TED2014
Zak Ebrahim: I am the son of a terrorist. Here's how I chose peace.
Zak Ebrahim: Mən terroristin oğluyam. Mən sülhü necə seçdim.
Filmed:
Readability: 4.4
5,839,825 views
Əgər Siz doqma və nifrət içində böyüdülmüsünüzsə, fərqli həyat yolu seçə bilərsinizmi? Atası 1993-cü il Dünya Ticarət Mərkəzinin bombalanması planına yardım edəndə Zak Ebrahimin cəmi 7 yaşı var idi. Onun hekayəsi sarsıdıcı, güclü və ruhlandırıcıdır.
Zak Ebrahim - Peace activist
Groomed for terror, Zak Ebrahim chose a different life. The author of The Terrorist's Son, he hopes his story will inspire others to reject a path of violence. Full bio
Groomed for terror, Zak Ebrahim chose a different life. The author of The Terrorist's Son, he hopes his story will inspire others to reject a path of violence. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
On November 5th, 1990,
0
1912
2421
5 Noyabr, 1990-cı ildə
00:16
a man named El-Sayyid Nosair walked
1
4333
2799
Əl-Səyyid Nosair adlı şəxs
00:19
into a hotel in Manhattan
2
7132
2385
Manhettendə yerləşən otelə gedərək
00:21
and assassinated Rabbi Meir Kahane,
3
9517
2965
Ravvin Meir Kahaneyə - Yəhudilərin
00:24
the leader of the Jewish Defense League.
4
12482
3798
Müdafiə Liqasının liderinə sui-qəsd törətdi.
00:28
Nosair was initially found not guilty of the murder,
5
16280
2660
Əvvəl Nosair törətdiyi qətldən günahsız bilindi,
00:31
but while serving time on lesser charges,
6
18940
3626
lakin yüngül xətalar üzrə cəza çəkərkən
00:34
he and other men began planning attacks
7
22566
2594
digər cinayət ortaqları ilə Nyu Yorkun
00:37
on a dozen New York City landmarks,
8
25160
1891
bir sıra abidələrinə: tunellər,
00:39
including tunnels, synagogues
9
27051
2344
sinaqoqlar və
00:41
and the United Nations headquarters.
10
29395
2886
BMT-nin baş gərargahları daxil hücum planları hazırlayırdılar.
00:44
Thankfully, those plans were foiled
11
32281
1723
Xoşbəxtlikdən planlar FTB əməkdaşı
00:46
by an FBI informant.
12
34004
2837
tərəfindən alt-üst olunmuşdu.
00:49
Sadly, the 1993 bombing
13
36841
2556
Lakin təəssüf ki,1993-cü ildə
00:51
of the World Trade Center was not.
14
39397
3181
Dünya Ticarət Mərkəzinin bombardman olunmasının qarşısı alına bilmədi.
00:54
Nosair would eventually be convicted
15
42578
1739
Sonda Nosair sui-qəsddə əlbirlikdə
00:56
for his involvement in the plot.
16
44317
3424
təqsirli bilindi.
00:59
El-Sayyid Nosair is my father.
17
47741
4247
Əl-Səyyid Nosair mənim atamdır.
01:04
I was born in Pittsburgh, Pennsylvania
18
51988
1910
1983-cü ildə Pennsylvania, Pittsburqda
01:06
in 1983 to him, an Egyptian engineer,
19
53898
3724
onun - misirli mühəndisin
01:09
and a loving American mother
and grade school teacher,
and grade school teacher,
20
57622
3195
və şəfqətli amerikanlı, ibtidai sinif müəlliməsinin övladı olaraq dünyaya göz açdım.
01:13
who together tried their best
21
60817
1251
Mənə xoşbəxt uşaqlıq yaşatmaq
01:14
to create a happy childhood for me.
22
62068
3113
üçün əllərindən gələni əsirgəmirdilər.
01:17
It wasn't until I was seven years old
23
65181
1542
Yeddi yaşımdan sonra
01:18
that our family dynamic started to change.
24
66723
3543
ailəmizdə münasibətlər dəyişməyə başladı.
01:22
My father exposed me to a side of Islam
25
70266
3150
Atam İslamın,
01:25
that few people, including the majority of Muslims,
26
73416
2927
bir çox müsəlmanlar daxil çox az insanın şahidi olduğu
01:28
get to see.
27
76343
2717
tərəfini görməyə məni məruz etdi.
01:31
It's been my experience that when people
28
79060
1669
Həyat təcrübəmdən isə bunları öyrəndim:
01:32
take the time to interact with one another,
29
80729
2362
insanlar bir-birini kifayət qədər tanıdıqdan sonra
01:35
it doesn't take long to realize that for the most part,
30
83091
3058
əslində hər birimizin həyatdan gözləntilərinin eyni
01:38
we all want the same things out of life.
31
86149
2452
olduğunu anlamaq heç də uzun zaman almır.
01:40
However, in every religion, in every population,
32
88601
3177
Hərçənd hər bir dində, hər bir millətdə
01:43
you'll find a small percentage of people
33
91778
2588
inanclarına qarşı qatı olan və
01:46
who hold so fervently to their beliefs
34
94366
2958
başqalarını da öz həyatlarına sürükləmələri üçün
01:49
that they feel they must use any means necessary
35
97324
2764
istənilən vasitəyə əl atmaq zərurətini hiss edən insanlara
01:52
to make others live as they do.
36
100088
3596
az da olsa rast gəlmək olar.
01:55
A few months prior to his arrest,
37
103684
1861
Həbsindən bir neçə ay öncə atam
01:57
he sat me down and explained that
38
105545
2002
məni qarşısında otuzdurub
01:59
for the past few weekends, he and some friends
39
107547
3119
son bir neçə həftə dostları ilə birgə
02:02
had been going to a shooting range on Long Island
40
110666
2114
London Adasında poliqona atıcılıq
02:04
for target practice.
41
112780
2183
təlimlərinə getdiklərini anlatdı.
02:07
He told me I'd be going with him the next morning.
42
114963
3690
Mənim isə səhər onunla gedəcəyimi söylədi.
02:10
We arrived at Calverton Shooting Range,
43
118653
1811
Biz Kalverton Atış Poliqonuna çatdıq.
02:12
which unbeknownst to our group was being watched
44
120464
2515
Həmin zaman oranın FTB-nin gizli
02:15
by the FBI.
45
122979
3121
müşahidəsində olduğunu bilmirdik.
02:18
When it was my turn to shoot,
46
126100
981
Növbə mənə çatanda
02:19
my father helped me hold the rifle to my shoulder
47
127081
2686
atam mənə tüfəngi çiynimdə tutmağa
02:21
and explained how to aim at the target
48
129767
1445
kömək etdi və 30 metrlik nişana
02:23
about 30 yards off.
49
131212
3141
necə hədəfləməyi başa saldı.
02:26
That day, the last bullet I shot
50
134353
2343
Həmin gün atdığım son güllə
02:28
hit the small orange light that sat on top of the target
51
136696
3019
nişanın üzərindəki kiçik narıncı lampaya tuş gəldi,
02:31
and to everyone's surprise, especially mine,
52
139715
3129
nəticədə nişan alovlandı.
02:35
the entire target burst into flames.
53
142844
3974
Hamı buna təəccübləndi, xüsusilə də mən.
02:39
My uncle turned to the other men,
54
146818
1901
Əmim digər kişilərə tərəf dönərək
02:40
and in Arabic said, "Ibn abuh."
55
148719
3321
“Ibn abuh” - ərəbcədən
02:44
Like father, like son.
56
152040
3755
“Atasının balasıdır” dedi.
02:47
They all seemed to get a really
big laugh out of that comment,
big laugh out of that comment,
57
155795
2607
Deyilən bu sözə hamısı güldü,
02:50
but it wasn't until a few years later
58
158402
1780
lakin bir neçə ildən sonra
02:52
that I fully understood what
they thought was so funny.
they thought was so funny.
59
160182
3775
onların əslində nəyə güldüklərini anladım.
02:56
They thought they saw in me the same destruction
60
163957
2300
Onlar atamın qadir olduğu vəhşiliyi
02:58
my father was capable of.
61
166257
3331
məndə də gördüklərini düşünmüşdülər.
03:01
Those men would eventually be convicted
62
169588
2379
Sonda bu insanlar 700 kg yaxın partlayıcı
03:04
of placing a van filled with
1,500 pounds of explosives
1,500 pounds of explosives
63
171967
3973
maddə ilə dolu furqonu Dünya Ticarət Mərkəzinin
03:08
into the sub-level parking lot of the
World Trade Center's North Tower,
World Trade Center's North Tower,
64
175940
4149
Şimal Qülləsinin yeraltı dayanacağında partladaraq
03:12
causing an explosion that killed six people
65
180089
2841
6 nəfərin ölümünə və 1,000-dən çox insanın yaralanmasına
03:15
and injured over 1,000 others.
66
182930
3380
səbəb olduqlarına görə təqsirli bilinmişdilər.
03:18
These were the men I looked up to.
67
186310
2391
Bu insanlar özümə ibrət götürdüklərim və
03:20
These were the men I called
ammu, which means uncle.
ammu, which means uncle.
68
188701
4196
”ammu” - əmi adlandırdığım insanlar idi.
03:25
By the time I turned 19,
69
192897
1771
19 yaşıma kimi
03:26
I had already moved 20 times in my life,
70
194668
3269
20 dəfə yaşayış yerimizi dəyişmişdik
03:30
and that instability during my childhood
71
197937
2029
və uşaqlığım boyunca sürən bu dəyişkənlik
03:32
didn't really provide an opportunity
72
199966
1474
dostlarımın az olmasına
03:33
to make many friends.
73
201440
1881
səbəb olmuşdu.
03:35
Each time I would begin to feel
comfortable around someone,
comfortable around someone,
74
203321
3153
Kimisə özümə yaxın hiss etməyimlə
03:38
it was time to pack up and move to the next town.
75
206474
3169
yığışıb başqa şəhərə köçməyimiz bir olurdu.
03:41
Being the perpetual new face in class,
76
209643
2179
Sinifdə hər zaman yeni biri olaraq,
03:44
I was frequently the target of bullies.
77
211822
2639
adətən dələduz uşaqların hədəfinə çevrilirdim.
03:46
I kept my identity a secret from my classmates
78
214461
2310
Diqqət mərkəzində olmamaq üçün kimliyimi
03:48
to avoid being targeted,
79
216771
1318
sinif yoldaşlarımdan gizli saxlayırdım,
03:50
but as it turns out, being the
quiet, chubby new kid in class
quiet, chubby new kid in class
80
218089
3396
lakin belə aydın oldu ki, yeni şagirdin
03:53
was more than enough ammunition.
81
221485
2517
sinifin ən sakiti və toppuşu olması buna yetərli idi.
03:56
So for the most part, I spent my time at home
82
224002
2197
Bu səbəbdən də vaxtımın çox hissəsini
03:58
reading books and watching TV
83
226199
1671
evdə kitab oxumaq, televizor izləmək
04:00
or playing video games.
84
227870
1769
və ya oyun oynamaqla keçirirdim.
04:01
For those reasons, my social skills were lacking,
85
229639
2870
Buna görə sosial ünsiyyət bacarıqlarımda
04:04
to say the least,
86
232509
2250
çatışmazlıqlar var idi,
04:06
and growing up in a bigoted household,
87
234759
1435
qatı fanatist ailədə böyüyən biri kimi
04:08
I wasn't prepared for the real world.
88
236194
2480
həyatın gerçək üzünə hazırlqlı deyildim.
04:10
I'd been raised to judge people
89
238674
1719
İnsanların irq və din kimi təsadüfi
04:12
based on arbitrary measurements,
90
240393
2067
hallara görə mühakimə edildiyi
04:14
like a person's race or religion.
91
242460
3743
bir mühitdə böyümüşəm.
04:18
So what opened my eyes?
92
246203
3151
Bəs gözlərimi açan nə oldu?
04:21
One of my first experiences
93
249354
1594
Məni məhz bu cür düşüncə tərzinə yönəldən
04:23
that challenged this way of thinking
94
250948
2182
ilk təcrübələrimdən biri
04:25
was during the 2000 presidential elections.
95
253130
2987
2000-ci il prezident seçkiləri zamanı oldu.
04:28
Through a college prep program,
96
256117
2034
Universitetə hazırlıq proqramı çərçivəsində
04:30
I was able to take part
97
258151
1134
Filadelfiyada keçirilən Milli Gənclər
04:31
in the National Youth Convention in Philadelphia.
98
259285
3370
Konvensiyasında iştirak etmək fürsəti qazandım.
04:34
My particular group's focus was on youth violence,
99
262655
2931
Tərkibində olduğum qrup əsasən gənclər arasında şiddət mövzusuna yönəlmişdi
04:37
and having been the victim
of bullying for most of my life,
of bullying for most of my life,
100
265586
2351
və həyatının çox hissəsini davakar uşaqların şiddətinə
04:40
this was a subject in which
I felt particularly passionate.
I felt particularly passionate.
101
267937
4072
məruz qalan biri kimi, mövzuya qarşı biganə deyildim.
04:44
The members of our group came
from many different walks of life.
from many different walks of life.
102
272009
4313
Qrupumuzun üzvləri müxtəlif həyat yolu keçmiş insanlar idi.
04:48
One day toward the end of the convention,
103
276322
2008
Konvensiyanın son günlərində
04:50
I found out that one of the kids I had befriended
104
278330
3088
dostlaşdığım uşaqlardan birinin
04:53
was Jewish.
105
281418
2222
yəhudi olduğunu öyrəndim.
04:55
Now, it had taken several days
106
283640
1321
Bu fakt bir neçə günə ancaq
04:57
for this detail to come to light,
107
284961
1643
aşkarlandı, amma istənilən halda
04:58
and I realized that there was no natural animosity
108
286604
3760
ikimizin arasında anadangəlmə
05:02
between the two of us.
109
290364
2245
düşmənçiliyin olmadığının fərqinə vardım.
05:04
I had never had a Jewish friend before,
110
292609
3056
Daha öncə yəhudi dostum olmamışdı
05:07
and frankly I felt a sense of pride
111
295665
2809
və düzünü desəm,
05:10
in having been able to overcome a barrier
112
298474
1985
həyatım boyu məni dəf edilməz olduğuna inandıran
05:12
that for most of my life I had been led to believe
113
300459
2284
baryeri aşa bildiyim üçün
05:14
was insurmountable.
114
302743
2441
qürur hissi duyurdum.
05:17
Another major turning point came when
115
305184
2016
Daha bir mühüm dönüş nöqtəsi isə,
05:19
I found a summer job at Busch Gardens,
116
307200
2522
Yayda Busch Gardens əyləncə parkında
05:21
an amusement park.
117
309722
2392
əlavə qazanc üçün tapdığım iş oldu.
05:24
There, I was exposed to people
from all sorts of faiths and cultures,
from all sorts of faiths and cultures,
118
312114
2896
Burada müxtəlif inanc və mədəniyyətlərdən olan insanların
05:27
and that experience proved to be fundamental
119
315010
2357
əhatəsində idim və bu təcrübə xasiyyətimin
05:29
to the development of my character.
120
317367
3881
təkmilləşməsində təməl rol oynadı.
05:33
Most of my life, I'd been taught
121
321248
1260
Həyatımın böyük bir hissəsini
05:34
that homosexuality was a sin, and by extension,
122
322508
3746
homoseksuallığın günah olduğuna və ümumilikdə
05:38
that all gay people were a negative influence.
123
326254
3465
bütün geylərin mənfi təsirə sahib olduğuna öyrədilmişdim.
05:41
As chance would have it, I had the opportunity
124
329719
2261
İş elə gətirdi ki,
05:44
to work with some of the gay performers
125
331980
1766
tamaşaların birində gey artistlərlə
05:45
at a show there,
126
333746
1380
çalışmaq imkanım oldu,
05:47
and soon found that many were the kindest,
127
335126
2534
həmin arada onların bir çoxunun indiyə kimi gördüyüm ən xeyirxah
05:49
least judgmental people I had ever met.
128
337660
3889
və qınamağa ən az meyilli insanlar olduğunu
05:53
Being bullied as a kid
129
341549
2243
aşkarladım. Uşaq vaxtı çox incilən biri kimi
05:55
created a sense of empathy in me
130
343792
2288
başqaların əzablarına can yandırmaq
05:58
toward the suffering of others,
131
346080
1546
kimi bir hiss məndə formalaşıb
05:59
and it comes very unnaturally to me
132
347626
1948
və özümə qarşı istəmədiyim bir rəftarı
06:01
to treat people who are kind
133
349574
1968
başqalarına etmək
06:03
in any other way than how
I would want to be treated.
I would want to be treated.
134
351542
4028
mənə yad bir duyğudur.
06:07
Because of that feeling, I was able
135
355570
1935
Bu hissiyatım sayəsində
06:09
to contrast the stereotypes I'd been taught as a child
136
357505
4387
uşaqlıqdan mənə öyrədilən stereotipləri
06:14
with real life experience and interaction.
137
361892
3363
gerçək həyat təcrübəsi ilə müqayisə etməyi bacarırdım.
06:17
I don't know what it's like to be gay,
138
365255
2342
Gey olmağın necə bir duyğu olduğundan xəbərsizəm,
06:19
but I'm well acquainted with being judged
139
367597
1663
lakin səndən asılı olmayan səbəblərdən
06:21
for something that's beyond my control.
140
369260
3976
dolayı qınanmanın nə olduğu ilə çox yaxşı tanışam.
06:25
Then there was "The Daily Show."
141
373236
3735
Daha sonra "The Daily Show" oldu.
06:29
On a nightly basis, Jon Stewart forced me
142
376971
2272
Con Stüart məni fanatizmə sadiqliyim
06:31
to be intellectually honest with
myself about my own bigotry
myself about my own bigotry
143
379243
3679
haqda özümlə dürüst olmağa vadar etdi
06:35
and helped me to realize that a person's race,
144
382922
2317
və insanın irqi, dini və cinsi oriyentasiyasının
06:37
religion or sexual orientation
145
385239
3096
onun xasiyyətinin keyfiyyəti ilə əlaqədar
06:40
had nothing to do with the quality of one's character.
146
388335
4643
olmadığını dərk etməyə mənə kömək etdi.
06:45
He was in many ways a father figure to me
147
392978
3375
Con Stüart, ata ehtiyacı duyduğum anlarda
06:48
when I was in desperate need of one.
148
396353
3341
sözün əsl mənasında mənə atalıq etmişdi.
06:51
Inspiration can often come
from an unexpected place,
from an unexpected place,
149
399694
3904
İlham çox vaxt gözlənilməyən yerdən gəlir
06:55
and the fact that a Jewish comedian had done more
150
403598
2385
və yəhudi komediyaçının mənim
06:58
to positively influence my worldview
151
405983
2340
dünya görüşümə ekstremist atamdan
07:00
than my own extremist father
152
408323
1847
daha pozitiv təsir göstərməsi faktı
07:02
is not lost on me.
153
410170
3383
məndə puça çıxmadı.
07:05
One day, I had a conversation with my mother
154
413553
2160
Günlərin bir günü, anamla dünya görüşümün
07:07
about how my worldview was starting to change,
155
415713
2170
dəyişildiyi haqda söhbətim oldu
07:10
and she said something to me
156
417883
2676
və anam mənə ömrüm boyu
07:12
that I will hold dear to my heart
157
420559
1531
ürəyimdən çıxarmayacağım
07:14
for as long as I live.
158
422090
3249
bir söz söylədi.
07:17
She looked at me with the weary eyes
159
425339
1471
Anam həyatı boyunca kifayət
07:19
of someone who had experienced
160
426810
1722
qədər doqmatizm yaşamış biri
07:20
enough dogmatism to last a lifetime, and said,
161
428532
4058
kimi yorğun gözləri ilə mənə baxdı və
07:24
"I'm tired of hating people."
162
432590
3673
“İnsanlara nifrət etməkdən usanmışam” dedi.
07:28
In that instant, I realized how much negative energy
163
436263
2877
Bir anlığa daxilində nifrət hissini bəsləməyin
07:31
it takes to hold that hatred inside of you.
164
439140
3416
nə qədər mənfi enerji tələb etdiyini anladım.
07:36
Zak Ebrahim is not my real name.
165
443979
2901
Zak Ebrahim mənim gerçək adım deyil.
07:39
I changed it when my family decided
166
446880
2035
Adımı ailəm atamla əlaqəsini kəsib
07:41
to end our connection with my father
167
448915
1665
yeni həyata başlamaq
07:42
and start a new life.
168
450580
2362
qərarına gələndə dəyişdim.
07:45
So why would I out myself
169
452942
2158
Bəs niyə özümü ifşa edib,
07:47
and potentially put myself in danger?
170
455100
3400
olacaq təhlükəyə atdım?
07:50
Well, that's simple.
171
458500
1868
Cavabı olduqca sadədir.
07:52
I do it in the hopes that perhaps someone someday
172
460368
3762
Bunu, o ümidlə edirəm ki, bəlkə nə vaxtsa
07:56
who is compelled to use violence
173
464130
2213
şiddətə meyilli birisi
07:58
may hear my story and realize
174
466343
2361
mənim hekayəmi eşidər və
08:00
that there is a better way,
175
468704
2497
daha düzgün yolun olduğunun fərqinə varar.
08:03
that although I had been subjected
176
471201
1474
Şiddətə, qeyri-tolerant ideologiyaya
08:04
to this violent, intolerant ideology,
177
472675
2756
məruz qalmağıma baxmayaraq
08:07
that I did not become fanaticized.
178
475431
2489
fanatik olmadım.
08:10
Instead, I choose to use my experience
179
477920
2637
Əvəzində, qazandığım həyat təcrübəmi
08:12
to fight back against terrorism,
180
480557
2373
terrorizmə və fanatizmə qarşı mübarizə
08:15
against the bigotry.
181
482930
4391
vasitəsi olaraq istifadə etməyi seçdim.
08:19
I do it for the victims of terrorism
182
487321
2788
Bunu terror qurbanları
08:22
and their loved ones,
183
490109
2182
və onların əzizləri,
08:24
for the terrible pain and loss
184
492291
1833
terrorizmin onlara yaşatdığı
08:26
that terrorism has forced upon their lives.
185
494124
3201
dəhşətli acı və itkilər naminə edirəm.
08:29
For the victims of terrorism, I will speak out
186
497325
2368
Terrorizm qurbanları xatirinə
08:31
against these senseless acts
187
499693
2532
bu cür qəddar fəaliyyət qarşısında susmayıb
08:34
and condemn my father's actions.
188
502225
3994
atamın hərəkətlərini tənqid edəcəm.
08:38
And with that simple fact, I stand here as proof
189
506219
2643
Danışdıqlarımın sadə nümunəsi kimi,
08:41
that violence isn't inherent in one's religion or race,
190
508862
4658
mən şiddətin dinən və irqən keçmədiyinin
08:45
and the son does not have to follow
191
513520
2913
və oğulun atanın yolu ilə getmək
08:48
the ways of his father.
192
516433
3082
məcburiyyətində olmadığının canlı isbatıyam.
08:51
I am not my father.
193
519515
2790
Mən atam kimi deyiləm.
08:54
Thank you. (Applause)
194
522305
2900
Çox sağolun. (Alqışlar)
08:57
Thank you, everybody. (Applause)
195
525205
3659
Hər birinizə təşəkkürümü bildirərəm. (Alqışlar)
09:01
Thank you all. (Applause)
196
528864
2640
Sağolun. (Alqışlar)
09:03
Thanks a lot. (Applause)
197
531504
4000
Minnətdaram. (Alqışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Zak Ebrahim - Peace activistGroomed for terror, Zak Ebrahim chose a different life. The author of The Terrorist's Son, he hopes his story will inspire others to reject a path of violence.
Why you should listen
When Zak Ebrahim was seven, his family went on the run. His father, El Sayyid Nosair, had hoped Zak would follow in his footsteps -- and become a jihadist. Instead, Zak was at the beginning of a long journey to comprehend his past.
Zak Ebrahim kept his family history a secret as they moved through a long succession of towns. In 2010, he realized his experience as a terrorist’s son not only gave him a unique perspective, but also a unique chance to show that if he could escape a violent heritage, anyone could. As he told Truthdig.com, “We must embrace tolerance and nonviolence. Who knows this better than the son of a terrorist?”
In 2014 Ebrahim published the TED Book The Terrorist's Son, a memoir written with Jeff Giles about the path he took to turn away from hate. In early 2015 the book won an American Library Association Alex award.
Zak Ebrahim | Speaker | TED.com