TEDxAmsterdam
Rogier van der Heide: Why light needs darkness
Rogier van der Heide: Işık neden karanlığa ihtiyaç duyar
Filmed:
Readability: 3.5
631,115 views
Işıklandırma mühendisi Rogier van der Heide ışığa ve karanlığa dikkat çekerek dünyaya güzel ve yeni bir yönden bakmayı teklif ediyor.Işığın etrafımızdaki oyununun derince düşünüldüğü görselliğe sahip klasik binalardan örnekler sunuyor.
Rogier van der Heide - Lighting designer
Rogier van der Heide creates architectural spaces with light. Full bio
Rogier van der Heide creates architectural spaces with light. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
There's a beautiful statement on the screen
0
0
3000
Ekranda güzel bir açıklama var
00:18
that says, "Light creates ambiance,
1
3000
3000
diyor ki, ''Işık ambiyansı yaratır,
00:21
light makes the feel of a space,
2
6000
3000
ışık boşluğu hissetmeyi sağlar,
00:24
and light is also the expression of structure."
3
9000
4000
ve ışık aynı zamanda yapının ifade biçimidir.''
00:28
Well that was not by me.
4
13000
2000
Bu benim tarafımdan söylenmedi.
00:30
That was, of course, by Le Corbusier,
5
15000
2000
Tabi ki ünlü mimar,
00:32
the famous architect.
6
17000
2000
Le Corbusier tarafından söylendi,
00:34
And here you can see what he meant
7
19000
2000
Burada güzel binalarından bir tanesinde
00:36
in one of his beautiful buildings --
8
21000
3000
ne demek istediğini görebilirsiniz --
00:39
the chapel Notre Dame du Haut, Ronchamp --
9
24000
4000
Notre Dame du Haut Ronchamp şapelinde --
00:43
where he creates this light
10
28000
2000
orada ışığı yaratıyor çünkü
00:45
that he could only make because there's also dark.
11
30000
3000
aynı zamanda karanlık da var.
00:48
And I think that is the quintessence
12
33000
3000
Ve bence bu 18 dakikalık
00:51
of this 18-minute talk --
13
36000
3000
konuşmanın özü
00:54
that there is no good lighting
14
39000
3000
sağlıklı ve bizim için iyi olan
00:57
that is healthy and for our well-being
15
42000
3000
kaliteli ışıklandırma
01:00
without proper darkness.
16
45000
2000
uygun karanlık olmadan olmaz.
01:04
So this is how we normally would light our offices.
17
49000
3000
Bu nomalde ofislerimizi aydınlatma tarzımız.
01:07
We have codes and standards
18
52000
2000
Işığın lüksünün ve dağılımının
01:09
that tell us that the lights should be so much lux
19
54000
3000
iyi olmasını bize öğütleyen
01:12
and of great uniformity.
20
57000
2000
kodlarımız ve standartlarımız var.
01:14
This is how we create uniform lighting
21
59000
3000
Bu düzgün bir sıra halindeki lambalarla
01:17
from one wall to the other
22
62000
2000
bir duvardan diğerine düzgün dağılımlı
01:19
in a regular grid of lamps.
23
64000
3000
ışıklandırmayı nasıl yaptığımızdır.
01:22
And that is quite different
24
67000
2000
Ve bu size gösterdiğim
01:24
from what I just showed you
25
69000
2000
Le Corbusier'den
01:26
from Le Corbusier.
26
71000
2000
oldukça farklı.
01:28
If we would apply these codes and standards
27
73000
2000
Bu kodları ve standartları
01:30
to the Pantheon in Rome,
28
75000
2000
Roma'daki Panteon'da uygulasak
01:32
it would never have looked like this,
29
77000
2000
asla böyle gözükmezdi,
01:34
because this beautiful light feature
30
79000
2000
çünkü bu kendi başına dönen
01:36
that goes around there all by itself
31
81000
3000
güzel ışık özelliği
01:39
can only appear
32
84000
2000
sadece o ortamda aynı anda
01:41
because there is also darkness in that same building.
33
86000
3000
karanlık da olduğu için oluşabiliyor.
01:45
And the same is more or less what Santiago Calatrava said
34
90000
3000
Ve Santiago Calatrava'da az çok aynı şeyleri söylüyor
01:48
when he said, "Light: I make it in my buildings
35
93000
3000
diyor ki, ''Işık, binalarımda konfor
01:51
for comfort."
36
96000
2000
için yapıyorum.''
01:53
And he didn't mean the comfort of a five-course dinner
37
98000
3000
Ve onun konfordan kastı bir çeşit yemeğe zıt
01:56
as opposed to a one-course meal,
38
101000
2000
olarak beş çeşit yemek değildi,
01:58
but he really meant the comfort
39
103000
2000
demek istediği konforun insanlar için
02:00
of the quality of the building for the people.
40
105000
3000
binanın kalitesi olduğuydu.
02:03
He meant that you can see the sky
41
108000
2000
Demek istediği, gökyüzünü görebilirsiniz
02:05
and that you can experience the sun.
42
110000
3000
ve güneşi deneyimleyebilirsiniz.
02:08
And he created these gorgeous buildings
43
113000
3000
Ve o gökyüzünü görebileceğiniz bu muhteşem
02:11
where you can see the sky,
44
116000
2000
binaları yarattı,
02:13
and where you can experience the sun,
45
118000
2000
güneşi deneyimleyebileceğiniz,
02:15
that give us a better life in the built environment,
46
120000
3000
inşa edilen çevrede bize daha iyi bir yaşam sunan,
02:18
just because of the relevance of light
47
123000
3000
ışığın parlaklığı ile ve aynı zamanda
02:21
in its brightness and also in its shadows.
48
126000
4000
gölgeleri ile olan ilintisi sayesinde.
02:25
What it all boils down to is, of course, the sun.
49
130000
3000
Bütün bunların kaynağı tabi ki güneş.
02:28
And this image of the sun may suggest
50
133000
3000
Ve bu güneş görseli diyebilir ki
02:31
that the sun is something evil and aggressive,
51
136000
3000
güneş şeytani ve agresiftir.
02:34
but we should not forget that all energy on this planet
52
139000
3000
Ama unutmamalıyız ki bu gezegenin
02:37
actually comes from the sun,
53
142000
2000
bütün enerjisi güneşten geliyor.
02:39
and light is only a manifestation
54
144000
3000
Ve ışık o enerjinin
02:42
of that energy.
55
147000
2000
tek gösterimi.
02:44
The sun is for dynamics, for color changes.
56
149000
3000
Güneş dinamik içindir, renk değişimleri için,
02:47
The sun is for beauty in our environment,
57
152000
3000
güneş çevremizdeki güzeliik içindir,
02:50
like in this building --
58
155000
2000
tıpkı bu binadaki gibi --
02:52
the High Museum in Atlanta,
59
157000
2000
Atlanta'daki High Müzesi,
02:54
which has been created by Renzo Piano from Italy,
60
159000
2000
İtalya'dan Renzo Piano tarafından yapılmış,
02:56
together with Arup Lighting,
61
161000
3000
Arup Işıklandırma ile beraber,
02:59
a brilliant team of lighting designers,
62
164000
2000
Çatıdaki bütün bu güzel açıklıklar sayesinde
03:01
who created
63
166000
2000
güneşin dışarıda yaptıklarına
03:03
a very subtle modulation of light
64
168000
3000
boşluk boyunca tepki veren,
03:06
across the space,
65
171000
2000
çok iyi bir ışıklandırmayı oluşturdular.
03:08
responding to what the sun does outside,
66
173000
2000
ışıklandırma mühendislerinden
03:10
just because of all these beautiful openings in the roof.
67
175000
3000
oluşan çok parlak bir takım.
03:13
So in an indirect way,
68
178000
2000
Yani indirekt olarak,
03:15
you can see the sun.
69
180000
2000
güneşi görebiliyorsunuz.
03:17
And what they did
70
182000
2000
Ve yaptıkları şey müzenin
03:19
is they created an integral building element
71
184000
2000
ziyaretçilerini saran
03:21
to improve the quality of the space
72
186000
3000
boşluğun kalitesini artırmak üzere
03:24
that surrounds the visitors of the museum.
73
189000
2000
dahili inşa elementi yaratmaktı.
03:26
They created this shade
74
191000
2000
burada görebileceğiniz bu
03:28
that you can see here,
75
193000
2000
gölgeyi oluşturdular,
03:30
which actually covers the sun,
76
195000
3000
güneşi kapatan,
03:33
but opens up to the good light from the sky.
77
198000
3000
ama gökyüzünden gelen güzel ışığa açık olan.
03:36
And here you can see
78
201000
2000
Ve burada da güzel tasarım
03:38
how they really crafted a beautiful design process
79
203000
2000
sürecini nasıl işlediklerini görebilirsiniz
03:40
with physical models,
80
205000
2000
fiziksel modeller ile beraber
03:42
with quantitative, as well as qualitative, methods
81
207000
3000
nicel olarak, aynı zamanda nitel olarak,
03:45
to come to a final solution
82
210000
3000
tamamen dahili ve tamamen bütünsel
03:48
that is truly integrated and completely holistic
83
213000
2000
final çözümüne erişmek için
03:50
with the architecture.
84
215000
2000
mimari ile beraber.
03:52
They allowed themselves a few mistakes along the way.
85
217000
2000
Kendilerine yol boyunca birkaç hata yapma izni verdiler.
03:54
As you can see here, there's some direct light on the floor,
86
219000
2000
Burada gördüğünüz üzere, yerde biraz doğrudan ışık var,
03:56
but they could easily figure out where that comes from.
87
221000
3000
ama bunun nereden geldiğini kolayca anlayabilirler.
03:59
And they allow people in that building
88
224000
4000
Ve bu binadaki insanların
04:03
to really enjoy the sun,
89
228000
2000
güneşten gerçekten keyif almalarını sağlayabilirler
04:05
the good part of the sun.
90
230000
2000
güneşin iyi tarafını.
04:07
And enjoying the sun
91
232000
2000
Ve güneşten keyif almak
04:09
can be in many different ways, of course.
92
234000
3000
tabi ki birçok yolla olabilir.
04:12
It can be just like this,
93
237000
2000
Tam bu şekilde olabilir,
04:14
or maybe like this, which is rather peculiar,
94
239000
3000
ya da bu şekilde, ki bu daha tuhaf,
04:17
but this is in 1963 --
95
242000
2000
ama bu 1963'te --
04:19
the viewing of a sun eclipse
96
244000
2000
ABD'deki bir güneş tutulmasını
04:21
in the United States.
97
246000
2000
izlerken.
04:23
And it's just a bit bright up there,
98
248000
3000
orası sadece biraz daha parlak,
04:26
so these people have found a very intriguing solution.
99
251000
3000
yani bu insanlar çok merak uyandırıcı bir yol bulmuşlar.
04:30
This is, I think, a very illustrative image of what I try to say --
100
255000
2000
Bu, bence, demek istediğim şeyin güzel bir gösterimi --
04:32
that the beautiful dynamics of sun,
101
257000
3000
güneşin güzel dinamği,
04:35
bringing these into the building,
102
260000
2000
bunları binalara getiriyor,
04:37
creates a quality of our built environment
103
262000
3000
hayatımızı iyileştiren, inşa edilmiş
04:40
that truly enhances our lives.
104
265000
2000
çevremizin kalitesini oluşturuyor.
04:42
And this is all about darkness
105
267000
2000
Ve aydınlıkla ilgili olduğu
04:44
as much as it is about lightness, of course,
106
269000
2000
kadar karanlıkla da ilgili, tabi ki,
04:46
because otherwise you don't see these dynamics.
107
271000
3000
çünkü diğer türlü bu dinamikleri göremezsiniz.
04:49
As opposed to the first office that I showed you
108
274000
3000
Kounuşmanın başında gösterdiğim ofisin
04:52
in the beginning of the talk,
109
277000
2000
tersine, White Group'a ait olan
04:54
this is a well-known office, which is the White Group.
110
279000
3000
bu ofiste.
04:57
They are in green energy consulting, or something like that.
111
282000
3000
Onlar yenilenebilir enerji danışmanlığı işindeler.
05:00
And they really practice what they preach
112
285000
2000
Ve gerçekten yapmak istedikleri şeyi gösteriyorlar,
05:02
because this office doesn't have any electric lighting at all.
113
287000
3000
çünkü ofiste elektrik aydınlatması yok.
05:05
It has only on one side
114
290000
2000
Sadece bir tarafta
05:07
this big, big glass window
115
292000
2000
bu büyük, cam pencere var
05:09
that helps to let the sunlight enter
116
294000
2000
güneş ışığının içerideki boşluğa
05:11
deep into the space
117
296000
2000
girmesine izin veriyor
05:13
and create a beautiful quality there and a great dynamic range.
118
298000
3000
güzel bir kalite ve güzel bir dinamik aralığı oluşuyor.
05:16
So it can be very dim over there, and you do your work,
119
301000
3000
Yani bir taraf çok karanlık olabilir, işinizi yaparsınız,
05:19
and it can be very bright over there, and you do your work.
120
304000
3000
ya da öbür taraf aydınlık olabilir, ve işinizi yaparsınız.
05:22
But actually the human eye
121
307000
2000
Ama aslında insan gözü
05:24
turns out to be remarkably adaptable
122
309000
2000
anlaşılmıştır ki kuvvetli bir biçimde
05:26
to all these different light conditions
123
311000
2000
asla sıkıcı olmayan asla cansız olmayan
05:28
that together create an environment
124
313000
2000
bu çevreyi yaratan farklı ışık
05:30
that is never boring and that is never dull,
125
315000
2000
koşullarına uyumluluk gösteriyor,
05:32
and therefore helps us to enhance our lives.
126
317000
3000
ve bu yüzden hayatımızı iyileştirmemize yardım ediyor.
05:36
I really owe a short introduction of this man to you.
127
321000
3000
Bu kişiyi size kısa bir biçimde tanıtmalıyım.
05:39
This is Richard Kelly
128
324000
2000
Bu Richard Kelly
05:41
who was born 100 years ago,
129
326000
2000
100 sene önce doğmuş birisi,
05:43
which is the reason I bring him up now,
130
328000
2000
ki onu bu yüzden anlatıyorum,
05:45
because it's kind of an anniversary year.
131
330000
2000
çünkü bir çeşit anma yılı bu.
05:47
In the 1930s, Richard Kelly was the first person
132
332000
3000
1930larda, Richard Kelly modern
05:50
to really describe
133
335000
2000
ışıklandırma tasarımı için bir
05:52
a methodology of modern lighting design.
134
337000
2000
metodoloji tarif eden ilk kişiydi.
05:54
And he coined three terms,
135
339000
2000
Ve üç terime isim koydu,
05:56
which are "focal glow,"
136
341000
2000
''odaksal parlaklık'',
05:58
"ambient luminescence"
137
343000
2000
''ortam ışıldaması''
06:00
and "play of the brilliants" --
138
345000
2000
ve ''parlaklığın oyunu''
06:02
three very distinctly different
139
347000
2000
mimaride ışık ile ilgili çok
06:04
ideas about light in architecture
140
349000
2000
farklı fikirlerdi bunlar
06:06
that all together
141
351000
2000
hep beraber
06:08
make up this beautiful experience.
142
353000
2000
bu güzel deneyimi yaptılar.
06:10
So you begin with focal glow.
143
355000
2000
Odaksal parlama ile başlayalım.
06:12
He meant something like this --
144
357000
2000
Bunun gibi birşeyi kastediyordu --
06:14
where the light gives direction to the space
145
359000
2000
ışığın boşluğa yön verdiği ve etrafında
06:16
and helps you to get around.
146
361000
2000
dolaşmanıza izin verdiği bir yer.
06:18
Or something like this, which is the lighting design he did
147
363000
2000
Ya da bunun gibi, kendisinin yaptığı bir ışıklandırma tasarımı
06:20
for General Motors, for the car showroom.
148
365000
2000
General Motors için, teşhir alanı için.
06:22
And you enter that space,
149
367000
2000
Ve o mekana girersiniz,
06:24
and you feel like, "Wow! This is so impressive,"
150
369000
3000
ve ''Bu çok etkileyici'' dersiniz,
06:27
just because of this focal point,
151
372000
2000
çünkü bu odak noktası,
06:29
this huge light source in the middle.
152
374000
2000
ortadaki devasa ışık kaynağı.
06:31
To me it is something from theatre,
153
376000
2000
Benim için bu tiyatral birşey,
06:33
and I will get back to that a little bit later.
154
378000
2000
ve ona daha sonra döneceğim.
06:35
It's the spotlight on the artist
155
380000
2000
Sanatçının üzerindeki spot
06:37
that helps you to focus.
156
382000
2000
ışığı odaklanmanıza yardım eder.
06:39
It could also be the sunlight that breaks through the clouds
157
384000
3000
Bulutların arasından çıkıp karayı aydınlatan
06:42
and lights up a patch of the land,
158
387000
3000
bir güneş ışığı demeti de olabilir,
06:45
highlighting it
159
390000
2000
daha karanlık bir çevreye
06:47
compared to the dim environment.
160
392000
3000
göre aydınlatan.
06:50
Or it can be in today's retail, in the shopping environment --
161
395000
3000
Ya da günümüzde, alışveriş ortamında --
06:53
lighting the merchandise
162
398000
2000
ürünü ışıklandırmak ve
06:55
and creating accents that help you to get around.
163
400000
3000
etrafında dolaşabilmeniz için vurgulamak olabilir.
06:58
Ambient luminescence is something very different.
164
403000
3000
Ortam aydınlığı ise çok farklı birşeydir.
07:01
Richard Kelly saw it as something infinite,
165
406000
3000
Richard Kelly onu sonsuz birşey olarak görmüştür,
07:04
something without any focus,
166
409000
2000
odaksız birşey,
07:06
something where all details
167
411000
2000
bütün detayların sonsuzlukta
07:08
actually dissolve in infinity.
168
413000
3000
çözündüğü birşey.
07:11
And I see it as a very comfortable kind of light
169
416000
3000
Ve ben bunu çok konforlu bir ışıklandırma olarak
07:14
that really helps us to relax
170
419000
2000
görüyorum, rahatlamamızda ve
07:16
and to contemplate.
171
421000
2000
düşünmemizde bize yardımcı oluyor.
07:18
It could also be something like this:
172
423000
2000
Aynı zamanda şöyle birşey de olabilir:
07:20
the National Museum of Science in London,
173
425000
3000
Londra'daki Ulusal Bilim Müzesi,
07:23
where this blue
174
428000
2000
mavi renk bütün deneyleri ve
07:25
is embracing all the exhibitions and galleries
175
430000
2000
galerileri büyük
07:27
in one large gesture.
176
432000
3000
bir seferde kaplıyor.
07:30
And then finally, Kelly's play of brilliants attitude,
177
435000
3000
Ve son olarak, Kelly'nin parlaklığın oyunu tavrı.
07:33
that really some play of the skyline of Hong Kong,
178
438000
4000
Hong Kong'da ufkun görünümü,
07:37
or perhaps the chandelier in the opera house,
179
442000
2000
ya da belki opera evindeki avize,
07:39
or in the theater here,
180
444000
2000
ya da buradaki salon,
07:41
which is a decoration,
181
446000
2000
iyinin sonundaki muhteşem,
07:43
the icing on the cake, something playful,
182
448000
2000
oyuna teşvik eden bir dekorasyon,
07:45
something that is just an addition
183
450000
2000
mimari çevreye sadece bir
07:47
to the architectural environment, I would say.
184
452000
3000
eklenti olarak söyleyebileceğim birşey.
07:50
These three distinct elements,
185
455000
2000
Bu üç farklı element,
07:52
together, make a lighting environment
186
457000
2000
birlikte daha iyi hissetmemiz için
07:54
that helps us to feel better.
187
459000
2000
ışıklandırma çevresi inşa ediyor.
07:56
And we can only create these out of darkness.
188
461000
2000
Ve bunları sadece karanlıktan oluşturabiliriz.
07:58
And I will explain that further.
189
463000
2000
Ve bunu ileride anlatacağım.
08:00
And I guess that is something that Richard Kelly, here on the left,
190
465000
3000
Ve burada da herhalde Richard Kelly (soldaki)
08:03
was explaining to Ludwig Mies Van der Rohe.
191
468000
3000
Ludwig Mies Van der Rohe'ye birşeyler anlatıyor.
08:06
And behind them, you see that Seagram Building
192
471000
2000
Ve arkalarında, Seagram Binasını
08:08
that later turned into
193
473000
2000
görüyorsunuz, daha sonraları
08:10
an icon of modern lighting design.
194
475000
3000
modern ışıklandırma tasarımının ikonu haline geldi.
08:14
Those times, there were some early attempts
195
479000
2000
O zamanlar, ışık terapisi ile ilgili
08:16
also for light therapy already.
196
481000
2000
erken denemeler de vardı.
08:18
You can see here a photo from the United States Library of Medicine,
197
483000
3000
ABD Tıp Kütüphanesinin bir fotoğrafını görebilirsiniz,
08:21
where people are put in the sun to get better.
198
486000
3000
insanlar daha iyi olmak için güneşte tutuluyorlar.
08:24
It's a little bit of a different story,
199
489000
2000
Size bugün ışığın sağlık ile
08:26
this health aspect of light,
200
491000
2000
olan ilgisinin biraz daha
08:28
than what I'm telling you today.
201
493000
2000
farklı tarafını anlatacağım.
08:30
In today's modern medicine,
202
495000
2000
Günümüzdeki tıpta,
08:32
there is a real understanding of light
203
497000
3000
ışığın neredeyse tamamen biyokimyasal
08:35
in an almost biochemical way.
204
500000
3000
olarak algılanması var.
08:38
And there is the idea
205
503000
2000
Ve fikir şu ki,birşeylere baktığımız
08:40
that, when we look at things,
206
505000
2000
zaman bize en çok sarı
08:42
it is the yellow light that helps us the most,
207
507000
3000
ışık yardımcı olur,
08:45
that we are the most sensitive for.
208
510000
2000
en çok sarı ışığa hassasızdır.
08:47
But our circadian rhythms,
209
512000
2000
Ama sirkadyen ritimlerimiz, ki
08:49
which are the rhythms that help us to wake and sleep
210
514000
2000
uyanmaya, uyumaya, farkında olmaya
08:51
and be alert and relaxed and so forth and so on,
211
516000
3000
rahatlamaya ve bunun gibi şeylere yardımcı olan ritimlerdir,
08:54
they are much more triggered by blue light.
212
519000
3000
bunlar fazlaca mavi ışıktan etkileniyorlar.
08:57
And by modulating the amount of blue
213
522000
2000
Ve çevremizdeki mavi ışığın
08:59
in our environment,
214
524000
2000
miktarının ayarlanması ile,
09:01
we can help people to relax, or to be alert,
215
526000
3000
insanların rahatlamasına ya da farkında olmasına,
09:04
to fall asleep, or to stay awake.
216
529000
3000
uyumasına ya da uyanık kalmasına yardım edebilriz.
09:07
And that is how,
217
532000
2000
Ve belki de,
09:09
maybe in the near future,
218
534000
2000
yakın gelecekte,
09:11
light can help hospitals
219
536000
2000
ışık hastanelerde insanları
09:13
to make people better sooner,
220
538000
3000
daha kısa sürede iyi edecek,
09:16
recover them quicker.
221
541000
2000
daha çabuk taburcu olmalarını sağlayacak.
09:18
Maybe in the airplane,
222
543000
2000
Belki uçaklarda,
09:20
we can overcome jet lag like that.
223
545000
2000
bu sayede jetlagin üstesinden geleceğiz.
09:22
Perhaps in school, we can help children to learn better
224
547000
3000
Belki de okulda, çocukların daha iyi öğrenmelerine
09:25
because they concentrate more on their work.
225
550000
3000
yardım edebiliriz çünkü daha iyi odaklanabilirler.
09:28
And you can imagine a lot more applications.
226
553000
2000
Ve daha birçok uygulama hayal edebilirsiniz.
09:30
But I would like to talk further
227
555000
2000
Ama hayatımızın kalitesini
09:32
about the combination
228
557000
2000
ilgilendirecek şekilde ışığın
09:34
of light and darkness
229
559000
3000
ve karanlığın kombinasyonu
09:37
as a quality in our life.
230
562000
3000
hakkında daha fazla konuşmak istiyorum.
09:41
So light is, of course, for social interaction also --
231
566000
3000
Işık aynı zamanda sosyal kaynaşma için --
09:44
to create relationships
232
569000
2000
etrafımızdaki birçok özelliği
09:46
with all the features around us.
233
571000
2000
ile ilişkiler yaratır.
09:48
It is the place where we gather around
234
573000
3000
Birbirimize söylecek şeylerimiz olduğu
09:51
when we have to say something to each other.
235
576000
2000
zaman etrafında toplandığımız şeydir ışık.
09:53
And it is all about this planet.
236
578000
2000
Ve hepsi de bu evren ile ilgilidir.
09:55
But when you look at this planet at night, it looks like this.
237
580000
3000
Ama bu evrene gece baktığınız zaman, bu şekilde gözükür.
09:58
And I think this is the most shocking image
238
583000
2000
Ve de bence bugünkü konuşmada en
10:00
in my talk today.
239
585000
2000
etkileyici görüntü bu.
10:02
Because all this light here
240
587000
2000
Çünkü buradaki bütün ışıklar
10:04
goes up to the sky.
241
589000
2000
göküzüne gidiyor.
10:06
It never reaches the ground
242
591000
2000
Olması gereken yere,
10:08
where it was meant for.
243
593000
2000
yeryüzüne dönmüyor.
10:10
It never is to the benefit of people.
244
595000
2000
Asla insanların yararına değil.
10:12
It only spoils the darkness.
245
597000
2000
Sadece karanlığı bozuyor.
10:14
So at a global scale, it looks like this.
246
599000
3000
Yani küresel ölçekte, bu şekide gözüküyor.
10:17
And, I mean, that is quite amazing, what you see here --
247
602000
3000
Ve, demek istediğim burada gördüğünüz şey çok muhteşem --
10:20
how much light goes up into the sky
248
605000
3000
ne kadar ışık gökyüzüne gidiyor
10:23
and never reaches the ground.
249
608000
2000
ve yeryüzüne dönmüyor.
10:25
Because if we look at the Earth the way it should be,
250
610000
3000
Çünkü dünyaya olması gerektiği şekilde bakarsak,
10:28
it would be something like this very inspiring image
251
613000
3000
bu oldukça ilham verici görüntüdeki gibi olması gerekir
10:31
where darkness is for our imagination
252
616000
2000
karanlık hayal gücümüz ve düşünmemiz
10:33
and for contemplation
253
618000
2000
için oradadır ve herşeyi
10:35
and to help us to relate to everything.
254
620000
3000
ilişkilendirmede bize yardımcı olur.
10:38
The world is changing though,
255
623000
2000
Gerçi dünya değişiyor,
10:40
and urbanization is a big driver of everything.
256
625000
2000
ve şehirleşme herşeyin başını çekiyor.
10:42
I took this photo two weeks ago in Guangzhou,
257
627000
3000
Bu fotoğrafı 2 hafta önce Guangzhou'da çektim,
10:45
and I realized that 10 years ago,
258
630000
2000
ve farkettim ki 10 sene önce,
10:47
there was nothing like this, of these buildings.
259
632000
4000
bu tarzda binalar burada yoktu.
10:51
It was just a much smaller city,
260
636000
2000
Çok daha küçük bir şehirdi,
10:53
and the pace of urbanization
261
638000
2000
ve şehirleşmenin hızı inanılmaz
10:55
is incredible and enormous.
262
640000
2000
ve devasa boyutlarda.
10:57
And we have to understand these main questions:
263
642000
3000
Ve bu ana soruları anlamalıyız:
11:00
How do people move through these new urban spaces?
264
645000
3000
İnsanlar bu yeni şehirleşen alanlarda nasıl bağlantı kuracak?
11:03
How do they share their culture?
265
648000
2000
Kültürlerini nasıl paylaşacak?
11:05
How do we tackle things like mobility?
266
650000
2000
Mobilite gibi şeylere nasıl yaklaşımda bulunacağız?
11:07
And how can light help there?
267
652000
2000
Ve ışık nasıl yardımcı olabilir?
11:09
Because the new technologies,
268
654000
2000
Çünkü yeni teknolojiler,
11:11
they seem to be in a really interesting position
269
656000
3000
bize daha iyi çevreler sunmada ve şehirleşme
11:14
to contribute to the solutions of urbanization
270
659000
3000
çözümleri sağlama anlamında oldukça
11:17
and to provide us with better environments.
271
662000
3000
ilgi çekici pozisyonda gibi gözüküyor.
11:20
It's not that long ago
272
665000
2000
Kısa zaman öncesine kadar
11:22
that our lighting was just done
273
667000
2000
ışıklandırmamız bu tür
11:24
with these kinds of lamps.
274
669000
2000
lambalar yardımı ile sağlanıyordu.
11:26
And of course, we had the metal halide lamps and fluorescent lamps
275
671000
2000
Ve tabi ki, metal projektörler ve floresan lambalarımız ve
11:28
and things like that.
276
673000
2000
bunun gibi şeyler vardı.
11:30
Now we have LED,
277
675000
2000
Şu anda ise LED var,
11:32
but here you see the latest one,
278
677000
2000
burada en son versionunu görebilirsiniz,
11:34
and you see how incredibly small it is.
279
679000
2000
ve ne kadar küçük olduğunu farkedebilirsiniz.
11:36
And this is exactly what offers us a unique opportunity
280
681000
3000
Ve bu bize sıradışı bir fırsat sunuyor,
11:39
because this tiny, tiny size
281
684000
3000
çünkü bu küçücük parça
11:42
allows us to put the light wherever we really need it.
282
687000
3000
ışığı ihtiyacımız olan heryere taşımamıza yardımcı oluyor.
11:45
And we can actually leave it out where it's not needed at all
283
690000
2000
Ve ihtiyacımız olmayan yerde de bırakabiliriz
11:47
and where we can preserve darkness.
284
692000
2000
ve karanlığı sağlarız.
11:49
So that is a really interesting proposition, I think,
285
694000
3000
Yani bu çok ilginç bir önerme bence,
11:52
and a new way of lighting the architectural environment
286
697000
3000
ve kafamızdakiler ile beraber mimari
11:55
with our well-being in mind.
287
700000
3000
çevremizi ışıklandırmak için yeni bir yol.
11:58
The problem is though that I wanted to explain to you how this really works --
288
703000
3000
Size bunu anlatmak istiyorum ama problem şu ki --
12:01
but I can have four of these on my finger,
289
706000
3000
bunların dört tanesi bir parmağıma sığabiliyor,
12:04
so you would not to be able to really see them.
290
709000
3000
yani bunları göremeyeceksiniz.
12:07
So I asked our laboratory to do something about it,
291
712000
2000
Bende labaratuarımızdan bununla ilgili birşey yapmalarını istedim,
12:09
and they said, "Well, we can do something."
292
714000
2000
ve dediler ki, ''Birşeyler yapabiliriz.''
12:11
They created for me the biggest LED in the world
293
716000
3000
TEDx Amsterdam'a özel olarak dünyadaki
12:14
especially for TEDx in Amsterdam.
294
719000
2000
en büyük LEDi yaptılar.
12:16
So here it is.
295
721000
2000
İşte burada.
12:18
It's the same thing as you can see over there -- just 200 times bigger.
296
723000
3000
Orada gördüğünüzün aynısı ama sadece 200 kat büyüğü.
12:21
And I will very quickly show you how it works.
297
726000
3000
Ve size çok çabuk bir biçimde nasıl çalıştığını anlatacağım.
12:24
So just to explain.
298
729000
3000
Anlatırsak.
12:28
Now, every LED that is made these days
299
733000
4000
Şimdi, bugünlerde yapılan her LED
12:32
gives blue light.
300
737000
2000
mavi ışık verir.
12:34
Now this is not very pleasant and comfortable.
301
739000
3000
Bu çok şık ve konforlu değildir.
12:37
And for that reason,
302
742000
2000
Ve bu sebepten ötürü,
12:39
we cover the LED
303
744000
3000
LEDi fosforlu bir kapak ile,
12:42
with a phosphor cap.
304
747000
2000
kapatıyoruz.
12:44
And the phosphor is excited by the blue
305
749000
3000
Ve fosfor mavi ışığı
12:47
and makes the light white and warm and pleasant.
306
752000
3000
beyaz, sıcak ve tatlı bir şekle döndürüyor.
12:50
And then when you add the lens to that,
307
755000
3000
Ve sonra ona lensi de ekleyince,
12:53
you can bundle the light and send it to wherever you need it
308
758000
3000
ışığı demet halinde tutup istediğiniz yere aktarıyorsunuz
12:56
without any need to spill any light
309
761000
2000
ışığı gökyüzüne veya başka bir yere boş
12:58
to the sky or anywhere else.
310
763000
2000
yere saçmaya gerek kalmadan.
13:00
So you can preserve the darkness and make the light.
311
765000
3000
Karanlığı koruyup ışığı yapabilirsiniz.
13:03
I just wanted to show that to you
312
768000
2000
Size bunu göstermek istedim ki
13:05
so you understand how this works.
313
770000
3000
nasıl çalıştığını anlayabilesiniz.
13:09
Thank you.
314
774000
2000
Teşekkürler.
13:11
We can go further.
315
776000
2000
Daha da ileri gidebiliriz.
13:13
So we have to rethink the way we light our cities.
316
778000
3000
Şehirlerimizi nasıl aydınlatmamız gerektiğini gözden geçirmeliyiz.
13:16
We have to think again
317
781000
2000
Işığı kendiliğinden varolan
13:18
about light as a default solution.
318
783000
2000
bir çözüm olarak yeniden düşünmeliyiz.
13:20
Why are all these motorways permanently lit?
319
785000
2000
Neden bütün bu karayolları böyle kalıcı olarak aydınlık?
13:22
Is it really needed?
320
787000
2000
Gerçekten ihtiyaç var mı?
13:24
Can we maybe be much more selective
321
789000
2000
Çok daha fazla seçici olup aynı zamanda karanlıktan beslenerek
13:26
and create better environments that also benefit from darkness?
322
791000
3000
daha iyi çevreler oluşturabilir miyiz?
13:29
Can we be more gentle with light?
323
794000
2000
Işıkla daha nazik olabilir miyiz?
13:31
Like here -- this is a very low light level actually.
324
796000
3000
Buradaki gibi -- aslında çok düşük bir ışık seviyesi var.
13:34
Can we engage people more
325
799000
2000
Oluşturduğumuz ışıklandırma projelerinde
13:36
in the lighting projects that we create,
326
801000
2000
daha çok , birbirleri ile gerçekten iletişim kurmak isteyecek
13:38
so they really want to connect with it, like here?
327
803000
3000
şekilde bir araya getirebilir miyiz?
13:41
Or can we create simply sculptures
328
806000
2000
Ya da içerisinde veya etrafında ilham
13:43
that are very inspiring to be in and to be around?
329
808000
2000
alınabilecek basit yapılar yaratabilir miyiz?
13:45
And can we preserve the darkness?
330
810000
2000
Ve karanlığı koruyabilecek miyiz?
13:47
Because to find a place like this today on Earth
331
812000
3000
Çünkü bugün dünyada böyle bir yer
13:50
is really very, very challenging.
332
815000
3000
bulmak çok çok zor.
13:53
And to find a starry sky like this is even more difficult.
333
818000
3000
Ve bunun gibi yıldızlı bir gökyüzünü bulmak artık daha zor.
13:56
Even in the oceans, we are creating a lot of light
334
821000
3000
Okyanuslarda bile, daha iyi bir yaşam
13:59
that we could actually ban also for animal life
335
824000
3000
uğruna hayvanların da hayatını etkileyebilecek
14:02
to have a much greater well-being.
336
827000
2000
çok miktarda ışık yaratıyoruz.
14:04
And it's known that migrating birds, for example,
337
829000
2000
Ve biliniyor ki açıklardaki petrol platformları,
14:06
get very disoriented
338
831000
2000
göçmen kuşları
14:08
because of these offshore platforms.
339
833000
2000
çok etkiliyor.
14:10
And we discovered that, when we make those lights green,
340
835000
2000
Keşfettik ki, bu ışıkları yeşil yapınca
14:12
the birds, they actually go the right way.
341
837000
2000
kuşlar doğru yöne gidiyor.
14:14
They are not disturbed anymore.
342
839000
3000
Daha fazla rahatsız olmuyorlar.
14:17
And it turns out once again
343
842000
2000
Ve bir kez daha anlaşılıyor ki
14:19
that spectral sensitivity
344
844000
2000
ışık tayfı hassasiyeti
14:21
is very important here.
345
846000
2000
burada çok önemli.
14:23
In all of these examples, I think,
346
848000
3000
Bütün bu örneklerde, bence,
14:26
we should start making the light out of darkness,
347
851000
3000
ışığı karanlıktan almalıyız,
14:29
and use the darkness as a canvas --
348
854000
2000
ve karanlığı bir tuval olarak kullanmalıyız --
14:31
like the visual artists do,
349
856000
2000
ressamların yaptığı gibi,
14:33
like Edward Hopper in this painting.
350
858000
2000
Edward Hopper'ın bu resimde yaptığı gibi.
14:35
I think that there is a lot of suspense in this painting.
351
860000
3000
Bence burada askıda olan birçok şey var.
14:38
I think, when I see it,
352
863000
2000
Baktığımda,
14:40
I start to think, who are those people?
353
865000
2000
Düşünmeye başlıyorum, bu insanlar kim?
14:42
Where have they come from? Where are they going?
354
867000
2000
Nereden geldiler? Nereye gidiyorlar?
14:44
What just happened? What will be happening in the next five minutes?
355
869000
3000
Orada ne oldu? Sonraki beş dakikada neler olacak?
14:47
And it only embodies all these stories and all this suspense
356
872000
3000
Ve bütün bu hikayelerin ve kararsızlığın şekillenişi
14:50
because of the darkness and the light.
357
875000
2000
karanlık ve ışık yüzünden oluyor.
14:52
Edward Hopper was a real master
358
877000
2000
Edward Hopper ışık ve karanlık
14:54
in creating the narration
359
879000
2000
ile tasvir sanatının
14:56
by working with light and dark.
360
881000
2000
gerçek ustasıydı.
14:58
And we can learn from that
361
883000
2000
Ve buradan öğrenip daha ilginç
15:00
and create more interesting and inspiring architectural environments.
362
885000
3000
ve ilham verici mimari çevreler yaratabiliriz.
15:03
We can do that in commercial spaces like this.
363
888000
3000
Bunu ticari alanlarda bu şekilde yapabiliriz.
15:06
And you can still also go outside
364
891000
2000
Ve aynı zamanda dışarıya da gidip
15:08
and enjoy the greatest show in the universe,
365
893000
5000
evrendeki en iyi gösterinin keyfini çıkarabilirsiniz,
15:13
which is, of course, the universe itself.
366
898000
3000
ki bu da tabi ki, evrenin kendisidir.
15:17
So I give you this wonderful, informative
367
902000
3000
Size bu muhteşem, aydınlatıcı
15:20
image of the sky,
368
905000
3000
gökyüzü görüntüsünü gösteriyorum,
15:23
ranging from the inner city,
369
908000
2000
şehrin içinden başlıyor,
15:25
where you may see one or two stars and nothing else,
370
910000
3000
bir veya iki yıldız görebilirsiniz ve başka birşey yoktur,
15:28
all the way to the rural environments,
371
913000
2000
tenha yerlere doğru,
15:30
where you can enjoy
372
915000
2000
takımyıldızlarının ve yıldızların
15:32
this great and gorgeous and beautiful performance
373
917000
3000
iyi, büyüleyici ve güzel performanslarının
15:35
of the constellations and the stars.
374
920000
2000
tadını çıkarabilirsiniz.
15:37
In architecture, it works just the same.
375
922000
3000
Mimaride bu aynı şekildedir.
15:40
By appreciating the darkness when you design the light,
376
925000
3000
Işığı tasarlarken karanlığın takdir edilmesi,
15:43
you create much more interesting environments
377
928000
3000
hayatımız iyileştirecek şekilde çok daha
15:46
that truly enhance our lives.
378
931000
3000
ilginç çevreler yaratmamıza imkan tanır.
15:49
This is the most well-known example,
379
934000
2000
Bu en bilinen örnek,
15:51
Tadao Ando's Church of Light.
380
936000
2000
Tadao Ando'nun Işık Kilisesi.
15:53
But I also think
381
938000
2000
Ama aynı zamanda
15:55
of Peter Zumthor's spa in Vals,
382
940000
4000
Peter Zumthor'un Vals'deki spasında,
15:59
where light and dark, in very gentle combinations,
383
944000
3000
ışık ve karanlık, çok nazik kompozisyonlarda,
16:02
alter each other to define the space.
384
947000
2000
her biri boşluğu tanımlıyor.
16:04
Or Richard McCormack's Southern tube station in London,
385
949000
3000
Ya da Richard McCormack'ın Londra'daki güney metro istasyonu,
16:07
where you can really see the sky,
386
952000
2000
yer altında olmanıza rağmen,
16:09
even though you are under the ground.
387
954000
3000
gökyüzünü görebilirsiniz.
16:12
And finally I want to point out
388
957000
2000
Ve son olarak tiyatro sahnesinden
16:14
that a lot of this inspiration comes from theater.
389
959000
2000
çok fazla ilham geliyor.
16:16
And I think it's fantastic that we are today experiencing TEDx
390
961000
4000
Ve bence TEDx'i ilk defa tiyatroda deneyimliyor olmak
16:20
in a theater for the first time
391
965000
3000
fantastik,
16:23
because I think we really owe to the theater a big thanks.
392
968000
4000
çünkü bence bu tiyatorya çok büyük bir teşekkür borçluyuz.
16:27
It wouldn't be such an inspiring scenography
393
972000
2000
Tiyatro olmasaydı bu kadar ilham verici
16:29
without this theater.
394
974000
2000
bir sahne olmayacaktı.
16:31
And I think the theater is a place
395
976000
3000
Ve bence tiyatro tam olarak
16:34
where we truly enhance life with light.
396
979000
3000
ışık ile hayatı iyileştirebileceğimiz bir yer.
16:37
Thank you very much.
397
982000
2000
Çok teşekkür ederim.
16:39
(Applause)
398
984000
6000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Rogier van der Heide - Lighting designerRogier van der Heide creates architectural spaces with light.
Why you should listen
Lighting designer Rogier van der Heide creates (and oversees) engaging, inspiring, three-dimensional design that fuses light, image projection, architecture and product design to create a memorable, authentic experience. He's been internationally recognized as one of the leading architectural lighting design specialists. He's the Chief Design Officer for Philips Lighting; before that, he was Director at Arup and Global Business Leader Lighting Design of Arup Lighting.
Van der Heide is one of five international designers commissioned by Swarovski Crystal Palace to create an installation to be launched during the Milan Furniture Fair this year.
Rogier van der Heide | Speaker | TED.com