ABOUT THE SPEAKER
Robin Ince - Comedian
The rational-minded Robin Ince conducts live experiments in comedy.

Why you should listen

Is rational thought funny? And is comedy scientific? are the pair of questions on which Robin Ince has built his recent career. On his own and as part of the BBC4 radio show The Infinite Monkey Cage, Robin Ince makes science-friendly comedy with pals like Brian Cox, Ben Goldacre and Simon Singh. TIMC just won the Best Speech Programme at the 2011 Sony Radio Awards, the first science program to win in ... aeons. They recently took the show on the road as "Uncaged Monkeys," about which the Telegraph's critic said, "I was expecting more knickers thrown at the stage, to be honest."

Onstage, Ince conducts live experiments into the science of comedy and laughter. He and his team set out to discover secret of timing, discover if people are born funny, and if computers can tell jokes.

He says: "Most scientists I know have movies and novels in their houses, whereas there are novelists whose houses I've been to who don't have any science books."

More profile about the speaker
Robin Ince | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2011

Robin Ince: Science versus wonder?

Robin Ince: Khoa học và huyền bí?

Filmed:
807,015 views

Khoa học có làm mất đi sự huyền bí của cuộc sống hay không? Trong cuộc độc thoại cộc cằn nhưng thu huốt này, Robin Ince đưa ra một lý luận ngược lại. Chúng ta càng hiểu nhiều về những hành vi đáng kinh ngạc của vũ trụ -- chúng ta càng bị hấp dẫn hơn.
- Comedian
The rational-minded Robin Ince conducts live experiments in comedy. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'd like to apologizexin lỗi, first of all, to all of you
0
0
3000
Trước hết, tôi muốn xin lỗi các bạn
00:18
because I have no formhình thức
1
3000
2000
bởi vì tôi không có một dạng
00:20
of PowerPointPowerPoint presentationtrình bày.
2
5000
3000
thuyết trình bằng PowerPoint.
00:23
So what I'm going to do
3
8000
2000
Vì vậy, chúng ta sẽ làm thế này
00:25
is, everymỗi now and again, I will make this gesturecử chỉ,
4
10000
2000
thỉnh thoảng, tôi sẽ làm cử chỉ này,
00:27
and in a momentchốc lát of PowerPointPowerPoint democracydân chủ,
5
12000
2000
và trong tinh thần của dân chủ PowerPoint,
00:29
you can imaginetưởng tượng what you'dbạn muốn like to see.
6
14000
4000
các bạn có thể tưởng tượng những gì các bạn muốn thấy.
00:33
I do a radioradio showchỉ.
7
18000
2000
Tôi dẫn một chương trình phát thanh.
00:35
The radioradio showchỉ is calledgọi là "The InfiniteVô hạn MonkeyCon khỉ CageLồng."
8
20000
3000
Chương trình phát thanh đó gọi là "Lồng khỉ vô hạn."
00:38
It's about sciencekhoa học, it's about rationalismchủ nghĩa duy lý.
9
23000
3000
Nó nói về khoa học, nó nói về lý luận học.
00:41
So thereforevì thế, we get a lot of complaintskhiếu nại
10
26000
2000
Vì vậy, chúng tôi nhận rất nhiều than phiền
00:43
everymỗi singleĐộc thân weektuần --
11
28000
2000
hàng tuần --
00:45
complaintskhiếu nại includingkể cả one we get very oftenthường xuyên,
12
30000
3000
những than phiền chúng tôi hay nhận nhất,
00:48
which is to say the very titlechức vụ, "InfiniteVô hạn MonkeyCon khỉ CageLồng,"
13
33000
3000
nói là cái tên của chương trình, "Lồng khỉ vô hạn,"
00:51
celebrateskỷ niệm the ideaý kiến of vivisectionvivisection.
14
36000
3000
tán dương ý tưởng của một dạng tra tấn.
00:54
We have madethực hiện it quitekhá cleartrong sáng to these people
15
39000
2000
Chúng tôi đã cố gắng làm cho họ thấy rõ ràng
00:56
that an infinitevô hạn monkeycon khỉ cagelồng is roomyrộng rãi.
16
41000
3000
rằng một lồng khỉ vô hạn rất là rộng.
00:59
(LaughterTiếng cười)
17
44000
2000
(Cười)
01:01
We alsocũng thế had someonengười nào elsekhác who said,
18
46000
2000
Chúng còn có những người khác nói rằng,
01:03
"'The' Các InfiniteVô hạn MonkeyCon khỉ Cage'Lồng ' ideaý kiến is ridiculousnực cười.
19
48000
2000
"'Lồng khỉ vô hạn' là một ý tưởng nực cười.
01:05
An infinitevô hạn numbercon số of monkeyskhỉ
20
50000
2000
Một số lượng vô hạn các con khỉ
01:07
could never writeviết the workscông trinh of ShakespeareShakespeare.
21
52000
2000
cũng không bao giờ viết được những tác phẩm của Shakespeare.
01:09
We know this because they did an experimentthí nghiệm."
22
54000
3000
Chúng tôi biết điều đó vì chúng tôi đã thí nghiệm thử."
01:12
Yes, they gaveđưa ra 12 monkeyskhỉ a typewritermáy đánh chữ for a weektuần,
23
57000
4000
Vâng, chúng tôi đưa cho 12 con khỉ một máy đánh chữ trong một tuần,
01:16
and after a weektuần, they only used it as a bathroomphòng tắm.
24
61000
3000
và sau một tuần, chúng chỉ dùng nó làm toilet.
01:19
(LaughterTiếng cười)
25
64000
2000
(Cười)
01:21
So the mainchủ yếu elementthành phần thoughTuy nhiên, the mainchủ yếu complaintkhiếu nại we get --
26
66000
2000
Nhưng cái thành phần chính, cái than phiền chính mà chúng tôi nhận được --
01:23
and one that I find mostphần lớn worryinglo lắng --
27
68000
2000
và cái làm tôi lo ngại nhất --
01:25
is that people say, "Oh, why do you insistnhấn mạnh
28
70000
3000
là nhiều người nói, "Ô, tại sao anh cứ cố gắng
01:28
on ruiningphá hoại the magicma thuật?
29
73000
2000
làm mất đi sự huyền bí?
01:30
You bringmang đến in sciencekhoa học, and it ruinstàn tích the magicma thuật."
30
75000
2000
Anh đem khoa học vào, và nó làm mất đi sự huyền diệu."
01:32
Now I'm an artsnghệ thuật graduatetốt nghiệp;
31
77000
2000
Tôi là một sinh viên cao học về nghệ thuật;
01:34
I love mythhuyền thoại and magicma thuật
32
79000
2000
Tôi yêu huyền thoại và sự huyền bí
01:36
and existentialismthuyết and self-loathingtự sự không ưa.
33
81000
2000
và chủ nghĩa hiện sinh và tự chế diễu.
01:38
That's what I do.
34
83000
2000
Đó là công việc của tôi.
01:40
But I alsocũng thế don't understandhiểu không
35
85000
2000
Nhưng tôi không hiểu
01:42
how it does ruinphá hoại the magicma thuật.
36
87000
2000
là làm sao nó làm mất đi sự huyền bí.
01:44
All of the magicma thuật, I think,
37
89000
2000
Tất cả những huyền bí, tôi nghĩ,
01:46
that mayTháng Năm well be takenLấy away by sciencekhoa học
38
91000
2000
có lẽ bị lấy đi bởi khoa học
01:48
is then replacedthay thế by something as wonderfulTuyệt vời.
39
93000
2000
lại được thay thế bằng những thứ khác cũng tuyệt vời như vậy.
01:50
AstrologyChiêm tinh, for instanceví dụ:
40
95000
2000
Ví dụ như chiêm tinh học:
01:52
like manynhiều rationalistsduy lý, I'm a PiscesSong ngư.
41
97000
3000
cũng như những người duy lý khác, tôi thuộc chòm sao song ngư.
01:55
(LaughterTiếng cười)
42
100000
3000
(Cười)
01:58
Now astrologychiêm tinh --
43
103000
2000
Nói về chiêm tinh học --
02:00
we removetẩy the banalbanal ideaý kiến
44
105000
2000
chúng ta bỏ đi cái ý tưởng tầm thường
02:02
that your life could be predicteddự đoán;
45
107000
2000
là cuộc đời của của chúng ta có thể được phỏng đoán;
02:04
that you'llbạn sẽ, perhapscó lẽ todayhôm nay, meetgặp a luckymay mắn man
46
109000
2000
là có lẻ một ngày nào đó, bạn sẽ gặp một người đàn ông may mắn
02:06
who'sai wearingđeo a hatnón.
47
111000
2000
người mà đang đội một cái nón.
02:08
That is goneKhông còn.
48
113000
2000
Điều đó không còn nữa.
02:10
But if we want to look at the skybầu trời and see predictionsdự đoán, we still can.
49
115000
3000
Nhưng nếu chúng ta muốn nhìn lên trời và nhìn thấy những dự đoán, chúng ta vẫn có thể.
02:13
We can see predictionsdự đoán of galaxiesthiên hà forminghình thành,
50
118000
3000
Chúng ta có thể thấy dự đoán của sự hình thành của các dãi thiên hà,
02:16
of galaxiesthiên hà collidingva chạm into eachmỗi other, of newMới solarhệ mặt trời systemshệ thống.
51
121000
3000
của những thiên hà va vào nhau, và của những thái dương hệ khác.
02:19
This is a wonderfulTuyệt vời thing.
52
124000
2000
Đó là một điều tuyệt diệu.
02:21
If the SunSun could one day -- and indeedthật the EarthTrái đất, in factthực tế --
53
126000
3000
Nếu mặt trời một ngày nào đó có thể -- và ngay cả Trái Đất --
02:24
if the EarthTrái đất could readđọc its ownsở hữu astrologicalchiêm tinh, astronomicalthiên văn chartđồ thị,
54
129000
4000
nếu Trái Đất có thể đọc bản chiêm tinh và thiên văn học của chính mình,
02:28
one day it would say,
55
133000
2000
một ngày nào đó nó sẽ nói,
02:30
"Not a good day for makingchế tạo planscác kế hoạch.
56
135000
2000
"Không phải là một ngày tốt để lên kế hoạch.
02:32
You'llBạn sẽ been engulfedchìm đắm by a redđỏ giantkhổng lồ."
57
137000
2000
Bạn sẽ bị nuốt chửng bởi một người khổng lồ màu đỏ."
02:34
And that to me as well,
58
139000
2000
Và điều đó đối với tôi,
02:36
that if you think I'm worriedlo lắng about losingmất worldsthế giới,
59
141000
3000
nếu như bạn nghĩ là tôi lo lắng về việc mất đi các thế giới,
02:39
well ManyNhiều WorldsThế giới theorylý thuyết --
60
144000
2000
thật ra, lý thuyết đa thế giới --
02:41
one of the mostphần lớn beautifulđẹp, fascinatinghấp dẫn,
61
146000
3000
một trong những ý tưởng đẹp, hấp dẫn,
02:44
sometimesđôi khi terrifyingđáng sợ ideasý tưởng
62
149000
2000
và đôi khi đáng sợ nhất
02:46
from the quantumlượng tử interpretationgiải thích --
63
151000
2000
xuất phát từ sự giải thích của thuyết lượng tử --
02:48
is a wonderfulTuyệt vời thing.
64
153000
2000
là một điều rất tuyệt vời.
02:50
That everymỗi personngười here, everymỗi decisionphán quyết that you've madethực hiện todayhôm nay,
65
155000
3000
Điều mà mỗi người ở đây, mỗi quyết định mà các bạn có ngày hôm nay,
02:53
everymỗi decisionphán quyết you've madethực hiện in your life,
66
158000
2000
và một quyết định mà các bạn có trong cuộc đời của bạn,
02:55
you've not really madethực hiện that decisionphán quyết,
67
160000
2000
bạn thật ra không đặt ra quyết định đó,
02:57
but in factthực tế, everymỗi singleĐộc thân permutationhoán vị of those decisionsquyết định
68
162000
4000
mà thật ra, mỗi hoán vị của tất cả các quyết định đó
03:01
is madethực hiện, eachmỗi one going off into a newMới universevũ trụ.
69
166000
3000
được tạo ra, và mỗi quyết đinh đi vào một thế giới mới.
03:04
That is a wonderfulTuyệt vời ideaý kiến.
70
169000
2000
Đó là một ý tưởng tuyệt vời.
03:06
If you ever think that your life is rubbishrác rưởi,
71
171000
4000
Nếu có lúc nào bạn nghĩ cuộc đời của bạn đáng bỏ đi,
03:10
always remembernhớ lại
72
175000
2000
hãy luôn nhớ rằng
03:12
there's anotherkhác you that's madethực hiện much worsetệ hơn decisionsquyết định than that.
73
177000
3000
ở một thế giới nào đó khác bạn còn có những quyết định tồi tệ hơn thế nữa.
03:15
(LaughterTiếng cười)
74
180000
2000
(Cười)
03:17
If you ever think, "AhAh, I want to endkết thúc it all,"
75
182000
2000
Nếu như có lúc nào đó bạn nghĩ, "A, tôi muốn mọi thứ chấm dứt,"
03:19
don't endkết thúc it all.
76
184000
2000
đừng chấm dứt mọi thứ.
03:21
RememberHãy nhớ that in the majorityđa số of universesvũ trụ,
77
186000
2000
Hãy nhớ rằng trong phần lớn các thế giới,
03:23
you don't even existhiện hữu in the first placeđịa điểm.
78
188000
2000
bạn không hề tồn tại.
03:25
This to me, in its ownsở hữu strangekỳ lạ way,
79
190000
3000
Điều này đối với tôi, ở một góc độ kỳ lạ nào đó,
03:28
is very, very comfortingan ủi.
80
193000
2000
rất rất là an ủi.
03:30
Now reincarnationđầu thai, that's anotherkhác thing goneKhông còn -- the afterlifethế giới bên kia.
81
195000
2000
Thuyết tái sinh, đó một thứ nữa bị mất đi -- thế giới bên kia.
03:32
But it's not goneKhông còn.
82
197000
2000
Nhưng nó thật ra không mất đi.
03:34
ScienceKhoa học actuallythực ra saysnói
83
199000
2000
Khoa học thật ra nói rằng
03:36
we will livetrực tiếp forevermãi mãi.
84
201000
3000
chúng ta sẽ sống mãi mãi.
03:39
Well, there is one provisođiều kiện.
85
204000
2000
Thật ra là có một điều kiện.
03:41
We won'tsẽ không actuallythực ra livetrực tiếp forevermãi mãi. You won'tsẽ không livetrực tiếp forevermãi mãi.
86
206000
3000
Chúng ta thật ra sẽ không sống mãi mãi. Các bạn sẽ không sống mãi mãi.
03:44
Your consciousnessý thức, the you-nessbạn-ness of you, the me-nessTôi-ness of me --
87
209000
3000
Ý thức của các bạn, cái tôi của các bạn, cái tôi của tôi --
03:47
that getsđược this one go.
88
212000
3000
những cái đó chỉ có một cơ hội này thôi.
03:50
But everymỗi singleĐộc thân thing that makeslàm cho us,
89
215000
2000
Nhưng tất cả các thứ tạo ra chúng ta,
03:52
everymỗi atomnguyên tử in us,
90
217000
2000
mỗi nguyên tử trong chúng ta,
03:54
has alreadyđã createdtạo a myriadvô số of differentkhác nhau things
91
219000
3000
đã tạo ra vô số những thứ khác
03:57
and will go on to createtạo nên a myriadvô số of newMới things.
92
222000
3000
và sẽ tiếp tục tạo ra vô số những thứ khác mới.
04:00
We have been mountainsnúi
93
225000
3000
Chúng ta đã từng là những ngọn núi
04:03
and applestáo and pulsarsPulsar
94
228000
2000
những trái táo, những chòm sao xung,
04:05
and other people'sngười kneesđầu gối.
95
230000
2000
và đầu gối của người khác.
04:07
Who knowsbiết, maybe one of your atomsnguyên tử was onceMột lần Napoleon'sNapoleon's kneeđầu gối.
96
232000
3000
Ai mà biết được, có thể là một trong những nguyên tử của bạn đã từng là đầu gối của Napoleon.
04:10
That is a good thing.
97
235000
2000
Đó là một điều tốt.
04:12
UnlikeKhông giống như the occupantsngười cư ngụ of the universevũ trụ,
98
237000
2000
Không giống như thứ cư ngụ trong vũ trụ,
04:14
the universevũ trụ itselfchinh no is not wastefullãng phí.
99
239000
3000
chính bản thân vũ trụ không hề hoan phí.
04:17
We are all totallyhoàn toàn recyclabletái chế.
100
242000
2000
Chúng ta hoàn toàn tái chế được.
04:19
And when we diechết,
101
244000
2000
Và khi chúng ta chết đi,
04:21
we don't even have to be placedđặt in differentkhác nhau refusetừ chối sacstúi (bao).
102
246000
3000
chúng ta không cần được đặt vào những túi tái chế.
04:24
This is a wonderfulTuyệt vời thing.
103
249000
2000
Đó là một điều tuyệt vời.
04:26
UnderstandingSự hiểu biết, to me,
104
251000
2000
Sự hiểu biết, đối với tôi,
04:28
does not removetẩy the wonderngạc nhiên and the joyvui sướng.
105
253000
4000
không hề lấy đi sự huyền diệu và niềm vui.
04:32
For instanceví dụ, my wifengười vợ could turnxoay to me and she mayTháng Năm say,
106
257000
3000
Ví dụ như, vợ tôi có thể quay sang tôi và cô ta có thể nói,
04:35
"Why do you love me?"
107
260000
2000
"Tại sao anh yêu em?"
04:37
And I can with all honestyTrung thực
108
262000
2000
Và tôi có thể hoàn toàn thành thật
04:39
look her in the eyemắt and say,
109
264000
2000
nhìn vào mắt cô ấy và nói,
04:41
"Because our pheromonespheromones
110
266000
2000
"Bởi vì pheromone của anh và em
04:43
matchedkết hợp our olfactorykhứu giác receptorsthụ thể."
111
268000
3000
hợp với khứu giác của nhau."
04:46
(LaughterTiếng cười)
112
271000
2000
(Cười)
04:48
ThoughMặc dù I'll probablycó lẽ alsocũng thế say something
113
273000
2000
Mặc dù có lẽ tôi sẽ nói một vài điều
04:50
about her hairtóc and personalitynhân cách as well.
114
275000
2000
về tóc và tính cách của cô ấy nữa.
04:52
And that is a wonderfulTuyệt vời thing there.
115
277000
3000
Và đó là một điều tuyệt vời ở đây.
04:55
Love does not diechết because of that thing.
116
280000
2000
Tình yêu không mất đi vì điều đó.
04:57
PainNỗi đau doesn't go away eitherhoặc.
117
282000
2000
Cơn đau cũng không mất đi.
04:59
This is a terriblekhủng khiếp thing, even thoughTuy nhiên I understandhiểu không painđau đớn.
118
284000
2000
Đó là một điều khủng khiếp, mà dù tôi hiểu về cơn đau.
05:01
If someonengười nào punchesđấm me --
119
286000
2000
Nếu ai đó đấm tôi --
05:03
and because of my personalitynhân cách,
120
288000
2000
và bởi vì tính cách của tôi,
05:05
this is recentlygần đây a regularđều đặn occurrencesự xuất hiện --
121
290000
2000
đó là một điều hay xảy ra gần đây --
05:07
I understandhiểu không where the painđau đớn comesđến from.
122
292000
2000
Tôi hiểu là cơn đau đến từ đâu.
05:09
It is basicallyvề cơ bản momentumĐà to energynăng lượng
123
294000
3000
Trên cơ bản nó là động lượng biến thành năng lượng
05:12
where the four-vectorvéctơ-4 is constantkhông thay đổi -- that's what it is.
124
297000
2000
khi mà vector bốn là hằng số -- cơ bản nó là thế.
05:14
But at no pointđiểm can I reactphản ứng and go,
125
299000
2000
Nhưng tôi không thể phản ứng và nói,
05:16
"HaHa! Is that the besttốt momentum-to-energyĐà năng lượng fourththứ tư vectorvector constantkhông thay đổi you've got?"
126
301000
5000
"Ha! Có phải đó là động lượng sang năng lượng vector bốn hằng số tốt nhất mà mày có?"
05:21
No, I just spitkhạc nhổ out a toothrăng.
127
306000
2000
Không, tôi chỉ phun ra một cái răng.
05:23
(LaughterTiếng cười)
128
308000
2000
(Cười)
05:25
And that is all of these differentkhác nhau things -- the love for my childđứa trẻ.
129
310000
3000
Và đó cũng giống như những thứ khác -- tình yêu dành cho con cái của tôi.
05:28
I have a sonCon trai. His nameTên is ArchieArchie.
130
313000
2000
Tôi có một đứa con trai. Tên cháu là Archie.
05:30
I'm very luckymay mắn,
131
315000
2000
Tôi rất là may mắn,
05:32
because he's better than all the other childrenbọn trẻ.
132
317000
2000
bởi vì nó tốt hơn tất cả những đứa trẻ khác.
05:34
Now I know you don't think that.
133
319000
2000
Bây giờ tôi biết là các bạn không nghĩ vậy.
05:36
You mayTháng Năm well have your ownsở hữu childrenbọn trẻ
134
321000
2000
Các bạn có thể cũng có con cái
05:38
and think, "Oh no, my child'scủa trẻ em besttốt."
135
323000
3000
và nghĩ rằng, "Ồ không, con tôi là tốt nhất."
05:41
That's the wonderfulTuyệt vời thing about evolutionsự phát triển --
136
326000
2000
Đó là một điều tuyệt vời về tiến hóa --
05:43
the predilectionsự ưa thích to believe
137
328000
2000
sự thiên vị để nghĩ rằng
05:45
that our childđứa trẻ is besttốt.
138
330000
2000
con của chúng ta là tốt nhất.
05:47
Now in manynhiều wayscách, that's just a survivalSự sống còn thing.
139
332000
3000
Thật ra trong nhiều khía cạnh, đó là tính sinh tồn.
05:50
The factthực tế we see here is the vehiclephương tiện for our genesgen,
140
335000
3000
Cái sự thật mà chúng ta thấy là một phương tiện duy trì gene của chúng ta,
05:53
and thereforevì thế we love it.
141
338000
2000
và vì vậy chúng ta yêu nó.
05:55
But we don't noticeđể ý that bitbit; we just unconditionallyvô điều kiện love.
142
340000
3000
Nhưng chúng ta không ý thức điều đó; chúng ta chỉ yêu một cách không điều kiện.
05:58
That is a wonderfulTuyệt vời thing.
143
343000
2000
Đó là một điều tuyệt vời.
06:00
ThoughMặc dù I should say that my sonCon trai is besttốt
144
345000
2000
Mặc dù tôi nên nói là con trai của tôi là tốt nhất.
06:02
and is better than your childrenbọn trẻ.
145
347000
3000
và tốt hơn con cái của các bạn.
06:05
I've donelàm xong some testskiểm tra.
146
350000
2000
Tôi đã làm một số xét nghiệm.
06:07
And all of these things to me
147
352000
2000
Và tất cả những điều này đối với tôi
06:09
give suchnhư là joyvui sướng and excitementsự phấn khích and wonderngạc nhiên.
148
354000
3000
đem lại niềm vui, sự phấn khích và sự huyền diệu.
06:12
Even quantumlượng tử mechanicscơ học can give you an excusetha
149
357000
3000
Ngay cả thuyết cơ học lượng tử đưa cho bạn một cách thối thác
06:15
for badxấu houseworkviệc nhà, for instanceví dụ.
150
360000
2000
để có một căn nhà bừa bộn chẳng hạn.
06:17
PerhapsCó lẽ you've been at home for a weektuần on your ownsở hữu.
151
362000
3000
Có lẻ là bạn đã ở nhà một mình một tuần.
06:20
You housenhà ở is in a terriblekhủng khiếp statetiểu bang.
152
365000
2000
Căn nhà của bạn hết sức bề bộn.
06:22
Your partnercộng sự is about to returntrở về.
153
367000
2000
Vợ của bạn sắp sửa về.
06:24
You think, what should I do?
154
369000
2000
Bạn nghĩ bạn nên làm gì?
06:26
Do nothing.
155
371000
2000
Đừng làm gì hết.
06:28
All you have to do
156
373000
2000
Tất cả những gì bạn cần làm
06:30
is, when she walksđi bộ in, usingsử dụng a quantumlượng tử interpretationgiải thích,
157
375000
2000
là, khi cô ấy bước vào, sử dụng một giải thích bằng thuyết lượng tử,
06:32
say, "I'm so sorry.
158
377000
2000
nói là, "Anh xin lỗi.
06:34
I stoppeddừng lại observingquan sát the housenhà ở for a momentchốc lát,
159
379000
2000
Anh dừng quan sát nhà mình một chút,
06:36
and when I startedbắt đầu observingquan sát again,
160
381000
2000
và khi anh bắt đầu quan sát lại,
06:38
everything had happenedđã xảy ra."
161
383000
2000
thì mọi thứ đã như vậy."
06:40
(LaughterTiếng cười)
162
385000
2000
(Cười)
06:42
That's the strongmạnh anthropicloài người principlenguyên tắc of vacuuminghút bụi.
163
387000
3000
Đó là nguyên lý vị nhân mạnh của hút bụi.
06:46
For me, it's a very, very importantquan trọng thing.
164
391000
2000
Đối với tôi, đó là một điều rất quan trọng.
06:48
Even on my journeyhành trình up here --
165
393000
2000
Ngay cả chuyến đi của tôi tới đấy --
06:50
the joyvui sướng that I have on my journeyhành trình up here everymỗi singleĐộc thân time.
166
395000
2000
niềm vui mà tôi có mỗi khi đi đến đây.
06:52
If you actuallythực ra think, you removetẩy the mythhuyền thoại and there is still something wonderfulTuyệt vời.
167
397000
3000
Nếu bạn thật sự suy nghĩ, khi bạn bỏ đi huyền thoại thì vẫn còn một cái gì đó tuyệt vời.
06:55
I'm sittingngồi on a trainxe lửa.
168
400000
2000
Khi tôi đang ngồi trên một chiếc xe lửa.
06:57
EveryMỗi time I breathethở in,
169
402000
2000
Mỗi khi tôi hít thở,
06:59
I'm breathingthở in a million-billion-billiontriệu - tỉ - tỉ
170
404000
2000
tôi hít vào hàng triệu tỉ tỉ
07:01
atomsnguyên tử of oxygenôxy.
171
406000
2000
các nguyên tử oxi.
07:03
I'm sittingngồi on a chaircái ghế.
172
408000
2000
Khi tôi đang ngồi trên một cái ghế.
07:05
Even thoughTuy nhiên I know the chaircái ghế is madethực hiện of atomsnguyên tử
173
410000
2000
Mặc dù tôi biết là cái ghế được làm từ những nguyên tử
07:07
and thereforevì thế actuallythực ra in manynhiều wayscách emptytrống spacekhông gian,
174
412000
2000
và vì vậy có rất nhiều những khoảng trống,
07:09
I find it comfortableThoải mái.
175
414000
2000
tôi vẫn cảm thấy thoải mái.
07:11
I look out the windowcửa sổ, and I realizenhận ra
176
416000
2000
Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, và tôi nhận ra rằng
07:13
that everymỗi singleĐộc thân time we stop and I look out that windowcửa sổ,
177
418000
2000
mỗi khi chúng ta dừng lại và nhìn ra cửa sổ,
07:15
framedđóng khung in that windowcửa sổ,
178
420000
2000
trong cái khung cửa sổ đó,
07:17
whereverở đâu we are,
179
422000
2000
bất kể chúng ta đang ở đâu,
07:19
I am observingquan sát more life
180
424000
2000
tôi đang nhìn thấy nhiều sự sống
07:21
than there is in the restnghỉ ngơi of the knownnổi tiếng universevũ trụ
181
426000
3000
hơn tất cả những gì có trong phần còn lại của vũ trụ
07:24
beyondvượt ra ngoài the planethành tinh EarthTrái đất.
182
429000
2000
bên ngoài Trái Đất.
07:26
If you go to the safariSafari parkscông viên
183
431000
2000
Nếu bạn đi trên một chuyến du mục
07:28
on SaturnSao Thổ or JupiterSao Mộc,
184
433000
2000
trên sao Thổ hay sao Mộc,
07:30
you will be disappointedthất vọng.
185
435000
2000
bạn sẽ rất thất vọng.
07:32
And I realizenhận ra I'm observingquan sát this
186
437000
2000
Và tôi nhận ra rằng tôi đang nhìn mọi thứ
07:34
with the brainóc, the humanNhân loại brainóc,
187
439000
2000
bằng một bộ não, bộ não của con người,
07:36
the mostphần lớn complexphức tạp thing in the knownnổi tiếng universevũ trụ.
188
441000
3000
một thứ phức tạp nhất mà chúng ta biết trong vũ trụ.
07:39
That, to me, is an incredibleđáng kinh ngạc thing.
189
444000
2000
Điều đó, đối với tôi, là một điều khó có thể tưởng tượng được.
07:41
And do you know what, that mightcó thể be enoughđủ.
190
446000
3000
Và bạn biết không, điều đó có thể là vừa đủ.
07:44
StevenSteven WeinbergWeinberg, the NobelGiải Nobel laureategiải thưởng, onceMột lần said,
191
449000
3000
Steven Weinberg, một người đoạt giải Nobel, từng nói,
07:47
"The more the universevũ trụ seemsdường như comprehensibledễ hiểu,
192
452000
2000
"Khi vũ trụ càng trở nên dễ hiểu,
07:49
the more it seemsdường như pointlessvô nghĩa."
193
454000
2000
thì nó càng trở nên vô nghĩa."
07:51
Now for some people,
194
456000
2000
Đối với một số người
07:53
that seemsdường như to leadchì to an ideaý kiến of nihilismthuyết hư vô.
195
458000
2000
điều này có vẻ dẫn tới ý tưởng của thuyết hư vô.
07:55
But for me, it doesn't. That is a wonderfulTuyệt vời thing.
196
460000
3000
Nhưng đối với tôi, nó không phải vậy. Nó là một điều tuyệt vời.
07:58
I'm gladvui vẻ the universevũ trụ is pointlessvô nghĩa.
197
463000
2000
Tôi mừng là vũ trụ vô nghĩa.
08:00
It meanscó nghĩa if I get to the endkết thúc of my life,
198
465000
2000
Nó có nghĩa là khi tối đến cuối cuộc đời,
08:02
the universevũ trụ can't turnxoay to me and go, "What have you been doing, you idiotkẻ ngốc?
199
467000
3000
vũ trụ không thể xoay sang tôi và nói, "Mày đã làm được gì, thằng ngốc?
08:05
That's not the pointđiểm."
200
470000
2000
Nó không phải là như vậy."
08:07
I can make my ownsở hữu purposemục đích.
201
472000
2000
Tôi có thể tạo ra mục đích riêng của mình.
08:09
You can make your ownsở hữu purposemục đích.
202
474000
2000
Bạn có thể tạo ra mục đích riêng của bạn.
08:11
We have the individualcá nhân powerquyền lực
203
476000
2000
Chúng ta có cái quyền lực cá nhân
08:13
to go, "This is what I want to do."
204
478000
2000
để nói, "Đây là cái mà tôi muốn làm."
08:15
And in a pointlessvô nghĩa universevũ trụ, that, to me, is a wonderfulTuyệt vời thing.
205
480000
3000
Và trong một vũ trụ vô nghĩa, đối với tôi đó là một điều tuyệt vời.
08:18
I have chosenđã chọn to make sillyngớ ngẩn jokesTruyện cười
206
483000
2000
Tôi đã chọn viết ra những câu đùa ngớ ngẩn
08:20
about quantumlượng tử mechanicscơ học and the CopenhagenCopenhagen interpretationgiải thích.
207
485000
3000
về thuyết cơ học lượng tử và cách giải thích Copenhagen.
08:23
You, I imaginetưởng tượng, can do much better things with your time.
208
488000
3000
Các bạn, tôi nghĩ rằng, có thể làm nhiều thứ tốt hơn với thời gian của các bạn.
08:26
Thank you very much. GoodbyeTạm biệt.
209
491000
2000
Xin cảm ơn rất nhiều. Xin chào.
08:28
(ApplauseVỗ tay)
210
493000
4000
(Vỗ tay)
Translated by Tuan Pham
Reviewed by Phy Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Robin Ince - Comedian
The rational-minded Robin Ince conducts live experiments in comedy.

Why you should listen

Is rational thought funny? And is comedy scientific? are the pair of questions on which Robin Ince has built his recent career. On his own and as part of the BBC4 radio show The Infinite Monkey Cage, Robin Ince makes science-friendly comedy with pals like Brian Cox, Ben Goldacre and Simon Singh. TIMC just won the Best Speech Programme at the 2011 Sony Radio Awards, the first science program to win in ... aeons. They recently took the show on the road as "Uncaged Monkeys," about which the Telegraph's critic said, "I was expecting more knickers thrown at the stage, to be honest."

Onstage, Ince conducts live experiments into the science of comedy and laughter. He and his team set out to discover secret of timing, discover if people are born funny, and if computers can tell jokes.

He says: "Most scientists I know have movies and novels in their houses, whereas there are novelists whose houses I've been to who don't have any science books."

More profile about the speaker
Robin Ince | Speaker | TED.com