TEDGlobal 2011
Bunker Roy: Learning from a barefoot movement
Bunker Roy: Bir Yalınayaklar hareketinden öğrenilenler
Filmed:
Readability: 3.1
4,300,944 views
Hindistan'ın Rajasthan bölgesinde olan sıradışı bir okul çoxu okuma Yazma bilmeyen Köylü qadın ve erkekleri öz köylerinin güneş enerjisi Mühendisleri, sanatkarları,, DIŞ hekimleri ve doktorları olmaqla Yetiştiriyor. Yalınayaklar Koleji adlı okulun kurucusu Bunker Roy okulun necə işlediğini anlatıyor.
Bunker Roy - Educator
Sanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient. Full bio
Sanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'd like to take you to another world.
0
0
4000
Sizi başqa bir dünyaya aparmaq istəyirəm.
00:19
And I'd like to share
1
4000
2000
və sizinlə gündə 1 dollardan az qazanan
00:21
a 45 year-old love story
2
6000
4000
kasıb insanlarla aramdakı
00:25
with the poor,
3
10000
3000
45 illik eşq əhvalatını
00:28
living on less than one dollar a day.
4
13000
3000
paylaşmaq istəyirəm.
00:33
I went to a very elitist, snobbish,
5
18000
4000
Hindistanda çox elitist, züppece
00:37
expensive education in India,
6
22000
4000
bahalı bir təhsil aldım,
00:41
and that almost destroyed me.
7
26000
3000
və bu məni az qala məhv etdi.
00:46
I was all set
8
31000
2000
Diplomat, müəllim
00:48
to be a diplomat, teacher, doctor --
9
33000
3000
ya da həkim olmağa yönlendirilmiştim
00:51
all laid out.
10
36000
4000
və hər şey planlaşdırıldığı.
00:55
Then, I don't look it, but I was the Indian national squash champion
11
40000
3000
Sonra bunları qoyub 3 il boyunca
00:58
for three years.
12
43000
2000
Hindistan squash çempionu oldum.
01:00
(Laughter)
13
45000
2000
(gülüşmələr)
01:02
The whole world was laid out for me.
14
47000
3000
Bütün dünya önümdeydi.
01:05
Everything was at my feet.
15
50000
2000
Hər şey ayaqlarımın altında idi.
01:07
I could do nothing wrong.
16
52000
3000
Heç bir şeyi səhv edə bilməzdim.
01:10
And then I thought out of curiosity
17
55000
2000
Amma sonra şübhələnməyə başladım.
01:12
I'd like to go and live and work
18
57000
2000
Bir kəndə gedib yaşamaq, işləmək və
01:14
and just see what a village is like.
19
59000
2000
nəyə bənzədiyini görmək istədim.
01:16
So in 1965,
20
61000
2000
Buna görə 1965-ci ildə Hindistanın
01:18
I went to what was called the worst Bihar famine in India,
21
63000
4000
Bihar əyalətində yaşanan qıtlığı görməyə getdim.
01:22
and I saw starvation, death,
22
67000
3000
Və həyatımda ilk dəfə aclığı, ölümü,
01:25
people dying of hunger, for the first time.
23
70000
3000
aclıqdan ölən insanları gördüm.
01:28
It changed my life.
24
73000
3000
Bu mənim həyatımı dəyişdirdi.
01:31
I came back home,
25
76000
2000
Evə döndüm və anama
01:33
told my mother,
26
78000
2000
belə dedim:
01:35
"I'd like to live and work in a village."
27
80000
3000
"Bir kənddə yaşamaq və işləmək istəyirəm."
01:38
Mother went into a coma.
28
83000
2000
Anam komaya girdi.
01:40
(Laughter)
29
85000
3000
(gülüşmələr)
01:43
"What is this?
30
88000
2000
"Bu da nəyi?
01:45
The whole world is laid out for you, the best jobs are laid out for you,
31
90000
3000
Bütün dünya ayaqlarının altında, ən yaxşı işlər səni gözləyir,
01:48
and you want to go and work in a village?
32
93000
2000
və sən bir kəndə gedib orada yaşamaq istəyirsən?
01:50
I mean, is there something wrong with you?"
33
95000
2000
Yolunda getməyən bir şeylər vardır? "
01:52
I said, "No, I've got the best eduction.
34
97000
2000
Mən də ona "Xeyr, çox yaxşı bir təhsil aldım
01:54
It made me think.
35
99000
2000
və bu məni düşünməyə sövq etdi.
01:56
And I wanted to give something back
36
101000
3000
Mən də özümcə insanlara bir şeylər
01:59
in my own way."
37
104000
2000
vermək istəyirəm. " dedim.
02:01
"What do you want to do in a village?
38
106000
2000
"Kənddə nə etmək istəyirsən?
02:03
No job, no money,
39
108000
2000
Artıq nə iş nə də pul
02:05
no security, no prospect."
40
110000
2000
nə təhlükəsizlik nə də ümid var" dedi.
02:07
I said, "I want to live
41
112000
2000
Mən də "Mən orada yaşamaq və
02:09
and dig wells for five years."
42
114000
3000
5 il boyunca quyu qazmaq istəyirəm. "
02:12
"Dig wells for five years?
43
117000
2000
" 5 il boyunca quyu qazmaq mı?
02:14
You went to the most expensive school and college in India,
44
119000
3000
Hindistandakı ən bahalı məktəblərə və kollecləri getdin
02:17
and you want to dig wells for five years?"
45
122000
2000
və indi 5 il boyunca quyu qazmaq istəyirsən? "
02:19
She didn't speak to me for a very long time,
46
124000
4000
Uzun bir müddət mənimlə danışmadı,
02:23
because she thought I'd let my family down.
47
128000
3000
çünki ailəmi kiçik düşüreceğimi düşünürdü.
02:28
But then,
48
133000
2000
Yoxsul insanların sahib olduğu
02:30
I was exposed to the most extraordinary knowledge and skills
49
135000
3000
və əsla ortaya qoyulmamış,
02:33
that very poor people have,
50
138000
2000
heç bir zaman tanınmamış , hörmət eşidilməmiş,
02:35
which are never brought into the mainstream --
51
140000
3000
geniş sahələrdə tətbiq olunmamış
02:38
which is never identified, respected,
52
143000
2000
ən qeyri-adi məlumat və bacarıqlara
02:40
applied on a large scale.
53
145000
2000
çatdım.
02:42
And I thought I'd start a Barefoot College --
54
147000
2000
Və yoxsullar üçün bir Yalınayaklar Kolleci
02:44
college only for the poor.
55
149000
2000
açmağa qərar verdim.
02:46
What the poor thought was important
56
151000
2000
Məktəb yoxsul insanların əhəmiyyətli olduğunu
02:48
would be reflected in the college.
57
153000
3000
düşündüyü şeyləri öğretecekti.
02:52
I went to this village for the first time.
58
157000
2000
Kəndə ilk dəfə getdiyimdə
02:54
Elders came to me
59
159000
2000
kəndin yaşlılar gəldilər və
02:56
and said, "Are you running from the police?"
60
161000
2000
"Polis üçün mi çalışırsan?" deyə soruşdular.
02:58
I said, "No."
61
163000
2000
"Xeyr" dedim.
03:00
(Laughter)
62
165000
3000
(gülüşmələr)
03:04
"You failed in your exam?"
63
169000
2000
"imtahanlarında müvəffəqiyyətsiz oldun?"
03:06
I said, "No."
64
171000
2000
"Xeyr" dedim.
03:08
"You didn't get a government job?" I said, "No."
65
173000
3000
"Hökumət vəzifəlisi deyilsənmi?" deyə soruşdular, "Xeyr." dedim.
03:11
"What are you doing here?
66
176000
2000
"Burada nə işin var?
03:13
Why are you here?
67
178000
2000
Niyə buradasan?
03:15
The education system in India
68
180000
2000
Hindistanın təhsil sistemi sizi
03:17
makes you look at Paris and New Delhi and Zurich;
69
182000
3000
Paris, Yeni Delhi ya da Zurih'de yönəldər.
03:20
what are you doing in this village?
70
185000
2000
Sən bu kənddə nə axtarırsan?
03:22
Is there something wrong with you you're not telling us?"
71
187000
3000
Sənin bizə söyləmədiyi bir problemin var? "
03:25
I said, "No, I want to actually start a college
72
190000
3000
" Xeyr, açıqcası yalnız yoxsullar üçün bir kollec
03:28
only for the poor.
73
193000
2000
qurmaq istəyirəm. Məktəbdə yalnız
03:30
What the poor thought was important would be reflected in the college."
74
195000
3000
yoxsulların əhəmiyyətli olduğunu düşündüyü şeylər öyrədiləcək "dedim.
03:33
So the elders gave me some very sound and profound advice.
75
198000
4000
Yaşlılar mənə dərin və mənalı nəsihətlər etdilər.
03:37
They said, "Please,
76
202000
2000
" Lütfən quracağı Kollecə
03:39
don't bring anyone with a degree and qualification
77
204000
3000
diplomalı və ixtisaslı
03:42
into your college."
78
207000
2000
birini gətirmə "dedilər.
03:44
So it's the only college in India
79
209000
3000
Buna görə Yalınayaklar Kolleci Hindistanda
03:47
where, if you should have a Ph.D. or a Master's,
80
212000
3000
bir master ya da həkimə dərəcənin varsa
03:50
you are disqualified to come.
81
215000
2000
qəbul edilmeyeceğiniz tək kolleclər.
03:52
You have to be a cop-out or a wash-out or a dropout
82
217000
5000
Bizim okulumuzda təhsil keçirmək üçün
03:57
to come to our college.
83
222000
3000
universitetdən ayrılmış ya da qovulmuş olmanız lazımdır.
04:00
You have to work with your hands.
84
225000
2000
Əllərinizlə və haysiyetinizle
04:02
You have to have a dignity of labor.
85
227000
2000
çalışmaq məcburiyyətindəsiniz.
04:04
You have to show that you have a skill that you can offer to the community
86
229000
3000
Cəmiyyətə təqdim edəcəyiniz bir qabiliyyətiniz olduğunu
04:07
and provide a service to the community.
87
232000
3000
və onlara xidmət edəcəyinizi göstərmək məcburiyyətindəsiniz.
04:10
So we started the Barefoot College,
88
235000
3000
Beləcə Yalınayaklar Kollecini qurduq
04:13
and we redefined professionalism.
89
238000
2000
və professionallığa yenidən təyin.
04:15
Who is a professional?
90
240000
2000
Professional kimdir?
04:17
A professional is someone
91
242000
2000
Professional
04:19
who has a combination of competence,
92
244000
2000
qabiliyyət, güvən və inancın
04:21
confidence and belief.
93
246000
3000
bir bileşimidir.
04:24
A water diviner is a professional.
94
249000
3000
Su kahini bir professional.
04:27
A traditional midwife
95
252000
2000
mama
04:29
is a professional.
96
254000
2000
bir professional.
04:31
A traditional bone setter is a professional.
97
256000
3000
Kırık-çıkıçı bir professional.
04:34
These are professionals all over the world.
98
259000
2000
Bunlar dünyanın hər yerindən professionallar.
04:36
You find them in any inaccessible village around the world.
99
261000
4000
nəqliyyatı çətin olan hər kənddə onları tapa bilərsiniz.
04:40
And we thought that these people should come into the mainstream
100
265000
3000
Bu kəsləri ortaya çıxararaq sahib olduqları
04:43
and show that the knowledge and skills that they have
101
268000
3000
məlumat və qabiliyyətlərin universal olduğunu
04:46
is universal.
102
271000
2000
göstərmək istədik.
04:48
It needs to be used, needs to be applied,
103
273000
2000
Bu məlumat və qabiliyyətlər istifadə edilməli,
04:50
needs to be shown to the world outside --
104
275000
2000
bu gün belə əhəmiyyətli olduqları
04:52
that these knowledge and skills
105
277000
2000
bütün dünyaya
04:54
are relevant even today.
106
279000
4000
göstərilməli.
04:58
So the college works
107
283000
2000
Kollec Mahatma Qandinin həyat və iş etmə
05:00
following the lifestyle and workstyle of Mahatma Gandhi.
108
285000
4000
formasını nümunə götürərək işləyir.
05:04
You eat on the floor, you sleep on the floor, you work on the floor.
109
289000
4000
Yerdə yemək yeyir, yerdə yatar, yerdə çalışarsınız.
05:08
There are no contracts, no written contracts.
110
293000
2000
Yazılı kontrakt yoxdur.
05:10
You can stay with me for 20 years, go tomorrow.
111
295000
3000
Mənimlə 20 il yaşaya ya da sabah gedə bilərsiniz.
05:13
And no one can get more than $100 a month.
112
298000
3000
Və kimsə aylıq 100 dollardan çox qazana bilməz.
05:16
You come for the money, you don't come to Barefoot College.
113
301000
3000
Yalınayaklar Kollecinə pul üçün gəlirsə, heç gəlməyin.
05:19
You come for the work and the challenge,
114
304000
2000
Yalınayaklar Kollecinə çalışmaq və
05:21
you'll come to the Barefoot College.
115
306000
2000
mübarizə etmək üçün gələ bilərsiniz.
05:23
That is where we want you to try crazy ideas.
116
308000
3000
Bura çabalayarak düşüncələr çıxarmanızda istədiyimiz bir yer.
05:26
Whatever idea you have, come and try it.
117
311000
2000
Düşüncənin nə olursa olsun, gəlin və təcrübənin.
05:28
It doesn't matter if you fail.
118
313000
2000
Müvəffəqiyyətsiz olmanız heç əhəmiyyətli deyil.
05:30
Battered, bruised, you start again.
119
315000
3000
Yaralı beretli təkrar başlayın.
05:33
It's the only college where the teacher is the learner
120
318000
3000
Bura müəllimin şagird, şagirdin də müəllim
05:36
and the learner is the teacher.
121
321000
3000
olduğu tək kolleclər.
05:39
And it's the only college where we don't give a certificate.
122
324000
3000
Və diplom verməyən tək kollec.
05:42
You are certified by the community you serve.
123
327000
3000
diplomunuzu xidmət etdiyiniz cəmiyyət verir.
05:45
You don't need a paper to hang on the wall
124
330000
2000
Divara mühəndis olduğunuzu göstərən
05:47
to show that you are an engineer.
125
332000
3000
bir kağız parçası asmanıza ehtiyac yoxdur.
05:52
So when I said that,
126
337000
2000
Bunu söylədiyimdə
05:54
they said, "Well show us what is possible. What are you doing?
127
339000
3000
"Yaxşı bizə bu etdiyinin mümkün olub olmadığını göstər.
05:57
This is all mumbo-jumbo if you can't show it on the ground."
128
342000
4000
Gösteremezsen hamısı lagalugadan başqa bir şey deyil" dedilər.
06:01
So we built the first Barefoot College
129
346000
3000
Beləcə ilk Yalınayaklar Kollecini
06:04
in 1986.
130
349000
3000
1986-cı ildə qurduq.
06:07
It was built by 12 Barefoot architects
131
352000
2000
Kollec oxuma yazma bilməyən
06:09
who can't read and write,
132
354000
2000
12 ayaqyalın memar tərəfindən kvadrat metri 16,5
06:11
built on $1.50 a sq. ft.
133
356000
3000
dollara inşa edildi.
06:14
150 people lived there, worked there.
134
359000
4000
Binada 150 adam yaşadı və çalışdı.
06:18
They got the Aga Khan Award for Architecture in 2002.
135
363000
3000
2002-ci ildə Ağa Xan Memarlıq Mükafatını qazandılar.
06:21
But then they suspected, they thought there was an architect behind it.
136
366000
3000
Dərhal sonra işin arxasında bir memar olduğundan şüphelendiler.
06:24
I said, "Yes, they made the blueprints,
137
369000
2000
Onlara "Bəli planları bir memar etdi amma
06:26
but the Barefoot architects actually constructed the college."
138
371000
4000
kolleci inşa edən yalınayak mimarlardı" dedim.
06:31
We are the only ones who actually returned the award for $50,000,
139
376000
3000
Bizə inanmadıqları üçün 50.000 dollarlıq
06:34
because they didn't believe us,
140
379000
2000
mükafatı geri edən tək quruluş olduq.
06:36
and we thought that they were actually casting aspersions
141
381000
4000
və açıqcası Tilonia'nın ayaqyalın memarlarına
06:40
on the Barefoot architects of Tilonia.
142
385000
3000
palçıq atmağa çalışdıqlarını düşündük.
06:43
I asked a forester --
143
388000
2000
Olduqca təsirli, kağız üstündə işinin mütəxəssisi olan
06:45
high-powered, paper-qualified expert --
144
390000
3000
bir əkinçiyə "Burada necə bir şey yetişdirə?"
06:48
I said, "What can you build in this place?"
145
393000
3000
deyə soruşdum. Torpağa belə bir baxdı və
06:51
He had one look at the soil and said, "Forget it. No way.
146
396000
2000
"Unut bunu, buradan bir şey çıxmaz.
06:53
Not even worth it.
147
398000
2000
Değmez.
06:55
No water, rocky soil."
148
400000
2000
Su yoxdur, yalnız daşlı torpaq." dedi.
06:57
I was in a bit of a spot.
149
402000
2000
Gözlər mənə çevrildiyi
06:59
And I said, "Okay, I'll go to the old man in village
150
404000
2000
"Tamam, kənddəki yaşlı adama gedib
07:01
and say, 'What should I grow in this spot?'"
151
406000
3000
burada nə yetiştirebileceğimi soruşacağam" dedim.
07:04
He looked quietly at me and said,
152
409000
2000
Səssizcə mənə baxıb belə dedi:
07:06
"You build this, you build this, you put this, and it'll work."
153
411000
2000
"Bunları, bunları və bunları edərsən, yetişəcək."
07:08
This is what it looks like today.
154
413000
3000
Bu şəkil oranın bu anda nəyə bənzədiyini göstərir.
07:12
Went to the roof,
155
417000
2000
Dama çıxdığımda
07:14
and all the women said, "Clear out.
156
419000
2000
qadınlar mənə belə dedi: "Buranı təmizləyin.
07:16
The men should clear out because we don't want to share this technology with the men.
157
421000
3000
Bu işi kişilər etməli çünki biz bu texnologiyanı kişilərlə paylaşmaq istəmirik.
07:19
This is waterproofing the roof."
158
424000
2000
Bu sayədə dam su keçirməz olacaq. "
07:21
(Laughter)
159
426000
2000
(gülüşmələr)
07:23
It is a bit of jaggery, a bit of urens
160
428000
3000
Bir miqdar palma özü, bir miqdar sidik və bilmədiyim
07:26
and a bit of other things I don't know.
161
431000
2000
başqa vəsaitlərdən meydana gəlirdi.
07:28
But it actually doesn't leak.
162
433000
2000
Amma sızıntının önlüyordu.
07:30
Since 1986, it hasn't leaked.
163
435000
3000
1986-cı ildə bəri sızdırmadı.
07:33
This technology, the women will not share with the men.
164
438000
3000
Qadınlar bu texnologiyanı kişilərlə paylaşmayacaklar.
07:36
(Laughter)
165
441000
3000
(gülüşmələr)
07:39
It's the only college
166
444000
2000
Tamamilə günəş enerjisiylə çalışan
07:41
which is fully solar-electrified.
167
446000
4000
tək kolejdi.
07:45
All the power comes from the sun.
168
450000
2000
Bütün enerji günəşdən təmin edilir.
07:47
45 kilowatts of panels on the roof.
169
452000
2000
Damda 45 kilowattlık panellər var.
07:49
And everything works off the sun for the next 25 years.
170
454000
2000
Önümüzdəki 25 il daha belə olacaq.
07:51
So long as the sun shines,
171
456000
2000
Günəş parladıkça
07:53
we'll have no problem with power.
172
458000
2000
enerji problemimiz olmayacaq.
07:55
But the beauty is
173
460000
2000
İşin gözəl tərəfi
07:57
that is was installed
174
462000
3000
bu sistem heç Kollecə getməmiş,
08:00
by a priest, a Hindu priest,
175
465000
3000
yalnız 8 illik əsas təhsil almış
08:03
who's only done eight years of primary schooling --
176
468000
3000
bir Hindi din adamı
08:06
never been to school, never been to college.
177
471000
3000
tərəfindən quruldu.
08:09
He knows more about solar
178
474000
2000
Günəş enerjisi haqqında tanıdığım hər kəsdən
08:11
than anyone I know anywhere in the world guaranteed.
179
476000
4000
daha çox məlumatı olduğunu zəmanət edirəm.
08:17
Food, if you come to the Barefoot College,
180
482000
2000
Yalınayaklar Kolej'nde yeməklər
08:19
is solar cooked.
181
484000
3000
günəş enerjisiylə pişer.
08:22
But the people who fabricated that solar cooker
182
487000
3000
Günəş enerjisiylə çalışan bu sobadan
08:25
are women,
183
490000
3000
qadınlar qurar.
08:28
illiterate women,
184
493000
2000
Oxuma yazması olmayan
08:30
who actually fabricate
185
495000
2000
qadınlar bu təcrübəli
08:32
the most sophisticated solar cooker.
186
497000
2000
soba sistemini qurdular.
08:34
It's a parabolic Scheffler solar cooker.
187
499000
3000
Günəş enerjisiylə çalışan parabolik bir Scheffler soba.
08:40
Unfortunately, they're almost half German,
188
505000
4000
Çox təəssüf ki yarı yarıya Alman olsalar da
08:44
they're so precise.
189
509000
2000
çox hassaslardı.
08:46
(Laughter)
190
511000
2000
(gülüşmələr)
08:48
You'll never find Indian women so precise.
191
513000
3000
Bu qədər həssas bir Hindistanlı qadın tapa bilməzsiniz.
08:52
Absolutely to the last inch,
192
517000
2000
Bu sobadan qətiliklə
08:54
they can make that cooker.
193
519000
2000
son santimetresine qədər edə bilərlər.
08:56
And we have 60 meals twice a day
194
521000
2000
Günəş enerjiylə çalışan soba sayəsində
08:58
of solar cooking.
195
523000
2000
hər gün iki, ayda 60 dəfə yemək çıxarırıq.
09:00
We have a dentist --
196
525000
2000
Bir diş hekimimiz var.
09:02
she's a grandmother, illiterate, who's a dentist.
197
527000
3000
Özü bir nənə, oxuma yazma bilməyən bir diş həkimi.
09:05
She actually looks after the teeth
198
530000
2000
7.000 uşağın
09:07
of 7,000 children.
199
532000
3000
diş sağlamlığıyla maraqlanır.
09:11
Barefoot technology:
200
536000
2000
Yalınayak texnologiyası:
09:13
this was 1986 -- no engineer, no architect thought of it --
201
538000
3000
1986-cı ildə bəri damda yığılan yağış sularını yığırıq
09:16
but we are collecting rainwater from the roofs.
202
541000
3000
-bunu memarlar ya da mühəndislər olmadan öz başımıza düşündük-
09:19
Very little water is wasted.
203
544000
2000
Bu sayədə çox az su israf olur.
09:21
All the roofs are connected underground
204
546000
2000
Bütün dam yeraltında olan
09:23
to a 400,000 liter tank,
205
548000
2000
400.000 litrlik bir tanka axır və
09:25
and no water is wasted.
206
550000
2000
beləcə suyu israf etməz oluruq.
09:27
If we have four years of drought, we still have water on the campus,
207
552000
3000
Yağış sularını topladığımız üçün, 4 illik quraqlıq olsa belə
09:30
because we collect rainwater.
208
555000
2000
hələ kafi içmə Suyumuz olacaq.
09:32
60 percent of children don't go to school,
209
557000
3000
Uşaqların yüzdə 60ı məktəbə getmir,
09:35
because they have to look after animals --
210
560000
2000
çünki koyunlara, keçilərə
09:37
sheep, goats --
211
562000
2000
və digər heyvanlara
09:39
domestic chores.
212
564000
2000
baxmaları lazımdır.
09:41
So we thought of starting a school
213
566000
3000
Biz də buçocuklar üçün
09:44
at night for the children.
214
569000
2000
gecələri dərs ediləcək bir məktəb qurmağa qərar verdik.
09:46
Because the night schools of Tilonia,
215
571000
2000
Tilonia'nın gecə məktəbləri sayəsində
09:48
over 75,000 children have gone through these night schools.
216
573000
3000
75.000-dən çox uşaq təhsil aldı.
09:51
Because it's for the convenience of the child;
217
576000
2000
Məktəb uşaqların həyatlarına uyğun hala gəlmişdi,
09:53
it's not for the convenience of the teacher.
218
578000
2000
öğretmenlerinkine deyil.
09:55
And what do we teach in these schools?
219
580000
2000
Bu məktəblərdə nə öyrədirik?
09:57
Democracy, citizenship,
220
582000
2000
Demokratiya, vətəndaşlıq,
09:59
how you should measure your land,
221
584000
3000
tarlanızı necə ölçə bilərsiniz,
10:02
what you should do if you're arrested,
222
587000
2000
tutuklanırsanız nə etməlisiniz,
10:04
what you should do if your animal is sick.
223
589000
4000
heyvanınız Xəstələnsəm nə etməlisiniz.
10:08
This is what we teach in the night schools.
224
593000
2000
Gecə məktəblərində öğrettiklerimiz bunlar.
10:10
But all the schools are solar-lit.
225
595000
3000
Bütün məktəblər günəş enerjisiylə aydınlatılıyor.
10:13
Every five years
226
598000
2000
Hər beş ildən bir
10:15
we have an election.
227
600000
2000
seçkilər təşkil edirik.
10:17
Between six to 14 year-old children
228
602000
4000
6-14 yaş arası uşaqları
10:21
participate in a democratic process,
229
606000
3000
demokratik cəlb edirik,
10:24
and they elect a prime minister.
230
609000
4000
və bir başçı seçirlər.
10:28
The prime minister is 12 years old.
231
613000
3000
başçıları 12 yaş.
10:32
She looks after 20 goats in the morning,
232
617000
2000
Gündüzləri 20 keçi güdür amma
10:34
but she's prime minister in the evening.
233
619000
3000
axşamları başçılıq edir.
10:37
She has a cabinet,
234
622000
2000
kabineti var,
10:39
a minister of education, a minister for energy, a minister for health.
235
624000
3000
təhsil naziri, enerji naziri, sağlamlıq naziri var.
10:42
And they actually monitor and supervise
236
627000
2000
7.000 uşağın təhsil aldığı 150 məktəbi
10:44
150 schools for 7,000 children.
237
629000
3000
müşahidə və denetliyorlar.
10:49
She got the World's Children's Prize five years ago,
238
634000
2000
5 il əvvəl Dünya Uşaqları Mükafatını qazandı
10:51
and she went to Sweden.
239
636000
2000
və İsveçə getdi.
10:53
First time ever going out of her village.
240
638000
2000
Həyatında ilk dəfə kəndindən çölə çıxmışdı.
10:55
Never seen Sweden.
241
640000
3000
İsveçi heç görməmişdi.
10:58
Wasn't dazzled at all by what was happening.
242
643000
2000
olanlardan ötəri gözləri büyülenmedi.
11:00
And the Queen of Sweden, who's there,
243
645000
2000
Orada olan İsveç Kraliçası mənə döndü və
11:02
turned to me and said, "Can you ask this child where she got her confidence from?
244
647000
3000
belə dedi: "Bu uşağa özünə güvəninin haradan gəldiyini soruşur mısın?
11:05
She's only 12 years old,
245
650000
2000
Yalnız 12 yaşında amma
11:07
and she's not dazzled by anything."
246
652000
3000
heç bir şey gözlərini kamaştıramadı. "
11:10
And the girl, who's on her left,
247
655000
3000
Hemen solunda olan qız
11:13
turned to me and looked at the queen straight in the eye
248
658000
3000
mənə döndü, dimdik kraliçaya baxaraq belə dedi:
11:16
and said, "Please tell her I'm the prime minister."
249
661000
3000
"Lütfən özünə mənim prezident olduğumu söyləyin."
11:19
(Laughter)
250
664000
2000
(gülüşmələr)
11:21
(Applause)
251
666000
8000
(Alqışlar)
11:29
Where the percentage of illiteracy is very high,
252
674000
4000
Oxuma yazma nisbəti çox düşükken
11:33
we use puppetry.
253
678000
3000
bəzi şeyləri kuklalarla izah edərdik.
11:36
Puppets is the way we communicate.
254
681000
3000
Kuklalar bizim ünsiyyət araçlarımızdı.
11:45
You have Jokhim Chacha
255
690000
3000
Jokhim CHacha adında
11:48
who is 300 years old.
256
693000
4000
300 illik bir kuklamız var.
11:52
He is my psychoanalyst. He is my teacher.
257
697000
3000
Özü mənim psikoanalistim və müəllim.
11:55
He's my doctor. He's my lawyer.
258
700000
2000
Doktoru və vəkilinin.
11:57
He's my donor.
259
702000
2000
Bağışçım.
11:59
He actually raises money,
260
704000
2000
Əslində hədiyyə toplar
12:01
solves my disputes.
261
706000
3000
və anlaşmazlıklarımı həll edir.
12:04
He solves my problems in the village.
262
709000
3000
Köyümdeki problemlərə həll tapar.
12:07
If there's tension in the village,
263
712000
2000
Kənddə bir gərginlik varsa,
12:09
if attendance at the schools goes down
264
714000
2000
məktəbə davam azaldısa,
12:11
and there's a friction between the teacher and the parent,
265
716000
2000
müəllimlə vəli arasında bir sürtüşme yaşandıysa
12:13
the puppet calls the teacher and the parent in front of the whole village
266
718000
3000
kukla bütün kəndin gözü qarşısında müəllimi və Vəlini
12:16
and says, "Shake hands.
267
721000
2000
yanına çağırır və belə deyir : "Tokalaşın.
12:18
The attendance must not drop."
268
723000
2000
Məktəbə davam düşməməli."
12:22
These puppets
269
727000
2000
Bu kuklalar Dünya Bankı hesabatlarının
12:24
are made out of recycled World Bank reports.
270
729000
2000
geri çevrilmə məhsullarından edildi.
12:26
(Laughter)
271
731000
2000
(gülüşmələr)
12:28
(Applause)
272
733000
7000
(Alqışlar)
12:35
So this decentralized, demystified approach
273
740000
4000
Günəş enerjisiylə çalışan kəndlərin bu yerliləşdirilmiş və
12:39
of solar-electrifying villages,
274
744000
2000
açıqlığa qovuşdurulmuş yanaşmalarını
12:41
we've covered all over India
275
746000
2000
bu təhsilli insanlar sayəsində
12:43
from Ladakh up to Bhutan --
276
748000
3000
Ladakh'tan Bhutan'a
12:48
all solar-electrified villages
277
753000
2000
bütün Hindistana
12:50
by people who have been trained.
278
755000
3000
yaydık.
12:54
And we went to Ladakh,
279
759000
2000
Ladakh'a getdiyimizdə
12:56
and we asked this woman --
280
761000
2000
hava -40 dereceydi
12:58
this, at minus 40, you have to come out of the roof,
281
763000
3000
altına girəcəyiniz bir dam edəcəyimi bilmirdim
13:01
because there's no place, it was all snowed up on both sides --
282
766000
3000
çünki hər yer qar idi .
13:04
and we asked this woman,
283
769000
2000
Oradakı bir qadına bunu soruşduq:
13:06
"What was the benefit you had
284
771000
2000
Günəş enerjisindən əldə edilən elektrikdən
13:08
from solar electricity?"
285
773000
2000
necə faydalandıq?
13:10
And she thought for a minute and said,
286
775000
2000
Qadın bir dəqiqə düşündükdən sonra cavab verdi:
13:12
"It's the first time I can see my husband's face in winter."
287
777000
4000
"İlk dəfə qışda ərimin üzünü görə bilirəm."
13:16
(Laughter)
288
781000
3000
(gülüşmələr)
13:19
Went to Afghanistan.
289
784000
2000
Əfqanıstana gedərkən,
13:21
One lesson we learned in India
290
786000
5000
Hindistandan aldığımız bir dərs var idi:
13:26
was men are untrainable.
291
791000
4000
Kişilər eğitilemezdi.
13:30
(Laughter)
292
795000
4000
(gülüşmələr)
13:34
Men are restless,
293
799000
2000
Kişilər narahat,
13:36
men are ambitious,
294
801000
2000
ehtiraslı
13:38
men are compulsively mobile,
295
803000
3000
dürtüsel olaraq dəyişəndə
13:41
and they all want a certificate.
296
806000
2000
və bütün istədikləri bir diplomu.
13:43
(Laughter)
297
808000
2000
(gülüşmələr)
13:45
All across the globe, you have this tendency
298
810000
3000
Dünyanın hər yerində eyni meyl vardır,
13:48
of men wanting a certificate.
299
813000
2000
kişilər diplom istəyərlər.
13:50
Why? Because they want to leave the village
300
815000
3000
Niyə? Çünki onlar kəndi tərk edərək
13:53
and go to a city, looking for a job.
301
818000
3000
şəhərdə işləmək istəyirlər.
13:56
So we came up with a great solution:
302
821000
3000
Möcüzə bir həll yolu inkişaf etdirdik:
13:59
train grandmothers.
303
824000
2000
nənəyə öyrətmək.
14:03
What's the best way of communicating
304
828000
2000
Bu gün dünyada ən yaxşı
14:05
in the world today?
305
830000
2000
ünsiyyət yolu nədir?
14:07
Television? No.
306
832000
2000
Televiziya? Xeyr.
14:09
Telegraph? No.
307
834000
2000
Telqraf? Xeyr.
14:11
Telephone? No.
308
836000
2000
Telefon? Xeyr.
14:13
Tell a woman.
309
838000
2000
Bir qadına izah edin.
14:15
(Laughter)
310
840000
3000
(gülüşmələr)
14:18
(Applause)
311
843000
4000
(Alqışlar)
14:22
So we went to Afghanistan for the first time,
312
847000
2000
Əfqanıstana ilk dəfə getdiyimizdə
14:24
and we picked three women
313
849000
2000
üç qadın seçdik və
14:26
and said, "We want to take them to India."
314
851000
2000
onları Hindistana aparmaq istədiyimizi söylədik.
14:28
They said, "Impossible. They don't even go out of their rooms,
315
853000
2000
"İmkansız" dedilər. "Evlərindən belə çıxa bilmirlər və
14:30
and you want to take them to India."
316
855000
2000
siz onları Hindistana mı aparmaq istəyirsiniz?"
14:32
I said, "I'll make a concession. I'll take the husbands along as well."
317
857000
2000
"Bir imtiyaz tanıyaraq onlarla birlikdə ərlərini da aparacağam." dedim.
14:34
So I took the husbands along.
318
859000
2000
Ərlərini da onlarla birlikdə apardım.
14:36
Of course, the women were much more intelligent than the men.
319
861000
3000
Əlbəttə qadınlar kişilərdən çox daha ağıllı idi.
14:39
In six months,
320
864000
2000
Bu qadınları altı ay içində
14:41
how do we train these women?
321
866000
3000
necə değiştirebilirdik?
14:44
Sign language.
322
869000
2000
İşarə dili.
14:46
You don't choose the written word.
323
871000
3000
yazıyla anlaşamazsınız.
14:49
You don't choose the spoken word.
324
874000
2000
Eyni dili danışa bilməz.
14:51
You use sign language.
325
876000
3000
Amma işarə diliylə razılaşa.
14:54
And in six months
326
879000
2000
Və altı ay içində
14:56
they can become solar engineers.
327
881000
4000
bir günəş enerjisi mühəndisi ola bilərlər.
15:00
They go back and solar-electrify their own village.
328
885000
3000
Öz kəndlərinə geri döndüklərində bu sistemi qura bilərlər.
15:03
This woman went back
329
888000
2000
Geri dönən qadınlar getdikləri ilk kənddə
15:05
and solar-electrified the first village,
330
890000
3000
bir atelye çalışması
15:08
set up a workshop --
331
893000
2000
təşkil etdilər.
15:10
the first village ever to be solar-electrified in Afghanistan
332
895000
3000
Əfqanıstanda enerji ehtiyacını günəşdən qarşılayan ilk kənd
15:13
[was] by the three women.
333
898000
3000
bu üç qadın sayəsində bunu bacardı.
15:16
This woman
334
901000
2000
Bu qadın
15:18
is an extraordinary grandmother.
335
903000
2000
qeyri-adi bir nənə.
15:20
55 years old, and she's solar-electrified 200 houses for me in Afghanistan.
336
905000
5000
55 yaş və özü Əfqanıstanda 200 evi günəş enerjisiylə işləyən hala gətirdi.
15:25
And they haven't collapsed.
337
910000
3000
Qurduğu sistemlər çökmedi.
15:28
She actually went and spoke to an engineering department in Afghanistan
338
913000
3000
Əfqanıstanda bir mühəndislik firmasına gedib
15:31
and told the head of the department
339
916000
2000
firmanın müdirinə AC və DC axınlar
15:33
the difference between AC and DC.
340
918000
2000
arasındakı fərqi izah etdi.
15:35
He didn't know.
341
920000
2000
Adam bunu bilmirdi.
15:37
Those three women have trained 27 more women
342
922000
3000
Bu üç qadın 27 başqa qadını eğitti və
15:40
and solar-electrified 100 villages in Afghanistan.
343
925000
3000
Əfqanıstanda günəş enerjisiylə işləyən kənd sayı 100-ə çıxdı.
15:43
We went to Africa,
344
928000
3000
Afrikaya gedib
15:46
and we did the same thing.
345
931000
2000
eyni şeyi etdik.
15:48
All these women sitting at one table from eight, nine countries,
346
933000
3000
Bir masada oturan səkkiz doqquz fərqli ölkədən qadınlar
15:51
all chatting to each other, not understanding a word,
347
936000
3000
bir-birləriylə danışır ancaq söylədiklərindən tək söz belə anlamırdılar,
15:54
because they're all speaking a different language.
348
939000
2000
çünki hamısı başqa dillərdə danışırdılar.
15:56
But their body language is great.
349
941000
2000
Amma bədən dilləri mükəmməl idi.
15:58
They're speaking to each other
350
943000
2000
Bir-birləriylə razılaşa və bu sayədə
16:00
and actually becoming solar engineers.
351
945000
2000
günəş enerjisi mühəndisi halına gəlirdilər.
16:02
I went to Sierra Leone,
352
947000
3000
Sierra Leone'ye getdiyimdə
16:05
and there was this minister driving down in the dead of night --
353
950000
3000
gecənin qaranlığında kəndə gələn
16:08
comes across this village.
354
953000
2000
bir baxan olduğunu eşitdim.
16:10
Comes back, goes into the village, says, "Well what's the story?"
355
955000
3000
Kəndə girdiyində "Necə oldu u iş?" demiş.
16:13
They said, "These two grandmothers ... "
356
958000
2000
Onlar da "Bu iki nənə..." deyə izah etməyə başlamışlar.
16:15
"Grandmothers?" The minister couldn't believe what was happening.
357
960000
3000
"Nənə mi?" Nazir olanlara inana bilməmiş.
16:18
"Where did they go?" "Went to India and back."
358
963000
3000
"Hara getdilər?" "Hindistana getdilər və geri döndülər."
16:21
Went straight to the president.
359
966000
2000
düz baş nazirə gedib
16:23
He said, "Do you know there's a solar-electrified village in Sierra Leone?"
360
968000
2000
"Sierra Leone'de günəş enerjisiylə elektrik çıxaran bir kənd olduğunu bilirdiniz?" demiş.
16:25
He said, "No." Half the cabinet went to see the grandmothers the next day.
361
970000
3000
Prezident "Xeyr" demiş və kabineti yarısı sabahısı gün bu nənəyə görməyə getmiş.
16:28
"What's the story."
362
973000
2000
"Necə oldu bu iş?"
16:30
So he summoned me and said, "Can you train me 150 grandmothers?"
363
975000
4000
Daha sonra məni dəvət edib "Mənə 150 nənə öyrədə bilərsiniz bilərsənmi?" dedi.
16:34
I said, "I can't, Mr. President.
364
979000
2000
"Xeyr prezident, edə bilmərəm" dedim.
16:36
But they will. The grandmothers will."
365
981000
2000
"Amma onlar edə bilərlər, eğittiğim nənə edə bilərlər."
16:38
So he built me the first Barefoot training center in Sierra Leone.
366
983000
3000
Prezident Sierra Leon'daki ilk Yalınayak təhsil mərkəzini qurdu.
16:41
And 150 grandmothers have been trained in Sierra Leone.
367
986000
4000
Burada 150 nənə təhsil aldı.
16:45
Gambia:
368
990000
2000
Qambiya:
16:47
we went to select a grandmother in Gambia.
369
992000
3000
Gambiya'ya bir nənə seçməyə getdik.
16:50
Went to this village.
370
995000
2000
Kəndə çatdığımda hansı nənəyə
16:52
I knew which woman I would like to take.
371
997000
2000
seçmək lazım olduğunu bilirdim.
16:54
The community got together and said, "Take these two women."
372
999000
3000
Xalq mənə bəzilərini göstərərək "Bu iki qadını al" dedi.
16:57
I said, "No, I want to take this woman."
373
1002000
2000
Mən "Xeyr" dedim. "Bu qadını almaq istəyirəm."
16:59
They said, "Why? She doesn't know the language. You don't know her."
374
1004000
2000
"Niyə?" dedilər. O dil bilmir və onu tanımırsan.
17:01
I said, "I like the body language. I like the way she speaks."
375
1006000
3000
Onlara "Bədən dilini sevdim, danışma tərzini bəyəndim" dedim.
17:04
"Difficult husband; not possible."
376
1009000
2000
"Əri əks biridir, göndərməsi çətin" dedilər.
17:06
Called the husband, the husband came,
377
1011000
2000
Ərini çağırdım, gəldi,
17:08
swaggering, politician, mobile in his hand. "Not possible."
378
1013000
3000
yayğın, siyasi, əli qolu oynayan biriydi. "Mümkün deyil" dedi.
17:11
"Why not?" "The woman, look how beautiful she is."
379
1016000
3000
"Niyə?" "Nə qədər gözəl olduğuna bax, olmaz"
17:14
I said, "Yeah, she is very beautiful."
380
1019000
2000
"Bəli, həqiqətən çox gözəl" dedim.
17:16
"What happens if she runs off with an Indian man?"
381
1021000
2000
"Ya Hindisyanlı bir adamla qaçsa?"
17:18
That was his biggest fear.
382
1023000
2000
Ən böyük qoxusu idi.
17:20
I said, "She'll be happy. She'll ring you up on the mobile."
383
1025000
3000
Ona "Xoşbəxt olacaq və səni telefonla axtaracaq" dedim.
17:23
She went like a grandmother
384
1028000
3000
Bir nənə olaraq getdi amma
17:26
and came back like a tiger.
385
1031000
2000
bir pələng kimi geri döndü.
17:28
She walked out of the plane
386
1033000
2000
Təyyarədən indi və
17:30
and spoke to the whole press as if she was a veteran.
387
1035000
3000
təcrübəli biriymişcesine mətbuatla danışdı.
17:33
She handled the national press,
388
1038000
3000
Milli mətbuatı təsir
17:36
and she was a star.
389
1041000
2000
və bir ulduz oldu.
17:38
And when I went back six months later, I said, "Where's your husband?"
390
1043000
3000
Altı ay sonra geri qayıdanda "Ərin harada?" dedim.
17:41
"Oh, somewhere. It doesn't matter."
391
1046000
2000
"Bilməm, bir yerlərdədir. Heç əhəmiyyətli deyil" dedi.
17:43
(Laughter)
392
1048000
2000
(gülüşmələr)
17:45
Success story.
393
1050000
2000
Müvəffəqiyyət əhvalatı.
17:47
(Laughter)
394
1052000
2000
(gülüşmələr)
17:49
(Applause)
395
1054000
3000
(Alqışlar)
17:52
I'll just wind up by saying
396
1057000
6000
Bunu söyləyərək bitirmək istəyirəm:
17:58
that I think you don't have to look for solutions outside.
397
1063000
4000
həlləri dışınızda axtarmayın,
18:02
Look for solutions within.
398
1067000
2000
içinizdə axtarın.
18:04
And listen to people. They have the solutions in front of you.
399
1069000
3000
Və daha əvvəl bu problemləri həll etmiş insanları dinləyin.
18:07
They're all over the world.
400
1072000
2000
Onlar dünyanın hər yerindəsən.
18:09
Don't even worry.
401
1074000
2000
kədərlənməyin.
18:11
Don't listen to the World Bank, listen to the people on the ground.
402
1076000
3000
Dünya Bankını deyil sahədəki insanları dinləyin.
18:14
They have all the solutions in the world.
403
1079000
3000
Dünyadakı bütün həllər onların əllərində.
18:17
I'll end with a quotation by Mahatma Gandhi.
404
1082000
3000
Mahatma Qandinin bir sözüylə bitirirəm:
18:20
"First they ignore you,
405
1085000
2000
"Əvvəl sizi umursamazlar,
18:22
then they laugh at you,
406
1087000
2000
sonra sizə gülərlər,
18:24
then they fight you,
407
1089000
2000
sonra döyüş açarlar,
18:26
and then you win."
408
1091000
2000
sonra siz qazanarsınız. "
18:28
Thank you.
409
1093000
2000
Təşəkkürlər.
18:30
(Applause)
410
1095000
31000
(Alqışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Bunker Roy - EducatorSanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient.
Why you should listen
Development projects the world over run into one crucial point: For a project to live on, it needs to be organic, owned and sustained by those it serves. In 1972, Sanjit “Bunker” Roy founded the Barefoot College, in the village of Tilonia in Rajasthan, India, with just this mission: to provide basic services and solutions in rural communities with the objective of making them self-sufficient. These “barefoot solutions” can be broadly categorized into solar energy, water, education, health care, rural handicrafts, people’s action, communication, women’s empowerment and wasteland development. The Barefoot College education program, for instance, teaches literacy and also skills, encouraging learning-by-doing. (Literacy is only part of it.) Bunker’s organization has also successfully trained grandmothers from Africa and the Himalayan region to be solar engineers so they can bring electricity to their remote villages.
As he says, Barefoot College is "a place of learning and unlearning: where the teacher is the learner and the learner is the teacher."
Bunker Roy | Speaker | TED.com