TEDGlobal 2005
Steven Pinker: What our language habits reveal
สตีเวน พิงเกอร์ (Steven Pinker): ความเคยชินทางภาษาเผยให้เห็นอะไร
Filmed:
Readability: 5.2
2,457,061 views
ในตัวอย่างพิเศษจากงานเขียนของเขา "The Stuff of Thought" สตีเฟน พิงเคอร์วิเคราะห์ถึงภาษาและดูว่ามันช่วยแสดงสิ่งที่เราคิดได้อย่างไร และคำที่เรายกมาใช้นั้น สื่อสารได้มากกว่าที่เรารู้ตัว
Steven Pinker - Psychologist
Steven Pinker is a professor of cognitive science (the study of the human mind) who writes about language, mind and human nature. Full bio
Steven Pinker is a professor of cognitive science (the study of the human mind) who writes about language, mind and human nature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
This is a picture of Maurice Druon,
0
1000
2000
นี่คือภาพของ โมรีส ดรูอง
00:28
the Honorary Perpetual Secretary of L'Academie francaise,
1
3000
4000
เลขาธิการกิตติมศักดิ์แห่ง
L'Academie francaise
L'Academie francaise
00:32
the French Academy.
2
7000
2000
หรือราชบัณฑิตยสถานประเทศฝรั่งเศส
00:34
He is splendidly attired in his 68,000-dollar uniform,
3
9000
5000
เขาใส่ชุดเครื่องแบบหรูหรา
มูลค่ากว่า 68,000 ดอลล่าร์
มูลค่ากว่า 68,000 ดอลล่าร์
00:39
befitting the role of the French Academy
4
14000
3000
สมกับบทบาทของราชบัณฑิตยสถาน
00:42
as legislating the
5
17000
3000
ในฐานะที่ออกกฎเกณฑ์
00:45
correct usage in French
6
20000
2000
การใช้ภาษาฝรั่งเศสอย่างถูกต้อง
00:47
and perpetuating the language.
7
22000
2000
และคงภาษาไว้ไม่ให้สูญหาย
00:49
The French Academy has two main tasks:
8
24000
3000
ราชบัณฑิตยสถานฝรั่งเศส
มีหน้าที่หลักอยู่สองประการ
มีหน้าที่หลักอยู่สองประการ
00:52
it compiles a dictionary of official French.
9
27000
3000
ประการแรก คือการจัดทำพจนานุกรมฉบับทางการ
00:55
They're now working on their ninth edition,
10
30000
3000
ซึ่งตอนนี้ พวกเขากำลังทำฉบับที่เก้า
00:58
which they began in 1930, and they've reached the letter P.
11
33000
3000
โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1930
และถึงตัวอักษร P (เป) แล้ว
และถึงตัวอักษร P (เป) แล้ว
01:02
They also legislate on correct usage,
12
37000
3000
พวกเขายังกำหนดกฎการใช้ภาษาอย่างถูกต้อง
01:05
such as the proper term for what the French call "email,"
13
40000
4000
เช่น การใช้ศัพท์บัญญัติ
แทนคำทับศัพท์คำว่า "email" (อีเมล)
แทนคำทับศัพท์คำว่า "email" (อีเมล)
01:09
which ought to be "courriel."
14
44000
2000
โดยใช้คำฝรั่งเศสว่า "courriel" (กูริแยล)
01:11
The World Wide Web, the French are told,
15
46000
2000
หรือ World Wide Web (เวิลด์ไวด์เว็บ)
01:13
ought to be referred to as
16
48000
2000
ควรจะใช้คำฝรั่งเศสว่า
01:15
"la toile d'araignee mondiale" -- the Global Spider Web --
17
50000
4000
La toile d'araignée mondiale
แปลตรงตัวคือ เครือข่ายใยแมงมุม
แปลตรงตัวคือ เครือข่ายใยแมงมุม
01:19
recommendations that the French gaily ignore.
18
54000
4000
ซึ่งเป็นคำแนะนำที่
คนฝรั่งเศสยังไม่คิดจะใช้
คนฝรั่งเศสยังไม่คิดจะใช้
01:24
Now, this is one model of how language comes to be:
19
59000
4000
นี่แหละ คือหนึ่งในรูปแบบ
ว่าภาษามีความเป็นมาอย่างไร
ว่าภาษามีความเป็นมาอย่างไร
01:28
namely, it's legislated by an academy.
20
63000
3000
ตัวอย่างเช่น มันถูกกำหนดโดยราชบัณฑิตฯ
01:31
But anyone who looks at language realizes
21
66000
3000
แต่ถ้าใครก็ตามมามองดูแล้วล่ะก็ จะพบว่า
01:34
that this is a rather silly conceit,
22
69000
4000
มันออกจะดูเป็นความคิดที่โง่เง่าไปหน่อย
01:38
that language, rather, emerges from human minds interacting from one another.
23
73000
3000
ที่ภาษา ซึ่งเกิดจากปฏิสัมพันธ์ระหว่าง
ความนึกคิดของมนุษย์คนหนึ่งกับอีกคนหนึ่ง
ความนึกคิดของมนุษย์คนหนึ่งกับอีกคนหนึ่ง
01:41
And this is visible in the unstoppable change in language --
24
76000
4000
และก็เห็นได้ชัดว่า
ภาษาไม่เคยหยุดเปลี่ยนแปลง
ภาษาไม่เคยหยุดเปลี่ยนแปลง
01:45
the fact that by the time the Academy finishes their dictionary,
25
80000
3000
ความจริงที่ว่า เมื่อถึงเวลาที่
ราชบัณฑิตย์ทำพจนานุกรมเสร็จแล้ว
ราชบัณฑิตย์ทำพจนานุกรมเสร็จแล้ว
01:48
it will already be well out of date.
26
83000
2000
มันก็ตกยุคไปแล้วเรียบร้อย
01:50
We see it in the
27
85000
2000
เราจะเห็นได้จาก
01:52
constant appearance of slang and jargon,
28
87000
4000
การเกิดคำแสลงหรือ
ศัพท์เฉพาะกลุ่มขึ้นมาเรื่อย ๆ
ศัพท์เฉพาะกลุ่มขึ้นมาเรื่อย ๆ
01:56
of the historical change in languages,
29
91000
2000
จากการเปลี่ยนแปลงภาษาในประวัติศาสตร์
01:58
in divergence of dialects
30
93000
2000
จากความหลากหลายของภาษาถิ่นต่าง ๆ
02:00
and the formation of new languages.
31
95000
3000
และจากการกำเนิดภาษาใหม่ ๆ
02:03
So language is not so much a creator or shaper of human nature,
32
98000
3000
ดังนั้น ภาษาไม่ได้เป็นผู้สร้าง
หรือกำหนดธรรมชาติมนุษย์
หรือกำหนดธรรมชาติมนุษย์
02:06
so much as a window onto human nature.
33
101000
3000
มากเท่ากับเป็นหน้าต่างสู่ธรรมชาติของมนุษย์
02:09
In a book that I'm currently working on,
34
104000
3000
ในหนังสือที่ผมกำลังเขียนอยู่ตอนนี้
02:12
I hope to use language to shed light on
35
107000
3000
ผมหวังที่จะใช้ภาษาในการอธิบาย
02:15
a number of aspects of human nature,
36
110000
2000
หลาย ๆ แง่มุมตามธรรมชาติของมนุษย์
02:17
including the cognitive machinery
37
112000
2000
รวมถึงกลไกความคิด
02:19
with which humans conceptualize the world
38
114000
3000
ที่มนุษย์ใช้ในการรับรู้สิ่งรอบ ๆ ตัว
02:22
and the relationship types that govern human interaction.
39
117000
3000
และความเชื่อมโยงต่าง ๆ ที่กำหนด
การปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์ด้วยกัน
การปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์ด้วยกัน
02:25
And I'm going to say a few words about each one this morning.
40
120000
3000
ผมจะอธิบายแต่ละอย่างนิด ๆ หน่อย ๆ
ให้ทุกท่านฟังในเช้านี้
ให้ทุกท่านฟังในเช้านี้
02:28
Let me start off with a technical problem in language
41
123000
2000
ผมขอเริ่มต้นจากปัญหาเชิงทฤษฎีของภาษา
02:30
that I've worried about for quite some time --
42
125000
2000
ที่ผมกังวลมาพักใหญ่แล้ว
02:32
and indulge me
43
127000
4000
และมันก็ทำให้ผมหมกมุ่น
02:36
in my passion for verbs and how they're used.
44
131000
3000
กับความหลงใหล ในเรื่องของคำกริยา
และวิธีการใช้คำเหล่านี้
และวิธีการใช้คำเหล่านี้
02:39
The problem is, which verbs go in which constructions?
45
134000
3000
ปัญหาก็คือ คำกริยาใด เหมาะกับ
หน่วยสร้างใดของภาษา
หน่วยสร้างใดของภาษา
02:42
The verb is the chassis of the sentence.
46
137000
3000
คำกริยาคือตัวขับเคลื่อนของประโยค
02:45
It's the framework onto which the other parts are bolted.
47
140000
4000
มันเป็นโครงที่ให้ส่วนอื่น ๆ มายึดติดด้วย
02:49
Let me give you a quick reminder
48
144000
2000
เรามาลองทบทวนกันนิดนึง
02:51
of something that you've long forgotten.
49
146000
2000
กับเรื่องที่ทุกท่านอาจจะลืมไปนานแล้ว
02:53
An intransitive verb, such as "dine," for example,
50
148000
3000
อกรรมกริยา เช่นคำว่า "ทานมื้อค่ำ"
02:56
can't take a direct object.
51
151000
2000
ไม่ต้องมีกรรมตรงมารองรับ
02:58
You have to say, "Sam dined," not, "Sam dined the pizza."
52
153000
3000
คุณต้องพูด "แซมทานมื้อค่ำแล้ว"
ไม่ใช่ "แซมทานมื้อค่ำพิซซ่าแล้ว"
03:01
A transitive verb mandates
53
156000
2000
ส่วนสกรรมกริยานั้น ถูกกำหนดมาว่า
03:03
that there has to be an object there:
54
158000
2000
จะต้องมีกรรมมารองรับมัน
03:05
"Sam devoured the pizza." You can't just say, "Sam devoured."
55
160000
3000
"แซมสวาปามพิซซ่า"
คุณไม่ได้พูดแค่ว่า "แซมสวาปาม"
03:08
There are dozens or scores of verbs of this type,
56
163000
4000
มีคำกริยาเช่นนี้อีกมากมาย
03:12
each of which shapes its sentence.
57
167000
2000
แต่ละตัวก็จะกำหนดประโยคของมัน
03:14
So, a problem in explaining how children learn language,
58
169000
4000
ดังนั้น ปัญหาในการอธิบาย
วิธีการที่เด็กเรียนภาษา
วิธีการที่เด็กเรียนภาษา
03:18
a problem in teaching language to adults so that they don't make grammatical errors,
59
173000
5000
ปัญหาในการสอนภาษาให้ผู้ใหญ่
เพื่อจะได้ไม่ใช้ภาษาผิดไวยากรณ์
เพื่อจะได้ไม่ใช้ภาษาผิดไวยากรณ์
03:23
and a problem in programming computers to use language is
60
178000
3000
และปัญหาในการเขียนโปรแกรม
ให้คอมพิวเตอร์ใช้ภาษาได้
ให้คอมพิวเตอร์ใช้ภาษาได้
03:26
which verbs go in which constructions.
61
181000
2000
ก็คือ กริยาไหน ควรอยู่ในหน่วยสร้างใด
03:29
For example, the dative construction in English.
62
184000
2000
ตัวอย่างเช่น หน่วยของกรรมรองในภาษาอังกฤษ
03:31
You can say, "Give a muffin to a mouse," the prepositional dative.
63
186000
3000
คุณจะพูดว่า "Give a muffin to a mouse"
ซึ่งใช้คำบุพบทก็ได้
ซึ่งใช้คำบุพบทก็ได้
03:34
Or, "Give a mouse a muffin," the double-object dative.
64
189000
3000
หรือ "Give a mouse a muffin"
โดยวางกรรมตรง กรรมรองติดกันก็ได้
โดยวางกรรมตรง กรรมรองติดกันก็ได้
03:37
"Promise anything to her," "Promise her anything," and so on.
65
192000
4000
"Promise anything to her" หรือ
"Promise her anything" และอีกมากมาย
"Promise her anything" และอีกมากมาย
03:41
Hundreds of verbs can go both ways.
66
196000
2000
คำกริยาหลายร้อยคำ สามารถใช้ได้ทั้งสองแบบ
03:43
So a tempting generalization for a child,
67
198000
2000
ดังนั้น จึงเกิดเกณฑ์ทั่วไปสำหรับเด็ก
03:45
for an adult, for a computer
68
200000
2000
สำหรับผู้ใหญ่ สำหรับคอมพิวเตอร์
03:47
is that any verb that can appear in the construction,
69
202000
2000
คือ คำกริยาใด ๆ ที่ปรากฏ
ในหน่วยสร้างในรูปแบบ
ในหน่วยสร้างในรูปแบบ
03:49
"subject-verb-thing-to-a-recipient"
70
204000
3000
"ประธาน-กริยา-ของ-ให้-คนรับ"
03:52
can also be expressed as "subject-verb-recipient-thing."
71
207000
3000
สามารถเขียนในรูปแบบ
"ประธาน-กริยา-ผู้รับ-ของ" ได้เช่นกัน
"ประธาน-กริยา-ผู้รับ-ของ" ได้เช่นกัน
03:55
A handy thing to have,
72
210000
2000
ที่เรามีอะไรที่ใช้ง่าย ๆ แบบนี้เกิดขึ้น
03:57
because language is infinite,
73
212000
2000
เพราะว่า ภาษาไม่มีที่สิ้นสุด
03:59
and you can't just parrot back the sentences that you've heard.
74
214000
3000
และคุณไม่สามารถท่องจำ
ประโยคที่คุณเพิ่งได้ยินได้
ประโยคที่คุณเพิ่งได้ยินได้
04:02
You've got to extract generalizations
75
217000
2000
ดังนั้นคุณต้องตกผลึกเกณฑ์ง่าย ๆ
04:04
so you can produce and understand new sentences.
76
219000
3000
เพื่อให้คุณสร้างและเข้าใจประโยคใหม่ ๆ ได้
04:07
This would be an example of how to do that.
77
222000
2000
นี่แหละ คือตัวอย่างของกระบวนการข้างต้น
04:09
Unfortunately, there appear to be idiosyncratic exceptions.
78
224000
3000
โชคไม่ดี เพราะว่ามันก็มีข้อยกเว้นด้วย
04:12
You can say, "Biff drove the car to Chicago,"
79
227000
3000
คุณพูดว่า "บิฟขับรถไปชิคาโก"
04:15
but not, "Biff drove Chicago the car."
80
230000
3000
แต่ไม่พูดว่า "บิฟขับชิคาโกรถ"
04:18
You can say, "Sal gave Jason a headache,"
81
233000
3000
คุณพูดว่า "แซลทำให้เจสันปวดหัว"
04:21
but it's a bit odd to say, "Sal gave a headache to Jason."
82
236000
2000
แต่พูดว่า "แซลให้ปวดหัวแก่เจสัน"
ก็ดูแปลก
ก็ดูแปลก
04:24
The solution is that these constructions, despite initial appearance,
83
239000
3000
ทางออกของปัญหาก็คือ ต้องรู้ว่า
แม้หน่วยสร้างเหล่านี้ดูเหมือนกัน
แม้หน่วยสร้างเหล่านี้ดูเหมือนกัน
04:27
are not synonymous,
84
242000
2000
แต่มันต่างกัน
04:29
that when you crank up the microscope
85
244000
2000
เพราะเมื่อมองลงไปถึงรายละเอียดของ
04:31
on human cognition, you see that there's a subtle difference
86
246000
2000
การรับรู้ของมนุษย์
คุณจะเห็นข้อแตกต่างย่อย ๆ
คุณจะเห็นข้อแตกต่างย่อย ๆ
04:33
in meaning between them.
87
248000
2000
ในความหมายของมัน
04:35
So, "give the X to the Y,"
88
250000
2000
ดังนั้น "ให้ X แก่ Y"
04:37
that construction corresponds to the thought
89
252000
3000
หน่วยสร้างนี้ สัมพันธ์กับความคิดว่า
"ทำให้เกิด X และไปยัง Y"
"ทำให้เกิด X และไปยัง Y"
04:40
"cause X to go to Y." Whereas "give the Y the X"
90
255000
3000
ในขณะที่ "ให้ Y แก่ X"
04:43
corresponds to the thought "cause Y to have X."
91
258000
4000
จะสัมพันธ์กับความคิดที่ว่า
"ทำให้เกิด Y ที่ทำให้มี X"
"ทำให้เกิด Y ที่ทำให้มี X"
04:47
Now, many events can be subject to either construal,
92
262000
4000
เอาล่ะครับ หลาย ๆ เหตุการณ์ขึ้นอยู่กับ
การตีความ
การตีความ
04:51
kind of like the classic figure-ground reversal illusions,
93
266000
3000
คล้ายกับภาพลวงตาคลาสสิกที่คุ้นชินกัน
04:54
in which you can either pay attention
94
269000
3000
ซึ่งเราจะมองไปที่
04:57
to the particular object,
95
272000
2000
วัตถุนั้น ๆ
04:59
in which case the space around it recedes from attention,
96
274000
4000
ซึ่งในกรณีนี้ พื้นที่รอบ ๆ วัตถุ
จะถูกมองข้ามไป
จะถูกมองข้ามไป
05:03
or you can see the faces in the empty space,
97
278000
2000
หรือคุณจะเห็นใบหน้าคนตรงพื้นที่ว่าง
05:05
in which case the object recedes out of consciousness.
98
280000
4000
ซึ่งกรณีนี้ วัตถุก็จะถูกมองข้ามไป
05:09
How are these construals reflected in language?
99
284000
2000
แล้วการตีความหมายแบบนี้ สะท้อนภาษาอย่างไร
05:11
Well, in both cases, the thing that is construed as being affected
100
286000
4000
ครับ ทั้งสองกรณี สิ่งที่ถูกตีความ
ว่าเป็นผู้รับผลนั้น
ว่าเป็นผู้รับผลนั้น
05:15
is expressed as the direct object,
101
290000
2000
จะถูกแสดงออกมาเป็นกรรมตรง
05:17
the noun after the verb.
102
292000
2000
หรือคำนามที่ตามหลังคำกริยา
05:19
So, when you think of the event as causing the muffin to go somewhere --
103
294000
4000
ดังนั้น เมื่อคุณนึกถึงเหตุการณ์
ที่ทำให้ขนมมัฟฟินไปไหนสักที่
ที่ทำให้ขนมมัฟฟินไปไหนสักที่
05:23
where you're doing something to the muffin --
104
298000
2000
ที่ที่คุณกำลังทำบางสิ่งบางอย่างกับมัฟฟิน
05:25
you say, "Give the muffin to the mouse."
105
300000
2000
คุณพูดว่า "Give the muffin to the mouse"
05:27
When you construe it as "cause the mouse to have something,"
106
302000
3000
แต่เมื่อคุณตีความว่า
"ทำให้หนูได้รับบางสิ่ง"
"ทำให้หนูได้รับบางสิ่ง"
05:30
you're doing something to the mouse,
107
305000
2000
คุณกำลังทำบางสิ่งกับหนู
05:32
and therefore you express it as, "Give the mouse the muffin."
108
307000
3000
ดังนั้น คุณจะพูดว่า
"Give the mouse the muffin"
"Give the mouse the muffin"
05:35
So which verbs go in which construction --
109
310000
2000
ดังนั้น คำกริยาไหนไปอยู่ในหน่วยสร้างใด
05:37
the problem with which I began --
110
312000
2000
ปัญหาที่ผมกำลังพูดถึงนี้
05:39
depends on whether the verb specifies a kind of motion
111
314000
4000
จะขึ้นอยู่กับว่ากริยาระบุการเคลื่อนที่
05:43
or a kind of possession change.
112
318000
2000
หรือระบุการเปลี่ยนมือในการครอบครอง
05:45
To give something involves both causing something to go
113
320000
3000
การให้บางสิ่ง เกี่ยวข้องกับทั้ง
การทำให้บางสิ่งบางอย่างออกไป
การทำให้บางสิ่งบางอย่างออกไป
05:48
and causing someone to have.
114
323000
2000
และทำให้บางคนมีบางสิ่งด้วย
05:50
To drive the car only causes something to go,
115
325000
3000
การขับรถ มีแค่ทำให้บางสิ่งออกไป
05:53
because Chicago's not the kind of thing that can possess something.
116
328000
2000
เพราะชิคาโกไม่ใช่สิ่งที่จะไปครองอีกสิ่งได้
05:55
Only humans can possess things.
117
330000
3000
มีแค่มนุษย์ที่ครองสิ่งต่าง ๆ ได้
05:58
And to give someone a headache causes them to have the headache,
118
333000
2000
และการให้ความปวดหัวกับใคร
คือการทำให้คนนั้นปวดหัว
คือการทำให้คนนั้นปวดหัว
06:00
but it's not as if you're taking the headache out of your head
119
335000
3000
แต่ไม่ได้บอกว่า
เราเอาความปวดหัวออกจากหัวเรา
เราเอาความปวดหัวออกจากหัวเรา
06:03
and causing it to go to the other person,
120
338000
2000
แล้วทำให้มันไปยังอีกคน
06:05
and implanting it in them.
121
340000
2000
แล้วฝังตัวในคนนั้นแล้วงอกขึ้นมา
06:07
You may just be loud or obnoxious,
122
342000
2000
คุณอาจจะเสียงดังหรือทำตัวน่ารังเกียจเฉย ๆ
06:09
or some other way causing them to have the headache.
123
344000
2000
หรือทำอะไรสักอย่างที่ทำให้เขาปวดหัว
06:11
So, that's
124
346000
4000
ดังนั้น นั่นแหละ
06:15
an example of the kind of thing that I do in my day job.
125
350000
2000
คือตัวอย่างของสิ่งที่ผมทำในแต่ละวันของผม
06:17
So why should anyone care?
126
352000
2000
แล้วทำไมคนถึงต้องสนใจล่ะ
06:19
Well, there are a number of interesting conclusions, I think,
127
354000
3000
เพราะ ผมคิดว่ามันมีข้อสรุป
บางประการที่น่าสนใจ
บางประการที่น่าสนใจ
06:22
from this and many similar kinds of analyses
128
357000
4000
เกี่ยวกับเรื่องนี้และการวิเคราะห์อื่น ๆ
06:26
of hundreds of English verbs.
129
361000
2000
ในคำกริยากว่าอีกหลายร้อยคำ
06:28
First, there's a level of fine-grained conceptual structure,
130
363000
3000
อย่างแรกคือ มีแผนผังมโนทัศน์อย่างละเอียด
06:31
which we automatically and unconsciously compute
131
366000
3000
ที่เราประมวลผลโดยอัตโนมัติและไม่รู้ตัว
06:34
every time we produce or utter a sentence, that governs our use of language.
132
369000
4000
ทุกครั้งที่เราสร้างหรือเปล่งประโยคออกไป
สิ่งนี้ ควบคุมการใช้ภาษาของเรา
สิ่งนี้ ควบคุมการใช้ภาษาของเรา
06:38
You can think of this as the language of thought, or "mentalese."
133
373000
4000
คุณเรียกสิ่งนี้ได้ว่าเป็นภาษาของความคิด
หรือ "mentalese"(เมนทาลีส)
หรือ "mentalese"(เมนทาลีส)
06:42
It seems to be based on a fixed set of concepts,
134
377000
3000
ซึ่งน่าจะมีพื้นมาจากชุดความคิดที่ตายตัว
06:45
which govern dozens of constructions and thousands of verbs --
135
380000
3000
ที่ควบคุมหน่วยสร้างจำนวนมากและกริยานับพัน
06:48
not only in English, but in all other languages --
136
383000
3000
ไม่ใช่แค่ภาษาอังกฤษ แต่ในทุก ๆ ภาษา
06:51
fundamental concepts such as space,
137
386000
2000
กรอบความคิดพื้นฐาน เช่น พื้นที่
06:53
time, causation and human intention,
138
388000
3000
เวลา สาเหตุ และเจตนาของมนุษย์
06:56
such as, what is the means and what is the ends?
139
391000
3000
เช่น อะไรคือวิธีการ และอะไรคือผลลัพธ์
06:59
These are reminiscent of the kinds of categories
140
394000
2000
สิ่งเหล่านี้ เป็นตัวย้ำเตือนเราถึงหมวดหมู่
07:01
that Immanuel Kant argued
141
396000
2000
ที่อิมมานูเอล คานท์อภิปรายไว้
07:03
are the basic framework for human thought,
142
398000
3000
นี่คือโครงสร้างพื้นฐานของความคิดมนุษย์
07:06
and it's interesting that our unconscious use of language
143
401000
3000
และมันน่าสนใจว่า จิตใต้สำนึก
ของการใช้ภาษาของเรา
ของการใช้ภาษาของเรา
07:09
seems to reflect these Kantian categories.
144
404000
3000
สะท้อนถึงหมวดหมู่แบบคานท์เหล่านี้
07:12
Doesn't care about perceptual qualities,
145
407000
2000
ไม่ต้องสนใจคุณภาพที่รับรู้
07:14
such as color, texture, weight and speed,
146
409000
2000
เช่นสี เนื้องาน น้ำหนัก และความเร็ว
07:16
which virtually never differentiate
147
411000
2000
ซึ่งไม่เคยแบ่ง
07:18
the use of verbs in different constructions.
148
413000
2000
การใช้งานคำกริยาในหน่วยสร้างอย่างแท้จริง
07:21
An additional twist is that all of the constructions in English
149
416000
3000
อีกสิ่งที่น่าสนใจก็คือ
ทุกหน่วยสร้างในภาษาอังกฤษ
ทุกหน่วยสร้างในภาษาอังกฤษ
07:24
are used not only literally,
150
419000
2000
ไม่ได้ถูกใช้สื่อความ
ตรงตามตัวอักษรเท่านั้น
ตรงตามตัวอักษรเท่านั้น
07:26
but in a quasi-metaphorical way.
151
421000
3000
แต่ยังถูกใช้ในแนวกึ่ง ๆ อุปมาด้วย
07:29
For example, this construction, the dative,
152
424000
2000
ตัวอย่างเช่น หน่วยสร้างนี้ กรรมรอง
07:31
is used not only to transfer things,
153
426000
2000
ไม่ได้ใช้สำหรับการเคลื่อนย้ายของเท่านั้น
07:33
but also for the metaphorical transfer of ideas,
154
428000
3000
แต่ยังมีความคิดเคลื่อนย้ายเชิงอุปมาด้วย
07:36
as when we say, "She told a story to me"
155
431000
2000
เช่นที่เราพูด "เธอบอกเรื่องนี้กับฉัน"
07:38
or "told me a story,"
156
433000
2000
หรือ "เธอบอกฉันเรื่องนี้"
07:40
"Max taught Spanish to the students" or "taught the students Spanish."
157
435000
3000
"แมกซ์สอนภาษาสเปนแก่นักเรียน"
หรือ "สอนนักเรียน ภาษาสเปน"
หรือ "สอนนักเรียน ภาษาสเปน"
07:43
It's exactly the same construction,
158
438000
2000
มันคือหน่วยสร้างเดียวกันเป๊ะ
07:45
but no muffins, no mice, nothing moving at all.
159
440000
4000
แค่ไม่มีขนมมัฟฟิน ไม่มีหนู
ไม่มีอะไรเคลื่อนไหว
ไม่มีอะไรเคลื่อนไหว
07:49
It evokes the container metaphor of communication,
160
444000
3000
มันทำให้นึกถึงอุปมาที่แฝงอยู่ในการสื่อสาร
07:52
in which we conceive of ideas as objects,
161
447000
2000
ซึ่งเรารับรู้ความคิดนี้เป็นเหมือนวัตถุ
07:54
sentences as containers,
162
449000
2000
ประโยคเป็นเหมือนเครื่องบรรจุ
07:56
and communication as a kind of sending.
163
451000
2000
และการสื่อสารเป็นเหมือนการส่งบางสิ่ง
07:58
As when we say we "gather" our ideas, to "put" them "into" words,
164
453000
3000
เช่นเราพูดว่า "รวบรวม" ความคิดของเรา
และ "ประกอบ" มัน "เป็น" คำ.
และ "ประกอบ" มัน "เป็น" คำ.
08:01
and if our words aren't "empty" or "hollow,"
165
456000
2000
และถ้าสารของเราไม่ "กลวง" ไม่ "ลวง"
08:03
we might get these ideas "across" to a listener,
166
458000
3000
เราก็อาจพาความคิดเรา "ข้าม" ไปถึงคนฟัง
08:06
who can "unpack" our words to "extract" their "content."
167
461000
3000
ผู้สามารถ "เปิดรับ" ความของเราเพื่อ
"ถอด" ออกมาเป็น "สาระ" ได้
"ถอด" ออกมาเป็น "สาระ" ได้
08:09
And indeed, this kind of verbiage is not the exception, but the rule.
168
464000
3000
และแน่นอนว่า การพูดน้ำท่วมทุ่ง
ไม่ใช่ข้อยกเว้น แต่เป็นกฏ
ไม่ใช่ข้อยกเว้น แต่เป็นกฏ
08:12
It's very hard to find any example of abstract language
169
467000
3000
มันยากมากที่จะยกตัวอย่างภาษาที่เป็นนามธรรม
08:15
that is not based on some concrete metaphor.
170
470000
3000
ที่อยู่บนพื้นฐานการอุปมาที่เป็นรูปธรรม
08:18
For example, you can use the verb "go"
171
473000
3000
ยกตัวอย่าง คุณสามารถพูดกริยาว่า "ไป"
08:21
and the prepositions "to" and "from"
172
476000
2000
กับคำบุพบท "ยัง" และ "จาก"
08:23
in a literal, spatial sense.
173
478000
2000
ในเชิงพื้นที่ตามความหมาย
08:25
"The messenger went from Paris to Istanbul."
174
480000
2000
"คนส่งของ ไปจากปารีส ไปยังอิสตันบูล"
08:27
You can also say, "Biff went from sick to well."
175
482000
3000
คุณยังพูดได้ว่า
"บิฟ จากที่ป่วย ไปเป็นหายดี"
"บิฟ จากที่ป่วย ไปเป็นหายดี"
08:30
He needn't go anywhere. He could have been in bed the whole time,
176
485000
3000
เขาไม่ต้องไปไหน เขาจะอยู่
บนเตียงตลอดเวลาก็ยังได้
บนเตียงตลอดเวลาก็ยังได้
08:33
but it's as if his health is a point in state space
177
488000
2000
แต่มันเหมือนกับว่าสุขภาพของเขา
เป็นจุด ๆ หนี่งในห้วงเวลา
เป็นจุด ๆ หนี่งในห้วงเวลา
08:35
that you conceptualize as moving.
178
490000
2000
ซึ่งคุณมีกรอบความคิดว่ามันเคลื่อนที่
08:37
Or, "The meeting went from three to four,"
179
492000
2000
หรือ "ประชุม จากสามโมง ไปถึงสี่โมง"
08:39
in which we conceive of time as stretched along a line.
180
494000
3000
ซึ่งเรารับรู้เวลาว่าเป็นเส้นตรงเส้นหนึ่ง
08:42
Likewise, we use "force" to indicate
181
497000
3000
ในทำนองเดียวกัน เราใช้คำว่า "บังคับ"
08:45
not only physical force,
182
500000
2000
ไม่ใช่แค่กับแรงทางกายภาพ
08:47
as in, "Rose forced the door to open,"
183
502000
2000
เช่น "โรสบังคับให้ประตูเปิด"
08:49
but also interpersonal force,
184
504000
2000
แต่ใช้กับแรงระหว่างคนด้วย
08:51
as in, "Rose forced Sadie to go," not necessarily by manhandling her,
185
506000
4000
เช่น "โรสบังคับให้เซดี้ออกไป"
ซึ่งมันไม่จำเป็นว่าต้องผลักไสออกไป
ซึ่งมันไม่จำเป็นว่าต้องผลักไสออกไป
08:55
but by issuing a threat.
186
510000
2000
อาจแค่พูดขู่เฉย ๆ ก็ได้
08:57
Or, "Rose forced herself to go,"
187
512000
2000
หรือ "โรสบังคับตัวเองให้ออกไป"
08:59
as if there were two entities inside Rose's head,
188
514000
2000
เรากับว่ามีสิ่งสองสิ่งในหัวเซดี้
กำลังชักเย่อกันไปมา
09:02
engaged in a tug of a war.
189
517000
2000
09:04
Second conclusion is that the ability to conceive
190
519000
3000
ข้อสรุปอันที่สอง คือความสามารถในการรับรู้
09:07
of a given event in two different ways,
191
522000
3000
ในเหตุการณ์หนึ่ง ๆ เป็นสองแบบที่ต่างกัน
09:10
such as "cause something to go to someone"
192
525000
2000
เช่น "ทำให้บางสิ่ง ไปยังบางคน"
09:12
and "causing someone to have something,"
193
527000
2000
และ "ทำให้บางคน มีบางสิ่ง"
09:14
I think is a fundamental feature of human thought,
194
529000
4000
ผมคิดว่า มันเป็นลักษณะพื้นฐาน
ของความคิดมนุษย์
ของความคิดมนุษย์
09:18
and it's the basis for much human argumentation,
195
533000
3000
และมันเป็นรากฐานของการให้เหตุผล
ของมนุษย์อีกมากมาย
ของมนุษย์อีกมากมาย
09:21
in which people don't differ so much on the facts
196
536000
3000
ซึ่งคนไม่ได้เห็นต่างกันนักในข้อเท็จจริง
09:24
as on how they ought to be construed.
197
539000
2000
ว่ามันควรถูกตีความอย่างไร
09:26
Just to give you a few examples:
198
541000
2000
ผมขอลองยกตัวอย่างนะครับ
09:28
"ending a pregnancy" versus "killing a fetus;"
199
543000
2000
"ยุติภาวะตั้งครรภ์" กับ "ฆ่าเด็กในท้อง"
09:30
"a ball of cells" versus "an unborn child;"
200
545000
3000
"ก้อนเซลล์" กับ "เด็กที่ยังไม่เกิด"
09:33
"invading Iraq" versus "liberating Iraq;"
201
548000
2000
"รุกรานอิรัก" กับ "ปลดปล่อยอิรัก"
09:35
"redistributing wealth" versus "confiscating earnings."
202
550000
4000
"จัดสรรความมั่งคั่ง" กับ "ริบทรัพย์"
09:39
And I think the biggest picture of all
203
554000
2000
และผมคิดว่า ภาพใหญ่สุดนั้น
09:41
would take seriously the fact
204
556000
3000
จะอยู่บนพื้นฐานของความจริงมาก ๆ
09:44
that so much of our verbiage about abstract events
205
559000
3000
จนกระทั่งการพูดเวิ่นเว้อ
ถึงเรื่องนามธรรมของเรา
ถึงเรื่องนามธรรมของเรา
09:47
is based on a concrete metaphor
206
562000
2000
นั้นยืนพื้นจากการอุปมาเชิงรูปธรรม
09:49
and see human intelligence itself
207
564000
2000
และมองเห็นว่าความฉลาดของมนุษย์นั้น
09:51
as consisting of a repertoire of concepts --
208
566000
3000
มีแนวคิดอยู่หลายอย่าง
09:54
such as objects, space, time, causation and intention --
209
569000
3000
เช่น วัตถุ พื้นที่ เวลา สาเหตุ และเจตนา
09:57
which are useful in a social, knowledge-intensive species,
210
572000
4000
ซึ่งมีประโยชน์ในสังคมของ
เผ่าพันธุ์ที่ขับเคลื่อนด้วยความรู้
เผ่าพันธุ์ที่ขับเคลื่อนด้วยความรู้
10:01
whose evolution you can well imagine,
211
576000
2000
เผ่าพันธุ์ที่มีวิวัฒนาการที่คุณรู้จักกันดี
10:03
and a process of metaphorical abstraction
212
578000
3000
และกระบวนการอุปมาเชิงนามธรรมนี้
10:06
that allows us to bleach these concepts
213
581000
2000
ช่วยให้เราชำระแนวคิด
10:08
of their original conceptual content --
214
583000
3000
เรื่องกรอบเนื้อหาแรกเริ่มเหล่านี้
10:11
space, time and force --
215
586000
3000
พื้นที่ เวลา และการบังคับ
10:14
and apply them to new abstract domains,
216
589000
2000
และประยุกต์มันเข้ากับขอบเขตนามธรรมใหม่ ๆ
10:16
therefore allowing a species that evolved
217
591000
3000
ทำให้เผ่าพันธุ์ที่มีวิวัฒนาการ
10:19
to deal with rocks and tools and animals,
218
594000
2000
เพื่อจัดการกับหิน เครื่องมือ และสัตว์
10:21
to conceptualize mathematics, physics, law
219
596000
3000
ได้สร้างกรอบความคิดเรื่องคณิตศาสตร์
ฟิสิกส์ กฏหมาย
ฟิสิกส์ กฏหมาย
10:24
and other abstract domains.
220
599000
3000
และขอบเขตนามธรรมอื่น ๆ
10:27
Well, I said I'd talk about two windows on human nature --
221
602000
3000
ผมบอกไว้ว่าจะเล่าถึงหน้าต่างสองบาน
ที่ส่องธรรมชาติของมนุษย์
ที่ส่องธรรมชาติของมนุษย์
10:30
the cognitive machinery with which we conceptualize the world,
222
605000
3000
กลไกความคิดที่เราใช้มองโลก
10:33
and now I'm going to say a few words about the relationship types
223
608000
2000
ตอนนี้ผมจะเล่าสั้น ๆ เกี่ยวกับ
รูปแบบความสัมพันธ์
รูปแบบความสัมพันธ์
10:35
that govern human social interaction,
224
610000
2000
ที่ควบคุมการปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์
10:37
again, as reflected in language.
225
612000
2000
ซึ่งสะท้อนอยู่ในภาษาเช่นกัน
10:40
And I'll start out with a puzzle, the puzzle of indirect speech acts.
226
615000
4000
ผมขอเริ่มจากปริศนาของวัจนกรรมอ้อม
10:44
Now, I'm sure most of you have seen the movie "Fargo."
227
619000
2000
ผมเชื่อว่าทุกท่านส่วนใหญ่
เคยชมหนัง "Fargo"
เคยชมหนัง "Fargo"
10:46
And you might remember the scene in which
228
621000
2000
และคงจำฉากนั้นได้
10:48
the kidnapper is pulled over by a police officer,
229
623000
3000
ที่โจรลักพาตัวถูกตำรวจลากเข้าข้างทาง
10:51
is asked to show his driver's license
230
626000
2000
และให้แสดงใบขับขี่
10:53
and holds his wallet out
231
628000
2000
และเขาหยิบกระเป๋าสตางค์ออกมา
10:55
with a 50-dollar bill extending
232
630000
3000
พร้อมแบงก์ 50 ดอลล่าร์ที่ยื่น
10:58
at a slight angle out of the wallet.
233
633000
2000
เป็นมุมเล็ก ๆ ออกมาจากกระเป๋า
11:00
And he says, "I was just thinking
234
635000
2000
เขาพูดว่า "ฉันแค่กำลังคิดว่า
11:02
that maybe we could take care of it here in Fargo,"
235
637000
2000
เราอาจจะตกลงกันได้ที่ฟาร์โกนี่นะ"
11:04
which everyone, including the audience,
236
639000
3000
ซึ่งทุกคน รวมถึงคนดู
11:07
interprets as a veiled bribe.
237
642000
3000
แปลได้ว่า มันคือใต้โต๊ะนั่นแหละ
11:10
This kind of indirect speech is rampant in language.
238
645000
4000
สารทางอ้อมแบบนี้ลุกลามอยู่ในภาษา
11:14
For example, in polite requests,
239
649000
2000
ยกตัวอย่างเช่น การขอร้องแบบสุภาพ
11:16
if someone says, "If you could pass the guacamole,
240
651000
2000
เมื่อมีคนพูดว่า "ถ้าคุณช่วยหยิบกัวคาโมเล
11:18
that would be awesome,"
241
653000
2000
มาให้ได้ มันคงจะเยี่ยมเลย"
11:20
we know exactly what he means,
242
655000
2000
เราเข้าใจความหมายแน่นอน ว่าเขาจะสื่ออะไร
11:22
even though that's a rather bizarre
243
657000
2000
แม้ว่ามันจะดู
11:24
concept being expressed.
244
659000
2000
เป็นอะไรที่ค่อนข้างประหลาดก็ตาม
11:26
(Laughter)
245
661000
3000
(เสียงหัวเราะ)
11:29
"Would you like to come up and see my etchings?"
246
664000
2000
"สนใจมาดูภาพสะสมที่บ้านฉันไหม"
11:31
I think most people
247
666000
2000
ผมคิดว่าคนส่วนใหญ่
11:33
understand the intent behind that.
248
668000
3000
เข้าใจถึงจุดประสงค์เบื้องหลังแน่ ๆ
11:36
And likewise, if someone says,
249
671000
2000
และทำนองเดียวกัน ถ้ามีใครพูดว่า
11:38
"Nice store you've got there. It would be a real shame if something happened to it" --
250
673000
3000
"ร้านของนายนี่ดีนะ ถ้ามันเป็นอะไรไปคงแย่"
11:41
(Laughter) --
251
676000
1000
(เสียงหัวเราะ)
11:42
we understand that as a veiled threat,
252
677000
2000
เราเข้าใจว่ามันคือคำขู่แบบอ้อม ๆ
11:44
rather than a musing of hypothetical possibilities.
253
679000
3000
มากกว่าเป็นการไตร่ตรองความน่าจะเป็น
11:47
So the puzzle is, why are bribes,
254
682000
3000
ดังนั้น ปริศนาก็คือ ทำไมการติดสินบน
11:50
polite requests, solicitations and threats so often veiled?
255
685000
3000
การขอร้องแบบสุภาพ การเชิญชวน และการขู่
บ่อยครั้งไม่ได้ออกมาตรง ๆ
บ่อยครั้งไม่ได้ออกมาตรง ๆ
11:53
No one's fooled.
256
688000
2000
ไม่มีใครไม่ฉลาดพอ
11:55
Both parties know exactly what the speaker means,
257
690000
3000
ทั้งสองฝ่ายรู้ตรงกันว่าผู้พูดจะสื่ออะไร
11:58
and the speaker knows the listener knows
258
693000
2000
และผู้พูดก็รู้ว่าผู้ฟังรู้เช่นกันว่า
12:00
that the speaker knows that the listener knows, etc., etc.
259
695000
3000
ผู้พูดรู้ว่าผู้ฟังรู้ และอื่น ๆ อีกมากมาย
12:03
So what's going on?
260
698000
2000
เกิดอะไรขึ้น
12:05
I think the key idea is that language
261
700000
2000
ผมคิดว่า ความคิดสำคัญก็คือภาษา
12:07
is a way of negotiating relationships,
262
702000
2000
คือรูปแบบในการเจรจาความสัมพันธ์
12:09
and human relationships fall into a number of types.
263
704000
3000
และความสัมพันธ์ของมนุษย์ก็มีหลายรูปแบบ
12:12
There's an influential taxonomy by the anthropologist Alan Fiske,
264
707000
4000
มีการจัดกลุ่มโดยนักมานุษยวิทยา อลัน ฟิสค์
12:16
in which relationships can be categorized, more or less,
265
711000
3000
ซึ่งความสัมพันธ์ถูกแบ่งกลุ่มอย่างเหมาะสม
12:19
into communality, which works on the principle
266
714000
2000
เป็นความร่วมกัน ที่อยู่บนหลักการที่ว่า
12:21
"what's mine is thine, what's thine is mine,"
267
716000
3000
"ของเราคือของท่าน ของท่านคือของเรา"
12:24
the kind of mindset that operates within a family, for example;
268
719000
4000
ความเชื่อแบบนี้มีอยู่ใน เช่น ครอบครัว
12:28
dominance, whose principle is "don't mess with me;"
269
723000
3000
แบบปกครอง ก็จะใช้หลักการ
ว่า "อย่ามายุ่งกับฉัน"
ว่า "อย่ามายุ่งกับฉัน"
12:31
reciprocity, "you scratch my back, I'll scratch yours;"
270
726000
4000
แบบถ้อยทีถ้อยอาศัย บอกว่า
"เธอเกาหลังฉัน ฉันเกาหลังเธอ"
"เธอเกาหลังฉัน ฉันเกาหลังเธอ"
12:35
and sexuality, in the immortal words of Cole Porter, "Let's do it."
271
730000
5000
และแบบเรื่องเพศ คำพูดอมตะของโคล พอร์ตเตอร์
ที่บอกไว้ว่า "มาทำกันเถอะ"
ที่บอกไว้ว่า "มาทำกันเถอะ"
12:40
Now, relationship types can be negotiated.
272
735000
3000
เอาล่ะ รูปแบบความสัมพันธ์นั้นต่อรองได้
12:43
Even though there are default situations
273
738000
3000
แม้ว่าจะมีสถานการณ์ทั่วไป
12:46
in which one of these mindsets can be applied,
274
741000
2000
ที่ความเชื่อเหล่านี้ใช้ได้
12:48
they can be stretched and extended.
275
743000
3000
มันก็สามารถยืดหยุ่นได้
12:51
For example, communality applies most naturally
276
746000
3000
ตัวอย่างเช่น ความร่วมกัน
ที่อยู่เป็นธรรมชาติใน
ที่อยู่เป็นธรรมชาติใน
12:54
within family or friends,
277
749000
2000
ครอบครัวและเพื่อน
12:56
but it can be used to try to transfer
278
751000
2000
แต่มันก็สามารถใช้เพื่อพยามยามส่งต่อ
12:58
the mentality of sharing
279
753000
2000
จิตแห่งการแบ่งปัน
13:00
to groups that ordinarily would not be disposed to exercise it.
280
755000
4000
ไปยังกลุ่มที่ปกติไม่มีแนวโน้มที่จะทำ
13:04
For example, in brotherhoods, fraternal organizations,
281
759000
4000
เช่น ในพวกพ้อง ในสมาคม
13:08
sororities, locutions like "the family of man,"
282
763000
3000
ในสโมสรสตรี สำนวนเช่น "the family of man"
(ครอบครัวมนุษย์)
(ครอบครัวมนุษย์)
13:11
you try to get people who are not related
283
766000
2000
คุณพยายามที่จะดึงผู้คนที่ไม่เกี่ยวข้อง
13:13
to use the relationship type that would ordinarily
284
768000
4000
แล้วนำนิยามความสัมพันธ์ที่ปกติแล้ว
เราจะใช้มันกับญาติพี่น้องที่สนิท มาใช้
13:17
be appropriate to close kin.
285
772000
2000
13:19
Now, mismatches -- when one person assumes one relationship type,
286
774000
3000
มันไม่เหมาะสมนัก เมื่อคนหนึ่ง
ทึกทักว่าเป็นความสัมพันธ์แบบหนึ่ง
ทึกทักว่าเป็นความสัมพันธ์แบบหนึ่ง
13:22
and another assumes a different one -- can be awkward.
287
777000
3000
ขณะที่อีกคนคิดว่าเป็นอีกแบบ
ซึ่งมันคงแปลก
ซึ่งมันคงแปลก
13:25
If you went over and you helped yourself
288
780000
2000
ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณแวะไปเยี่ยมบ้านหัวหน้า
13:27
to a shrimp off your boss' plate,
289
782000
2000
แล้วหยิบกุ้งจากจานของหัวหน้ามากิน
13:29
for example, that would be an awkward situation.
290
784000
2000
มันคงแปลก ๆ
13:31
Or if a dinner guest after the meal
291
786000
2000
หรือถ้าแขกที่เชิญมาทานมื้อค่ำ หลังทานเสร็จ
13:33
pulled out his wallet and offered to pay you for the meal,
292
788000
3000
เขาหยิบกระเป๋าสตางค์ออกมา
บอกว่าจะเลี้ยงคุณ
บอกว่าจะเลี้ยงคุณ
13:36
that would be rather awkward as well.
293
791000
2000
นั้นก็คงแปลก ๆ เหมือนกัน
13:38
In less blatant cases,
294
793000
3000
ในกรณีที่ไม่ค่อยโจ่งแจ้ง
13:41
there's still a kind of negotiation that often goes on.
295
796000
3000
บ่อยครั้งก็มีการเจรจาต่อรองเกิดขึ้น
13:44
In the workplace, for example,
296
799000
2000
อย่างเช่น ในที่ทำงาน
13:46
there's often a tension over whether an employee
297
801000
2000
ก็มีความเครียดอยู่บ่อยครั้ง
13:48
can socialize with the boss,
298
803000
2000
ว่าพนักงานผูกมิตรกับเจ้านายได้หรือไม่
13:50
or refer to him or her
299
805000
2000
หรือ เรียกชื่อเจ้านาย
13:52
on a first-name basis.
300
807000
2000
โดยไม่ต้องเรียกด้วยนามสกุลได้
13:54
If two friends have a
301
809000
2000
ถ้าเพื่อนสองคน มีธุรกรรม
13:56
reciprocal transaction, like selling a car,
302
811000
2000
ที่มีผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน เช่น การขายรถ
13:58
it's well known that this can be a source
303
813000
2000
เรารู้ดีว่า นี่แหละอาจเป็นจุดเริ่มต้น
14:00
of tension or awkwardness.
304
815000
2000
ของความเครียด หรือความประหม่าได้
14:02
In dating, the transition
305
817000
2000
ในการเดท การเปลี่ยนขั้น
14:04
from friendship to sex
306
819000
2000
จากความเป็นเพื่อน ไปเป็นเซ็กส์
14:06
can lead to, notoriously, various forms of awkwardness,
307
821000
3000
อาจนำไปสู่ความอึกอักฉาวโฉ่ในหลายแบบ
14:09
and as can sex in the workplace,
308
824000
2000
พอ ๆ กับการมีเซ็กส์ในที่ทำงาน
14:11
in which we call the conflict between a
309
826000
2000
ซึ่งเราเรียกความขัดแย้งระหว่าง
ผู้มีอำนาจ
ผู้มีอำนาจ
14:13
dominant and a sexual relationship "sexual harassment."
310
828000
4000
กับเรื่องสัมพันธ์สวาทว่า
"การคุมคามทางเพศ"
"การคุมคามทางเพศ"
14:17
Well, what does this have to do with language?
311
832000
2000
แล้ว เรื่องพวกนี้มันเกี่ยวกับภาษาอย่างไร
14:19
Well, language, as a social interaction,
312
834000
2000
ภาษา ในฐานะการปฏิสัมพันธ์ในสังคม
14:21
has to satisfy two conditions.
313
836000
2000
จะต้องตอบโจทย์ในสองเงื่อนไขนี้
14:23
You have to convey the actual content --
314
838000
3000
คุณต้องสื่อเนื้อหาที่แท้จริง
14:26
here we get back to the container metaphor.
315
841000
2000
เรากลับมากันที่เรื่องอุปลักษณ์พื้นที่บรรจุ
14:28
You want to express the bribe, the command, the promise,
316
843000
3000
คุณต้องการสื่อถึงการติดสินบน
การสั่ง สัญญา
การสั่ง สัญญา
14:31
the solicitation and so on,
317
846000
2000
การเชิญชวน หรืออื่น ๆ
14:33
but you also have to negotiate
318
848000
2000
แต่เช่นกัน คุณต้องเจรจา
14:35
and maintain the kind of relationship
319
850000
2000
และคงไว้ซึ่งรูปแบบความสัมพันธ์
14:37
you have with the other person.
320
852000
2000
ที่คุณมีกับคนอื่น ๆ
14:39
The solution, I think, is that we use language at two levels:
321
854000
3000
ผมคิดว่า ทางออกก็คือ เราใช้ภาษาในสองระดับ
14:42
the literal form signals
322
857000
2000
แบบตรง ๆ ตามตัวอักษร
14:44
the safest relationship with the listener,
323
859000
2000
ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ที่ปลอดภัยสุดกับผู้ฟัง
14:46
whereas the implicated content --
324
861000
2000
ขณะที่สารที่เข้ามาเกี่ยวพัน
การตีความแต่ละบรรทัด
ที่เราหวังให้ผู้ฟังทำ
ที่เราหวังให้ผู้ฟังทำ
14:49
the reading between the lines that we count on the listener to perform --
325
864000
2000
ช่วยให้ผู้ฟังได้รับความหมาย
14:52
allows the listener to derive the interpretation
326
867000
2000
14:54
which is most relevant in context,
327
869000
2000
ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อความมากที่สุด
14:56
which possibly initiates a changed relationship.
328
871000
3000
ซึ่งอาจเริ่มเปลี่ยนความสัมพันธ์ได้
14:59
The simplest example of this is in the polite request.
329
874000
4000
ตัวอย่างที่ง่ายสุด ก็คือการร้องขอแบบสุภาพ
15:03
If you express your request as a conditional --
330
878000
3000
ถ้าคุณแสดงการขอร้องในลักษณะเงื่อนไข
15:06
"if you could open the window, that would be great" --
331
881000
3000
"ถ้าช่วยเปิดหน้าต่างได้ มันคงจะดีมาก"
15:09
even though the content is an imperative,
332
884000
2000
แม้ว่าเนื้อหาจริง ๆ มันคือคำสั่งก็ตาม
15:11
the fact that you're not using the imperative voice
333
886000
2000
ความจริงที่ว่า คุณไม่ได้ใช้น้ำเสียงที่สั่ง
แปลว่าคุณไม่ได้กำลังทำตัวว่ามีอำนาจเหนือ
15:14
means that you're not acting as if you're in a relationship of dominance,
334
889000
3000
ซึ่งทำให้คุณรู้ได้ว่าคนอื่นจะปฏิบัติตาม
15:18
where you could presuppose the compliance of the other person.
335
893000
3000
15:21
On the other hand, you want the damn guacamole.
336
896000
2000
ในอีกมุมหนึ่ง คุณต้องการกัวคาโมเลอะไรนั่น
15:23
By expressing it as an if-then statement,
337
898000
3000
โดยแสดงออกในรูปแบบข้อความ ถ้า-แล้ว
15:26
you can get the message across
338
901000
2000
คุณก็สามารถส่งสารไปถึง
15:28
without appearing to boss another person around.
339
903000
4000
โดยไม่ต้องทำตัวเป็นเจ้านายสั่งคนรอบ ๆ ตัวได้
และผมคิดว่า ในแบบที่สื่อนัย ๆ นี่แหละ ได้ผล
15:32
And in a more subtle way, I think, this works
340
907000
2000
15:34
for all of the veiled speech acts
341
909000
2000
สำหรับทุกวัจนกรรมที่ไม่เผยจุดประสงค์ตรง ๆ
15:36
involving plausible deniability:
342
911000
2000
รวมถึงการปฏิเสธความไร้เหตุผล:
15:38
the bribes, threats, propositions,
343
913000
2000
การใต้โต๊ะ การขู่ การเสนอ
15:40
solicitations and so on.
344
915000
2000
การเชิญชวน และอื่น ๆ
15:42
One way of thinking about it is to imagine what it would be like
345
917000
2000
วิธีคิดแบบหนึ่งก็คือ ลองจินตนาการ
15:44
if language -- where it could only be used literally.
346
919000
3000
ว่ามันจะเป็นอย่างไรถ้าภาษา
ใช้แบบตรงตัวเท่านั้น และคุณ
คิดในนิยามของ
คิดในนิยามของ
15:47
And you can think of it in terms of a
347
922000
2000
15:49
game-theoretic payoff matrix.
348
924000
3000
เมตริกผลตอบแทนตามทฤษฎีเกมส์
15:52
Put yourself in the position of the
349
927000
2000
ลองเอาตัวเองไปอยู่ในตำแหน่ง
15:54
kidnapper wanting to bribe the officer.
350
929000
3000
ของโจรลักพาตัวที่ต้องการใต้โต๊ะกับตำรวจ
15:57
There's a high stakes
351
932000
2000
มันมีการเดิมพันที่สูง
15:59
in the two possibilities
352
934000
3000
บนความเป็นไปได้สองอย่าง
16:02
of having a dishonest officer or an honest officer.
353
937000
3000
คือเจอตำรวจไม่สุจริต หรือเจอที่สุจริต
16:05
If you don't bribe the officer,
354
940000
3000
ถ้าคุณไม่ติดสินบนตำรวจ
16:08
then you will get a traffic ticket --
355
943000
2000
คุณก็จะโดนใบสั่ง
16:10
or, as is the case of "Fargo," worse --
356
945000
2000
หรือ ในกรณีของ "ฟาร์โก" แย่กว่านั้น
16:12
whether the honest officer
357
947000
2000
ตำรวจที่สุจริตนั้น
16:14
is honest or dishonest.
358
949000
2000
ซื่อสัตย์หรือไม่ก็ตาม
16:16
Nothing ventured, nothing gained.
359
951000
2000
ถ้าไม่ลองเสี่ยง ก็ไม่ได้อะไรกลับมา
16:18
In that case, the consequences are rather severe.
360
953000
3000
ซึ่งกรณีนั้น ผลลัพธ์ค่อนข้างแย่เอาการ
16:21
On the other hand, if you extend the bribe,
361
956000
2000
ในอีกมุมหนึ่ง ถ้าคุณยื่นสินบน
16:23
if the officer is dishonest,
362
958000
2000
ถ้าเจ้าหน้าที่ไม่ซื่อสัตย์
16:25
you get a huge payoff of going free.
363
960000
3000
คุณก็ได้รับผลตอบแทนก้อนโต
คุณเป็นอิสระ
คุณเป็นอิสระ
16:28
If the officer is honest, you get a huge penalty
364
963000
3000
ถ้าเจ้าหน้าที่ซื่อสัตย์ คุณเจอโทษหนัก
16:31
of being arrested for bribery.
365
966000
2000
ด้วยข้อหาติดสินบนเจ้าหน้าที่
16:33
So this is a rather fraught situation.
366
968000
2000
ดังนั้น มันค่อนข้างเป็นสถานการณ์
ที่เต็มไปด้วยปัญหา
ที่เต็มไปด้วยปัญหา
16:35
On the other hand, with indirect language,
367
970000
2000
ในอีกมุมหนึ่ง ด้วยภาษาอ้อม ๆ
16:37
if you issue a veiled bribe,
368
972000
2000
ถ้าคุณติดสินบนแบบอ้อม ๆ
16:39
then the dishonest officer
369
974000
2000
เจ้าหน้าที่ที่ทุจริต
16:41
could interpret it as a bribe,
370
976000
2000
สามารถเข้าใจได้ว่ามันคือใต้โต๊ะ
16:43
in which case you get the payoff of going free.
371
978000
3000
กรณีนี้ คุณได้ผลตอบแทน ได้เป็นอิสระ
ส่วนเจ้าหน้าที่ที่สุจริตจะไม่สามารถรั้งคุณไว้
16:46
The honest officer can't hold you to it as being a bribe,
372
981000
3000
ด้วยข้อหาติดสินบน
และคุณได้รับใบสั่งน่ารำคาญมาใบนึง
และคุณได้รับใบสั่งน่ารำคาญมาใบนึง
16:49
and therefore, you get the nuisance of the traffic ticket.
373
984000
3000
16:52
So you get the best of both worlds.
374
987000
3000
ซึ่งคุณได้สิ่งที่ดีสุดในทั้งสองกรณี
16:55
And a similar analysis, I think,
375
990000
2000
และผมคิดว่า การวิเคราะห์คล้าย ๆ กันนี้
16:57
can apply to the potential awkwardness
376
992000
2000
สามารถใช้ได้กับความประหม่าที่น่าจะเกิดใน
16:59
of a sexual solicitation,
377
994000
2000
การเชื้อเชิญที่แฝงสัมพันธ์สวาทได้ด้วย
17:01
and other cases where plausible deniability is an asset.
378
996000
3000
และกรณีอื่นที่การปฏิเสธความไร้เหตุผลมีค่า
17:04
I think this affirms
379
999000
2000
ผมคิดว่า นี่เป็นสิ่งยืนยัน
17:06
something that's long been known by diplomats --
380
1001000
2000
ที่สิ่งที่นักการทูตรู้จักกันมายาวนาน
17:08
namely, that the vagueness of language,
381
1003000
2000
มันคือ ความคลุมเครือของภาษา
17:10
far from being a bug or an imperfection,
382
1005000
3000
มากกว่าที่จะเป็นข้อผิดพลาดหรือบกพร่อง
17:13
actually might be a feature of language,
383
1008000
3000
จริง ๆ มันอาจเป็นลักษณะของภาษาเอง
17:16
one that we use to our advantage in social interactions.
384
1011000
3000
เราใช้มันเพื่อเป็นข้อได้เปรียบ
ในการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
ในการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
17:19
So to sum up: language is a collective human creation,
385
1014000
3000
สรุปก็คือ ภาษาเป็นกลุ่มก้อน
ที่มนุษย์สร้างขึ้น
ที่มนุษย์สร้างขึ้น
17:22
reflecting human nature,
386
1017000
2000
และสะท้อนถึงธรรมชาติของมนุษย์
17:24
how we conceptualize reality,
387
1019000
2000
วิถีที่เรามองความเป็นจริง
17:26
how we relate to one another.
388
1021000
2000
วิถีที่เราผูกสัมพันธ์กับผู้อื่น
17:28
And then by analyzing the various quirks and complexities of language,
389
1023000
4000
และจากนั้น เมื่อวิเคราะห์ถึงสำนวน
และความซับซ้อนของภาษาแล้ว
และความซับซ้อนของภาษาแล้ว
17:32
I think we can get a window onto what makes us tick.
390
1027000
3000
ผมคิดว่า เราจะเข้าใจกรอบ
ของสิ่งที่มากระตุ้นเรา
ของสิ่งที่มากระตุ้นเรา
17:35
Thank you very much.
391
1030000
1000
ขอบคุณมากครับ
17:36
(Applause)
392
1031000
1000
(เสียงปรบมือ)
ABOUT THE SPEAKER
Steven Pinker - PsychologistSteven Pinker is a professor of cognitive science (the study of the human mind) who writes about language, mind and human nature.
Why you should listen
Steven Pinker grew up in the English-speaking community of Montreal but has spent his adult life bouncing back and forth between Harvard and MIT. He is interested in all aspects of human nature: how we see, hear, think, speak, remember, feel and interact.
To be specific: he developed the first comprehensive theory of language acquisition in children, used verb meaning as a window into cognition, probed the limits of neural networks and showed how the interaction between memory and computation shapes language. He has used evolution to illuminate innuendo, emotional expression and social coordination. He has documented historical declines in violence and explained them in terms of the ways that the violent and peaceable components of human nature interact in different eras. He has written books on the language instinct, how the mind works, the stuff of thought and the doctrine of the blank slate, together with a guide to stylish writing that is rooted in psychology.
In his latest book, Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress, he writes about progress -- why people are healthier, richer, safer, happier and better educated than ever. His other books include The Language Instinct, How the Mind Works, The Blank Slate: The Modern Denial of Human Nature, The Stuff of Thought, and The Better Angels of Our Nature.
Steven Pinker | Speaker | TED.com