ABOUT THE SPEAKER
Yeonmi Park - Human rights activist
North Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world.

Why you should listen

Yeonmi Park's escape from North Korea has given the world a window into the lives of its people. At the 2014 Oslo Freedom Forum and the One Young World Summit in Dublin, Park became an international phenomenon, delivering passionate and deeply personal speeches about the brutality of the North Korean regime. Her address to One Young World on the horrors of detention camps, political executions and sex trafficking has been viewed over 320 million times on YouTube. The BBC named her one of their "Top Global Women."

In 2017, Park joined the Tory Burch Foundation's Embrace Ambition campaign, a global effort to dispel the double standard of ambition as a positive trait in men and a negative trait in women. Her searing memoir, In Order to Live: A North Korean Girl's Journey to Freedom, was released in the fall 2015, and now she's urging the world to recognize the oppressed people of Kim Jong-Un's reign. She believes that change will come through young people like herself, whose exposure to capitalism and Western media is eroding the authority of the Kim dynasty.

Currently a student at Columbia University, Park has published an op-ed about North Korea's "black market generation” in the Washington Post and has been featured on CNN, CNBC and the BBC, as well as in the New York Times and Wall Street Journal. She serves on the executive board of directors of the Human Rights Foundation, the world's preeminent organization devoted to disrupting dictatorships.

More profile about the speaker
Yeonmi Park | Speaker | TED.com
TED2019

Yeonmi Park: What I learned about freedom after escaping North Korea

یۆنمی پارک: چی دەربارەی ئازادی فێربووم دوای هەڵاتنم لە کۆریای باکور

Filmed:
2,371,462 views

کۆریای باکور باوڕ پێنەکراوە". ێۆنمی پارک چالاکوانی مافەکانی مرۆڤ وا دەڵیت، لە لەتەمەنی ١٠ ساڵی لەو ڵاتەکەی خۆی هەڵاتوە. گێرانەوەی چیرۆکە ترسناکەکانی منداڵی، ئەوە بیرو بۆچوونەکان بە ئاسانی لە ناو چوونی ئازادی- پیشاندانی گۆڕین چۆن دەتوانن بەدەستی بهێنن تە نانەت لە خەراپترین شوێنی جیهانبیت.
- Human rights activist
North Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
I was born in 1993
in the northern part of North Korea,
0
1602
5083
لە ١٩٩٣ لەدایک بووم
لە بەشی باکووری کۆرایای باکوور،
00:18
in a town called Hyesan,
1
6709
2487
لە شارۆچکەیەک کە ناسراوە بە هایسەن،
00:21
which is on the border with China.
2
9220
2711
کەوا هاوسنوورە لەگەڵ وڵاتی چین.
00:24
I had loving parents
3
12949
2530
دایک و باوكێکی خۆشەویستم هەبوو
00:27
and one older sister.
4
15503
2253
و یەک خوشکی گەورەتر.
00:31
Before I was even 10 years old,
5
19237
2441
تەنانەت پێش تەمەنی ١٠ ساڵیم،
00:34
my father was sent to a labor camp
6
22516
2530
باوکم نێردرا بۆ کامپێکی کارکردن
00:37
for engaging in illegal trading.
7
25070
3211
بۆ بەشداریکردن لە بازرگانیکردەنی نایاسایی.
00:41
Now, by "illegal trading" --
8
29042
2834
ئێستا لەلایەن "بازرگانیکردنی نایاسایی"--
00:45
he was selling clogs, sugar,
rice and later copper
9
33686
6217
پێلاوی لەدار دروستکراو و،
شکر و پاشان مسیشی دەفرۆشت
00:51
to feed us.
10
39927
1412
تا نانمان بۆ پەیدابکات.
00:55
In 2007, my sister and I
decided to escape.
11
43100
6558
لە ساڵی ٢٠٠٧، خوشکەکەم و من
بڕیارماندا هەڵبێن.
01:01
She was 16 years old,
12
49682
2913
خوشکەکەم تەمەنی ١٦ ساڵ بوو،
01:04
and I was 13 years old.
13
52619
2650
و منیش ١٣ ساڵ بووم.
01:08
I need you to understand
what the word "escape" means
14
56809
5107
پێویستە تێبگەم
مەبەست لە وشەی" هەڵهاتن" چییە
01:13
in the context of North Korea.
15
61940
2735
لە سنوری کۆریا باکوور.
01:17
We were all starving,
16
65694
2327
برسیمان بوو.
01:20
and hunger means death in North Korea.
17
68045
4505
و برسییەتی لە کۆریای باکوور
واتە مردن.
01:25
So it was the only option for us.
18
73666
2987
ئەوە تاکە هەڵبژاردنی ئێمە بوو.
01:29
I didn't even understand
the concept of escape,
19
77673
4177
تەنانەت تێنەگەیشتبووم
لە چەمکی هەڵاتن،
01:33
but I could see the lights
from China at night,
20
81874
3443
بەڵام دەمتوانی ڕووناکییەکانی
شەوانی چین ببینم،
01:38
and I wondered if I go where the light is,
21
86486
4736
و خەیاڵم دەکرد ئەگەر
بڕۆمە شوێنی ڕووناکییەکە.
01:43
I might be able to find a bowl of rice.
22
91246
3622
ڕەنگە بتوانم قاپێک برنج بدۆزمەوە.
01:48
It's not like we had a grand plan or maps.
23
96702
3638
ئەوە بەوشێوەیە نییە کە
پلان و نەخشەی گەورەمان هەبووبێت،
01:52
We did not know anything
about what was going to happen.
24
100364
3491
هیچ شتێکمان نەدەزانی
چی ڕوودەدات.
01:57
Imagine your apartment
building caught fire.
25
105052
3044
بیهێننە پێش چاوتان کەوا
شوقەکەتان ئاگر دەگرێت.
02:00
I mean, what would you do?
26
108741
2102
مەبەستم ئەوەیە، چی بدەکەیت؟
02:02
Would you stay there to be burned,
27
110867
2582
لەوی دەمێنیتەوە تا دەسوتێت.
02:05
or would you jump off out of the window
28
113473
2370
یان دەتەویت لە پەنجەرەکەوە خۆت فرێبدەیت
02:07
and see what happens?
29
115867
1584
و بزانیت چی ڕوودەدات؟
02:09
That's what we did.
30
117966
1432
ئێمە ئەوەمان کرد.
02:11
We jumped out of the house
31
119422
2858
ئێمە لەماڵەکە خۆمان فرێدا
02:14
instead of the fire.
32
122304
1526
لەجیاتی سوتانمان لە ئاگردا.
02:17
North Korea is unimaginable.
33
125500
4410
کۆریای باکوور باوڕپێنەکراوە.
02:22
It's very hard for me
34
130998
2209
زۆر سەختە بۆ من
02:25
when people ask me
what it feels like to live there.
35
133231
4100
کاتێک خەڵک پرسیارم لێدەکەن
ژیان لەوێ چۆنە
02:30
To be honest,
36
138579
2107
گەر ڕاستگۆبم
02:32
I tell you:
37
140710
1237
دەڵیم:
02:33
you can't even imagine it.
38
141971
2453
ناتوانیت تەنانەت خەیاڵیشی بکەیت.
02:39
The words in any language can't describe,
39
147070
4538
هیچ وشەیەک لە هیچ زامانێک
ناتوانێت وەسفی بکات،
02:43
because it's a totally different planet,
40
151632
2739
چونکە بەتەواوەتی هەسارەیەکی جیاوازە،
02:47
as you cannot imagine
your life on Mars right now.
41
155458
4420
وەک ئەوەی ناتوانی خەیاڵی ئەوە بکەیت
کە هەر ئێستا لەسەر هەسارەی مەریخ بژیت.
02:53
For example, the word "love"
has only one meaning:
42
161122
5418
بۆ نموونە، وشەی" خۆشەویستی"
تەنها یەک مانا دەگەیەنیت:
02:59
love for the Dear Leader.
43
167393
1788
ئەویش خۆشەویستییە بۆ سەرۆکە ئازیزەکە.
03:03
There's no concept
of romantic love in North Korea.
44
171511
4155
لە کۆریای باکوور هیچ
چەمکێک نییە بۆ خۆشەویستی ڕۆمانسی.
03:09
And if you don't know the words,
45
177222
3012
و ئەگەر وشەکان نە ناسیت
03:12
that means you don't
understand the concept,
46
180258
3542
کەوا لە مەبەستی چەمکەکەشی
تێناگەیت،
03:17
and therefore, you don't even realize
that concept is even a possibility.
47
185578
6034
و لەبەر ئەوە، تەنانەت هەست بەوە ناکەیت
کەوا تەنانەت چەمکیش ئەگەرێکە.
03:25
Let me give you another example.
48
193422
2618
با نموونەیەکی دیکەتان بۆ بهێنمەوە.
03:29
Growing up in North Korea,
49
197096
2290
گەورەبوون لە کۆریای باکور،
03:31
we truly believed that our Dear Leader
is an almighty god
50
199410
5606
بەڕاستی باوڕمان وابوو کەوا سەرکەردە
ئازیزەکەمان خودایەکی بەتواناییە
03:37
who can even read my thoughts.
51
205040
2571
دەتوانێت بیرکردنەوەکانیشم بخوێنیتەوە.
03:40
I was even afraid to think in North Korea.
52
208350
3905
تەنانەت لە بیرکردنەوەش
دەترسام.
03:45
We are told that he's starving for us,
53
213619
2311
پێمان گوترابوو
ئەوە برسی دەبیت لە پێناو ئێمە.
03:47
and he's working tirelessly for us,
54
215954
2298
و ماندوونەناسانە کارمان بۆدەکات،
03:50
and my heart just broke for him.
55
218276
2433
و دڵم پی دەسوتا.
03:53
When I escaped to South Korea,
56
221802
2775
کاتێک بۆ کۆریای باشور هەڵاتم.
03:56
people told me that
he was actually a dictator,
57
224601
3939
خەڵکەکە پێان گوتم کەوا
ئەو دیکتاتۆرە،
04:00
he had cars,
58
228564
1768
ئۆتۆمبێلی هەبوو
04:02
many, many resorts,
59
230356
1571
زۆر، زۆرشوێنی خۆشی هەبوو،
04:03
and he had an ultraluxurious life.
60
231951
2939
و ژیانێکی نایابیشی هەبوو.
04:08
And then I remember
looking at a picture of him,
61
236803
4098
و دواتر بەبیرمە
سەیرکردنی وێنەکەی
04:12
realizing for the first time
62
240925
3300
بۆ جاری یەکەم واهەستم دەکرد
04:16
that he is the largest guy in the picture.
63
244249
3648
کەوا ئەوە گەورەترین
پیاوە لە وێنەکەدا.
04:19
(Laughter)
64
247921
1742
(پێکەنین)
04:22
And it hit me.
65
250334
1545
ئەوە کاری تێکردم.
04:23
Finally, I realized he wasn't starving.
66
251903
4709
لە کۆتاییدا، زانیم
ئەو برسی نەدەبوو.
04:29
But I was never able to see that before,
67
257632
3168
بەڵام پێشتر ئەوە بوێرییەم
نە بوو سەیری بکەم
04:32
until someone told me that he was fat.
68
260824
3715
تاوەکو کەسێک پێیگوتم کەوا ئەو قەڵەوە
04:36
(Laughter)
69
264563
1121
(پێکەنین)
04:37
Really, someone had to teach me
that he was fat.
70
265708
3718
ڕاستیەکەی، کەسێک پێیڕاگەیاندم
کەوا ئەوە خەپە بوو.
04:42
If you have never practiced
critical thinking,
71
270200
4114
ئەگەر تا ئێستا ڕاهێنانی
بۆچوونی ڕەخنەیت نەکردووە.
04:46
then you simply see
what you're told to see.
72
274338
3713
ئەوە دەبینیت کە
پێتگوتراوە.
04:52
The biggest question also people ask me
73
280395
3030
هەروەها گەورەترین پرسیار
خەڵک لێم دەپرسن
04:55
is: "Why is there no revolution
inside North Korea?
74
283449
3455
" بۆ چی هیچ شۆرشێک
لە ناوخۆی کۆریای باکوور نەبووە؟
04:58
Are we dumb?
75
286928
1282
گێژن؟
05:01
Why is there no revolution
for 70 years of this oppression?"
76
289202
4949
بۆ چی لە ماوەی ٧٠ ساڵی
ستەم و زوڵمە هیچ شۆرشێک ڕووینەداوە؟"
05:07
And I say:
77
295531
1298
منیش دەڵێم:
05:10
If you don't know you're a slave,
78
298305
1872
ئەگەر نەزانیت کۆیلەیت،
05:13
if you don't know
you're isolated or oppressed,
79
301050
4220
ئەگەر نەزانیت
تۆ جیاکراویتەتەوە یان ستەمت لێدەکرێت،
05:18
how do you fight to be free?
80
306095
1985
چۆن دەجەنگیت تا ئازدبیت؟
05:22
I mean, if you know you're isolated,
81
310676
3225
مەبەستم، ئەگەر بزانیت جیاکراویتەتەوە،
05:25
that means you are not isolated.
82
313925
2158
واتە تۆ دانەبڕاویت.
05:28
Not knowing is the true
definition of isolation,
83
316955
4875
نازانیت پێناسەی جیاکراوە چییە،
05:33
and that's why I never knew
84
321854
2108
لەبەر ئەوە هەرگیز نەمزانیبوو
05:35
I was isolated when I was in North Korea.
85
323986
3548
من جیاکرابوومەوە کاتێک
لە کۆریای باکووربووم
05:39
I literally thought I was
in the center of the universe.
86
327558
3697
بەتەواوەتی پێموابوو من
لە ناوەڕاستی گەردوونم.
05:45
So here is my idea worth spreading:
87
333517
5761
ئەمە بیرۆکەیەک شایەنی بڵاوکردنەوەیە:
05:52
a lot of people think
88
340622
1579
زۆربەی خەڵک بۆچوونیان وایە
05:54
humans inherently know
what is right and wrong,
89
342225
4668
مرۆڤەکان لە بنچینەوە دەزانن
چی ڕاستە و چی هەڵەیە.
05:58
the difference between
justice and injustice,
90
346917
3574
جیاوازی لە نێوان
دادپەروەری و نا دادپەروەری،
06:03
what we deserve and we don't deserve.
91
351327
3084
شایەنی چین و شایەنی چی نین.
06:07
I tell them: BS.
92
355647
1893
منیش پێیان دەڵێم: ئەوە قسەی پرو پوچە.
06:10
(Laughter)
93
358140
1614
(پیکەنین)
06:11
(Applause)
94
359778
2237
(چەپڵەرێزان)
06:18
Everything,
95
366462
1308
هەموو شتێک
06:21
everything must be taught,
96
369231
1768
دەبێت هەموو شتێک فێربکرێین
06:24
including compassion.
97
372197
1691
بە بەزەییشەوە.
06:27
If I see someone dying
on the street right now,
98
375965
6222
ئەگەر ئێستا کەسێک
لەسەر شەقامێک بمرێت.
06:34
I will do anything to save that person.
99
382211
2840
هەمووشتێک دەکەم بۆ ڕزگارکردنی.
06:39
But when I was in North Korea,
100
387106
1900
بەڵام کاتێک لە کۆریای باکوور بووم
06:41
I saw people dying
and dead on the streets.
101
389942
4341
خەڵکم دەبینی لەسەر شەقامەکان دەمردن.
06:47
I felt nothing.
102
395219
1377
هەستم بەهیچ نەدەکرد.
06:49
Not because I'm a psychopath,
103
397580
1909
نەک لەبەر ئەوەی من نەخۆشی دروونیم هەیە
06:52
but because I never learned
the concept of compassion.
104
400471
3806
بەڵام لەبەر ئەوەی چەمکی
بەزەیی فێرنەکرابووم.
06:57
Only, I felt compassion,
empathy and sympathy in my heart
105
405082
5254
تەنها، هەستم بە بەزەی، عاتیفە
و سۆز لە دڵم دەکرد
07:02
after I learned the word
"compassion" and the concept,
106
410360
3574
دواتر فێری وشەی" بەزەی" بووم
و چەمکەکەشی،
07:05
and I feel them now.
107
413958
1494
و ئێستا هەستیان پێدەکەم.
07:10
Now I live in the United States
as a free person.
108
418169
6445
ئێستا لە وڵاتە یەگرتووەکان
دەژیم وەک کەسێکی ئازاد.
07:16
(Applause)
109
424638
1135
(چەپڵەرێزان)
07:17
Thank you.
110
425797
1517
سوپاس.
07:19
(Applause)
111
427338
3918
(چەپڵەڕێزان)
07:24
And recently,
112
432113
2111
لەم دواییانەدا،
07:26
the leader of the free country,
our President Trump,
113
434248
4059
سەرۆکی وڵاتە ئازادەکە،
سەرۆک ترەمپ،
07:30
met with my former god.
114
438331
3154
لەگەڵ خواوەندەکەی پێشوم کۆبووەوە.
07:35
And he decided human rights
is not important enough
115
443177
4717
و بڕیاریدا مافەکانی مرۆڤ
هێندە گرنگ نییە
07:39
to include in his agendas,
116
447918
3228
تا لە کارناماکانی بیگرێتەوە خۆی،
07:43
and he did not talk about it.
117
451170
1842
و سەبارەت بەوە قسەی نەکرد.
07:47
And it scares me.
118
455035
2782
و ئەوە منی ترساند.
07:50
We live in a world right now
119
458718
3276
ئێستا لە جیهان دەژین
07:54
where a dictator can be praised
for executing his uncle,
120
462018
6378
کە دیکتاتۆرێک دەتوانێت پێیدا هەڵبدرێت
بۆ لەسێدارەدانی مامی.
08:00
for killing his half brother,
121
468420
2553
بۆ کوشتنی زربراکەی،
08:02
killing thousands of North Koreans.
122
470997
3003
کۆشتنی هەزارەها هاوڵاتی کۆریای باکوور.
08:06
And that was worthy of praise.
123
474024
3038
ئەوە شایەنی پیاهەڵدانە.
08:10
And also it made me think:
124
478829
2336
وای لێ کردم بیر بکەمەوە:
08:14
perhaps we all need to be taught
something new about freedom now.
125
482291
6574
ڕەنگە هەموو پیویستبێت
شتێک دەربارەی ئازادی فێربکرێین.
08:24
Freedom is fragile.
126
492926
2896
ئازادی ناسکە.
08:29
I don't want to alarm you, but it is.
127
497140
3125
نامەوێت ئاگادارتان بکەمەوە، بەڵام
ئەوە ڕاستییەکەیە.
08:33
It only took three generations
128
501426
3091
تەنها سێ نەوەی خایاند
08:36
to make North Korea into
George Orwell's "1984."
129
504541
5595
بۆ ئەوەی کۆریای باکوور ببێتە
جۆرج ئۆروێڵی "١٩٨٤".
08:42
It took only three generations.
130
510965
2296
تەنها سێ نەوەی خایاند.
08:48
If we don't fight for human rights
131
516233
4513
ئەگەر بۆ مافەکانی مرۆڤ نەجەنگین
08:52
for the people who are oppressed
right now who don't have a voice,
132
520770
4080
بۆ ئەوە خەڵکەی ئێستا ستەمیان لێدەکرێت
هیچ دەنگێکیان نییە،
08:56
as free people here,
133
524874
1833
وەکو ئەو خەڵکە ئازادانەی ئێرە،
09:00
who will fight for us
when we are not free?
134
528000
2995
کێ لەپێناو ئێمە دەجەنگێت
کاتێک ئازاد نەبین؟
09:04
Machines? Animals? I don't know.
135
532976
4143
ئامێرەکان؟ ئاژەڵەکان؟ نازانم.
09:11
I think it's wonderful
that we care about climate change,
136
539889
5433
پێموایە ئەوە سەرنج ڕاکێشە
کەوا گرنگی بە گۆڕانی کەش و هەوا دەدەین،
09:17
animal rights, gender equality,
137
545346
2553
مافەکانی ئاژەڵ، یەکسانی جێندەر.
09:19
all of these things.
138
547923
1727
هەموو ئەوە شتانە،
09:21
The fact that we care
about animals' rights,
139
549674
3085
لەڕاستیدا گرنگی بە
مافەکانی ئاژەڵ دەدەین،
09:24
that means that's
how beautiful our heart is,
140
552783
3595
ئەوە دەگەیەنێت کە دڵمان چەند جوانە،
09:28
that we care about someone
who cannot speak for themselves.
141
556402
3871
کەوا گرنکی بە کەسانێک بدەین
کە ناتوانن قسەکانی خۆیان بکەن
09:32
And North Koreans right now
cannot speak for themselves.
142
560932
5412
و ئێستا خەڵکی کۆریای باکوور
ناتوانن قسەکانی خۆیان بکەن
09:38
They don't have internet
in the 21st century.
143
566900
3824
لە جەرخی ٢١ ئینتەرنێتیان نییە.
09:42
We don't have electricity,
144
570748
2591
و وزەی کارەباشمان نییە،
09:45
and it is the darkest place
on earth right now.
145
573363
3721
و ئێستا تاریکترین شوێنە
لەسەر زەوی،
09:50
Now I want to say something
to my fellow North Koreans
146
578618
3785
ئێستا دەمەوێت شتێک بە هاوڕێ
کۆریەکانم بڵیم
09:54
who are living in that darkness.
147
582427
2205
کە لە تاریکی دەژین.
09:58
They might not believe this,
148
586050
1755
لەوانەیە باوڕ بەمە نەکەن.
09:59
but I want to tell them
that an alternative life is possible.
149
587829
4852
بەڵام دەمەوێت پێیان بڵیم
کە ژیانی جێگرەوە ئەستەم نییە.
10:04
Be free.
150
592705
1338
ئازادبن.
10:07
From my experience,
151
595709
3750
لە ئەزموونی خۆمەوە،
10:11
literally anything is possible.
152
599483
3110
هیچ شتێک ئەستەم نییە.
10:16
I was bought,
153
604264
1532
کڕدرام
10:17
I was sold as a slave.
154
605820
2368
فرۆشرام وەک کۆیلەیەک
10:20
But now I'm here,
155
608212
2220
بەڵام ئێستا وا لێرەم،
10:22
and that is why I believe in miracles.
156
610456
3200
لەبەر ئەوە بڕوام بە پەرجوو هەیە.
10:27
The one thing that I learned from history
157
615462
3205
یەک شت کەوا لە مێژوو فێربووم
10:30
is that nothing is forever in this world.
158
618691
5014
لەم جیهانە هیچ شتێک هەتاهەتای نییە.
10:35
And that is why we have
every reason to be hopeful.
159
623729
5422
هەموو هۆکارێکمان هەیە
تا بە هیوابین.
10:41
Thank you.
160
629175
1430
سوپاس.
10:42
(Applause)
161
630629
4275
(چەپڵە)
Translated by mabbast chato
Reviewed by Halo Fariq

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Yeonmi Park - Human rights activist
North Korean defector Yeonmi Park is becoming a leading voice of oppressed people around the world.

Why you should listen

Yeonmi Park's escape from North Korea has given the world a window into the lives of its people. At the 2014 Oslo Freedom Forum and the One Young World Summit in Dublin, Park became an international phenomenon, delivering passionate and deeply personal speeches about the brutality of the North Korean regime. Her address to One Young World on the horrors of detention camps, political executions and sex trafficking has been viewed over 320 million times on YouTube. The BBC named her one of their "Top Global Women."

In 2017, Park joined the Tory Burch Foundation's Embrace Ambition campaign, a global effort to dispel the double standard of ambition as a positive trait in men and a negative trait in women. Her searing memoir, In Order to Live: A North Korean Girl's Journey to Freedom, was released in the fall 2015, and now she's urging the world to recognize the oppressed people of Kim Jong-Un's reign. She believes that change will come through young people like herself, whose exposure to capitalism and Western media is eroding the authority of the Kim dynasty.

Currently a student at Columbia University, Park has published an op-ed about North Korea's "black market generation” in the Washington Post and has been featured on CNN, CNBC and the BBC, as well as in the New York Times and Wall Street Journal. She serves on the executive board of directors of the Human Rights Foundation, the world's preeminent organization devoted to disrupting dictatorships.

More profile about the speaker
Yeonmi Park | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee