Sheperd Doeleman: Inside the black hole image that made history
Σέπερντ Ντόλεμαν: Μέσα στην εικόνα της μαύρης τρύπας που έγραψε ιστορία
Sheperd Doeleman led the global team behind the Event Horizon Telescope that captured the historic, first-ever image of a black hole. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
thank you so much for coming.
σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες.
literally two hours ago in Vancouver.
πριν από δύο ώρες στο Βανκούβερ.
from Einstein's equation to a black hole?
του Αϊνστάιν σε μια μαύρη τρύπα;
geometric theory of gravity
τη γεωμετρική θεωρία της βαρύτητας,
how to move around it.
καθορίζει την κίνηση της ύλης.
into a small enough region
σε μια αρκετά μικρή περιοχή
κρατά ακόμη και το φως μέσα.
keeps even light inside.
the reason the Earth moves around the Sun
που η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο
is pulling the Earth as we think,
έλκει τη Γη όπως νομίζουμε,
the shape of space
sort of fall around the Sun.
πτώση γύρω από τον Ήλιο.
γύρω από τον Ήλιο.
how to move around the Sun.
puncture through space-time,
να διατρυπά τον χωροχρόνο,
light orbits the black hole.
περιστρέφεται γύρω από τη μαύρη τρύπα.
is what's happening here.
of what we always thought,
αυτού που πάντα πιστεύαμε,
around the black hole.
γύρω από τη μαύρη τρύπα.
ξέραμε πώς έμοιαζε μια μαύρη τρύπα.
what a black hole really looked like.
τέτοιες προσομοιώσεις σε υπερ-υπολογιστές,
like this in supercomputers,
γύρω από τη μαύρη τρύπα
literally move around the black hole,
that's drawn to the black hole,
αέριο που έλκεται από τη μαύρη τρύπα
σε πολύ μικρό όγκο, οπότε θερμαίνεται.
into a very small volume, so it heats up.
you embarked on this mission
ξεκινήσατε αυτήν την αποστολή
one of these things.
it's 55 million light-years away.
που είναι 55 εκατομμύρια έτη φωτός μακρυά.
solar-mass black hole.
μάζας 6,5 δισεκατομμυρίων ήλιων.
to really fathom, right?
compressed into a single point.
συμπιεσμένοι σε ένα και μόνο σημείο.
of the center of this galaxy.
μονάδες στο κέντρο αυτού του γαλαξία.
because it's so far away,
μεγάλο, επειδή είναι τόσο μακρυά,
of getting an image of it,
that you need.
πράγματα στο γνωστό σύμπαν.
objects in the known universe.
on whole galaxies.
σε ολόκληρους γαλαξίες.
τόσο μεγάλο όσο η Γη,
as large as the Earth,
that we're looking at
all around the world,
σε όλο τον κόσμο,
with atomic clocks,
με ατομικά ρολόγια,
from this black hole,
από αυτή τη μαύρη τρύπα
together to make an image.
δεδομένα για να δημιουργήσουμε μια εικόνα.
at the same time,
in a lot of different ways.
τυχεροί ποικιλοτρόπως.
to be lucky than good.
τυχερός παρά καλός.
I like to think.
ήμασταν και τα δύο, πιστεύω.
προέρχεται από τη μαύρη τρύπα.
through intergalactic space,
διαγαλαξιακού διαστήματος,
where water vapor can absorb it,
οι υδρατμοί μπορούν να το απορροφήσουν,
at that wavelength of light,
σε αυτό το μήκος κύματος του φωτός,
55 million light-years away.
τρύπα, 55 εκατομμύρια έτη φωτός μακρυά.
τεράστιου όγκου δεδομένων.
huge amounts of data.
from just one telescope.
από ένα και μόνο τηλεσκόπιο.
of our team, Lindy Blackburn,
της ομάδας μας, ο Λίντι Μπλάκμπερν,
Millimeter Telescope,
Millimeter Telescope,
mountain in Mexico.
ύψους 4.500 μέτρων στο Μεξικό.
is about half a petabyte.
είναι περίπου μισό petabyte.
that we might understand,
lifetime selfie budget.
της ζωής 5.000 ατόμων.
δεν γινόταν να σταλούν μέσω Διαδικτύου.
you couldn't send this over the internet.
to try and analyze it.
προσπάθεια για να τα αναλύσουμε.
coming out of this.
works that we used --
της τεχνικής μας --
and smashing it
ένα οπτικό κάτοπτρο, το σπάτε
in different places.
σε διαφορετικά μέρη.
off the surface, which is perfect,
στην τέλεια επιφάνεια
at the same time.
σημείο την ίδια στιγμή.
later in a supercomputer.
αργότερα σε έναν υπερ-υπολογιστή.
kind of an Earth-sized lens.
στο μέγεθος της Γης.
is to bring the data back by plane.
τα δεδομένα εδώ αεροπορικώς.
of a 747 filled with hard discs.
ενός 747 γεμάτο με σκληρούς δίσκους.
or a few months ago,
από λίγες εβδομάδες ή μήνες,
we're really looking at there.
is that last orbit of photons.
η τελευταία τροχιά των φωτονίων.
geometry laid bare.
as I think we'll see soon,
που νομίζω θα δούμε σύντομα,
on these parallel lines
σε αυτές τις παράλληλες γραμμές
the square root of 27
είναι η τετραγωνική ρίζα του 27
of fundamental constants.
when you think about it.
when I thought of black holes,
όταν σκέφτηκα τις μαύρες τρύπες,
whirling around in that shape.
που περιστρέφονται σε αυτό το σχήμα.
more complicated than that.
είναι πιο περίπλοκο από αυτό.
because it's light being lensed around it.
γιατί είναι φως που περνά γύρω από αυτό.
from behind it gets lensed,
παρασκηνιακό φως περνά
around the entire orbit of the black hole.
γύρω από την τροχιά της μαύρης τρύπας.
στροβιλίζεται στη μαύρη τρύπα,
swirling around the black hole,
all of these light rays
όλες αυτές τις φωτεινές ακτίνες
for where you and I are.
begin to come into shape.
να αρχίζει να διαμορφώνεται.
over 100 years ago.
περισσότερα από 100 χρόνια πριν.
what we're actually looking at here.
για το τι πραγματικά βλέπουμε εδώ.
είναι φωτεινότερο από το άλλο;
brighter than the rest?
is that the black hole is spinning.
ότι η μαύρη τρύπα περιστρέφεται.
moving towards us below
κινούμενο προς εμάς από κάτω
has a higher pitch
του τρένου έχει υψηλότερο τόνο
που πλησιάζει παρά από αυτό που φεύγει.
coming towards us than going away from us.
being boosted in our direction.
έρχεται προς τα εμάς.
would fit well within that dark region.
μέσα σε αυτήν τη σκοτεινή περιοχή.
of the event horizon.
η υπογραφή του ορίζοντα γεγονότων.
to us from that place
jetting out of it,
να εκτοξεύονται από αυτήν,
directly in our direction.
πολύ ισχυρή μαύρη τρύπα.
it's still powerful,
αλλά είναι ακόμα ισχυρή,
of this black hole
αυτής της μαύρης τρύπας
to really see all the jet structure,
πραγματικά τη δομή όλων των πιδάκων,
that are illuminating the space-time.
που φωτίζουν τον χωροχρόνο.
around the black hole.
γύρω από τη μαύρη τρύπα.
whirling around that thing somehow,
στροβιλίζοντας κάπως γύρω από αυτήν,
για να περιστραφεί γύρω της;
to actually go around it?
to be in that spaceship.
για να ήμουν στο διαστημόπλοιο.
if I can get wonky for one moment --
-- θα γίνω σπασίκλας για μια στιγμή --
matter can move around a black hole
κινείται γύρω από μια μαύρη τρύπα
between three days and about a month.
μεταξύ τριών ημερών και περίπου ενός μήνα.
it's weirdly slow at one level.
είναι παράξενα αργά σε ένα επίπεδο.
if you were there.
γεγονότων αν ήσασταν εκεί.
of "spaghettification,"
τη «σπαγγετοποίηση»,
είναι πολύ ισχυρότερο από ό,τι στο κεφάλι,
is much stronger than on your head,
a spaghetti noodle.
right through that event horizon.
από τον ορίζοντα γεγονότων.
she ended up in Oz.
έναν ανεμοστρόβιλο, κατέληξε στο Οζ.
if you fall into a black hole?
σε μια μαύρη τρύπα;
αυτό είναι τρομακτικό.
the central mystery of our age,
το κεντρικό μυστήριο της εποχής μας,
and the gravitational world come together.
και ο βαρυτικός κόσμος συναντώνται.
all the forces become unified,
to compete with all the other forces.
να ανταγωνιστεί όλες τις άλλες δυνάμεις.
in the ultimate invisibility cloak.
με έναν υπέρτατο μανδύα αορατότητας.
in our own galaxy.
από αυτήν στον γαλαξία μας.
to our own beautiful galaxy?
there's another one,
and we've already taken data on it.
ήδη λάβει τα σχετικά δεδομένα.
in the near future, I can't say when.
δεν μπορώ να ξέρω πότε.
but also a lot smaller,
αλλά πολύ μικρότερη,
to what we saw?
με αυτή που είδαμε;
that the black hole in M87,
ότι η μαύρη τρύπα στο M87,
δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες.
that it appears a certain size.
που εμφανίζεται σε ένα ορισμένο μέγεθος.
is a thousand times less massive,
έχει χίλιες φορές μικρότερη μάζα,
angular size on the sky.
γωνιακό μέγεθος στον ουρανό.
a nod to a remarkable group of people.
σε μια αξιόλογη ομάδα ανθρώπων.
από την ομάδα.
that this image has had.
που είχε αυτή η εικόνα.
above the fold in all of these newspapers,
σε όλες αυτές τις εφημερίδες,
have believed you, but it was.
θα σας πίστευα, αλλά ήταν.
and I hope it's inspiring to everyone.
να είναι έμπνευση για όλους.
this is just a small number of the team.
είναι ένας μικρός αριθμός της ομάδας.
you need a global team.
χρειάζεται μια παγκόσμια ομάδα.
of linking telescopes around the world
σύνδεση των τηλεσκοπίων σε όλον τον κόσμο
some of the issues that divide us.
μερικά από τα θέματα που μας χωρίζουν.
come together to do something like this.
για να πετύχουμε κάτι τέτοιο.
for our whole team this week.
για όλη την ομάδα μας αυτή την εβδομάδα.
and for coming here.
που κάνατε και που ήρθες εδώ.
ABOUT THE SPEAKER
Sheperd Doeleman - AstrophysicistSheperd Doeleman led the global team behind the Event Horizon Telescope that captured the historic, first-ever image of a black hole.
Why you should listen
Sheperd Doeleman is the project director of the Event Horizon Telescope and an astrophysicist with the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. His research focuses on problems in astrophysics that require ultra-high resolving power. His work employs the technique of very-long-baseline interferometry (VLBI), synchronizing geographically distant radio dishes into an Earth-sized virtual telescope. In addition to his work at the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and for the Event Horizon Telescope, Doeleman is a Harvard senior research fellow and a project coleader of Harvard's Black Hole Initiative.
Doeleman's research includes work at the McMurdo Station on the Ross Ice Shelf in Antarctica and as assistant director of the MIT Haystack Observatory. He is a Guggenheim Fellow and was the recipient of the DAAD German Academic Exchange grant for research at the Max-Planck-Institut für Radioastronomie. He leads and coleads research programs supported by grants from the National Science Foundation, the National Radio Astronomy Observatory ALMA-NA Development Fund, the Smithsonian Astrophysical Observatory, the MIT International Science & Technology Initiatives (MISTI), the Gordon and Betty Moore Foundation and the John Templeton Foundation. Doeleman received his BA from Reed College and completed a PhD in astrophysics at MIT.
Sheperd Doeleman | Speaker | TED.com