TEDxWomen 2011
Noel Bairey Merz: The single biggest health threat women face
Ноел Бери Мерз: Единствената најголема закана по здравјето со којашто жените се соочуваат
Filmed:
Readability: 3.8
885,531 views
Чудно, но вистинито: Сега, од срцеви болести повеќе умираат жени отколку мажи, иако кардиоваскуларните истражувања долго време беа фокусирани на мажите. Доктор К. Ноел Бери Мерз, предводник во оваа област, споделува што знаеме и не знаеме за здравјето на срцето кај жените -- заедно со неверојатно различните симптоми што жените ги покажуваат при срцев удар (и зошто честопати не можат да се предвидат).
C. Noel Bairey Merz - Physician
C. Noel Bairey Merz is director of the Women's Heart Center at the Cedars-Sinai Heart Institute, where she is a professor of medicine. Full bio
C. Noel Bairey Merz is director of the Women's Heart Center at the Cedars-Sinai Heart Institute, where she is a professor of medicine. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
One out of two of you women
0
0
3000
Секоја втора од вас жените
00:18
will be impacted by cardiovascular disease
1
3000
2000
е под закана на кардиоваскуларна болест
00:20
in your lifetime.
2
5000
3000
во текот на животот.
00:23
So this is the leading killer of women.
3
8000
4000
Значи, ова е водечкиот „убиец“ на жени.
00:27
It's a closely held secret
4
12000
2000
Внимателно чувана тајна,
00:29
for reasons I don't know.
5
14000
3000
а зошто, не знам.
00:32
In addition to making this personal --
6
17000
3000
Освен што ќе го сведам ова на лично ниво --
00:35
so we're going to talk about your relationship with your heart
7
20000
2000
значи ќе зборуваме за вашата врска со срцето
00:37
and all women's relationship with their heart --
8
22000
3000
и врската на сите жени со своите срца --
00:40
we're going to wax into the politics.
9
25000
2000
ќе навлеземе и во политика.
00:42
Because the personal, as you know, is political.
10
27000
3000
Затоа што личното, како што знаете, е политичко.
00:45
And not enough is being done about this.
11
30000
3000
И она што се презема не е доволно.
00:48
And as we have watched women
12
33000
2000
И додека гледавме како жените
00:50
conquer breast cancer
13
35000
2000
го совладуваат ракот на дојка
00:52
through the breast cancer campaign,
14
37000
2000
преку кампањи
00:54
this is what we need to do now with heart.
15
39000
3000
истото може да се направи и за срцето.
00:57
Since 1984,
16
42000
2000
Од 1984 па наваму
00:59
more women die in the U.S. than men.
17
44000
4000
во САД умираат повеќе жени отколку мажи.
01:03
So where we used to think of heart disease
18
48000
3000
Порано за срцева болест мислевме
01:06
as being a man's problem primarily --
19
51000
3000
дека е претежно машки проблем
01:09
which that was never true,
20
54000
2000
иако никогаш не било навистина така,
01:11
but that was kind of how everybody thought in the 1950s and '60s,
21
56000
3000
ама сите мислеа така во 1950тите и 60тите,
01:14
and it was in all the textbooks.
22
59000
2000
а така велеа и книгите.
01:16
It's certainly what I learned when I was training.
23
61000
3000
Барем јас тоа го научив додека студирав.
01:19
If we were to remain sexist, and that was not right,
24
64000
3000
Ако тераме сексистички, што не би било праведно,
01:22
but if we were going to go forward and be sexist,
25
67000
3000
ама ако продолжиме така и бидеме сексисти,
01:25
it's actually a woman's disease.
26
70000
2000
тоа е всушност женска болест.
01:27
So it's a woman's disease now.
27
72000
2000
Значи сега е женска болест.
01:29
And one of the things that you see
28
74000
2000
И она што го забележувате
01:31
is that male line,
29
76000
2000
е дека машката линија
01:33
the mortality is going down, down, down, down, down.
30
78000
2000
за смртност оди надолу.
01:35
And you see the female line since 1984,
31
80000
3000
А кај женската линија, од 1984 па наваму,
01:38
the gap is widening.
32
83000
2000
растојанието се шири.
01:40
More and more women, two, three, four times more women,
33
85000
3000
Од срцева болест умираат до четири пати повеќе
01:43
dying of heart disease than men.
34
88000
3000
жени, отколку мажи.
01:46
And that's too short of a time period
35
91000
2000
А тоа е прекратко време
01:48
for all the different risk factors that we know
36
93000
2000
за сите ризични фактори што ги знаеме
01:50
to change.
37
95000
2000
да се сменат.
01:52
So what this really suggested to us
38
97000
2000
Па она што ни текна
01:54
at the national level
39
99000
2000
на национално ниво,
01:56
was that diagnostic and therapeutic strategies,
40
101000
4000
беше дека дијагностичките и терапевтските стратегии
02:00
which had been developed in men, by men, for men
41
105000
3000
што се создавале кај мажите, од мажите и за мажите
02:03
for the last 50 years --
42
108000
2000
последниве 50 години --
02:05
and they work pretty well in men, don't they? --
43
110000
3000
а добро се покажаа кај нив, нели? --
02:08
weren't working so well for women.
44
113000
3000
не се погодни за жените.
02:11
So that was a big wake-up call
45
116000
2000
Е тоа беше аларм
02:13
in the 1980's.
46
118000
2000
во 1980тите.
02:15
Heart disease kills more women
47
120000
3000
Срцевата болест повеќе убива жени
02:18
at all ages
48
123000
2000
од сите возрасти
02:20
than breast cancer.
49
125000
2000
отколку ракот на дојка.
02:22
And the breast cancer campaign --
50
127000
2000
А кампањата за рак на дојка --
02:24
again, this is not a competition.
51
129000
2000
пазете, ова не е натпревар.
02:26
We're trying to be as good as the breast cancer campaign.
52
131000
3000
Само се трудиме да бидеме добри како кампањата за рак на дојка.
02:29
We need to be as good as the breast cancer campaign
53
134000
3000
Мора да бидеме добри како кампањата за рак на дојка
02:32
to address this crisis.
54
137000
2000
за да ја разбереме кризава.
02:34
Now sometimes when people see this,
55
139000
2000
Понекогаш кога луѓето го гледаат ова,
02:36
I hear this gasp.
56
141000
2000
слушам воздишка.
02:38
We can all think of someone,
57
143000
2000
Сите можеме да се сетиме на некој,
02:40
often a young woman,
58
145000
2000
честопати млада жена
02:42
who has been impacted by breast cancer.
59
147000
3000
којашто имала рак на дојка.
02:45
We often can't think of a young woman
60
150000
2000
Честопати не можеме да се сетиме на млада жена
02:47
who has heart disease.
61
152000
2000
која е срцево болна.
02:49
I'm going to tell you why.
62
154000
2000
Ќе ви кажам зошто.
02:51
Heart disease kills people,
63
156000
2000
Срцевата болест убива луѓе,
02:53
often very quickly.
64
158000
2000
најчесто многу брзо.
02:55
So the first time heart disease strikes in women and men,
65
160000
3000
Прв пат кога маж или жена ќе доживее срцев напад,
02:58
half of the time it's sudden cardiac death --
66
163000
3000
кај половина од случаевите е брза смрт --
03:01
no opportunity to say good-bye,
67
166000
2000
без шанса да се збогувате,
03:03
no opportunity to take her to the chemotherapy,
68
168000
2000
без шанса да отидете на хемотерапија,
03:05
no opportunity to help her pick out a wig.
69
170000
3000
без шанса да одберете перика.
03:08
Breast cancer,
70
173000
2000
Кај ракот на дојка,
03:10
mortality is down to four percent.
71
175000
3000
смртноста е сведена на 4%.
03:13
And that is the 40 years
72
178000
2000
А тоа се тие 40 години
03:15
that women have advocated.
73
180000
4000
кога жените се залагаа.
03:19
Betty Ford, Nancy Reagan stood up
74
184000
3000
Бети Форд и Ненси Реган станаа
03:22
and said, "I'm a breast cancer survivor,"
75
187000
2000
и кажаа, „Јас го преживеав ракот на дојка“,
03:24
and it was okay to talk about it.
76
189000
2000
и беше во ред да се зборува за тоа.
03:26
And then physicians have gone to bat.
77
191000
2000
И тогаш докторите се фатија за работа.
03:28
We've done the research.
78
193000
2000
Направивме истражувања.
03:30
We have effective therapies now.
79
195000
2000
Создадовме делотворни терапии.
03:32
Women are living longer than ever.
80
197000
2000
Жените живеат подолго од кога било.
03:34
That has to happen in heart disease, and it's time.
81
199000
3000
Истото мора да се направи и со срцевата болест, време е.
03:37
It's not happening, and it's time.
82
202000
3000
Не се прави, а време е.
03:42
We owe an incredible debt of gratitude
83
207000
2000
Им должиме голема благодарност
03:44
to these two women.
84
209000
2000
на овие две жени.
03:46
As Barbara depicted
85
211000
2000
Како што Барбара прикажа,
03:48
in one of her amazing movies, "Yentl,"
86
213000
4000
во еден од нејзините неверојатни филмови „Јентл“,
03:52
she portrayed a young woman
87
217000
2000
една млада жена
03:54
who wanted an education.
88
219000
3000
која сакаше да се школува.
03:57
And she wanted to study the Talmud.
89
222000
2000
Да го учи Талмудот.
03:59
And so how did she get educated then?
90
224000
2000
И, како мислите дека го направи тоа?
04:01
She had to impersonate a man.
91
226000
2000
Мораше да се преправи во маж.
04:03
She had to look like a man.
92
228000
2000
Мораше да изгледа како маж.
04:05
She had to make other people believe that she looked like a man
93
230000
3000
Мораше да ги натера луѓето да мислат дека е маж
04:08
and she could have the same rights
94
233000
2000
за да ги има истите права
04:10
that the men had.
95
235000
2000
што ги имале мажите.
04:12
Bernadine Healy, Dr. Healy,
96
237000
3000
Бернадин Хили, Др. Хили
04:15
was a cardiologist.
97
240000
2000
беше кардиолог.
04:17
And right around that time, in the 1980's,
98
242000
3000
И баш околу тоа време, во 1980тите
04:20
that we saw women and heart disease deaths
99
245000
2000
кога видовме дека смртноста од срцеви болести кај жените
04:22
going up, up, up, up, up,
100
247000
2000
оди нагоре
04:24
she wrote an editorial
101
249000
2000
таа напиша статија
04:26
in the New England Journal of Medicine
102
251000
2000
во списаните за медицина „Њу Ингланд“
04:28
and said, the Yentl syndrome.
103
253000
3000
и пишуваше за синдромот Јентл.
04:31
Women are dying of heart disease,
104
256000
2000
Жените умираат од срцево заболување,
04:33
two, three, four times more than men.
105
258000
3000
два, три, четири пати повеќе од мажите.
04:36
Mortality is not going down, it's going up.
106
261000
3000
Смртноста не оди надолу, туку нагоре.
04:39
And she questioned,
107
264000
2000
И праша,
04:41
she hypothesized,
108
266000
2000
претпостави,
04:43
is this a Yentl syndrome?
109
268000
2000
дали ова e синдромот Јентл?
04:45
And here's what the story is.
110
270000
2000
А еве ја и приказната.
04:47
Is it because women don't look like men,
111
272000
3000
Жените не личат на мажи:
04:50
they don't look like that male-pattern heart disease
112
275000
3000
ја немаат машката форма на срцева болест
04:53
that we've spent the last 50 years understanding
113
278000
3000
што веќе 50 години ја проучуваме
04:56
and getting really good diagnostics
114
281000
2000
и даваме соодветна дијагноза
04:58
and really good therapeutics,
115
283000
2000
и лекови,
05:00
and therefore, they're not recognized for their heart disease.
116
285000
2000
па затоа не може да им се открие болеста.
05:02
And they're just passed.
117
287000
2000
Се прескокнуваат.
05:04
They don't get treated, they don't get detected,
118
289000
3000
Не добиваат лекарства, не им се открива ништо,
05:07
they don't get the benefit of all the modern medicines.
119
292000
3000
не ја користат придобивката од модерната медицина.
05:10
Doctor Healy then subsequently became
120
295000
2000
Др. Хили притоа стана
05:12
the first female director
121
297000
2000
првиот женски раководител
05:14
of our National Institutes of Health.
122
299000
2000
на нашиот Национален институт за здравје.
05:16
And this is the biggest biomedical enterprise research
123
301000
3000
Ова е најголемото биомедицинско профитно истражување
05:19
in the world.
124
304000
2000
во светот.
05:21
And it funds a lot of my research.
125
306000
2000
Финансира голем дел од моите истражувања.
05:23
It funds research all over the place.
126
308000
2000
Финансира истражувања насекаде.
05:25
It was a very big deal
127
310000
2000
Многу и’ значеше
05:27
for her to become director.
128
312000
2000
што стана раководител.
05:29
And she started,
129
314000
2000
Ја започна,
05:31
in the face of a lot of controversy,
130
316000
2000
соочена со многу контроверзии,
05:33
the Women's Health Initiative.
131
318000
2000
и Иницијативата за здравјето на жените.
05:35
And every woman in the room here
132
320000
2000
И секоја жена во просторијава
05:37
has benefited from that Women's Health Initiative.
133
322000
2000
има извлечено корист од Иницијативата.
05:39
It told us about hormone replacement therapy.
134
324000
3000
Ни ја претстави хормоналната терапија.
05:42
It's informed us about osteoporosis.
135
327000
2000
Не информираше за остеопороза.
05:44
It informed us about breast cancer, colon cancer in women.
136
329000
3000
Не информираше за рак на дојка, рак на дебело црево кај жените.
05:47
So a tremendous fund of knowledge
137
332000
3000
Значи, не информираше
05:50
despite, again,
138
335000
2000
и покрај тоа што
05:52
that so many people told her not to do it,
139
337000
2000
многумина и’ кажуваа да не го прави тоа
05:54
it was too expensive.
140
339000
2000
бидејќи е многу скапо.
05:56
And the under-reading was women aren't worth it.
141
341000
3000
А меѓу редови значеше дека жените не вредат толку.
05:59
She was like, "Nope. Sorry. Women are worth it."
142
344000
3000
А таа пак велеше, „Не. Извинете. Жените вредат.“
06:02
Well there was a little piece of that Women's Health Initiative
143
347000
3000
Има едно делче од ИЗЖ
06:05
that went to National Heart, Lung, and Blood Institute,
144
350000
2000
коешто отиде во НИ за срце, бели дробови и крв
06:07
which is the cardiology part of the NIH.
145
352000
3000
што е кардиолошкиот дел од НИЗ.
06:10
And we got to do the WISE study --
146
355000
2000
И ние ја спроведовме ПСИЖ
06:12
and the WISE stands for Women's Ischemia Syndrome Evaluation --
147
357000
4000
а ПСИЖ е Проценка на синдромот исхемија кај жените --
06:16
and I have chaired this study for the last 15 years.
148
361000
2000
а јас ја водам студијата веќе 15 години.
06:18
It was a study to specifically ask,
149
363000
3000
Студијата поточно испитува
06:21
what's going on with women?
150
366000
2000
што се случува со жените.
06:23
Why are more and more women dying
151
368000
2000
Зошто се’ повеќе жени умираат
06:25
of ischemic heart disease?
152
370000
2000
од исхемични срцеви болести?
06:27
So in the WISE, 15 years ago,
153
372000
3000
Така во ПСИЖ, пред 15 години,
06:30
we started out and said, "Well wow, there's a couple of key observations
154
375000
3000
започнавме и си рековме, „Има неколку клучни забелешки
06:33
and we should probably follow up on that."
155
378000
2000
што треба да не водат“.
06:35
And our colleagues in Washington, D.C.
156
380000
3000
И нашите колеги од Вашингтон
06:38
had recently published
157
383000
3000
неодамна објавија дека
06:41
that when women have heart attacks and die,
158
386000
3000
кога жените имаат срцев удар и умираат,
06:44
compared to men who have heart attacks and die --
159
389000
3000
споредено со мажите кои имаат срцев удар и умираат --
06:47
and again, this is millions of people,
160
392000
2000
и пак, ова се случува со милиони луѓе,
06:49
happening every day --
161
394000
3000
секој ден --
06:52
women, in their fatty plaque --
162
397000
2000
жените имаат мрсни наслаги --
06:54
and this is their coronary artery,
163
399000
2000
а ова се нивните коронарни артерии,
06:56
so the main blood supply going into the heart muscle --
164
401000
2000
значи главното снабдување со крв оди во срцевиот мускул --
06:58
women erode,
165
403000
2000
жените еродираат,
07:00
men explode.
166
405000
3000
мажите експлодираат.
07:03
You're going to find some interesting analogies
167
408000
2000
Ќе најдете интересни сличности
07:05
in this physiology.
168
410000
2000
во оваа физиологија.
07:07
(Laughter)
169
412000
3000
(смеа)
07:10
So I'll describe the male-pattern heart attack first.
170
415000
3000
Најпрво ќе го објаснам редоследот на машки срцев удар.
07:13
Hollywood heart attack. Ughhhh.
171
418000
2000
Холивудски срцев удар.
07:15
Horrible chest pain.
172
420000
2000
Ужасна болка во градите.
07:17
EKG goes pbbrrhh,
173
422000
2000
ЕКГ-то пука,
07:19
so the doctors can see this hugely abnormal EKG.
174
424000
3000
значи, докторите го забележуваат ненормалното ЕКГ.
07:22
There's a big clot in the middle of the artery.
175
427000
2000
Има голема грутка во средина на артеријата.
07:24
And they go up to the cath lab
176
429000
2000
Ги праќаат да им се изврши катеризација
07:26
and boom, boom, boom get rid of the clot.
177
431000
2000
и оп - ја отстрануваат грутката.
07:28
That's a man heart attack.
178
433000
2000
Тоа е машки срцев удар.
07:30
Some women have those heart attacks,
179
435000
2000
Некои жени имаат таков срцев удар,
07:32
but a whole bunch of women have this kind of heart attack,
180
437000
2000
ама голем дел имаат ваков:
07:34
where it erodes,
181
439000
2000
кога еродираат,
07:36
doesn't completely fill with clot, symptoms are subtle,
182
441000
3000
не се згрутчуваат целосно, симптомите се слаби,
07:39
EKG findings are different --
183
444000
2000
ЕКГ-то е различно --
07:41
female-pattern.
184
446000
2000
тоа е женската форма.
07:43
So what do you think happens to these gals?
185
448000
3000
И што мислите дека се случува со нив?
07:46
They're often not recognized, sent home.
186
451000
2000
Често не им се открива ништо, ги праќаат дома.
07:48
I'm not sure what it was. Might have been gas.
187
453000
3000
„Не сум сигурен што е. Може се гасови.“
07:51
So we picked up on that
188
456000
2000
Го забележавме тоа
07:53
and we said, "You know, we now have the ability
189
458000
3000
и си рековме „Чекајте, сега можеме
07:56
to look inside human beings
190
461000
3000
да погледнеме во утробата на луѓето
07:59
with these special catheters called IVUS:
191
464000
2000
со специјални катетери наречени ИВУЗ:
08:01
intravascular ultrasound."
192
466000
2000
интраваскуларни ултразвуци.“
08:03
And we said, "We're going to hypothesize
193
468000
3000
„Ќе претпоставиме
08:06
that the fatty plaque in women
194
471000
3000
дека масните наслаги кај жената
08:09
is actually probably different,
195
474000
2000
најверојатно се различни,
08:11
and deposited differently, than men."
196
476000
2000
и различно наталожени, за разлика од кај мажите.“
08:13
And because of the common knowledge
197
478000
4000
И поради општото знаење
08:17
of how women and men get fat.
198
482000
2000
за тоа како мажите и жените се дебелеат.
08:19
When we watch people become obese,
199
484000
4000
Кога луѓето се здебелуваат
08:23
where do men get fat?
200
488000
3000
каде се дебелеат мажите?
08:26
Right here, it's just a focal -- right there.
201
491000
4000
Тука, фокусот е баш овде.
08:30
Where do women get fat?
202
495000
3000
А жените?
08:33
All over.
203
498000
2000
Секаде.
08:35
Cellulite here, cellulite here.
204
500000
3000
Целулит овде, онде.
08:38
So we said, "Look, women look like they're pretty good
205
503000
2000
Па си викаме „Па жените добро го
08:40
about putting kind of the garbage away,
206
505000
2000
распоредуваат вишокот
08:42
smoothly putting it away.
207
507000
2000
насекаде.
08:44
Men just have to dump it in a single area."
208
509000
3000
Мажите го сместуваат на едно место.“
08:47
So we said, "Let's look at these."
209
512000
2000
„Ајде да погледнеме ваму.“
08:49
And so the yellow is the fatty plaque,
210
514000
3000
Жолтото е масните наслаги,
08:52
and panel A is a man.
211
517000
2000
цртежот А е маж.
08:54
And you can see, it's lumpy bumpy.
212
519000
2000
И како што гледате не е рамно.
08:56
He's got a beer belly in his coronary arteries.
213
521000
3000
Има пивски стомак во коронарните артерии.
08:59
Panel B is the woman, very smooth.
214
524000
2000
Цртежот Б е жена, мазно е.
09:01
She's just laid it down nice and tidy.
215
526000
2000
Наместена е, фино и средено.
09:03
(Laughter)
216
528000
2000
(смеа)
09:05
And if you did that angiogram,
217
530000
2000
И ако го видите ангиограмот,
09:07
which is the red,
218
532000
2000
а тоа е црвениот дел,
09:09
you can see the man's disease.
219
534000
2000
ќе ја видите машката болест.
09:11
So 50 years
220
536000
2000
Значи, по 50 години поминати
09:13
of honing and crafting these angiograms,
221
538000
2000
во местење и усовршување на ангиограмите
09:15
we easily recognize
222
540000
2000
лесно ја препознаваме
09:17
male-pattern disease.
223
542000
2000
машката форма на болеста.
09:19
Kind of hard to see that female-pattern disease.
224
544000
2000
Ама тешко е да се забележи женската.
09:21
So that was a discovery.
225
546000
2000
Значи тоа беше откритие.
09:23
Now what are the implications of that?
226
548000
3000
Ама сега што следи?
09:26
Well once again, women get the angiogram
227
551000
2000
Значи, жените го добиваат ангиограмот
09:28
and nobody can tell that they have a problem.
228
553000
3000
и никој не забележува дека имаат проблем.
09:31
So we are working now on a non-invasive --
229
556000
3000
Епа сега работиме на неинвазивна --
09:34
again, these are all invasive studies.
230
559000
2000
а сите овие се инвазивни испитувања.
09:36
Ideally you would love to do all this non-invasively.
231
561000
3000
Нормално, би сакале сево ова да се изврши неинвазивно.
09:39
And again, 50 years
232
564000
2000
Веќе 50 години
09:41
of good non-invasive stress testing,
233
566000
2000
вршиме неинвазивни стрес тестови и
09:43
we're pretty good at recognizing male-pattern disease
234
568000
2000
солидни сме при препознавање на машката форма на болеста
09:45
with stress tests.
235
570000
2000
со стрес тестови.
09:47
So this is cardiac magnetic resonance imaging.
236
572000
2000
Ова е слика од срцева магнетна резонанца.
09:49
We're doing this at the Cedars-Sinai Heart Institute
237
574000
3000
Ова го правиме во Кедар-Синаи Институтот за срце
09:52
in the Women's Heart Center.
238
577000
2000
во Центарот за женски срцеви заболувања.
09:54
We selected this for the research.
239
579000
3000
Го посветивме истражувањето на ова.
09:57
This is not in your community hospital,
240
582000
2000
Го нема во вашата околна болница,
09:59
but we would hope to translate this.
241
584000
2000
ама се надеваме дека ќе го пренесеме.
10:01
And we're about two and a half years
242
586000
2000
Веќе сме на половина од
10:03
into a five-year study.
243
588000
2000
5-годишното истражување.
10:05
This was the only modality
244
590000
2000
Ова беше единствениот метод
10:07
that can see the inner lining of the heart.
245
592000
2000
за да се види внатрешната облога на срцето.
10:09
And if you look carefully, you can see
246
594000
2000
И ако погледнете внимателно, тука ќе
10:11
that there's a black blush right there.
247
596000
2000
забележите зацрнување.
10:13
And that is microvascular obstruction.
248
598000
3000
Тоа е микроваскуларна оклузија.
10:16
The syndrome, the female-pattern
249
601000
3000
Синдромот на женската форма
10:19
now is called microvascular coronary dysfunction, or obstruction.
250
604000
4000
се нарекува микроваскуларна kоронарна дисфункција или оклузија.
10:23
The second reason we really liked MRI
251
608000
3000
Втора причина зошто ја сакаме СМР
10:26
is that there's no radiation.
252
611000
2000
е затоа што нема радијација.
10:28
So unlike the CAT scans, X-rays, thalliums,
253
613000
3000
За разлика од KT, ренген или употреба на талиум
10:31
for women
254
616000
2000
кај жените
10:33
whose breast is in the way
255
618000
2000
градите се изложени на влијание при
10:35
of looking at the heart,
256
620000
2000
испитувањето на срцето
10:37
every time we order something that has even a small amount of radiation,
257
622000
3000
па секогаш кога вршиме испитување со макар малку радијација,
10:40
we say, "Do we really need that test?"
258
625000
2000
си велиме „Навистина ли ни треба тоа?“
10:42
So we're very excited about M.R.
259
627000
2000
Па, бевме возбудени за СМР.
10:44
You can't go and order it yet,
260
629000
2000
Сеуште не можете да побарате
10:46
but this is an area of active inquiry
261
631000
2000
но се работи на случајот
10:48
where actually studying women
262
633000
2000
кога со проучување на жените
10:50
is going to advance the field for women and men.
263
635000
3000
ќе се унапреди процесот и за мажи и за жени.
10:54
What are the downstream consequences
264
639000
3000
Епа тогаш, кои се негативните последици
10:57
then, when female-pattern heart disease
265
642000
3000
кога женската форма на болеста
11:00
is not recognized?
266
645000
2000
нема да се препознае?
11:02
This is a figure
267
647000
2000
Ова е илустрација
11:04
from an editorial that I published
268
649000
2000
од статија што ја објавив
11:06
in the European Heart Journal this last summer.
269
651000
3000
во Европскиот магазин за срце летово.
11:09
And it was just a pictogram
270
654000
2000
И ова е само пиктограм
11:11
to sort of show
271
656000
2000
колку да покаже
11:13
why more women are dying of heart disease,
272
658000
2000
зошто се повеќе жени умираат од срцеви болести,
11:15
despite these good treatments
273
660000
2000
и покрај добрите третмани
11:17
that we know and we have work.
274
662000
3000
што ги знаеме и на кои работевме.
11:20
And when the woman
275
665000
2000
Кога жената
11:22
has male-pattern disease --
276
667000
2000
има машка форма на болеста --
11:24
so she looks like Barbara in the movie --
277
669000
3000
значи изгледа како Барбара во филмот --
11:27
they get treated.
278
672000
2000
ја лекуваат.
11:29
And when you have female-pattern and you look like a woman,
279
674000
3000
А кога ја има женската форма, и изгледа како жена
11:32
as Barbara does here with her husband,
280
677000
3000
како што е случајот со Барбара и сопругот,
11:35
they don't get the treatment.
281
680000
2000
не ги лекуваат.
11:37
These are our life-saving treatments.
282
682000
2000
Ова се третмани што спасуваат живот.
11:39
And those little red boxes are deaths.
283
684000
3000
А црвеното е смрт.
11:42
So those are the consequences.
284
687000
2000
Тоа се последиците.
11:44
And that is female-pattern
285
689000
2000
Тоа е женската форма
11:46
and why we think the Yentl syndrome
286
691000
2000
и причините зошто сметаме дека синдромот Јентл
11:48
actually is explaining
287
693000
2000
расчистува
11:50
a lot of these gaps.
288
695000
3000
многу нејаснотии.
11:53
There's been wonderful news also
289
698000
3000
Конечно имаше одлични вести
11:56
about studying women,
290
701000
2000
за проучување на жените
11:58
finally, in heart disease.
291
703000
2000
и срцевите болести.
12:00
And one of the the cutting-edge areas
292
705000
2000
И една од најновите области
12:02
that we're just incredibly excited about
293
707000
2000
за којашто сме многу возбудени
12:04
is stem cell therapy.
294
709000
2000
е терапијата со матични клетки.
12:06
If you ask, what is the big difference
295
711000
3000
Прашајте се, која е главната физиолошка
12:09
between women and men physiologically?
296
714000
2000
разлика помеѓу мажите и жените?
12:11
Why are there women and men?
297
716000
3000
Зошто има мажи и жени?
12:14
Because women bring new life into the world.
298
719000
3000
Затоа што жените носат нов живот во светот.
12:17
That's all stem cells.
299
722000
2000
Се’ се тоа матични клетки.
12:19
So we hypothesized
300
724000
2000
Па претпоставивме дека
12:21
that female stem cells might be better
301
726000
3000
женските матични клетки би биле подобри
12:24
at identifying the injury,
302
729000
3000
при откривање на повреда,
12:27
doing some cellular repair
303
732000
2000
при клеточна „поправка“
12:29
or even producing new organs,
304
734000
2000
или при создавање на нови органи,
12:31
which is one of the things
305
736000
2000
што е една од работите што
12:33
that we're trying to do with stem cell therapy.
306
738000
3000
сакаме да ја постигнеме со терапијата.
12:36
These are female and male stem cells.
307
741000
3000
Ова се машки и женски матични клетки.
12:39
And if you had an injured organ,
308
744000
2000
Ако имате повреден орган,
12:41
if you had a heart attack
309
746000
2000
или срцев удар
12:43
and we wanted to repair that injured area,
310
748000
3000
и повредената област треба да се оперира,
12:46
do you want those robust,
311
751000
2000
би ги сакале големите
12:48
plentiful stem cells on the top?
312
753000
3000
клетки што се горе?
12:51
Or do you want these guys,
313
756000
2000
Или па ги сакате овие,
12:53
that look like they're out to lunch?
314
758000
2000
што изгледаат како да си уживаат?
12:55
(Laughter)
315
760000
2000
(смеа)
12:57
And some of our investigative teams
316
762000
3000
Некои од нашите истражувачки тимови
13:00
have demonstrated
317
765000
2000
покажаа
13:02
that female stem cells --
318
767000
2000
дека женските матични клетки --
13:04
and this is in animals
319
769000
2000
а ова е и кај животните
13:06
and increasingly we're showing this in humans --
320
771000
2000
и се повеќе кај луѓето --
13:08
that female stem cells,
321
773000
2000
значи женските матични клетки,
13:10
when put even into a male body,
322
775000
2000
и да се стават во машко
13:12
do better than male stem cells
323
777000
3000
се подобри од машките матични клетки
13:15
going into a male body.
324
780000
2000
што се во машкото.
13:17
One of the things that we say
325
782000
2000
Она што сакаме да го истакнеме
13:19
about all of this female physiology --
326
784000
2000
за целава женска физиологија --
13:21
because again, as much as we're talking about women and heart disease,
327
786000
3000
затоа што колку и да зборуваме за женските срцевите болести,
13:24
women do, on average,
328
789000
2000
сепак тие просечно
13:26
have better longevity than men --
329
791000
2000
се подолговечни од мажите --
13:28
is that unfolding the secrets of female physiology
330
793000
3000
е дека треба да се открие женската физиологија и
13:31
and understanding that
331
796000
2000
да се сфати дека тоа
13:33
is going to help men and women.
332
798000
3000
ќе помогне и на мажите и на жените.
13:36
So this is not a zero-sum game in anyway.
333
801000
3000
Значи секој добива од ова.
13:39
Okay, so here's where we started.
334
804000
2000
Еве како започнавме.
13:41
And remember, paths crossed in 1984,
335
806000
4000
Запаметете, патиштата се вкрстија во 1984,
13:45
and more and more women
336
810000
2000
и се повеќе жени
13:47
were dying of cardiovascular disease.
337
812000
2000
умираа од кардиоваскуларни болести.
13:49
What has happened in the last 15 years with this work?
338
814000
3000
Што се случи изминативе 15 години со ова?
13:52
We are bending the curve.
339
817000
2000
Ја спуштивме линијата.
13:54
We're bending the curve.
340
819000
2000
Ја спуштивме линијата.
13:56
So just like the breast cancer story,
341
821000
3000
Исто како приказната со рак на дојка,
13:59
doing research, getting awareness going,
342
824000
3000
со истражување, подигање на свеста,
14:02
it works, you just have to get it going.
343
827000
3000
се успева, само треба да се започне.
14:05
Now are we happy with this?
344
830000
2000
Среќни ли сме сега?
14:07
We still have two to three more women dying for every man.
345
832000
3000
Односот е 2 до 3 смртни случаеви кај жените, наспрема 1 маж.
14:10
And I would propose,
346
835000
2000
Па мислам,
14:12
with the better longevity
347
837000
2000
со долговечноста
14:14
that women have overall,
348
839000
2000
што жените ја имаат,
14:16
that women probably should theoretically do better,
349
841000
2000
дека теоретски треба да се во предност,
14:18
if we could just get treated.
350
843000
2000
само доколку се третирани.
14:20
So this is where we are,
351
845000
3000
Стоиме тука,
14:23
but we have a long row to hoe.
352
848000
2000
ама има долг пат пред нас.
14:25
We've worked on this for 15 years.
353
850000
2000
Работиме на ова 15 години.
14:27
And I've told you, we've been working on male-pattern heart disease
354
852000
3000
Споменав, на машката форма на болеста работевме
14:30
for 50 years.
355
855000
2000
50 години.
14:32
So we're 35 years behind.
356
857000
2000
Заостануваме 35 години.
14:34
And we'd like to think it's not going to take 35 years.
357
859000
3000
Би сакале да не се потребни уште 35 години.
14:37
And in fact, it probably won't.
358
862000
2000
Всушност, можеби и нема.
14:39
But we cannot stop now.
359
864000
2000
Ама не смееме да застанеме тука.
14:41
Too many lives are at stake.
360
866000
3000
Премногу животи висат.
14:44
So what do we need to do?
361
869000
3000
Што треба да направиме?
14:47
You now, hopefully, have a more personal relationship
362
872000
2000
Се надевам, сега имате поблиска врска
14:49
with your heart.
363
874000
2000
со вашето срце.
14:51
Women have heard the call
364
876000
2000
Жените го слушнаа алармот
14:53
for breast cancer
365
878000
2000
за рак на дојка
14:55
and they have come out
366
880000
2000
и излегоа
14:57
for awareness campaigns.
367
882000
2000
на кампањите.
14:59
The women are very good about getting mammograms now.
368
884000
3000
Жените редовно прават мамограми сега.
15:02
And women do fundraising.
369
887000
2000
И собираат пари.
15:04
Women participate.
370
889000
2000
Учествуваат.
15:06
They have put their money where their mouth is
371
891000
2000
Го поддржаа она во кое веруваат
15:08
and they have done advocacy and they have joined campaigns.
372
893000
3000
се приклучија и ги застапуваа кампањите.
15:11
This is what we need to do with heart disease now.
373
896000
3000
Истото треба да го направиме со срцевата болест.
15:14
And it's political.
374
899000
2000
Политичко е.
15:16
Women's health, from a federal funding standpoint,
375
901000
3000
Женското здравје, од сојузна гледна точка,
15:19
sometimes it's popular,
376
904000
2000
понекогаш е популарно,
15:21
sometimes it's not so popular.
377
906000
3000
некогаш не толку.
15:24
So we have these feast and famine cycles.
378
909000
2000
Кога нема - нема, ама кога врне - истура.
15:26
So I implore you
379
911000
2000
Па, ве замолувам
15:28
to join the Red Dress Campaign
380
913000
2000
да се приклучите на кампањата на Црвен Крст
15:30
in this fundraising.
381
915000
2000
за собирање средства.
15:32
Breast cancer, as we said,
382
917000
2000
Ракот на дојка, споменавме,
15:34
kills women,
383
919000
2000
убива жени,
15:36
but heart disease kills a whole bunch more.
384
921000
3000
ама срцевите болести убиваат многу повеќе.
15:39
So if we can be as good as breast cancer
385
924000
2000
Па ако бидеме добри како кампањите за рак на дојка
15:41
and give women this new charge,
386
926000
2000
и им дадеме сила на жените,
15:43
we have a lot of lives to save.
387
928000
2000
има многу животи за да се спасат.
15:45
So thank you for your attention.
388
930000
2000
Благодарам за вниманието.
15:47
(Applause)
389
932000
6000
(аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
C. Noel Bairey Merz - PhysicianC. Noel Bairey Merz is director of the Women's Heart Center at the Cedars-Sinai Heart Institute, where she is a professor of medicine.
Why you should listen
C. Noel Bairey Merz, MD, holds the Women's Guild Endowed Chair in Women's Health, and is Director of the Women's Heart Center and the Preventive and Rehabilitative Cardiac Center in the Cedars-Sinai Heart Institute, where she is a Professor of Medicine.
Dr. Bairey Merz's research interests include women and heart disease, mental stress and heart disease, the role of exercise and stress management in reversing disease, and the role of nutrition in heart disease. Currently, she is chair of the National Institutes of Health (NIH)-sponsored WISE (Women's Ischemic Syndrome Evaluation) initiative.
Her work is supported by the Streisand Foundation.
Watch Barbra Streisand's passionate introduction of Dr. Bairey Merz at TEDxWomen >>
C. Noel Bairey Merz | Speaker | TED.com