TED2002
Ben Katchor: Comics of bygone New York
Ben Katchor'ın eski New York karikatürleri
Filmed:
Readability: 4.6
329,078 views
TED kayıtlarındaki bu büyüleyici konuşmada, karikatürist Ben Katchor birkaç eserini seslendiriyor. Akıl dolu ve doğaüstü bu hikayeler derin umutları ve tarihin ( ve günümüz New York'unun) lambaların anahtarlarında ve izlerinde korunmuş kusurlarını buluyor.
Ben Katchor - Cartoonist
The first MacArthur-winning cartoonist, Ben Katchor has collected both cult and mainstream hat tips for his wry, poetic creations that find uncanny humor (and color) in the commonplace deeds of a bygone New York City. Full bio
The first MacArthur-winning cartoonist, Ben Katchor has collected both cult and mainstream hat tips for his wry, poetic creations that find uncanny humor (and color) in the commonplace deeds of a bygone New York City. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I'm going to read a few strips.
0
0
5000
Sizlere bir kaç karikatür göstereceğim.
00:23
These are, most of these are
1
5000
2000
Bunlar, bunların çoğu, benim
00:25
from a monthly page I do
2
7000
2000
"Metropolis" adlı aylık
00:27
in and architecture and design magazine
3
9000
3000
mimarlık ve tasarım dergisine
00:30
called Metropolis.
4
12000
2000
yaptığım çalışmalar.
00:32
And the first story is called
5
14000
2000
Ve ilk hikayenin adı
00:34
"The Faulty Switch."
6
16000
2000
"Bozuk Elektrik Düğmesi".
00:36
Another beautifully designed new building
7
18000
4000
Çok güzel tasarlanmış bir bina daha
00:40
ruined by the sound of a common wall light switch.
8
22000
5000
duvardaki bilindik bir elektrik düğmesinin sesiyle mahvoldu.
00:45
It's fine during the day
9
27000
2000
Her şey yolundadır, odalar gündüz vakti güneş
00:47
when the main rooms are flooded with sunlight.
10
29000
4000
ışığına boğulurken.
00:51
But at dusk
11
33000
2000
Ama günbatımında
00:53
everything changes.
12
35000
2000
herşey değişir.
00:55
The architect spent hundreds of hours
13
37000
3000
Mimar, yeni kule ofisinin pirinçten
00:58
designing the burnished brass switchplates
14
40000
4000
yapılmış parlayan anahtar levhasını
01:02
for his new office tower.
15
44000
3000
tasarlamak için saatlerini harcamıştır.
01:05
And then left it to a contractor
16
47000
2000
Ve sonra da bu 79 cent'lik anahtarları
01:07
to install these 79-cent switches behind them.
17
49000
5000
yerleştirmesi için bir müteahhite bırakmıştır.
01:12
We know instinctively where to reach
18
54000
3000
Karanlık bir odaya girdiğimizde içgüdüsel
01:15
when we enter a dark room.
19
57000
2000
olarak nereye uzanmamız gerektiğini biliriz.
01:17
We automatically throw the little nub of plastic upward.
20
59000
4000
Otomatik olarak o küçük plastik parçasını yukarı kaldırırız.
01:21
But the sound we are greeted with,
21
63000
3000
Ama bizi karşılayan bu ses,
01:24
as the room is bathed in the simulated glow
22
66000
3000
oda akşam saatlerinin sahte
01:27
of late-afternoon light,
23
69000
3000
ışığı ile parıldarken,
01:30
recalls to mind
24
72000
2000
aklımıza bir Yunan
01:32
a dirty men's room
25
74000
2000
kahve dükkanının arka tarafındaki
01:34
in the rear of a Greek coffee shop.
26
76000
3000
pis bir adamın odasını getirir.
01:37
(Laughter)
27
79000
2000
(Gülüşmeler)
01:39
This sound colors our first impression of any room;
28
81000
4000
Bu ses herhangi bir oda hakkındaki ilk izlenimimizi belirler.
01:43
it can't be helped.
29
85000
2000
Başka türlüsü olamaz.
01:45
But where does this sound,
30
87000
2000
Peki ama genel olarak "klik"
01:47
commonly described as a click, come from?
31
89000
4000
diye tarif edilen bu ses nereden gelmektedir?
01:51
Is it simply the byproduct of a
32
93000
3000
Bu yalnızca basit bir mekanik
01:54
crude mechanical action?
33
96000
2000
işlemin yan ürünü müdür?
01:56
Or is it an imitation
34
98000
2000
Yoksa hayal kırıklığımızı ifade
01:58
of one half the set of sounds we make
35
100000
3000
etmek için çıkardığımız
02:01
to express disappointment?
36
103000
3000
seslerin yarım bir taklidi midir?
02:04
The often dental consonant
37
106000
3000
Genellikle Hint-Avrupa ailesinden
02:07
of no Indo-European language.
38
109000
3000
olmayan dillerin dedental* (dilin dişe vurmadan çıkardığı) sessiz harfidir.
02:10
Or is it the amplified sound
39
112000
2000
Yoksa bir karafatmanın beynindeki
02:12
of a synapse firing
40
114000
2000
hücrelerin çarpışmasının
02:14
in the brain of a cockroach?
41
116000
3000
abartılmış sesi midir?
02:17
In the 1950s they tried their best
42
119000
4000
1950'lerde civa anahtarlar ve
02:21
to muffle this sound
43
123000
2000
sessiz düğme kontrolleri ile
02:23
with mercury switches
44
125000
2000
bu sesi susturmak
02:25
and silent knob controls.
45
127000
3000
için ellerinden geleni yaptılar.
02:28
But today these improvements
46
130000
3000
Fakat bugün bu gelişmeler
02:31
seem somehow inauthentic.
47
133000
3000
bir şekilde sıradan gözüküyor.
02:34
The click is the modern
48
136000
2000
Bu klikler, her ışıksız odaya
02:36
triumphal clarion
49
138000
2000
girişimizde zaferimizi ilan eden,
02:38
proceeding us through life,
50
140000
3000
bizi hayata götüren
02:41
announcing our entry into every lightless room.
51
143000
4000
modern savaş borularıdır.
02:45
The sound made flicking a wall switch off
52
147000
4000
Elektrik düğmesini kapamanın yarattığı
02:49
is of a completely different nature.
53
151000
3000
ses ise tamamen farklı bir yapıdadır.
02:52
It has a deep melancholy ring.
54
154000
4000
Derin bir melankolik sese sahiptir.
02:56
Children don't like it.
55
158000
3000
Çocuklar bu sesi sevmezler.
02:59
It's why they leave lights on around the house. (Laughter)
56
161000
4000
Bu yüzden evin içinde ışıkları açık bırakırlar.
03:03
Adults find it comforting.
57
165000
2000
Yetişkinler rahatlatıcı bulur.
03:05
But wouldn't it be an easy matter
58
167000
2000
Peki ya elektrik düğmesini buharlı
03:07
to wire a wall switch
59
169000
3000
vapurun sessiz kornasını harekete geçirecek
03:10
so that it triggers the muted horn of a steam ship?
60
172000
4000
şekilde dizayn etmek nasıl olurdu?
03:14
Or the recorded crowing of a rooster?
61
176000
5000
Veya bir horozun ötme kaydını?
03:19
Or the distant peel of thunder?
62
181000
4000
Veya uzaktaki bir gök gürültüsünü?
03:23
Thomas Edison went through
63
185000
2000
Thomas Edison ampülünün filamenti
03:25
thousands of unlikely substances
64
187000
3000
için doğrusunu bulana kadar
03:28
before he came upon the right one
65
190000
2000
binlerce başarı olasılığı olmayan
03:30
for the filament of his electric light bulb.
66
192000
5000
fikri denedi.
03:35
Why have we settled so quickly
67
197000
2000
Biz neden elektrik düğmesinin
03:37
for the sound of its switch?
68
199000
3000
sesini bu kadar çabuk kabul ettik?
03:40
That's the end of that.
69
202000
2000
Bu hikayenin sonu.
03:42
(Applause)
70
204000
3000
(Alkış)
03:45
The next story is called
71
207000
3000
Sıradaki hikayenin adı
03:48
"In Praise of the Taxpayer."
72
210000
3000
"Vergi Mükellefinin Övgüsü"
03:51
That so many of the city's most venerable taxpayers
73
213000
4000
Şehrin saygıdeğer vergi mükelleflerinin çoğunun
03:55
have survived yet another commercial building boom,
74
217000
5000
ticari binaların ani artışına rağmen
04:00
is cause for celebration.
75
222000
2000
hayatta kalmayı başarmaları bir kutlama nedenidir.
04:02
These one or two story structures,
76
224000
4000
Bu kalıcı binalar olarak
04:06
designed to yield only enough income
77
228000
3000
tasarlanmayan bir veya iki yapı
04:09
to cover the taxes on the land
78
231000
2000
aslında bulundukları ülkede
04:11
on which they stand,
79
233000
2000
yeterli miktarda vergi
04:13
were not meant to be permanent buildings.
80
235000
4000
sağlamaları için tasarlanmıştı.
04:17
Yet for one reason or another
81
239000
2000
Şimdi o veya bu sebeple
04:19
they have confounded the efforts of developers
82
241000
4000
onları bir sürü çok katlı
04:23
to be combined into lots
83
245000
2000
binaya döndürme gayretindeki
04:25
suitable for high-rise construction.
84
247000
5000
plan sahiplerini hayrete düşürdüler.
04:30
Although they make no claim to architectural beauty,
85
252000
4000
Her ne kadar mimari açıdan bir iddiaları olmasada
04:34
they are, in their perfect temporariness,
86
256000
3000
onlar, o mükemmel geçiciliklerinde,
04:37
a delightful alternative
87
259000
3000
bir gün yerlerini alacak olan
04:40
to the large-scale structures
88
262000
2000
büyük binalar
04:42
that might someday take their place.
89
264000
4000
için müthiş bir alternatif sunmaktalar.
04:46
The most perfect examples
90
268000
3000
En mükkemmel örnekler
04:49
occupy corner lots.
91
271000
3000
köşe başlarını işgal edenler.
04:52
They offer a pleasant respite
92
274000
2000
Etraflarındaki yüksek yoğunluklu yapılaşma
04:54
from the high-density development around them.
93
276000
3000
arasında güzel bir dinlenme mekanı sundular.
04:57
A break of light and air,
94
279000
3000
Işık ve havaya bir ara,
05:00
an architectural biding of time.
95
282000
3000
zamanın mimari bir bekleyişi.
05:03
So buried in signage
96
285000
2000
İşaretler arasında
05:05
are these structures,
97
287000
2000
gömülü böyle yapıları,
05:07
that it often takes a moment
98
289000
2000
komşusu tarafından
05:09
to distinguish the modern
99
291000
2000
özellikle inşa ettirilen
05:11
specially constructed taxpayer
100
293000
3000
modern yapılardan ayırt etmek
05:14
from its neighbor:
101
296000
2000
bazen bir dakika sürer.
05:16
the small commercial building
102
298000
3000
Önceki yüzyıldan kalma
05:19
from an earlier century,
103
301000
2000
üst katları mühürlenmiş
05:21
whose upper floors have been sealed,
104
303000
3000
küçük ticari bina
05:24
and whose groundfloor space
105
306000
2000
aynı binanın giriş katı
05:26
now functions as a taxpayer.
106
308000
4000
şimdi bir vergi mükellefi olarak işliyor.
05:30
The few surfaces not covered by signs
107
312000
3000
İşaretlerle kaplanmamış az sayıdaki
05:33
are often clad in a distinctive, dark
108
315000
3000
dış yüzeylerde de genellikle koyu yeşil-gri
05:36
green-gray, striated aluminum siding.
109
318000
5000
renkle kaplanmış alüminyum kaplama yapılmış.
05:41
Take-out sandwich shops,
110
323000
2000
Sandviç dükkanları
05:43
film processing drop-offs,
111
325000
3000
film banyo dükkanları
05:46
peep-shows and necktie stores.
112
328000
3000
dikiz şovları ve kravat dükkanları.
05:49
Now these provisional structures have,
113
331000
3000
Şimdi bu iğreti binalardan
05:52
in some cases,
114
334000
2000
bazıları
05:54
remained standing
115
336000
2000
oldukları gibi kaldılar
05:56
for the better part of a human lifetime.
116
338000
4000
insan hayatının daha iyi bir dönemi için.
06:00
The temporary building
117
342000
2000
Geçici binalar modern
06:02
is a triumph of modern industrial organization,
118
344000
4000
endüstriyel organizasyonun bir zaferidir.
06:06
a healthy sublimation
119
348000
2000
İnşa etme güdüsünün
06:08
of the urge to build,
120
350000
3000
sağlıklı bir şekilde iyiye yönlendirilmesi.
06:11
and proof that not every
121
353000
2000
Ve de her mimari düşüncenin
06:13
architectural idea
122
355000
2000
bir taşa kazınması gerekmediğinin
06:15
need be set in stone.
123
357000
4000
bir kanıtıdır.
06:19
That's the end.
124
361000
2000
Hikayenin sonu.
06:21
(Laughter)
125
363000
2000
(Gülüşmeler)
06:23
And the next story is called, "On the Human Lap."
126
365000
3000
Sıradaki hikayenin adı "İnsan Kucağında"
06:26
For the ancient Egyptians
127
368000
3000
Eski Mısırlılar için
06:29
the lap was a platform
128
371000
2000
için kucak
06:31
upon which to place
129
373000
2000
ölünün dünyevi vanlıklarının üzerine konulduğu
06:33
the earthly possessions of the dead --
130
375000
3000
ayaktan dize kadar 15 metre yüksekliğini bulan
06:36
30 cubits from foot to knee.
131
378000
3000
bir platformdu.
06:39
It was not until the 14th century
132
381000
3000
İlk kez 14. yy'da
06:42
that an Italian painter
133
384000
2000
İtalyan bir ressam
06:44
recognized the lap
134
386000
2000
kucağı et ve giysi ile
06:46
as a Grecian temple,
135
388000
2000
kaplanmış eski bir Yunan
06:48
upholstered in flesh and cloth.
136
390000
4000
tapınağı olarak tanımladı.
06:52
Over the next 200 years
137
394000
3000
Sonraki 200 yılda
06:55
we see the infant Christ
138
397000
2000
çocuk İsa'nın bir bakirenin kucağında
06:57
go from a sitting to a standing position
139
399000
3000
oturur pozisyondan
07:00
on the Virgin's lap,
140
402000
2000
ayağa kalktığını gördük.
07:02
and then back again.
141
404000
2000
Ve tekrardan.
07:04
Every child recapitulates this ascension,
142
406000
4000
Bu yükseliş her çocuk tarafından yinelendi,
07:08
straddling one or both legs,
143
410000
3000
bacaklarını ayırarak oturanlar,
07:11
sitting sideways,
144
413000
2000
yan oturanlar,
07:13
or leaning against the body.
145
415000
3000
veya vücuda yaslanarak yatanlar.
07:16
From there, to the modern ventriloquist's dummy,
146
418000
4000
Bu o zamandan modern vantrologların kuklalarına
07:20
is but a brief moment in history.
147
422000
3000
kadar geçen sürenin kısa tarihçesidir.
07:23
You were late for school again this morning.
148
425000
3000
Bu sabah okula yine geç kaldın.
07:26
The ventriloquist must first make us believe
149
428000
4000
Vantrolog öncelikle küçük bir çocuğun
07:30
that a small boy is sitting on his lap.
150
432000
4000
kucağında oturduğuna bizi inandırmalıdır.
07:34
The illusion of speech follows incidentally.
151
436000
3000
Bunu konuşmanın ilüzyonu takip edecektir.
07:37
What have you got to say for yourself, Jimmy?
152
439000
4000
Bize kendin hakkında ne anlatacaksın Jimmy?
07:41
As adults we admire the lap
153
443000
3000
Bizler yetişkinler olarak kucağa
07:44
from a nostalgic distance.
154
446000
4000
nostaljik açıdan hayran kalırız.
07:48
We have fading memories
155
450000
2000
Bu geçici tapınak için
07:50
of that provisional temple,
156
452000
2000
her bir yetişkin oturduğunda yeniden ayaklanan
07:52
erected each time an adult sat down.
157
454000
4000
unutmaya yüz tutmuş anılarımız vardır.
07:56
On a crowded bus there was always a lap to sit on.
158
458000
5000
Kalabalık bir otobüste her zaman oturulacak bir kucak vardır.
08:01
It is children and teenage girls
159
463000
3000
Onun mimari güzelliğinin
08:04
who are most keenly aware
160
466000
2000
en çok farkında olanlar
08:06
of its architectural beauty.
161
468000
4000
çocuklar ve genç kızlardır.
08:10
They understand the structural integrity
162
472000
3000
Onlar babacan bir kucağın
08:13
of a deep avuncular lap,
163
475000
3000
ne kadar iyi olduğunu çok iyi anlarlar
08:16
as compared to the shaky arrangement
164
478000
3000
hele ki yüksek topuklar yüzünden
08:19
of a neurotic niece in high heels.
165
481000
5000
sallanan kucağa oranla.
08:24
The relationship between the lap and its owner
166
486000
4000
Kucak ve sahibi arasındaki ilişki
08:28
is direct and intimate.
167
490000
3000
doğrudan ve samimidir.
08:31
I envision a 36-story,
168
493000
2000
450 daireli
08:33
450-unit residential high-rise --
169
495000
5000
36 katlı bir bina tasarlıyorum--
08:38
a reason to consider the mental health
170
500000
3000
Önemli bir iş öncesi
08:41
of any architect before granting
171
503000
2000
herhangi bir mimarın
08:43
an important commission.
172
505000
3000
akıl sağlığını göz önüne getirmesine bir nedendir.
08:46
The bathrooms and kitchens will,
173
508000
2000
Banyoların ve mutfağın
08:48
of course, have no windows.
174
510000
3000
tabi ki camı olmayacak.
08:51
The lap of luxury
175
513000
3000
Biz yetişkinler, boş yere
08:54
is an architectural construct of childhood,
176
516000
4000
çocukluğumuzun mimari inşası olan
08:58
which we seek, in vain,
177
520000
2000
kucağın lüksünü
09:00
as adults, to employ.
178
522000
3000
uygulamaya çalışırız.
09:03
That's the end.
179
525000
2000
Ve son.
09:05
(Laughter)
180
527000
3000
(Gülüşmeler)
09:08
The next story is called "The Haverpiece Collection"
181
530000
3000
Sıradaki hikayenin adı "Haverpiece Koleksiyonu"
09:11
A nondescript warehouse,
182
533000
3000
Alelade bir depo
09:14
visible for a moment
183
536000
2000
Prykusho* ekspress
09:16
from the northbound lanes of the Prykushko Expressway,
184
538000
5000
yolunun kuzeyinden bir an için görünür,
09:21
serves as the temporary resting place
185
543000
4000
Avrupa'dan gelen kuru meyvelerin
09:25
for the Haverpiece collection
186
547000
3000
Haverpiece koleksiyonu için geçici olarak
09:28
of European dried fruit.
187
550000
4000
toplandığı yer olarak hizmet verir.
09:32
The profound convolutions
188
554000
2000
Kuru kirazın dış yüzeyindeki
09:34
on the surface of a dried cherry.
189
556000
3000
derin kıvrımlar.
09:37
The foreboding sheen of an extra-large date.
190
559000
5000
Çok büyük bir günün geleceğinin önsezisi.
09:42
Do you remember wandering as a child
191
564000
3000
Çocukken bu karanlık tahtadan
09:45
through those dark wooden
192
567000
2000
mağaza önlerinde
09:47
storefront galleries?
193
569000
2000
dolaştığınızı hatırlıyor musunuz?
09:49
Where everything was displayed
194
571000
2000
Her şeyin hamamböcekli bölmelerde
09:51
in poorly labeled roach-proof bins.
195
573000
5000
yetersiz işaretlerle sergilendiği.
09:56
Pears dried in the form
196
578000
2000
Armutlar genital organlar
09:58
of genital organs.
197
580000
3000
şeklinde kurudular.
10:01
Apricot halves
198
583000
2000
Melek çocukların kulakları
10:03
like the ears of cherubim.
199
585000
2000
gibi kayısı yarıları.
10:05
In 1962 the unsold stock
200
587000
5000
1962 yılında satılmamış olan stok
10:10
was purchased by Maurice Haverpiece,
201
592000
3000
zengin bir kuru meyve satıcısı olan
10:13
a wealthy prune juice bottler,
202
595000
2000
Maurice Haverpiece tarafından alındı,
10:15
and consolidated to form the core collection.
203
597000
5000
ve çekirdek koleksiyonu oluşturmak için takviye edildi.
10:20
As an art form it lies somewhere between
204
602000
3000
Bir sanatsal açıdan natürmort ile
10:23
still-life painting and plumbing.
205
605000
4000
sıhhi tesisat arasında yer alıyor.
10:27
Upon his death in 1967,
206
609000
4000
1967'de ölümünden sonra,
10:31
a quarter of the items were sold off for compote
207
613000
4000
stokun ¼'ü komposto için
10:35
to a high-class hotel restaurant.
208
617000
3000
1. sınıf bir hotelin restoranına satıldı.
10:38
(Laughter)
209
620000
1000
(Gülüşmeler)
10:39
Unsuspecting guests were served
210
621000
3000
Masum misafirlere yüzyılın sonunda
10:42
stewed turn-of-the-century
211
624000
2000
güveç sunuldu.
10:44
Turkish figs for breakfast.
212
626000
3000
Kahvaltı için de Türk inciri.
10:47
(Laughter)
213
629000
1000
(Gülüşmeler)
10:48
The rest of the collection remains here,
214
630000
3000
Koleksiyonun kalanı burada,
10:51
stored in plain brown paper bags
215
633000
4000
basit kahverengi kağıt poşetlerde
10:55
until funds can be raised
216
637000
3000
saklandı, ta ki fonlar
10:58
to build a permanent museum
217
640000
2000
kalıcı bir müze ve eğitim merkezi
11:00
and study center.
218
642000
2000
inşasına yetecek seviyeye gelene kadar.
11:02
A shoe made of apricot leather
219
644000
3000
Çarın kızı için kayısı derisinden
11:05
for the daughter of a czar.
220
647000
3000
yapılma bir ayakkabı.
11:08
That's the end. Thank you.
221
650000
3000
Hepsi bu. Teşekkürler
11:11
(Applause)
222
653000
1000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Ben Katchor - CartoonistThe first MacArthur-winning cartoonist, Ben Katchor has collected both cult and mainstream hat tips for his wry, poetic creations that find uncanny humor (and color) in the commonplace deeds of a bygone New York City.
Why you should listen
In the antique buildings of New York City now overgrown with tawdry fixtures and the modernized hopes of its denizens, Ben Katchor listens for the stories that fill his wry, perceptive (and slightly surreal) comic strips of urban life. Downtrodden characters and objects get equal time in a slant spotlight, and while their interplay is often pathetic, it points to profound truths about history, memory and human hopes.
Katchor is author of several comics collections, including Cheap Novelties: The Pleasures of Urban Decay, The Jew of New York, and Julius Knipl: Real Estate Photographer. He's been a Guggenheim Fellow and has also written for the stage works such as The Slug Bearers of Kayrol Island. In May, he premieres A Check-room Romance, a musical tragicomedy co-written with Mark Mulcahy
Ben Katchor | Speaker | TED.com