other groupGrupa did."
127
357958
2060
ale druga grupa tak.
06:12
And then I left the kiddziecko alonesam in the roompokój
128
360042
2309
Potem zostawiałam dziecko samo w pokoju
06:14
and I watchedoglądaliśmy on a webcamKamerka Internetowa
to see how long they waitedczekał.
129
362375
2833
i patrzyłam przez kamerkę,
jak długo poczeka.
06:17
(LaughterŚmiech)
130
365792
4059
(Śmiech)
06:21
So what I founduznany was that kidsdzieciaki who believeduwierzyli
131
369875
3768
Okazało się, że dzieci, które myślały,
że ich grupa zaczekała na drugą piankę,
06:25
that theirich groupGrupa waitedczekał
for two marshmallowsmarshmallows
132
373667
2142
czekały dłużej.
06:27
were themselvessami more likelyprawdopodobne to wait.
133
375833
2834
06:32
So they were influencedpod wpływem by a peerpar groupGrupa
that they'doni by never even metspotkał.
134
380042
4434
Dzieci były pod wpływem rówieśników,
których nigdy nawet nie spotkały.
06:36
(LaughterŚmiech)
135
384500
1393
(Śmiech)
06:37
PrettyŁadny coolchłodny, isn't it?
136
385917
1684
Nieźle.
06:39
Well, so with this resultwynik
I still didn't know
137
387625
2601
Jednak wciąż nie wiedziałam,
czy tylko kopiowały zachowanie grupy,
czy stało za tym coś więcej.
06:42
if they were just copyingbiurowy theirich groupGrupa
or if it was something deepergłębiej than that.
138
390250
4500
06:47
So I broughtprzyniósł in some more kidsdzieciaki,
139
395333
1685
Więc zaprosiłam więcej dzieci
i po teście pokazałam im
zdjęcia innych dzieci,
06:49
and after the marshmallowZefir testtest,
I showedpokazał them pictureskino of pairspary of kidsdzieciaki,
140
397042
5017
mówiąc, że jedne chcą dostać
rzeczy od razu,
06:54
and I told them, "One of these kidsdzieciaki
likeslubi to have things right away,
141
402083
3685
na przykład ciastka czy naklejki,
06:57
like cookiespliki cookie and stickersnaklejki.
142
405792
1976
a inne mogą poczekać na więcej.
06:59
And the other kiddziecko likeslubi to wait
143
407792
1517
07:01
so that they can have
more of these things."
144
409333
2476
07:03
And then I askedspytał them,
145
411833
1268
Spytałam, które z dzieci lubią bardziej
07:05
"WhichCo one of these two kidsdzieciaki
do you like more
146
413125
2143
i z którymi chciałoby się pobawić.
07:07
and who would you want to playgrać with?"
147
415292
1791
07:09
And what I founduznany was that kidsdzieciaki
who believeduwierzyli that theirich groupGrupa waitedczekał
148
417833
3851
Odkryłam, że dzieci, które myślały,
że ich grupa czekała,
07:13
tendedraczej to preferwoleć other kidsdzieciaki
who likedlubiany to wait for things.
149
421708
3417
wolały dzieci, które potrafiły czekać.
07:17
So learninguczenie się what theirich groupGrupa did
madezrobiony them valuewartość waitingczekanie more.
150
425958
4125
Wiedza o tym, jak wybierała ich grupa,
pomogła im docenić czekanie.
07:22
And not only that,
151
430958
1768
To nie wszystko.
07:24
these kidsdzieciaki likelyprawdopodobne used executivewykonawczy functionfunkcjonować
152
432750
2309
Te dzieci użyły funkcji wykonawczych
do opracowania skutecznych strategii
pomocnych w czekaniu,
07:27
to generateGenerować strategiesstrategie
to help themselvessami wait,
153
435083
3060
07:30
like sittingposiedzenie on theirich handsręce
or turningobrócenie away from the marshmallowZefir
154
438167
3476
takich jak siadanie na rękach,
odwracanie się od pianki
lub śpiewanie w celu odwrócenia uwagi.
07:33
or singingśpiewanie a songpiosenka to distractrozpraszać themselvessami.
155
441667
3101
07:36
(LaughterŚmiech)
156
444792
1625
(Śmiech)
07:39
So what this all showsprzedstawia
is just how much contextkontekst matterssprawy.
157
447500
4559
To pokazuje, jak ważny jest kontekst.
07:44
It's not that these kidsdzieciaki
had good executivewykonawczy functionfunkcjonować or badzły,
158
452083
3560
Te dzieci nie miały dobrych lub złych
funkcji wykonawczych,
ale lepiej ich użyły dzięki kontekstowi.
07:47
it's that the contextkontekst
helpedpomógł them use it better.
159
455667
3000
07:52
So what does this mean
for you and for your kidsdzieciaki?
160
460417
3125
Co to oznacza dla was i waszych dzieci?
07:56
Well, let's say that you want
to learnuczyć się SpanishHiszpański.
161
464500
2643
Powiedzmy, że chcecie nauczyć się
języka hiszpańskiego.
07:59
You could try changingwymiana pieniędzy your contextkontekst
162
467167
1726
Moglibyście zmienić kontekst
i otoczyć się ludźmi,
którzy też chcą się go nauczyć.
08:00
and surroundingotaczający yourselfsiebie
with other people who alsorównież want to learnuczyć się,
163
468917
3934
08:04
and even better if these are people
that you really like.
164
472875
3018
Jeszcze lepiej, gdybyście ich lubili.
08:07
That way you'llTy będziesz be more motivatedmotywację
to use executivewykonawczy functionfunkcjonować.
165
475917
3416
Bylibyście bardziej zmotywowani
do używania funkcji wykonawczych.
08:12
Or let's say that you want to help
your childdziecko do better on her mathmatematyka homeworkPraca domowa.
166
480167
4267
Powiedzmy, że chcecie pomóc córce
odrobić pracę domową z matematyki.
08:16
You could teachnauczać her strategiesstrategie
to use executivewykonawczy functionfunkcjonować
167
484458
3143
Moglibyście nauczyć ją
odpowiedniego użycia funkcji wykonawczych
w tym konkretnym kontekście.
08:19
in that particularszczególny contextkontekst,
168
487625
1934
08:21
like puttingwprowadzenie her phonetelefon away
before she startszaczyna się studyingstudiować
169
489583
3143
Na przykład odłożenia telefonu,
zanim zacznie się uczyć
08:24
or planningplanowanie to rewardnagroda herselfsię
after studyingstudiować for an hourgodzina.
170
492750
3583
albo nagrodzenia się po godzinie nauki.
08:29
Now, I don't want to make it sounddźwięk
like contextkontekst is everything.
171
497083
3268
Nie mówię jednak,
że kontekst jest najważniejszy.
08:32
ExecutiveExecutive functionfunkcjonować is really complexzłożony,
and it's shapedw kształcie by numerousliczny factorsczynniki.
172
500375
4976
Te funkcje są bardzo złożone
i wieloczynnikowe.
08:37
But what I want you to rememberZapamiętaj
173
505375
1518
Chcę, żebyście zapamiętali,
że jeżeli chcecie poprawić ich działanie
08:38
is if you want to improveulepszać
your executivewykonawczy functionfunkcjonować
174
506917
2517
w konkretnym aspekcie życia,
08:41
in some aspectaspekt of your life,
175
509458
2351
nie róbcie tego na skróty.
08:43
don't look for quickszybki fixespoprawki.
176
511833
2143
08:46
Think about the contextkontekst
177
514000
1268
Pomyślcie o kontekście
i o tym, jak sprawić,
żeby cele były dla was ważniejsze,
08:47
and how you can make
your goalscele mattermateria more to you,
178
515292
2934
jakich strategii użyć,
08:50
and how you can use strategiesstrategie
179
518250
1476
żeby pomóc sobie w konkretnej sytuacji.
08:51
to help yourselfsiebie
in that particularszczególny situationsytuacja.
180
519750
2375
08:55
I think the ancientstarożytny GreeksGrecy said it bestNajlepiej
when they said, "Know thyselfsamego siebie."
181
523332
5394
Zgadzam się ze starożytnymi Grekami,
którzy mówili: "Poznaj siebie".
09:00
And a keyklawisz partczęść of this is knowingporozumiewawczy
how contextkontekst shapeskształty your behaviorzachowanie
182
528750
4309
Ważne jest zrozumienie,
jak kontekst wpływa na zachowanie
09:05
and how you can use that knowledgewiedza, umiejętności
to changezmiana for the better.
183
533083
3810
i jak możemy użyć tej wiedzy,
żeby zmienić się na lepsze.
09:08
Thank you.
184
536917
1267
Dziękuję.
(Brawa)
09:10
(ApplauseAplauz)
185
538208
3125
Translated by Gosia Szalacka
Reviewed by Sylwia Gliniewicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sabine Doebel - Cognitive scientist
Sabine Doebel studies the developing mind to understand how experience shapes our thinking and executive control skills.

Why you should listen

Sabine Doebel conducts research with children in an effort to understand the nature of the mind, with much of her work focusing on how children develop the cognitive abilities that serve us so well as adults, like controlling impulses, thinking ahead, and staying on task.

Doebel is an incoming assistant professor in the Department of Psychology at George Mason University in Fairfax, Virginia, where she will direct the brand new Developing Minds Lab. She earned her PhD from the Institute of Child Development at the University of Minnesota and subsequently was a postdoctoral fellow at the University of Colorado Boulder. Her research has been funded by the National Institutes of Health and published in Psychological Science, Cognition, Developmental Psychology and Child Development. A full list of her publications can be found here.

Doebel is also a passionate advocate of open science and has received funding from the National Science Foundation to help developmental scientists adopt transparency-enhancing practices that will allow them to build more easily on each other's work.

More profile about the speaker
Sabine Doebel | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee