ABOUT THE SPEAKER
Richard Pyle - Ichthyologist
Ichthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology.

Why you should listen

A pioneer of the dive world, Richard Pyle discovers new biodiversity on the cliffs of coral reefs. He was among the first to use rebreather technology to explore depths between 200 and 500 feet, an area often called the "Twilight Zone." During his dives, he has identified and documented hundreds of new species. Author of scientific, technical and popular articles, his expeditions have also been featured in the IMAX film Coral Reef Adventure, the BBC series Pacific Abyss and many more. In 2005, he received the NOGI Award, the most prestigious distinction of the diving world.

Currently, he is continuing his research at the Bernice P. Bishop Museum, outside Honolulu, Hawai'i, and is affiliated with the museum's comprehensive Hawaii Biological Survey. He also serves on the Board of Directors for the Association for Marine Exploration, of which he is a founding member. He continues to explore the sea and spearhead rebreather technology, and is a major contributor to the Encyclopedia of Life.

More profile about the speaker
Richard Pyle | Speaker | TED.com
TED2004

Richard Pyle: A dive into the reef's Twilight Zone

Richard Pyle resiflerin "Alacakaranlık Kuşağı"na dalıyor.

Filmed:
444,752 views

Bu aydınlatıcı konuşmasında Richard Pyle bize mercan resiflerinin falezlerinde gelişen yaşamı ve bu yaşamı keşfetmek için öncülük ettiği çığır açan dalış teknolojilerini gösteriyor. O ve takımı keşfedilmemiş türlerin sırlarını ortaya çıkarmak için her şeyi riske atıyor.
- Ichthyologist
Ichthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
This is the first of two ratherdaha doğrusu extraordinaryolağanüstü photographsfotoğraflar I'm going to showgöstermek you todaybugün.
0
0
4000
Bu, size bugün göstereceğim iki oldukça sıradışı fotoğrafın birincisi.
00:16
It was takenalınmış 18 yearsyıl agoönce.
1
4000
2000
18 sene önce çekilmişti.
00:18
I was 19 yearsyıl oldeski at the time.
2
6000
2000
Ben o zaman 19 yaşındaydım.
00:20
I had just returnediade from one of the deepesten derin divesDalış I'd ever madeyapılmış at that time,
3
8000
2000
O zamanlar yaptığım en derin dalışların birinden yeni dönmüştüm;
00:22
-- a little over 200 feetayaklar --
4
10000
2000
60 metreden biraz daha derine.
00:24
and, I had caughtyakalandı this little fishbalık here.
5
12000
2000
Ve bu küçük balığı yakalamıştım;
00:26
It turnsdönüşler out that that particularbelirli one was the first livecanlı one of that ever takenalınmış alivecanlı.
6
14000
4000
ve öyle görünüyor ki bu fotoğraf bu türün canlı çekilmiş ilk fotoğrafı.
00:30
I'm not just an ichthyologistichthyologist, I'm a bonabona fidefide fishbalık nerdinek öğrenci.
7
18000
3000
Ben sadece bir ihtiyolojist (balık bilimci) değilim, ben hakiki bir balık delisiyim.
00:33
And to a fishbalık nerdinek öğrenci, this is some prettygüzel excitingheyecan verici stuffşey.
8
21000
2000
Ve bir balık delisi için bunlar oldukça heyecan verici şeyler.
00:35
And more excitingheyecan verici was the factgerçek that the personkişi who tookaldı this photoFotoğraf
9
23000
3000
Ve daha da heyecan verici olan, bu fotoğrafı çeken kişinin
00:38
was a guy namedadlı JackJack RandallRandall,
10
26000
2000
Jack Randall olması,
00:40
the greatestEn büyük livingyaşam ichthyologistichthyologist on EarthDünya,
11
28000
2000
dünyanın en büyük ihtiyolojisti,
00:42
the GrandGrand PoobahPoobah of fishbalık nerdsİnekler, if you will.
12
30000
3000
balık delilerinin en büyüğü, bir anlamda.
00:45
And so, it was really excitingheyecan verici to me to have this momentan in time,
13
33000
4000
Yani, böyle bir anı yaşamış olmak benim için çok heyecan vericiydi;
00:49
it really setset the coursekurs for the restdinlenme of my life.
14
37000
3000
bu gerçekten hayatımın geri kalanının yönünü belirledi.
00:52
But really the mostçoğu significantönemli thing, the mostçoğu profoundderin thing
15
40000
3000
Ama gerçekten bu fotoğrafla ilgili en önemli şey, en yoğun şey,
00:55
about this pictureresim is that it was takenalınmış two daysgünler before
16
43000
2000
boynumdan aşağıya tamamen felç inmesinden
00:57
I was completelytamamen paralyzedfelçli from the neckboyun down.
17
45000
2000
iki gün önce çekilmiş olması.
00:59
I madeyapılmış a really stupidaptal kindtür of mistakehata
18
47000
3000
Çoğu 19 yaş erkeğinin kendini ölümsüz sanarken yaptığı
01:02
that mostçoğu 19-year-old-yaşında maleserkek do when they think they're immortalölümsüz,
19
50000
3000
gerçekten aptalca bir hatayı yapmıştım.
01:05
and I got a badkötü casedurum of the bendsvurgun,
20
53000
2000
Kötü bir vurgun yemiştim
01:07
and was paralyzedfelçli, and had to be flownuçakla back for treatmenttedavi.
21
55000
3000
ve felç olmuştum ve tedavi için uçakla geri dönmem gerekiyordu.
01:11
I learnedbilgili two really importantönemli things that day.
22
59000
3000
O gün, çok önemli iki şey öğrendim.
01:14
The first thing I learnedbilgili -- well, I'm mortalölümlü, that's a really bigbüyük one.
23
62000
3000
Öğrendiğim birinci şey -- tamam, ben ölümlüyüm, bu gerçekten büyük bir şey.
01:17
And the secondikinci thing I learnedbilgili was that I knewbiliyordum, with profoundderin certaintykesinlik,
24
65000
4000
Ve öğrendiğim ikinci şey ise hayatımın geri kalanında yapacağım şeyin
01:21
that this is exactlykesinlikle what I was going to do for the restdinlenme of my life.
25
69000
3000
bu olduğunu büyük bir kesinlikle biliyor olmamdı.
01:24
I had to focusodak all my energiesenerjileri towardskarşı going to find
26
72000
3000
Tüm enerjimi, derin mercan resiflerindeki yeni
01:27
newyeni speciesTürler of things down on deepderin coralmercan reefsresifleri.
27
75000
3000
türleri bulmaya yöneltmeliydim.
01:30
Now, when you think of a coralmercan reefresif, this is what mostçoğu people think of:
28
78000
3000
Şimdi, bir mercan resifini düşünecek olursanız, çoğu insanın aklına bu gelir--
01:33
all these bigbüyük, hardzor, elaborateayrıntılı coralsmercan and lots of brightparlak, colorfulrenkli fishesbalıklar and things.
29
81000
4000
tüm o büyük, sert, süslü mercanlar ve bir sürü parlak, renkli balıklar vb.
01:37
But, this is really just the tipbahşiş of the icebergbuzdağı.
30
85000
2000
Ama bu sadece buzdağının ucudur.
01:39
If you look at this diagramdiyagram of a coralmercan reefresif,
31
87000
3000
Bir mercan resifini gösteren böyle bir diyagrama bakarsanız,
01:42
we know a lot about that partBölüm up nearyakın the topüst,
32
90000
2000
tepeye yakın olan bölümle ilgili birçok şey biliyoruz,
01:44
and the reasonneden we know so much about it
33
92000
2000
ve bunun nedeni
01:46
is scubatüplü diversdalgıçlar can very easilykolayca go down there and accesserişim it.
34
94000
2000
scuba dalgıçlarının kolayca aşağı inip buraya erişebilmeleridir.
01:48
There is a problemsorun with scubatüplü thoughgerçi,
35
96000
3000
Scubayla ilgili bir problem vardır oysa ki,
01:51
in that it imposesyüklemektedir some limitationssınırlamaları on how deepderin you can go,
36
99000
3000
o da şudur ki sizin ne kadar derine gidebileceğinize bir sınır getirir,
01:54
and it turnsdönüşler out that depthderinlik is about 200 feetayaklar.
37
102000
2000
ve bu derinlik de yaklaşık 60 metredir.
01:56
I'll get into why that is in just a minutedakika.
38
104000
3000
Bunun neden böyle olduğuna birazdan gireceğim.
01:59
But, the pointpuan is that scubatüplü diversdalgıçlar generallygenellikle staykalmak lessaz than 100 feetayaklar deepderin,
39
107000
3000
Ama, önemli olan nokta şu ki scuba dalgıçları genelde 30 metrenin üzerinde kalırlar
02:02
and very rarelynadiren go much belowaltında this, at leasten az, not with any kindtür of sanityakıl sağlığı.
40
110000
4000
ve çok nadir bundan daha derine inerler, en azından aklıselim sahibilerse böyledir.
02:06
So, to go deeperDaha derine, mostçoğu biologistsbiyologlar have turneddönük to submersiblessubmersibles.
41
114000
3000
Yani, daha derine gitmek için çoğu biyolog küçük denizaltılara yönelmişlerdir.
02:09
Now, submersiblessubmersibles are great, wonderfulolağanüstü things,
42
117000
2000
Bu denizaltılar müthiş, harika şeylerdir,
02:11
but if you're going to spendharcamak 30,000 dollarsdolar a day to use one of these things,
43
119000
4000
fakat böyle bir şeyi kullanmak için günlüğüne 30 bin dolar veriyorsanız
02:15
and it's capableyetenekli of going 2,000 feetayaklar,
44
123000
2000
ve 600 metre derinliğe inebiliyorsa
02:17
you're sure not going to go fartingosurmak around up here in a coupleçift of hundredyüz feetayaklar,
45
125000
3000
yukarılarda bir yerlerde aptalca dolaşmazsınız;
02:20
you're going to go way, way, way, down deepderin.
46
128000
2000
çok çok çok daha derine gidersiniz.
02:22
So, the bottomalt linehat is that almostneredeyse all researchAraştırma usingkullanma submersiblessubmersibles
47
130000
3000
Sonuç olarak, bu denizaltılar kullanılarak yapılan araştırmalar
02:25
has takenalınmış placeyer well belowaltında 500 feetayaklar.
48
133000
2000
hep 150 metreden daha derinlerde olmuştur.
02:27
Now, it's prettygüzel obviousaçık at this pointpuan that there's this zonebölge here in the middleorta
49
135000
3000
Bu nokta da gayet aşikâr ki ortada bir alan var
02:30
and that's the zonebölge that really centersmerkezleri around my ownkendi personalkişisel pursuitkovalama of happinessmutluluk.
50
138000
4000
ve işte bu alan da benim kendi mutluluk arayışımın merkezinde konumlanıyor.
02:34
I want to find out what's in this zonebölge.
51
142000
2000
Bu alanda ne olduğunu bulmak istiyorum.
02:36
We know almostneredeyse nothing about it.
52
144000
2000
Burasıyla ilgili neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz.
02:38
ScubaTüplü diversdalgıçlar can't get there, submarinesdenizaltılar go right on pastgeçmiş it.
53
146000
3000
Scuba dalgıçları buraya inemiyor; denizaltılar burayı es geçip gidiyor.
02:41
It tookaldı me a yearyıl to learnöğrenmek how to walkyürümek again after I had my divingDalış accidentkaza in PalauPalau
54
149000
3000
Palau'daki dalış kazamdan sonra tekrar yürümeyi öğrenmem bir senemi aldı
02:44
and duringsırasında that yearyıl I spentharcanmış a lot of time learningöğrenme
55
152000
2000
ve o bir sene boyunca dalış fiziğini, fizyolojisini ve
02:46
about the physicsfizik and physiologyfizyoloji of divingDalış
56
154000
2000
bu sınırlamaların nasıl aşılabileceğini
02:48
and figuringendam out how to overcomeüstesinden gelmek these limitationssınırlamaları.
57
156000
2000
öğrenmek için çok zaman harcadım.
02:50
So, I'm just going to showgöstermek you a basictemel ideaFikir.
58
158000
2000
Size basit bir düşünce göstereceğim.
02:52
We're all breathingnefes airhava right now. AirHava is a mixturekarışım of oxygenoksijen and nitrogenazot,
59
160000
3000
Şu anda hepimiz hava soluyoruz, hava oksijen ve nitrojenin(azot) bir karışımıdır;
02:55
about 20 percentyüzde oxygenoksijen. About 80 percentyüzde nitrogenazot is in our lungsakciğerler.
60
163000
4000
yaklaşık yüzde 20 oksijen, yüzde 80 nitrojen. Bu, akciğerlerimizdedir.
02:59
And there's a phenomenonfenomen calleddenilen Henry'sHenry'nin LawHukuk
61
167000
2000
Ve Henry Kanunu diye adlandırılan bir olgu vardır,
03:01
that saysdiyor that gasesgazlar will dissolveeritmek into a fluidsıvı
62
169000
2000
der ki: Gazlar, maruz kaldıkları kısmi basınç
03:03
in proportionoran to the partialkısmi pressuresbasınçları whichhangi you're exposingaçığa them to.
63
171000
3000
oranında sıvılaşırlar.
03:06
So, basicallytemel olarak the gasgaz dissolveseridiğinde into our bodyvücut.
64
174000
3000
Yani, basitçe, gaz vücudumuzda çözünür.
03:09
The oxygenoksijen is boundciltli by metabolismmetabolizma, we use it for energyenerji.
65
177000
3000
Oksijen metabolizma tarafından tutulur; enerji için kullanırız.
03:12
The nitrogenazot just sortçeşit of floatsyüzen around in our bloodkan and tissuesdokular,
66
180000
2000
Nitrojen, kanımızda ve dokularımızda bir nevi dolanır
03:14
and that's all fine, that's how we're designedtasarlanmış.
67
182000
2000
ve bu normaldir, bu şekilde tasarlanmışızdır.
03:16
The problemsorun happensolur when you startbaşlama to go underwatersualtı.
68
184000
2000
Sorun, siz su altına inmeye başladığınızda oluşur.
03:18
Now, the deeperDaha derine you go underwatersualtı, the higherdaha yüksek the pressurebasınç is.
69
186000
3000
Ne kadar derine inerseniz, basınç o kadar artar.
03:21
If you were to go down to a depthderinlik of about 130 feetayaklar,
70
189000
3000
40 metreye inecek olursanız,
03:24
whichhangi is the recommendedÖnerilen limitsınır for mostçoğu scubatüplü diversdalgıçlar,
71
192000
2000
ki bu çoğu scuba dalgıcı için tavsiye edilen limittir,
03:26
you get this pressurebasınç effectEfekt.
72
194000
2000
bir basınç etkisine girersiniz.
03:28
And the effectEfekt of that pressurebasınç is that you have an increasedartmış densityyoğunluk
73
196000
3000
Bu da şudur ki aldığınız her nefeste gaz molekülleri
03:31
of gasgaz moleculesmoleküller in everyher breathnefes you take.
74
199000
2000
yoğunluğu artmıştır.
03:33
Over time, those gasgaz moleculesmoleküller dissolveeritmek into your bloodkan and tissuesdokular
75
201000
4000
Ve zamanla, bu gaz molekülleri kanınıza ve dokularınıza geçerek çözünür
03:37
and startbaşlama to filldoldurmak you up.
76
205000
2000
ve sizi doldurmaya başlar.
03:39
Now, if you were to go down to, say, 300 feetayaklar,
77
207000
2000
Eğer, diyelim ki 90 metreye inmişseniz,
03:41
you don't have fivebeş timeszamanlar as manyçok gasgaz moleculesmoleküller in your lungsakciğerler --
78
209000
2000
akciğerlerinizde normalin beş katı gaz molekülü değil,
03:43
you've got 10 timeszamanlar as manyçok gasgaz moleculesmoleküller in your lungsakciğerler.
79
211000
3000
10 katı gaz molekülü bulunur.
03:46
And, sure enoughyeterli, they dissolveeritmek into your bloodkan, and into your tissuesdokular as well.
80
214000
4000
Ve, kesinlikle bu da, kanınızda ve dokularınızda çözünür.
03:50
And of coursekurs, if you were to down to where there's 15 timeszamanlar as much --
81
218000
3000
Ve tabii ki normalin 15 katı gaz molekülü olacak bir derinlikteyseniz--
03:53
the deeperDaha derine you go, the more exacerbatingexacerbating the problemsorun becomesolur.
82
221000
3000
ne kadar derine giderseniz problem o kadar kötüleşir.
03:56
And the problemsorun, the limitationsınırlama of divingDalış with airhava
83
224000
3000
Ve problem yani havayla dalmanın sınırlaması
03:59
is all those dotsnoktalar in your bodyvücut -- all the nitrogenazot and all the oxygenoksijen.
84
227000
3000
vücudunuzdaki tüm o noktalarla ilgilidir -- tüm nitrojen ve oksijen.
04:02
There'reOrada olduğunu threeüç basictemel limitationssınırlamaları of scubatüplü divingDalış.
85
230000
2000
Scuba dalışının üç temel sınırlayıcısı vardır.
04:04
The first limitationsınırlama is the oxygenoksijen --
86
232000
2000
Birincisi oksijendir --
04:06
oxygenoksijen toxicitytoksisite.
87
234000
2000
oksijen zehirlenmesi.
04:08
Now, we all know the songşarkı: "Love is like oxygenoksijen./
88
236000
2000
Hepimiz şu şarkıyı biliriz: "Aşk oksijen gibidir.
04:10
You get too much, you get too highyüksek./
89
238000
2000
Fazla alırsanız, fazla uçarsınız.
04:12
Not enoughyeterli, and you're going to dieölmek."
90
240000
2000
Yeteri kadar almazsınız ölürsünüz."
04:14
Well, in the contextbağlam of divingDalış, you get too much, you dieölmek alsoAyrıca.
91
242000
2000
Evet, dalış bağlamında, fazla alırsanız gene ölüyorsunuz.
04:16
You dieölmek alsoAyrıca because oxygenoksijen toxicitytoksisite can causesebeb olmak a seizurehaciz --
92
244000
4000
Gene ölüyorsunuz çünkü oksijen zehirlenmesi bir nöbete neden olabilir --
04:20
makesmarkaları you convulseKasılmalar underwatersualtı, not a good thing to happenolmak underwatersualtı.
93
248000
3000
bu da su altında şiddetle kasılmanıza neden olur; su altında olabilecek pek iyi bir şey değil.
04:23
It happensolur because there's too much concentrationkonsantrasyon of oxygenoksijen in your bodyvücut.
94
251000
4000
Böyle olur çünkü kanınızdaki oksijen konsantrasyonu çok yüksektir.
04:27
The nitrogenazot has two problemssorunlar.
95
255000
2000
Nitrojenin iki problemi vardır.
04:29
One of them is what JacquesJacques CousteauCousteau calleddenilen "rapturetutsaklık of the deepderin."
96
257000
3000
Biri Jacques Cousteau'nun "derinlik sarhoşluğu" dediği şeydir.
04:32
It's nitrogenazot narcosisnarkoz.
97
260000
2000
Nitrojen narkozu.
04:34
It makesmarkaları you loopyLoopy.
98
262000
2000
Sizi "kafanız iyi" yapar.
04:36
The deeperDaha derine you go, the loopierloopier you get.
99
264000
2000
Ne kadar derine giderseniz, kafanız da o kadar iyi olur.
04:38
You don't want to drivesürücü drunksarhoş, you don't want to divedalış drunksarhoş, so that's a realgerçek bigbüyük problemsorun.
100
266000
3000
Sarhoşken araba kullanmak istemezsiniz, sarhoşken dalmak da istemezseniz, yani bu gerçekten büyük bir problemdir.
04:41
And of coursekurs, the thirdüçüncü problemsorun is the one I foundbulunan out the hardzor way in PalauPalau,
101
269000
3000
Ve tabii ki, üçüncüsü benim Palau'da zor yoldan öğrendiğim
04:44
whichhangi is the bendsvurgun.
102
272000
2000
vurgunlardır.
04:46
Now the one thing that I forgotUnuttun to mentionsöz etmek,
103
274000
2000
Değinmeyi unuttuğum bir nokta,
04:48
is that to obviateönlemek the problemsorun of the nitrogenazot narcosisnarkoz --
104
276000
2000
nitrojen narkozu probleminin önüne geçmek için
04:50
all of those bluemavi dotsnoktalar in our bodyvücut --
105
278000
2000
vücudunuzdaki tüm o mavi noktaları
04:52
you removeKaldır the nitrogenazot and you replacedeğiştirmek it with heliumHelyum.
106
280000
2000
yok ediyorsunuz ve helyumla değiştiriyorsunuz.
04:54
Now helium'shelyum'ın a gasgaz, there'reordasın a lot of reasonsnedenleri why helium'shelyum'ın good,
107
282000
3000
Helyum bir gaz, helyumun neden iyi olduğuyla ilgili bir sürü şey söylenebilir;
04:57
it's a tinyminik moleculemolekül, it's inertatıl,
108
285000
2000
küçük bir molekül, tepkimeye girmiyor,
04:59
it doesn't give you narcosisnarkoz.
109
287000
2000
ve narkoz etkisine neden olmuyor.
05:01
So that's the basictemel conceptkavram that we use.
110
289000
2000
Yani kullandığımız ana konsept bu.
05:03
But, the theory'steori'nın relativelyNispeten easykolay.
111
291000
2000
Ama, teori oldukça basit.
05:05
The trickyhileli partBölüm is the implementationuygulama.
112
293000
2000
Zor olan kısmı uygulaması.
05:07
So, this is how I beganbaşladı, about 15 yearsyıl agoönce.
113
295000
2000
15 sene önce işte böyle başladım.
05:09
I'll admititiraf etmek, it wasn'tdeğildi exactlykesinlikle the smartestzeki of startsbaşlar,
114
297000
2000
Ve itiraf ediyorum ki çok akıllıca bir başlangıç değildi,
05:11
but, you know, you got to startbaşlama somewherebir yerde.
115
299000
2000
ama, bilirsiniz, bir yerden başlamanız gerekir.
05:13
At the time, I wasn'tdeğildi the only one who didn't know what I was doing --
116
301000
3000
Ve, o zamanlar, ne yaptığını bilmeyen tek kişi ben değildim,
05:16
almostneredeyse nobodykimse did.
117
304000
2000
neredeyse kimse bilmiyordu.
05:18
And this rigteçhizat was actuallyaslında used for a divedalış of 300 feetayaklar.
118
306000
2000
Ve bu ekipman aslında 90 metrelik bir dalış için kullanıldı.
05:20
Over time we got a little bitbit better at it,
119
308000
2000
Ama, zamanla, bunda biraz daha iyileştik
05:22
and we camegeldi up with this really sophisticated-lookingsofistike görünümlü rigteçhizat
120
310000
2000
ve gerçekten sofistike görünümlü bu ekipmanla ortaya çıktık,
05:24
with fourdört scubatüplü tankstanklar and fivebeş regulatorsdüzenleyiciler
121
312000
2000
dört scuba tüpü, beş regülatör,
05:27
and all the right gasgaz mixtureskarışımlar and all that good stuffşey.
122
315000
1000
tüm doğru gaz karışımlarıyla...
05:28
And it was fine and dandyzüppe,
123
316000
2000
Ve mükemmeldi,
05:30
and it allowedizin us to go down and find newyeni speciesTürler.
124
318000
2000
bizim aşağı gitmemizi ve yeni türler bulmamızı olanaklı kıldı.
05:32
This pictureresim was takenalınmış 300 feetayaklar deepderin, catchingbulaşıcı newyeni speciesTürler of fishbalık.
125
320000
2000
Bu fotoğraf 90 metrede çekildi, yeni balık türleri yakalarken.
05:34
But, the problemsorun was that it didn't allowizin vermek us much time.
126
322000
2000
Ama problem bize fazla zaman vermemesiydi.
05:36
For all its bulkkütle and sizeboyut,
127
324000
2000
Tüm cüssesine ve büyüklüğüne rağmen
05:38
it only gaveverdi us about 15 minutesdakika at mostçoğu down at those sortssıralar of depthsderinlikleri.
128
326000
3000
bize o derinliklerde çoğunlukla sadece 15 dakika verdi.
05:41
We neededgerekli more time.
129
329000
2000
Daha fazla zamana ihtiyacımız vardı.
05:43
There had to be a better way.
130
331000
2000
Daha iyi bir yol olmalıydı.
05:45
And, indeedaslında, there is a better way.
131
333000
2000
Ve gerçekten daha iyi bir yol vardı.
05:47
In 1994, I was fortunateşanslı enoughyeterli to get accesserişim
132
335000
2000
1994'te prototip aşamasındaki kapalı devre rebreather'lara
05:49
to these prototypeprototip closed-circuitkapalı devre rebreathersrebreathers.
133
337000
2000
ulaşabilecek kadar şanslıydım.
05:51
AlrightTamam, closed-circuitkapalı devre rebreatheraygıtım --
134
339000
2000
Tamam, kapalı devre rebreather (Ç.N."tekrarsolutucu") --
05:53
what is it about it that makesmarkaları it differentfarklı from scubatüplü,
135
341000
2000
Bunun scubadan farkı nedir,
05:55
and why is it better?
136
343000
2000
ve neden daha iyidir?
05:57
Well, there are threeüç mainana advantagesavantajları to a rebreatheraygıtım.
137
345000
2000
Rebreather'ın üç ana avantajı vardır.
05:59
One, they're quietsessiz, they don't make any noisegürültü.
138
347000
2000
Bir, sessizdirler, hiç gürültü oluşturmazlar.
06:01
Two, they allowizin vermek you to staykalmak underwatersualtı longeruzun.
139
349000
2000
İki, su altında daha fazla kalmanıza izin verirler.
06:03
ThreeÜç, they allowizin vermek you to go deeperDaha derine.
140
351000
2000
Üç, daha derine gitmenize izin verirler.
06:05
How is it that they do that?
141
353000
2000
Peki bunları nasıl yaparlar?
06:07
Well, in ordersipariş to really understandanlama how they do that
142
355000
2000
Gerçekten bunu nasıl yaptıklarını anlamak için
06:09
you have to take off the hoodHood, and look underneathaltında and see what's going on.
143
357000
3000
kapağını açıp içine bakmanız ve ne olduğunu görmeniz gerekir.
06:12
There are threeüç basictemel systemssistemler to a closed-kapalı- circuitdevre rebreatheraygıtım.
144
360000
2000
Kapalı devre rebreatherda üç ana sistem vardır.
06:14
The mostçoğu fundamentaltemel of these is calleddenilen the breathingnefes loopdöngü.
145
362000
2000
Bunların en temel olanı solunum devresidir.
06:16
It's a breathingnefes loopdöngü because you breathenefes almak off of it,
146
364000
3000
Solunum devresidir çünkü bundan nefes alırsınız
06:19
and it's a closedkapalı loopdöngü, and you breathenefes almak the sameaynı gasgaz around and around and around.
147
367000
3000
ve kapalı bir devredir ve aynı gazı tekrar, tekrar, tekrar solursunuz.
06:22
So there's a mouthpieceağızlık that you put in your mouthağız,
148
370000
2000
Ağzınıza koyduğunuz bir ağızlık vardır
06:24
and there's alsoAyrıca a counterlungcounterlung,
149
372000
2000
ve bir de counterlung (Ç.N. "ters akciğer")
06:26
or in this casedurum, two counterlungscounterlung.
150
374000
2000
ya da bu örnekte iki counterlung.
06:28
Now, the counterlungscounterlung aren'tdeğil high-techyüksek teknoloji, they're just simplybasitçe flexibleesnek bagsçantalar.
151
376000
3000
Counterlung'lar yüksek teknolojili değil, sadece basit esnek torbalardır.
06:31
They allowizin vermek you to mechanicallymekanik olarak breathenefes almak, or mechanicallymekanik olarak ventilatehava basarım.
152
379000
3000
Sizin mekanik olarak nefes almanızı ya da mekanik olarak havalanmanızı sağlarlar.
06:34
When you exhalenefes vermek your breathnefes, it goesgider in the exhalenefes vermek counterlungcounterlung:
153
382000
2000
Nefes verdiğiniz zaman, nefesiniz, nefes verme counterlung'ına gider,
06:36
when you inhalesolumak a breathnefes, it comesgeliyor from the inhalesolumak counterlungcounterlung.
154
384000
3000
nefes aldığınız zaman, bu, nefes alma counterlung'ından gelir.
06:39
It's just puresaf mechanicsmekanik, allowingizin you to cycledevir airhava throughvasitasiyla this breathingnefes loopdöngü.
155
387000
3000
Bu tamamen mekanik bilimidir, sizin havayı solunum devresinde döndürmenizi sağlar.
06:42
And, the other componentbileşen on a breathingnefes loopdöngü
156
390000
3000
Nefes alma devresindeki diğer bir bileşen de
06:45
is the carbonkarbon dioxidedioksit absorbentemici canisterteneke kutu.
157
393000
3000
karbondioksit absorbe eden kutudur.
06:48
Now, as we breathenefes almak, we produceüretmek carbonkarbon dioxidedioksit,
158
396000
2000
Solunum sırasında karbondioksit üretiriz
06:50
and that carbonkarbon dioxidedioksit needsihtiyaçlar to be scrubbedtemizlendi out of the systemsistem.
159
398000
3000
ve bu korbondioksidin sistemden temizlenmesi gerekir.
06:53
There's a chemicalkimyasal filterfiltre in there
160
401000
2000
Bu yüzden içinde karbondioksidi
06:55
that pullsçeker the carbonkarbon dioxidedioksit out of the breathingnefes gasgaz --
161
403000
3000
solunan gazdan alan kimyasal bir filtre vardır
06:58
so that, when it comesgeliyor back to us to breathenefes almak again, it's safekasa to breathenefes almak again.
162
406000
3000
öyle ki tekrar nefes alırken güvenli bir nefes almış oluruz.
07:01
So that's the breathingnefes loopdöngü in a nutshellfındık kabuğu.
163
409000
3000
Evet, kısaca solunum devresi budur.
07:04
The secondikinci mainana componentbileşen of a closed-circuitkapalı devre rebreatheraygıtım is the gasgaz systemsistem.
164
412000
3000
Şimdi, kapalı devre rebreather'ın ikinci temel bileşeni de gaz sistemidir.
07:07
The primarybirincil purposeamaç of the gasgaz systemsistem
165
415000
3000
Bunun birincil amacı
07:10
is to providesağlamak oxygenoksijen, to replenishdoldurmak the oxygenoksijen that your bodyvücut consumestüketir.
166
418000
4000
oksijen sağlamaktır, vücudunuzun tükettiği oksijeni tazelemektir.
07:14
So the mainana tanktank, the mainana criticalkritik thing,
167
422000
3000
Yani ana tüp, ana kritik şey,
07:17
is this oxygenoksijen gasgaz supplyarz cylindersilindir we have here.
168
425000
2000
buradaki oksijen besleme tüpüdür.
07:19
But, if we only had an oxygenoksijen gasgaz supplyarz cylindersilindir
169
427000
2000
Ama, sadece oksijen beslememiz olsaydı
07:21
we wouldn'tolmaz be ableyapabilmek to go very deepderin,
170
429000
2000
çok derine gidemezdik,
07:23
because we'devlenmek runkoş into oxygenoksijen toxicitytoksisite very, very quicklyhızlı bir şekilde.
171
431000
2000
çünkü oksijen zehirlenmesine çok çok erken girerdik.
07:25
So we need anotherbir diğeri gasgaz, something to diluteseyreltik the oxygenoksijen with.
172
433000
3000
Bu yüzden başka bir gaza ihtiyacımız var, oksijeni seyreltebileceğimiz bir gaz,
07:28
And that, fittinglyfittingly enoughyeterli, is calleddenilen the diluentEritici gasgaz supplyarz.
173
436000
4000
bu da uygun olarak seyreltici gaz beslemesi olarak adlandırılmıştır.
07:32
In our applicationsuygulamaları, we generallygenellikle put airhava insideiçeride this diluentEritici gasgaz supplyarz,
174
440000
4000
Şimdi, kendi uygulamalarımızda genelde bu seyreltici gaz beslemesinin
07:36
because it's a very cheapucuz and easykolay sourcekaynak of nitrogenazot.
175
444000
3000
içine hava koyuyoruz çünkü hava ucuz ve kolay bir nitrojen kaynağı.
07:39
So that's where we get our nitrogenazot from.
176
447000
2000
İşte bu da nitrojenimizi nerden aldığımızdı.
07:41
But, if we want to go deeperDaha derine, of coursekurs, we need anotherbir diğeri gasgaz supplyarz.
177
449000
3000
Ama daha da derine inmek istersek, tabii ki, başka bir gaz beslemesi gerekiyor.
07:44
We need heliumHelyum, and the heliumHelyum is what we really need to go deepderin.
178
452000
2000
Helyuma ihtiyacımız oluyor ve helyum, derine gitmek için gerçekten ihtiyacımız olan şey.
07:46
And usuallygenellikle we'lliyi have a slightlyhafifçe largerdaha büyük cylindersilindir
179
454000
2000
Ve genelde biraz daha büyük bir tüpümüz olur,
07:48
mountedMonte exteriordış on the rebreatheraygıtım, like this.
180
456000
3000
rebreather'ın dışına monte edilir, bu şekilde.
07:51
And that's what we use to injectenjekte etmek, as we startbaşlama to do our deepderin divesDalış.
181
459000
3000
Ve derin dalışlarımıza başlarken doldurmak için kullandığımız budur.
07:54
We alsoAyrıca have a secondikinci oxygenoksijen cylindersilindir, that's solelySadece as a back-upYedekleme
182
462000
3000
Ve sadece yedek olarak kullandığımız ikinci bir oksijen tüpümüz daha olur;
07:57
in casedurum there's a problemsorun with our first oxygenoksijen supplyarz we can continuedevam et to breathenefes almak.
183
465000
4000
şayet ilk oksijen beslememizde bir problem olursa nefes almaya devam edebiliriz.
08:01
And the way you manageyönetmek all these differentfarklı gasesgazlar and all these differentfarklı gasgaz suppliesgereçler
184
469000
3000
Ve tüm bu farklı gazları ve beslemeleri kontrol etmek için gerçekten
08:04
is this really high-techyüksek teknoloji, sophisticatedsofistike gasgaz blockblok up on the frontön here,
185
472000
4000
yüksek teknolojili, sofistike bir gaz bloğumuz var ön tarafta,
08:08
where it's easykolay to reachulaşmak.
186
476000
2000
kolayca ulaşılabilen bir yerde.
08:10
It's got all the valvesvalfler and knobstopuzlar and things you need to do
187
478000
2000
Doğru zamanda, doğru gazı enjekte etmeniz için her türlü
08:12
to injectenjekte etmek the right gasesgazlar at the right time.
188
480000
2000
valf, düğme vb. şeyleri bulunuyor.
08:14
Now, normallynormalde you don't have to do that because all of it's donetamam automaticallyotomatik olarak for you
189
482000
3000
Şimdi, normal olarak bunu yapmanız gerekmiyor çünkü hepsi otomatik olarak
08:17
with the electronicselektronik, the thirdüçüncü systemsistem of a rebreatheraygıtım.
190
485000
2000
elektronik bir sistemle yapılıyor, rebreather'ın üçüncü sistemi.
08:19
The mostçoğu criticalkritik partBölüm of a rebreatheraygıtım is the oxygenoksijen sensorssensörler.
191
487000
3000
Rebreather'ın en kritik parçası oksijen sensörleridir.
08:22
You need threeüç of them, so that if one of them goesgider badkötü, you know whichhangi one it is.
192
490000
3000
Üç taneye ihtiyacınız vardır öyle ki bir tanesi bozulursa hangisi olduğunu bilirsiniz.
08:25
You need votingoylama logicmantık.
193
493000
2000
"Voting logic"e (Ç.N. mühendislik terimi) ihtiyacınız vardır.
08:27
You alsoAyrıca have threeüç microprocessorsMikroişlemciler.
194
495000
2000
Aynı zamanda üç mikroişlemciniz de vardır,
08:29
Any one of those computersbilgisayarlar can runkoş the entiretüm systemsistem,
195
497000
2000
bunların her biri tüm sistemi çalıştırabilir,
08:31
so if you have to losekaybetmek two of them,
196
499000
2000
yani ikisini kaybedebilirsiniz.
08:34
there's alsoAyrıca back-upYedekleme powergüç suppliesgereçler.
197
502000
2000
Yedek güç desteği de var.
08:36
And of coursekurs there'reordasın multipleçoklu displaysgörüntüler, to get the informationbilgi to the diverdalgıç.
198
504000
2000
Ve tabii ki, bilgiyi dalgıca aktarmak için birkaç ekran var.
08:39
This is the high-techyüksek teknoloji gadgetryalet edevat that allowsverir us to do what we do
199
507000
2000
Bu tür derin dalışlarda yaptıklarımızı yapmamıza izin veren
08:41
on these kindsçeşit of deepderin divesDalış.
200
509000
2000
yüksek teknolojili ekipmanlar bunlar.
08:43
And I can talk about it all day -- just asksormak my wifekadın eş --
201
511000
2000
Ve bununla ilgili bütün gün konuşabilirim, karıma sorun.
08:45
but I want to movehareket on to something that's kindtür of much more interestingilginç.
202
513000
2000
Ama çok daha ilginç olan bir şeye geçmek istiyorum.
08:47
I'm going to take you on a deepderin divedalış.
203
515000
2000
Sizi bir derin dalışa götüreceğim.
08:49
I'm going to showgöstermek you what it's like to do one of these divesDalış that we do.
204
517000
2000
Bizim yaptığımız bu dalışları yapmanın neye benzediğini size göstereceğim.
08:51
We startbaşlama up here on the boattekne, and for all this high-techyüksek teknoloji, expensivepahalı equipmentekipman,
205
519000
3000
Burada botta başlıyoruz ve tüm bu pahalı, yüksek teknolojili ekipmanlara rağmen
08:54
this is still the besten iyi way to get in the waterSu -- just pfftpfft! --
206
522000
2000
hala bu suya girmenin en iyi yolu -- sadece pfffff ! --
08:56
flopflop over the sideyan of the boattekne.
207
524000
2000
botun kenarından aşağıya yuvarlanırsınız.
08:58
Now, as I showedgösterdi you in the earlierdaha erken diagramdiyagram,
208
526000
3000
Şimdi, size önceki diyagramda gösterdiğim gibi
09:01
these reefsresifleri that we divedalış on startbaşlama out nearyakın the surfaceyüzey
209
529000
3000
daldığımız bu resifler yüzeye yakın başlıyor
09:04
and they go almostneredeyse verticallydikey olarak, completelytamamen straightDüz down.
210
532000
3000
ve neredeyse düşey olarak, tamamen aşağıya doğru gidiyor.
09:07
So, we dropdüşürmek in the waterSu, and we just sortçeşit of go over the edgekenar of this cliffuçurum,
211
535000
3000
Yani, suya giriyoruz ve bu falezin kenarından geçiyoruz
09:10
and then we just startbaşlama droppingbırakarak, droppingbırakarak, droppingbırakarak.
212
538000
2000
ve sonra inmeye başlıyoruz, iniyoruz, iniyoruz.
09:12
People have askeddiye sordu me, "It mustşart take a long time to get there?"
213
540000
2000
İnsanlar bana o derinliğe inmenin çok zaman alacağını düşündüklerini söylediler;
09:14
No, it only takes a coupleçift of minutesdakika to get all the way down
214
542000
2000
hayır, sadece birkaç dakika sürüyor tamamen aşağıya gitmeniz,
09:16
to threeüç or fourdört hundredyüz feetayaklar, whichhangi is where we're aimingnişan for.
215
544000
3000
90-120 metre arasına, bizim hedeflediğimiz aralık.
09:19
It's kindtür of like skydivingParaşütle atlama in slowyavaş motionhareket.
216
547000
2000
Biraz yavaş çekimde serbest atlayış yapmaya benziyor.
09:21
It's really a very interestingilginç --
217
549000
2000
Gerçekten çok ilginç --
09:23
you ever see "The AbyssUçurum" where EdEd HarrisHarris, you know,
218
551000
2000
Ed Harris'in duvarın kenarı boyunca indiği "The Abyss"i
09:25
he's sinkingbatan down alonguzun bir the sideyan of the wallduvar?
219
553000
2000
hiç izlediniz mi?
09:27
That's kindtür of what it feelshissediyor like. It's prettygüzel amazingşaşırtıcı.
220
555000
2000
Ordaki gibi bir his oluyor. Oldukça heyecanlı.
09:29
AlsoAyrıca, when you get down there, you find that the waterSu is very, very clearaçık.
221
557000
2000
Ve aşağı indiğinizde suyun çok çok berrak olduğunu görüyorsunuz.
09:31
It's extremelyson derece clearaçık waterSu, because there's hardlyzorlukla any planktonplankton.
222
559000
2000
İnanılmaz bir berraklıkta oluyor çünkü neredeyse hiç plankton yok.
09:33
But, when you turndönüş on your lightışık, you look around at the cavesmağaralar,
223
561000
2000
Ama ışığınızı açıp, etraftaki oyuklara bakıyorsunuz
09:35
and all of a suddenani you're confrontedkarşı karşıya with a tremendousmuazzam amounttutar of diversityçeşitlilik,
224
563000
3000
ve birden inanılmaz miktarda bir çeşitlilikle karşı karşıya kalıyorsunuz,
09:38
much more than anyonekimse used to believe.
225
566000
2000
herkesin sandığında çok daha fazla.
09:40
Now not all of it is newyeni speciesTürler --
226
568000
3000
Şimdi bunun hepsi yeni türler değil,
09:43
like that fishbalık you see with the whitebeyaz stripeŞerit,
227
571000
2000
gördüğünüz beyaz çizgili balık gibi,
09:45
that's a knownbilinen speciesTürler.
228
573000
2000
bu bilinen bir tür.
09:47
But, if you look carefullydikkatlice into the cracksçatlaklar and crevicesyarıklar,
229
575000
2000
Ama çatlak ve oyuklara dikkatle bakarsanız,
09:49
you'llEğer olacak see little things scurryingscurrying all over the placeyer.
230
577000
4000
her tarafta telaşla koşuşturan küçük şeyler görüyorsunuz.
09:53
There's a just-unbelievableSadece inanılmaz diversityçeşitlilik.
231
581000
2000
Orada gerçekten inanılmaz bir çeşitlilik var.
09:55
It's not just fishbalık, eitherya.
232
583000
2000
Sadece balık da değil hem.
09:57
These are crinoidscrinoids, spongesSüngerler, blacksiyah coralsmercan. There'reOrada olduğunu some more fishesbalıklar.
233
585000
3000
Deniz lâleleri, süngerler, siyah mercanlar -- biraz daha balık.
10:00
And those fishesbalıklar that you see right now are newyeni speciesTürler.
234
588000
2000
Tam şu anda gördüğünüz balıklar yeni türler.
10:02
They're still newyeni speciesTürler because I had a videovideo camerakamera on this divedalış insteadyerine of my net,
235
590000
4000
Hala yeniler çünkü bu dalışta ağım yerine video kameram vardı,
10:06
so they're still waitingbekleme down there for someonebirisi to go find them.
236
594000
3000
yani hala aşağılarda birinin gelip kendilerini bulmasını bekliyorlar.
10:09
But this is what it looksgörünüyor like,
237
597000
2000
Ama bunun gibi görünüyor
10:11
and this kindtür of habitatyetişme ortamı just goesgider on and on and on for milesmil.
238
599000
3000
ve bu tip bir habitat kilometrelerce devam ediyor.
10:14
This is PapuaPapua, NewYeni GuineaGine.
239
602000
2000
Burası Papua Yeni Gine.
10:16
Now little fishesbalıklar and invertebratesomurgasızlar aren'tdeğil the only things we see down there.
240
604000
3000
Şimdi, küçük balıklar ve omurgasızlar gördüğümüz tek şey değil burada.
10:19
We alsoAyrıca see sharksKöpekbalıkları,
241
607000
2000
Köpek balıkları da görüyoruz,
10:21
much more regularlydüzenli olarak than I would have expectedbeklenen to.
242
609000
3000
beklediğimden çok daha düzenli olarak.
10:24
And we're not quiteoldukça sure why.
243
612000
2000
Ve neden olduğundan da çok emin değiliz.
10:26
But what I want you to do right now is imaginehayal etmek yourselfkendin 400 feetayaklar underwatersualtı,
244
614000
2000
Ama şimdi sizden istediğim, kendinizi 120 metre su altında hayal etmeniz,
10:28
with all this high-techyüksek teknoloji geardişli on your back,
245
616000
2000
tüm bu yüksek teknolojik ekipman sırtınızda,
10:30
you're in a remoteuzak reefresif off PapuaPapua, NewYeni GuineaGine,
246
618000
2000
Papua Yeni Gine'nin uzak bir resifindesiniz,
10:32
thousandsbinlerce of milesmil from the nearesten yakın recompressionyeniden sıkıştırma chamberbölme,
247
620000
3000
en yakın basınç odasından binlerce mil uzaktasınız,
10:35
and you're completelytamamen surroundedçevrili by sharksKöpekbalıkları.
248
623000
3000
ve tamamen köpek balıklarıyla çevrelenmiş vavziyettesiniz.
10:38
VideoVideo: Look at those ...
249
626000
2000
Video: Şunlara bak.....
10:40
Uh-oh-Oh ... uh-ohUh-oh!
250
628000
2000
Oo-oo!....O-ooo!
10:42
I think we have theironların attentionDikkat. (LaughterKahkaha)
251
630000
4000
Sanıyorum dikkatlerini çektik.
10:46
RichardRichard PyleŞaban: When you startbaşlama talkingkonuşma like DonaldDonald DuckÖrdek,
252
634000
3000
Richard Pyle: Donald Duck gibi konuşmaya başlarsanız
10:49
there's no situationdurum in the worldDünya that can seemgörünmek tensegergin.
253
637000
2000
dünyada gerilimli görünebilecek bir durum olamaz.
10:51
(LaughterKahkaha)
254
639000
3000
(Kahkaha)
10:54
So, we're down there, and this is at 400 feetayaklar --
255
642000
2000
Yani, aşağıdayız -- ve derinlik 120 metre,
10:57
that's looking straightDüz up, by the way,
256
645000
1000
yukarı bakıyor bu arada ki
10:58
so you can get a senseduyu of how faruzak away the surfaceyüzey is.
257
646000
2000
yüzeyin ne kadar uzakta olduğuna dair bir fikriniz olsun.
11:00
And if you're a biologistbiyolog and you know about sharksKöpekbalıkları,
258
648000
2000
Ve bir biyologsanız ve köpek balıklarını biliyorsanız,
11:02
and you want to assessbelirlemek, you know, how much jeopardytehlike am I really in here,
259
650000
4000
ve nasıl bir tehlikenin içinde olduğunuzu değerlendirmek istiyorsanız,
11:06
there's one questionsoru that sortçeşit of jumpsatlayışlar to the forefrontön planda of your mindus immediatelyhemen
260
654000
4000
aklınıza hemen gelen bir soru olur,
11:10
whichhangi is --
261
658000
2000
o da --
11:12
DiverDalgıç 1 (VideoVideo): What kindtür of sharksKöpekbalıkları?
262
660000
3000
Video: Hangi tür köpek balıkları?
11:15
DiverDalgıç 2: Uh, silvertipGümüş uçlu sharksKöpekbalıkları.
263
663000
2000
Gümüş uçlu köpekbalıkları.
11:17
DiverDalgıç 1: Oh.
264
665000
1000
Ooo.
11:18
RPRP: SilvertipGümüş uçlu sharksKöpekbalıkları -- they're actuallyaslında threeüç speciesTürler of sharksKöpekbalıkları here.
265
666000
2000
Gümüş uçlu köpekbalıkları -- burada aslında üç tip köpek balığı var.
11:20
The silvertipssilvertips are the one with the whitebeyaz edgeskenarları on the finFin,
266
668000
3000
Gümüş uçlular, yüzgeçlerinin uçları beyaz olanlar,
11:23
and there'reordasın alsoAyrıca graygri reefresif sharksKöpekbalıkları and some hammerheadsçekiç off in the distancemesafe.
267
671000
3000
ve aynı zamanda gri resif köpek balıkları ve uzakta çekiç başlı köpek balıkları da var.
11:26
And yes, it's a little nerve-wrackingsinir bozucu.
268
674000
3000
Ve evet, biraz sinir bozucu.
11:30
DiverDalgıç 2 (VideoVideo): HooHoo!
269
678000
2000
Video: Hooo!
11:33
That little guy is friskyfrisky! (LaughterKahkaha)
270
681000
3000
Şu küçük eleman yerinde duramıyor.
11:38
Now, you've seengörüldü videovideo like this on TVTV a lot,
271
686000
4000
Şimdi, TV'de bunun gibi bir sürü video gördünüz,
11:42
and it's very intimidatingkorkutucu, and I think it givesverir the wrongyanlış impressionizlenim about sharksKöpekbalıkları.
272
690000
3000
ve çok korkutuculardı, ve ben bunların köpek balıklarıyla ilgili yanlış bir izlenim verdiğini düşünüyorum.
11:45
SharksKöpekbalıkları are actuallyaslında not very dangeroustehlikeli animalshayvanlar
273
693000
2000
Köpek balıkları aslında çok tehlikeli hayvanlar değildir;
11:47
and that's why we weren'tdeğildi worriedendişeli much, why we were jokingŞaka around down there.
274
695000
3000
bundan dolayı çok endişelenmemiştik ve aşağıda şakalar yapıp duruyorduk.
11:50
More people are killedöldürdü by pigsdomuzlar, more people are killedöldürdü by lightningŞimşek strikesvurur,
275
698000
3000
Daha fazla insan domuzlar tarafından, yıldırım düşmesinden ölüyor;
11:53
more people are killedöldürdü at soccerFutbol gamesoyunlar in Englandİngiltere.
276
701000
3000
İngiltere futbol maçlarında daha fazla insan ölüyor.
11:56
There's a lot of other waysyolları you can dieölmek.
277
704000
2000
Ölebileceğiniz başka bir sürü şey var.
11:58
And I'm not makingyapma that stuffşey up.
278
706000
2000
Ve bunları kafamdan uydurmuyorum.
12:00
CoconutsHindistan cevizi! You can get killedöldürdü by a coconutHindistan cevizi more likelymuhtemelen than killedöldürdü by a sharkköpek balığı.
279
708000
3000
Hindistan cevizleri! Bir hindistan cevizi yüzünden ölmeniz bir köpek balığı yüzünden ölmenizden daha mümkün.
12:03
So sharksKöpekbalıkları aren'tdeğil quiteoldukça as dangeroustehlikeli as mostçoğu people make them out to be.
280
711000
4000
Yani köpek balıkları bir çok insanın düşündüğü kadar tehlikeli değil.
12:07
Now, I don't know if any of you get U.S. NewsHaberler and WorldDünya ReportRapor --
281
715000
3000
Şimdi, "U.S. News and World Report" alanınız var mı bilmiyorum --
12:10
I got the recentson issuekonu.
282
718000
2000
Ben son sayısını aldım.
12:12
There's a coverkapak storyÖykü all about the great explorerskaşifler of our time.
283
720000
2000
Kapak konusu zamanımızın büyük kâşifleriyle ilgiliydi.
12:14
The last articlemakale is an articlemakale entitledadlı "No NewYeni FrontiersUfuklar."
284
722000
4000
Son makale, başlığı "Keşfedilecek Yeni Alan Yok" olan bir makaleydi.
12:18
It questionssorular whetherolup olmadığını or not there really are any newyeni frontiersufuklar out there,
285
726000
4000
Keşfedilecek yeni bilimsel alanların olup olmadığını,
12:22
whetherolup olmadığını there are any realgerçek, truedoğru, hardcoreHardcore discoverieskeşifler that can still be madeyapılmış.
286
730000
3000
hala yapılabilecek gerçek, esaslı, çetin ceviz keşiflerin olup olmadığını tartışıyordu.
12:25
And this is my favoritesevdiğim linehat from the articlemakale.
287
733000
2000
Ve makaledeki en sevdiğim cümle buydu. (Slayt:"Bilimde...'keşif', sırt yüzgecinde fazladan omurgası olan bir gupi (Ç.N.süs balığı; lepistes) bulmak anlamına gelebilir")
12:27
As a fishbalık nerdinek öğrenci, I have to laughgülmek, because you know they don't call us fishbalık nerdsİnekler for nothing --
288
735000
3000
Bir balık delisi olarak gülmem lâzım çünkü ,biliyorsunuz, bize boşuna "balık delisi" demiyorlar.
12:30
we actuallyaslında do get excitedheyecanlı about findingbulgu a newyeni dorsalDorsal spineomurga in a guppyGuppy.
289
738000
5000
Biz gerçekten gupide yeni bir sırt omurgası bulmakla ilgili heyecanlanırız.
12:35
But, it's much more than that.
290
743000
2000
Ama bundan çok daha fazlası var.
12:37
And, I want to showgöstermek you a fewaz of the guppiessüs balıkları we'vebiz ettik foundbulunan over the yearsyıl.
291
745000
4000
Ve size yıllardır bulduğumuz gupilerden bazılarını göstermek istiyorum.
12:41
This one'sbiri -- you know, you can see how uglyçirkin it is.
292
749000
3000
Bu -- ne kadar çirkin görüyorsunuz.
12:44
Even if you ignorealdırmamak the scientificilmi valuedeğer of this thing,
293
752000
4000
Bu olayın bilimsel değerini göz ardı etseniz bile
12:48
just look at the monetaryparasal valuedeğer of this thing.
294
756000
2000
sadece parasal değerine bir bakın.
12:50
A coupleçift of these endedbitti up gettingalma soldsatıldı throughvasitasiyla the aquariumakvaryum tradeTicaret to JapanJaponya,
295
758000
3000
Bunlarda birkaçı akvaryum ticaretiyle Japonya'ya satıldı,
12:53
where they soldsatıldı for 15,000 dollarsdolar apiecebir parça.
296
761000
2000
ve bir tanesini 15 bin dolara sattılar.
12:55
That's half-a-millionyarım milyon dollarsdolar perbaşına poundpound.
297
763000
3000
Yani yarım kilosu yarım milyon dolar demektir.
12:58
Here'sİşte anotherbir diğeri newyeni angelfishMelek balığı we discoveredkeşfedilen.
298
766000
2000
Keşfettiğimiz başka bir melek balığı.
13:00
This one we actuallyaslında first discoveredkeşfedilen back in the airhava daysgünler -- the badkötü oldeski airhava daysgünler,
299
768000
4000
Bunu ilk "havalı günler"imizde keşfetmiştik, kötü eski "havalı günler"de,
13:04
as we used to say -- when we were doing these kindtür of divesDalış with airhava.
300
772000
2000
hava ile daldığımız günler için böyle derdik,
13:06
We were at 360 feetayaklar.
301
774000
2000
110 metredeydik.
13:08
And I rememberhatırlamak cominggelecek up from one of these deepderin divesDalış, and I had this fogsis,
302
776000
3000
Ve bu derin dalışların birinden çıkışımızı hatırlıyorum, biraz donuklaşmıştım,
13:11
and the narcosisnarkoz takes a little while to, you know, fadekarartmak away.
303
779000
3000
narkoz etkisinin geçmesi biraz zaman alır,
13:14
It's sortçeşit of like soberingayılma up.
304
782000
2000
Ayılmak gibi bir şey.
13:16
And I had this vaguebelirsiz recollectionhatırlama of seeinggörme these yellowSarı fishbalık with a blacksiyah spotyer,
305
784000
2000
Ve gördüğüm siyah noktalı sarı bir balığı hayal meyal hatırladım,
13:18
and I thought, "AwAh, damnLanet olsun. I should have caughtyakalandı one.
306
786000
3000
ve "Kahretsin, bir tane yakalamalıydım,
13:21
I think that's a newyeni speciesTürler."
307
789000
2000
sanırım yeni bir tür." diye aklımdan geçirdim.
13:23
And then, eventuallysonunda, I got around to looking in my bucketkova.
308
791000
2000
Ve sonra, son olarak, dönüp kovama baktım.
13:25
Sure enoughyeterli, I had caughtyakalandı one -- I just completelytamamen forgotUnuttun that I had caughtyakalandı one. (LaughterKahkaha)
309
793000
2000
Belli ki bir tane yakalamışım -- Yakaladığımı tamamen unutmuşum.
13:27
And so this one we decidedkarar to give the nameisim CentropygeCentropyge narcosisnarkoz to.
310
795000
4000
Ve buna "Centropyge narcosis" (Ç.N. narkoz melek balığı) adını vermeye karar verdik.
13:31
So that's it's officialresmi scientificilmi nameisim,
311
799000
2000
Yani bu, resmi bilimsel adı,
13:33
in referencereferans to its deep-dwellingderin-konut habitsalışkanlıkları.
312
801000
2000
derinde konaklama özelliğine referans veriyor.
13:35
And this is anotherbir diğeri neattemiz one.
313
803000
2000
Bu da başka bir harika balık.
13:37
When we first foundbulunan it, we weren'tdeğildi even sure what familyaile this thing belongedait to,
314
805000
2000
İlk bulduğumuzda hangi familyadan olduğundan bile emin değildik;
13:39
so we just calleddenilen it the DrDr. SeussSeuss fishbalık,
315
807000
2000
böylece sadece Dr. Seuss balığı dedik;
13:41
because it lookedbaktı like something out of one of those bookskitaplar.
316
809000
2000
çünkü o kitapların birindeki bir şey gibiydi.
13:43
Now, this one'sbiri prettygüzel coolgüzel.
317
811000
3000
Şimdi, bu oldukça başarılı.
13:46
If you go to PapuaPapua, NewYeni GuineaGine, and go down 300 feetayaklar,
318
814000
2000
Papua Yeni Gine'ye gidip 90 metre su altına inerseniz
13:48
you're going to see these bigbüyük moundsHöyük.
319
816000
2000
bu büyük tepecikleri görürsünüz.
13:50
And this mayMayıs ayı be kindtür of hardzor to see, but they're about --
320
818000
2000
Burada görmek zor olabilir fakat
13:52
oh, a coupleçift metersmetre in diameterçap.
321
820000
2000
çapları birkaç metreyi bulur.
13:54
If you look closelyyakından, you'llEğer olacak see there's
322
822000
2000
Daha yakından bakarsanız, küçük beyaz bir balık olduğunu görecekseniz,
13:56
a little whitebeyaz fishbalık and graygri fishbalık that hangstakılıyor out nearyakın them.
323
824000
2000
yakınlarda takılan küçük, beyaz ve gri bir balık.
13:58
Well, it turnsdönüşler out this little whitebeyaz fishbalık buildskurar these giantdev moundsHöyük,
324
826000
2000
Öyle görünüyor ki bu büyük tepecikleri bu balık yapıyor.
14:00
one pebbleçakıl taşı at a time.
325
828000
2000
Her seferinde bir çakıl taşıyla.
14:02
It's really extraordinaryolağanüstü to find something like this.
326
830000
2000
Böyle bir şey bulmak gerçekten olağandışı.
14:04
It's not just newyeni speciesTürler: it's newyeni behaviordavranış, it's newyeni ecologyekoloji it's all kindtür of newyeni things.
327
832000
3000
Sadece yeni bir tür değil, yeni bir davranış, yeni bir ekoloji, bir sürü yeni şey.
14:07
So, what I'm going to showgöstermek you right now, very quicklyhızlı bir şekilde,
328
835000
2000
Şimdi size çok hızlıca göstereceğim şey
14:09
is just a samplingörnekleme of a fewaz of the newyeni speciesTürler we'vebiz ettik discoveredkeşfedilen.
329
837000
4000
bulduğumuz yeni türlerden bazılarının örnekleri.
14:13
What's extraordinaryolağanüstü about this is not just the sheersırf numbernumara of speciesTürler we're findingbulgu --
330
841000
3000
Sıradışı olan bulduğumuz türlerin sadece sayısı değil,
14:16
althougholmasına rağmen as you can see that's prettygüzel amazingşaşırtıcı, this is only halfyarım of what we'vebiz ettik foundbulunan --
331
844000
3000
--gördüğünüz gibi bunun da oldukça şaşırtıcı olmasına rağmen, bu bulduklarımızın sadece yarısı--
14:19
what's extraordinaryolağanüstü is how quicklyhızlı bir şekilde we find them.
332
847000
4000
asıl sıradışı olan bunları ne kadar çabuk bulduğumuz.
14:23
We're up to sevenYedi newyeni speciesTürler perbaşına hoursaat of time we spendharcamak at that depthderinlik.
333
851000
3000
O derinlikte geçirdiğimiz sürede saatte yedi yeni türe kadar çıkıyoruz.
14:26
Now, if you go to an AmazonAmazon jungleorman and fogsis a treeağaç, you mayMayıs ayı get a lot of bugsböcek,
334
854000
5000
Şimdi, Amazon ormanlarına gider ve bir ağacı ilaçlarsanız bir sürü böcek elde edebilirsiniz
14:31
but for fishesbalıklar, there's nowhereHiçbir yerde in the worldDünya
335
859000
2000
ama balıklar için, dünyada saatte
14:33
you can get sevenYedi newyeni speciesTürler perbaşına hoursaat of time.
336
861000
3000
yedi yeni tür bulabileceğiniz başka bir yer yok.
14:36
Now, we'vebiz ettik donetamam some back of the envelopezarf calculationshesaplamalar,
337
864000
2000
Şimdi, yuvarlak bir hesap yaptık
14:38
and we're predictingtahmin that there are probablymuhtemelen on the ordersipariş of 2,000 to 2,500 newyeni speciesTürler
338
866000
4000
ve tahmin ediyoruz ki sadece Hint Pasifiği'nde kabaca 2000 ilâ 2500 arasında
14:42
in the Indo-PacificHint-Pasifik aloneyalnız.
339
870000
2000
yeni tür bulunmakta.
14:44
There are only fivebeş to sixaltı thousandbin knownbilinen speciesTürler.
340
872000
2000
Bilinen türlerin sayısı ise beş bin altı bin arasında.
14:46
So a very largegeniş percentageyüzde of what is out there isn't really knownbilinen.
341
874000
4000
Yani varolan türlerin büyük bir yüzdesi bilinmiyor.
14:50
We thought we had a handlesap on all the reefresif fishbalık diversityçeşitlilik -- evidentlyBelli ki not.
342
878000
3000
Tüm resif balığı çeşitliliğinde biraz durumu kontrolümüze aldığımızı düşünüyorduk aslında öyle değilmiş.
14:53
And I'm going to just closekapat on a very somberkasvetli noteNot.
343
881000
2000
Çok iç karartıcı bir notla kapayacağım konuşmamı.
14:55
At the beginningbaşlangıç I told you that I was going to showgöstermek you two extraordinaryolağanüstü photographsfotoğraflar.
344
883000
5000
Hatırlarsanız başlarken size iki sıradışı fotoğraf göstereceğimi söylemiştim.
15:00
This is the secondikinci extraordinaryolağanüstü photographfotoğraf I'm going to showgöstermek you.
345
888000
2000
Bu, göstereceğim ikinci sıradışı fotoğraf.
15:02
This one was takenalınmış at the exactkesin momentan I was down there filmingfilme those sharksKöpekbalıkları.
346
890000
5000
Bu fotoğraf, tam ben aşağıda köpek balıklarını filme alırken çekildi.
15:07
This was takenalınmış exactlykesinlikle 300 feetayaklar aboveyukarıdaki my headkafa.
347
895000
2000
Kafamın tam 90 metre üzerinde.
15:09
And the reasonneden this photographfotoğraf is extraordinaryolağanüstü
348
897000
3000
Ve bu fotoğrafın sıradışı olmasının nedeni
15:12
is because it capturesyakalar a momentan in the very last minutedakika of a person'skişiler life.
349
900000
4000
bir insanın hayatının en son dakikasını yakalıyor olması.
15:16
LessDaha az than 60 secondssaniye after this pictureresim was takenalınmış, this guy was deadölü.
350
904000
4000
Fotoğraf çekildikten 60 saniye geçmeden bu kişi ölmüştü.
15:20
When we recoveredyeniden elde etmek his bodyvücut, we figuredanladım out what had gonegitmiş wrongyanlış.
351
908000
4000
Bedenini bulduğumuzda neyin yanlış gitmiş olduğunu anladık;
15:24
He had madeyapılmış a very simplebasit mistakehata.
352
912000
2000
Çok basit bir hata yapmıştı.
15:26
He turneddönük the wrongyanlış valveVana when he filleddolu his cylindersilindir --
353
914000
2000
Tüpünü doldururken yanlış valfi çevirmişti.
15:28
he had 80 percentyüzde oxygenoksijen in his tanktank when he should have had 40.
354
916000
2000
Yüzde 40 olması gerekirken tüpünde yüzde 80 oksijen vardı.
15:30
He had an oxygenoksijen toxicitytoksisite seizurehaciz and he drownedboğuldu.
355
918000
3000
Bir oksijen zehirlenmesi geçirmiş ve boğulmuştu.
15:33
The reasonneden I showgöstermek this -- not to put a downeraz daha unutuyordum on everything --
356
921000
3000
Bunu göstememin nedeni --her şeye acı bir tecrübe katmak değil amacım--
15:36
but I just want to use it to keyanahtar off my philosophyFelsefe of life in generalgenel,
357
924000
5000
ama sadece genel olarak hayatla ilgili felsefemi özetlemek için kullanmak istedim,
15:41
whichhangi is that we all have two goalshedefleri.
358
929000
2000
o da şu ki: Hepimizin iki amacı vardır.
15:43
The first goalhedef we sharepay with everyher other livingyaşam thing on this planetgezegen,
359
931000
2000
Bu gezegendeki tüm canlılarla paylaştığımız birincisi,
15:45
whichhangi is to survivehayatta kalmak. I call it perpetuationidame:
360
933000
2000
hayatta kalmak. Ben buna devamlılık diyorum.
15:47
the survivalhayatta kalma of the speciesTürler and survivalhayatta kalma of ourselveskendimizi,
361
935000
4000
Türlerin hayatta kalışı ve kendimizin hayatta kalışı,
15:51
because they're bothher ikisi de about perpetuatingsürdürmekte the genomegenom.
362
939000
3000
çünkü bunların ikisi de genomun devamlılığıyla ilgili.
15:54
And the secondikinci goalhedef, for those of us who have masteredhakim that first goalhedef,
363
942000
2000
Ve ikinci amaç, birinci amacın hakkından gelebilenlerimiz için,
15:56
is to -- you know, you call it spiritualmanevi fulfillmentyerine getirilmesi, you can call it financialmali successbaşarı,
364
944000
5000
bilirsiniz, adına ruhsal tamamlanma diyebilirsiniz, finansal başarı diyebilirsiniz,
16:01
you can call it any numbernumara of differentfarklı things.
365
949000
2000
bir sürü farklı şey söyleyebilirsiniz,
16:03
I call it seekingarayan joysevinç --
366
951000
2000
Ben bunu haz arayışı olarak adlandırıyorum,
16:05
this pursuitkovalama of happinessmutluluk.
367
953000
2000
bu mutluluk arayışı.
16:07
So, I guesstahmin my themetema on this is this guy livedyaşamış his life to the fullestsonuna kadar,
368
955000
3000
Yani, sanıyorum benim bununla ilgili düşüncem şu: Bu kişi hayatını en dolu şekilde yaşadı,
16:10
he absolutelykesinlikle did.
369
958000
2000
kesinlikle yaşadı.
16:12
You have to balancedenge those two goalshedefleri.
370
960000
2000
Bu iki amacı dengelemeniz gerekiyor.
16:14
If you livecanlı your wholebütün life in fearkorku --
371
962000
2000
Tüm hayatınızı korkarak yaşarsanız--
16:16
I mean, life is a sexuallycinsel transmittedaktarılan diseasehastalık with 100 percentyüzde mortalityölüm oranı.
372
964000
3000
yani, hayat cinsel yolla bulaşan ölüm oranı yüzde yüz olan bir hastalıktır.
16:19
So, you can't livecanlı your life in fearkorku.
373
967000
3000
Yani, hayatınızı korku içinde geçiremezsiniz.
16:22
(LaughterKahkaha)
374
970000
2000
(Kahkaha)
16:24
I thought that was an oldeski one.
375
972000
2000
Bu bilinir sanıyordum.
16:26
(ApplauseAlkış)
376
974000
1000
(Alkış)
16:27
But, at the sameaynı time you don't want to get so focusedodaklı on rulekural numbernumara two,
377
975000
4000
Ama, aynı zamanda birinciyi ihmal edecek kadar iki numaralı kurala
16:31
or goalhedef numbernumara two, that you neglectihmal goalhedef numbernumara one.
378
979000
3000
ya da iki numaralı amaca odaklanmak istemezsiniz.
16:34
Because oncebir Zamanlar you're deadölü, you really can't enjoykeyfini çıkarın anything after that.
379
982000
3000
Çünkü eğer ölmüşseniz, sonrasında gerçekten hiçbir şeyin tadını çıkaramazsınız.
16:37
I wishdilek you all the besten iyi of luckşans in maintainingmuhafaza that balancedenge in your futuregelecek endeavorsçabaları.
380
985000
4000
Gelecekteki uğraşlarınızda bu dengeyi korumanız için bol şans dilerim.
16:41
Thanksteşekkürler.
381
989000
2000
Teşekkürler.
16:43
(ApplauseAlkış)
382
991000
1000
(Alkış)
Translated by Some Anon

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Richard Pyle - Ichthyologist
Ichthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology.

Why you should listen

A pioneer of the dive world, Richard Pyle discovers new biodiversity on the cliffs of coral reefs. He was among the first to use rebreather technology to explore depths between 200 and 500 feet, an area often called the "Twilight Zone." During his dives, he has identified and documented hundreds of new species. Author of scientific, technical and popular articles, his expeditions have also been featured in the IMAX film Coral Reef Adventure, the BBC series Pacific Abyss and many more. In 2005, he received the NOGI Award, the most prestigious distinction of the diving world.

Currently, he is continuing his research at the Bernice P. Bishop Museum, outside Honolulu, Hawai'i, and is affiliated with the museum's comprehensive Hawaii Biological Survey. He also serves on the Board of Directors for the Association for Marine Exploration, of which he is a founding member. He continues to explore the sea and spearhead rebreather technology, and is a major contributor to the Encyclopedia of Life.

More profile about the speaker
Richard Pyle | Speaker | TED.com