TEDGlobal 2011
Bunker Roy: Learning from a barefoot movement
Bir Yalınayaklar hareketinden öğrenilenler
Filmed:
Readability: 3.1
4,300,944 views
Hindistan'ın Rajasthan bölgesinde bulunan sıradışı bir okul çoğu okuma yazma bilmeyen köylü kadın ve erkekleri kendi köylerinin güneş enerjisi mühendisleri, sanatkarları, diş hekimleri ve doktorları olmak üzere yetiştiriyor. Yalınayaklar Koleji adlı okulun kurucusu Bunker Roy okulun nasıl işlediğini anlatıyor.
Bunker Roy - Educator
Sanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient. Full bio
Sanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'd like to take you to another world.
0
0
4000
Sizi başka bir dünyaya götürmek istiyorum.
00:19
And I'd like to share
1
4000
2000
ve sizinle günde 1 dolardan az kazanan
00:21
a 45 year-old love story
2
6000
4000
fakir insanlarla aramdaki
00:25
with the poor,
3
10000
3000
45 yıllık aşk öyküsünü
00:28
living on less than one dollar a day.
4
13000
3000
paylaşmak istiyorum.
00:33
I went to a very elitist, snobbish,
5
18000
4000
Hindistan'da çok elitist, züppece
00:37
expensive education in India,
6
22000
4000
pahalı bir eğitim aldım,
00:41
and that almost destroyed me.
7
26000
3000
ve bu beni neredeyse mahvetti.
00:46
I was all set
8
31000
2000
Diplomat, öğretmen
00:48
to be a diplomat, teacher, doctor --
9
33000
3000
ya da doktor olmaya yönlendirilmiştim
00:51
all laid out.
10
36000
4000
ve her şey planlanmıştı.
00:55
Then, I don't look it, but I was the Indian national squash champion
11
40000
3000
Sonra bunları bırakıp 3 yıl boyunca
00:58
for three years.
12
43000
2000
Hindistan squash şampiyonu oldum.
01:00
(Laughter)
13
45000
2000
(Gülüşmeler)
01:02
The whole world was laid out for me.
14
47000
3000
Bütün dünya önümdeydi.
01:05
Everything was at my feet.
15
50000
2000
Her şey ayaklarımın altındaydı.
01:07
I could do nothing wrong.
16
52000
3000
Hiçbir şeyi yanlış yapamazdım.
01:10
And then I thought out of curiosity
17
55000
2000
Ama sonra şüphelenmeye başladım.
01:12
I'd like to go and live and work
18
57000
2000
Bir köye gidip yaşamak, çalışmak ve
01:14
and just see what a village is like.
19
59000
2000
neye benzediğini görmek istedim.
01:16
So in 1965,
20
61000
2000
Bu yüzden 1965 yılında Hindistan'ın
01:18
I went to what was called the worst Bihar famine in India,
21
63000
4000
Bihar eyaletinde yaşanan kıtlığı görmeye gittim.
01:22
and I saw starvation, death,
22
67000
3000
Ve hayatımda ilk defa açlığı, ölümü,
01:25
people dying of hunger, for the first time.
23
70000
3000
açlıktan ölen insanları gördüm.
01:28
It changed my life.
24
73000
3000
Bu benim hayatımı değiştirdi.
01:31
I came back home,
25
76000
2000
Eve döndüm ve anneme
01:33
told my mother,
26
78000
2000
şöyle söyledim:
01:35
"I'd like to live and work in a village."
27
80000
3000
"Bir köyde yaşamak ve çalışmak istiyorum."
01:38
Mother went into a coma.
28
83000
2000
Annem komaya girdi.
01:40
(Laughter)
29
85000
3000
(Gülüşmeler)
01:43
"What is this?
30
88000
2000
"Bu da nesi?
01:45
The whole world is laid out for you, the best jobs are laid out for you,
31
90000
3000
Bütün dünya ayaklarının altında, en iyi işler seni bekliyor,
01:48
and you want to go and work in a village?
32
93000
2000
ve sen bir köye gidip orada yaşamak mı istiyorsun?
01:50
I mean, is there something wrong with you?"
33
95000
2000
Yolunda gitmeyen bir şeyler mi var?"
01:52
I said, "No, I've got the best eduction.
34
97000
2000
Ben de ona "Hayır, çok iyi bir eğitim aldım
01:54
It made me think.
35
99000
2000
ve bu beni düşünmeye sevk etti.
01:56
And I wanted to give something back
36
101000
3000
Ben de kendimce insanlara bir şeyler
01:59
in my own way."
37
104000
2000
vermek istiyorum." dedim.
02:01
"What do you want to do in a village?
38
106000
2000
"Köyde ne yapmak istiyorsun?
02:03
No job, no money,
39
108000
2000
Orada ne iş ne de para
02:05
no security, no prospect."
40
110000
2000
ne güvenlik ne de umut var" dedi.
02:07
I said, "I want to live
41
112000
2000
Ben de "Ben orada yaşamak ve
02:09
and dig wells for five years."
42
114000
3000
5 yıl boyunca kuyu kazmak istiyorum."
02:12
"Dig wells for five years?
43
117000
2000
"5 yıl boyunca kuyu kazmak mı?
02:14
You went to the most expensive school and college in India,
44
119000
3000
Hindistan'daki en pahalı okullara ve kolejlere gittin
02:17
and you want to dig wells for five years?"
45
122000
2000
ve şimdi 5 yıl boyunca kuyu kazmak mı istiyorsun?"
02:19
She didn't speak to me for a very long time,
46
124000
4000
Uzun bir süre benimle konuşmadı,
02:23
because she thought I'd let my family down.
47
128000
3000
çünkü ailemi küçük düşüreceğimi düşünüyordu.
02:28
But then,
48
133000
2000
Yoksul insanların sahip olduğu
02:30
I was exposed to the most extraordinary knowledge and skills
49
135000
3000
ve asla ortaya konmamış,
02:33
that very poor people have,
50
138000
2000
hiçbir zaman tanınmamış, saygı duyulmamış,
02:35
which are never brought into the mainstream --
51
140000
3000
geniş alanlarda uygulanmamış
02:38
which is never identified, respected,
52
143000
2000
en sıradışı bilgi ve becerilere
02:40
applied on a large scale.
53
145000
2000
eriştim.
02:42
And I thought I'd start a Barefoot College --
54
147000
2000
Ve yoksullar için bir Yalınayaklar Koleji
02:44
college only for the poor.
55
149000
2000
açmaya karar verdim.
02:46
What the poor thought was important
56
151000
2000
Okul yoksul insanların önemli olduğunu
02:48
would be reflected in the college.
57
153000
3000
düşündüğü şeyleri öğretecekti.
02:52
I went to this village for the first time.
58
157000
2000
Köye ilk defa gittiğimde
02:54
Elders came to me
59
159000
2000
köyün yaşlılar geldiler ve
02:56
and said, "Are you running from the police?"
60
161000
2000
"Polis için mi çalışıyorsun?" diye sordular.
02:58
I said, "No."
61
163000
2000
"Hayır" dedim.
03:00
(Laughter)
62
165000
3000
(Gülüşmeler)
03:04
"You failed in your exam?"
63
169000
2000
"Sınavlarında başarısız mı oldun?"
03:06
I said, "No."
64
171000
2000
"Hayır" dedim.
03:08
"You didn't get a government job?" I said, "No."
65
173000
3000
"Hükümet görevlisi değil misin?" diye sordular, "Hayır." dedim.
03:11
"What are you doing here?
66
176000
2000
"Burada ne işin var?
03:13
Why are you here?
67
178000
2000
Neden buradasın?
03:15
The education system in India
68
180000
2000
Hindistan'ın eğitim sistemi sizi
03:17
makes you look at Paris and New Delhi and Zurich;
69
182000
3000
Paris, Yeni Delhi ya da Zürih'e yöneltir.
03:20
what are you doing in this village?
70
185000
2000
Sen bu köyde ne arıyorsun?
03:22
Is there something wrong with you you're not telling us?"
71
187000
3000
Senin bize söylemediğin bir sorunun mu var?"
03:25
I said, "No, I want to actually start a college
72
190000
3000
"Hayır, açıkçası sadece yoksullar için bir kolej
03:28
only for the poor.
73
193000
2000
kurmak istiyorum. Okulda sadece
03:30
What the poor thought was important would be reflected in the college."
74
195000
3000
yoksulların önemli olduğunu düşündüğü şeyler öğretilecek" dedim.
03:33
So the elders gave me some very sound and profound advice.
75
198000
4000
Yaşlılar bana derin ve anlamlı nasihatlerde bulundular.
03:37
They said, "Please,
76
202000
2000
"Lütfen kuracağın koleje
03:39
don't bring anyone with a degree and qualification
77
204000
3000
diplomalı ve kalifiye
03:42
into your college."
78
207000
2000
birini getirme" dediler.
03:44
So it's the only college in India
79
209000
3000
Bu yüzden Yalınayaklar Koleji Hindistan'da
03:47
where, if you should have a Ph.D. or a Master's,
80
212000
3000
bir master ya da doktora dereceniz varsa
03:50
you are disqualified to come.
81
215000
2000
kabul edilmeyeceğiniz tek kolejdir.
03:52
You have to be a cop-out or a wash-out or a dropout
82
217000
5000
Bizim okulumuzda eğitim görebilmeniz için
03:57
to come to our college.
83
222000
3000
üniversiteden ayrılmış ya da kovulmuş olmanız gerekiyor.
04:00
You have to work with your hands.
84
225000
2000
Ellerinizle ve haysiyetinizle
04:02
You have to have a dignity of labor.
85
227000
2000
çalışmak zorundasınız.
04:04
You have to show that you have a skill that you can offer to the community
86
229000
3000
Topluma sunacağınız bir yeteneğiniz olduğunu
04:07
and provide a service to the community.
87
232000
3000
ve onlara hizmet edeceğinizi göstermek zorundasınız.
04:10
So we started the Barefoot College,
88
235000
3000
Böylece Yalınayaklar Koleji'ni kurduk
04:13
and we redefined professionalism.
89
238000
2000
ve profesyonelliği yeniden tanımladık.
04:15
Who is a professional?
90
240000
2000
Profesyonel kimdir?
04:17
A professional is someone
91
242000
2000
Profesyonel
04:19
who has a combination of competence,
92
244000
2000
yetenek, güven ve inancın
04:21
confidence and belief.
93
246000
3000
bir bileşimidir.
04:24
A water diviner is a professional.
94
249000
3000
Su kahini bir profesyoneldir.
04:27
A traditional midwife
95
252000
2000
Ebe
04:29
is a professional.
96
254000
2000
bir profesyoneldir.
04:31
A traditional bone setter is a professional.
97
256000
3000
Kırık-çıkıçı bir profesyoneldir.
04:34
These are professionals all over the world.
98
259000
2000
Bunlar dünyanın her yerinden profesyoneller.
04:36
You find them in any inaccessible village around the world.
99
261000
4000
Ulaşımı zor olan her köyde onları bulabilirsiniz.
04:40
And we thought that these people should come into the mainstream
100
265000
3000
Bu kişileri ortaya çıkararak sahip oldukları
04:43
and show that the knowledge and skills that they have
101
268000
3000
bilgi ve yeteneklerin evrensel olduğunu
04:46
is universal.
102
271000
2000
göstermek istedik.
04:48
It needs to be used, needs to be applied,
103
273000
2000
Bu bilgi ve yetenekler kullanılmalı,
04:50
needs to be shown to the world outside --
104
275000
2000
bugün bile önemli oldukları
04:52
that these knowledge and skills
105
277000
2000
tüm dünyaya
04:54
are relevant even today.
106
279000
4000
gösterilmeli.
04:58
So the college works
107
283000
2000
Kolej Mahatma Gandhi'nin yaşam ve iş yapma
05:00
following the lifestyle and workstyle of Mahatma Gandhi.
108
285000
4000
biçimini örnek alarak işliyor.
05:04
You eat on the floor, you sleep on the floor, you work on the floor.
109
289000
4000
Yerde yemek yer, yerde uyur, yerde çalışırsınız.
05:08
There are no contracts, no written contracts.
110
293000
2000
Yazılı kontrat yoktur.
05:10
You can stay with me for 20 years, go tomorrow.
111
295000
3000
Benimle 20 yıl yaşayabilir ya da yarın gidebilirsiniz.
05:13
And no one can get more than $100 a month.
112
298000
3000
Ve kimse aylık 100 dolardan fazla kazanamaz.
05:16
You come for the money, you don't come to Barefoot College.
113
301000
3000
Yalınayaklar Koleji'ne para için geliyorsanız, hiç gelmeyin.
05:19
You come for the work and the challenge,
114
304000
2000
Yalınayaklar Koleji'ne çalışmak ve
05:21
you'll come to the Barefoot College.
115
306000
2000
mücadele etmek için gelebilirsiniz.
05:23
That is where we want you to try crazy ideas.
116
308000
3000
Burası çabalayarak düşünceler üretmenizi istediğimiz bir yer.
05:26
Whatever idea you have, come and try it.
117
311000
2000
Düşünceniz ne olursa olsun, gelin ve deneyin.
05:28
It doesn't matter if you fail.
118
313000
2000
Başarısız olmanız hiç önemli değil.
05:30
Battered, bruised, you start again.
119
315000
3000
Yaralı bereli tekrar başlayın.
05:33
It's the only college where the teacher is the learner
120
318000
3000
Burası öğretmenin öğrenci, öğrencinin de öğretmen
05:36
and the learner is the teacher.
121
321000
3000
olduğu tek kolejdir.
05:39
And it's the only college where we don't give a certificate.
122
324000
3000
Ve diploma vermeyen tek kolej.
05:42
You are certified by the community you serve.
123
327000
3000
Diplomanızı hizmet ettiğiniz toplum verir.
05:45
You don't need a paper to hang on the wall
124
330000
2000
Duvara mühendis olduğunuzu gösteren
05:47
to show that you are an engineer.
125
332000
3000
bir kağıt parçası asmanıza gerek yoktur.
05:52
So when I said that,
126
337000
2000
Bunu söylediğimde
05:54
they said, "Well show us what is possible. What are you doing?
127
339000
3000
"Peki bize bu yaptığının mümkün olup olmadığını göster.
05:57
This is all mumbo-jumbo if you can't show it on the ground."
128
342000
4000
Gösteremezsen hepsi lagalugadan başka bir şey değildir" dediler.
06:01
So we built the first Barefoot College
129
346000
3000
Böylece ilk Yalınayaklar Koleji'ni
06:04
in 1986.
130
349000
3000
1986 yılında kurduk.
06:07
It was built by 12 Barefoot architects
131
352000
2000
Kolej okuma yazması olmayan
06:09
who can't read and write,
132
354000
2000
12 yalınayak mimar tarafından metrekaresi 16,5
06:11
built on $1.50 a sq. ft.
133
356000
3000
dolara inşa edildi.
06:14
150 people lived there, worked there.
134
359000
4000
Binada 150 kişi yaşadı ve çalıştı.
06:18
They got the Aga Khan Award for Architecture in 2002.
135
363000
3000
2002 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü kazandılar.
06:21
But then they suspected, they thought there was an architect behind it.
136
366000
3000
Hemen sonra işin arkasında bir mimar olduğundan şüphelendiler.
06:24
I said, "Yes, they made the blueprints,
137
369000
2000
Onlara "Evet planları bir mimar yaptı ama
06:26
but the Barefoot architects actually constructed the college."
138
371000
4000
koleji inşa eden yalınayak mimarlardı" dedim.
06:31
We are the only ones who actually returned the award for $50,000,
139
376000
3000
Bize inanmadıkları için 50.000 dolarlık
06:34
because they didn't believe us,
140
379000
2000
ödülü iade eden tek kuruluş olduk.
06:36
and we thought that they were actually casting aspersions
141
381000
4000
ve açıkçası Tilonia'nın yalınayak mimarlarına
06:40
on the Barefoot architects of Tilonia.
142
385000
3000
çamur atmaya çalıştıklarını düşündük.
06:43
I asked a forester --
143
388000
2000
Oldukça etkili, kağıt üstünde işinin uzmanı olan
06:45
high-powered, paper-qualified expert --
144
390000
3000
bir çiftçiye "Burada nasıl bir şey yetiştirebilirsin?"
06:48
I said, "What can you build in this place?"
145
393000
3000
diye sordum. Toprağa şöyle bir baktı ve
06:51
He had one look at the soil and said, "Forget it. No way.
146
396000
2000
"Unut bunu, buradan bir şey çıkmaz.
06:53
Not even worth it.
147
398000
2000
Değmez.
06:55
No water, rocky soil."
148
400000
2000
Su yok, sadece taşlı toprak." dedi.
06:57
I was in a bit of a spot.
149
402000
2000
Gözler bana çevrilince
06:59
And I said, "Okay, I'll go to the old man in village
150
404000
2000
"Tamam, köydeki yaşlı adama gidip
07:01
and say, 'What should I grow in this spot?'"
151
406000
3000
burada ne yetiştirebileceğimi soracağım" dedim.
07:04
He looked quietly at me and said,
152
409000
2000
Sessizce bana bakıp şöyle dedi:
07:06
"You build this, you build this, you put this, and it'll work."
153
411000
2000
"Şunları, şunları ve şunları ekersen yetişecektir."
07:08
This is what it looks like today.
154
413000
3000
Bu resim oranın şu anda neye benzediğini gösteriyor.
07:12
Went to the roof,
155
417000
2000
Çatıya çıktığımda
07:14
and all the women said, "Clear out.
156
419000
2000
kadınlar bana şöyle dedi: "Burayı temizleyin.
07:16
The men should clear out because we don't want to share this technology with the men.
157
421000
3000
Bu işi erkekler yapmalı çünkü biz bu teknolojiyi erkeklerle paylaşmak istemiyoruz.
07:19
This is waterproofing the roof."
158
424000
2000
Bu sayede çatı su geçirmez olacak."
07:21
(Laughter)
159
426000
2000
(Gülüşmeler)
07:23
It is a bit of jaggery, a bit of urens
160
428000
3000
Bir miktar palmiye özü, bir miktar idrar ve bilmediğim
07:26
and a bit of other things I don't know.
161
431000
2000
başka malzemelerden oluşuyordu.
07:28
But it actually doesn't leak.
162
433000
2000
Ama sızıntıyı önlüyordu.
07:30
Since 1986, it hasn't leaked.
163
435000
3000
1986'dan beri sızdırmadı.
07:33
This technology, the women will not share with the men.
164
438000
3000
Kadınlar bu teknolojiyi erkeklerle paylaşmayacaklar.
07:36
(Laughter)
165
441000
3000
(Gülüşmeler)
07:39
It's the only college
166
444000
2000
Tamamen güneş enerjisiyle çalışan
07:41
which is fully solar-electrified.
167
446000
4000
tek kolejdi.
07:45
All the power comes from the sun.
168
450000
2000
Tüm enerji güneşten sağlanıyor.
07:47
45 kilowatts of panels on the roof.
169
452000
2000
Çatıda 45 kilowattlık paneller var.
07:49
And everything works off the sun for the next 25 years.
170
454000
2000
Önümüzdeki 25 yıl daha böyle olacak.
07:51
So long as the sun shines,
171
456000
2000
Güneş parladıkça
07:53
we'll have no problem with power.
172
458000
2000
enerji problemimiz olmayacak.
07:55
But the beauty is
173
460000
2000
İşin güzel yanı
07:57
that is was installed
174
462000
3000
bu sistem hiç koleje gitmemiş,
08:00
by a priest, a Hindu priest,
175
465000
3000
sadece 8 yıllık temel eğitim almış
08:03
who's only done eight years of primary schooling --
176
468000
3000
bir Hindu din adamı
08:06
never been to school, never been to college.
177
471000
3000
tarafından kuruldu.
08:09
He knows more about solar
178
474000
2000
Güneş enerjisi hakkında tanıdığım herkesten
08:11
than anyone I know anywhere in the world guaranteed.
179
476000
4000
daha fazla bilgisi olduğunu garanti ederim.
08:17
Food, if you come to the Barefoot College,
180
482000
2000
Yalınayaklar Kolej'nde yemekler
08:19
is solar cooked.
181
484000
3000
güneş enerjisiyle pişer.
08:22
But the people who fabricated that solar cooker
182
487000
3000
Güneş enerjisiyle çalışan bu fırını
08:25
are women,
183
490000
3000
kadınlar kurar.
08:28
illiterate women,
184
493000
2000
Okuma yazması olmayan
08:30
who actually fabricate
185
495000
2000
kadınlar bu sofistike
08:32
the most sophisticated solar cooker.
186
497000
2000
fırın sistemini kurdular.
08:34
It's a parabolic Scheffler solar cooker.
187
499000
3000
Güneş enerjisiyle çalışan parabolik bir Scheffler fırın.
08:40
Unfortunately, they're almost half German,
188
505000
4000
Ne yazık ki yarı yarıya Alman olsalar da
08:44
they're so precise.
189
509000
2000
çok hassaslardı.
08:46
(Laughter)
190
511000
2000
(Gülüşmeler)
08:48
You'll never find Indian women so precise.
191
513000
3000
Bu kadar hassas bir Hindistanlı kadın bulamazsınız.
08:52
Absolutely to the last inch,
192
517000
2000
Bu fırını kesinlikle
08:54
they can make that cooker.
193
519000
2000
son santimetresine kadar yapabilirler.
08:56
And we have 60 meals twice a day
194
521000
2000
Güneş enerjiyle çalışan fırın sayesinde
08:58
of solar cooking.
195
523000
2000
her gün iki, ayda 60 öğün yemek çıkarıyoruz.
09:00
We have a dentist --
196
525000
2000
Bir diş hekimimiz var.
09:02
she's a grandmother, illiterate, who's a dentist.
197
527000
3000
Kendisi bir büyükanne, okuma yazması olmayan bir diş hekimi.
09:05
She actually looks after the teeth
198
530000
2000
7.000 çocuğun
09:07
of 7,000 children.
199
532000
3000
diş sağlığıyla ilgileniyor.
09:11
Barefoot technology:
200
536000
2000
Yalınayak teknolojisi:
09:13
this was 1986 -- no engineer, no architect thought of it --
201
538000
3000
1986'dan beri çatıda biriken yağmur sularını topluyoruz
09:16
but we are collecting rainwater from the roofs.
202
541000
3000
-bunu mimarlar ya da mühendisler olmadan kendi başımıza düşündük-
09:19
Very little water is wasted.
203
544000
2000
Bu sayede çok az su israf oluyor.
09:21
All the roofs are connected underground
204
546000
2000
Tüm çatı yeraltında bulunan
09:23
to a 400,000 liter tank,
205
548000
2000
400.000 litrelik bir tanka akıyor ve
09:25
and no water is wasted.
206
550000
2000
böylece suyu israf etmemiş oluyoruz.
09:27
If we have four years of drought, we still have water on the campus,
207
552000
3000
Yağmur sularını topladığımız için, 4 yıllık kuraklık olsa bile
09:30
because we collect rainwater.
208
555000
2000
hala yeterli içme suyumuz olacak.
09:32
60 percent of children don't go to school,
209
557000
3000
Çocukların yüzde 60'ı okula gitmiyor,
09:35
because they have to look after animals --
210
560000
2000
çünkü koyunlara, keçilere
09:37
sheep, goats --
211
562000
2000
ve diğer hayvanlara
09:39
domestic chores.
212
564000
2000
bakmaları gerekiyor.
09:41
So we thought of starting a school
213
566000
3000
Biz de buçocuklar için
09:44
at night for the children.
214
569000
2000
geceleri ders yapılacak bir okul kurmaya karar verdik.
09:46
Because the night schools of Tilonia,
215
571000
2000
Tilonia'nın gece okulları sayesinde
09:48
over 75,000 children have gone through these night schools.
216
573000
3000
75.000'den fazla çocuk eğitim aldı.
09:51
Because it's for the convenience of the child;
217
576000
2000
Okul çocukların hayatlarına uygun hale gelmişti,
09:53
it's not for the convenience of the teacher.
218
578000
2000
öğretmenlerinkine değil.
09:55
And what do we teach in these schools?
219
580000
2000
Bu okullarda ne öğretiyoruz?
09:57
Democracy, citizenship,
220
582000
2000
Demokrasi, yurttaşlık,
09:59
how you should measure your land,
221
584000
3000
tarlanızı nasıl ölçebilirsiniz,
10:02
what you should do if you're arrested,
222
587000
2000
tutuklanırsanız ne yapmalısınız,
10:04
what you should do if your animal is sick.
223
589000
4000
hayvanınız hastalanırsa ne yapmalısınız.
10:08
This is what we teach in the night schools.
224
593000
2000
Gece okullarında öğrettiklerimiz bunlar.
10:10
But all the schools are solar-lit.
225
595000
3000
Tüm okullar güneş enerjisiyle aydınlatılıyor.
10:13
Every five years
226
598000
2000
Her beş yılda bir
10:15
we have an election.
227
600000
2000
seçimler düzenliyoruz.
10:17
Between six to 14 year-old children
228
602000
4000
6-14 yaş arası çocukları
10:21
participate in a democratic process,
229
606000
3000
demokratik bir sürece dahil ediyoruz,
10:24
and they elect a prime minister.
230
609000
4000
ve bir başkan seçiyorlar.
10:28
The prime minister is 12 years old.
231
613000
3000
Başkanları 12 yaşında.
10:32
She looks after 20 goats in the morning,
232
617000
2000
Gündüzleri 20 keçi güdüyor ama
10:34
but she's prime minister in the evening.
233
619000
3000
akşamları başkanlık yapıyor.
10:37
She has a cabinet,
234
622000
2000
Kabinesi var,
10:39
a minister of education, a minister for energy, a minister for health.
235
624000
3000
eğitim bakanı, enerji bakanı, sağlık bakanı var.
10:42
And they actually monitor and supervise
236
627000
2000
7.000 çocuğun eğitim gördüğü 150 okulu
10:44
150 schools for 7,000 children.
237
629000
3000
gözlemliyor ve denetliyorlar.
10:49
She got the World's Children's Prize five years ago,
238
634000
2000
5 yıl önce Dünya Çocukları Ödülü'nü kazandı
10:51
and she went to Sweden.
239
636000
2000
ve İsveç'e gitti.
10:53
First time ever going out of her village.
240
638000
2000
Hayatında ilk defa köyünden dışarı çıkmıştı.
10:55
Never seen Sweden.
241
640000
3000
İsveç'i hiç görmemişti.
10:58
Wasn't dazzled at all by what was happening.
242
643000
2000
Olanlardan dolayı gözleri büyülenmedi.
11:00
And the Queen of Sweden, who's there,
243
645000
2000
Orada bulunan İsveç Kraliçesi bana döndü ve
11:02
turned to me and said, "Can you ask this child where she got her confidence from?
244
647000
3000
şöyle dedi: "Bu çocuğa kendine güveninin nereden geldiğini sorar mısın?
11:05
She's only 12 years old,
245
650000
2000
Sadece 12 yaşında ama
11:07
and she's not dazzled by anything."
246
652000
3000
hiçbir şey gözlerini kamaştıramadı."
11:10
And the girl, who's on her left,
247
655000
3000
Hemen solunda bulunan kız
11:13
turned to me and looked at the queen straight in the eye
248
658000
3000
bana döndü, dimdik kraliçeye bakarak şöyle dedi:
11:16
and said, "Please tell her I'm the prime minister."
249
661000
3000
"Lütfen kendisine benim başkan olduğumu söyleyin."
11:19
(Laughter)
250
664000
2000
(Gülüşmeler)
11:21
(Applause)
251
666000
8000
(Alkışlar)
11:29
Where the percentage of illiteracy is very high,
252
674000
4000
Okuma yazma oranı çok düşükken
11:33
we use puppetry.
253
678000
3000
bazı şeyleri kuklalarla anlatırdık.
11:36
Puppets is the way we communicate.
254
681000
3000
Kuklalar bizim iletişim araçlarımızdı.
11:45
You have Jokhim Chacha
255
690000
3000
Jokhim CHacha adında
11:48
who is 300 years old.
256
693000
4000
300 yıllık bir kuklamız var.
11:52
He is my psychoanalyst. He is my teacher.
257
697000
3000
Kendisi benim psikoanalistim ve öğretmenim.
11:55
He's my doctor. He's my lawyer.
258
700000
2000
Doktorum ve avukatım.
11:57
He's my donor.
259
702000
2000
Bağışçım.
11:59
He actually raises money,
260
704000
2000
Aslında bağış toplar
12:01
solves my disputes.
261
706000
3000
ve anlaşmazlıklarımı çözer.
12:04
He solves my problems in the village.
262
709000
3000
Köyümdeki sorunlara çözüm bulur.
12:07
If there's tension in the village,
263
712000
2000
Köyde bir gerginlik varsa,
12:09
if attendance at the schools goes down
264
714000
2000
okula devam azaldıysa,
12:11
and there's a friction between the teacher and the parent,
265
716000
2000
öğretmenle veli arasında bir sürtüşme yaşandıysa
12:13
the puppet calls the teacher and the parent in front of the whole village
266
718000
3000
kukla tüm köyün gözü önünde öğretmeni ve veliyi
12:16
and says, "Shake hands.
267
721000
2000
yanına çağırır ve şöyle der: "Tokalaşın.
12:18
The attendance must not drop."
268
723000
2000
Okula devam düşmemeli."
12:22
These puppets
269
727000
2000
Bu kuklalar Dünya Bankası raporlarının
12:24
are made out of recycled World Bank reports.
270
729000
2000
geri dönüşüm ürünlerinden yapıldı.
12:26
(Laughter)
271
731000
2000
(Gülüşmeler)
12:28
(Applause)
272
733000
7000
(Alkışlar)
12:35
So this decentralized, demystified approach
273
740000
4000
Güneş enerjisiyle çalışan köylerin bu yerelleştirilmiş ve
12:39
of solar-electrifying villages,
274
744000
2000
açıklığa kavuşturulmuş yaklaşımlarını
12:41
we've covered all over India
275
746000
2000
bu eğitimli insanlar sayesinde
12:43
from Ladakh up to Bhutan --
276
748000
3000
Ladakh'tan Bhutan'a
12:48
all solar-electrified villages
277
753000
2000
tüm Hindistan'a
12:50
by people who have been trained.
278
755000
3000
yaydık.
12:54
And we went to Ladakh,
279
759000
2000
Ladakh'a gittiğimizde
12:56
and we asked this woman --
280
761000
2000
hava -40 dereceydi
12:58
this, at minus 40, you have to come out of the roof,
281
763000
3000
altına gireceğiniz bir çatı bulmalıydınız
13:01
because there's no place, it was all snowed up on both sides --
282
766000
3000
çünkü her yer kar kaplıydı.
13:04
and we asked this woman,
283
769000
2000
Oradaki bir kadına şunu sorduk:
13:06
"What was the benefit you had
284
771000
2000
Güneş enerjisinden elde edilen elektrikten
13:08
from solar electricity?"
285
773000
2000
nasıl faydalandınız?
13:10
And she thought for a minute and said,
286
775000
2000
Kadın bir dakika düşündükten sonra yanıt verdi:
13:12
"It's the first time I can see my husband's face in winter."
287
777000
4000
"İlk defa kışın kocamın yüzünü görebiliyorum."
13:16
(Laughter)
288
781000
3000
(Gülüşmeler)
13:19
Went to Afghanistan.
289
784000
2000
Afganistan'a giderken,
13:21
One lesson we learned in India
290
786000
5000
Hindistan'dan aldığımız bir ders vardı:
13:26
was men are untrainable.
291
791000
4000
Erkekler eğitilemezdi.
13:30
(Laughter)
292
795000
4000
(Gülüşmeler)
13:34
Men are restless,
293
799000
2000
Erkekler huzursuz,
13:36
men are ambitious,
294
801000
2000
hırslı
13:38
men are compulsively mobile,
295
803000
3000
dürtüsel olarak değişkendirler
13:41
and they all want a certificate.
296
806000
2000
ve tüm istedikleri bir diplomadır.
13:43
(Laughter)
297
808000
2000
(Gülüşmeler)
13:45
All across the globe, you have this tendency
298
810000
3000
Dünyanın her yerinde aynı eğilim vardır,
13:48
of men wanting a certificate.
299
813000
2000
erkekler diploma isterler.
13:50
Why? Because they want to leave the village
300
815000
3000
Neden? Çünkü onlar köyü terkederek
13:53
and go to a city, looking for a job.
301
818000
3000
şehirde çalışmak isterler.
13:56
So we came up with a great solution:
302
821000
3000
Harika bir çözüm yolu geliştirdik:
13:59
train grandmothers.
303
824000
2000
Büyükanneleri eğitmek.
14:03
What's the best way of communicating
304
828000
2000
Bugün dünyada en iyi
14:05
in the world today?
305
830000
2000
iletişim yolu nedir?
14:07
Television? No.
306
832000
2000
Televizyon? Hayır.
14:09
Telegraph? No.
307
834000
2000
Telgraf? Hayır.
14:11
Telephone? No.
308
836000
2000
Telefon? Hayır.
14:13
Tell a woman.
309
838000
2000
Bir kadına anlatın.
14:15
(Laughter)
310
840000
3000
(Gülüşmeler)
14:18
(Applause)
311
843000
4000
(Alkışlar)
14:22
So we went to Afghanistan for the first time,
312
847000
2000
Afganistan'a ilk kez gittiğimizde
14:24
and we picked three women
313
849000
2000
üç kadın seçtik ve
14:26
and said, "We want to take them to India."
314
851000
2000
onları Hindistan'a götürmek istediğimizi söyledik.
14:28
They said, "Impossible. They don't even go out of their rooms,
315
853000
2000
"İmkansız" dediler. "Evlerinden bile çıkamıyorlar ve
14:30
and you want to take them to India."
316
855000
2000
siz onları Hindistan'a mı götürmek istiyorsunuz?"
14:32
I said, "I'll make a concession. I'll take the husbands along as well."
317
857000
2000
"Bir ayrıcalık tanıyarak onlarla birlikte kocalarını da götüreceğim." dedim.
14:34
So I took the husbands along.
318
859000
2000
Kocalarını da onlarla birlikte götürdüm.
14:36
Of course, the women were much more intelligent than the men.
319
861000
3000
Elbette kadınlar erkeklerden çok daha zekiydi.
14:39
In six months,
320
864000
2000
Bu kadınları altı ay içinde
14:41
how do we train these women?
321
866000
3000
nasıl değiştirebilirdik?
14:44
Sign language.
322
869000
2000
İşaret dili.
14:46
You don't choose the written word.
323
871000
3000
Yazıyla anlaşamazsınız.
14:49
You don't choose the spoken word.
324
874000
2000
Aynı dili konuşamazsınız.
14:51
You use sign language.
325
876000
3000
Ama işaret diliyle anlaşabilirsiniz.
14:54
And in six months
326
879000
2000
Ve altı ay içinde
14:56
they can become solar engineers.
327
881000
4000
birer güneş enerjisi mühendisi olabilirler.
15:00
They go back and solar-electrify their own village.
328
885000
3000
Kendi köylerine geri döndüklerinde bu sistemi kurabilirler.
15:03
This woman went back
329
888000
2000
Geri dönen kadınlar gittikleri ilk köyde
15:05
and solar-electrified the first village,
330
890000
3000
bir atölye çalışması
15:08
set up a workshop --
331
893000
2000
düzenlediler.
15:10
the first village ever to be solar-electrified in Afghanistan
332
895000
3000
Afganistan'da enerji ihtiyacını güneşten karşılayan ilk köy
15:13
[was] by the three women.
333
898000
3000
bu üç kadın sayesinde bunu başardı.
15:16
This woman
334
901000
2000
Bu kadın
15:18
is an extraordinary grandmother.
335
903000
2000
sıradışı bir büyükanne.
15:20
55 years old, and she's solar-electrified 200 houses for me in Afghanistan.
336
905000
5000
55 yaşında ve kendisi Afganistan'da 200 evi güneş enerjisiyle çalışır hale getirdi.
15:25
And they haven't collapsed.
337
910000
3000
Kurduğu sistemler çökmedi.
15:28
She actually went and spoke to an engineering department in Afghanistan
338
913000
3000
Afganistan'da bir mühendislik firmasına gidip
15:31
and told the head of the department
339
916000
2000
firmanın müdürüne AC ve DC akımlar
15:33
the difference between AC and DC.
340
918000
2000
arasındaki farkı anlattı.
15:35
He didn't know.
341
920000
2000
Adam bunu bilmiyordu.
15:37
Those three women have trained 27 more women
342
922000
3000
Bu üç kadın 27 başka kadını eğitti ve
15:40
and solar-electrified 100 villages in Afghanistan.
343
925000
3000
Afganistan'da güneş enerjisiyle çalışan köy sayısı 100'e çıktı.
15:43
We went to Africa,
344
928000
3000
Afrika'ya gidip
15:46
and we did the same thing.
345
931000
2000
aynı şeyi yaptık.
15:48
All these women sitting at one table from eight, nine countries,
346
933000
3000
Bir masada oturan sekiz dokuz farklı ülkeden kadınlar
15:51
all chatting to each other, not understanding a word,
347
936000
3000
birbirleriyle konuşuyor ancak söylediklerinden tek kelime bile anlamıyorlardı,
15:54
because they're all speaking a different language.
348
939000
2000
çünkü hepsi farklı diller konuşuyorlardı.
15:56
But their body language is great.
349
941000
2000
Ama beden dilleri mükemmeldi.
15:58
They're speaking to each other
350
943000
2000
Birbirleriyle anlaşabiliyor ve bu sayede
16:00
and actually becoming solar engineers.
351
945000
2000
güneş enerjisi mühendisi haline geliyorlardı.
16:02
I went to Sierra Leone,
352
947000
3000
Sierra Leone'ye gittiğimde
16:05
and there was this minister driving down in the dead of night --
353
950000
3000
gecenin köründe köye gelen
16:08
comes across this village.
354
953000
2000
bir bakan olduğunu duydum.
16:10
Comes back, goes into the village, says, "Well what's the story?"
355
955000
3000
Köye girdiğinde "Nasıl oldu u iş?" demiş.
16:13
They said, "These two grandmothers ... "
356
958000
2000
Onlar da "Bu iki büyükanne..." diye anlatmaya başlamışlar.
16:15
"Grandmothers?" The minister couldn't believe what was happening.
357
960000
3000
"Büyükanne mi?" Bakan olanlara inanamamış.
16:18
"Where did they go?" "Went to India and back."
358
963000
3000
"Nereye gittiler?" "Hindistan'a gittiler ve geri döndüler."
16:21
Went straight to the president.
359
966000
2000
Doğruca başbakana gidip
16:23
He said, "Do you know there's a solar-electrified village in Sierra Leone?"
360
968000
2000
"Sierra Leone'de güneş enerjisiyle elektrik üreten bir köy olduğunu biliyor muydun?" demiş.
16:25
He said, "No." Half the cabinet went to see the grandmothers the next day.
361
970000
3000
Başkan "Hayır" demiş ve kabinenin yarısı ertesi gün bu büyükanneleri görmeye gitmiş.
16:28
"What's the story."
362
973000
2000
"Nasıl oldu bu iş?"
16:30
So he summoned me and said, "Can you train me 150 grandmothers?"
363
975000
4000
Daha sonra beni davet edip "Bana 150 büyükanne eğitebilir misin?" dedi.
16:34
I said, "I can't, Mr. President.
364
979000
2000
"Hayır Başkan, yapamam" dedim.
16:36
But they will. The grandmothers will."
365
981000
2000
"Ama onlar yapabilirler, eğittiğim büyükanneler yapabilirler."
16:38
So he built me the first Barefoot training center in Sierra Leone.
366
983000
3000
Başkan Sierra Leon'daki ilk Yalınayak eğitim merkezini kurdu.
16:41
And 150 grandmothers have been trained in Sierra Leone.
367
986000
4000
Burada 150 büyükanne eğitim aldı.
16:45
Gambia:
368
990000
2000
Gambiya:
16:47
we went to select a grandmother in Gambia.
369
992000
3000
Gambiya'ya bir büyükanne seçmeye gittik.
16:50
Went to this village.
370
995000
2000
Köye vardığımda hangi büyükanneyi
16:52
I knew which woman I would like to take.
371
997000
2000
seçmem gerektiğini biliyordum.
16:54
The community got together and said, "Take these two women."
372
999000
3000
Halk bana birilerini göstererek "Bu iki kadını al" dedi.
16:57
I said, "No, I want to take this woman."
373
1002000
2000
Ben "Hayır" dedim. "Şu kadını almak istiyorum."
16:59
They said, "Why? She doesn't know the language. You don't know her."
374
1004000
2000
"Neden?" dediler. O dil bilmiyor ve onu tanımıyorsun.
17:01
I said, "I like the body language. I like the way she speaks."
375
1006000
3000
Onlara "Beden dilini sevdim, konuşma tarzını beğendim" dedim.
17:04
"Difficult husband; not possible."
376
1009000
2000
"Kocası aksi biridir, göndermesi zor" dediler.
17:06
Called the husband, the husband came,
377
1011000
2000
Kocasını çağırdım, geldi,
17:08
swaggering, politician, mobile in his hand. "Not possible."
378
1013000
3000
kasıntı, politik, eli kolu oynayan biriydi. "Mümkün değil" dedi.
17:11
"Why not?" "The woman, look how beautiful she is."
379
1016000
3000
"Neden?" "Ne kadar güzel olduğuna bak, olmaz"
17:14
I said, "Yeah, she is very beautiful."
380
1019000
2000
"Evet, gerçekten çok güzel" dedim.
17:16
"What happens if she runs off with an Indian man?"
381
1021000
2000
"Ya Hindisyanlı bir adamla kaçarsa?"
17:18
That was his biggest fear.
382
1023000
2000
En büyük kokusu buydu.
17:20
I said, "She'll be happy. She'll ring you up on the mobile."
383
1025000
3000
Ona "Mutlu olacak ve seni telefonla arayacak" dedim.
17:23
She went like a grandmother
384
1028000
3000
Bir büyükanne olarak gitti ama
17:26
and came back like a tiger.
385
1031000
2000
bir kaplan gibi geri döndü.
17:28
She walked out of the plane
386
1033000
2000
Uçaktan indi ve
17:30
and spoke to the whole press as if she was a veteran.
387
1035000
3000
deneyimli biriymişcesine basınla konuştu.
17:33
She handled the national press,
388
1038000
3000
Ulusal basını etkiledi
17:36
and she was a star.
389
1041000
2000
ve bir yıldız oldu.
17:38
And when I went back six months later, I said, "Where's your husband?"
390
1043000
3000
Altı ay sonra geri döndüğümde "Kocan nerede?" dedim.
17:41
"Oh, somewhere. It doesn't matter."
391
1046000
2000
"Bilmem, bir yerlerdedir. Hiç önemli değil" dedi.
17:43
(Laughter)
392
1048000
2000
(Gülüşmeler)
17:45
Success story.
393
1050000
2000
Başarı öyküsü.
17:47
(Laughter)
394
1052000
2000
(Gülüşmeler)
17:49
(Applause)
395
1054000
3000
(Alkışlar)
17:52
I'll just wind up by saying
396
1057000
6000
Şunu söyleyerek bitirmek istiyorum:
17:58
that I think you don't have to look for solutions outside.
397
1063000
4000
Çözümleri dışınızda aramayın,
18:02
Look for solutions within.
398
1067000
2000
içinizde arayın.
18:04
And listen to people. They have the solutions in front of you.
399
1069000
3000
Ve daha önce bu sorunları çözmüş insanları dinleyin.
18:07
They're all over the world.
400
1072000
2000
Onlar dünyanın her yerindeler.
18:09
Don't even worry.
401
1074000
2000
Üzülmeyin.
18:11
Don't listen to the World Bank, listen to the people on the ground.
402
1076000
3000
Dünya Bankası'nı değil sahadaki insanları dinleyin.
18:14
They have all the solutions in the world.
403
1079000
3000
Dünyadaki tüm çözümler onların ellerinde.
18:17
I'll end with a quotation by Mahatma Gandhi.
404
1082000
3000
Mahatma Gandhi'nin bir sözüyle bitiriyorum:
18:20
"First they ignore you,
405
1085000
2000
"Önce sizi umursamazlar,
18:22
then they laugh at you,
406
1087000
2000
sonra size gülerler,
18:24
then they fight you,
407
1089000
2000
sonra savaş açarlar,
18:26
and then you win."
408
1091000
2000
sonra siz kazanırsınız."
18:28
Thank you.
409
1093000
2000
Teşekkürler.
18:30
(Applause)
410
1095000
31000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Bunker Roy - EducatorSanjit “Bunker” Roy is the founder of Barefoot College, which helps rural communities becomes self-sufficient.
Why you should listen
Development projects the world over run into one crucial point: For a project to live on, it needs to be organic, owned and sustained by those it serves. In 1972, Sanjit “Bunker” Roy founded the Barefoot College, in the village of Tilonia in Rajasthan, India, with just this mission: to provide basic services and solutions in rural communities with the objective of making them self-sufficient. These “barefoot solutions” can be broadly categorized into solar energy, water, education, health care, rural handicrafts, people’s action, communication, women’s empowerment and wasteland development. The Barefoot College education program, for instance, teaches literacy and also skills, encouraging learning-by-doing. (Literacy is only part of it.) Bunker’s organization has also successfully trained grandmothers from Africa and the Himalayan region to be solar engineers so they can bring electricity to their remote villages.
As he says, Barefoot College is "a place of learning and unlearning: where the teacher is the learner and the learner is the teacher."
Bunker Roy | Speaker | TED.com