TEDGlobal 2009
Misha Glenny: The real story of McMafia -- how global crime networks work
Misha Glenny bada globalne sieci przestępczości
Filmed:
Readability: 4.8
1,063,383 views
Dziennikarz Misha Glenny poświęcił kilka lat na odważne dochodzenie w sprawie sieci przestępczości zorganizowanej na całym świecie, które urosły do siły około 15% światowej gospodarki. Od rosyjskiej mafii do gigantycznych karteli narkotykowych, jego źródła to nie tylko służby specjalne i funkcjonariusze organów ścigania, ale również sami kryminaliści.
Misha Glenny - Underworld investigator
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
These are grim economic times,
0
0
3000
Nadeszły ponure czasy dla gospodarki,
00:15
fellow TEDsters, grim economic times indeed.
1
3000
3000
TEDsterzy, ponure czasy...
00:18
And so, I would like to cheer you up
2
6000
3000
Więc chciałbym was rozweselić
00:21
with one of the great, albeit largely unknown,
3
9000
3000
jedną z największych, chociaż nieznanych
00:24
commercial success stories
4
12000
2000
historii sukcesu gospodarczego
00:26
of the past 20 years.
5
14000
2000
ostatnich 20 lat.
00:28
Comparable, in its own very peculiar way,
6
16000
3000
Porównywalny na swój sposób
00:31
to the achievements of Microsoft or Google.
7
19000
3000
do osiągnięć Microsoft i Google.
00:34
And it's an industry which has bucked the current recession
8
22000
3000
Przemysł, który poddał się recesji
00:37
with equanimity.
9
25000
2000
ze spokojem.
00:39
I refer to organized crime.
10
27000
3000
Mówię o przestępczości zorganizowanej.
00:42
Now organized crime has been around
11
30000
2000
Powiecie, że istnieje ona
00:44
for a very long time, I hear you say,
12
32000
3000
od bardzo dawna.
00:47
and these would be wise words, indeed.
13
35000
2000
Bardzo mądrze.
00:49
But in the last two decades,
14
37000
3000
Jednak w ciągu ostatnich 20 lat
00:52
it has experienced an unprecedented expansion,
15
40000
3000
rozrosła się ona do niebotycznych rozmiarów.
00:55
now accounting for roughly 15 percent
16
43000
4000
Stanowi teraz około 15%
00:59
of the world's GDP.
17
47000
2000
światowego PKB.
01:01
I like to call it the Global Shadow Economy,
18
49000
3000
Ja nazywam to Globalną Gospodarką Cieni
01:04
or McMafia, for short.
19
52000
3000
lub w skrócie McMafia.
01:07
So what triggered this extraordinary growth
20
55000
3000
Co zapoczątkowało niewyobrażalny rozrost
01:10
in cross-border crime?
21
58000
2000
przestępczości przygranicznej?
01:12
Well, of course, there is globalization,
22
60000
2000
No cóż, globalizacja,
01:14
technology, communications, all that stuff,
23
62000
3000
technologia, komunikacja,
01:17
which we'll talk about a little bit later.
24
65000
3000
o których będziemy mówić później.
01:20
But first, I would like to take you back
25
68000
3000
Ale na początek wróćmy
01:23
to this event:
26
71000
2000
do pewnego wydarzenia w historii
01:25
the collapse of communism.
27
73000
2000
- upadku komunizmu.
01:27
All across Eastern Europe, a most momentous episode
28
75000
4000
Pamiętnego epizodu w całej wschodniej Europie,
01:31
in our post-war history.
29
79000
2000
w historii powojennej.
01:33
Now it's time for full disclosure.
30
81000
3000
Czas na ujawnienie wszystkich informacji.
01:36
This event meant a great deal to me personally.
31
84000
3000
To wydarzenie znaczyło wiele również dla mnie.
01:39
I had started smuggling books across the Iron Curtain
32
87000
4000
Rozpocząłem przemyt książek przez żelazną kurtynę
01:43
to Democratic opposition groups in Eastern Europe,
33
91000
2000
do ugrupowań opozycyjnych we wschodniej Europie
01:45
like Solidarity in Poland,
34
93000
2000
jak Solidarność w Polsce,
01:47
when I was in my teens.
35
95000
2000
gdy byłem nastolatkiem.
01:49
I then started writing about Eastern Europe,
36
97000
4000
Później zacząłem pisać o Europie Wschodniej
01:53
and eventually I became the BBC's chief correspondent for the region,
37
101000
4000
i w końcu stałem się głównym korespondentem
BBC w tym regionie.
BBC w tym regionie.
01:57
which is what I was doing in 1989.
38
105000
4000
Właśnie to robiłem w 1989 r.
02:01
And so when 425 million people
39
109000
4000
Więc gdy 425 milionów ludzi,
02:05
finally won the right
40
113000
2000
w końcu odzyskało prawo
02:07
to choose their own governments,
41
115000
2000
do wyboru własnego rządu,
02:09
I was ecstatic,
42
117000
3000
byłem w siódmym niebie.
02:12
but I was also a touch worried
43
120000
2000
Ale jednocześnie trochę się obawialem
02:14
about some of the nastier things
44
122000
2000
niektórych nieprzyjemnych rzeczy
02:16
lurking behind the wall.
45
124000
2000
czyhających za ścianą.
02:18
It wasn't long, for example,
46
126000
2000
Nie minęło dużo czasu,
02:20
before ethnic nationalism
47
128000
2000
nim na przykład w Jugosławii,
02:22
reared its bloody head
48
130000
2000
pojawił się problem
02:24
in Yugoslavia.
49
132000
2000
nacjonalizmu etnicznego.
02:26
And amongst the chaos,
50
134000
2000
W tym chaosie,
02:28
amidst the euphoria,
51
136000
2000
w tej euforii,
02:30
it took me a little while to understand
52
138000
2000
trochę czasu zajęło mi zrozumienie,
02:32
that some of the people who had wielded power
53
140000
3000
że niektórzy z tych, którzy dzierżyli władzę
02:35
before 1989, in Eastern Europe,
54
143000
4000
w Europie Wschodniej przed 1989,
02:39
continued to do so after the revolutions there.
55
147000
4000
mieli ją nadal po rewolucji.
02:43
Obviously there were characters like this.
56
151000
4000
Nie brakowało takich postaci.
02:47
But there were also some more unexpected people
57
155000
4000
Oczywiście byli również ci, co pojawili się nieoczekiwanie,
02:51
who played a critical role in what was going on in Eastern Europe.
58
159000
4000
i odgrywali decydujące role
w ówczesnej Europie Wschodniej.
w ówczesnej Europie Wschodniej.
02:55
Like this character. Remember these guys?
59
163000
3000
Jak na przykład ci.
02:58
They used to win the gold medals in weightlifting
60
166000
2000
Na Olimpiadzie co 4 lata zdobywali złote medale
03:00
and wrestling, every four years in the Olympics,
61
168000
3000
w podnoszeniu ciężarów i w zapasach.
03:03
and they were the great celebrities of communism,
62
171000
3000
Byli wielkimi gwiazdami komunizmu,
03:06
with a fabulous lifestyle to go with it.
63
174000
3000
wiedli wspaniałe życie.
03:09
They used to get great apartments in the center of town,
64
177000
2000
Mieli mieszkania w centrum miasta,
03:11
casual sex on tap,
65
179000
2000
uprawiali przygodny seks
03:13
and they could travel to the West very freely,
66
181000
3000
i mogli swobodnie podróżować na Zachód,
03:16
which was a great luxury at the time.
67
184000
3000
co było nie lada luksusem w tamtych czasach.
03:19
It may come as a surprise, but they played a critical role
68
187000
4000
Pewnie się zdziwicie,
ale to oni odegrali kluczową rolę
ale to oni odegrali kluczową rolę
03:23
in the emergence of the market economy
69
191000
2000
w procesie powstawania gospodarki rynkowej
03:25
in Eastern Europe.
70
193000
2000
we Europie Wschodniej.
03:27
Or as I like to call them, they are
71
195000
2000
Lubię ich nazywać
03:29
the midwives of capitalism.
72
197000
2000
akuszerkami kapitalizmu.
03:31
Here are some of those same weightlifters
73
199000
3000
A oto niektórzy z tych atletów
03:34
after their 1989 makeover.
74
202000
3000
po przemianach w roku 1989.
03:37
Now in Bulgaria --
75
205000
3000
W Bułgarii,
03:40
this photograph was taken in Bulgaria --
76
208000
2000
to zdjęcie zostało zrobione w Bułgarii...
03:42
when communism collapsed all over Eastern Europe,
77
210000
3000
Kiedy upadł komunizm w Europie Wschodniej,
03:45
it wasn't just communism;
78
213000
2000
upadł nie tylko ustrój.
03:47
it was the state that collapsed as well.
79
215000
2000
Zawaliło się całe państwo.
03:49
That means your police force wasn't working.
80
217000
2000
Nie działały żadne siły policyjne.
03:51
The court system wasn't functioning properly.
81
219000
3000
System sądowy funkcjonował nieprawidłowo.
03:54
So what was a business man in the brave new world
82
222000
5000
Co miał zrobić biznesmen w nowym świecie
03:59
of East European capitalism going to do
83
227000
2000
kapitalizmu Europy Wschodniej,
04:01
to make sure that his contracts would be honored?
84
229000
4000
aby honorowano jego umowy?
04:05
Well, he would turn to people who were called, rather prosaically
85
233000
3000
Zgłaszał się on do instytucji, które socjolodzy prozaicznie
04:08
by sociologists, privatized law enforcement agencies.
86
236000
4000
nazywali prywatnymi agencjami wdrażania prawa.
04:12
We prefer to know them as the mafia.
87
240000
4000
My wolimy określać ją słowem "mafia".
04:16
And in Bulgaria, the mafia was soon joined
88
244000
3000
W Bułgarii, w latach 1989-1991,
04:19
with 14,000 people
89
247000
2000
do mafii dołączyło
04:21
who were sacked from their jobs in the security services
90
249000
4000
14 tysięcy ludzi,
04:25
between 1989 and 1991.
91
253000
2000
którzy stracili pracę w siłach bezpieczeństwa.
04:27
Now, when your state is collapsing,
92
255000
4000
Kiedy państwo upada,
04:31
your economy is heading south at a rate of knots,
93
259000
3000
a gospodarka leci na łeb na szyję,
04:34
the last people you want coming on to the labor market
94
262000
3000
ostatnią pożądaną rzeczą na rynku pracy
04:37
are 14,000 men and women whose chief skills
95
265000
3000
jest pojawienie się 14 tys. kobiet i mężczyzn,
których główną umiejętnością
których główną umiejętnością
04:40
are surveillance,
96
268000
2000
jest inwigilacja,
04:42
are smuggling, building underground networks
97
270000
3000
przemyt, tworzenie podziemia
04:45
and killing people.
98
273000
3000
i zabijanie ludzi.
04:48
But that's what happened all over Eastern Europe.
99
276000
3000
A tak się właśnie stało w całej Europie Wschodniej.
04:51
Now, when I was working in the 1990s,
100
279000
5000
W latach 90.
04:56
I spent most of the time covering
101
284000
3000
większość czasu spędziłem
04:59
the appalling conflict in Yugoslavia.
102
287000
3000
relacjonując przerażający konflikt w Jugosławii.
05:02
And I couldn't help notice
103
290000
2000
Nie dało się nie zauważyć,
05:04
that the people who were perpetrating the appalling atrocities,
104
292000
4000
że ci, którzy dopuszczali się przerażających okrucieństw,
05:08
the paramilitary organizations,
105
296000
3000
działali w organizacjach paramilitarnych,
05:11
were actually the same people running
106
299000
2000
jednocześnie zarządzali
05:13
the organized criminal syndicates.
107
301000
3000
konsorcjami przestępczości zorganizowanej.
05:16
And I came to think that behind the violence
108
304000
4000
Pomyślałem sobie, że za tą przemocą
05:20
lay a sinister criminal enterprise.
109
308000
3000
kryje się złowieszczy przemysł kryminalny.
05:23
And so I resolved to travel around the world
110
311000
4000
Postanowiłem więc podróżować po świecie,
05:27
examining this global criminal underworld
111
315000
3000
badając globalne podziemie przestępców
05:30
by talking to policemen,
112
318000
2000
poprzez rozmowy z policjantami,
05:32
by talking to victims, by talking to consumers
113
320000
3000
ofiarami i konsumentami
05:35
of illicit goods and services.
114
323000
2000
nielegalnych towarów i usług.
05:37
But above all else, by talking to the gangsters themselves.
115
325000
5000
A przede wszystkim - z samymi gangsterami.
05:42
And the Balkans was a fabulous place to start.
116
330000
3000
Bałkany były dobrym miejscem na start.
05:45
Why? Well of course
117
333000
2000
Dlaczego? Oczywiście dlatego,
05:47
there was the issue of law and order collapsing,
118
335000
2000
że prawo i porządek zaczęły upadać.
05:49
but also, as they say in the retail trade,
119
337000
2000
Oraz dlatego że, jak to mówią w handlu,
05:51
it's location, location, location.
120
339000
4000
najważniejsza jest lokalizacja.
05:55
And what I noticed at the beginning of my research
121
343000
2000
Już na początku moich badań udało mi się zauważyć,
05:57
that the Balkans had turned into a vast transit zone
122
345000
5000
że Bałkany stały się wielką strefą tranzytową
06:02
for illicit goods and services coming from all over the world.
123
350000
3000
dla nielegalnych towarów i usług z całego świata.
06:05
Heroin, cocaine,
124
353000
2000
Heroina, kokaina,
06:07
women being trafficked into prostitution
125
355000
3000
handel kobietami i zmuszanie ich do prostytucji,
06:10
and precious minerals.
126
358000
2000
cenne minerały.
06:12
And where were they heading?
127
360000
2000
W którą stronę to wszystko zmierzało?
06:14
The European Union, which by now
128
362000
2000
Do Unii Europejskiej, która wtedy
06:16
was beginning to reap the benefits of globalization,
129
364000
4000
zaczynała czerpać zyski z globalizacji,
06:20
transforming it into
130
368000
2000
stając się najbardziej
06:22
the most affluent consumer market in history,
131
370000
3000
wpływowym rynkiem konsumenckim w historii
06:25
eventually comprising some 500 million people.
132
373000
3000
ostatecznie liczącym 500 mln ludzi.
06:28
And a significant minority
133
376000
3000
A znacząca mniejszość
06:31
of those 500 million people
134
379000
2000
tych 500 milionów
06:33
like to spend some of their leisure time and spare cash
135
381000
3000
lubiła spędzać czas wolny i wydawać gotówkę
06:36
sleeping with prostitutes,
136
384000
2000
na sypianie z prostytutkami,
06:38
sticking 50 Euro notes up their nose
137
386000
3000
machanie im przed nosem banknotami 50 euro
06:41
and employing illegal migrant laborers.
138
389000
3000
oraz zatrudnianie nielegalnych imigrantów.
06:44
Now, organized crime in a globalizing world
139
392000
4000
Przestępczość zorganizowana w świecie globalizacji
06:48
operates in the same way as any other business.
140
396000
2000
działa w ten sam sposób, co inne firmy.
06:50
It has zones of production,
141
398000
3000
Ma swoje strefy produkcji
06:53
like Afghanistan and Columbia.
142
401000
3000
jak Afganistan i Kolumbia.
06:56
It has zones of distribution,
143
404000
2000
Strefy dystrybucji,
06:58
like Mexico and the Balkans.
144
406000
3000
np. Meksyk i Bałkany.
07:01
And then, of course, it has zones of consumption,
145
409000
4000
I oczywiście strefy konsumpcji,
07:05
like the European Union, Japan
146
413000
2000
m. in. Unię Europejską, Japonię
07:07
and of course, the United States.
147
415000
3000
i oczywiście USA.
07:10
The zones of production and distribution
148
418000
3000
Strefy produkcji i dystrybucji
07:13
tend to lie in the developing world,
149
421000
3000
zazwyczaj znajdują się w krajach rozwijających się,
07:16
and they are often threatened by appalling violence
150
424000
4000
i często związane są z brutalną przemocą
07:20
and bloodshed.
151
428000
2000
i rozlewem krwi.
07:22
Take Mexico, for example.
152
430000
2000
Weźmy, na przykład, Meksyk.
07:24
Six thousand people killed there in the last 18 months
153
432000
4000
Przez ostatnie 18 ms zginęło tam 6 tys. osób
07:28
as a direct consequence of the cocaine trade.
154
436000
4000
w bezpośrednim związku z handlem kokainą.
07:32
But what about the Democratic Republic of Congo?
155
440000
4000
A co z Demokratyczną Republiką Kongo?
07:36
Since 1998, five million people have died there.
156
444000
6000
Od 1998 roku zginęło tam 5 milionów ludzi.
07:42
It's not a conflict you read about much in the newspapers,
157
450000
2000
O takim konflikcie nie czyta się w gazetach.
07:44
but it's the biggest conflict on this planet
158
452000
3000
Ale to największy konflikt na świecie
07:47
since the Second World War.
159
455000
2000
od czasów II wojny światowej.
07:49
And why is it? Because mafias from all around the world
160
457000
3000
Ponieważ mafie z całego świata
07:52
cooperate with local paramilitaries
161
460000
3000
współpracują z lokalnymi organizacjami paramilitarnymi,
07:55
in order to seize the supplies
162
463000
3000
aby zdobyć dostawy
07:58
of the rich mineral resources
163
466000
2000
bogatych regionalnych
08:00
of the region.
164
468000
2000
źródeł mineralnych.
08:02
In the year 2000, 80 percent of the world's coltan
165
470000
4000
W roku 2000 80% światowego koltanu
08:06
was sourced to the killing fields
166
474000
2000
znacznie przyczyniło się do pól śmierci
08:08
of the eastern Democratic Republic of Congo.
167
476000
4000
wschodniej Demokratycznej Republiki Kongo.
08:12
Now, coltan you will find in almost every mobile phone,
168
480000
4000
Koltan znajduje się praktycznie
w każdym telefonie komórkowym,
w każdym telefonie komórkowym,
08:16
in almost every laptop
169
484000
2000
prawie w każdym laptopie
08:18
and games console.
170
486000
2000
i konsoli.
08:20
The Congolese war lords were selling this stuff to the mafia
171
488000
3000
Kongolscy władcy wojenni sprzedawali to mafii
08:23
in exchange for weapons,
172
491000
2000
w zamian za broń.
08:25
and the mafia would then sell it on to Western markets.
173
493000
4000
A mafia odsprzedawała to dalej na rynki zachodnie.
08:29
And it is this Western desire
174
497000
2000
Pragnienie konsumowania
08:31
to consume
175
499000
2000
na zachodzie
08:33
that is the primary driver
176
501000
3000
jest głównym motorem napędowym
08:36
of international organized crime.
177
504000
3000
międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.
08:39
Now, let me show you some of my friends in action,
178
507000
4000
Oto jeden z moich przyjaciół w akcji,
08:43
caught conveniently on film by the Italian police,
179
511000
3000
celowo sfilmowany przez włoską policję,
08:46
and smuggling duty-not-paid cigarettes.
180
514000
3000
przemycając papierosy bez akcyzy.
08:49
Now, cigarettes out the factory gate are very cheap.
181
517000
3000
Papierosy prosto z fabryki są bardzo tanie.
08:52
The European Union then imposes the highest taxes on them in the world.
182
520000
4000
Następnie UE nakłada na nie najwyższe podatki na świecie.
08:56
So if you can smuggle them into the E.U.,
183
524000
3000
Jeśli je przemycić do UE,
08:59
there are very handsome profits to be made,
184
527000
3000
mogą przynieść całkiem pokaźne zyski.
09:02
and I want to show you this to demonstrate
185
530000
2000
Pokazuję wam to, by zademonstrować
09:04
the type of resources available to these groups.
186
532000
3000
rodzaj środków dostępnych w tych grupach.
09:07
This boat is worth one million Euros when it's new.
187
535000
4000
Nowa łódź tego typu warta jest milion euro.
09:11
And it's the fastest thing on European waters.
188
539000
4000
To najszybsza łódź na europejskich wodach.
09:15
From 1994, for seven years,
189
543000
3000
Od 1994, przez siedem lat,
09:18
20 of these boats
190
546000
2000
20 takich łodzi
09:20
made the trip across the Adriatic,
191
548000
3000
przepłynęło Adriatyk
09:23
from Montenegro to Italy, every single night.
192
551000
3000
od Czarnogóry do Włoch, każdej nocy.
09:26
And as a consequence of this trade,
193
554000
2000
W konsekwencji tego handlu
09:28
Britain alone lost eight billion dollars in revenue.
194
556000
5000
sama Wielka Brytania straciła
8 miliardów dolarów przychodu.
8 miliardów dolarów przychodu.
09:33
And instead that money went to underwrite the wars in Yugoslavia
195
561000
4000
Zamiast tego pieniądze szły
na finansowanie wojen w Jugosławii
na finansowanie wojen w Jugosławii
09:37
and line the pockets of unscrupulous individuals.
196
565000
4000
i wypchały kieszenie pozbawionych skrupułów osób.
09:41
Now Italian police, when this trade started,
197
569000
3000
Kiedy rozpoczął się ten handel, włoska policja
09:44
had just two boats which could go at the same speed.
198
572000
4000
miała tylko dwie łodzie o takiej prędkości.
09:48
And this is very important, because the only way you can catch these guys
199
576000
2000
A jedyny sposób w jaki można złapać tych ludzi
09:50
is if they run out of gas.
200
578000
3000
to moment kiedy kończy im się benzyna.
09:53
Sometimes the gangsters would bring with them
201
581000
2000
Niekiedy gangsterzy przemycali
09:55
women being trafficked into prostitution,
202
583000
3000
kobiety w celu prostytucji.
09:58
and if the police intervened, they would hurl
203
586000
2000
W razie interwencji policji wyrzucali
10:00
the women into the sea
204
588000
3000
kobiety do morza,
10:03
so that the police had to go and save them from drowning,
205
591000
2000
aby policjanci ruszyli na ratunek
10:05
rather than chasing the bad guys.
206
593000
4000
zamiast ich gonić.
10:09
So I have shown you this to demonstrate
207
597000
3000
Pokazałem wam to, aby zademonstrować
10:12
how many boats, how many vessels it takes
208
600000
2000
jak wiele łodzi, jak wiele jednostek
10:14
to catch one of these guys.
209
602000
2000
musi być zaangażowanych aby złapać tych ludzi.
10:16
And the answer is six vessels.
210
604000
2000
Odpowiedź brzmi: 6.
10:18
And remember, 20 of these speed boats
211
606000
3000
I pamiętajmy, 20 tych szybkich łodzi
10:21
were coming across the Adriatic
212
609000
2000
przepływało Adriatyk
10:23
every single night.
213
611000
2000
każdej nocy.
10:25
So what were these guys doing with all the money they were making?
214
613000
4000
Co zatem robili z wszystkimi pieniędzmi, które zarabiali?
10:29
Well, this is where we come to globalization,
215
617000
4000
Tu dochodzimy do globalizacji.
10:33
because that was not just the deregulation of global trade.
216
621000
3000
To nie było tylko zniesienie
kontroli nad handlem globalnym,
kontroli nad handlem globalnym,
10:36
It was the liberalization of international financial markets.
217
624000
3000
ale też liberalizacja międzynarodowych rynków finansowych.
10:39
And boy, did that make it easy
218
627000
3000
A to, bardzo ułatwiło
10:42
for the money launderers.
219
630000
2000
sprawę prania brudnych pieniędzy.
10:44
The last two decades have been the champagne era
220
632000
3000
Ostatnie dwie dekady były złotym czasem
10:47
for dirty lucre.
221
635000
2000
dla brudnych pieniędzy.
10:49
In the 1990s, we saw financial centers around the world
222
637000
4000
W latach 90. mogliśmy zaobserwować rywalizację
10:53
competing for their business,
223
641000
3000
centrów finansowych na całym świecie o ich interesy.
10:56
and there was simply no effective mechanism
224
644000
2000
Nie istniał żaden skuteczny mechanizm
10:58
to prevent money laundering.
225
646000
2000
zapobiegania praniu brudnych pieniędzy.
11:00
And a lot of licit banks were also happy
226
648000
3000
Wiele legalnych banków chętnie
11:03
to accept deposits
227
651000
3000
akceptowało depozyty
11:06
from very dubious sources
228
654000
2000
z wielu podejrzanych źródeł
11:08
without questions being asked.
229
656000
3000
bez zadawania pytań.
11:11
But at the heart of this, is the offshore banking network.
230
659000
4000
U podnóża tego,
leży zagraniczna sieć banków.
leży zagraniczna sieć banków.
11:15
Now these things
231
663000
3000
Te rzeczy
11:18
are an essential part of the money laundering parade,
232
666000
3000
są ważną częścią prania brudnych pieniędzy.
11:21
and if you want to do something about illegal tax evasion
233
669000
4000
Chcąc wpłynąć na unikanie płacenia podatków,
11:25
and transnational organized crime, money laundering,
234
673000
4000
przestępczość zorganizowaną
i pranie brudnych pieniędzy
i pranie brudnych pieniędzy
11:29
you have to get rid of them.
235
677000
2000
trzeba się ich pozbyć.
11:31
On a positive note, we at last have someone in the White House
236
679000
3000
W końcu mamy w Białym Domu kogoś,
11:34
who has consistently spoken out
237
682000
3000
kto wyraźnie wypowiedział się
11:37
against these corrosive entities.
238
685000
3000
przeciwko takim destrukcyjnym podmiotom.
11:40
And if anyone is concerned about what I believe
239
688000
4000
A jeśli kogoś interesuje, co ja uważam
11:44
is the necessity for
240
692000
3000
za niezbędne
11:47
new legislation, regulation, effective regulation,
241
695000
3000
dla nowej legislacji i skutecznych rozporządzeń,
11:50
I say, let's take a look at Bernie Madoff,
242
698000
4000
powiem, popatrzmy na Bernie Madoff,
11:54
who is now going to be spending the rest of his life in jail.
243
702000
4000
który spędzi resztę swojego życia w więzieniu.
11:58
Bernie Madoff stole 65 billion dollars.
244
706000
6000
Bernie Madoff ukradł 65 mld dolarów.
12:04
That puts him up there on the Olympus of gangsters
245
712000
3000
Jest na szczycie Olimpiady gangsterów
12:07
with the Colombian cartels
246
715000
2000
z kolumbijskimi kartelami,
12:09
and the major Russian crime syndicates,
247
717000
3000
i głównymi rosyjskimi grupami przestępczymi.
12:12
but he did this for decades
248
720000
2000
Ale on robił to przez lata
12:14
in the very heart of Wall Street,
249
722000
2000
w samym środku Wall Street.
12:16
and no regulator picked up on it.
250
724000
3000
I nikt się nie zorientował.
12:19
So how many other Madoffs are there on Wall Street
251
727000
3000
Ilu jest takich Madoffów na Wall Street,
12:22
or in the city of London,
252
730000
2000
lub w Londynie,
12:24
fleecing ordinary folk
253
732000
2000
okradających zwykłych ludzi
12:26
and money laundering?
254
734000
2000
i piorących pieniądze?
12:28
Well I can tell you, it's quite a few of them.
255
736000
4000
Mogę śmiało powiedzieć, całkiem sporo.
12:32
Let me go on to the 101 of international organized crime now.
256
740000
4000
Przejdę teraz do podstaw
międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.
międzynarodowej przestępczości zorganizowanej.
12:36
And that is narcotics. Our second marijuana farm photograph for the morning.
257
744000
4000
Czyli narkotyków.
Kolejna już dzisiaj fotografia plantacji marihuany.
Kolejna już dzisiaj fotografia plantacji marihuany.
12:40
This one, however, is in central British Columbia
258
748000
3000
Tą sfotografowałem w środkowej Kol
12:43
where I photographed it.
259
751000
2000
Kumbii Brytyjskiej,
12:45
It's one of the tens of thousands
260
753000
2000
To jedna z 10 tysięcy
12:47
of mom-and-pop grow-ops in B.C.
261
755000
3000
rodzinnych upraw w tym kraju,
12:50
which ensure that over five percent
262
758000
3000
która zapewnia ponad 5%
12:53
of the province's GDP is accounted for by this trade.
263
761000
4000
PKB tego regionu.
12:57
Now, I was taken by inspector Brian Cantera,
264
765000
5000
Inspektor, Brian Cantera,
13:02
of the Royal Canadian Mounted Police,
265
770000
2000
z Kanadyjskiej Królewskiej Policji Konnej
13:04
to a cavernous warehouse east of Vancouver
266
772000
2000
zabrał mnie
do wielkiego magazynu obok Vancouver
do wielkiego magazynu obok Vancouver
13:06
to see some of the goods which are regularly confiscated
267
774000
4000
aby pokazać niektóre z towarów,
13:10
by the RCMP
268
778000
2000
które są konfiskowane
13:12
from the smugglers who are sending it,
269
780000
2000
przemytnikom wysyłającym je
13:14
of course, down south to the United States
270
782000
3000
na południe USA,
13:17
where there is an insatiable market
271
785000
2000
gdzie rynek jest wciąż nienasycony.
13:19
for B.C. Bud, as it's called,
272
787000
3000
Zwą go Bud, bo reklamuje się go
13:22
in part because it's marketed as organic,
273
790000
2000
jako organiczny,
13:24
which of course goes down very well in California.
274
792000
4000
co oczywiście dobrze się sprzedaje w Kalifornii.
13:28
(Laughter)
275
796000
2000
(Śmiech)
13:30
(Applause)
276
798000
1000
(Brawa)
13:31
Now, even by the police's admission,
277
799000
3000
Tego typu zabiegi policyjne
13:34
this makes not a dent in the profits, really,
278
802000
5000
niewiele uszczuplą profity
13:39
of the major exporters.
279
807000
2000
głównych eksporterów.
13:41
Since the beginning of globalization,
280
809000
2000
Od początku globalizacji
13:43
the global narcotics market has expanded enormously.
281
811000
4000
światowy rynek narkotykowy znacznie się rozrósł.
13:47
There has, however, been no concomitant increase
282
815000
3000
Odnotowano również wzrost
13:50
in the resources available
283
818000
3000
w środkach dostępnych
13:53
to police forces.
284
821000
2000
siłom policyjnym.
13:55
This, however, may all be about to change,
285
823000
5000
To może się niedługo zmienić.
14:00
because something very strange is going on.
286
828000
2000
Zaczęło się dziać coś bardzo dziwnego.
14:02
The United Nations recognized
287
830000
2000
ONZ uznało
14:04
earlier this -- it was last month actually --
288
832000
3000
w zeszłym miesiącu,
14:07
that Canada has become a key area of distribution and production
289
835000
6000
że Kanada stała się kluczowym miejscem
dystrybucji i produkcji
dystrybucji i produkcji
14:13
of ecstasy and other synthetic drugs.
290
841000
4000
ecstasy i innych narkotyków syntetycznych.
14:17
Interestingly, the market share
291
845000
2000
Co ciekawe podział rynkowy
14:19
of heroin and cocaine is going down,
292
847000
3000
heroiny i kokainy się zmniejsza,
14:22
because the pills are getting ever better at reproducing their highs.
293
850000
5000
bo można je łatwiej produkować
14:27
Now that is a game changer,
294
855000
4000
To zmienia zasady gry,
14:31
because it shifts production away from the developing world
295
859000
4000
przenosi produkcję z rozwijającego się świata
14:35
and into the Western world.
296
863000
4000
do świata zachodniego.
14:39
When that happens, it is a trend
297
867000
2000
To trend,
14:41
which is set to overwhelm our policing capacity in the West.
298
869000
4000
który ma przytłoczyć
nasze możliwości nadzoru na zachodzie.
nasze możliwości nadzoru na zachodzie.
14:45
The drugs policy which we've had in place for 40 years
299
873000
4000
Obowiązująca od 40 lat polityka antynarkotykowa
14:49
is long overdue for a very serious rethink,
300
877000
5000
powinna wg. mnie,
14:54
in my opinion.
301
882000
2000
już dawno być zmieniona.
14:56
Now, the recession.
302
884000
2000
Co do recesji.
14:58
Well, organized crime has already adapted
303
886000
2000
Przestępczość zorganizowana przystosowała się
15:00
very well to the recession.
304
888000
2000
bardzo dobrze do recesji.
15:02
Not surprising, the most opportunistic industry
305
890000
2000
To najbardziej oportunistyczny przemysł
15:04
in the whole world.
306
892000
2000
na całym świecie.
15:06
And it has no rules to its regulatory system.
307
894000
4000
Nie ma w nim reguł.
15:10
Except, of course, it has two business risks:
308
898000
4000
Wiąże się to z ryzykiem biznesowym,
15:14
arrest by law enforcement,
309
902000
2000
aresztowaniem,
15:16
which is, frankly, the least of their worries,
310
904000
2000
co jest najmniejszym ze zmartwień,
15:18
and competition from other groups,
311
906000
3000
i konkurencją ze strony innych grup,
15:21
i.e. a bullet in the back of the head.
312
909000
2000
tzn. kulką w tył głowy.
15:23
What they've done is they've shifted their operations.
313
911000
3000
Przenieśli zatem swoje operacje.
15:26
People don't smoke as much dope, or visit prostitutes quite so frequently
314
914000
4000
Podczas recesji ludzie nie palą tak dużo trawy,
i nie odwiedzają prostytutek tak często.
i nie odwiedzają prostytutek tak często.
15:30
during a recession.
315
918000
2000
Podczas recesji ludzie nie palą tak dużo trawy,
i nie odwiedzają prostytutek tak często.
i nie odwiedzają prostytutek tak często.
15:32
And so instead, they have invaded financial
316
920000
2000
Zamiast tego opanowali z impetem
15:34
and corporate crime in a big way,
317
922000
2000
przestępczość finansową i biznesową.
15:36
but above all, two sectors,
318
924000
2000
Przede wszystkim, dwa sektory;
15:38
and that is counterfeit goods
319
926000
3000
podrabianie towarów
15:41
and cybercrime.
320
929000
2000
i cyberprzestępczość.
15:43
And it's been terribly successful.
321
931000
2000
Odnieśli niesamowity sukces.
15:45
I would like to introduce you to Mr. Pringle.
322
933000
3000
Przedstawiam wam pana Pingle
15:48
Or perhaps I should say, more accurately, Señor Pringle.
323
936000
4000
a może raczej Señor Pringle.
15:52
I was introduced to this bit of kit by a Brazilian cybercriminal.
324
940000
4000
Przedstawił mi go brazylijski cyberkryminalista.
15:56
We sat in a car on the Avenue Paulista
325
944000
2000
Siedzieliśmy w samochodzie, na Avenue Paulista
15:58
in São Paulo, together.
326
946000
2000
w Sao Paulo.
16:00
Hooked it up to my laptop,
327
948000
2000
Podłączając się przez mój laptop,
16:02
and within about five minutes he had penetrated
328
950000
3000
w ciągu 5 minut spenetrował
16:05
the computer security system
329
953000
2000
system zabezpieczeń
16:07
of a major Brazilian bank.
330
955000
3000
głównego banku Brazylii.
16:10
It's really not that difficult.
331
958000
2000
Nie jest to trudne.
16:12
And it's actually much easier because
332
960000
3000
Właściwie proste ponieważ,
16:15
the fascinating thing about cybercrime
333
963000
2000
co ciekawe, cyberprzestępstwa
16:17
is that it's not so much the technology.
334
965000
4000
mają niewiele wspólnego z technologią.
16:21
The key to cybercrime is what we call social engineering.
335
969000
4000
Kluczem do cyberprzestępczości jest socjotechnika,
16:25
Or to use the technical term for it,
336
973000
2000
używając technicznej nomenklatury,
16:27
there's one born every minute.
337
975000
3000
co minutę rodzą się nowe...
16:30
You would not believe how easy it is
338
978000
3000
Nie uwierzylibyście, jak łatwo
16:33
to persuade people to do things with their computers
339
981000
3000
przekonać ludzi do zrobienia w komputerach rzeczy,
16:36
which are objectively not in their interest.
340
984000
3000
które stoją w sprzeczności z ich interesami.
16:39
And it was very soon
341
987000
2000
W krótkim czasie
16:41
when the cybercriminals learned that the quickest way to do this,
342
989000
2000
cyberkryminaliści odkryli,
16:43
of course, the quickest way to a person's wallet
343
991000
4000
że to najszybsza droga do czyjegoś portfela,
16:47
is through the promise of sex and love.
344
995000
3000
oczywiście zaraz po obietnicach seksu i miłości.
16:50
I expect some of you remember the ILOVEYOU virus,
345
998000
3000
Na pewno pamiętacie wirusa ILOVEYOU,
16:53
one of the very great worldwide viruses that came.
346
1001000
4000
jednego z największych wirusów jakie do tej pory powstały.
16:57
I was very fortunate when the ILOVEYOU virus came out,
347
1005000
3000
Miałem dużo szczęścia, kiedy się pojawił,
17:00
because the first person I received it from
348
1008000
3000
bo pierwszą osobą, od której go dostałem
17:03
was an ex-girlfriend of mine.
349
1011000
2000
była moja eks.
17:05
Now, she harbored all sorts of sentiments and emotions towards me at the time,
350
1013000
5000
Wtedy żywiła do mnie
rozmaite uczucia i emocje,
rozmaite uczucia i emocje,
17:10
but love was not amongst them.
351
1018000
2000
ale na pewno nie miłość.
17:12
(Laughter)
352
1020000
2000
(Śmiech)
17:14
And so as soon as I saw this drop into my inbox,
353
1022000
4000
Jak tylko zobaczyłem tego maila w mojej skrzynce,
17:18
I dispatched it hastily to the recycle bin
354
1026000
3000
wrzuciłem go do kosza,
17:21
and spared myself a very nasty infection.
355
1029000
5000
oszczędzając sobie nieprzyjemniej infekcji.
17:26
So, cybercrime, do watch out for it.
356
1034000
4000
Uważajcie na cyberprzestępczość.
17:30
One thing that we do know that the Internet is doing
357
1038000
2000
Wiemy na pewno, że internet
17:32
is the Internet is assisting these guys.
358
1040000
3000
w ogromnym stopniu pomaga tym ludziom.
17:35
These are mosquitos who carry the malarial parasite
359
1043000
3000
Jest jak komary przenoszące malarię,
17:38
which infests our blood when the mosy has had a free meal
360
1046000
4000
które atakują ciała podczas darmowego posiłku
17:42
at our expense.
361
1050000
2000
na wasz koszt.
17:44
Now, Artesunate is a very effective drug
362
1052000
3000
Artesunate to bardzo skuteczne lekarstwo
17:47
at destroying the parasite in the early days
363
1055000
3000
niszczący te pasożyty w początkowym stadium
17:50
of infection.
364
1058000
2000
infekcji.
17:52
But over the past year or so,
365
1060000
2000
Jednak w ostatnich kilku latach,
17:54
researchers in Cambodia have discovered
366
1062000
3000
naukowcy z Kambodży odkryli,
17:57
that what's happening is
367
1065000
3000
że pasożyt malarii uodparnia się.
18:00
the malarial parasite is developing a resistance.
368
1068000
3000
że pasożyt malarii uodparnia się.
18:03
And they fear that the reason why it's developing a resistance
369
1071000
3000
Myślą, że powodem wzmacniania odporności
18:06
is because Cambodians can't afford the drugs on the commercial market,
370
1074000
4000
jest to, że ci, których nie stać na lekarstwo
18:10
and so they buy it from the Internet.
371
1078000
3000
kupują je taniej w internecie.
18:13
And these pills contain only low doses
372
1081000
2000
A te pigułki maja niewielkie ilości
18:15
of the active ingredient.
373
1083000
2000
aktywnego składnika
18:17
Which is why
374
1085000
2000
i dlatego
18:19
the parasite is beginning to develop a resistance.
375
1087000
4000
pasożyt zaczyna nabywać odporności.
18:23
The reason I say this
376
1091000
2000
Mówię to,
18:25
is because we have to know
377
1093000
2000
ponieważ musimy zdać sobie sprawę,
18:27
that organized crime
378
1095000
2000
że przestępczość zorganizowana
18:29
impacts all sorts of areas of our lives.
379
1097000
3000
wpływa na wszystkie domeny naszego życia.
18:32
You don't have to sleep with prostitutes
380
1100000
3000
Nie trzeba spać z prostytutkami
18:35
or take drugs
381
1103000
2000
lub brać narkotyków,
18:37
in order to have a relationship with organized crime.
382
1105000
2000
aby mieć powiązania z przestępczością zorganizowaną.
18:39
They affect our bank accounts.
383
1107000
2000
Mają wpływ na konta bankowe,
18:41
They affect our communications, our pension funds.
384
1109000
2000
na komunikację i fundusze emerytalne,
18:43
They even affect the food that we eat
385
1111000
4000
na konsumowane przez nas jedzenie
18:47
and our governments.
386
1115000
2000
i nasze rządy.
18:49
This is no longer an issue
387
1117000
3000
Jednak nie jest to już zmartwienie
18:52
of Sicilians from Palermo and New York.
388
1120000
3000
Sycylijczyków z Palermo i Nowego Jorku.
18:55
There is no romance involved with gangsters
389
1123000
3000
Nie ma już romantycznej strony gangsterów
18:58
in the 21st Century.
390
1126000
2000
w XXI wieku.
19:00
This is a mighty industry,
391
1128000
3000
To potężny przemysł,
19:03
and it creates instability and violence
392
1131000
3000
wywołujący destabilizację i przemoc
19:06
wherever it goes.
393
1134000
2000
absolutnie wszędzie.
19:08
It is a major economic force
394
1136000
2000
Jest główną siłą gospodarczą
19:10
and we need to take it very, very seriously.
395
1138000
4000
i musimy brać to na poważnie.
19:14
It's been a privilege talking to you.
396
1142000
2000
To był zaszczyt.
19:16
Thank you very much.
397
1144000
2000
Dziękuję bardzo.
19:18
(Applause)
398
1146000
3000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Misha Glenny - Underworld investigatorJournalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization.
Why you should listen
In minute detail, Misha Glenny's 2008 book McMafia illuminates the byzantine outlines of global organized crime. Whether it's pot smugglers in British Columbia, oil/weapons/people traffickers in Eastern Europe, Japanese yakuza or Nigerian scammers, to research this magisterial work Glenny penetrated the convoluted, globalized and franchised modern underworld -- often at considerable personal risk.
The book that resulted is an exhaustive look at an unseen industry that Glenny believes may account for 15% of the world's GDP.
Legal society ignores this world at its peril, but Glenny suggests that conventional law enforcement might not be able to combat a problem whose roots lie in global instability.
While covering the Central Europe beat for the Guardian and the BBC, Glenny wrote several acclaimed books on the fall of Yugoslavia and the rise of the Balkan nations. He's researching a new book on cybercrime, of which he says: "The key to cybercrime is what we call social engineering. Or to use the technical term for it, there's one born every minute."
Watch TED's exclusive video Q&A with Glenny: "Behind the Scenes of McMafia" >>
Misha Glenny | Speaker | TED.com