TEDxSydney
Rachel Botsman: The case for collaborative consumption
Рејчел Ботсман: Поволностите на заедничката потрошувачка
Filmed:
Readability: 4.7
1,352,497 views
На TEDx Сиднеј, Рејчел Ботсман вели дека ние сме „создадени за да споделуваме“ - и покажува како вебстраните од типот на Zipcar и Swaptree ги менуваат правилата на човековото однесување.
Rachel Botsman - Trust researcher
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Rachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So today I'm going to talk to you
0
0
2000
Денеска би сакала да зборувам
00:17
about the rise of collaborative consumption.
1
2000
3000
за подемот на заедничката потрошувачка.
00:20
I'm going to explain what it is
2
5000
2000
Ќе објаснам за што се работи и ќе се обидам
00:22
and try and convince you -- in just 15 minutes --
3
7000
3000
да ве убедам, за само 15 минути,
00:25
that this isn't a flimsy idea,
4
10000
2000
дека ова не е наивна идеја
00:27
or a short-term trend,
5
12000
2000
или краткорочен тренд,
00:29
but a powerful cultural and economic force
6
14000
3000
туку моќна социо-економска сила,
00:32
reinventing not just what we consume,
7
17000
2000
која редефинира не само
што конзумираме
што конзумираме
00:34
but how we consume.
8
19000
2000
туку и како конзумираме.
00:36
Now I'm going to start with a deceptively simple example.
9
21000
3000
Како за почеток, еве ви еден навидум, едноставен пример.
00:39
Hands up -- how many of you
10
24000
3000
Кренете рака, колкумина од вас
00:42
have books, CDs, DVDs, or videos
11
27000
3000
имате книги, ЦД-а, ДВД-ја или видеа
00:45
lying around your house
12
30000
2000
расфрлани низ вашите домови,
00:47
that you probably won't use again,
13
32000
2000
кои најверојатно никогаш повеќе
нема да ги употребите,
нема да ги употребите,
00:49
but you can't quite bring yourself to throw away?
14
34000
2000
а сепак не можете да се натерате да ги фрлите?
00:52
Can't see all the hands,
15
37000
2000
Не можам да ги видам сите кренати раце,
00:54
but it looks like all of you, right?
16
39000
2000
ама изгледа сите од вас, нели?
00:56
On our shelves at home,
17
41000
2000
На нашите полици дома
00:58
we have a box set of the DVD series "24,"
18
43000
3000
имаме цела колекција од ДВД серијата „24."
01:01
season six to be precise.
19
46000
2000
Шеста сезона да бидам попрецизна.
01:03
I think it was bought for us around three years ago for a Christmas present.
20
48000
3000
Ако добро се сеќавам, ја добивме за Божиќ
пред три години.
пред три години.
01:06
Now my husband, Chris, and I
21
51000
2000
Мојот сопруг - Крис и јас
01:08
love this show.
22
53000
2000
ја обожаваме оваа серија.
01:10
But let's face it, when you've watched it once maybe, or twice,
23
55000
3000
Но да бидеме искрени, ако ја изгледате еднаш, можеби двапати,
01:13
you don't really want to watch it again,
24
58000
2000
потоа веќе не ви е интересна,
01:15
because you know how Jack Bauer is going to defeat the terrorists.
25
60000
3000
бидејќи веќе знаете како Џек Бауер ќе ги победи терористите.
01:18
So there it sits on our shelves
26
63000
2000
Па така серијата си седи на полица
01:20
obsolete to us,
27
65000
2000
застарена за нас,
01:22
but with immediate latent value to someone else.
28
67000
3000
но со голем скриен потенцијал за некој друг.
01:25
Now before we go on, I have a confession to make.
29
70000
3000
Но пред да продолжиме, морам да признаам нешто.
01:28
I lived in New York for 10 years,
30
73000
2000
Живеев во Њујорк 10 години
01:30
and I am a big fan of "Sex and the City."
31
75000
3000
и сум голем обожавател на „Сексот и градот."
01:33
Now I'd love to watch the first movie again
32
78000
2000
Би сакала повторно да го гледам
првиот дел од филмот.
првиот дел од филмот.
01:35
as sort of a warm-up to the sequel coming out next week.
33
80000
3000
само како загревање за продолжението кое излегува следната недела.
01:38
So how easily could I swap
34
83000
2000
Па како најлесно би можела
01:40
our unwanted copy of "24"
35
85000
2000
да ја земенам нашата стара копија од „24,"
01:42
for a wanted copy of "Sex and the City?"
36
87000
3000
за копијата што ја сакам од „Сексот и градот“?
01:45
Now you may have noticed
37
90000
2000
Можеби некои од вас забележале дека се развива
01:47
there's a new sector emerging called swap-trading.
38
92000
2000
нов сектор на пазарот,
наречен „тргување со размена."
наречен „тргување со размена."
01:49
Now the easiest analogy for swap-trading
39
94000
3000
Тргувањето со размена ви е како
01:52
is like an online dating service
40
97000
2000
онлајн платформа за состаноци
01:54
for all your unwanted media.
41
99000
2000
за сите работи кои не ви се потребни.
01:56
What it does is use the Internet
42
101000
2000
Функционира така што го користи интернетот
01:58
to create an infinite marketplace
43
103000
2000
за да креира неограничен пазар
02:00
to match person A's "haves"
44
105000
2000
во кој се поврзуваат „понудата“ на личноста А,
02:02
with person C's "wants,"
45
107000
2000
со „желбите“ на личноста Ц,
02:04
whatever they may be.
46
109000
2000
без разлика за што се работи.
02:06
The other week, I went on one of these sites,
47
111000
3000
Минатата недела посетив една од овие вебстрани,
02:09
appropriately called Swaptree,
48
114000
3000
соодветно наречена Swaptree (Дрво за размена)
02:12
and there were over 59,300 items
49
117000
3000
и пронајдов повеќе од 59 300 работи
02:15
that I could instantly swap
50
120000
2000
кои во истиот момент можев да ги заменам
02:17
for my copy of "24."
51
122000
3000
за мојата копија од серијата „24."
02:20
Lo and behold,
52
125000
2000
Баш во овој момент,
02:22
there in Reseda, CA was Rondoron
53
127000
2000
некаде во Калифорнија, беше Рондорон
02:24
who wanted swap his or her
54
129000
2000
кој сакаше да ја замени својата
02:26
"like new" copy of "Sex and the City"
55
131000
2000
речиси нова копија од „Сексот и градот“
02:28
for my copy of "24."
56
133000
3000
за мојата копија од „24."
02:31
So in other words, what's happening here
57
136000
2000
Со други зборови,
02:33
is that Swaptree
58
138000
2000
Swaptree (Дрвото за размена)
02:35
solves my carrying company's sugar rush problem,
59
140000
2000
успеа да го реши мојот проблем,
02:37
a problem the economists call "the coincidence of wants,"
60
142000
3000
или проблем кој економистите го нарекуваат
„коинциденција на потребите,"
„коинциденција на потребите,"
02:40
in approximately 60 seconds.
61
145000
3000
за само 60 секунди.
02:43
What's even more amazing is it will print out a purchase label on the spot,
62
148000
3000
Уште поинтересно, во истиот момент добивате сметка
02:46
because it knows the weight of the item.
63
151000
2000
бидејќи веќе ги имате сите податоци за нарачката.
02:48
Now there are layers of technical wonder
64
153000
2000
Се разбира, има одлична техничка поддршка
02:50
behind sites such as Swaptree,
65
155000
3000
зад вебстраните како Swaptree,
02:53
but that's not my interest,
66
158000
2000
но тоа не ме интересира,
02:55
and nor is swap trading, per se.
67
160000
3000
а не е ни поентата
на тргувањето со размена.
на тргувањето со размена.
02:58
My passion, and what I've spent the last few years
68
163000
2000
Мојата страст и тоа што посветено го истражувам
03:00
dedicated to researching,
69
165000
2000
во изминативе неколку години,
03:02
is the collaborative behaviors and trust-mechanics
70
167000
3000
e соработката и механизмите на доверба
03:05
inherent in these systems.
71
170000
3000
втемелени во овие системи.
03:08
When you think about it,
72
173000
2000
Кога ќе се замислите
03:10
it would have seemed like a crazy idea, even a few years ago,
73
175000
3000
изгледа како луда идеја,
дури и до пред неколку години,
дури и до пред неколку години,
03:13
that I would swap my stuff with a total stranger
74
178000
3000
дека јас би ги разменувала моите
работи со тотален странец,
работи со тотален странец,
03:16
whose real name I didn't know
75
181000
2000
чие вистинско име не го познавам
03:18
and without any money changing hands.
76
183000
3000
и без да размениме никакви пари.
03:21
Yet 99 percent of trades on Swaptree
77
186000
2000
Но сепак, 99% од размената на Swaptree
03:23
happen successfully,
78
188000
2000
е целосно успешна,
03:25
and the one percent that receive a negative rating,
79
190000
2000
а само 1% добива негативен рејтинг,
03:27
it's for relatively minor reasons,
80
192000
2000
и тоа заради помали ситници,
03:29
like the item didn't arrive on time.
81
194000
3000
на пример дека испораката не била навремена.
03:32
So what's happening here?
82
197000
3000
Значи што уствари се одвива овде?
03:35
An extremely powerful dynamic
83
200000
2000
Во игра имаме една исклучително моќна
03:37
that has huge commercial and cultural implications
84
202000
3000
динамика со огромен комерцијален и културолошки
03:40
is at play.
85
205000
2000
потенцијал.
03:42
Namely, that technology
86
207000
2000
Имено, технологијата
03:44
is enabling
87
209000
2000
овозможува
03:46
trust between strangers.
88
211000
2000
создавање на доверба помеѓу непознати лица.
03:48
We now live in a global village
89
213000
2000
Денеска живееме во т.н. глобално село,
03:50
where we can mimic the ties
90
215000
2000
каде можеме да го имитираме односот
03:52
that used to happen face to face,
91
217000
3000
кој се случува лице в лице,
03:55
but on a scale and in ways
92
220000
2000
но во размери и начини
03:57
that have never been possible before.
93
222000
2000
кои никогаш порано не биле возможни.
03:59
So what's actually happening
94
224000
2000
Во основа, гледаме како
04:01
is that social networks and real-time technologies
95
226000
2000
социјалните мрежи и технологијата
04:03
are taking us back.
96
228000
2000
нè враќаат назад во времето.
04:05
We're bartering, trading,
97
230000
2000
Повторно се трампаме, тргуваме,
04:07
swapping, sharing,
98
232000
2000
разменуваме, делиме
04:09
but they're being reinvented
99
234000
2000
но на современ начин,
04:11
into dynamic and appealing forms.
100
236000
2000
кој има динамична и привлечна форма.
04:13
What I find fascinating
101
238000
2000
За мене е неверојатно
04:15
is that we've actually wired our world to share,
102
240000
3000
тоа што ние, всушност, се поврзуваме за да делиме,
04:18
whether that's our neighborhood, our school,
103
243000
2000
без разлика дали е тоа нашето соседство, училиште
04:20
our office, or our Facebook network,
104
245000
3000
нашата канцеларија или Фејсбук мрежата,
04:23
and that's creating an economy
105
248000
2000
а сето тоа создава нова економија
04:25
of "what's mine is yours."
106
250000
2000
на „она што е мое, е и твое."
04:27
From the mighty eBay,
107
252000
2000
Од моќниот eBay,
04:29
the grandfather of exchange marketplaces,
108
254000
2000
најстариот од сите онлајн пазари за размена,
04:31
to car-sharing companies such as GoGet,
109
256000
3000
до компании за заедничко користење на автомобили, како GoGet
04:34
where you pay a monthly fee to rent cars by the hour,
110
259000
3000
каде со месечна членарина можете да изнајмите автомобил во секое време,
04:37
to social lending platforms such as Zopa,
111
262000
3000
па сè до социјални мрежи за позајмување, како Zopa,
04:40
that will take anyone in this audience
112
265000
2000
мрежа што било кој од оваа публика
04:42
with 100 dollars to lend,
113
267000
2000
кој може да позајми 100 долари,
04:44
and match them with a borrower anywhere in the world,
114
269000
3000
ќе го поврзе со некој кому му се потребни, било каде во светот
04:47
we're sharing and collaborating again
115
272000
3000
повторно почнуваме меѓусебно да делиме и соработуваме
04:50
in ways that I believe
116
275000
2000
на нови начини, кои јас верувам
04:52
are more hip than hippie.
117
277000
3000
дека се повеќе модерни, отколку застарени.
04:55
I call this "groundswell collaborative consumption."
118
280000
3000
Овој тренд јас го нарекувам „заедничка потрошувачка."
04:58
Now before I dig into the different systems
119
283000
2000
Сега, пред да навлезам во различните системи
05:00
of collaborative consumption,
120
285000
2000
на заедничката потрошувачка,
05:02
I'd like to try and answer the question
121
287000
2000
би сакала да одговорам на прашањето
05:04
that every author rightfully gets asked,
122
289000
3000
кое, на секој автор со право му се поставува,
05:07
which is, where did this idea come from?
123
292000
3000
а тоа е: Од каде потекнува оваа идеја?
05:10
Now I'd like to say I woke up one morning
124
295000
2000
Би сакала да можев да кажам дека се разбудив едно утро
05:12
and said, "I'm going to write about collaborative consumption,"
125
297000
3000
и си реков: „Ќе пишувам за заедничка потрошувачка,"
05:15
but actually it was a complicated web
126
300000
2000
но всушност сè започна од еден комплициран сплет
05:17
of seemingly disconnected ideas.
127
302000
3000
на навидум неповрзани идеи.
05:20
Over the next minute,
128
305000
2000
Во текот на следната минута,
05:22
you're going to see a bit like a conceptual fireworks display
129
307000
2000
она што ќе го видите ќе наликува на мрежа
05:24
of all the dots that went on in my head.
130
309000
3000
од сите аспекти кои поминуваа низ мојата глава.
05:28
The first thing I began to notice:
131
313000
2000
Најпрвин почнав да забележувам дека
05:30
how many big concepts were emerging --
132
315000
2000
се појавуваат многу значајни концепти,
05:32
from the wisdom of crowds to smart mobs --
133
317000
3000
од мудроста на толпата до т.н. смарт групи
05:35
around how ridiculously easy it is
134
320000
2000
и за тоа колку е неверојатно лесно
05:37
to form groups for a purpose.
135
322000
2000
да се формираат групи за одредена цел.
05:39
And linked to this crowd mania
136
324000
2000
Го поврзав овој глобален тренд
05:41
were examples all around the world --
137
326000
2000
со примери од целиот свет,
05:43
from the election of a president
138
328000
2000
почнувајќи од претседателски избори
05:45
to the infamous Wikipedia, and everything in between --
139
330000
2000
па се до неславната Wikipedia и се останато
05:47
on what the power of numbers could achieve.
140
332000
3000
што може да се постигне со моќта на бројките.
05:50
Now, you know when you learn a new word,
141
335000
3000
Сега, знаете како е кога ќе научите некој нов збор
05:53
and then you start to see that word everywhere?
142
338000
3000
и во истиот момент почнувате да го забележувате насекаде?
05:56
That's what happened to me
143
341000
2000
Токму тоа ми се случи мене,
05:58
when I noticed that we are moving
144
343000
2000
кога ми стана јасно дека еволуираме
06:00
from passive consumers
145
345000
2000
од пасивни конзументи
06:02
to creators,
146
347000
2000
во креатори,
06:04
to highly enabled collaborators.
147
349000
3000
и на крајот прераснуваме во „соработувачи."
06:07
What's happening
148
352000
2000
Во основа интернетот
06:09
is the Internet is removing the middleman,
149
354000
2000
ја отстранува потребата за посредник,
06:11
so that anyone from a T-shirt designer
150
356000
2000
па така секој, на пример дизајнер на маички
06:13
to a knitter
151
358000
2000
или некој што знае да плете
06:15
can make a living selling peer-to-peer.
152
360000
2000
ќе може да заработи продавајќи од еден на друг.
06:17
And the ubiquitous force
153
362000
2000
Моќта на "од еден на друг" револуцијата
06:19
of this peer-to-peer revolution
154
364000
2000
е распорстранета насекаде, а тоа
06:21
means that sharing is happening at phenomenal rates.
155
366000
3000
значи дека меѓусебното делење се случува во огромни размери.
06:24
I mean, it's amazing to think
156
369000
2000
На пример, фасцинантно е
06:26
that, in every single minute of this speech,
157
371000
3000
тоа што во секоја минута од мојот говор
06:29
25 hours
158
374000
2000
на YouTube
06:31
of YouTube video will be loaded.
159
376000
3000
се аплоудираат по 25 часа видео материјал.
06:34
Now what I find fascinating about these examples
160
379000
3000
Овие примери ме фасцинираат бидејќи тие
06:37
is how they're actually tapping into
161
382000
2000
всушност ги осветлуваат
06:39
our primate instincts.
162
384000
2000
нашите приматски инстинкти.
06:41
I mean, we're monkeys,
163
386000
2000
Мислам, ние сме мајмуни,
06:43
and we're born and bred to share and cooperate.
164
388000
2000
родени сме и воспитувани да
споделуваме и да соработуваме.
споделуваме и да соработуваме.
06:45
And we were doing so for thousands of years,
165
390000
3000
И тоа сме го правеле илјадници години,
06:48
whether it's when we hunted in packs,
166
393000
2000
без разлика дали е тоа ловење во групи
06:50
or farmed in cooperatives,
167
395000
3000
или пак заедничка обработка на земјата,
06:53
before this big system called hyper-consumption came along
168
398000
3000
се до појавата на денешниов систем, наречен хипер-потрошувачка,
06:56
and we built these fences
169
401000
2000
кога си се затворивме
06:58
and created out own little fiefdoms.
170
403000
2000
и си создадовме сопствени мали имоти.
07:00
But things are changing,
171
405000
2000
Но работите се менуваат
07:02
and one of the reasons why
172
407000
2000
и една од причините
07:04
is the digital natives, or Gen-Y.
173
409000
3000
е Интернет генерацијата (Gem-Y).
07:07
They're growing up sharing --
174
412000
2000
Тие растат споделувајќи
07:09
files, video games, knowledge.
175
414000
2000
документи, видео игри и знаење.
07:11
It's second nature to them.
176
416000
2000
Тоа е нормално за оваа генерација.
07:13
So we, the millennials -- I am just a millennial --
177
418000
3000
Па така ние, од милениумската генерација
(јас сум од таа генерација)
(јас сум од таа генерација)
07:16
are like foot soldiers,
178
421000
3000
ги следиме нивните чекори,
07:19
moving us from a culture of "me" to a culture of "we."
179
424000
2000
тие нè пренесуваат од индивидуална,
во колективна култура.
во колективна култура.
07:21
The reason why it's happening so fast
180
426000
2000
Оваа транзиција се одвива ептен брзо
07:23
is because of mobile collaboration.
181
428000
2000
заради динамичната соработка.
07:25
We now live in a connected age
182
430000
3000
Денеска живееме во поврзан свет
07:28
where we can locate anyone, anytime, in real-time,
183
433000
3000
каде можеме да лоцираме било кој, во било кое време,
07:31
from a small device in our hands.
184
436000
3000
преку некој мал уред во нашите раце.
07:34
All of this was going through my head
185
439000
2000
Сето ова ми минуваше низ главата
07:36
towards the end of 2008,
186
441000
2000
кон крајот на 2008,
07:38
when, of course, the great financial crash happened.
187
443000
3000
кога, како што знаете, се случи големата финансиска криза.
07:41
Thomas Friedman is one of my favorite New York Times columnists,
188
446000
3000
Томас Фридман, еден од моите омилени колумнисти на Њујорк Тајмс,
07:44
and he poignantly commented
189
449000
2000
остроумно кажа
07:46
that 2008 is when we hit a wall,
190
451000
3000
дека во 2008 удривме во ѕид,
07:49
when Mother Nature and the market
191
454000
3000
тогаш мајка природа и пазарот
07:52
both said, "No more."
192
457000
2000
заедно рекоа „доста е."
07:54
Now we rationally know
193
459000
2000
Денеска ни е многу јасно
07:56
that an economy built on hyper-consumption
194
461000
3000
дека економија базирана на хипер-потрошувачка
07:59
is a Ponzi scheme. It's a house of cards.
195
464000
3000
е лабилна стратегија. Тоа е кула од карти.
08:02
Yet, it's hard for us to individually know what to do.
196
467000
3000
Сепак, како поединци не знаеме што да правиме.
08:05
So all of this is a lot of twittering, right?
197
470000
3000
За сето ова се зборува многу на Twitter, нели?
08:08
Well it was a lot of noise and complexity in my head,
198
473000
2000
Па така, некое време бев многу збунета,
08:10
until actually I realized it was happening
199
475000
2000
се додека не сфатив дека сето ова се случува
08:12
because of four key drivers.
200
477000
2000
заради четири клучни движечки сили.
08:14
One, a renewed belief in the importance of community,
201
479000
3000
Прво, враќањето на вербата во заедницата
08:17
and a very redefinition of what friend and neighbor really means.
202
482000
3000
и согледување на вистинската вредност на пријателите и соседите.
08:20
A torrent of peer-to-peer social networks
203
485000
3000
Следно, навалата на социјалните мрежи
08:23
and real-time technologies,
204
488000
2000
и технологии
08:25
fundamentally changing the way we behave.
205
490000
3000
кои од корен го сменија нашето однесување.
08:28
Three, pressing unresolved environmental concerns.
206
493000
3000
Трето, притисокот од нерешените еколошки проблеми.
08:31
And four, a global recession
207
496000
2000
И четврто, глобалната рецесија
08:33
that has fundamentally shocked
208
498000
2000
која пред сè ги шокираше потрошувачите
08:35
consumer behaviors.
209
500000
2000
и го промени нивното однесување.
08:37
These four drivers
210
502000
2000
Овие четири двигатели
08:39
are fusing together
211
504000
2000
се здружуваат во едно
08:41
and creating the big shift --
212
506000
2000
и ја создаваат големата промена --
08:43
away from the 20th century,
213
508000
2000
која нè оддалечува од 20-от век,
08:45
defined by hyper-consumption,
214
510000
2000
доминиран од хипер-потрошувачката,
08:47
towards the 21st century,
215
512000
2000
и нè внесува во 21-от век,
08:49
defined by collaborative consumption.
216
514000
3000
чиј главен белег е заедничката потрошувачка.
08:52
I generally believe we're at an inflection point
217
517000
3000
Генерално гледано, верувам дека
сме во преодна фаза
сме во преодна фаза
08:55
where the sharing behaviors --
218
520000
2000
во која споделувањата --
08:57
through sites such as Flickr and Twitter
219
522000
2000
кои ги правиме преку страни како Flickr и Twitter,
08:59
that are becoming second nature online --
220
524000
2000
и кои веќе ни се ептен нормална работа,
09:01
are being applied to offline areas of our everyday lives.
221
526000
3000
веќе се случуваат во области од
нашиот секојдневен живот.
нашиот секојдневен живот.
09:04
From morning commutes to the way fashion is designed
222
529000
3000
Од утринското патување до работа, до начинот на кој се дизајнира модата,
09:07
to the way we grow food,
223
532000
2000
до тоа како одгледуваме храна
09:09
we are consuming and collaborating once again.
224
534000
3000
ние одново заеднички конзумираме и соработуваме.
09:14
So my co-author, Roo Rogers, and I
225
539000
3000
Јас и мојот коавтор Ру Роџерс
09:17
have actually gathered thousands of examples
226
542000
2000
собравме илјадници примери
09:19
from all around the world of collaborative consumption.
227
544000
2000
на заедничка потрошувачка од целиот свет.
09:21
And although they vary enormously
228
546000
2000
И иако се меѓусебно различни
09:23
in scale, maturity and purpose,
229
548000
2000
во нивната големина, развиеност и намена,
09:25
when we dived into them,
230
550000
2000
кога се задлабочивме
09:27
we realized that they could actually be organized into three clear systems.
231
552000
3000
сфативме дека можат да се организираат
во три посебни системи.
во три посебни системи.
09:30
The first is redistribution markets.
232
555000
3000
Првиот, пазари за редистрибуција
09:33
Redistribution markets, just like Swaptree,
233
558000
3000
Пазарите за редистрибуција, исто како и Swaptree,
09:36
are when you take a used, or pre-owned, item
234
561000
2000
земаат користен или
претходно поседуван предмет
претходно поседуван предмет
09:38
and move it from where it's not needed
235
563000
2000
и го пренесуваат од едно место каде
веќе не е потребен
веќе не е потребен
09:40
to somewhere, or someone, where it is.
236
565000
3000
до таму или до оној,
кој има потреба од истиот.
кој има потреба од истиот.
09:43
They're increasingly thought of as the fifth 'R' --
237
568000
2000
Тие припаѓаат на т.н. концепт на 5-те „R“ --
09:45
reduce, reuse, recycle, repair
238
570000
2000
намалување, повторна употреба, рециклирање,
09:47
and redistribute --
239
572000
2000
поправање и редистрибуирање --
09:49
because they stretch the life cycle of a product
240
574000
2000
бидејќи го продолжуваат векот на траење на производот,
09:51
and thereby reduce waste.
241
576000
2000
а со самото тоа го намалуваат отпадот.
09:53
The second is collaborative lifestyles.
242
578000
3000
Вториот систем е т.н. содружнички стил на живот.
09:56
This is the sharing of resources
243
581000
2000
Ова подразбира споделување на ресурси
09:58
of things like money, skills and time.
244
583000
3000
од типот на пари, вештини и време.
10:01
I bet, in a couple of years,
245
586000
2000
Можам да се кладам, дека за неколку години
10:03
that phrases like "coworking"
246
588000
2000
термини како „заедничко работење“
10:05
and "couchsurfing" and "time banks"
247
590000
3000
„кауч сурфање“ и „банки на време“
10:08
are going to become a part of everyday vernacular.
248
593000
3000
ќе бидат дел од нашиот секојдневен речник.
10:11
One of my favorite examples of collaborative lifestyles
249
596000
3000
Еден од моите омилени примери на содружнички животен стил
10:14
is called Landshare.
250
599000
2000
се вика Landshare (споделување на земја).
10:16
It's a scheme in the U.K.
251
601000
2000
Оваа шема од Велика Британија
10:18
that matches Mr. Jones,
252
603000
2000
го поврзува одреден г-дин Џоунс
10:20
with some spare space in his back garden,
253
605000
3000
кој има слободен простор во својот двор,
10:23
with Mrs. Smith, a would-be grower.
254
608000
3000
со одредена г-ѓа Смит, која сака да одгледува градинарски култури.
10:26
Together they grow their own food.
255
611000
2000
На тој начин тие заедно ја одгледуваат својата храна.
10:28
It's one of those ideas that's so simple, yet brilliant,
256
613000
3000
Ова е една од оние идеи што се толку едноставни,
а сепак генијални
а сепак генијални
10:31
you wonder why it's never been done before.
257
616000
3000
па ве тераат да се замислите зошто досега не била реализирана.
10:34
Now, the third system
258
619000
2000
Следен е третиот систем
10:36
is product-service systems.
259
621000
2000
- системите за услуги.
10:38
This is where you pay for the benefit of the product --
260
623000
2000
Овде плаќате за бенефитот што го нуди производот
10:40
what it does for you --
261
625000
2000
и намената која ја има,
10:42
without needing to own the product outright.
262
627000
2000
без потребата да го купите истиот.
10:44
This idea is particularly powerful
263
629000
3000
Оваа идеја е исклучително корисна
10:47
for things that have
264
632000
2000
за оние предмети кои
10:49
high-idling capacity.
265
634000
2000
не се користат многу често.
10:51
And that can be anything from baby goods
266
636000
2000
Може да се работи за било што,
од бебешка опрема
од бебешка опрема
10:53
to fashions to --
267
638000
2000
до облека, до...
10:55
how many of you have a power drill,
268
640000
2000
- Колку од вас имаат бормашина?
10:57
own a power drill? Right.
269
642000
2000
Сопствена бормашина? Добро.
10:59
That power drill will be used around 12 to 13 minutes
270
644000
3000
Таа бормашина ќе ја искористите околу
12-13 минути
12-13 минути
11:02
in its entire lifetime.
271
647000
2000
во текот на целиот ваш живот.
11:04
(Laughter)
272
649000
2000
(смеа)
11:06
It's kind of ridiculous, right?
273
651000
2000
Малку апсурдно, нели?
11:08
Because what you need is the hole, not the drill.
274
653000
2000
Така е бидејќи ви треба дупката,
а не бормашината.
а не бормашината.
11:10
(Laughter)
275
655000
2000
(смеа)
11:12
(Applause)
276
657000
2000
(аплауз)
11:14
So why don't you rent the drill,
277
659000
2000
Па зошто тогаш не изнајмите бормашина
11:16
or, even better, rent out your own drill to other people
278
661000
2000
или, уште подобро, изнајмете ја вашата на други луѓе
11:18
and make some money from it?
279
663000
2000
и заработете пари од неа?
11:20
These three systems are coming together,
280
665000
3000
Сите три системи се здружуваат заедно
11:23
allowing people to share resources
281
668000
2000
и им дозволуваат на луѓето
да споделуваат ресурси
да споделуваат ресурси
11:25
without sacrificing their lifestyles,
282
670000
2000
без притоа да го жртвуваат својот начин на живот
11:27
or their cherished personal freedoms.
283
672000
2000
или слободното време.
11:29
I'm not asking people
284
674000
2000
Јас не барам од луѓето
11:31
to share nicely in the sandpit.
285
676000
2000
културно сè да си делат меѓусебе.
11:35
So I want to just give you an example
286
680000
2000
Би сакала само да ви дадам пример за тоа
11:37
of how powerful collaborative consumption can be
287
682000
2000
колку влијателна може да биде
заедничката потрошувачка
заедничката потрошувачка
11:39
to change behaviors.
288
684000
2000
врз однесувањето на луѓето.
11:41
The average car
289
686000
2000
Трошоците за еден просечен автомобил
11:43
costs 8,000 dollars a year to run.
290
688000
3000
чинат околу 8 000 долари годишно.
11:46
Yet, that car sits idle
291
691000
2000
А тој автомобил стои паркиран
11:48
for 23 hours a day.
292
693000
2000
23 часа на ден.
11:50
So when you consider these two facts,
293
695000
2000
Па кога ќе размислите за овие два факта
11:52
it starts to make a little less sense
294
697000
2000
ви станува малку нелогично
11:54
that we have to own one outright.
295
699000
3000
тоа дека морате да
имате сопствен автомобил.
имате сопствен автомобил.
11:57
So this is where car-sharing companies
296
702000
2000
Токму овде влегуваат во игра компаниите за
11:59
such as Zipcar and GoGet come in.
297
704000
2000
споделување автомобили, како Zipcar и GoGet.
12:01
In 2009,
298
706000
2000
Во 2009-та
12:03
Zipcar took 250 participants
299
708000
2000
Zipcar експериментираше со 250 учесници
12:05
from across 13 cities --
300
710000
3000
од 13 различни градови --
12:08
and they're all self-confessed car addicts
301
713000
2000
декларирани зависници од автомобил
12:10
and car-sharing rookies --
302
715000
2000
кои немале искуство со ваквиот систем --
12:12
and got them to surrender their keys for a month.
303
717000
3000
и ги натерале да ги предадат своите
клучеви во текот на еден месец.
клучеви во текот на еден месец.
12:15
Instead, these people had to walk,
304
720000
2000
Наместо да возат, овие луѓе морале да пешачат,
12:17
bike, take the train,
305
722000
2000
да возат точак, да користат воз
12:19
or other forms of public transport.
306
724000
2000
или други форми на јавен превоз.
12:21
They could only use their Zipcar membership
307
726000
2000
Им било дозволено да го употребат
своето Zipcar членство
своето Zipcar членство
12:23
when absolutely necessary.
308
728000
2000
исклучиво кога било апсолутно неопходно.
12:25
The results of this challenge after just one month
309
730000
3000
Резултатите од овој предизвик, за само еден месец
12:28
was staggering.
310
733000
2000
се покажаа како неверојатни!
12:30
It's amazing that 413 lbs were lost
311
735000
2000
Воодушевувачки 200 кг. биле изгубени
12:32
just from the extra exercise.
312
737000
3000
од самата физичка активност.
12:35
But my favorite statistic
313
740000
2000
Но, мојот омилен статистички
податок
податок
12:37
is that 100
314
742000
2000
е дека над 100,
12:39
out of the 250 participants
315
744000
3000
од вкупно 250 учесници,
12:42
did not want their keys back.
316
747000
3000
не ги сакале назад своите клучеви.
12:45
In other words, the car addicts
317
750000
2000
Со други зборови, зависниците
12:47
had lost their urge to own.
318
752000
2000
ја изгубиле потребата за сопствен автомобил.
12:49
Now products-service systems have been around for years.
319
754000
3000
Системите за услуги постојат од многу одамна.
12:52
Just think of libraries and laundrettes.
320
757000
2000
Само помислете на библиотеки и јавни перални.
12:54
But I think they're entering a new age,
321
759000
2000
Но јас мислам дека истите влегуваат во нова ера,
12:56
because technology makes sharing
322
761000
2000
бидејќи технологијата го прави споделувањето
12:58
frictionless and fun.
323
763000
2000
едноставно и забавно.
13:00
There's a great quote that was written in the New York Times
324
765000
3000
Има еден одличен цитат објавен во Њујорк Тајмс
13:03
that said, "Sharing is to ownership
325
768000
2000
кој вели: "Споделувањето е за сопственоста,
13:05
what the iPod is to the 8-track,
326
770000
3000
она што ајподот е за музичката касета,
13:08
what solar power is to the coal mine."
327
773000
3000
и она што соларните панели се за рудниците за јаглен.“
13:11
I believe also, our generation,
328
776000
3000
Јас сум уверена, дека нашата генерација,
13:14
our relationship to satisfying what we want
329
779000
3000
нашиот однос кон задоволување на
потребите
потребите
13:17
is far less tangible
330
782000
2000
е многу помалку материјален
13:19
than any other previous generation.
331
784000
2000
во однос на претходните генерации.
13:21
I don't want the DVD; I want the movie it carries.
332
786000
3000
Јас не го сакам ДВД-то; го сакам филмот кој го има.
13:24
I don't want a clunky answering machine;
333
789000
2000
Не ја сакам гломазната телефонска секретарка;
13:26
I want the message it saves.
334
791000
2000
ја сакам пораката која е зачувана во неа.
13:28
I don't want a CD; I want the music it plays.
335
793000
3000
Не го сакам ЦД-то, туку музиката која ја свири.
13:31
In other words, I don't want stuff;
336
796000
3000
Со други зборови, не сакам предмети,
13:34
I want the needs or experiences it fulfills.
337
799000
3000
туку ги сакам искуствата
кои ни ги нудат.
кои ни ги нудат.
13:37
This is fueling a massive shift
338
802000
3000
Ова предизвикува огромна промена
13:40
from where usage trumps possessions --
339
805000
2000
каде употребата е поважна од сопственоста
13:42
or as Kevin Kelly, the editor of Wired magazine, puts it,
340
807000
3000
или, како што ќе рече Кевин Кели,
уредник на списанието Wired
уредник на списанието Wired
13:45
"where access is better than ownership."
341
810000
3000
„Каде достапноста е подобра од сопственоста."
13:48
Now as our possessions
342
813000
2000
Е сега, како што нашата сопственост
13:50
dematerialize into the cloud,
343
815000
2000
се дематеријализира во облаците,
13:52
a blurry line is appearing
344
817000
2000
така се формира нејасна граница
13:54
between what's mine, what's yours,
345
819000
2000
помеѓу она што е мое, твое
13:56
and what's ours.
346
821000
2000
и наше.
13:58
I want to give you one example
347
823000
2000
Би сакала да посочам еден пример
14:00
that shows how fast this evolution is happening.
348
825000
3000
кој покажува колку брзо се случува
оваа еволуција.
оваа еволуција.
14:03
This represents an eight-year time span.
349
828000
3000
Ова се однесува на временски период од 8 години.
14:06
We've gone from traditional car-ownership
350
831000
3000
Преминавме од традиционалната
сопственост на автомобили
сопственост на автомобили
14:09
to car-sharing companies, such as Zipcar and GoGet,
351
834000
3000
кон компании за споделување на автомобили, како Zipcar и GoGet,
14:12
to ride-sharing platforms that match rides
352
837000
3000
до онлајн платформи за споделување
на сопствениот превоз,
на сопствениот превоз,
14:15
to the newest entry, which is peer-to-peer car rental,
353
840000
3000
па се до најновиот изум за меѓусебно позајмување,
14:18
where you can actually make money
354
843000
3000
преку кој, всушност, можете да заработите пари
14:21
out of renting that car that sits idle for 23 hours a day
355
846000
3000
изнајмувајќи му ја на соседот вашата кола која ви стои
14:24
to your neighbor.
356
849000
2000
во место 23 часа на ден.
14:26
Now all of these systems
357
851000
2000
Е сега, сите овие системи
14:28
require a degree of trust,
358
853000
2000
бараат одреден степен на доверба,
14:30
and the cornerstone to this working
359
855000
2000
а основата за тоа да се оствари
14:32
is reputation.
360
857000
2000
е угледот.
14:34
Now in the old consumer system,
361
859000
2000
Во стариот систем на потрошувачка,
14:36
our reputation didn't matter so much,
362
861000
2000
нашиот углед не беше од големо значење
14:38
because our credit history was far more important
363
863000
2000
бидејќи многу поважна беше нашата кредитна историја,
14:40
that any kind of peer-to-peer review.
364
865000
3000
а не туѓото мислење за нас.
14:43
But now with the Web, we leave a trail.
365
868000
3000
Но сега на интернет ние постојано
оставаме траги.
оставаме траги.
14:46
With every spammer we flag,
366
871000
3000
Со секое спамување,
14:49
with every idea we post, comment we share,
367
874000
3000
со секое постирање, споделување на коментар,
14:52
we're actually signaling how well we collaborate,
368
877000
2000
ние всушност покажуваме колку добро соработуваме,
14:54
and whether we can or can't be trusted.
369
879000
3000
а со тоа и дали сме луѓе од доверба.
14:57
Let's go back to my first example,
370
882000
2000
Еве да се вратиме на првиот пример,
14:59
Swaptree.
371
884000
2000
Swaptree.
15:01
I can see that Rondoron
372
886000
2000
Јас можев да видам дека Рондорон
15:03
has completed 553 trades
373
888000
3000
имал 553 размени
15:06
with a 100 percent success rate.
374
891000
3000
кои биле 100% успешни.
15:09
In other words, I can trust him or her.
375
894000
3000
Со други зборови, јас можам да му/ѝ верувам.
15:13
Now mark my words,
376
898000
2000
Запамтете ги моите зборови,
15:15
it's only a matter of time
377
900000
2000
во прашање е само време
15:17
before we're going to be able to perform a Google-like search
378
902000
3000
кога ќе можеме преку интернет да си го проверуваме
15:20
and see a cumulative picture
379
905000
2000
рангот кој говори
15:22
of our reputation capital.
380
907000
2000
за нашиот углед.
15:24
And this reputation capital
381
909000
2000
Токму овој ранг
15:26
will determine our access to collaborative consumption.
382
911000
3000
ќе го одреди нашиот пристап до заедничката
потрошувачка.
потрошувачка.
15:29
It's a new social currency, so to speak,
383
914000
2000
Оваa нова социјална валута,
така да ја наречеме,
така да ја наречеме,
15:31
that could become as powerful as our credit rating.
384
916000
3000
може да стане исто толку важна
како и вашата кредитоспособност.
како и вашата кредитоспособност.
15:35
Now as a closing thought,
385
920000
2000
Како завршна мисла,
15:37
I believe we're actually in a period
386
922000
3000
верувам дека се наоѓаме
во период
во период
15:40
where we're waking up
387
925000
2000
во кој се будиме
15:42
from this humongous hangover
388
927000
2000
од еден тежок мамурлак
15:44
of emptiness and waste,
389
929000
2000
предизвикан од празнина и загуби,
15:46
and we're taking a leap
390
931000
2000
и правиме отскок
15:48
to create a more sustainable system
391
933000
2000
кон создавање на поодржлив систем
15:50
built to serve our innate needs
392
935000
2000
формиран да им служи на нашите
вродени потреби,
вродени потреби,
15:52
for community and individual identity.
393
937000
3000
за заедништво и личен идентитет.
15:55
I believe it will be referred to
394
940000
2000
Уверена сум дека за него ќе се зборува
15:57
as a revolution, so to speak --
395
942000
2000
како за револуција, така да ја наречеме,
15:59
when society, faced with great challenges,
396
944000
3000
кога општеството, соочено со
огромни предизвици
огромни предизвици
16:02
made a seismic shift
397
947000
2000
успеало да направи сеизмичко поместување
16:04
from individual getting and spending
398
949000
2000
од индвидуална сопственост и потрошувачка
16:06
towards a rediscovery of collective good.
399
951000
3000
кон повторно откривање на заедничкото добро.
16:09
I'm on a mission to make sharing cool.
400
954000
3000
Мојата мисија е да го направам споделувањето
популарно.
популарно.
16:12
I'm on a mission to make sharing hip.
401
957000
2000
Мојата мисија е да го направам
модерно.
модерно.
16:14
Because I really believe
402
959000
2000
Зошто верувам, дека може да ги промени
16:16
it can disrupt outdated modes of business,
403
961000
2000
застарените бизнис модели
16:18
help us leapfrog
404
963000
2000
и да ни помогне да ги надминеме
16:20
over wasteful forms of hyper-consumption
405
965000
2000
бескорисните форми
на хипер-потршувачка
на хипер-потршувачка
16:22
and teach us when enough really is enough.
406
967000
3000
и да ни укаже кога доволно е навистина доволно.
16:25
Thank you very much.
407
970000
2000
Ви благодарам многу.
16:27
(Applause)
408
972000
2000
(аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Rachel Botsman - Trust researcherRachel Botsman is a recognized expert on how collaboration and trust enabled by digital technologies will change the way we live, work, bank and consume.
Why you should listen
Rachel Botsman is an author and a visiting academic at the University of Oxford, Saïd Business School. Her work focuses on how technology is enabling trust in ways that are changing the way we live, work, bank and consume. She defined the theory of "collaborative consumption" in her first book, What's Mine Is Yours, which she co-authored with Roo Rogers. The concept was subsequently named by TIME as one of the "10 Ideas that Will Change the World" and by Thinkers50 as the 2015 Breakthrough Idea.
Named a "Young Global Leader" by the World Economic Forum, Botsman examines the growth and challenges of start-ups such as Airbnb, TaskRabbit and Uber. She is regular writer and commentator in leading international publications including the New York Times, The Wall Street Journal, Harvard Business Review, The Economist, WIRED and more. She is currently writing a new book that explores why the real disruption happening isn’t technology; it’s a profound shift in trust.
Rachel Botsman | Speaker | TED.com