TED2018
Ingrid Fetell Lee: Where joy hides and how to find it
Ingrid Fetell Lee: Neşe nerede saklı ve onu nasıl buluruz
Filmed:
Readability: 3.8
2,512,197 views
Kiraz çiçekleri ve gökkuşağı, balonlar ve yapma gözler: Bazı şeyler neden böylesi evrensel neşe uyandırıyor? Bu büyüleyici konuşmada Ingrid Fetell Lee, neşenin inanılmaz somut köklerini ortaya çıkarıyor ve bunu nasıl bulacağımızı - hatta dünyada daha fazlasını nasıl yaratacağımızı anlatıyor.
Ingrid Fetell Lee - Designer, writer
Ingrid Fetell Lee studies joy and reveals how we can find more of it in the world around us. Full bio
Ingrid Fetell Lee studies joy and reveals how we can find more of it in the world around us. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It's 2008,
0
786
1761
2008 yılıydı
00:14
and I'm just finishing
my first year of design school.
my first year of design school.
1
2571
3500
ve tasarım fakültesinde
ilk yılımı henüz tamamlıyordum.
ilk yılımı henüz tamamlıyordum.
00:19
And I'm at my first year-end review,
2
7074
2857
İlk yıl sonu değerlendirmemde,
00:21
which is a form of ritual torture
for design students,
for design students,
3
9955
6867
tasarım öğrencileri için
adeta bir işkence gibidir bu,
adeta bir işkence gibidir bu,
00:28
where they make you take everything
you made over the course of the year
you made over the course of the year
4
16846
3723
yıl içinde yaptığınız her şeyi
00:32
and lay it out on a table
5
20593
2340
bir masanın üzerine dizip
00:34
and stand next to it
while a bunch of professors,
while a bunch of professors,
6
22957
2861
daha önce hiç görmediğiniz
bir dizi akademisyenin huzurunda
bir dizi akademisyenin huzurunda
00:37
most of whom you've never seen before,
7
25842
2721
eserlerinizin yanında durursunuz,
00:40
give you their unfiltered opinions of it.
8
28587
2619
onlar da hiç filtrelemeden
düşüncelerini söylerler.
düşüncelerini söylerler.
00:44
So it's my turn and I'm standing
next to my table,
next to my table,
9
32699
3191
Sıra bana geldiğinde
ve masamın yanında durduğumda
ve masamın yanında durduğumda
00:47
everything neatly lined up,
10
35914
2796
her şey güzelce sıralanmıştı
00:50
and I'm just hoping
that my professors can see
that my professors can see
11
38734
3800
ve tasarımlarım kullanışlı, ergonomik
ve uzun süreli olsun diye
ve uzun süreli olsun diye
00:54
how much effort I've put
into making my designs practical
into making my designs practical
12
42558
5573
ne kadar emek sarf ettiğimi
01:00
and ergonomic and sustainable.
13
48155
3655
hocalarımın görmesini istiyordum.
01:05
And I'm starting to get really nervous,
14
53430
1860
Bir hâyli gerilmeye başlamıştım,
01:07
because for a long time,
no one says anything.
no one says anything.
15
55314
3291
çünkü uzun bir süre
hiç kimse bir şey söylemedi.
hiç kimse bir şey söylemedi.
01:10
It's just completely silent.
16
58629
1951
Bir sessizlik hâkimdi.
01:13
And then one of the professors
starts to speak, and he says,
starts to speak, and he says,
17
61067
2880
Sonra hocalarımdan birisi
şunu söyledi:
şunu söyledi:
01:15
"Your work gives me a feeling of joy."
18
63971
2477
''Çalışman bana neşe veriyor.''
01:19
Joy?
19
67407
1150
Neşe mi?
01:21
I wanted to be a designer
because I wanted to solve real problems.
because I wanted to solve real problems.
20
69467
3383
Tasarımcı olmak istememin nedeni
gerçek sorunları çözmek istememdi.
gerçek sorunları çözmek istememdi.
01:24
Joy is nice, I guess,
but it's kind of light --
but it's kind of light --
21
72874
4358
Neşe güzel, tabii...
ama çok yalın bir kavram,
ama çok yalın bir kavram,
01:29
not substantial.
22
77256
1439
tatmin edici değil.
01:31
But I was also kind of intrigued,
23
79921
1572
Ama ilgimi çekti,
01:33
because joy is this intangible feeling,
24
81517
4487
çünkü neşe soyut bir his
01:38
and how does that come
from the stuff on the table next to me?
from the stuff on the table next to me?
25
86028
3551
ve masamda duran şeylerden
böyle bir şey çıkarılıyordu.
böyle bir şey çıkarılıyordu.
01:42
I asked the professors,
26
90468
1218
Ben de hocalara sordum:
01:43
"How do things make us feel joy?
27
91710
2409
''Eşyalar bize nasıl neşe hisettirir?
01:46
How do tangible things
make us feel intangible joy?"
make us feel intangible joy?"
28
94143
4963
Somut şeyler bize nasıl
soyut neşeyi hissetirebilir?''
soyut neşeyi hissetirebilir?''
01:52
They hemmed and hawed
and gestured a lot with their hands.
and gestured a lot with their hands.
29
100306
4184
Bir dizi el kol hareketiyle
mırın kırın ettiler.
mırın kırın ettiler.
01:57
"They just do," they said.
30
105030
1752
''Hisettiriyorlar işte,'' dediler.
01:59
I packed up my things for the summer,
31
107907
1828
Yaz için eşyalarımı topladım,
02:01
but I couldn't stop thinking
about this question ...
about this question ...
32
109759
3152
ama bu soruyu düşünmekten
kendimi alıkoyamıyordum...
kendimi alıkoyamıyordum...
Bu benim için yeni bir yolculuktu,
02:06
and this launched a journey --
33
114107
1469
02:07
one that I didn't know at the time
would take me 10 years --
would take me 10 years --
34
115600
3132
10 yıl süreceğini
o zamanlar bilmediğim bir yolculuk.
o zamanlar bilmediğim bir yolculuk.
02:10
to understand the relationship
between the physical world
between the physical world
35
118756
3463
Bu yolculukta fiziksel dünyayla
''neşe'' dediğimiz o gizemli,
''neşe'' dediğimiz o gizemli,
02:14
and the mysterious,
quixotic emotion we call "joy."
quixotic emotion we call "joy."
36
122243
4980
roman gibi duygu arasındaki
ilişkiyi anlamaya çalışacaktım.
ilişkiyi anlamaya çalışacaktım.
02:20
And what I discovered
is that not only are they linked,
is that not only are they linked,
37
128007
4130
Sadece bağlantılı olduklarını değil,
02:24
but that the physical world
can be a powerful resource to us
can be a powerful resource to us
38
132161
3634
fiziksel dünyanın daha mutlu
ve sağlıklı hayatlar yaratmak için
ve sağlıklı hayatlar yaratmak için
02:27
in creating happier, healthier lives.
39
135819
3605
ne kadar zengin bir kaynak
olduğunu öğrendim.
olduğunu öğrendim.
Değerlendirmeden sonra şöyle düşündüm,
02:32
After my review,
40
140362
1179
02:33
I thought, "I know what joy feels like,
41
141565
2473
''Neşenin nasıl bir his
olduğunu biliyorum,
olduğunu biliyorum,
02:36
but what is it, exactly?"
42
144062
2309
ama bu tam olarak ne?''
02:38
And I found that even scientists
don't always agree,
don't always agree,
43
146717
3427
Sonra bilim insanlarının bile
anlaşmaya varamadıklarını gördüm,
anlaşmaya varamadıklarını gördüm,
02:42
and they sometimes use the words "joy"
and "happiness" and "positivity"
and "happiness" and "positivity"
44
150168
3475
üstelik ''neşe'', ''mutluluk''
ve ''pozitiflik'' kavramlarını
ve ''pozitiflik'' kavramlarını
02:45
more or less interchangeably.
45
153667
1794
birbirleri yerine kullanıyorlardı.
Genel olarak konuşursak
psikologlar neşe sözünü kullandıklarında
psikologlar neşe sözünü kullandıklarında
02:48
But broadly speaking,
when psychologists use the word joy,
when psychologists use the word joy,
46
156989
2889
02:51
what they mean is an intense,
momentary experience
momentary experience
47
159902
3405
yoğun ve geçici bir
02:55
of positive emotion --
48
163331
1443
pozitif duyguyu kastederler,
02:56
one that makes us smile and laugh
and feel like we want to jump up and down.
and feel like we want to jump up and down.
49
164798
3997
bu duygu bizi güldürür
ve yerimizde duramama hissi yaratır.
ve yerimizde duramama hissi yaratır.
03:01
And this is actually a technical thing.
50
169152
1859
Aslında teknik bir kavram.
03:03
That feeling of wanting
to jump up and down
to jump up and down
51
171035
2001
Yerinde duramama hissi
03:05
is one of the ways
that scientists measure joy.
that scientists measure joy.
52
173060
3261
bilim insanlarının neşeyi ölçmede
kullandıkları yollardan biri.
kullandıkları yollardan biri.
Mutluluktan farklı,
03:09
It's different than happiness,
53
177387
1618
mutlulukta zaman içinde
ne kadar iyi hissettiğimiz ölçülür.
ne kadar iyi hissettiğimiz ölçülür.
03:11
which measures how good we feel over time.
54
179029
2635
03:13
Joy is about feeling good in the moment,
55
181688
2984
Neşe ise anı yaşamakla ilgili,
03:16
right now.
56
184696
1150
şu anı.
03:19
And this was interesting to me
57
187007
1474
Bu benim oldukça ilgimi çekti,
03:20
because as a culture, we are obsessed
with the pursuit of happiness,
with the pursuit of happiness,
58
188505
3518
çünkü kültürel olarak mutluluk
konusunda takılmış durumdayız,
konusunda takılmış durumdayız,
03:24
and yet in the process,
we kind of overlook joy.
we kind of overlook joy.
59
192047
3860
bu süreçte de neşeyi görmezden geliyoruz.
03:30
So this got me thinking:
60
198737
3167
Bu da beni düşündürüyor:
03:33
Where does joy come from?
61
201928
1938
Neşe nereden geliyor?
Tanıdığım herkese sormaya başladım,
03:36
I started asking everyone I knew,
62
204797
1573
03:38
and even people I just met on the street,
63
206394
2941
yolda tanıştığım insanlara bile,
03:41
about the things that brought them joy.
64
209359
1860
onlara neşe veren şeyleri sordum.
03:43
On the subway, in a café, on an airplane,
65
211243
2913
Metroda, kafede, uçakta...
03:46
it was, "Hi, nice to meet you.
What brings you joy?"
What brings you joy?"
66
214180
3245
Şöyle oluyordu: ''Selam. Memnun oldum.
Sizi ne neşelendiriyor?''
Sizi ne neşelendiriyor?''
03:50
I felt like a detective.
67
218544
1776
Detektif gibi hissetmeye başladım.
03:52
I was like, "When did you last see it?
68
220867
1925
''En son ne zaman gördün?
03:54
Who were you with? What color was it?
69
222816
1787
''Kimleydin? Ne renkti?
Başka gören oldu mu?'' tarzı sorular...
03:56
Did anyone else see it?"
70
224627
1175
03:58
I was the Nancy Drew of joy.
71
226353
2254
Neşenin Nancy Drew'u oldum!
04:00
(Laughter)
72
228631
1150
(Kahkahalar)
04:02
And after a few months of this,
I noticed that there were certain things
I noticed that there were certain things
73
230579
3381
Bunu takip eden birkaç ay
belli başlı şeylerin
belli başlı şeylerin
04:05
that started to come up again
and again and again.
and again and again.
74
233984
3053
tekrar tekrar olmaya başladığını gördüm.
04:09
They were things like cherry blossoms
75
237061
3283
Kiraz çiçekleri gibi şeyler
04:12
and bubbles ...
76
240368
1304
ve balonlar...
04:14
swimming pools and tree houses ...
77
242810
3119
yüzme havuzları ve ağaç evler...
04:19
hot air balloons and googly eyes --
78
247728
3718
sıcak hava balonları, yapma gözler...
04:23
(Laughter)
79
251470
1079
(Kahkahalar)
04:24
and ice cream cones,
especially the ones with the sprinkles.
especially the ones with the sprinkles.
80
252573
3105
ve dondurma külahları,
hem de üzerinde renkli şekerler olan.
hem de üzerinde renkli şekerler olan.
04:29
These things seemed to cut across lines
of age and gender and ethnicity.
of age and gender and ethnicity.
81
257172
4865
Bu şeyler yaş, cinsiyet
ve etnik özellik tanımıyordu.
ve etnik özellik tanımıyordu.
04:34
I mean, if you think about it,
82
262543
1477
Şöyle bir düşünün,
04:36
we all stop and turn our heads to the sky
83
264044
1960
bir an durup gökyüzüne baktığımızda
04:38
when the multicolored arc
of a rainbow streaks across it.
of a rainbow streaks across it.
84
266028
2803
o rengârenk gökkuşağı kavisini
gördüğünüzü düşünün.
gördüğünüzü düşünün.
04:41
And fireworks --
85
269909
1539
Havai fişekleri...
04:43
we don't even need to know
what they're for,
what they're for,
86
271472
2088
Neden havai fişek gösterisi
olduğunu bilmesek bile
olduğunu bilmesek bile
04:45
and we feel like we're celebrating, too.
87
273584
2867
biz de kutlama yapıyoruz
gibi hissediyoruz.
gibi hissediyoruz.
04:50
These things aren't joyful
for just a few people;
for just a few people;
88
278860
2748
Bu şeyler yalnızca
bir grup insana değil,
bir grup insana değil,
04:53
they're joyful for nearly everyone.
89
281632
2829
nerdeyse herkese neşe veren şeyler.
04:56
They're universally joyful.
90
284485
2061
Evrensel neşe kaynakları.
05:00
And seeing them all together,
91
288504
2379
Bunların hepsini bir arada gördüğümde
05:02
it gave me this indescribably
hopeful feeling.
hopeful feeling.
92
290907
3681
içim tarif edemeyeceğim bir umutla doldu.
05:08
The sharply divided,
politically polarized world we live in
politically polarized world we live in
93
296012
3089
İçinde yaşadığımız bu bölünmüş,
siyasi kutuplaşmalı dünya
siyasi kutuplaşmalı dünya
05:11
sometimes has the effect
of making our differences feel so vast
of making our differences feel so vast
94
299125
5030
bazen farklılıklarımızı öylesine
büyük gösteriyor ki
büyük gösteriyor ki
05:16
as to be insurmountable.
95
304179
1901
bunu aşılamaz bir şeymiş gibi.
05:18
And yet underneath it all,
96
306104
1292
Ama bütün bunların altında,
05:19
there's a part of each of us
that finds joy in the same things.
that finds joy in the same things.
97
307420
3632
hepimizin içinde aynı şeylerde
neşe bulan bir parça var.
neşe bulan bir parça var.
05:24
And though we're often told
that these are just passing pleasures,
that these are just passing pleasures,
98
312156
4127
Sürekli bunların gelip geçici
olduklarını duymamıza rağmen
olduklarını duymamıza rağmen
05:28
in fact, they're really important,
99
316307
2554
aslında bunlar çok önemli,
05:30
because they remind us
of the shared humanity we find
of the shared humanity we find
100
318885
3452
çünkü fiziksel dünyanın
ortak deneyiminde bulabileceğimiz
ortak deneyiminde bulabileceğimiz
05:34
in our common experience
of the physical world.
of the physical world.
101
322361
2812
paylaşılan insanlığı bize hatırlatıyorlar.
05:38
But I still needed to know:
102
326309
1445
Yine de bilmem gerekiyordu:
05:39
What is it about these things
that makes them so joyful?
that makes them so joyful?
103
327778
4655
Onları bu kadar
neşe verici kılan şey ne?
neşe verici kılan şey ne?
05:45
I had pictures of them
up on my studio wall,
up on my studio wall,
104
333299
2908
Atölyemdeki duvarda
bunların resimleri asılıydı,
bunların resimleri asılıydı,
05:48
and every day, I would come in
and try to make sense of it.
and try to make sense of it.
105
336231
3317
her gün içeri girdiğimde
bir anlam çıkarmaya çalışıyordum.
bir anlam çıkarmaya çalışıyordum.
05:52
And then one day, something just clicked.
106
340662
2632
Sonra bir gün bir şey oldu.
05:56
I saw all these patterns:
107
344144
2158
Tüm bu parçaları görmeye başladım,
05:59
round things ...
108
347422
1293
yuvarlak şeyler...
06:01
pops of bright color ...
109
349969
1936
parlak renkler...
06:05
symmetrical shapes ...
110
353512
1699
simetrik şekiller...
06:08
a sense of abundance and multiplicity ...
111
356636
2797
çokluk ve arttırılabilir hissi...
06:12
a feeling of lightness or elevation.
112
360877
3384
bir hafiflik veya yükselme hissi...
06:17
When I saw it this way,
113
365328
1151
Bu şekilde baktığımda
06:18
I realized that though the feeling of joy
is mysterious and elusive,
is mysterious and elusive,
114
366503
4079
gizemli ve anlatması zor
bir his olmasına rağmen
bir his olmasına rağmen
06:22
we can access it through tangible,
physical attributes,
physical attributes,
115
370606
3318
somut, fiziksel niteliklerle
neşeye sahip olabileceğimizi fark ettim,
neşeye sahip olabileceğimizi fark ettim,
06:25
or what designers call aesthetics,
116
373948
2814
veya tasarımcıların estetik dediği şeye,
06:28
a word that comes from the same root
as the Greek word "aísthomai,"
as the Greek word "aísthomai,"
117
376786
3646
Yunanca bir kelime olan
''aisthomai'' ile aynı köke sahip,
''aisthomai'' ile aynı köke sahip,
06:32
which means, "I feel,"
"I sense," "I perceive."
"I sense," "I perceive."
118
380456
3996
anlamı ''Hissediyorum, algılıyorum.''
06:37
And since these patterns were telling me
that joy begins with the senses,
that joy begins with the senses,
119
385668
4451
Tüm bu kalıplar bana neşenin
hislerle başladğını söylüyordu,
hislerle başladğını söylüyordu,
06:42
I began calling them "Aesthetics of Joy";
120
390143
2843
onlara ''Neşe estetiği'' adını koydum;
06:45
the sensations of joy.
121
393010
1949
neşe uyandıran şeyler.
06:48
And in the wake of this discovery,
122
396484
1628
Bu keşfimin ardından
06:50
I noticed something
that as I walked around,
that as I walked around,
123
398136
2145
bir şeye daha yakın olduğumu fark ettim,
06:52
I began spotting little moments
of joy everywhere I went --
of joy everywhere I went --
124
400305
5091
gittiğim her yerde küçük
neşe anları vardı --
neşe anları vardı --
06:57
a vintage yellow car
125
405420
1356
eski bir sarı araba
06:58
or a clever piece of street art.
126
406800
1922
veya zekice çalışılmış bir sokak resmi.
07:00
It was like I had a pair
of rose-colored glasses,
of rose-colored glasses,
127
408746
4733
Sanki dünyaya pembe camlı
bir gözlükle bakıyordum,
bir gözlükle bakıyordum,
07:05
and now that I knew what to look for,
128
413503
2860
ne arayacağımı da biliyordum,
baktığım her yerde görebiliyordum.
07:08
I was seeing it everywhere.
129
416387
1354
07:09
It was like these little moments of joy
were hidden in plain sight.
were hidden in plain sight.
130
417765
3429
Sanki bu küçük neşe anları
ulu orta yerde bizden saklıydı.
ulu orta yerde bizden saklıydı.
07:14
And at the same time,
131
422870
1578
Aynı zamanda
07:16
I had another realization,
132
424472
1333
bir şeyi daha fark ettim,
07:17
that if these are the things
that bring us joy,
that bring us joy,
133
425829
3049
bizde neşe uyandıran şeyler bunlarsa
07:20
then why does so much
of the world look like this?
of the world look like this?
134
428902
2475
dünya neden buna benziyor?
07:23
(Laughter)
135
431401
1589
(Kahkahalar)
07:25
Why do we go to work here?
136
433014
1531
Neden burada çalışıyoruz?
07:27
Why do we send our kids to schools
that look like this?
that look like this?
137
435476
2689
Neden çocuklarımızı böyle görünen
okullara gönderiyoruz?
okullara gönderiyoruz?
07:31
Why do our cities look like this?
138
439384
2018
Peki ya şehirlerimiz?
07:34
And this is most acute for the places
that house the people
that house the people
139
442256
4811
Bu da içimizde en hassas olanlara
07:39
that are most vulnerable among us:
140
447091
2128
ev sahipliği yapan yerler:
07:41
nursing homes,
141
449243
1333
huzurevleri,
07:43
hospitals,
142
451312
1200
hastaneler,
07:45
homeless shelters,
143
453413
1393
evsiz barınakları,
07:47
housing projects.
144
455473
1375
toplu konutlar.
07:49
How did we end up in a world
that looks like this?
that looks like this?
145
457925
3214
Nasıl böyle görünen bir dünyada
bulduk kendimizi?
bulduk kendimizi?
07:54
We all start out joyful,
146
462992
2078
Hepimiz neşeyle başlıyoruz,
07:57
but as we get older,
147
465094
3574
ama yaşlandıkça
08:00
being colorful or exuberant
opens us up to judgment.
opens us up to judgment.
148
468692
4513
renkli ve hayat dolu olursak
yargılanmaya maruz kalıyoruz.
yargılanmaya maruz kalıyoruz.
08:05
Adults who exhibit genuine joy
are often dismissed as childish
are often dismissed as childish
149
473883
5175
Neşeli yetişkinler
ya çocuksu olarak adlandırılır
ya çocuksu olarak adlandırılır
08:11
or too feminine
150
479082
2060
ya da feminen olarak,
08:13
or unserious
151
481166
2162
hatta ciddiyetsiz
08:15
or self-indulgent,
152
483352
1964
veya bildiğini okuyan
08:18
and so we hold ourselves back from joy,
153
486139
3595
ve bu şekilde kendimizi
neşeden geri çekiyoruz,
neşeden geri çekiyoruz,
08:21
and we end up in a world
that looks like this.
that looks like this.
154
489758
2583
sonra da böyle görünen
bir dünyada buluyoruz kendimizi.
bir dünyada buluyoruz kendimizi.
Eğer neşe estetiği
çevremizdeki dünyada
çevremizdeki dünyada
08:25
But if the aesthetics of joy can be used
155
493936
1906
08:27
to help us find more joy
in the world around us,
in the world around us,
156
495866
2262
daha çok neşe bulmamız için kullanılırsa
08:30
then couldn't they also be used
to create more joy?
to create more joy?
157
498152
2686
daha fazla neşe yaratmak için de
kullanılamaz mı?
kullanılamaz mı?
08:33
I spent that last two years
scouring the planet,
scouring the planet,
158
501537
2434
Son iki yıl tüm gezegeni araştırarak
08:35
looking for different ways
that people have answered this question.
that people have answered this question.
159
503995
3959
bu sorunun değişik
şekillerdeki yanıtlarını aradım.
şekillerdeki yanıtlarını aradım.
08:40
And this led me to the work
of the artist Arakawa
of the artist Arakawa
160
508719
2513
Bu arayış beni ressam Arakawa
ve şair Madeline Gins'in
çalışmalarına yönlendirdi,
çalışmalarına yönlendirdi,
08:43
and the poet Madeline Gins,
161
511256
1731
08:45
who believed that these kinds
of environments are literally killing us.
of environments are literally killing us.
162
513011
4792
bu tür çevrelerin bizi resmen
öldürdüklerine inanıyorlardı.
öldürdüklerine inanıyorlardı.
08:50
And so they set out the create
an apartment building
an apartment building
163
518686
3833
Onlar da yaşlanmayı
tersine çevireceğine inandıkları
tersine çevireceğine inandıkları
08:54
that they believed would reverse aging.
164
522543
2515
bir apartman yapmaya koyuldular.
08:58
And this is it.
165
526313
1170
İşte sonuç.
09:00
(Laughter)
166
528026
3215
(Kahkahalar)
09:03
(Applause)
167
531265
3493
(Alkışlar)
09:06
It's a real place, just outside Tokyo.
168
534782
2969
Bu gerçek bir yer,
Tokyo'nun biraz dışında.
Tokyo'nun biraz dışında.
09:09
I spent a night there, and it's a lot.
169
537775
3627
Orada bir gece konakladım,
harika bir yer.
harika bir yer.
09:13
(Laughter)
170
541426
2699
(Kahkahalar)
09:16
The floors undulate,
171
544149
1737
Zeminler iniş çıkışlı,
09:17
so you don't end up walking around
172
545910
2265
yani öylesine yürümüyorsunuz,
09:20
so much as kind of bouncing
around the apartment,
around the apartment,
173
548199
2502
evin içinde adeta yaylanıyorsunuz,
09:22
and there are bright colors
in every direction.
in every direction.
174
550725
4232
ayrıca her tarafında parlak renkler var.
09:28
I'm not sure I left any younger,
175
556265
2337
Gençleştim mi bilmiyorum ama
09:30
but it's as if, by trying
to create an apartment
to create an apartment
176
558626
4204
onların amacı
bizi genç hissettirecek
bizi genç hissettirecek
09:34
that would make us feel youthful,
177
562854
2072
bir apartman yapmaktı,
09:36
they ended up creating
one that was joyful.
one that was joyful.
178
564950
3330
bize neşe veren bir tane yaptılar.
09:41
And yes, this is a bit much
for everyday life,
for everyday life,
179
569277
2532
Tamam, bu günlük yaşam için
biraz fazla olabilir,
biraz fazla olabilir,
09:43
but it made me wonder:
What about the rest of us?
What about the rest of us?
180
571833
3406
ama yine de merak ediyorum,
peki ya geri kalanımız?
peki ya geri kalanımız?
09:47
How do we bring these ideas
back into the real world?
back into the real world?
181
575263
4411
Bu fikirleri gerçek hayata
nasıl geri getireceğiz?
nasıl geri getireceğiz?
09:52
So I started finding people
who were doing just that.
who were doing just that.
182
580621
2688
Tam da bunu yapan insanları
bulmaya başladım.
bulmaya başladım.
09:55
For example, this hospital, designed
by the Danish artist Poul Gernes.
by the Danish artist Poul Gernes.
183
583939
4004
Örneğin Danimarkalı ressam
Poul Gernes'in tasarımı olan bu hastane.
Poul Gernes'in tasarımı olan bu hastane.
10:00
Or these schools,
184
588674
1480
Veya bu okullar,
10:02
transformed by the non-profit Publicolor.
185
590178
2448
kâr amacı gütmeyen Publicolor
bu dönüşümü yaptı.
bu dönüşümü yaptı.
10:05
What's interesting is that Publicolor
has heard from school administrators
has heard from school administrators
186
593195
3539
İşin ilginç yanı Publicolor
okul yönetiminden
okul yönetiminden
10:08
who say that attendance improves,
187
596758
3130
katılımın düzeldiğini öğrendi,
10:11
graffiti disappears
188
599912
1876
duvar yazısı kayboldu
10:13
and kids actually say they feel safer
in these painted schools.
in these painted schools.
189
601812
3741
ve çocuklar bu resimli okullarda
daha güvende hissediyorlar.
daha güvende hissediyorlar.
10:18
And this aligns with research
conducted in four countries,
conducted in four countries,
190
606090
2997
Ayrıca bu durum dört ülkede yapılan
araştırmayla da bağdaşıyor,
araştırmayla da bağdaşıyor,
10:21
which shows that people
working in more colorful offices
working in more colorful offices
191
609111
3627
renkli ofislerde çalışan insanlar
10:24
are actually more alert,
192
612762
1655
daha atik,
10:26
more confident
193
614441
1257
daha özgüvenli
10:27
and friendlier than those
working in drab spaces.
working in drab spaces.
194
615722
2947
ve sıkıcı ortamlarda çalışanlara göre
daha arkadaş canlısı.
daha arkadaş canlısı.
10:32
Why would this be the case?
195
620620
1592
Neden böyle oluyor?
10:34
Well, as I started to trace back
our love of color,
our love of color,
196
622236
3991
Renklere olan tutkumuzun izini sürdüm,
10:38
I found that some researchers
see a connection to our evolution.
see a connection to our evolution.
197
626251
4302
bazı araştırmacılar, bunun evrimimizle
bir bağlantısı olduğunu bulmuş.
bir bağlantısı olduğunu bulmuş.
10:43
Color, in a very primal way,
is a sign of life, a sign of energy.
is a sign of life, a sign of energy.
198
631292
5271
En ilkel açıdan renk,
bir hayat ve enerji işareti.
bir hayat ve enerji işareti.
10:49
And the same is true of abundance.
199
637063
2029
Aynısı bolluk için de geçerli.
10:51
We evolved in a world
where scarcity is dangerous,
where scarcity is dangerous,
200
639116
3350
Kıtlığın tehlikeli olduğu
ve bolluğun hayatta kamak demek olduğu
ve bolluğun hayatta kamak demek olduğu
10:54
and abundance meant survival.
201
642490
2685
bir dünyada evrim geçirdik.
10:58
So, one confetto --
202
646091
3223
Yani tek başına bir konfeto parçası
11:01
which happens to be
the singular of confetti,
the singular of confetti,
203
649338
2230
konfeti kelimesinin tekili yani,
11:03
in case you were wondering --
204
651592
1397
bilmiyorsanız diye söyledim.
11:05
(Laughter)
205
653013
1365
(Kahkahalar)
11:06
isn't very joyful,
206
654402
2061
çok neşe veriyor olmayabilir,
11:08
but multiply it,
207
656487
1423
ama onu arttırın
11:09
and you have a handful
of one of the most joyful substances
of one of the most joyful substances
208
657934
2763
ve dünyanın en çok neşe uyandıran
11:12
on the planet.
209
660721
1150
maddelerinden birine sahipsiniz.
11:14
The architect Emmanuelle Moureaux
uses this idea in her work a lot.
uses this idea in her work a lot.
210
662494
3985
Mimar Emmanuelle Moureaux da
işinde bu fikre çok yer verdi.
işinde bu fikre çok yer verdi.
11:18
This is a nursing home she designed,
211
666503
1792
İşte tasarladığı bir bakımevi,
11:20
where she uses these multicolored spheres
to create a feeling of abundance.
to create a feeling of abundance.
212
668319
4437
çokluk hissi yaratması için
çok renkli küreler kullanmış.
çok renkli küreler kullanmış.
11:25
And what about all those
round things I noticed?
round things I noticed?
213
673752
2264
Peki bahsettiğim tüm bu yuvarlak şeyler?
11:29
Well, it turns out neuroscientists
have studied this, too.
have studied this, too.
214
677159
3292
Anlaşılan o ki nöro bilimciler
bunu da araştırmış.
bunu da araştırmış.
11:32
They put people into fMRI machines,
215
680475
2421
İnsanları MR'a gönderiyorlar
11:34
and they showed them pictures
of angular objects and round ones.
of angular objects and round ones.
216
682920
4347
ve hem köşeli hem de yuvarlak cisimlerin
resimlerini gösteriyorlar.
resimlerini gösteriyorlar.
11:40
And what they found is that the amygdala,
217
688011
2406
Bulgularına göre amigdala,
11:42
a part of the brain associated
in part with fear and anxiety,
in part with fear and anxiety,
218
690441
3626
beynin korku
ve gerginlikten sorumlu kısmı,
ve gerginlikten sorumlu kısmı,
11:46
lit up when people
looked at angular objects,
looked at angular objects,
219
694091
2189
insanlar köşeli cisimlere
bakarken uyarılıyor
bakarken uyarılıyor
11:48
but not when they looked
at the round ones.
at the round ones.
220
696304
2000
ama yuvarlak cisimlere bakarken değil.
11:51
They speculate that because
angles in nature
angles in nature
221
699310
3520
Onlara göre bunun sebebi
11:54
are often associated with objects
that might be dangerous to us,
that might be dangerous to us,
222
702854
3533
doğada köşeli cisimlerin
tehlikeli olabileceği,
tehlikeli olabileceği,
11:58
that we evolved an unconscious
sense of caution around these shapes,
sense of caution around these shapes,
223
706411
5015
bu tür şekillere karşı bilinçaltımızda
bir dikkat hissi ile evrimleştik,
bir dikkat hissi ile evrimleştik,
12:03
whereas curves set us at ease.
224
711450
2595
diğer yandan kıvrımlar bize huzur veriyor.
12:06
You can see this in action
in the new Sandy Hook Elementary School.
in the new Sandy Hook Elementary School.
225
714637
3876
yeni Sandy Hook ilkokulunda
bunu uygulamalı olarak görebilirsiniz.
bunu uygulamalı olarak görebilirsiniz.
12:11
After the mass shooting there in 2012,
226
719257
2003
2012'deki toplu silahlı saldırı sonrası,
12:13
the architects Svigals + Partners
227
721284
1969
mimarlar Svigals + Partners
12:15
knew that they needed to create
a building that was secure,
a building that was secure,
228
723277
3263
güvenli bir bina
yapmaları gerektiğini biliyordu,
yapmaları gerektiğini biliyordu,
12:18
but they wanted to create
one that was joyful,
one that was joyful,
229
726564
2247
ama neşe uyandıran bir bina
yapmak istediler
yapmak istediler
12:20
and so they filled it with curves.
230
728835
1693
ve binayı kıvrımlarla doldurdular.
12:22
There are waves running
along the side of the building,
along the side of the building,
231
730552
2841
Binanın yan kısmında dalgalar,
12:25
and these squiggly canopies
over the entryway,
over the entryway,
232
733417
3341
girişinde cıvıl cıvıl kanopiler var
12:28
and the whole building bends
toward the entrance
toward the entrance
233
736782
2904
ve tüm bina hoşgeldiniz dercesine
12:31
in a welcoming gesture.
234
739710
1656
girişe doğru eğimli.
12:35
Each moment of joy is small,
235
743726
2623
Her neşe anı küçük,
12:38
but over time, they add up to more
than the sum of their parts.
than the sum of their parts.
236
746373
4210
ama zamanla giderek büyüyorlar.
12:44
And so maybe instead
of chasing after happiness,
of chasing after happiness,
237
752553
3339
Belki de mutluluğun peşinde koşmak yerine,
12:47
what we should be doing is embracing joy
238
755916
3178
neşeye kucak açmalıyız
12:51
and finding ways to put ourselves
in the path of it more often.
in the path of it more often.
239
759118
4945
ve kendimize neşe uyandıracak
yollar bulmaya.
yollar bulmaya.
12:57
Deep within us,
240
765697
1189
Hepimizin içinde
12:58
we all have this impulse
to seek out joy in our surroundings.
to seek out joy in our surroundings.
241
766910
4898
çevremizde neşe veren şeyler
görmeye yönelik bir istek var.
görmeye yönelik bir istek var.
13:04
And we have it for a reason.
242
772453
2099
Bunun bir sebebi var.
13:07
Joy isn't some superfluous extra.
243
775223
3452
Neşe lüzumsuz bir ekstra değil.
13:11
It's directly connected to our fundamental
instinct for survival.
instinct for survival.
244
779573
5120
Bizim temel hayatta kalma içgüdümüzle
doğrudan bağlantılı.
doğrudan bağlantılı.
13:17
On the most basic level,
245
785885
2244
En basit hâliyle,
13:20
the drive toward joy
is the drive toward life.
is the drive toward life.
246
788153
4728
neşeye doğru atılacak bir adım,
hayata doğru atılan bir adımdır.
hayata doğru atılan bir adımdır.
13:25
Thank you.
247
793534
1150
Teşekkür ederim.
13:26
(Applause)
248
794708
1884
(Alkışlar)
13:28
Thank you.
249
796616
1151
Teşekkürler.
13:29
Thank you,
250
797791
1186
Teşekkürler.
13:31
thank you.
251
799001
1151
Teşekkürler.
13:32
(Applause)
252
800176
5427
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Ingrid Fetell Lee - Designer, writerIngrid Fetell Lee studies joy and reveals how we can find more of it in the world around us.
Why you should listen
Ingrid Fetell Lee has devoted ten years to answering the question: "How do tangible things create intangible joy?" Drawing on research from the fields of neuroscience and psychology, her book, Joyful, and her blog "The Aesthetics of Joy" explore the powerful connection between our surroundings and our emotions, and empower people to find more joy in daily life through design.
Lee has more than twelve years of experience in design and branding, most recently as design director at global innovation firm IDEO. She has been featured as an expert on design and joy by outlets such as the New York Times, Wired, PRI's Studio 360, CBC's Spark and Fast Company.
Lee holds a Master's in industrial design from Pratt Institute and a Bachelor's in English and creative writing from Princeton University, and she was a founding faculty member in the Products of Design program at the School of Visual Arts in New York City. Joyful, her first book, will be published in North America by Little, Brown on September 4th.
Ingrid Fetell Lee | Speaker | TED.com