TED2018
Christoph Niemann: You are fluent in this language (and don't even know it)
Christoph Niemann: ဒီဘာသာစကားကို သင်ကျွမ်းကျင်ပါတယ်။ (သိတောင်မသိဘဲနဲ့နော်)
Filmed:
Readability: 3.7
2,685,775 views
သဘောမပေါက်ဘဲကို ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ရုပ်ပုံများရဲ့ဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျင်နေကြပါတယ်လို့ဆိုသူကတော့ သရုပ်ဖော် ပန်းချီဆရာ Christoph Niemann ပါ။ ဒီဟာသမြောက်ပြီး တစ်မျိုးတစ်ဘာသာ နှစ်သက်ဖွယ်ရာ ရုပ်ပုံကားတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ စွဲမက်ဖွယ်ဟာပြောချက်ထဲမှာ Niemann ကနေပြီး အနုပညာရှင်တွေဟာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ခံစားမှုတွေနဲ့ စိတ်တွေကို ရယူပုံကိုပြတဲ့ ရယ်မောဖွယ်ရာ ပုံပြခရီးစဉ်တစ်ခုဆီ ကျွန်ုပ်တို့ကိုခေါ်ေဆာင်သွားပါတယ်၊ အကုန်လုံးမှာ စာလုံးတစ်လုံးမှမပါဘဲနဲ့နော်။
Christoph Niemann - Illustrator, artist, author
With charm and incisive wit, Christoph Niemann sketches the moments of our shared experience. Full bio
With charm and incisive wit, Christoph Niemann sketches the moments of our shared experience. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm an artist.
0
760
1240
ကျွန်တော်က ပန်းချီဆရာပါ၊
00:15
Being an artist
is the greatest job there is.
is the greatest job there is.
1
3240
2640
ပန်းချီဆရာတစ်ဦးဖြစ်ခြင်းဟာ
အကြီးကျယ်ဆုံးအလုပ်ပါ။
အကြီးကျယ်ဆုံးအလုပ်ပါ။
00:18
And I really pity
each and every one of you
each and every one of you
2
6760
2296
ကြယ်စုအသစ်တွေရှာဖွေရင်း
(သို့) ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုကနေ
(သို့) ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုကနေ
00:21
who has to spend your days
discovering new galaxies
discovering new galaxies
3
9080
2696
လူ့လောကကိုကယ်တင်းရင်း
နေ့တွေကို ကုန်ဆုံးရတဲ့
နေ့တွေကို ကုန်ဆုံးရတဲ့
00:23
or saving humanity from global warming.
4
11800
2656
ခင်ဗျားတို့တစ်ဦးစီတိုင်းကို
ကျွန်တော် တကယ်ကို သနားမိတယ်၊
ကျွန်တော် တကယ်ကို သနားမိတယ်၊
00:26
(Laughter)
5
14480
2456
(ရယ်သံများ)
00:28
But being an artist
is also a daunting job.
is also a daunting job.
6
16960
2920
ဒါပေမဲ့ ပန်းချီဆရာတစ်ဦးဖြစ်ခြင်းဟာ
လန့်စရာ အလုပ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။
လန့်စရာ အလုပ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။
00:32
I spend every day,
from nine to six, doing this.
from nine to six, doing this.
7
20880
3600
နေ့စဉ် ၉နာရီကနေ ၆ နာရီထိ
ဒါလုပ်ရင်း ကုန်လွန်တာလေ။
ဒါလုပ်ရင်း ကုန်လွန်တာလေ။
00:37
(Laughter)
8
25200
1896
(ရယ်သံများ)
00:39
I even started a side career
that consists entirely
that consists entirely
9
27120
3976
ဖန်တီးနိုင်စွမ်းရှိတဲ့ဖြစ်စဉ်ရဲ့ ခက်ခဲမှု
အကြောင်း ညည်းတွားမှု တစ်ခုလုံးပါဝင်တဲ့
အကြောင်း ညည်းတွားမှု တစ်ခုလုံးပါဝင်တဲ့
00:43
of complaining about the difficulty
of the creative process.
of the creative process.
10
31120
2816
ဘေးပန်းအလုပ်တစ်ခုတောင် စခဲ့ပါတယ်။
00:45
(Laughter)
11
33960
1096
(ရယ်သံများ)
00:47
But today, I don't want to talk
about what makes my life difficult.
about what makes my life difficult.
12
35080
3760
ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့တော့ ကျွန်တော့ဘဝကို ခက်ခဲစေတာ
အကြောင်း မပြောချင်ပါဘူး။။
အကြောင်း မပြောချင်ပါဘူး။။
00:51
I want to talk about what makes it easy.
13
39480
2616
ဒါကို လွယ်ကူစေတဲ့အကြောင်းကို
ပြောချင်ပါတယ်။
ပြောချင်ပါတယ်။
00:54
And that is you
14
42120
1496
ဒါက ခင်ဗျားတို့ပါ
00:55
and the fact that
you are fluent in a language
you are fluent in a language
15
43640
2656
ခင်ဗျာတို့ သတိမမူမိလောက်တာတောင်
ဘာသားစကားတစ်ခုမှာ
ဘာသားစကားတစ်ခုမှာ
00:58
that you're probably not even aware of.
16
46320
1858
ကျွမ်းကျင်နေကြတယ်
ဆိုတဲ့အချက်ပါ။
ဆိုတဲ့အချက်ပါ။
01:01
You're fluent in the language
of reading images.
of reading images.
17
49480
3080
ရုပ်ပုံတွေဖတ်တဲ့ ဘာသာစကားတစ်ခုမှာ
ခင်ဗျားတို့ ကျွမ်းကျင်ကြတယ်။
ခင်ဗျားတို့ ကျွမ်းကျင်ကြတယ်။
01:06
Deciphering an image like that
18
54720
1456
ဒီလိုရုပ်ပုံကို အနက်ဖော်တာဟာ
01:08
takes quite a bit
of an intellectual effort.
of an intellectual effort.
19
56200
2056
ဉာဏ်သုံးရတဲ့ အားထုတ်မှု
နည်းနည်းလေးလိုပါတယ်
နည်းနည်းလေးလိုပါတယ်
01:10
But nobody ever taught you how this works,
20
58280
2216
ဒါပေမဲ့ လုပ်ဆောင်ပုံကို ဘယ်သူမှ
သင်မပေးခဲ့ဘူး။
သင်မပေးခဲ့ဘူး။
01:12
you just know it.
21
60520
1240
သိကို သိနေတာပါ။
01:15
College, shopping, music.
22
63280
2096
ကောလိပ်၊ စျေးဝယ်ထွက်ခြင်း၊ ဂီတ၊
01:17
What makes a language powerful
is that you can take a very complex idea
is that you can take a very complex idea
23
65400
3776
ဘာသာစကားတစ်ခုကို စွမ်းအားရှိစေတာက
အင်မတန်ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုကိုယူကာ
အင်မတန်ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုကိုယူကာ
01:21
and communicate it
in a very simple, efficient form.
in a very simple, efficient form.
24
69200
2880
အရမ်းရိုးစင်း၊ထိရောက်တဲ့ ပုံစံတစ်ခုမှာ
ဆက်သွယ်နိုင်တာပါ။
ဆက်သွယ်နိုင်တာပါ။
01:25
These images represent
exactly the same ideas.
exactly the same ideas.
25
73760
3200
ဒီရုပ်ပုံတွေဟာ ထပ်တူကျတဲ့ စိတ်ကူးတွေကို
ကိုယ်စားပြုပါတယ်။
ကိုယ်စားပြုပါတယ်။
01:30
But when you look, for example,
at the college hat,
at the college hat,
26
78680
2416
ဒါပေမဲ့ ဥပမာ ကောလိပ်ဦးထုပ်
တစ်လုံးကို ကြည့်တဲ့အခါ
တစ်လုံးကို ကြည့်တဲ့အခါ
01:33
you know that this doesn't represent
the accessory you wear on your head
the accessory you wear on your head
27
81120
3416
ခင်ဗျားကို ဒီပလိုမာ အပ်နှင်းတဲ့အခါ
ဒါဟာ ခေါင်းမှာဆောင်းတဲ့အသုံးအဆောင်ကို
ဒါဟာ ခေါင်းမှာဆောင်းတဲ့အသုံးအဆောင်ကို
01:36
when you're being handed your diploma,
28
84560
1856
ကိုယ်စားမပြုတာ ခင်ဗျားသိပါတယ်။
01:38
but rather the whole idea of college.
29
86440
1800
ဒါပေမဲ့ ကောလိပ်ရဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုလုံးပါ။
01:42
Now, what drawings can do
is they cannot only communicate images,
is they cannot only communicate images,
30
90040
4136
အခု ကားချပ်တွေလုပ်နိင်တာက ၎င်းတို့ဟာ
ရုပ်ပုံတွေနဲသာ ဆက်သွယ်နိုင်တာမက
ရုပ်ပုံတွေနဲသာ ဆက်သွယ်နိုင်တာမက
01:46
they can even evoke emotions.
31
94200
2816
စိတ်ခံစားမှုကိုပါ လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။
01:49
Let's say you get to
an unfamiliar place and you see this.
an unfamiliar place and you see this.
32
97040
3296
ခင်ဗျားဟာ မရင်းနှီးတဲ့နေရာတစ်ခု
ရောက်သွားပြီး ဒါကို တွေ့တယ်ဆိုပါစို့။
ရောက်သွားပြီး ဒါကို တွေ့တယ်ဆိုပါစို့။
01:52
You feel happiness and relief.
33
100360
1576
ပျော်ရွှင်တယ်၊ စိတ်သက်သာမှုရတယ်၊
01:53
(Laughter)
34
101960
1776
(ရယ်သံများ)
01:55
Or a slight sense of unease
or maybe downright panic.
or maybe downright panic.
35
103760
5416
(သို့) စိတ်မသက်မသာ နည်းနည်းဖြစ်တာ၊
တကယ့်ကို လန့်နေတာပေါ့။
တကယ့်ကို လန့်နေတာပေါ့။
02:01
(Laughter)
36
109200
2536
(ရယ်သံများ)
02:03
Or blissful peace and quiet.
37
111760
3456
(သို့) အတိသုခ ငြိမ်ချမ်း၊ဆိတ်ငြိမ်နေတာပေါ့
02:07
(Laughter)
38
115240
1616
(ရယ်သံများ)
02:08
But visuals, they're of course
more than just graphic icons.
more than just graphic icons.
39
116880
3440
ဒါပေမဲ့ တကယ်ကျတော့ ပုံတွေဟာ
ဂရပ်ဖစ်ရုပ်တွေထက် ပိုပါတယ်။
ဂရပ်ဖစ်ရုပ်တွေထက် ပိုပါတယ်။
02:13
You know, if I want to tell the story
of modern-day struggle,
of modern-day struggle,
40
121360
3376
သိတဲ့အတိုင်း ခေတ်သစ်နေ့ ရုန်းကန်မှုရဲ့
ဇာတ်လမ်းကို ပြောချင်ရင်
ဇာတ်လမ်းကို ပြောချင်ရင်
02:16
I would start with the armrest
between two airplane seats
between two airplane seats
41
124760
3216
လေယဉ်ထိုင်ခုံနှစ်လုံးနဲ့ ရန်ဖြစ်နေတဲ့
တံတောင်ဆစ်နှစ်ခုကြားက
တံတောင်ဆစ်နှစ်ခုကြားက
02:20
and two sets of elbows fighting.
42
128000
2136
လက်တင်တန်းနဲ့
ကျွန်တော် စလိုက်လိမ့်မယ်။
ကျွန်တော် စလိုက်လိမ့်မယ်။
02:22
What I love there is this universal law
43
130160
2896
ဒီမှာ သဘောကျတာက ဒီကမ္ဘာ့နိယာမ ရှိတာပါ၊
02:25
that, you know, you have
30 seconds to fight it out
30 seconds to fight it out
44
133080
2416
သိတဲ့အတိုင်း တိုက်ထုတ်ဖို့
စက္ကန့်် ၃၀ ရှိပြီး
စက္ကန့်် ၃၀ ရှိပြီး
02:27
and once it's yours, you get to keep it
for the rest of the flight.
for the rest of the flight.
45
135520
3176
ခင်ဗျားဟာဖြစ်တာနဲ့ ကျန်တဲ့ခရီးစဉ်အတွက်
ခင်ဗျား ဆက်ထိန်းထားထားတာပါ။
ခင်ဗျား ဆက်ထိန်းထားထားတာပါ။
02:30
(Laughter)
46
138720
2096
(ရယ်သံများ)
02:32
Now, commercial flight
is full of these images.
is full of these images.
47
140840
3896
ကဲ ကုန်တင် လေယာဉ်ခရီးစဉ်က
ဒီရုပ်ပုံတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။
ဒီရုပ်ပုံတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။
02:36
If I want to illustrate
the idea of discomfort,
the idea of discomfort,
48
144760
3496
စိတ်မသက်မသာဖြစ်မှု သဘောကို
သရုပ်ဖော်ချင်ရင်
သရုပ်ဖော်ချင်ရင်
02:40
nothing better than these neck pillows.
49
148280
1896
လည်ပင်းအခုတွေထက် ပိုကောင်းတာ
ဘာမှမရှိဘူး
ဘာမှမရှိဘူး
02:42
They're designed
to make you more comfortable --
to make you more comfortable --
50
150200
3056
ဒါတွေက ပိုသက်တေ၊င့်သက်သာဖြစ်စေဖို့
ပုံစံထုတ်ထားပါ။
ပုံစံထုတ်ထားပါ။
02:45
(Laughter)
51
153280
1816
(ရယ်သံများ)
02:47
except they don't.
52
155120
1216
မဖြစ်တာက လွဲရင်ပေါ့ဗျာ။
02:48
(Laughter)
53
156360
2960
(ရယ်သံများ)
02:52
So I never sleep on airplanes.
54
160200
1440
ဒီတော့ လေယာဉ်မှာ လုံးဝမအိပ်တာ
02:54
What I do occasionally
is I fall into a sort of painful coma.
is I fall into a sort of painful coma.
55
162880
4096
တစ်ခါတစ်လေဖြစ်တာက
နာကျင်တဲ့ မေ့မြောမှုလိုမျိုးပါ ။
နာကျင်တဲ့ မေ့မြောမှုလိုမျိုးပါ ။
02:59
And when I wake up from that,
56
167000
3496
ဒါကနေ နိုးလာတဲ့အခါ
03:02
I have the most terrible
taste in my mouth.
taste in my mouth.
57
170520
2656
ပါးစပ်ထဲမှာ အဆိုးဝါးဆုံး အရသာ
ရှိနေတယ်။
ရှိနေတယ်။
03:05
It's a taste that's so bad,
it cannot be described with words,
it cannot be described with words,
58
173200
3336
အရသာဆိုးလိုက်ပုံများ
စကားလုံးတွေနဲ့ကို မဖော်ပြနိုင်ပေမဲ့
စကားလုံးတွေနဲ့ကို မဖော်ပြနိုင်ပေမဲ့
03:08
but it can be drawn.
59
176560
1376
ပုံတော့ဆွဲပြလို့ပါတယ်။
03:09
(Laughter)
60
177960
5936
(ရယ်သံများ)
03:15
The thing is, you know, I love sleeping.
61
183920
2600
သိတဲ့အတိုင်း ကျွန်တော်က အအိပ်မက်တယ်လေ။
03:19
And when I sleep, I really
prefer to do it while spooning.
prefer to do it while spooning.
62
187160
3736
ကျွန်တော် အိပ်တဲ့အခါ ဖက်လဲတကင်းလုပ်ရင်းကို
အိပ်တာကို ပိုနှစ်သက်တယ်။
အိပ်တာကို ပိုနှစ်သက်တယ်။
03:22
I've been spooning on almost a pro level
for close to 20 years,
for close to 20 years,
63
190920
3936
ကျွမ်းကျင်အဆင့်နီးပါးမှာ ဖက်လဲတကင်း
လုပ်နေတာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ နီးနီးရှိနေပြီ၊
လုပ်နေတာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ နီးနီးရှိနေပြီ၊
03:26
but in all this time,
I've never figured out
I've never figured out
64
194880
2896
ဒါပေမဲ့ ဒီတစ်ချိန်လုံးမှာ
လက်မောင်းအောက်ပိုင်းနဲ့
လက်မောင်းအောက်ပိုင်းနဲ့
03:29
what to do with that bottom arm.
65
197800
1656
လုပ်တာဘာဆိုတာ
တစ်ခါမှ နားမလည်မိဘူး။
တစ်ခါမှ နားမလည်မိဘူး။
03:31
(Laughter)
66
199480
2616
(ရယ်သံများ)
03:34
(Applause)
67
202120
1936
(ရယ်သံများ)
03:36
And the only thing --
68
204080
2280
တစ်ခုပဲ၊
03:39
the only thing that makes sleeping
even more complicated
even more complicated
69
207640
2856
လေယာဉ်ပေါ်မှာ ကြိုးစားအိပ်တာထက်
အိပ်စက်ခြင်းကို ပိုလို့တောင်
အိပ်စက်ခြင်းကို ပိုလို့တောင်
03:42
than trying to do it on an airplane
70
210520
1696
ရှုပ်ထွေးစေတဲ့ တစ်ခုတည်းသောအရာက
03:44
is when you have small children.
71
212240
1560
ကလေးလေးတွေ ရှိလာတဲ့အခါပဲ။
03:47
They show up at your bed at around 4am
72
215040
2040
မနက် လေးနာရီလောက်ဆို အိပ်ရာဆီရောက်လာတယ်၊
03:50
with some bogus excuse of,
"I had a bad dream."
"I had a bad dream."
73
218040
3216
"အိပ်မက်ဆိုးမက်တယ်"ဆိုတဲ့
အယောင်ဆောင် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုနဲ့လေ။
အယောင်ဆောင် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုနဲ့လေ။
03:53
(Laughter)
74
221280
2256
(ရယ်သံများ)
03:55
And then, of course you feel
sorry for them, they're your kids,
sorry for them, they're your kids,
75
223560
2946
ဒီနောက် သူတို့အတွက် စိတ်မကောင်း
ဖြစ်တယ်၊ ကိုယ့် ကလေးတွေကိုး။
ဖြစ်တယ်၊ ကိုယ့် ကလေးတွေကိုး။
03:58
so you let them into your bed.
76
226520
1426
ဒီတော့ အိပ်ရာထဲ ပေးဝင်တယ်။
03:59
And I have to admit, at the beginning,
they're really cute and warm and snugly.
they're really cute and warm and snugly.
77
227960
3715
ဝန်ခံစရာရှိတာက အစမှာ သူတို့ဟာ တကယ်ချစ်စရာ၊
နွေးထွေးပြီး ထွေးထွေးပိုက်ပိုက်ပေါ့
နွေးထွေးပြီး ထွေးထွေးပိုက်ပိုက်ပေါ့
04:03
The minute you fall back asleep,
they inexplicably --
they inexplicably --
78
231685
3171
ခင်ဗျား ပြန်အိပ်ပျော်သွားတဲ့ တစ်ခဏ
သူတို့ဟာ မတွေးတတ်အောင်ကို
သူတို့ဟာ မတွေးတတ်အောင်ကို
04:06
(Laughter)
79
234880
1656
(ရယ်သံများ)
04:08
start rotating.
80
236560
1256
စလှည့်လည်တော့တာပဲလေး။
04:09
(Laughter)
81
237840
2576
(ရယ်သံများ)
04:12
We like to call this the helicopter mode.
82
240440
1953
ဒါကို ရဟတ်ယာဉ်ပုံစံလို့ ခေါ်ချင်တယ်။
04:14
(Laughter)
83
242417
1839
(ရယ်သံများ)
04:16
Now, the deeper something is etched
into your consciousness,
into your consciousness,
84
244280
5016
ကဲ တစ်ခုခုဟာ ခင်ဗျားရဲ့ သိစိတ်ထဲမှာ
ပိုနက်နက် ပုံဖော်ထားလေ
ပိုနက်နက် ပုံဖော်ထားလေ
04:21
the fewer details we need
to have an emotional reaction.
to have an emotional reaction.
85
249320
3360
ခံစားမှုပိုင်း တုံ့ပြန်ချက်ရှိဖို့
လိုအပ်တဲ့ အသေးစိတ်တွေက ပိုနည်းလေပါ။
လိုအပ်တဲ့ အသေးစိတ်တွေက ပိုနည်းလေပါ။
04:25
(Laughter)
86
253360
2856
(ရယ်သံများ)
04:28
So why does an image like this work?
87
256240
1920
ဒီတော့ ဒီလိုရုပ်ပုံက ဘာလို့အလုပ်ဖြစ်လဲ။
04:31
It works, because we as readers
88
259000
2616
အလုပ်ဖြစ်တာက ကျုပ်တို့စာဖတ်သူတွေဟာ
04:33
are incredibly good
at filling in the blanks.
at filling in the blanks.
89
261640
2240
ဒီကွက်လပ်တွေဖြည့်ရာမှာ မယုံနိုင်အောင်
တော်လို့ပါ။
တော်လို့ပါ။
04:37
Now, when you draw,
there's this concept of negative space.
there's this concept of negative space.
90
265000
4016
ကဲ ခင်ဗျား ဆွဲတဲ့အခါ အနုတ်သဘော နေရာလပ်ရဲ့
ဒီအယူအဆ တစ်ခုရှိတယ်။
ဒီအယူအဆ တစ်ခုရှိတယ်။
04:41
And the idea is, that instead
of drawing the actual object,
of drawing the actual object,
91
269040
2896
ဒီစိတ်ကူးက တကယ့်ရုပ်ဝတ္ထုကို ဆွဲတာထက်
04:43
you draw the space around it.
92
271960
2016
ဒီတစ်ဝိုက်က နေရာလပ်ကို ခင်ဗျားဆွဲတယ်။
04:46
So the bowls in this drawing are empty.
93
274000
2400
ဒီတော့ ဒီပုံထဲက ဇလုံတွေဟာ ဗလာတွေပါ။
04:49
But the black ink prompts your brain
to project food into a void.
to project food into a void.
94
277360
3880
ဒါပေမဲ့ မင်နက်က ဦးနှောက်ကို အလွတ်
တစ်ခုထဲမှာ စားစရာဆွဲဖို့ လှုံ့ဆော်တယ်။
တစ်ခုထဲမှာ စားစရာဆွဲဖို့ လှုံ့ဆော်တယ်။
04:56
What we see here is not a owl flying.
95
284200
3160
ဒီမှာ မြင်ရတာက ဇီးကွက်တစ်ကောင်
ပျံနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။
ပျံနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။
05:00
What we actually see
is a pair of AA batteries
is a pair of AA batteries
96
288113
2143
တကယ် မြင်ရတာက အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့
05:02
standing on a nonsensical drawing,
97
290280
2176
ပုံကြမ်းပေါ်က AA ဓာတ်ခဲတစ်စုံဖြစ်ပြီး
05:04
and I animate the scene
by moving my desk lamp up and down.
by moving my desk lamp up and down.
98
292480
3536
စားပွဲတင် မီးအိမ်ကို ထက်အောက်လှုပ်ရင်းနဲ့
မြင်ကွင်းကို လှုပ်ရှားစေလိုက်တယ်။
မြင်ကွင်းကို လှုပ်ရှားစေလိုက်တယ်။
05:08
(Laughter)
99
296040
2056
(ရယ်သံများ)
05:10
The image really only exists in your mind.
100
298120
2600
ရုပ်ပုံက ခင်ဗျားစိတ်ထဲမှာပဲ တကယ်ရှိတာပါ။
05:13
So, how much information do we need
to trigger such an image?
to trigger such an image?
101
301640
3120
ဒီတော့ ဒီလိုရုပ်ပုံ အစပျိုးဖို့
သတင်းအချက်အလက် ဘယ်လောက်လိုလဲ။
သတင်းအချက်အလက် ဘယ်လောက်လိုလဲ။
05:18
My goal as an artist
is to use the smallest amount possible.
is to use the smallest amount possible.
102
306040
4080
ပန်ချီဆရာအနေနဲ့ ကျွန်တော်ရည်မှန်းချက်က
ဖြစ်နိုင်သမျှအနည်းဆုံးကို သုံးဖို့ပါ။
ဖြစ်နိုင်သမျှအနည်းဆုံးကို သုံးဖို့ပါ။
05:23
I try to achieve a level of simplicity
103
311120
2816
ရိုးစင်းမှုအဆင့်တစ်ခုကို အောင်မြင်ဖို့
ကျွန်တော် ကြိုးစားတယ်
ကျွန်တော် ကြိုးစားတယ်
05:25
where, if you were to take away
one more element,
one more element,
104
313960
2416
အဲဒီမှာ နောက်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို
ဖယ်ထုတ်မယ်ဆိုရင်
ဖယ်ထုတ်မယ်ဆိုရင်
05:28
the whole concept would just collapse.
105
316400
2040
အယူအဆတစ်ခုလုံးဟာ ပြိုပျက်သွားလိမ့်မယ်။
05:31
And that's why my personal favorite tool
as an artist is abstraction.
as an artist is abstraction.
106
319520
3640
ဒါကြောင့် ပန်းချီဆရာအနေနဲ့
အကြိုက်ဆုံး လက်နက်က ကင်းလွတ်ခြင်းပါ။
အကြိုက်ဆုံး လက်နက်က ကင်းလွတ်ခြင်းပါ။
05:36
I've come up with this system
which I call the abstract-o-meter,
which I call the abstract-o-meter,
107
324520
3016
'စိတ္တဇနဲ့ ဒြပ်' လို့ခေါ်တဲ့ စနစ်တစ်ခုကို
စိတ်ကူးရခဲ့ပြီး
စိတ်ကူးရခဲ့ပြီး
05:39
and this is how it works.
108
327560
1336
ဒီမှာတော့ လုပ်ဆောင်ပုံပါ။
05:40
So you take a symbol, any symbol,
for example the heart and the arrow,
for example the heart and the arrow,
109
328920
3896
ဒီတော့ သင်္ကေတတစ်ခုကို ယူလိုက်ပါ၊
ဘာဖြစ်ဖြစ်ပါ၊ ဥပမာ အသည်းပုံနဲ့ မြားပေါ့၊
ဘာဖြစ်ဖြစ်ပါ၊ ဥပမာ အသည်းပုံနဲ့ မြားပေါ့၊
05:44
which most of us would read
as the symbol for love,
as the symbol for love,
110
332840
2816
ဒါက အချစ်အတွက် သင်္ကေတအဖြစ်
အများဖတ်ကြမယ့်ဟာပါ၊
အများဖတ်ကြမယ့်ဟာပါ၊
05:47
and I'm an artist, so I can draw this
111
335680
1816
ပန်းချီဆရာဆိုတော့ အရှိ (သို့) စိတ္တဇရဲ့
05:49
in any given degree
of realism or abstraction.
of realism or abstraction.
112
337520
2960
သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဘယ်အတိုင်းအတာမှာမဆို
ဒါကို ဆွဲတတ်တယ်လေ။
ဒါကို ဆွဲတတ်တယ်လေ။
05:53
Now, if I go too realistic on it,
it just grosses everybody out.
it just grosses everybody out.
113
341320
4376
ကဲ၊ ဒီအပေါ်မှာ သရုပ်မှန်လွန်းသွားရင်
လူတိုင်း ပုံပျက်ပန်းပျက်ဖြစ်ကုန်ရောလေ။
လူတိုင်း ပုံပျက်ပန်းပျက်ဖြစ်ကုန်ရောလေ။
05:57
(Laughter)
114
345720
2016
(ရယ်သံများ)
05:59
If I go too far on the other side
and do very abstract,
and do very abstract,
115
347760
3936
အခြားဘက်မှာ ဝေးလွန်းသွားပြီး
သိပ်စိတ္တဇဆန်သွားရင်
သိပ်စိတ္တဇဆန်သွားရင်
06:03
nobody has any idea
what they're looking at.
what they're looking at.
116
351720
2256
သူတို့ ဘာကိုကြည့်နေလဲဆိုတာ
ဘယ်သူမှ မသိကြတော့ဘူး။
ဘယ်သူမှ မသိကြတော့ဘူး။
06:06
So I have to find
the perfect place on that scale,
the perfect place on that scale,
117
354000
2376
ဒီအတိုင်းအတာမှာ
အကောင်းဆုံးနေရာကို ရှာဖို့လိုတယ်၊
အကောင်းဆုံးနေရာကို ရှာဖို့လိုတယ်၊
06:08
in this case it's somewhere in the middle.
118
356400
2040
ဒီကိစ္စမှာ အလယ်ပိုင်း တစ်နေရာရာပေါ့၊
06:11
Now, once we have reduced an image
to a more simple form,
to a more simple form,
119
359320
3520
ကဲ၊ ရုပ်ပုံတစ်ပုံကို ပိုရိုးစင်းတဲ့ပုံစံ
တစ်ခု အဖြစ် လျှော့ချပြီးတာနဲ့
တစ်ခု အဖြစ် လျှော့ချပြီးတာနဲ့
06:16
all sorts of new connections
become possible.
become possible.
120
364080
2120
ချိတ်ဆက်မှုအသစ်မျိုးစုံ
ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
06:20
And that allows for totally
new angles in storytelling.
new angles in storytelling.
121
368760
3776
ဒါဟာ ပုံပြောခြင်းမှာ လုံးဝ သစ်တဲ့
အမြင်တွေကို ခွင့်ပြုပါတယ်။
အမြင်တွေကို ခွင့်ပြုပါတယ်။
06:24
(Laughter)
122
372560
3376
(ရယ်သံများ)
06:27
And so, what I like to do is,
123
375960
1456
ဒါနဲ့ ကျွန်တော် လုပ်ချင်တာက
06:29
I like to take images from really remote
cultural areas and bring them together.
cultural areas and bring them together.
124
377440
4200
တကယ့်ကို အလှမ်းဝေးတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဒေသတွေက
ရုပ်ပုံကိုကိုယူပြီး ဒါတွေ အတူထားချင်တယ်။
ရုပ်ပုံကိုကိုယူပြီး ဒါတွေ အတူထားချင်တယ်။
06:36
Now, with more daring references --
125
384000
2376
ကဲ ပိုရဲဝံ့တဲ့ အကိုးအကားတွေနဲ့ပေါ့
06:38
(Laughter)
126
386400
2656
(ရယ်သံများ)
06:41
I can have more fun.
127
389080
1720
ကျွန်တော် ပိုပျော်နိုင်တာပေါ့။
06:43
But of course, I know that eventually
things become so obscure
things become so obscure
128
391560
2976
ဒါပေမဲ့ တကယ်က နောက်ဆုံးမှာ
အရာတွေဟာ ခင်ဗျားတို့ထဲက တစ်ချို့
အရာတွေဟာ ခင်ဗျားတို့ထဲက တစ်ချို့
06:46
that I start losing some of you.
129
394560
1896
ဆုံးရှုံးရလောက်အောင်
မှိန်လွန်းတာ သိတယ်။
မှိန်လွန်းတာ သိတယ်။
06:48
So as a designer, it's absolutely key
to have a good understanding
to have a good understanding
130
396480
4616
ဒီတော့ ဒီဇိုင်းပညာရှင်အနေနဲ့ ဒါဟာ
ပရိတ်သတ်ရဲ့အမြင်ပိုင်းနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုပိုင်း
ပရိတ်သတ်ရဲ့အမြင်ပိုင်းနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုပိုင်း
06:53
of the visual and cultural
vocabulary of your audience.
vocabulary of your audience.
131
401120
3320
ဝေါဟာရရဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ အသိရှိဖို့
လုံးဝ အဓိကကျပါတယ်။
လုံးဝ အဓိကကျပါတယ်။
06:58
With this image here,
a comment on the Olympics in Athens,
a comment on the Olympics in Athens,
132
406000
5256
ဟောဒီက ရုပ်ပုံနဲ့ဆို
အေသင်က အိုလံပစ်ပွဲအကြောင်းမှတ်ချက်တစ်ခုပါ၊
အေသင်က အိုလံပစ်ပွဲအကြောင်းမှတ်ချက်တစ်ခုပါ၊
07:03
I assumed that the reader
of the "New Yorker"
of the "New Yorker"
133
411280
2096
New Yorker ဖတ်သူဟာ ဂရိအနုပညာရဲ့
07:05
would have some rudimentary
idea of Greek art.
idea of Greek art.
134
413400
2936
အခြေခံ စိတ်ကူးတစ်ခုခု ရရှိလိမ့်မယ်လို့
ယူဆမိတယ်။
ယူဆမိတယ်။
07:08
If you don't, the image doesn't work.
135
416360
1840
မရဘူးဆိုရင်တော့ ဒီရုပ်ပုံဟာ
အလုပ်မဖြစ်ဘူး။
အလုပ်မဖြစ်ဘူး။
07:10
But if you do, you might
even appreciate the small detail,
even appreciate the small detail,
136
418880
2736
ဒါပေမဲ့ ရရင်တော့ အသေးစိတ်လေးကို
သဘောတောင် ကျမိမှာပါ။
သဘောတောင် ကျမိမှာပါ။
07:13
like the beer-can pattern here
on the bottom of the vase.
on the bottom of the vase.
137
421640
2856
ဥပမာ ဒီက ပန်းအိုးအောက်ခြေက
ဘီယာဘူး အဆင်ပေါ့။
ဘီယာဘူး အဆင်ပေါ့။
07:16
(Laughter)
138
424520
1680
(ရယ်သံများ)
07:19
A recurring discussion I have
with magazine editors,
with magazine editors,
139
427600
4136
အမြဲလိုလို စကာလုံးသမားတွေဖြစ်တဲ့
မဂ္ဂဇင်း တည်းဖြတ်သူတွေနဲ့
မဂ္ဂဇင်း တည်းဖြတ်သူတွေနဲ့
07:23
who are usually word people,
140
431760
1976
ထပ်တလဲလဲ ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုက
07:25
is that their audience, you,
141
433760
2600
သူတို့ရဲ့ပရိတ်သတ် ခင်ဗျားတို့ဟာ
07:29
are much better at making
radical leaps with images
radical leaps with images
142
437320
3576
သူတို့ ချီးကျူးခံရတာထက်
ရုပ်ပုံတွေနဲ့ ဆန်းသစ်တဲ့ ခုန်ကျော်မှုတွေ
ရုပ်ပုံတွေနဲ့ ဆန်းသစ်တဲ့ ခုန်ကျော်မှုတွေ
07:32
than they're being given credit for.
143
440920
1720
လုပ်ရာမှာ အများကြီးပိုတော်တာပါ။
07:35
And the only thing I find frustrating
is that they often seem to push me
is that they often seem to push me
144
443240
4296
မချင့်မရဲဖြစ်စရာလို့ထင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော
အရာက သူတို့ဟာ ဘေးကင်းတယ်လို့ယူဆရတဲ့
အရာက သူတို့ဟာ ဘေးကင်းတယ်လို့ယူဆရတဲ့
07:39
towards a small set
of really tired visual clichés
of really tired visual clichés
145
447560
3576
တကယ့်ကို ရိုးအီပြီး အမြင်ပိုင်း
အပ်ကြောင်းထပ်နေတာတွေရဲ့ အစုငယ်ဆီ
အပ်ကြောင်းထပ်နေတာတွေရဲ့ အစုငယ်ဆီ
07:43
that are considered safe.
146
451160
1616
မကြာခဏ ကျွန်တော့ကို တွန်းပို့တာပါ။
07:44
You know, it's the businessman
climbing up a ladder,
climbing up a ladder,
147
452800
2976
သိတဲ့အတိုင်း၊ ဒါက လှေကားတစ်စင်းပေါ်
တက်နေတဲ့ စီးပွားရေးသမားပါ၊
တက်နေတဲ့ စီးပွားရေးသမားပါ၊
07:47
and then the ladder moves,
morphs into a stock market graph,
morphs into a stock market graph,
148
455800
3096
နောက်တော့ လှေကားရွေ့တယ်၊
စတော့မားကက် ဂရပ်ထဲကို ပြောင်းသွားပြီး
စတော့မားကက် ဂရပ်ထဲကို ပြောင်းသွားပြီး
07:50
and anything with dollar signs;
that's always good.
that's always good.
149
458920
2416
ဒေါ်လာအမှတ်သားပါတာဆို
အမြဲ ကောင်းတယ်ပေါ့။
အမြဲ ကောင်းတယ်ပေါ့။
07:53
(Laughter)
150
461360
1616
(ရယ်သံများ)
07:55
If there are editorial decision makers
here in the audience,
here in the audience,
151
463000
3816
ဒီပရိတ်သတ်ထဲမှာ တည်းဖြတ်မှုဆိုင်ရာ
ဆုံးဖြတ်ချက်ချသူတွေရှိရင်
ဆုံးဖြတ်ချက်ချသူတွေရှိရင်
07:58
I want to give you a piece of advice.
152
466840
1776
အကြံးလေးတစ်ခုတော့ ပေးချင်တယ်။
08:00
Every time a drawing
like this is published,
like this is published,
153
468640
2896
ဒီလိုမျိုး ပုံတစ်ပုံကို
ပုံနှိပ်တဲ့အခါတိုင်း
ပုံနှိပ်တဲ့အခါတိုင်း
08:03
a baby panda will die.
154
471560
1856
ပန်ဒါဝက်ဝံလေးတစ်ကောင် သေမယ်ဗျ။
08:05
(Laughter)
155
473440
1096
(ရယ်သံများ)
08:06
Literally.
156
474560
1216
တကယ်ဗျ။
08:07
(Laughter)
157
475800
1336
(ရယ်သံများ)
08:09
(Applause)
158
477160
4576
(လက်ခုပ်သံများ)
08:13
When is a visual cliché good or bad?
159
481760
3296
အမြင်ပိုင်း အပ်ကြောင်းထပ်နေတာက
ကောင်းတာ၊ ဆိုတာက ဘယ်အချိန်လဲ။
ကောင်းတာ၊ ဆိုတာက ဘယ်အချိန်လဲ။
08:17
It's a fine line.
160
485080
1816
မှုန်ဝါးဝါးမျဉ်းလေးပါ။
08:18
And it really depends on the story.
161
486920
2296
တကယ်က ဇာတ်လမ်းပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။
08:21
In 2011, during the earthquake
and the tsunami in Japan,
and the tsunami in Japan,
162
489240
3736
၂၀၁၁ ခုနှစ်က ဂျပန်က ငလျင်နဲ့
ဆူနာမီအတွင်းမှာ
ဆူနာမီအတွင်းမှာ
စာအုပ်အဖုံးတစ်ခုအကြောင်း
ကျွန်တော်တွေးနေခဲ့တယ်
ကျွန်တော်တွေးနေခဲ့တယ်
08:25
I was thinking of a cover.
163
493000
2176
08:27
And I went through the classic symbols:
164
495200
2456
ရှေးမူမပျက်တဲ့ သင်္ကေတတွေကို
မွှေနောက်ရှာနေတယ်၊
မွှေနောက်ရှာနေတယ်၊
08:29
the Japanese flag,
165
497680
1296
ဂျပန် အလံပေါ့။
08:31
"The Great Wave" by Hokusai,
one of the greatest drawings ever.
one of the greatest drawings ever.
166
499000
3360
Hokusai ရဲ့ "The Great Wave" ဟာ
အကြီးကျယ်ဆုံးပုံတွေထဲက တစ်ပုံပါ။
အကြီးကျယ်ဆုံးပုံတွေထဲက တစ်ပုံပါ။
08:35
And then the story changed
167
503520
2616
ဒီနောက်မှာတော့ ဇာတ်လမ်းပြောင်းသွားတယ်။
08:38
when the situation at the power plant
in Fukushima got out of hand.
in Fukushima got out of hand.
168
506160
3160
Fukushima က ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ
အခြေအနေ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရဖြစ်တဲ့အခါပါ
အခြေအနေ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရဖြစ်တဲ့အခါပါ
08:42
And I remember these TV images
of the workers in hazmat suits,
of the workers in hazmat suits,
169
510200
4616
ဘေးမကင်းတဲ့ ဝတ်စုံတွေနဲ့ အလုပ်သမားတွေရဲ့
ဒီတီဗီရုပ်ပုံတွေကို ကျွန်တော်မှတ်မိတယ်၊
ဒီတီဗီရုပ်ပုံတွေကို ကျွန်တော်မှတ်မိတယ်၊
08:46
just walking through the site,
170
514840
1456
အခင်းဖြစ်ရာ ဖြတ်လျှောက်နေပြီး
08:48
and what struck me
was how quiet and serene it was.
was how quiet and serene it was.
171
516320
3656
အဲဒါရဲ့ တိတ်ဆိတ်၊ အေးချမ်းနေပုံကို
ကျွန်တော်ငြိသွားခဲ့တယ်။
ကျွန်တော်ငြိသွားခဲ့တယ်။
08:52
And so I wanted to create an image
of a silent catastrophe.
of a silent catastrophe.
172
520000
3400
ဒါနဲ့ တိတ်ဆိတ်တဲ့ ကပ်ဘေးတစ်ခုရဲ့
ရုပ်ပုံတစ်ခုကို ဖန်တီးချင်ခဲ့တယ်။
ရုပ်ပုံတစ်ခုကို ဖန်တီးချင်ခဲ့တယ်။
08:56
And that's the image I came up with.
173
524200
1720
ဒါကတော့ စိတ်းကူးရလာတဲ့ ရုပ်ပုံပါ။
08:59
(Applause)
174
527120
1616
(လက်ခုပ်သံများ)
09:00
Thank you.
175
528760
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
09:02
(Applause)
176
530000
2640
(လက်ခုပ်သံများ)
09:05
What I want to do is create
an aha moment, for you, for the reader.
an aha moment, for you, for the reader.
177
533280
4320
လုပ်ချင်တာက ခင်ဗျားတို့၊ စာဖတ်သူတွေအတွက်
ဟောကနဲ့ဖြစ်တဲ့ တဒင်္ဂလေးတစ်ခုဖန်တီးဖို့ပါ။
ဟောကနဲ့ဖြစ်တဲ့ တဒင်္ဂလေးတစ်ခုဖန်တီးဖို့ပါ။
09:10
And unfortunately, that does not mean
178
538200
1816
ကံဆိုးချင်တော့ ဒီပုံတွေကို ဖန်တီးစဉ်က
09:12
that I have an aha moment
when I create these images.
when I create these images.
179
540040
2520
ဟောကနဲကာလတစ်ခု ကျွန်တော့မှာ
ရှိခဲ့တယ်လို့မဆိုလိုဘူး။
ရှိခဲ့တယ်လို့မဆိုလိုဘူး။
09:15
I never sit at my desk
180
543520
1256
ခေါင်းထဲမှာ ပေါက်ကွဲနေတဲ့
09:16
with the proverbial light bulb
going off in my head.
going off in my head.
181
544800
2960
ဟိုးဟိုးကျော် မီးလုံးနဲ့ တစ်ခါမှ စားပွဲမှာ
ကျွန်တော်မထိုင်ဘူး။
ကျွန်တော်မထိုင်ဘူး။
09:21
What it takes is actually a very slow,
182
549200
2816
ဖြစ်သွားစေတာက တကယ့်ကို အင်မတန်နှေး၊
09:24
unsexy process of minimal design decisions
183
552040
3416
ဆွဲဆောင်မှုမရှိတဲ့ နည်းကျဉ်းတဲ့
ဒီဇိုင်းလုပ်ငန်းစဉ်ပါ။
ဒီဇိုင်းလုပ်ငန်းစဉ်ပါ။
09:27
that then, when I'm lucky,
lead to a good idea.
lead to a good idea.
184
555480
2320
နောက် ကံကောင်းတော့
စိတ်ကူးကောင်းတစ်ခုဖြစ်သွားတယ်။
စိတ်ကူးကောင်းတစ်ခုဖြစ်သွားတယ်။
ဒါနဲ့တစ်ရက်မှာ ရထားပေါ်မှာ
ပြတင်းပေါ်က ရေစက်တွေရဲ့
ပြတင်းပေါ်က ရေစက်တွေရဲ့
09:31
So one day, I'm on a train,
and I'm trying to decode
and I'm trying to decode
185
559960
2656
09:34
the graphic rules for drops on a window.
186
562640
2200
ဂရပ်ဖစ် စည်းမျဉ်းတွေကို ကြိုးစား
အနက်ဖော်နေခဲ့တယ်။
အနက်ဖော်နေခဲ့တယ်။
09:37
And eventually I realize,
187
565520
1256
နောက်ဆုံး သဘောပေါက်မိတာက
09:38
"Oh, it's the background
blurry upside-down,
blurry upside-down,
188
566800
3496
"အိုး၊ ပြတ်သားတဲ့ ပုံတစ်ပုံမှာပါတဲ့
နောက်ခံက မှုန်ဝါးပြီး
နောက်ခံက မှုန်ဝါးပြီး
09:42
contained in a sharp image."
189
570320
1376
ပြောင်းပြန်ကြီးဟ။"
09:43
And I thought, wow, that's really cool,
190
571720
1876
တွေးမိတာက အိုး၊ တယ်မိုက်ပါလားပေါ့၊
09:45
and I have absolutely no idea
what to do with that.
what to do with that.
191
573610
2376
ဒါနဲ့ ဘာလုပ်ရမှန်းတော့ လုံးဝမသိဘူးလေ။
09:48
A while later, I'm back in New York,
192
576016
2160
နောက်ခဏအကြာမှာ
New York ကို ပြန်လာပြီး
New York ကို ပြန်လာပြီး
09:50
and I draw this image of being stuck
on the Brooklyn bridge in a traffic jam.
on the Brooklyn bridge in a traffic jam.
193
578200
4360
ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုထဲက Brooklyn
တံတားပေါ်မှာငြိနေတဲ့ ဒီပုံကိုဆွဲတယ်။
တံတားပေါ်မှာငြိနေတဲ့ ဒီပုံကိုဆွဲတယ်။
09:55
It's really annoying,
but also kind of poetic.
but also kind of poetic.
194
583240
2360
တကယ့် စိတ်တိုစရာကောင်းပေမဲ့
ကဗျာလည်းဆန်တာမျိုးပါ။
ကဗျာလည်းဆန်တာမျိုးပါ။
09:58
And only later I realized,
195
586960
1256
နောက်မှပဲ သဘောပေါက်မိတာက
10:00
I can take both of these ideas
and put them together in this idea.
and put them together in this idea.
196
588240
3280
ဒီစိတ်ကူးနှစ်ခုစလုံးကိုယူပြီး
ဒီစိတ်ကူးထဲမှာ အတူတူထားနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။
ဒီစိတ်ကူးထဲမှာ အတူတူထားနိုင်တယ်ဆိုတာပါ။
10:04
And what I want to do
is not show a realistic scene.
is not show a realistic scene.
197
592760
3120
ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက
သဘာဝကျတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုပြဖို့မဟုတ်ဘူး။
သဘာဝကျတဲ့ မြင်ကွင်းတစ်ခုပြဖို့မဟုတ်ဘူး။
10:09
But, maybe like poetry,
198
597160
2576
ဒါပေမဲ့ ဖြစ်နိုင်တာက ကဗျာစာပေလို
10:11
make you aware that you
already had this image with you,
already had this image with you,
199
599760
3456
ခင်ဗျားနဲ့အတူ ဒီရုပ်ပုံဟာ ရှိပြီးသားဆိုတာ
သတိမူမိစေဖို့ပါ။
သတိမူမိစေဖို့ပါ။
10:15
but only now I've unearthed it
200
603240
1856
ဒါပေမဲ့ အခုတင်ပဲ ဒါကို ယက်ထုတ်ပြီး
10:17
and made you realize that you
were carrying it with you all along.
were carrying it with you all along.
201
605120
3600
ခင်းဗျားဟာ ဒါကို တစ်ချိန်လုံး
သယ်ဆောင်လာတာကို သဘောပေါက်စေဖို့ပါ။
သယ်ဆောင်လာတာကို သဘောပေါက်စေဖို့ပါ။
10:21
But like poetry,
this is a very delicate process
this is a very delicate process
202
609760
3336
ဒါပေမဲ့ ကဗျာစာပေလိုပဲ
ဒါဟာ အင်မတန် သိမ်မွေ့တဲ့ဖြစ်စဉ်ပါ၊
ဒါဟာ အင်မတန် သိမ်မွေ့တဲ့ဖြစ်စဉ်ပါ၊
10:25
that is neither efficient
nor scalable, I think.
nor scalable, I think.
203
613120
4360
ဒါက ကျင်လည်တာမဟုတ်၊ တိုင်းတာလို့လည်း
မရဘူးလို့ထင်တယ်။
မရဘူးလို့ထင်တယ်။
10:30
And maybe the most
important skill for an artist
important skill for an artist
204
618720
3536
ဖြစ်နိုင်တာက အနုပညာရှင်တစ်ဦးအတွက်
အရေးအကြီးဆုံး ကျွမ်းကျင်မှုက
အရေးအကြီးဆုံး ကျွမ်းကျင်မှုက
10:34
is really empathy.
205
622280
1200
တကယ့်ထပ်တူခံစားမှုပါ။
10:36
You need craft and you need --
206
624640
3056
ခင်ဗျားမှာ ကျွမ်းကျင်မှုလိုပြီး
10:39
(Laughter)
207
627720
1536
(ရယ်သံများ)
10:41
you need creativity --
208
629280
1256
ဖန်တီးနိုင်မှု လိုအပ်ပါတယ်
10:42
(Laughter)
209
630560
1536
(ရယ်သံများ)
10:44
thank you --
210
632120
1216
ကျေးဇူးပါ။
10:45
to come up with an image like that.
211
633360
2136
ဒီလို ရုပ်ပုံမျိုးတစ်ပုံ ရလာဖို့ပေါ့။
10:47
But then you need to step back
212
635520
2256
ဒါပေမဲ့ ဒီနောက်မှာ နောက်ပြန်ဆုတ်ပြီး
10:49
and look at what you've done
from the perspective of the reader.
from the perspective of the reader.
213
637800
3120
စာဖတ်သူရဲ့ ရှုထောင့်ကနေ ကြည့်ဖို့လိုတယ်။
10:53
I've tried to become a better artist
by becoming a better observer of images.
by becoming a better observer of images.
214
641920
4640
ပိုတော်တဲ့ ရုပ်ပုံ လေ့လာသူဖြစ်လာရင်းကနေ
ပိုတော်တဲ့ ပန်းချီဆရာဖြစ်ဖို့ကြိုးစားတယ်။
ပိုတော်တဲ့ ပန်းချီဆရာဖြစ်ဖို့ကြိုးစားတယ်။
10:59
And for that, I started
an exercise for myself
an exercise for myself
215
647280
2336
ဒါအတွက် ကိုယ်တိုင်
လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု စလုပ်ခဲ့တယ်။
လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု စလုပ်ခဲ့တယ်။
11:01
which I call Sunday sketching,
216
649640
2216
တနင်္ဂနွေ ပုံကြမ်းရေးခြင်း
လို့ခေါ်လိုက်တယ်၊
လို့ခေါ်လိုက်တယ်၊
11:03
which meant, on a Sunday, I would take
a random object I found around the house
a random object I found around the house
217
651880
5096
ဆိုလိုတာက တနင်္ဂနွေတစ်ရက်မှာ အိမ်အနီးအနား
တဝိုက်မှာ တွေ့ရာအရာဝတ္ထုတစ်ခုကိုယူပြီး
တဝိုက်မှာ တွေ့ရာအရာဝတ္ထုတစ်ခုကိုယူပြီး
11:09
and try to see if that object
could trigger an idea
could trigger an idea
218
657000
4416
ဒီအရာဝတ္ထုဟာ ဒီပစ္စည်းရဲ့ မူလ
ရည်ရွယ်ချက်နဲ့မဆိုင်တဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုကို
ရည်ရွယ်ချက်နဲ့မဆိုင်တဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုကို
11:13
that had nothing to do
with the original purpose of that item.
with the original purpose of that item.
219
661440
2920
အစပျိုးပေးနိုင်လားဆိုတာ
ကြိုးစားပြီး ကြည့်တယ်။
ကြိုးစားပြီး ကြည့်တယ်။
11:17
And it usually just means
I'm blank for a long while.
I'm blank for a long while.
220
665160
3000
အမြဲလို ဆိုလိုတာက ကျုပ်ဟာ
အတော်ကြာကြာ ကွက်လပ်ဖြစ်နေတာပါ။
အတော်ကြာကြာ ကွက်လပ်ဖြစ်နေတာပါ။
11:21
And the only trick that eventually works
is if I open my mind
is if I open my mind
221
669160
3536
နောက်ဆုံးမှာ အလုပ်ဖြစ်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော
လှည့်ကွက်က
လှည့်ကွက်က
11:24
and run through every image
I have stored up there,
I have stored up there,
222
672720
3336
ကျွန်တော့ စိတ်ကို ဖွင့်ကာ သိမ်းထားတဲ့
ပုံတိုင်းကို ခပ်သုတ်သုတ်ကြည့်ကာ
ပုံတိုင်းကို ခပ်သုတ်သုတ်ကြည့်ကာ
11:28
and see if something clicks.
223
676080
1560
တစ်ခုခု နှိပ်လားဆိုတာ ကြည့်ပါ။
11:30
And if it does, just add
a few lines of ink to connect --
a few lines of ink to connect --
224
678640
4376
ဒါ နှိပ်တယ်ဆိုရင် ဆက်သွယ်ဖို့
မင်ကြောင်းအနည်းငယ် ထပ်ဖြည့်လိုက်ပါ။
မင်ကြောင်းအနည်းငယ် ထပ်ဖြည့်လိုက်ပါ။
11:35
to preserve this very short
moment of inspiration.
moment of inspiration.
225
683040
2920
ဒီစေ့ဆော်မှုရဲ့ တိုတောင်းတဲ့
တဒင်္ဂကို ထိန်းသိမ်းဖို့ပါ။
တဒင်္ဂကို ထိန်းသိမ်းဖို့ပါ။
11:40
And the great lesson there
226
688200
2296
ဒီက ထူးကဲတဲ့ သင်ခန်းစာတစ်ခုက
11:42
was that the real magic
doesn't happen on paper.
doesn't happen on paper.
227
690520
3216
တကယ့်မှော်ဆန်မှုက စာရွက်ပေါ်မှာ
ဖြစ်ပေါ်မလာတာပါ။
ဖြစ်ပေါ်မလာတာပါ။
11:45
It happens in the mind of the viewer.
228
693760
1800
ဒါက ကြည့်သူရဲ့စိတ်မှာ ဖြစ်ပေါ်တာပါ။
11:48
When your expectations and your knowledge
clash with my artistic intentions.
clash with my artistic intentions.
229
696320
5640
ခင်ဗျားတို့ မျှော်လင့်ချက်တွေနဲ့ အသိသုတဟာ
ကျုပ်အနုပညာ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တိုက်မိချိန်ပါ။
ကျုပ်အနုပညာ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ တိုက်မိချိန်ပါ။
11:55
Your interaction with an image,
230
703960
2896
ခင်ဗျားရဲ့ ရုပ်ပုံတစ်ပုံနဲ့
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှု
တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှု
11:58
your ability to read, question,
be bothered or bored or inspired
be bothered or bored or inspired
231
706880
4296
ရုပ်ပုံတစ်ပုံကြောင့် အနှောက်အယှက်ဖြစ်လား
ငြီးငွေ့လား၊ စေ့ဆော်ပေးလာ ဖတ်ဖို့၊မေးဖို့
ငြီးငွေ့လား၊ စေ့ဆော်ပေးလာ ဖတ်ဖို့၊မေးဖို့
12:03
by an image
232
711200
1216
ခင်ဗျားရဲ့အရည်အချင်းဟာ
12:04
is as important
as my artistic contribution.
as my artistic contribution.
233
712440
2440
အနုပညာပိုင်း ဆောင်ရွက်မှုလိုပဲ
အရေးပါပါတယ်။
အရေးပါပါတယ်။
12:07
Because that's what turns
an artistic statement
an artistic statement
234
715960
4240
အကြောင်းက ဒါက အနုပညာရှင်ရဲ့ တင်ပြချက်ကို
တကယ့်ကို ဆန်းသစ်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုအဖြစ်
တကယ့်ကို ဆန်းသစ်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုအဖြစ်
12:13
really, into a creative dialogue.
235
721720
1600
ပြောင်းလဲပေးလို့ပါ။
12:17
And so, your skill at reading images
236
725040
2456
ဒီလိုနဲ့ ရုပ်ပုံတွေဖတ်တဲ့ ခင်ဗျားရဲ့
ကျွမ်းကျင်မှုက
ကျွမ်းကျင်မှုက
12:19
is not only amazing,
237
727520
1240
အံဖွယ်ကောင်းတာတင်မဟုတ်ပဲ
12:21
it is what makes my art possible.
238
729560
1840
ကျွန်တော့ အနပညာကိုပါ
ဖြစ်နိုင်စေတာပါ။
ဖြစ်နိုင်စေတာပါ။
12:24
And for that, I thank you very much.
239
732880
2456
ဒီအတွက် ကျေးဇူးအများကြီး
တင်ပါတယ်။
တင်ပါတယ်။
12:27
(Applause)
240
735360
3096
(လက်ခုပ်သံများ)
12:30
(Cheers)
241
738480
4600
(ဩဘာသံများ)
12:36
Thank you.
242
744000
1216
ကျေးဇူးပါ။
12:37
(Applause)
243
745240
3840
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Christoph Niemann - Illustrator, artist, authorWith charm and incisive wit, Christoph Niemann sketches the moments of our shared experience.
Why you should listen
Christoph Niemann is the master of the deceptively simple. His work -- which often combines line drawing or brushwork with physical objects, or eschews drawing altogether in favor of LEGO -- has appeared on the covers of the New Yorker, WIRED and the New York Times Magazine and has won many awards. He has drawn live from the Venice Art Biennale and the Olympic Games in London, and he has sketched the New York City Marathon -- while running it. He created the New Yorker's first augmented reality cover as well as a hand-drawn 360-degree VR animation for the magazine's US Open issue.
Niemann is the author of many books, including the monograph Sunday Sketching, WORDS and Souvenir. With Nicholas Blechman, he published the book Conversations. With Jon Huang, he created the kids' apps Petting Zoo and Chomp. His work is subject of an episode of Abstract, a new original Netflix series.
Christoph Niemann | Speaker | TED.com